SCHOOLGIDS OBS VAN KLEFFENS. Barten BS Heerenveen. Postbus AB Heerenveen

1.

Barten 11 8447 BS Heerenveen Postbus 56 8440 AB Heerenveen 0513-627552 [email protected]

SCHOOLGIDS OBS VAN KLEFFENS 2014-2015

O.B.S.

Kleffens Van

Voorwoord Beste ouder/verzorger, Hartelijk welkom op openbare basisschool Van Kleffens. Obs Van Kleffens is een basisschool in Nijehaske, een wijk van Heerenveen. Deze schoolgids geeft u informatie over het onderwijs op obs Van Kleffens. In deze schoolgids treft u naast algemene informatie over de school en het scholennetwerk in hoofdstuk 2, onze visie op onderwijs in hoofdstuk 3 en de wijze waarop het onderwijs is vormgegeven in hoofdstuk 4. In hoofdstuk 5 leest u hoe wij omgaan met leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Hoofdstuk 6 gaat over de onderwijskwaliteit en hoofdstuk 7 over de inbreng van en de informatievoorziening aan ouders. Naast deze gids geeft obs Van Kleffens jaarlijks een informatiegids uit voor alle ouders. In de informatiegids staat veel praktische informatie en informatie die jaarlijks verandert. U kunt ook informatie vinden op www.kleffensschool.nl Namens het team en de medezeggenschapsraad van obs Van Kleffens wensen wij u veel leesplezier. Piet Gorter Directeur obs Van Kleffens [email protected] Huib van Nieuwenhuijze Vicevoorzitter Medezeggenschapsraad [email protected]

1

Schoolgids Obs Van Kleffens 2014-2015

O.B.S.

Kleffens Van

Inhoudsopgave 1.

Voorwoord................................................................................................................................................................ 0

2.

Algemene informatie ............................................................................................................................................ 4 2.1

Onze school ........................................................................................................................................................ 4

2.2

Waarom een schoolgids? ............................................................................................................................... 4

2.3

Scholennetwerk “De Basis” .......................................................................................................................... 4

3.

Waar wij voor staan ............................................................................................................................................. 5 3.1

De openbare school ......................................................................................................................................... 5

3.2

Onze missie ........................................................................................................................................................ 5

3.3

Uitgangspunten ................................................................................................................................................. 5

3.4

Onze Visie ........................................................................................................................................................... 5

3.5

Brede wijkschool............................................................................................................................................... 6

4.

Het onderwijs.......................................................................................................................................................... 7 4.1

Het team .............................................................................................................................................................. 7

De directie .................................................................................................................................................................... 7 De bouwcoördinatoren ............................................................................................................................................. 7 De interne begeleider ............................................................................................................................................... 7 De leerkrachten .......................................................................................................................................................... 7 4.2

Heterogene groepen........................................................................................................................................ 7

4.3

Instructiemodel ................................................................................................................................................. 8

4.4

De Vreedzame school ..................................................................................................................................... 8

4.5

Samenwerkend leren ...................................................................................................................................... 8

4.6

Doorlopende leerlijnen ................................................................................................................................... 8

4.7

Gebruikte methoden ....................................................................................................................................... 9

4.8

Vak- en vormingsgebieden ........................................................................................................................... 9

Woordenschatontwikkeling ..................................................................................................................................... 9 Thematisch lesgeven met Schatkist ................................................................................................................. 10 Taalontwikkeling, Taal en Spelling .................................................................................................................... 10 Technisch, begrijpend en studerend lezen ..................................................................................................... 10 Schrijven ..................................................................................................................................................................... 10 Frysk ............................................................................................................................................................................. 11 Engels ........................................................................................................................................................................... 11 Rekenen ....................................................................................................................................................................... 11 Wereldoriëntatie ....................................................................................................................................................... 11 Kunstzinnige vorming ............................................................................................................................................. 12 Sport ............................................................................................................................................................................. 12 Werken in ontwikkelingshoeken ......................................................................................................................... 12 Pittige plustorens ..................................................................................................................................................... 12

2


O.B.S.

Kleffens Van

Computers in de school ......................................................................................................................................... 12 4.9 5

Naschools aanbod en dagarrangementen ............................................................................................. 13

Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ............................................................................................. 14 5.1

De PDCA-cyclus en handelingsgericht werken .................................................................................... 14

5.2

Het volgen van de leerlingen ..................................................................................................................... 15

CITO toetsen .............................................................................................................................................................. 15 Toetsen die bij de methode horen ..................................................................................................................... 15 Observaties en peilingen ....................................................................................................................................... 15 Gesprekken met kinderen en ouders ............................................................................................................... 15 5.3

Interne zorgstructuur ................................................................................................................................... 15

5.4

Speciaal (basis)onderwijs............................................................................................................................ 16

Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL) .............................................................................................. 16 Clusters ........................................................................................................................................................................ 17

6

5.5

Passend onderwijs ......................................................................................................................................... 17

5.6.

Schoolondersteuningsprofiel ...................................................................................................................... 17

Onderwijskwaliteit ................................................................................................................................................... 19 6.1

Interne kwaliteit.............................................................................................................................................. 19

Het vaststellen van de kwaliteit ......................................................................................................................... 19 Planmatige kwaliteitsverbetering ....................................................................................................................... 20 Het borgen van de bestaande kwaliteit ........................................................................................................... 20 Verantwoording afleggen aan belanghebbenden ......................................................................................... 20 6.2

Opbrengsten van het onderwijs ................................................................................................................ 21

Verplichte eindtoets ................................................................................................................................................ 21 Doorstroming naar het voorgezet onderwijs ................................................................................................. 21

7

3

6.3

Verslag onderwijsontwikkeling 2013-2014 ........................................................................................... 21

6.4

Planning onderwijsontwikkeling 2014-2015......................................................................................... 22

Ouderbetrokkenheid ............................................................................................................................................... 23 7.1

Contact met ouders ....................................................................................................................................... 23

7.2

De Medezeggenschapsraad ........................................................................................................................ 23

7.3

De oudervereniging ....................................................................................................................................... 23

7.4

Klassenouders.................................................................................................................................................. 24

7.5

De website ........................................................................................................................................................ 24


O.B.S.

Kleffens Van

2. Algemene informatie 2.1 Onze school Obs Van Kleffens is een middelgrote basisschool met ongeveer 200 leerlingen. Het is een echte wijkschool in een multifunctioneel gebouw. De school heeft 8 heterogene groepen. Er zijn 4 clusters geformeerd die telkens uit 2 parallelgroepen bestaan. De 4 clusters bestaan uit de groepen 1/2, 3/4, 5/6 en 7/8. Binnen de clusters werken de leerkrachten intensief samen. Op obs Van Kleffens stemmen we het onderwijs af op de onderwijsbehoeften van het kind. De school is genoemd naar mr. Eelco van Kleffens. Hij bracht een heel groot deel van zijn jeugd door in Heerenveen en groeide op aan de Herenwal. Hij was minister van Buitenlandse Zaken in het oorlogskabinet Gerbrandy in Londen. Daarna bekleedde hij de functie van ambassadeur in Washington en Lissabon. In 1954 werd hij benoemd tot voorzitter van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Sinds juni 2012 zijn wij de eerste sleepleesschool van Nederland. Benieuwd wat dat is, kom eens langs of bezoek de site: www.sleeplezen.nl De leerkrachten worden in hun belangrijke opdracht ondersteund door een integraal verantwoordelijke directeur, een interne begeleider, een administratieve ondersteuner en een conciërge. 2.2 Waarom een schoolgids? Wij informeren u graag over de school. Via deze gids komt u te weten wat onze school uw kind biedt. Naast deze gids over basisschool Van Kleffens, heeft ook het scholennetwerk de Basis een algemene schoolgids. Deze is te downloaden via de website van de school(www.kleffensschool.nl) of via de website van de Basis (www.debasisheerenveen.nl) Elke school is wettelijke verplicht een schoolgids uit te geven(zie Wet op het Primair Onderwijs artikel 13). 2.3 Scholennetwerk “De Basis” Obs Van Kleffens maakt deel uit van het scholennetwerk “De Basis”. Stichting Scholennetwerk De Basis is verantwoordelijk voor alle openbare basisscholen in de gemeente Heerenveen, waar onder een basisschool voor speciaal onderwijs en een school voor voortgezet speciaal onderwijs. Bezoekadres: Postadres Telefoon Emailadres Website Bestuurder:

4

Iepenlaan 2 8441 BT Heerenveen Postbus 159 8440 AD Heerenveen 0513 656656 [email protected] www.debasisheerenveen.nl Theunis Wagenaar.


O.B.S.

Kleffens Van

3. Waar wij voor staan 3.1 De openbare school Obs Van Kleffens biedt openbaar onderwijs. Wij stellen daarmee onze school open voor alle kinderen, ongeacht hun godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of wat dan ook. Ieder kind is van harte welkom om kennis te maken en te leren met andere kinderen in een ontmoetingsplaats van verschillende culturen, denkbeelden en zienswijzen. Openbaar onderwijs draagt actief en nadrukkelijk bij aan de vorming en ontwikkeling van de samenleving. Leerlingen leren vanuit de dagelijkse praktijk respect te hebben voor andere geloven, levensovertuigingen en culturen. Ze leren ongedwongen ervaringen en ideeën uit te wisselen om zo een samenleving te ontwikkelen die is gebaseerd op wederzijds vertrouwen en samenwerking. In het openbaar onderwijs heerst een klimaat van tolerantie en democratie. Leerlingen, ouders, leerkrachten, directies en bestuursleden zijn gewend open met elkaar te communiceren op basis van gelijkwaardigheid en respect voor elkaar. In principe worden alle kinderen toegelaten, tenzij er zwaarwegende bijzondere omstandigheden zijn die er voor zorgen dat wij niet de meest passende zorg voor het betreffende kind kunnen bieden. 3.2 Onze missie Op obs Van Kleffens komen kinderen om te leren. Het leren kan zich niet beperken tot het doorlopen van het curriculum van de basisschool. Voldoen aan de door de overheid gestelde kerndoelen is niet genoeg om kinderen voor te bereiden op hun plek in de wereld. Voor de kinderen van vandaag is het belangrijk om te leren kritisch te denken, op een creatieve manier problemen op te lossen, samen te werken op een prettige manier en om te gaan met de innovaties die we nu nog niet eens kennen. Onze missie: Onderwijs in een veilige omgeving met optimale kansen voor alle kinderen. 3.3 Uitgangspunten Om zich goed te kunnen ontwikkelen, moet een kind goed in zijn vel zitten. Daarvoor is het belangrijk dat een kind zich gezien voelt. De relatie met de ander is van groot belang. Waardering en respect voor jezelf en de ander leveren het zelfvertrouwen dat kinderen nodig hebben om zich te ontwikkelen. Kernwoorden zijn: samenwerken, respect, omgangsvormen, waardering, betrokkenheid en veiligheid. Ten tweede is het van belang dat kinderen zich competent voelen. Succeservaringen maken kinderen nieuwsgierig naar de volgende stap in de ontwikkeling. Bovendien groeit het zelfvertrouwen van kinderen. Kernwoorden zijn: aansluiten bij de wat een kind kan, complimenten en ruimte voor talenten. Ook is het belangrijk om kinderen soms ruimte te bieden zelf beslissingen te nemen(autonomie). Het zelf-doen is al op jonge leeftijd voor kinderen een groot goed. Kernwoorden zijn: zelfstandigheid, (mede-) verantwoordelijkheid en keuzevrijheid. 3.4 Onze Visie Om onze missie te verwezenlijken, rekening houdend met onze uitgangspunten komen we tot de volgende visie op ontwikkeling en onderwijs. Op obs Van Kleffens staat het kind centraal. Alles wat er op school gebeurt, draait om de ontwikkelings- en onderwijsbehoeften van de kinderen. Er zijn ontwikkelings- en onderwijsbehoeften die voor alle kinderen gelden. Veel van de behoeften zijn in de uitgangspunten benoemd. Daarnaast is een veilige omgeving, een goed onderwijsaanbod en een goed onderwijsteam van groot belang.

5


O.B.S.

Kleffens Van

Naast deze algemene behoeften, kan een kind specifieke onderwijsbehoeften hebben. Voorbeelden kunnen zijn: • • • • •

aanpassingen in de omgeving door een fysieke beperking, het uitbreiden van instructietijd van één van de basisvakken rekenen, lezen of taal, aanpassingen in het aanbod bij bijvoorbeeld meer- of hoogbegaafdheid, aanpassingen in de einddoelen bij bijvoorbeeld een beperkte intelligentie, extra aandacht voor sociale vaardigheden.

Het onderwijs volgt het kind. Ouders spelen een cruciale rol in de ontwikkeling van hun kind. Door ouders goed te informeren en met ouders in gesprek te gaan over het onderwijs, optimaliseren we het onderwijs voor alle kinderen. 3.5 Brede wijkschool Sinds 2008 maakt obs Van Kleffens deel uit van Brede Wijkschool “Us Kubus”. Het gezamenlijk werken in een gebouw versterkt de relatie tussen de school en de omgeving. Samen met de andere participanten willen we doorgroeien tot een educatief Kindcentrum, waarin kinderen zich ontwikkelen in een doorgaande lijn van 0 tot 13 jaar. Het participeren in een brede wijkschool maakt allerlei onderwijsondersteunende activiteiten mogelijk, onder en buiten schooltijd. In onze brede wijkschool werken we samen met Kinderwoud, Talant, Caleidoscoop, de wijkvereniging en het bestuur van het buurthuis. In het gebouw zijn de volgende ruimtes beschikbaar: drie speelwerklokalen, een gymnastiek/speellokaal, een compleet ingericht gymlokaal met omkleedruimtes en douches, acht werklokalen, twee activiteitenruimtes, het wijkcentrum met een grote keuken, verschillende kantoren en spreekruimtes, een teamkamer, een ruim speelplein met veel speelmogelijkheden en een groot speelveld. De samenwerking met Kinderwoud is intensief. De peuters van Kinderwoud en de kleuters van onze school maken samen gebruik van het speciaal ingerichte binnenplein. Ook werken we aan dezelfde thema’s en onderwerpen. Er is intensief overleg tussen de medewerkers van Kinderwoud en de leerkrachten van onze school om een optimale doorgaande lijn tot stand te brengen.

6


O.B.S.

Kleffens Van

4. Het onderwijs De organisatiestructuur van de school biedt houvast voor iedereen die er dagelijks bezig is. Duidelijke doorgaande lijnen en heldere procedures zijn daarvoor van belang. De procedures worden beschreven in het “procedureboek OBS Van Kleffens”. Doorzetten van organisatiestructuren door de gehele school geven kinderen, ouders en leerkrachten duidelijkheid over verwachtingen. Het maakt het verwezenlijken van onze missie mogelijk. 4.1 Het team Op obs Van Kleffens werken 15 personeelsleden. De directie In het schooljaar 2014-2015 is een directeur ad interim integraal verantwoordelijk voor de school. Naar verwachting zal per januari 2015 een nieuwe directeur benoemd worden. Als de directeur niet aanwezig is, worden de directietaken waargenomen door de bouwcoördinatoren. De bouwcoördinatoren Op obs Van Kleffens zijn twee bouwen, de onderbouw en de bovenbouw. De bouwcoördinatoren hebben een ondersteunende en beleid adviserende taak. De bouwcoördinatoren coördineren de dagelijkse gang van zaken in de bouw, bewaken en controleren gemaakte afspraken en nemen de taken van de directeur waar bij zijn afwezigheid. De interne begeleider Aan de school is voor 3 dagen in de week een interne begeleider verbonden. De interne begeleider ondersteunt de leerkrachten bij het bieden van onderwijs op maat aan alle kinderen. De interne begeleider coördineert de leerlingenzorg en onderhoudt contacten met andere scholen en externe deskundigen op het gebied van leerlingenzorg. Meer informatie over leerlingenzorg en kinderen met specifieke onderwijsbehoeften leest u in hoofdstuk 5. De leerkrachten De leerkrachten zijn in eerste instantie verantwoordelijk voor het geven van onderwijs aan de kinderen. Zij zijn voor de ouders het eerste aanspreekpunt als het gaat om het wel en wee van de kinderen. Naast lesgevende taken hebben de leerkrachten ook schooltaken. 4.2 Heterogene groepen Op obs Van Kleffens werken we in heterogene groepen. In de heterogene groepen zitten kinderen van aansluitende jaargroepen. De groep functioneert als één groep. De kinderen van de verschillende jaargroepen zitten door elkaar in het lokaal. De lesstof van de leerjaren wordt zoveel mogelijk verbonden. Kinderen werken veel samen. De kinderen zijn het ene jaar de jongste in de groep, het ander jaar de oudste van de groep. Het werken met heterogene groepen heeft veel voordelen. Naast de bovengenoemde hebben we met deze manier van organiseren meer grip op een evenwichtige samenstelling van de groepen en op de gemiddelde groepsgrootte. Het organisatiemodel maakt een intensieve samenwerking tussen leerkrachten mogelijk en noodzakelijk. Het samenwerkend leren wordt zo doorgetrokken in de hele school, bij kinderen en leerkrachten. Er is meer aandacht voor het individuele kind. De leerlijnen van de vakgebieden worden het uitgangspunt van het onderwijs, waardoor de doorgaande lijn beter bewaakt wordt. Bij het indelen van de leerlingen over de groepen, wordt gestreefd naar evenwichtige groepen. Beide groepen zijn evenredig qua verdeling van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften op cognitief en sociaal gebied. Ook wordt rekening gehouden met de verdeling van jongens-meisjes en hechte vriendschappen.

7


O.B.S.

Kleffens Van

4.3 Instructiemodel Alle kinderen nemen deel aan de gezamenlijke instructie. De lesstof van beide jaargroepen wordt zo goed mogelijk verbonden. Alle kinderen worden op hun niveau bij de instructie betrokken. Na de instructie gaan de leerlingen aan het werk met de opdracht die voor hun jaargroep geldt. Voor sommige kinderen is er ook een aanpassing in de opdracht. Bijvoorbeeld omdat het kind snel of gemakkelijk leert. De leerkracht maakt een rondje door de groep, via een vast route, om kinderen zo nodig op weg te helpen. Kinderen die dat nodig hebben, krijgen extra instructie aan de instructietafel. De leerkracht legt de stof uit op een andere manier of werkt met de kinderen aan doelen die (nog) niet gehaald zijn. De leerkracht wisselt de instructie aan de instructietafel af met rondes door de klas. Alle kinderen krijgen zo begeleiding van de leerkracht. De leerkracht kan de kinderen aanpreken op hun niveau en heeft invloed op het leerproces. Na het maken van de opdrachten wordt er met de gehele groep gereflecteerd. Product en proces worden samen besproken. Er wordt gekeken of het doel van de les gehaald is. 4.4 De Vreedzame school Vorig schooljaar hebben we het programma De Vreedzame School in gebruik genomen. De Vreedzame School is een integraal programma voor het ontwikkelen van sociale competenties en actief burgerschap. Bij De Vreedzame School ligt het accent in de eerste weken van het schooljaar op groepsvormende activiteiten en oudercontact om snel tot een fijne sfeer in de nieuw samengestelde groepen te komen. Het programma biedt de leerkrachten een stappenplan om de groepsvormende activiteiten uit te voeren in de groepen. In de aanpak van De Vreedzame School wordt veel aandacht besteed aan de samenwerking kind, ouder en school. De Vreedzame School biedt voor alle groepen een jaarprogramma voor het ontwikkelen van sociale competenties en actief burgerschap. 4.5 Samenwerkend leren Zoals in onze missie genoemd is, is samenwerken op obs Van Kleffens een essentieel onderdeel van ons onderwijs. Wij geven dit vorm door coöperatieve werkvormen te integreren in het gehele onderwijs. Er zijn veel verschillende manieren waarop kinderen kunnen samenwerken. Coöperatief leren versterkt de ontwikkeling van alle kinderen in de groep. Coöperatieve werkvormen hebben de volgende kenmerken: •

• • •

Alle kinderen zijn actief bezig met de opdracht. De werkvorm is zo gekozen dat niemand zich kan onttrekken. In vergelijking met het traditionele frontale lesgeven is dit een grote winst. De kinderen zijn wederzijds afhankelijk van elkaar om de opdracht uit te voeren. Het kan niet anders dan met samenwerken. De kinderen zijn verantwoordelijk voor de uitkomst. Iedereen heeft een belangrijke taak gehad in het komen tot een oplossing. De kinderen voelen saamhorigheid door gezamenlijk tot oplossingen te komen.

4.6 Doorlopende leerlijnen Iedere school moet zich houden aan wettelijk voorgeschreven (www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/basisonderwijs/kerndoelen-basisonderwijs).

kerndoelen

Daarnaast zijn er referentieniveaus omschreven voor de vakgebieden taal en rekenen (www.taalenrekenen.nl/ref_niveaus_taal). Deze bepalen voor een groot deel het aanbod van de basisschool.

8


O.B.S.

Kleffens Van

Door de kerndoelen te vertalen naar tussendoelen en leerlijnen kunnen we het aanbod van de verschillende jaargroepen optimaal op elkaar afstemmen. Zo ontstaan er in de school doorlopende leerlijnen voor alle vak- en vormingsgebieden. Leerkrachten zijn op de hoogte van de leerlijnen, zodat ze de leerlingen optimaal kunnen begeleiden naar de volgende stap in de ontwikkeling. De leerlijnen worden niet onderbroken als de leerling naar de volgende groep gaat. De leerkrachten hebben naast de leerlijnen de onderwijsbehoeften van de leerlingen goed in kaart. Door een goede overdracht en een krachtige samenwerking tussen leerkrachten wordt de doorlopende ontwikkeling gewaarborgd. 4.7 Gebruikte methoden Op obs Van Kleffens worden de meeste lessen aangeboden via methoden. Methoden geven aan welke lessen er gegeven kunnen worden om ervoor te zorgen dat alle doelen gehaald worden. De methoden vormen de leidraad. De leerkrachten zorgen ervoor dat de methoden ingezet worden op een manier die aansluit bij de onderwijsbehoeften van de leerlingen. De volgende methoden worden voor de verschillende vak- en vormingsgebieden ingezet: Vak-vormingsgebied Brede ontwikkeling, waaronder taal- en rekenontwikkeling Taal en Spelling Technisch en begrijpend lezen Technisch lezen Begrijpend en studerend lezen Nederlands als tweede taal Schrijven Frysk Engels Rekenen Aardrijkskunde Geschiedenis Natuur en techniek Verkeer

Methode Schatkist

Groepen 1, 2

Taalleesland Veilig Leren Lezen Estafette lezen Nieuwsbegrip XL Horen, zien en schrijven Pennenstreken Fryske Taalrotonde Let’s do it Rekenrijk De wereld dichtbij Bij de Tijd Leefwereld Techniektorens Pakket van VVN

3 t/m 3 4 t/m 4 t/m 3 t/m 1 t/m 3 t/m 7, 8 1 t/m 3 t/m 3 t/m 1 t/m 1 t/m 1 t/m

8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8

4.8 Vak- en vormingsgebieden Er zijn veel vakken en gebieden waarin de kinderen lessen krijgen. Waar mogelijk worden verbindingen gelegd tussen de verschillende gebieden. Voorbeelden hiervan zijn teksten uit de wereldorientatie gebruiken om strategieën van begrijpend lezen te oefenen of Coöperatieve werkvormen inzetten bij rekenlessen. Woordenschatontwikkeling De woordenschat die een kind tot zijn beschikking heeft, voorspelt zijn succes in het leven. Een goed ontwikkelde woordenschat maakt het gemakkelijker om nieuwe kennis op te doen. Met het leren van nieuwe woorden wordt aan het opbouwen van cognitie gewerkt. Daarnaast hebben kinderen een goede woordenschat nodig om met de ander om te gaan en om gevoelens en meningen onder woorden te brengen. Woorden zitten niet “los” in het hoofd. Alle woorden zijn verbonden andere woorden in clusters. Daarom leren de kinderen op obs Van Kleffens geen losse woorden, maar clusters van woorden. Een deel van het aanbod voor woordenschat zit in de Taal/Lees/spelling-methode Taalleesland en in de methode Nieuwsbegrip XL. In de groepen 1 en 2 worden tijdens de thema’s steeds nieuwe woordclusters aangeboden. Voor alle lessen die gegeven worden zijn woorden nodig. Iedere les is daarom een woordenschat les!

9


O.B.S.

Kleffens Van

Thematisch lesgeven met Schatkist In de groepen 1 en 2 wordt het aanbod in thema’s aangeboden aan de kinderen. De thema’s zijn aantrekkelijk en betekenisvol voor de kinderen. Voorbeelden van de thema’s zijn “familie”, “met vakantie”, “mijn boek” of “dieren”. Binnen deze thema’s worden de tussendoelen vertaald naar lessen en opdrachten in de hoeken. Om rekening te houden met de verschillen tussen ontwikkelingsniveau en leervoorkeur van de kinderen worden de hoeken zo gevarieerd en uitdagend mogelijk ingericht. Naast gerichtere opdrachten kunnen de kinderen experimenteren, ontdekken en oefenen. Alle hoeken zijn ingericht op een manier die samenwerken mogelijk maakt. Taalontwikkeling, Taal en Spelling In groep 1 en 2 worden veel taalontwikkelingsspellen gedaan. Er wordt gewerkt aan een goede basiswoordenschat. De nieuwsgierigheid van kinderen naar taal wordt geprikkeld door rijmoefeningen of liedjes en versjes. Vanaf groep 4 werken we met het methodische aanbod van Taalleesland. Taalleesland integreert de leerdoelen van taal en spelling. Technisch, begrijpend en studerend lezen Lezen is leuk! Dat is wat obs Van Kleffens wil uitdragen. Tijdens het schooljaar worden verschillende activiteiten rondom lezen door de hele school georganiseerd. Voorbeelden daarvan zijn de Kinderboekenweek, de voorleeswedstrijd, de voorleesweek en de dag van het gedicht. Eerste doel van deze activiteiten is leesplezier. De Van Kleffensschool heeft, met gelden van de oudervereniging een moderne en complete bibliotheek ingericht in de hal van de school. Het leren lezen begint eigenlijk al in groep 1. Daar krijgen de kinderen op een speelse manier te maken met letters en teksten. Er worden spelenderwijs oefeningen gedaan met klanken en lettertekens. Gaandeweg leren de kinderen steeds meer letters kennen en ontdekken ze waarom die letters belangrijk zijn. De natuurlijke nieuwsgierigheid van kinderen wordt geprikkeld in de letter/leeshoek. Sommige kinderen kunnen al aardig lezen als ze overgaan naar groep 3. Het technisch lezen wordt aangeboden tot en met groep 8. Het lezen van teksten is erg belangrijk omdat door te lezen de woordenschat sneller groeit. Kinderen die thuis iedere dag 10 minuten extra lezen hebben een aanzienlijk grotere woordenschat. In groep 3 leren de kinderen met behulp van kernwoorden de letters kennen en leren ze de basis van het lezen. De methode die gebruikt wordt heet Veilig Leren Lezen. In de speelgoedwinkels, boekenwinkels en op internet zijn spelletjes en boeken te vinden die het leren lezen stimuleren. Op school worden deze spelletjes ook gespeeld. Vanaf groep 4 wordt het lezen verder geoefend met de methode Estafette. Estafette geeft de leerkrachten veel houvast voor het rekening houden met verschillen tussen kinderen. Kinderen die nog wat extra instructie of andere oefenstof nodig hebben, krijgen dat. Toch is het mogelijk dat een kind moeite heeft het technisch lezen te leren. In dat geval kan de leerkracht kiezen voor andere methodieken als Ralfi-lezen of sleeplezen. Obs Van Kleffens is de eerste officiële sleepleesschool in Nederland. Sleeplezen is een methode speciaal voor kinderen die moeite hebben met het leren lezen. Op een motiverende en positieve manier gaan de kinderen één op één met een gecertificeerde sleepleesspecialist lezen. Meer informatie kunt u vinden op www.sleeplezen.nl Het begrijpend/studerend lezen wordt aangeboden met de methode Nieuwsbegrip XL. Schrijven We maken onderscheid tussen creatief en technisch schrijven. Creatief schrijven doen we bij het maken van opstellen, gedichten en andere teksten en hoort bij het vakgebied taal.

10


O.B.S.

Kleffens Van

Bij technisch schrijven gaat het om het schrijven van de letters en de letterverbindingen. In groep 3 leren de kinderen eerst de letters “tekenen” zoals ze gedrukt staan in de boeken. Al vrij snel leren ze ook de letters volgens het gebonden schrift. Hoewel er meer en meer met computers wordt gewerkt voor het schrijven van teksten, blijft het aanleren van een gebonden handschrift van belang voor de ontwikkeling van de fijne motoriek. Om te oefenen maken de kinderen gebruik van de boekjes van “pennenstreken”. Frysk De scholen in Friesland zijn wettelijk verplicht lessen in het fries te verzorgen. We doen dit met de methode “de Fryske Taalrotonde”. Deze methode heeft leerlijnen voor luisteren, spreken, lezen en schrijven. Engels In de groepen 7 en 8 leren de kinderen de basis van de Engelse taal. We maken hierbij gebruik van de lessen uit de methode “let’s do it” Rekenen Het vakgebied rekenen is erg breed. Naast de formele rekensommen als optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen zijn er ook leerlijnen voor bijvoorbeeld klokkijken, meten en wegen, tabellen en schema’s, breuken en procenten. Dit maakt dat er naast voor taal en lezen, veel tijd aan het rekenen wordt besteed. In groep 1 en 2 komen de kinderen spelenderwijs in aanraking met rekenbegrippen en met kleine aantallen. De telrij wordt geoefend en de dagen en maanden worden aangeleerd. In de hoeken worden rekenspellen en materialen aangeboden. Denk bijvoorbeeld aan wegen van spullen uit de huishoek of laten drijven van materialen in de natte hoek. Vanaf groep 3 maken we gebruik van de methode Rekenrijk. Dit is een realistische rekenmethode die uitgaat van praktische en herkenbare rekenproblemen. De rekenproblemen worden concreet (met echt materiaal) aangeboden. Zo krijgen kinderen inzicht in de rekenproblemen. Na deze eerste fase leren de kinderen met modellen en tekeningen hoe de strategie in elkaar zit. Tenslotte worden de problemen in de formele rekentaal opgelost. In iedere fase legt de leerkracht nadrukkelijk uit hoe een probleem aangepakt moet worden. De kinderen leren steeds verschillende strategieën om tot een oplossing van een rekenprobleem te komen. Wereldoriëntatie De wereldoriëntatie is onderverdeeld in een aantal vakken. Hieronder een opsomming en een korte beschrijving: •

• •

•

11

Aardrijkskunde en topografie: De lessen worden binnen de methode “de wereld dichtbij” thematisch aangeboden vanaf groep 5. De lessen in groep 5 over thema’s die dicht bij de kinderen staan. In de laatste groepen zijn de onderwerpen abstracter en komen gebieden verder van Nederland aan de orde. Geschiedenis wordt aangeboden met de methode “Bij de tijd”. De lessen gaan uit van kinderen uit een andere tijd. Alle historische perioden komen aan de orde. Natuur en techniek: Kinderen werken per jaar in groepjes aan 10 verschillende techniekdozen uit de “techniektorens”. Onderwerpen zijn bijvoorbeeld “bouw een knikkerbaan”, “tandwielen”, “een stroomkring” of “tandpasta maken”. Voor natuur is er gekozen voor een methodisch aanbod van “Leefstijl”. Zo veel mogelijk worden de onderwerpen concreet gemaakt, door bijvoorbeeld naar buiten te gaan of echte natuur naar binnen te halen. Verkeer: De kinderen leren met behulp van het pakket van VVN de verkeersregels kennen. Ook wordt er veel aandacht besteed aan “veilig gedrag”. In mei 2014 is de school beloond met het verkeersveiligheidslabel. Dit houdt onder andere in dat de lessen een praktische invulling hebben. De groepen 7/8 doen mee aan het schriftelijk verkeersexamen.


O.B.S.

Kleffens Van

•

Actief burgerschap en sociale integratie: Obs Van Kleffens werkt met het programma “De Vreedzame school”. De Vreedzame School is een integraal programma voor het ontwikkelen van sociale competenties en actief burgerschap. De kinderen volgen in alle groepen lessen over omgaan met de ander. Het geleerde wordt meteen in praktijk gebracht op school want in alle groepen en in alle situaties worden dezelfde omgangsvormen gehanteerd. De leerlingenraad wordt gevormd door kinderen uit de groepen 5 t/m 8. Zij praten mee over allerlei onderwerpen die voor kinderen van belang zijn.

Kunstzinnige vorming Kunstzinnige vorming is in een aantal vormingsgebieden onderverdeeld: •

• • •

Tekenen: Leerlingen leren omgaan met materialen als potlood, stift, houtskool, verschillende soorten verf. Naast het product is het beschouwen van het werk een onderdeel van de lessen. Handvaardigheid: Hierbij gaat om 3 dimensionale werkstukken. Er wordt gewerkt met materialen als karton, klei en hout. Er zijn ook veel variaties van tekenen en handvaardigheid. Muziek: Kinderen leren in alle groepen verschillende liedjes zingen. Ook worden er eenvoudige muziekinstrumenten gebruikt. Drama: De kinderen maken zelf toneelstukjes en voeren die voor klasgenoten op. Iedere groep treedt eens per jaar op voor hun ouders.

Naast het aanleren van technieken en vaardigheden wordt er ook aandacht besteed aan het proces en de beschouwing van de kunstvormen. Sport Iedere groep heeft twee keer in de week gymnastiek. De ene les in de week is een spelles waar teamsporten worden aangeleerd en geoefend. Voorbeelden zijn slagbal, basketbal en volleybal. De lessen in de onderbouw en middenbouw zijn vaak versimpelde versies van de uiteindelijke sporten. In de andere les worden toestellen gebruikt als touwen, de bok en de brug. Ook in deze oefeningen zit een doorgaande leerlijn van groep 1 tot en met groep 8. Werken in ontwikkelingshoeken In groep 1 en 2 zijn de kinderen gewend geraakt aan het werken in ontwikkelingshoeken. Deze hoeken bieden de mogelijkheid om kinderen te laten ontdekken en experimenteren. Daarnaast geeft het de leerkracht veel mogelijkheden om de kinderen op hun eigen niveau aan te spreken en uit te dagen. Ook in de andere groepen werken kinderen soms in hoeken. Pittige plustorens Voor kinderen die meer kunnen of sneller leren is er altijd een passend aanbod. Zij kunnen op sommige vakgebieden met minder oefenstof toe. De tijd die ze daarmee besparen worden ze uitgedaagd om dieper in de stof te duiken. Dit kan onder meer met de pittige plustorens. In de pittige plustorens staan opdrachten die op verschillende niveaus uitgevoerd kunnen worden. Zo kunnen kinderen hun talenten verdiepen en verbreden en gaan kunnen ze op zoek naar nieuwe uitdagingen. Computers in de school Op obs Van Kleffens hebben we een computernetwerk met in iedere groep 4 werkplekken. In iedere klas is een digitaal schoolbord aanwezig. De lessen worden met ondersteuning van filmpjes of animaties aantrekkelijk en interessant gemaakt voor iedereen. Vooral kinderen met een visuele leerstijl hebben veel aan deze ondersteuning. De computers worden gebruikt als ondersteuning van het onderwijs. Kinderen oefenen wat ze geleerd hebben in de les op de computer. Daarnaast maken de kinderen teksten, verslagen en presentaties op de computer.

12


O.B.S.

Kleffens Van

4.9 Naschools aanbod en dagarrangementen Op de Brede wijkschool kunnen kinderen terecht van 7.00 uur tot 19.00 uur. Voor schoolgaande kinderen is er een buitenschoolse opvang. Kinderen jonger dan 4 jaar kunnen opgevangen worden op een van de peuterspeelzalen of de kinderopvang van Kinderwoud. De medewerkers van de peuterspeelzaal en de school werken intensief samen om de doorgaande lijnen voor de kinderen zo goed mogelijk te waarborgen. Ze hebben veel kennis van elkaars werkwijzen. Waar mogelijk worden thema’s van de kleuters en peuters verbonden en gezamenlijk gepland en uitgevoerd. Bij de overgang van de peuterspeelzaal en de basisschool is er sprake van een ‘warme overdracht’. Naast deze opvang bieden we ook andere activiteiten na schooltijd aan. Het naschoolse aanbod heeft verbinding met het aanbod in de groepen. De aangeboden activiteiten versterken de talenten van de kinderen, door brede talentontwikkeling en de mogelijkheid voor kinderen om te excelleren in hun talent. Alle kinderen van de wijk kunnen deelnemen aan het naschoolse activiteitenaanbod op de Brede Wijkschool.

13


O.B.S.

Kleffens Van

5 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften Op obs Van Kleffens staat het kind centraal. Alles wat er op school gebeurt, draait om de ontwikkelings- en onderwijsbehoeften van de kinderen. Voor de meeste kinderen is het “normale” aanbod met hier en daar een aanpassing voldoende. Voor sommige kinderen is er een grotere aanpassing nodig. We denken dan bijvoorbeeld aan: • • • • •

aanpassingen in de omgeving door een fysieke beperking, het uitbreiden van instructietijd van één van de basisvakken rekenen, lezen of taal, aanpassingen in het aanbod bij bijvoorbeeld meer- of hoogbegaafdheid, aanpassingen in de einddoelen bij bijvoorbeeld een beperkte intelligentie, extra aandacht voor sociale vaardigheden.

Veel van deze aanpassingen zijn gemakkelijk te realiseren in ons onderwijs. Heel soms komt het voor dat het lastiger is met de onderwijsbehoeften van een kind te benoemen. Dat kan als er sprake is van een zeer specifieke beperking of een zeer moeilijke problematiek. In dat geval spreken we van kinderen met zeer specifieke onderwijsbehoeften. In dit hoofdstuk leest u hoe wij op obs Van Kleffens kinderen volgen om achter hun onderwijsbehoeften te komen. Ook gaat het over hoe we verder gaan als de onderwijsbehoeften niet duidelijk zijn. We vertellen hoe we omgaan met leerlingen met (zeer) specifieke onderwijsbehoeften en tenslotte wat we doen als we zelf de optimale begeleiding voor een kind niet (meer) kunnen bieden. 5.1 De PDCA-cyclus en handelingsgericht werken PDCA staat voor Plan-Do-Check-Act. Het volgen van de cyclus waarborgt een planmatige manier van werken. In het kort is de cyclus als volgt weer te geven: PLAN: in deze fase kijken, onderzoeken en omschrijven de leerkrachten de stimulerende factoren en de belemmerde factoren van alle leerlingen. Informatie wordt verzameld uit toetsuitslagen, observaties, werk van de leerling, gesprekken met de leerlingen en de ouders. Voor alle leerlingen worden de onderwijsbehoeften bepaald. Samen met de te behalen doelen vormen deze aanleiding tot het plannen van een aanbod voor alle kinderen. DO: in deze fase voert de leerkracht de plannen uit. CHECK: in deze fase controleert de leerkracht of de gestelde doelen gehaald zijn. Door diepgaande analyses kijkt de leerkracht naar mogelijkheden om het aanbod te versterken. Er wordt kritisch gekeken naar waarom doelen niet gehaald zijn. Er worden reparatiedoelen gesteld als dat nodig is. Dit alles kan leiden tot het herformuleren van onderwijsbehoeften van kinderen of het aanpassen van het aanbod voor een kind. ACT: Er wordt een nieuw aanbod gepland. Reparaties worden uitgevoerd. Er wordt verbreed of verdiept. En de cyclus begint weer opnieuw. De PDCA-cyclus is de basis van het handelingsgericht werken. Handelingsgericht werken is de concretisering van adaptief onderwijs, “het onderwijs volgt het kind”. Door handelingsgericht te werken, wordt de kwaliteit van het onderwijs steeds gemonitord en verbeterd. Leerkrachten, interne begeleiders en leidinggevenden passen zeven uitgangspunten toe (Pameijer, Van Beukering & De Lange, 2009). 1. De onderwijsbehoeften van leerlingen staan centraal. Wat hebben leerlingen nodig om een bepaald doel te behalen? Denk aan specifieke instructie en feedback, extra leertijd of uitdaging. 2. Afstemming en wisselwerking: Het gaat om de wisselwerking tussen leerlingen, leerkracht, school en ouders. Hoe goed is de omgeving afgestemd op wat leerlingen nodig hebben?

14


O.B.S.

Kleffens Van

3. Leerkrachten realiseren passend onderwijs. Het is de leerkracht die het doet. Maar, wat heeft hij/zij hiervoor nodig, wat zijn diens ondersteuningsbehoeften? 4. Positieve aspecten van kind, leerkracht, groep, school en ouders zijn nodig om ambitieuze doelen te stellen en om een succesvol plan van aanpak te maken en uit te voeren. 5. Samenwerking tussen leerkrachten, leerlingen, ouders, interne en externe begeleiders is noodzakelijk om een effectieve aanpak te realiseren. Dit vergt constructieve communicatie tussen betrokkenen; samen analyseren zij de situatie, formuleren ze doelen en zoeken ze naar oplossingen. 6. Doelgericht werken: het team formuleert korte en lange termijn doelen voor het leren, de werkhouding en het sociaal-emotioneel functioneren van alle leerlingen en evalueert deze in een cyclus van planmatig handelen. 7. De werkwijze is systematisch, in stappen en transparant. Het is betrokkenen duidelijk hoe de school wil werken en waarom. Er zijn heldere afspraken over wie wat doet, waarom, hoe en wanneer. 5.2 Het volgen van de leerlingen Om een goede planning van het aanbod te maken is het van groot belang om onderwijsbehoeften van kinderen in kaart te brengen. De leerkrachten verzamelen informatie over kinderen op een groepsoverzicht. De leerkrachten verzamelen informatie door toetsen af te nemen, observaties en peilingen en gesprekken met leerlingen en ouders. CITO toetsen In iedere groep wordt twee keer per jaar de toetsen van het CITO door de kinderen gemaakt. Een diepte-analyse op kindniveau geeft de leerkracht veel informatie over wat een kind wel of niet beheerst. Daarnaast is te zien wat het rendement van het onderwijs aan de kinderen individueel of als groep is geweest in de afgelopen periode. Het analyseren van de toetsen kan leiden tot herbenoemen van onderwijsbehoeften van kinderen of een verandering in het aanbod. Toetsen die bij de methode horen Bij de meeste methoden wordt elk blok of hoofdstuk afgesloten met een toets om te controleren of de aangeboden stof beheerst wordt. Deze toetsen geven de leerkracht informatie over de onderwijsbehoeften van kinderen. Observaties en peilingen Leerkrachten zien de kinderen dagelijks aan het werk. Door gerichte kijkvragen te stellen krijgt de leerkracht informatie over bijvoorbeeld de manier van leren van een leerling of van het ontwikkelingsniveau. Vooral bij de groepen 1 en 2 worden vaak observaties toegepast. Soms geeft een observatie niet de gewenste informatie. De leerkracht kan dan samen met de leerling een opdracht uitvoeren om toch de informatie te krijgen. Dit noemen we een peiling. Een voorbeeld van een peiling is het samen bouwen van een toren in de bouwhoek van groep 1 om te ontdekken wat het motorische ontwikkelingsniveau van een kind is. Of een rekenopdracht laten verwoorden door een kind om de leerstrategie van een kind te ontdekken. Gesprekken met kinderen en ouders Leerkrachten hebben zogenoemde “diagnostische” gesprekjes met kinderen om te ontdekken hoe kinderen denken en werken. De leerkracht spreekt de ouders een aantal keren in het jaar tijdens de contactavonden. Hier kan de leerkracht ook belangrijke informatie krijgen over de onderwijsbehoeften van de leerlingen.

5.3 Interne zorgstructuur Voor alle kinderen worden de onderwijsbehoeften omschreven en wordt een passend aanbod gepland. Soms komt het voor dat de onderwijsbehoeften van een kind niet duidelijk worden of dat

15


O.B.S.

Kleffens Van

het vinden van een passend aanbod problemen opleveren. Dit komt tijdens de CHECK-fase naar voren. In dit geval gaat de leerkracht samen met collega’s, ouders en de interne begeleider op zoek naar mogelijkheden om toch tot een passend aanbod te komen. De volgorde is hierin als volgt: • •

• •

•

De leerkracht controleert en analyseert om te bepalen of het aanbod passend is voor het kind. Bijvoorbeeld door het analyseren van afgenomen toetsen. De leerkracht bespreekt de opbrengsten en het rendement van het onderwijs aan alle kinderen met de interne begeleider tijdens een groepsbespreking. Kinderen waarvan het aanbod niet voldeed worden uitvoerig besproken om tot een passend aanbod te komen. Tijdens leerlingbesprekingen in het team helpen de leerkrachten elkaar bij het onderzoeken van de onderwijsbehoeften en het passende aanbod. Als er niet tot een tot een passend aanbod gekomen wordt, kan verder onderzoek nodig zijn. Dit wordt op obs Van Kleffens gedaan via de HGPD (handelingsgerichte proces diagnostiek). De ouders, de leerkracht, de interne begeleider en een orthopedagoge gaan kijken wat de beste manier is om de onderwijsbehoeften vast te stellen of hoe een passend onderwijsaanbod eruit moet zien. Uitkomsten van dit gesprek is soms dat aanvullend onderzoek nodig is. Bijvoorbeeld een onderzoek naar dyslexie of naar de cognitieve mogelijkheden van een kind. Met de adviezen uit het onderzoek kan de leerkracht vaak weer verder. De leerling krijgt bijvoorbeeld een eigen leerlijn of extra begeleiding van een externe professional, gefinancierd door rugzakgelden. Soms komt het voor dat de school geen passend aanbod voor een leerling kan bieden. Bijvoorbeeld omdat de kennis niet aanwezig is binnen het team of omdat de onderwijsbehoeften van een kind het onderwijs aan de andere kinderen erg belemmert. In zulke gevallen wordt gekeken of er binnen het samenwerkingsverband een passende oplossing is. Dit kan op een andere basisschool in ons samenwerkingsverband zijn of een school voor speciaal (basis)onderwijs.

5.4 Speciaal (basis)onderwijs Het kan zijn dat ondanks inschakeling van de externe deskundigen en alle inspanningen van de school, blijkt dat wij onvoldoende tegemoet kunnen komen aan de onderwijsbehoeften van de leerling. Er kan dan besloten worden te onderzoeken of een verwijzing van de leerling naar een school voor speciaal basisonderwijs of een school voor speciaal onderwijs (verbonden aan een REC) noodzakelijk is. Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL) Betreft het een mogelijke verwijzing naar de school voor speciaal basisonderwijs dan wordt de leerling door de ouders aangemeld bij de Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL). De interne begeleider van de school ondersteunt hen daarbij. Deze commissie bepaalt of een leerling geplaatst kan worden op de speciale school voor basisonderwijs. De PCL kan een positieve, een tijdelijke en een negatieve beschikking afgeven. Bij een positieve beschikking kan een leerling voor onbepaalde tijd worden geplaatst op de school voor speciaal basisonderwijs die aan het Samenwerkingsverband verbonden is. Bij een tijdelijke beschikking wordt de leerling voor een bepaalde tijd geplaatst. Een dergelijke beschikking wordt afgegeven wanneer er gedacht wordt aan een terugplaatsing naar het basisonderwijs of wanneer er onduidelijkheid is over de onderwijsbehoeften van een leerling. Ook kan er een negatieve beschikking worden afgegeven. Dan is de leerling niet toelaatbaar tot de speciale school voor basisonderwijs en geeft de PCL in haar motivering een advies over welke onderwijssoort zij wel geschikt acht voor de betreffende leerling. Dit kan een andere basisschool zijn of een school voor speciaal onderwijs verbonden aan een Regionaal Expertise Centrum (REC).

16


O.B.S.

Kleffens Van

Clusters Met de invoering van Passend Onderwijs per 1 augustus 2014 is het aantal clusters voor speciaal onderwijs teruggebracht naar twee clusters. Cluster 1: scholen voor visueel gehandicapte leerlingen of meervoudig gehandicapte kinderen met deze handicap. Cluster 2: scholen voor dove kinderen, slechthorende kinderen en kinderen met ernstige spraakmoeilijkheden dan wel meervoudig gehandicapte kinderen met één van deze handicaps. De clusters 3 (scholen voor lichamelijk gehandicapte kinderen, zeer moeilijk lerende kinderen en langdurig zieke kinderen) en 4 (scholen voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen) worden niet meer apart als clusters erkend. De leerlingen zijn er natuurlijk nog wel, de nieuwe samenwerkingsverbanden en de reguliere scholen moeten inhoud geven aan het onderwijs aan deze kinderen. In het kader van de nieuwe wet Passend Onderwijs vervallen de ‘rugzakjes’ en is er voor de schooljaren 2014-2015 en 2015-2016 een overgangsregeling. Kern daarvan is dat de leerlingen die voor 1 augustus 2014 een ‘rugzakje’ hadden ook de jaren daarna op een adequate manier ondersteuning krijgen. In het schooljaar 2014-2015 krijgen de scholen van De Basis dezelfde middelen als in de jaren ervoor. Er kan zo toch op een adequate manier tegemoet gekomen worden aan de speciale onderwijsbehoeften van deze leerlingen. Per augustus 2014 worden er geen nieuwe ‘rugzakjes’ verstrekt.

5.5 Passend onderwijs Per 1 augustus 2014 wordt Weer Samen Naar School vervangen door Passend Onderwijs. Het motto is: “iedere leerling succesvol en thuisnabij naar school’. De grootste verandering is de ondersteuningsplicht van scholen. Scholen nemen bij aanmelding altijd de leerling aan. Kan de school geen passend onderwijsarrangement bieden, dan zorgt zij in overleg met de ouders voor een school waar dit wel kan. Elke school heeft een schoolondersteuningsprofiel. In het Schoolondersteuningsprofiel is vastgelegd welke ondersteuning de leerlingen geboden kan worden. Het schoolondersteuningsprofiel is in de medezeggenschapsraad besproken. Voor meer informatie over Passend onderwijs verwijzen we naar het algemeen gedeelte schoolgids De Basis Heerenveen 2014-2015 of naar de website van de Rijksoverheid. www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/passend-onderwijs/plannen-passend-onderwijs

5.6. Schoolondersteuningsprofiel Elke school heeft in de voorbereidingsfase van Passend Onderwijs een schoolondersteuningsprofiel opgesteld. In het schoolondersteuningsprofiel heeft de school in beeld gebracht welke ondersteuning zij aan kinderen op de school kunnen bieden. Dagelijks geven onze leraren onderwijs aan onze leerlingen. Daarbij houden wij rekening met de onderwijsbehoeften van onze leerlingen en bieden waar nodig ondersteuning. Basisondersteuning is de ondersteuning die alle scholen moeten bieden en die integraal onderdeel vormt van het onderwijs en het aanbod van elke school. De basisondersteuning is afgeleid van de kwaliteitseisen die de inspectie hanteert bij het toezicht op scholen, van de aandachtspunten uit het referentiekader van de PO-Raad (zoals preventieve maatregelen en lichte vormen van hulp) en van de afspraken die door besturen zijn gemaakt Het schoolondersteuningsprofiel van onze school is opgesteld enkele maanden nadat de Inspectie van het Onderwijs in het voorjaar van 2013 de school het predicaat zwak had toegekend. Bij het invullen van het schoolondersteuningsprofiel hebben we de beoordelingen uit het Inspectierapport overgenomen. De scores in het schoolondersteuningsprofiel geven de situatie weer zoals die was eind schooljaar 2012-2013.

17


O.B.S.

Kleffens Van

Sindsdien is aan de hand van het Plan van aanpak schoolverbetering hard gewerkt aan het verbeteren van de onderwijskwaliteit. De basisondersteuning is op de meeste onderdelen verbeterd. Het in 2013 opgestelde schoolondersteuningsprofiel geeft daardoor geen juist beeld meer van de huidige basisondersteuning. Gedurende het geïntensiveerd toezicht werken we aan het nog verder verbeteren van de basisondersteuning en de onderwijskwaliteit. Ook daarna zal continu gewerkt worden aan de kwaliteitsverbetering van het onderwijs op onze school.

.

18


O.B.S.

Kleffens Van

6 Onderwijskwaliteit De kwaliteit van ons onderwijs houden we constant in de gaten. Hiervoor hebben we een samenhangend systeem voor kwaliteitszorg ingevoerd. 6.1 Interne kwaliteit Onze "interne" kwaliteitszorg bestaat uit de volgende onderdelen: • • • •

het regelmatig vaststellen van de kwaliteit; het planmatig werken aan de kwaliteitsverbetering; het borgen van de bestaande kwaliteit; verantwoording afleggen over de kwaliteit aan ouders en andere betrokkenen.

Het vaststellen van de kwaliteit Om onze uitgangspositie te bepalen en de resultaten van eventuele doorgevoerde veranderingen te evalueren en vast te stellen voeren we planmatig de volgende acties uit. •

•

•

•

•

•

•

19

We volgen de tussen- en eindopbrengsten nauwkeurig. Met de toetsresultaten van het leerlingvolgsysteem en de Cito-eindtoets stellen we elk half jaar vast hoe onze tussen- en eindopbrengsten op schoolniveau zich ontwikkelen. Zo nodig worden op basis van een analyse op groepsniveau tussentijds interventies gepleegd en de schoolontwikkeling aangepast of aangescherpt. We hanteren een zelfevaluatie instrument. Om de kwaliteit van de verschillende onderdelen van het primaire proces vast te stellen, zoals het didactisch handelen, de leerlingenzorg, etc. hanteert de school een instrument voor zelfevaluatie. De belangrijkste onderdelen van het primaire proces komen eens per vier jaar aan bod. Met ingang van het schooljaar 2013-2014 werkt de school met het instrument getiteld: ParnasSys integraal. In dit instrument worden leerlingen, ouders, leerkrachten en schooldirectie bevraagd met enquêtes. Door de brede groep van respondenten wordt een nauwkeurig beeld gevormd van de kwaliteit van onderdelen van het onderwijs. We laten regelmatig een ander in de klas kijken. De directeur voert regelmatig klassenbezoeken uit bij alle leerkrachten van de school. Bij deze klassenbezoeken worden kijk- of kwaliteitswijzers gebruikt. In het nagesprek krijgt de leerkracht feedback op zijn / haar handelen. Ook de intern begeleiders en externe onderwijsadviseurs voeren klassenbezoeken uit. En op verzoek kunnen ook de overige groepsleerkrachten bij elkaar in de klas kijken. We nodigen (externe) deskundigen uit ons te bevragen en te bezoeken. Eens in de twee jaar wordt een intervisie team of een auditor uitgenodigd om een audit uit te voeren op de school en te rapporteren over de kwaliteit van het onderwijs. We peilen 1x in de 2 jaar de tevredenheid van ouders, leerlingen en personeel. Eens in de twee jaar wordt een tevredenheidsonderzoek afgenomen onder alle ouders en personeelsleden van de scholen. Daarnaast meet de school zelf het welbevinden van de leerlingen van groep 5 t/m 8 ééns in de 2 jaar. Tevens wordt eens in de vier jaar in het kader van het Arbobeleid een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) gehouden. We organiseren informatieavonden en oudergesprekken over de schoolontwikkeling. 2 á 3 x per jaar wordt er een algemene ouderavond georganiseerd waar de school met de ouders spreekt over de lopende schoolontwikkeling of een daarmee samenhangend onderwerp. Daarnaast worden groepen ouders uitgenodigd voor een kringgesprek over de onderwijskwaliteit. De informatie uit de eerder genoemde evaluaties wordt hier besproken. We overleggen met de medezeggenschapsraad en leerlingenraad. De ouders en de leerlingen zijn vertegenwoordigd in resp. de medezeggenschapsraad en leerlingenraad. Beide raden overleggen met de directie o.a. over de kwaliteit van het onderwijs.


O.B.S.

Kleffens Van

Planmatige kwaliteitsverbetering Op schoolniveau stelt de directie samen met team en MR eens in de 4 jaar een schoolplan op. Hierin beschrijven we o.a. onze missie en visie en plannen we de kwaliteitsverbetering voor de komende 4 jaar. Vervolgens wordt op basis van de jaarlijkse actuele stand van zaken elke jaar een jaarplan opgesteld, waarin planmatig is uitgewerkt welke doelen we dat schooljaar willen realiseren en op welke wijze. Het schoolplan wordt met de medezeggenschapsraad besproken. Het huidige schoolplan 2011 - 2015 is op te vragen bij de directeur. Voor de schooljaren 2013-2014 en 2014-2015 is door de directie een Plan van Aanpak Schoolverbetering opgesteld. Aanleiding hiervoor is het toezichtarrangement “zwak” dat obs Van Kleffens in april 2013 van de inspectie van het onderwijs toegewezen kreeg. Op schoolniveau zijn per leerjaar streefdoelen vastgesteld voor de resultaten halverwege(Cito M) en aan het einde van het schooljaar(Cito E). Na een half jaar vindt een tussenevaluatie plaats en aan het einde wordt in een evaluatiegesprek vastgesteld of de streefdoelen zijn gehaald en wat hiertoe heeft bijgedragen. Indien noodzakelijk worden tussentijds afspraken gemaakt over andere interventies en ondersteuning van de leerkrachten. De school hanteert de door de Stichting Beroepskwaliteit Leraren (SBL) ontwikkelde bekwaamheidseisen voor leraren in het primair onderwijs. Op basis van zelfevaluatie en functionerings- en beoordelingsgesprekken met de directeur stelt elke leerkracht een persoonlijk ontwikkelplan (POP) op. In het POP geeft de leerkracht aan welke kwaliteiten hij / zij in de komende periode verder wil gaan ontwikkelen. De voortgang wordt gevolgd tijdens klassenbezoeken en voortgangsgesprekken met de directeur. Het borgen van de bestaande kwaliteit Alle protocollen, beleidskeuzes en afspraken m.b.t. de kwaliteit van het onderwijs zijn vastgelegd in zogenaamde borgingsdocumenten. Samen vormen zij het procedureboek van de school. Regelmatig worden de verschillende borgingsdocumenten met team en/of MR doorgenomen en vinden zo nodig (kleine) aanpassingen plaats. Is een grote wijziging of vernieuwing gewenst, dan wordt het onderwerp opgenomen in de meerjarenplanning van het schoolplan. Tijdens de klassenbezoeken van de directeur wordt gekeken of de leerkracht zich aan de gestelde afspraken houdt. Tijdens de nagesprekken worden eventuele verbeterpunten vastgesteld, die de leerkrachten meenemen bij het opstellen van hun persoonlijk ontwikkelplan (POP). Binnen het team werken leerkrachten veel samen. Er heerst een professionele cultuur die het elkaar aanspreken op handelen mogelijk maakt. Op deze wijze borgt de school haar kwaliteit in de praktijk. Verantwoording afleggen aan belanghebbenden Twee keer per jaar wordt de stand van zaken met betrekking tot de schoolontwikkeling en de gerealiseerde opbrengsten op een informatieavond met de ouders gedeeld. Jaarlijks verantwoorden we ons ook naar de ouders en andere belanghebbenden in de schoolgids. Hierin beschrijven we o.a. hoe het staat met de kwaliteit van het onderwijs, wordt verslag gedaan van de schoolontwikkeling in het afgelopen schooljaar en wordt verteld welke zaken de school het komende schooljaar wil gaan oppakken. Zie hoofdstuk 6.3 verslag onderwijsontwikkeling 20132014. In een jaarverslag waarin de nodige opbrengstgegevens zijn opgenomen, verantwoordt de school zich ook richting het bestuur over de voortgang van de schoolontwikkeling. Dit jaarverslag wordt ook besproken in de medezeggenschapsraad en is opvraagbaar voor andere ouders. Aan de onderwijsinspectie worden eveneens verschillende opbrengstgegevens beschikbaar gesteld.

20


O.B.S.

Kleffens Van

6.2 Opbrengsten van het onderwijs Op obs Van Kleffens stemmen wij ons onderwijsaanbod af op onderwijsbehoeften van leerlingen. Zo halen we he maximale uit ieder kind. In deze paragraaf leest u over de eindopbrengsten en de uitstroom van kinderen naar het voorgezet onderwijs. Verplichte eindtoets Alle leerlingen moeten met ingang van het schooljaar 2014-2015 in groep 8 van de basisschool verplicht de eindtoets maken. De eindtoets vindt vanaf 2015 jaarlijks in april plaats. De schoolscores van de laatste 3 schooljaren op de CITO-eindtoets vindt u in de informatiegids die bij deze schoolgids hoort. Doorstroming naar het voorgezet onderwijs Sinds 2013 verwijzen we leerlingen naar het vervolgonderwijs met behulp van de Friese plaatsingswijzer. De Friese plaatsingswijzer maakt een profiel van een leerling gebaseerd op de toetsen van het leerlingvolgsysteem van de laatste drie jaar van de basisschool. Hoe de kinderen zijn doorverwezen in de afgelopen 3 jaren leest u in de informatie gids die bij deze schoolgids hoort. 6.3 Verslag onderwijsontwikkeling 2013-2014 In april 2013 bezocht de Inspectie van het onderwijs obs Van Kleffens. De inspecteur constateerde tekortkomingen in de zorg en begeleiding, in de interne kwaliteitscyclus en in het veiligheidsbeleid. Dit leidde ertoe dat de school een jaar onder geïntensiveerd toezicht kwam te staan. Na een voortgangsbespreking met de Inspectie in november 2013 is besloten de termijn om de kwaliteit op orde te brengen te verlengen tot en met november 2014. In november 2014 zal de Inspectie een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering(OKV) uitvoeren. In mei 2014 is door de Inspectie een tussentijds kwaliteitsonderzoek(TKO) uitgevoerd. De Inspectie concludeerde dat de kwaliteit op een aantal punten is verbeterd, maar dat er nog het nodige moet gebeuren om het verbetertraject succesvol af te ronden. In onderstaande samenvatting is op hoofdlijnen aangegeven welke onderwijsontwikkeling in het schooljaar 2013-2014 heeft plaatsgevonden op onze school. • • • • • • • • • • •

•

21

Het werken met heterogene groepen is ingevoerd. Het programma De Vreedzame School is ingevoerd met daarnaast het leerlingvolgsysteem voor sociaalemotionele ontwikkeling “ZIEN”. Het opbrengstgericht werken is meer centraal komen te staan en voor de basisvaardigheden zijn ambitieuze streefdoelen opgesteld. Leerkrachten hebben geleerd de groep beter in beeld te brengen door gericht te observeren en goede analyses te maken van de resultaten. De analyses gebruiken zij om voor rekenen en technisch lezen groepsoverzichten en groepsplannen te maken. De onderwijsbehoeften van alle kinderen zijn in kaart gebracht. De zorgstructuur is opnieuw ingericht volgens een PDCA-cyclus Voor begrijpend lezen is de methode Nieuwsbegrip XL ingevoerd. Om het lezen een impuls te geven is een moderne bibliotheek met veel nieuwe boeken ingericht in de hal van de school. Door scholing is het aanbod aan kleuters versterkt. Het aanbod wordt doelgericht opgesteld vanuit de tussendoelen. Er is nu sprake van een beredeneerd aanbod. Het observatiesysteem “KIJK!” wordt sinds dit schooljaar gebruikt om goed zicht te houden op de ontwikkeling van de kinderen in de groepen 1/2. Leerkrachten hebben geleerd hoe ze kinderen kunnen begeleiden naar een optimale ontwikkeling door de goede interventies te plegen. De school heeft in 2014 het verkeerveiligheidslabel Fryslân toegekend gekregen.


O.B.S.

Kleffens Van

6.4 Planning onderwijsontwikkeling 2014-2015 De planning van de onderwijsontwikkeling is normaliter gepland in de documenten schoolplan en jaarplan van de school. Door het geïntensiveerd toezicht van de inspectie van het onderwijs heeft obs Van Kleffens voor de schooljaren 2013-2014 en 2014-2015 een plan van aanpak waarin beschreven staat wat de directie en het team van de school gaat ondernemen om de school in het basisarrangement te krijgen. Het plan van aanpak is op aanvraag in te zien bij de directie van de school. Naast het behalen van het basisarrangement staat het schooljaar 2014-2015 in het teken van het verder verbeteren van de opbrengsten, het versterken van het vertrouwen van de ouders in de school en het gezamenlijk met ouders bepalen hoe de school zich in de toekomst zou moeten ontwikkelen en profileren. In het kader van het behalen van het basisarrangement: • • • • • •

22

Worden voor 1 oktober 2014 groepsoverzichten en groepsplannen voor begrijpend lezen en spelling opgesteld. Wordt het aantal klassenbezoeken door de directie en de interne begeleider uitgebreid. Worden de methoden en werkwijzen die in 2013-2014 zijn ingevoerd geïmplementeerd Staat het verbeteren van de kwaliteit van de instructie en de begeleiding centraal. Worden de leerkrachtvaardigheden opnieuw in kaart gebracht. Benoemen de ouders de talenten van hun kinderen naar leerkrachten.


O.B.S.

Kleffens Van

7 Ouderbetrokkenheid Op obs Van Kleffens hechten we veel waarde aan een goede communicatie met ouders. Wij staan voor een open en transparante manier van omgaan met elkaar. Dat betekent in de eerste plaats dat school en ouders elkaar goed informeren over de ontwikkeling en het welzijn van het kind thuis en op school. We vinden het ook belangrijk dat er sprake is van een actieve betrokkenheid en inbreng van ouders. Regelmatig zullen ouders in de gelegenheid gesteld worden mee te denken (kringgesprekken, ouderavonden) en te helpen. Bij de evaluatie van de onderwijskwaliteit krijgen ouders een belangrijke rol. Via enquêtes, uitgezet via ParnasSys, kunnen alle ouders hun mening geven over verschillende onderdelen van het onderwijs aan hun kinderen. Natuurlijk hebben wij als partners ook verwachtingen van elkaar. Er wordt goed naar elkaar geluisterd. U mag van de school verwachten dat zij een veilige leeromgeving biedt en goed onderwijs verzorgt. Wij verwachten van ouders dat zij ons beleid ondersteunen en waar mogelijk een bijdrage leveren. Samen zorgen we ervoor dat alle kinderen een fijne tijd op obs Van Kleffens hebben. 7.1 Contact met ouders Verschillende keren per jaar krijgt u een uitnodiging om over de ontwikkeling van uw kind te komen praten(zie informatiegids). Wij verwachten van ouders dat zij de contactavonden en informatieavonden bezoeken. Wilt u een leerkracht op een ander moment spreken, dan kunt u een altijd een afspraak maken. 7.2 De Medezeggenschapsraad Elke school heeft een medezeggenschapsraad (MR). In de MR hebben vertegenwoordigers van ouders en leerkrachten zitting. De MR overlegt met de directie over belangrijke schoolzaken, zoals: • • • • • •

Het schoolplan; De veiligheid op school; Het beleid met betrekking tot organisatie, financiën en onderwijs; De manier waarop men ouders wil laten helpen in het onderwijs en bij andere activiteiten; De besteding van geld en het onderhoud van het gebouw en plein; Het schoolondersteuningsprofiel.

De directie is verplicht om het gesprek over deze zaken met de MR te voeren. Daarbij heeft de MR wettelijke rechten. Zij heeft instemmingsrecht of adviesrecht, afhankelijk van het onderwerp en zij kan alle onderwerpen die zij wil bespreken agenderen. De MR bestaat uit drie leden gekozen uit het onderwijsteam en drie leden gekozen uit de ouders. De MR bespreekt de algemene gang van zaken in de school met de directeur, volgt ontwikkelingen die het beleid kunnen beïnvloeden, adviseert op relevante punten en stemt al dan niet in met voorstellen van de directie. De MR vergadert ongeveer eens in de 6 weken. De vergaderingen worden gehouden op school en zijn openbaar. De goedgekeurde notulen worden op de website van de school gepubliceerd. De MR doet jaarlijks verslag van zijn werkzaamheden. De MR-leden zijn bereikbaar via: [email protected] 7.3 De oudervereniging Op obs Van Kleffens is ook een oudervereniging actief. De oudervereniging heeft een ondersteunende rol bij allerlei activiteiten zoals het Sinterklaasfeest, de kerstmarkt en de laatste schooldag. De oudervereniging beheert de ouderbijdrage en de opbrengsten van het oud papier. Met de ouderbijdrage worden allerlei, voor uw kind belangrijke extra’s gedaan. De oudervereniging zal ook dit jaar in voorkomende gevallen een beroep doen op de ouders om te helpen bij activiteiten.

23


O.B.S.

Kleffens Van

7.4 Klassenouders Iedere klas heeft een of enkele klassenouders. Klassenouders regelen allerlei activiteiten voor de klas. 7.5 De website Op de vernieuwde website van onze school: www.kleffensschool.nl kunt u veel informatie vinden.

24


SCHOOLGIDS OBS VAN KLEFFENS. Barten BS Heerenveen. Postbus AB Heerenveen

Recommend Documents