sc
Heerenveen
Jaarverslag 2009-2010
sc
Heerenveen
Jaarverslag 2009-2010
Hoofdsponsor
Businesspartners
www.c1000.nl
suppliers
inhoudsopgave sc
heerenveen - profiel en missie
governance
5 8
sportieve terugblik op het seizoen 2009-2010
10
historie
13
verslag van de directie
16
bericht van de raad van commissarissen
25
jaarrekening
27
overige gegevens
55
- accountantsverklaring
56
- statutaire bepalingen
58
- voorstel resultaatbestemming
59
- gebeurtenissen na balansdatum
59
sc
heerenveen
Profiel sc Heerenveen, opgericht in 1920, is een traditierijke en populaire volksclub met een grote aanhang en een landelijke uitstraling. De kiem daarvoor werd gelegd in de jaren veertig en vijftig van de vorige eeuw toen de club negenmaal op rij noordelijk kampioen werd en meerdere keren een belangrijke kandidaat voor de nationale titel was. Vanaf 1990 beleefde sc Heerenveen een revival. Sinds 1995 heeft de club zich een vaste positie in de subtop verworven en is er diverse seizoenen Europees voetbal gespeeld. De glorie van Abe Lenstra (1920-1985), de beste speler uit de roemrijke clubhistorie en een van de meest besproken Nederlandse voetballers aller tijden, loopt als een rode draad door het bestaan van de club: verpersoonlijkt in de naam van het stadion en de boulevard waaraan het is gevestigd. Van hem staat een standbeeld bij de hoofdentree.
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
In alles ademt sc Heerenveen voetbal. Het stadion zit altijd vol met meer dan 26.000 toeschouwers. De Ondernemers Sociëteit Sportclub Heerenveen (OSSH) is veruit de grootste sponsorclub in het vaderlandse voetbal. De club hecht aan tradities. Voor elke thuiswedstrijd wordt het Fries volkslied gespeeld. Het tenue met witte broek en een shirt met blauwwitte banen en zeven rode pompeblêden (leliebladen) behoort tot de herkenbaarste cluboutfits in Europa. Clubliefde en clubbinding kenmerken sc Heerenveen. De club steunt op de loyaliteit van zeer veel vrijwilligers en sponsors. Hoe professioneel de zakelijke relatie tussen sponsors en club op basis van maatwerk ook wordt ingevuld, de insteek van het sponsorschap blijft toch het voetbal, de bijzondere uitstraling van de club en de amicale sfeer rond de wedstrijden.
5
missie Onze missie is spelen in de top van de Eredivisie, aantrekkelijk voetbal bieden en een goede en sportieve ambiance creëren. sc Heerenveen is een vooraanstaande club in Nederland. Uit marktonderzoeken is gebleken dat sc Heerenveen een sterk A-merk is in de voetbalwereld en een positief imago in Nederland geniet. Als belangrijke identiteitsdrager voor een grote regio onderhoudt de club een nauwe binding met de achterban: de supporters en de sponsors. sc Heerenveen wil tot in de vezels van de club professionaliteit uitstralen. Het creëren van een topsportklimaat en het runnen van een hooggekwalificeerde voetbalacademie zijn kernzaken. Qua organisatie, management en training is sc Heerenveen toonaangevend. Dat wordt bereikt door het voeren van een helder, reëel en verantwoord beleid. Een gezonde financiële huishouding is daarbij een voorwaarde. Op commercieel terrein is sc Heerenveen een aansprekende partner waarmee bedrijven, instellingen en dienstverleners zich graag afficheren. sc Heerenveen is een uithangbord en de sponsors zijn op hun beurt vaandeldragers die het ambassadeurschap uitdragen. Er wordt in het gastheerschap geen onderscheid gemaakt tussen sponsors. Wel zijn er meerdere categorieën sponsors en wordt er maatwerk geleverd. De
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
laagdrempeligheid en de sociale gastvrijheid kweekt saamhorigheid. Er heerst bij de club een no-nonsense mentaliteit: wij doen het met z’n allen. Ambitie is de moeder van succes. Dat komt niet aanwaaien, niet in sport en niet in het bedrijfsleven. sc Heerenveen is van origine een ambitieuze club. Altijd wordt de lat hoog gelegd en wordt van iedereen een maximale prestatie gevraagd om de gestelde doelen te realiseren. Door deze gezonde dosis ambitie kon de club met een dun bevolkt achterland uitgroeien tot een van de beste clubs van Nederland. Innovatief is een begrip dat niet direct met een voetbalclub wordt geassocieerd, maar dat wel degelijk van toepassing is op sc Heerenveen. In heel veel zaken loopt sc Heerenveen voorop of heeft het in het verleden de toon gezet. sc Heerenveen was in de vorige eeuw de eerste club die een compleet nieuw stadion zonder hekken bouwde en zette daarmee een trend in gang. sc Heerenveen geeft inhoud aan sponsoring, bouwt aan een professionele organisatie en aan langdurige relaties. Op het technisch vlak ontwikkelt sc Heerenveen specifieke (individuele) trainingsprogramma’s. De waan van de dag regeert niet bij sc Heerenveen. Weloverwogen anticipeert de club op alle zaken die in de maatschappij en in de sportwereld aan de orde komen.
7
Governance In 2010 is een nieuwe governancestructuur tot stand gekomen. Er is gekozen voor een meer zuiver model waarin de Stichting Sportclub Heerenveen onafhankelijk staat van de Raad van Commissarissen (RvC). Vanaf 2011 zijn er in deze twee organen geen zetels meer die dubbel bezet zijn. Over de governancestructuur zijn aanbevelingen gedaan door een overleggroep die geformeerd is uit meerdere geledingen van de club. Deze overleggroep wordt betrokken bij het selectieproces van kandidaten voor de RvC. Doel van deze nieuwe governance is tevens om de benoeming van bestuurders breed ondersteund te krijgen binnen de club.
Schematisch ziet de vennootschapsstructuur er als volgt uit:
De directie van S.C. Heerenveen N.V. heeft de leiding over de vennootschappen welke voor 100% in eigendom zijn van S.C. Heerenveen N.V.
Stichting Sportclub Heerenveen is 100% houder van de aandelen van S.C. Heerenveen N.V.
Besluitvorming vindt plaats tussen de directie en de RvC waarbij waar nodig deze besluiten, statutair en reglementair vastgelegd, worden getoetst door de Stichting. Tweemaal per jaar wordt in de vorm van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders tussen directie, RvC en stichting overleg gevoerd. In geval van bijzondere omstandigheden kan een buitengewone vergadering worden gepland. De RvC informeert de Stichting omtrent besluiten inzake grote investeringen buiten het transferbeleid (bijvoorbeeld aanschaf onroerend goed).
Het bestuur van de Stichting Sportclub Heerenveen bestaat uit een drietal onafhankelijke leden.
De cijfers in dit jaarverslag zijn geconsolideerd op het niveau van S.C. Heerenveen N.V.
S.C. Heerenveen N.V. kent een tweehoofdige directie die worden benoemd door de RvC. De RvC bestaat uit vijf personen. De commissarissen worden op voordracht van de RvC benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.
8
Stichting Sportclub Heerenveen
S.C. Heerenveen N.V. 100%
S.C. Heerenveen B.V. 100%
S.C. Heerenveen / FC Emmen Voetbalacademie B.V. 100%
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
sc
S.C. Heerenveen Vastgoed B.V. 100%
S.C. Heerenveen Media B.V. 100%
S.C. Heerenveen Horeca B.V. 100%
Sportstad Heerenveen B.V. 39,5%
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
9
sportieve terugblik op het seizoen 2009-2010 Seizoensoverzicht sc Heerenveen heeft in 2009-2010 een seizoen beleefd dat niet tot de verbeelding sprak, maar dat evenmin licht zal worden vergeten. Sportief ging het met een elfde plaats niet crescendo. Deze eindklassering is de achterban niet gewend. Wat men ook niet gewend was waren de bestuurlijke en financiële perikelen die er zijn geweest. Drie hoofdtrainers in één seizoen aan het front betekende een twijfelachtige primeur. In veel opzichten was het een bijzonder seizoen, waaruit lering moet worden getrokken om het echte sc Heerenveen weer te zien. In de nieuwe constellatie onder het zittend managementteam wordt daar hard aan gewerkt. Na het winnen van de beker waren de verwachtingen hooggespannen. Te hoog, zo bleek. De beker verdoezelde enkele kwaliteitsproblemen in de selectie. Zo waren vóór het seizoen 2008-2009 al tal van gerenommeerde spelers vertrokken: Afonso Alves, Miki Sulejmani, Michael Bradley en Gianni Zuiverloon. In 2009 vertrok ook Danijel Pranjic. Eerder waren al toppers weggegaan zoals Klaas-Jan Huntelaar, Georgios Samaras, Petter Hansson en Ugur Yildirim, terwijl Paul Bosvelt was gestopt. Pechvol waren de beloften Geert Arend Roorda en Arnor Smárason. Eindstand Eredivisie 2009-2010 1 FC Twente 2 Ajax 3 PSV 4 Feyenoord 5 AZ 6 Heracles Almelo 7 FC Utrecht 8 FC Groningen 9 Roda JC 10 NAC Breda 11 sc Heerenveen 12 VVV Venlo 13 NEC 14 Vitesse 15 ADO Den Haag 16 Sparta Rotterdam 17 Willem II 18 RKC Waalwijk
Seizoen 2009-2010 in vogelvlucht
Zij kampten met slepende blessures. Adequate vervanging op dat niveau bleek even niet voorhanden. Defensief was sc Heerenveen kwetsbaar. In het jaar van de bekerwinst werd dat nog gecompenseerd met aanvallende kracht en genoeg doelpunten. De stroeve seizoenstart en het ontslag van Trond Sollied al na vijf wedstrijden – wat niet des Heerenveens was – hebben nadelig doorgewerkt binnen de geledingen van de club. De ploeg naderde de degradatiezone angstig dicht en op een gegeven moment moest op zeker worden gespeeld, hoewel tot diep in het seizoen plaatsing voor de play-offs om Europees voetbal er ook nog in zat. Er waren niettemin ook lichtpunten in 2009-2010. Het beste resultaat behaalde sc Heerenveen in de eerste ronde van de nieuwe Europa League waarin de club het sterke PAOK Saloniki, dat zich in 2010 plaatste voor de Champions League, uitschakelde. De groepsfase werd bereikt en daarin kwam sc Heerenveen sterk voor de dag. In de uit- en thuiswedstrijd tegen Sporting Lissabon (1-1 en 2-3) brak de slotfase de ploeg op en hetzelfde gold thuis in de ontmoeting met Hertha BSC (2-3).
34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34
27 27 23 17 19 17 14 14 14 12 11 8 8 8 7 6 7 5
5 4 9 12 5 5 11 7 5 10 4 11 9 8 9 8 2 0
2 3 2 5 10 12 9 13 15 12 19 15 17 18 18 20 25 29
86 85 78 63 62 56 53 49 47 46 37 35 33 32 30 26 23 15
63-23 106-20 72-29 54-31 64-34 54-49 39-33 48-47 56-60 42-49 44-64 43-57 35-59 38-62 38-59 30-66 36-70 30-80
FC Twente geplaatst voor hoofdtoernooi Champions League | Ajax geplaatst voor voorronde Champions League | PSV, Feyenoord en AZ geplaatst voor Europa League | FC Utrecht als winnaar play-offs geplaatst voor voorronde Europa League | RKC Waalwijk gedegradeerd | Sparta Rotterdam als verliezer promotie/degradatiewedstrijden tegen Excelsior gedegradeerd | Willem II handhaaft zich als winnaar van promotie/degradatiewedstrijden tegen Go Ahead Eagles
10
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
Regionaal opleidingscentrum sc Heerenveen/FC Emmen De opleidingen van Heerenveen en Emmen zijn in het kader van de regionale opleidingcentra van de KNVB met ingang van het seizoen 2009-2010 samengevoegd. De clubs hebben sindsdien één Belofteteam in het veld. Het Belofteteam heeft Heerenveen als thuishaven maar ook worden er competitieduels in Emmen gespeeld. In de onderbouw (D- en C-junioren) behouden beide clubs elk hun teams. In de bovenbouw (B- en A-junioren) worden de selecties geïntegreerd. sc Heerenveen laat bij FC Emmen talenten rijpen.
van sc Heerenveen.TV en op de website worden vertoond. sc Heerenveen hoopt via YouTube meer contact met fans in binnen- en buitenland te krijgen. Supporters hebben de mogelijkheid YouTube-video’s op hun eigen website te plaatsen.
Open Dag trok 10.000 fans Op de jaarlijkse Open Dag van sc Heerenveen, gehouden op zondag 26 juli, kwamen zo’n 10.000 fans af. Het programma begon met een uitlooptraining en een presentatie van de A-selectie. Speciale aandacht was er natuurlijk voor de nieuwe spelers. Maar het ging niet alleen om het voetbal. Radio 538 zorgde voor een spetterende muzikale show en er was een optreden van Lisa en Rachel, de nummers 1 en 2 van The X-Factor. Straatartiesten gaven amusement ten beste en via de Sky Watcher konden mensen vanaf 70 meter hoogte heel ver weg kijken. Hoogtepunt was dat iedereen met de KNVB beker op de foto mocht.
Duizendste Eredivisiegoal De duizendste goal van sc Heerenveen in de Eredivisie viel al na vijf minuten in het thuisduel tegen FC Utrecht. De maker was Gerald Sibon. Voor die duizend doelpunten had de ploeg exact 600 wedstrijden nodig. Het eerste doelpunt in de Eredivisie werd op 25 augustus 1990 gescoord door Maarten de Jong in de thuiswedstrijd tegen Volendam (1-3).
Netwerkdag Sport & Business Voor de eerste maal organiseerde sc Heerenveen op 29 september de netwerkdag Sport & Business. Dit evenement vloeide voort uit de OSSH Relatiedagen die vanwege logistieke beperkingen niet meer werden georganiseerd. Gastsprekers waren Heleen Crielaard (hoofd sponsoring Rabobank Nederland), radiopresentator Tom van ’t Hek (o.a. Langs de Lijn), seniorcoach Foppe de Haan van sc Heerenveen en ondernemer Hennie van der Most. Het werd een inspirerende bijeenkomst waarop zo’n 600 gasten waren afgekomen. Hun algemene oordeel na afloop luidde: ‘Dit was een verfrissende middag.’
sc Heerenveen met eigen kanaal op YouTube Vanaf 12 december zat sc Heerenveen met een eigen kanaal op YouTube. De club was na PSV en Ajax de derde club met deze exposure. Het kanaal op YouTube toont een selectie van het aanbod van video’s die in de uitzendingen
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
Heerenveen Friese Sportploeg van het Jaar 2009 sc Heerenveen werd gekozen tot Friese Sportploeg van het Jaar 2009. Het winnen van de nationale beker was daartoe de aanleiding.
Gerald Sibon Speler van het Jaar Gerald Sibon werd door de fans van sc Heerenveen gekozen tot Speler van het Jaar 2010. Hij kreeg 51 % van de stemmen. Sibon volgde de naar FC Bayern München vertrokken Danijel Pranjic op. Het was voor het eerst sinds 2000 (Anthony Lurling) dat er weer een Nederlandse speler deze prijs won. Achtereenvolgens waren Mika Nurmela, Marcus Allbäck, Petter Hansson (4x), Afonso Alves en Danijel Pranjic (tweemaal) de winnaars.
Promotietour WK in Heerenveen van start De promotietour voor de WK-kandidatuur van Nederland en België in 2018 en 2022 ging op 29 april in het Abe Lenstra stadion van start. Deze tour voerde langs alle speelsteden.
Economisch forum over WK-voetbal Heerenveen raakte tijdens een in het Abe Lenstra stadion gehouden economisch forum op 20 mei in de sfeer van de kandidatuur voor het WK 2018. Gezamenlijk met de partners BAM, ING , KLM, PricewaterhouseCoopers en Randstad en de kandidaat speelstad Heerenveen organiseerde The HollandBelgium Bid het forum dat werd
11
gepresenteerd door Humberto Tan. Burgemeester Peter de Jonge wees op de kracht van Heerenveen als een sportmekka waar men weet hoe je de vreugde die sport brengt intens en zonder wangedrag kunt uiten. In het voetbal en het schaatsen heeft de plaats dat al vaak bewezen. Het is een visitekaartje dat Heerenveen op de kaart heeft gezet en in de race heeft gebracht voor WK-speelstad. Het WK werd eind 2010 toegewezen aan Rusland.
Vijfde op Eurovoetbal sc Heerenveen/FC Emmen eindigde als vijfde op het Eurovoetbal, het sterkst bezette jeugdvoetbaltoernooi ter wereld. In de poule wordt de ploeg van Hans de Jong ondanks een prachtige 1-0 zege op FC Porto achter PSV en FC Groningen derde op basis van een minder doelsaldo. De strijd om de vijfde wordt gewonnen van Feyenoord. Het duel eindigt in 1-1 maar sc Heerenveen/ FC Emmen nam de strafschoppen beter.
12
Maatschappelijke en sociale verantwoordelijkheid sc Heerenveen heeft maatschappelijke en sociale verantwoordelijkheid hoog in het vaandel staan. Sport is sowieso van maatschappelijk belang en draagt bij aan sociale cohesie en structuur. De club ziet het als haar maatschappelijke opdracht om jonge voetballers optimaal te begeleiden. Niet alleen in het voetbal, maar ook qua onderwijs, huisvesting, gezondheid en veiligheid. De ambitie reikt evenwel verder.
Niemand Buitenspel Aan diverse leer- en werkervaringstrajecten heeft de club deelgenomen en de doelstelling is om op dat front als katalysator te blijven fungeren. Zo was het reintegratieproject ‘Niemand Buitenspel’ succesvol. In 2007 was de kick-off. In het project werkten de gemeente Heerenveen en sc Heerenveen nauw samen. Mede door het grote zakelijke netwerk rond de club hoopte men dat deelnemers via sponsors eerder werk zouden vinden. Dat
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
bleek het geval. Drie groepen van zo’n 25 personen stroomden per jaar in. Ruim 75% vond een baan en is nog steeds aan het werk. Drie jaar Niemand Buitenspel heeft de gemeente en sc Heerenveen laten zien, dat het een succesformule is om krachten te bundelen en door te gaan. sc Heerenveen heeft zich de afgelopen jaren tevens ingezet voor school- en buurtprojecten.
(ca. € 400.000) zijn opgebracht, dan is de ambitie gehaald. KiKa wilde zich graag afficheren met de club. sc Heerenveen stond vanwege het creatief en positief imago bovenaan op het lijstje van KiKa. Volgens het fonds levert het exclusief partnership veel geld, veel publiciteit en veel goodwill op. Wat het sc Heerenveen oplevert is sympathie en waardering.
KiKa Speerpunt in het maatschappelijk verantwoord ondernemen is KiKa, het fonds dat de strijd tegen kanker bij kinderen aanbindt. Nog altijd overlijdt 25% van de kinderen die deze ziekte hebben. Te veel, vindt KiKa, dat om die reden de volgende slogan gebruikt: ‘Kinderen Kankervrij’. Er is geld nodig voor onderzoek, behandeling en begeleiding. sc Heerenveen ondersteunt KiKa financieel en is een samenwerking voor vier jaar overeengekomen. Als in die periode de kosten van één compleet onderzoek
Scoren voor Gezondheid Vanuit de ECV doet sc Heerenveen mee aan het project ‘Meer dan voetbal’. Onderdeel daarvan is ‘Scoren voor Gezondheid’. Met de basisscholen in Ureterp, Frieschepalen, Veenwouden en Oosterwolde kwam sc Heerenveen een contract overeen dat vijf spelers – Michael Dingsdag, Michel Breuer, Gerry Koning, Christian Grindheim en Kristian Bak Nielsen – de scholieren begeleidden voor een gezonde leefstijl. Zij werkten twintig weken aan dit gezondheidsproject dat scholieren moet stimuleren meer te bewegen en gezonder te eten.
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
13
historie
Sportieve hoogtepunten
statistieken - Bijzondere feiten 1920 – Oprichting 1922 – Inschrijving bij de NVB 1923 – Kampioen FVB 1924 – Promotie naar de tweede klas NVB 1928 – Ingebruikneming Sportpark 1936 – Debuut Abe Lenstra 1939 – Abe Lenstra debuteert in Oranje 1950 – Germ Hofma debuteert in Oranje 1955 – Heerenveen in betaald voetbal 1955 – Abe Lenstra verlaat Heerenveen 1967 – Oprichting Aktie’67 1970 – Bouw nieuwe hoofdtribune 1977 – Afsplitsing amateurs en profs 1980 – Heroprichting Supportersclub 1982 – AA Drink hoofdsponsor 1983 – Riemer van der Velde voorzitter 1984 – Schuldensanering 1985 – Foppe de Haan trainer 1985 – A-interland Nederland-Bulgarije in Heerenveen (1-0) 1986 – Sportpark omgedoopt in Abe Lenstra Stadion 1986 – Oprichting Ondernemers Sociëteit Sportclub Heerenveen (OSSH) 1988 – Unibind hoofdsponsor 1990 – Reorganisatie 1990 – Provinciale Sportwisselprijs Friesland 1991 – Busreis met 5000 fans naar degradatieduel SVV-Heerenveen (1-2) 1992 – Club van het Jaar 1993 – Supportersreis (25.000 mensen) naar bekerfinale 1993 – Batavus hoofdsponsor 1994 – Nieuw Abe Lenstra Stadion aan de Huismanstraat 1995 – Uitbreiding hoofdtribune 1996 – Uitbreiding hoofdtribune 1996 – Jon Dahl Tomasson Talent van het Jaar 1997 – Supportersreis (25.000 mensen) naar bekerfinale 1997 – Foppe de Haan Trainer van het Jaar 1997 – Ruud van Nistelrooy Talent van het Jaar 1997 – Club van het Jaar 1998 – Jeffrey Talan debuteert in Oranje 1999 – Winnaar Fair Play Cup 1999 – UPC hoofdsponsor 1999 – OSSH grootste voetbalzakenclub van Nederland (1.200 leden in 2009) 2000 – Nieuwbouw zakenloges
14
2000 – Club van het Jaar 2000 – Foppe de Haan Trainer van het Jaar 2000 – Tweede plaats en deelnemer aan de Champions League 2001 – Univé Verzekeringen hoofdsponsor 2003 – Start Sportstad Heerenveen 2004 – Ingebruikneming nieuwe oosttribune 2004 – Club van het Jaar 2004 – Gertjan Verbeek nieuwe trainer 2005 – Ingebruikneming nieuwe zuidtribune 2006 – Ingebruikneming nieuwe noordtribune 2006 – Opening Sportstad Heerenveen 2006 – Klaas-Jan Huntelaar Talent van het Jaar 2006 – Koos Formsma directievoorzitter 2006 – Riemer van der Velde erevoorzitter 2007 – Ingebruikneming loges noordwesthoek 2007 – Koos Formsma afgetreden 2007 – Nieuwe samenstelling directie: Yme Kuiper (directievoorzitter), Henk Hoekstra en Jan van Erve 2007 – Nieuwe samenstelling raad van commissarissen: Bart van der Meer (voorzitter), Loek Hermans, Klaas de Leeuw, Riemer van der Velde, Foppe de Haan, Theun van der Meulen en Jan de Roos 2007 – Afonso Alves winnaar Gouden Schoen 2007 – Afonso Alves topscorer Eredivisie en 2e van Europa 2007 – Oprichting Vrouwenteam 2008 – Toewijzing Heerenveen Speelstad kandidatuur WK 2018 en 2022 2008 – Trond Sollied nieuwe trainer 2008 – Ingebruikneming loges zuidwesthoek 2009 – A-interland Nederland-Paraguay in Heerenveen (0-0) 2009 – Ontslag Trond Sollied en aanstelling opvolger Jan de Jonge 2010 – Vertrek Jan de Jonge en opvolging door Jan Everse 2010 – Ron Jans nieuwe trainer 2010 – Directieleden Yme Kuiper en Henk Hoekstra vertrekken 2010 – Robert Veenstra nieuwe directievoorzitter 2010 – Johan Hansma technisch manager
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
1937 – Kampioen tweede klas NVB 1942 – Kampioen eerste klas Noord, 5e in Kampioenschap van Nederland 1943 – Kampioen eerste klas Noord, 5e in Kampioenschap van Nederland 1944 – Kampioen eerste klas Noord, 4e in Kampioenschap van Nederland 1946 – Kampioen eerste klas Noord, 3e in Kampioenschap van Nederland 1947 – Kampioen eerste klas Noord, 2e in Kampioenschap van Nederland 1948 – Kampioen eerste klas Noord, 2e in Kampioenschap van Nederland 1949 – Kampioen eerste klas Noord, 3e in Kampioenschap van Nederland 1950 – Kampioen eerste klas Noord, 5e in Kampioenschap van Nederland 1951 – Kampioen eerste klas Noord, 5e in Kampioenschap van Nederland 1960 – Kampioen tweede divisie B 1970 – Kampioen tweede divisie 1981 – Winnaar periodetitel eerste divisie (2e in nacompetitie) 1982 – Winnaar periodetitel eerste divisie (2e in nacompetitie) 1989 – Winnaar periodetitel eerste divisie (2e in nacompetitie)
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
1990 – Winnaar periodetitel eerste divisie (1e in nacompetitie en promotie) 1992 – Reserveteam landskampioen 1993 – Finale KNVB-beker (Ajax-Heerenveen 6-2) 1993 – Winnaar periodetitel eerste divisie (1e in nacompetitie en promotie) 1995 – Halve finale KNVB-beker 1997 – Finale KNVB-beker (Roda JC-Heerenveen 4-2) 1998 – Halve finale KNVB-beker 1998 – Plaatsing voor Europa Cup II-toernooi 2000 – 2e van Nederland 2000 – Deelname aan Champions League 2001 – Halve finale KNVB-beker 2002 – Vierde plaats en deelname aan UEFA Cup-toernooi 2003 – Belofteteam landskampioen 2003 – Finale Intertoto Cup 2004 – Vierde plaats en deelname aan UEFA Cup-toernooi 2005 – Vijfde plaats en deelname aan UEFA Cup-toernooi 2006 – Winnaar play-offs en deelname aan UEFA Cuptoernooi 2007 – Vijfde plaats en deelname aan UEFA Cup-toernooi 2008 – Vijfde plaats en deelname aan UEFA Cup-toernooi 2009 – Vijfde plaats en deelname aan UEFA Cup-toernooi 2009 – Winnaar KNVB beker (Heerenveen-FC Twente 2-2, wns) 2009 – Finalist Johan Cruijff Schaal (AZ-Heerenveen 5-1)
15
verslag van de directie Algemeen Dit is het eerste jaarverslag van ons als nieuwe directie. Wij zijn sinds 1 augustus 2010, dus een maand na einde boekjaar, in de huidige samenstelling aangetreden. Dit jaarverslag is om die reden deels op de toekomst gericht. Op 1 augustus 2010 is Robert Veenstra aangetreden als nieuwe directievoorzitter van sc Heerenveen. In samenspraak tussen de Raad van Commissarissen en de directieleden Yme Kuiper en Henk Hoekstra is besloten om de jarenlange samenwerking te beëindigen per 30 juni 2010 en derhalve zijn de arbeidsovereenkomsten per die datum ontbonden.
Directie sc Heerenveen, op de foto van links naar rechts: Jan van Erve (directeur commerciële zaken), Robert Veenstra (directievoorzitter) en Johan Hansma (directeur technische zaken per 1 maart 2011).
Jan van Erve is aangebleven als directielid commerciële zaken en hij vormt thans samen met Robert Veenstra de nieuwe directie. Behalve deze directiewisseling hebben zich nog enkele belangrijke personeelsmutaties voorgedaan het afgelopen boekjaar. Op 31 augustus 2009 zijn de lopende
contracten van hoofdtrainer Trond Sollied en diens assistent Chris van Puyvelde beëindigd. Henk Herder, eveneens assistent-trainer, keerde terug naar de jeugdopleiding. Jan de Jonge werd vervolgens aangesteld als tijdelijke nieuwe hoofdtrainer met Johnny Jansen en Gert Heerkes als zijn assistenten. Op 3 februari 2010 werd Jan Everse aangesteld als tijdelijke nieuwe hoofdtrainer en pakte Jan de Jonge zijn vorige functie van hoofd opleidingen weer op. Als tijdelijk assistent van Jan Everse werd Dick van Burik aangesteld. Ook binnen de Raad van Commissarissen zijn een tweetal mutaties geweest. Foppe de Haan en Riemer van der Velde traden af. Foppe de Haan trad aan het begin van het seizoen af omdat hij als seniorcoach in dienst kwam van sc Heerenveen om vervolgens kort daarna als hoofdtrainer van Ajax Capetown in Zuid-Afrika te beginnen. Riemer van der Velde trad op 22 februari 2010 om persoonlijke redenen af.
Financieel Het boekjaar 2009/2010 eindigde met een verlies van € 19.924.531,- vóór vennootschapsbelasting en resultaatdeelneming. In dit verlies is een aantal incidentele posten opgenomen. Deze incidentele posten bestaan uit de vorming van een reorganisatievoorziening van € 4.967.446,- voor personeel en spelers en de afwaardering van de boekwaarde van een aantal spelers en trainers voor een bedrag van € 7.045.932,-.
16
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
Daarnaast zijn nog een aantal voorzieningen gevormd voor een bedrag van € 1.222.977,-. Het uiteindelijke nettoverlies van € 14.910.660,- wordt onttrokken aan het eigen vermogen, wat daardoor uitkomt op € 14.591.835,-. Op een balanstotaal van € 37.226.180,- resulteert dit in een solvabiliteit van 39%. De verwachting is dat er in boekjaar 2010/2011 eveneens verlies zal worden geleden.
17
Commercieel beleid
beleid De huidige clubleiding van sc Heerenveen heeft tijdig ingezien dat op korte termijn de financiën van de club op orde moesten worden gebracht. De gezondmaking van sc Heerenveen gaat gepaard met het treffen van voorzieningen om een reorganisatie door te voeren en spelers af te waarderen (zie financieel overzicht). In het belang van de toekomst van de club zijn reeds enkele strategische beslissingen ten aanzien van organisatie, selectie, commercie en financiële huishouding gedaan. Met het nemen van deze maatregelen mag sc Heerenveen trendsettend worden genoemd. Niet om de hete brij heen draaien, maar manmoedig het verlies nemen en geen hypotheek op de toekomst leggen. Het boeken van een positief operationeel resultaat zal, geheel in de stijl van de club, een permanente doelstelling zijn. Laagconjunctuur In 2010 werd sc Heerenveen geconfronteerd met het gevolg van diverse ontwikkelingen die zorgden voor een situatie waarin de club niet eerder verkeerde. De economische laagconjunctuur leidde vanaf 2009 tot opzegging van sponsorcontracten. Het na-ijleffect daarvan deed zich vooral in 2010 voelen. Dat kon door de club vooralsnog worden gecompenseerd, maar niet meer met ingang van 2010/2011, dat sinds de oprichting van de OSSH in 1987 het eerste seizoen is waarin het aantal sponsoren is gedaald. In Nederland moet het profvoetbal het juist hebben van sponsorinkomsten. Media-inkomsten liggen in ons land behoorlijk lager dan in landen om ons heen. Zelfs zijn de uitzendrechten van het Eredivisievoetbal de afgelopen jaren verlaagd. Het contract met de zendgemachtigde
18
NOS loopt tot 2013 en voorlopig zal er niet meer in het vat zitten. Ook al doordat de Eredivisie CV (nog) niet het gewenste rendement uit de eigen tv-zender Eredivisie Live ziet. Dan was er in 2010 nog de tegenvaller dat sc Heerenveen door een elfde plaats en een lagere CPM-klassering (6e) minder uit de prestatiepot ontving dan in de voorliggende jaren. Als organisatie is sc Heerenveen de laatste jaren snel gegroeid: naar 169 medewerkers (148,35 FTE) per 30 juni 2010, terwijl de organisatiegraad achter bleef bij die groei. Daardoor is er inefficiënt en tegen te hoge kosten gewerkt. De trainerswissels in 2009/2010 – er waren in totaal negen mutaties in de dug-out bij de A-selectie – lieten vanzelfsprekend sporen na, in meerdere opzichten, maar ook financieel. Voor het eerst in zes jaar werd geen Europees voetbal gehaald en dat drukt op de begroting voor 2010/2011. Sportieve resultaten hebben effect op conjunctuurgevoelige materies als merchandising, wedstrijdbaten, media-inkomsten en horeca. In 2008/2009 werd op alle posten flink geplust door de sportieve successen: een plaats bij de eerste vijf en het halen van Europees voetbal, het winnen van de KNVB beker en het bereiken van de groepsfase in de Europa League.
sc Heerenveen voert in 2010 en 2011 een zeer actief commercieel beleid om verloren terrein te herwinnen. In 2010 worden de vrijgekomen plaatsen op SPT per thuiswedstrijd bezet door lokale ondernemersverenigingen, businessclubs en sponsorclubs van amateurverenigingen die zijn uitgenodigd. Relaties die hebben opgezegd worden aangeschreven en eventueel gebeld voor een hernieuwde kennismaking. Bedrijven die zich nieuw in Heerenveen en omgeving hebben gevestigd worden aangeschreven en uitgenodigd om een thuiswedstrijd bij te wonen.
Onderzocht wordt of de OSSH in zijn geheel op west kan worden gehuisvest. Scenario’s met het verplaatsen van seizoenkaarthouders worden uitgewerkt. Tevens worden plannen ontwikkeld om een extra sponsorcategorie in het leven te roepen die interessant is voor bedrijven, zelfstandigen en supporters voor wie het standaard sponsorschap qua betaalbaarheid buiten bereik ligt. Sommige brancheloges hebben moeite om op sterkte te blijven. Er worden mogelijkheden onderzocht naar verplaatsingen, nieuwe items en nieuwe concepten, zoals economische speerpunten van de provincie Fryslân (duurzame energie, watertechnologie, toerisme).
In 2011 wordt extra geïnvesteerd in relatiebeheer. Er wordt alert geanticipeerd op de opzeggingen. Waar openingen liggen wordt energie in de voortgang van onderhandelingen gestoken.
Verhoging van sponsoropbrengsten, inkrimping van de A-selectie, een lager salarisgebouw, kostenbewaking en sportief succes moeten leiden tot een duurzame financiële huishouding.
Uitstel nieuwbouw westtribune De directie van sc Heerenveen heeft besloten voorlopig af te zien van de verbouw van de westtribune van het Abe Lenstra stadion. Geruime tijd is gewerkt aan de uitbreidingsplannen: het definitief ontwerp is gereed en de externe financiering is rond. Maar de directie acht de tijd thans niet rijp om een dergelijk grote investering van 25 miljoen euro te plegen.
De huidige economische situatie, de snel veranderende financiële situatie van het betaald voetbal in Nederland en de positie van sc Heerenveen tegen deze achtergronden belicht, maken dat een uitbreiding op korte termijn riskant is.
De club steekt in 2010 en 2011 veel energie in het weer gezond maken van de financiële positie van sc Heerenveen en in het versterken van de selectie waarbij doorstroming van eigen talent centraal staat.
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
19
Technisch beleid De kweekvijvers blijken goed gevuld en dat past helemaal in de ambitie van sc Heerenveen: meer spelers uit de eigen jeugd die naar het vlaggenschip moeten doorstromen. Die ambitie is een harde claim. De investeringen in de opleiding (jaarlijks ca. € 2,5 miljoen, waarmee de club tot de top drie van Nederland behoort) zijn van een dermate omvang dat een structurele doorstroom naar het eerste elftal de enige legitimatie is voor handhaving van de opleiding. De jeugd scholen en de beste talenten door te laten groeien is bepalend voor de toekomst van de club. De afgelopen jaren zijn uit het buitenland dure spelers gehaald die onvoldoende rendement opleverden omdat ze weinig werden opgesteld. En dat terwijl het aandeel van
20
De organisatie de salariskosten van de spelers van de A-selectie ten opzichte van de totale kosten is gegroeid van 20% in 2005 naar 35% in 2010. Het gemiddeld jaarsalaris van de spelers is gegroeid van € 194.000 in 2005 naar € 343.000 in 2010. Om die reden is een structureel en permanent overleg tussen technische staf, scouting en managementteam opgestart. Met ingang van het seizoen 2010/2011 zijn de aankoopregels aangescherpt. Karakter en persoonlijkheid gaan meer meetellen in de afwegingen om een speler al dan niet te contracteren. Er wordt meer gefocust op de eigen jeugd. De omvang van de A-selectie zal tot maximaal 22 spelers worden teruggebracht.
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
De organisatie van sc Heerenveen wordt geprofessionaliseerd. Er is geconstateerd dat in de afgelopen jaren onvoldoende aandacht is geschonken aan de medewerkers en aan hun functioneren. Niet iedereen binnen de organisatie bekleedde de juiste post of had het juiste competentieniveau. Bovendien was de interne communicatie gebrekkig. Er werd teveel reactief in plaats van proactief gewerkt.
De clubleiding gaat structuur aanbrengen in de organisatie en deze versterken c.q. doorontwikkelen. Zo nodig worden medewerkers na- of bijgeschoold. Er wordt gewerkt aan een nieuwe cultuur van openheid, individuele verantwoordelijkheid en collectiviteit. Missie, visie en strategie krijgen een update waarbij maatregelen worden getroffen voor doelstellingen op de lange, middellange en korte termijn.
Personeel In het boekjaar 2010/2011 zal de gehele organisatie doorgelicht worden om daar waar mogelijk de efficiency en de effectiviteit te verbeteren van de afdelingen. Aan het personeel is dit reeds medegedeeld.
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
Het enthousiasme en de werkbereidheid onder het personeel is groot, maar de taken moeten beter georganiseerd worden.
21
Vooruitzichten Het mag duidelijk zijn dat de liquiditeit door het geleden verlies en de investeringen onder druk staat in boekjaar 2010/2011. Hierdoor is sc Heerenveen beperkt in haar mogelijkheden tot bijvoorbeeld het aantrekken van nieuwe spelers of het ontplooien van nieuwe activiteiten.
Desalniettemin heeft sc Heerenveen vertrouwen in de toekomst omdat de concurrentiepositie van de club in het Nederlandse betaald voetbal onverminderd sterk blijft.
13 oktober 2010. Economische omstandigheden temperen de omzet. Daar moet rekening mee worden gehouden. Dat geldt ook voor de gemiddelde debiteurentermijn. Deze is aanzienlijk langer dan voorgaande jaren. Daarnaast bestaat de kans dat de opbrengsten uit televisierechten sterk zullen dalen in de komende jaren.
22
Robert Veenstra en Jan van Erve. Directie sc Heerenveen. *) Met ingang van 1 maart 2011 is Johan Hansma toegevoegd aan het directieteam als directeur technische zaken.
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
23
bericht van de raad van commissarissen sc Heerenveen heeft op grond van een impairment test een afwaardering op de boekwaarde van haar spelersselectie toegepast. Deze impairment test - ter bepaling van een eventueel door te voeren bijzondere waardevermindering - heeft geleid tot een betere reële waarde van ‘het kapitaal op het veld’ en een juiste afspiegeling van toekomstige afschrijvingskosten op de balanswaarde met de te verwachten te realiseren opbrengsten, opdat we ons niet rijk rekenen en daardoor te verwachten verliezen naar de toekomst zouden worden verschoven. sc Heerenveen wil een realistisch beleid voeren. In dat kader past een afwaardering, waar bestuurlijke moed voor nodig is. De loonkosten drukken het zwaarst op de begroting van een betaald voetbalorganisatie. Spelers die structureel buiten de selectie vallen zijn in feite rationeel te vergelijken met buiten gebruik gestelde bedrijfsmiddelen. De contracten met deze spelers zijn echter niet opzegbaar en kunnen het voortbestaan van een profclub in gevaar brengen. In dat licht bezien bevreemdt het sc Heerenveen dat in de financiële toetsingsregels vanuit de KNVB geen richtlijnen op dat terrein worden aangegeven. sc Heerenveen heeft in de loop der jaren de selectie buitenproportioneel laten uitdijen tot een groep van 53 contractspelers. Bovendien teveel spelers voor dezelfde positie of van hetzelfde kaliber. Dat is een beleidsfout geweest die tot omvangrijke verliezen heeft geleid. In 2010 is het beleid drastisch gewijzigd en is een start gemaakt met een inkrimping van het aantal selectiespelers.
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
Geconcludeerd mag worden dat sc Heerenveen nog steeds een gezonde financiële huishouding heeft. De club neemt wat dat betreft een onderscheidende en gewaardeerde positie in. Dat blijkt uit de jaarlijkse CPM-ranking waarop de club als zesde staat geklasseerd. De solvabiliteit van de club is goed. De kasstroom is in het lopende jaar weer positief, maar moet nog verder verbeteren. Daar wordt hard aan gewerkt. Het proces van reorganisatie en kostenvermindering gaat de komende jaren vruchten afwerpen. Een belangrijk element in het nieuwe beleid is een transparanter bestuursmodel. Mensen in de organisatie worden daardoor sterker gepositioneerd en dragen een eigen verantwoordelijkheid voor hun taken. Door een optimale onderlinge communicatie en het verschaffen van een helder beeld naar buiten toe, wil sc Heerenveen een inzichtelijke organisatie zijn die past bij de status en het karakter van een volksclub. Het herstellen van het hechte collectief, dat de afgelopen jaren op de proef werd gesteld, is een voorwaarde om de ambities op alle fronten waar te maken.
13 oktober 2010.
Namens de Raad van Commissarissen, Bart van der Meer, voorzitter.
25
sc
Heerenveen
jaarrekening 2009-2010
26
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
27
Geconsolideerde balans per 30 juni 2010, na resultaatbestemming Vaste activa Immateriële vaste activa
Ref.
€
I
Materiële vaste activa II Bedrijfsgebouwen en -terreinen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen
30-06-2010 €
€
€
10.802.763
18.095.486
874.416 1.149.275 1.602.443
30-06-2009
Ref.
€
Eigen vermogen V Groepsvermogen Voorzieningen VI Voorzieningen personeel Voorzieningen juridische claims Passieve latentie Vpb
1.221.076 1.702.989 1.654.904
3.626.134
727.856 9.112.197 823.625
Vlottende activa Voorraden Vorderingen
IV
Langlopende schulden VII Handelscrediteuren Onderhandse leningen 11.579.537
405.605
329.752
10.330.723
18.813.815
Liquide middelen
1.397.277
1.157.760
Balanstotaal
37.226.180
54.555.319
28
sc
30-06-2009
€
€
14.591.835
29.502.495
0 0 3.231.736
4.578.969
0 9.164.198 2.415.339
10.663.678
€
3.989.000 850.000 1.363.928
Financiële vaste activa III Actieve latentie Vpb Andere deelnemingen Overige vorderingen
30-06-2010
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
690.726 35.000
Kortlopende schulden VIII Bankier Overige kortlopende schulden
6.202.928
181.400 142.500
725.726
3.249.065 12.456.626
3.231.736
323.900
5.854.470 15.642.718
15.705.691
21.497.188
Balanstotaal
37.226.180
54.555.319
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
29
Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2009/2010
30
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
2009/2010
2008/2009
€
€
Ref.
Netto-omzet
IX
29.339.964
30.389.875
Kostprijs Personeelskosten X Afschrijvingen op materiële vaste activa Overige bedrijfskosten
2.082.045 19.743.661 1.595.681 17.262.063
2.757.131 18.072.452 1.621.310 10.337.669
Som der bedrijfslasten
40.683.450
32.788.562
Bedrijfsresultaat voor financiële baten en lasten
-11.343.486
-2.398.687
Rentelasten en soortgelijke kosten
-96.860
-240.266
Operationeel resultaat
-11.440.346
-2.638.953
Afschrijvingen en afwaarderingen vergoedingssommen Resultaat vergoedingssommen
-15.340.982 6.856.797
-7.526.611 21.768.562
Resultaat voor belastingen
-19.924.531
11.602.998
Vennootschapsbelasting
5.065.872
-3.058.249
Resultaat na belastingen
-14.858.659
8.544.749
Resultaat deelnemingen
-52.001
-235.185
Nettoresultaat
-14.910.660
8.309.564
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
31
Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2009/2010
2009/2010
2008/2009
2009/2010
2008/2009
€
€
€
€
-11.343.486
-2.398.687
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Aflossingen op langlopende schulden Aangegane verplichtingen
-288.900 690.726
-525.569 102.500
1.595.681 4.839.000
1.621.310 0
Toe- resp. afname uit financieringsactiviteiten
401.826
-423.069
-4.908.805
-777.377
Toename geldmiddelen
2.844.922
1.168.477
Veranderingen in werkkapitaal: Voorraden Handelsvorderingen Handelscrediteuren Overig werkkapitaal (excl. Vpb)
-75.853 9.717.802 -1.810.219 -140.375
-95.143 -8.785.722 1.857.283 944.790
2009/2010
2008/2009
€
€
-4.696.710 2.844.922
-5.865.187 1.168.477
-1.851.788
-4.696.710
Liquide middelen Bankiers
1.397.277 -3.249.065
1.157.760 -5.854.470
-1.851.788
-4.696.710
Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: - Afschrijvingen materiële vaste activa - Mutaties in voorzieningen (excl. Vpb)
7.691.355
-6.078.792
Mutatie geldmiddelen Geldmiddelen per 1 juli Toe- resp. afname geldmiddelen
Toe- resp. afname uit bedrijfsactiviteiten
2.782.550
-6.856.169
Geldmiddelen per 30 juni *)
Financiële baten en lasten Vennootschapsbelasting
-96.860 0
-240.266 -1.774.325
*) Geldmiddelen kunnen als volgt worden gespecificeerd:
Toe- resp. afname uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Immateriële vaste activa - Investeringen in vergoedingssommen - Resultaat vergoedingssommen (incl. overige kosten) - Aanpassingen voor: afschrijvingen vergoedingssommen - Aanpassingen voor: desinvesteringen in vergoedingssommen Materiële vaste activa - Investeringen in materiële vaste activa - Aanpassingen voor: desinvesteringen in materiële vaste activa Financiële vaste activa - Mutatie financiële vaste activa (excl. Vpb) Af- resp. toename uit investeringsactiviteiten
32
sc
2.685.690
-8.870.760
-9.182.878 -8.484.185 8.295.050 8.180.551
-15.319.069 14.241.951 7.526.611 1.253.491
-647.496 4.650
-1.734.073 0
1.591.714
4.493.395
-242.594
10.462.306
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
Door Rabobank Heerenveen-Gorredijk is een krediet in rekening-courant verstrekt met een maximum van € 3.500.000,tot en met 30 september 2010. Na deze datum wordt dit krediet van Rabobank Heerenveen-Gorredijk mogelijk verlengd.
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
33
Algemene toelichting Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Algemeen De geformuleerde grondslagen hebben betrekking op de jaarrekening als geheel, dus zowel de vennootschappelijke als de geconsolideerde. De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Activa en passiva worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijging- of vervaardigingprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingprijs. De jaarrekening is opgesteld in euro’s. De jaarrekening is op 13 oktober 2010 opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de directie van S.C. Heerenveen N.V. Activiteiten S.C. Heerenveen N.V. heeft ten doel het doen beoefenen en bevorderen van de voetbalsport in al zijn verschijningsvormen. Het verrichten van commerciëleen financiële activiteiten welke op enige wijze verwant zijn aan het bovenstaande of daartoe bevorderlijk kunnen zijn. Het (mede) oprichten van, het samenwerken met, het deelnemen in, het (mede) voeren van bestuur over, het houden van toezicht op en het overnemen en het financieren van andere ondernemingen, mits zulks in enigerlei betrekking staat tot hetgeen hierboven is omschreven. Criteria voor de consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening zijn de financiële gegevens opgenomen van S.C. Heerenveen N.V. en van de groepsmaatschappijen waarin S.C. Heerenveen N.V. direct of indirect meer dan de helft van het stemgerechtigde kapitaal houdt of waarin S.C. Heerenveen N.V. op grond van aanvullende regelingen beschikt over de beslissende eigenschap ter zake van het bestuur en het financiële beleid. De activa, passiva, resultaten en kasstromen van de maatschappen zijn in de consolidatie betrokken.
34
De opgenomen dochtermaatschappijen, gevestigd te Heerenveen, zijn: - S.C. Heerenveen B.V. (deelname 100%) - S.C. Heerenveen / FC Emmen Voetbalacademie B.V. (deelname 100%) - S.C. Heerenveen Vastgoed B.V. (deelname 100%) - S.C. Heerenveen Media B.V. (deelname 100%) - S.C. Heerenveen Horeca B.V. (deelname 100%), voorheen genaamd: S.C. Heerenveen Imagerechten B.V. Bij de vennootschappelijke jaarrekening wordt gebruik gemaakt van de mogelijkheid van art. 402 BW 2 Titel 9 tot het opstellen van een beknopte winst- en verliesrekening. Door de vennootschap zijn ten behoeve van de in de consolidatie betrokken dochtermaatschappijen aansprakelijkheidstellingen afgegeven zoals bedoeld in art. 403 BW 2 Titel 9. De aansprakelijkheidstellingen hebben betrekking op de volgende vennootschappen: - S.C. Heerenveen B.V. - S.C. Heerenveen / FC Emmen Voetbalacademie B.V. - S.C. Heerenveen Vastgoed B.V. - S.C. Heerenveen Media B.V. - S.C. Heerenveen Horeca B.V. Boekjaar Het statutaire boekjaar loopt van 1 juli tot en met 30 juni.
over de looptijd van de arbeidsovereenkomst. Bij overgang van de speler worden de nog resterende geactiveerde vergoedingssommen en tekengelden ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht. Dit gebeurt in dezelfde periode als waarin de verkoopopbrengst is verantwoord. Tevens wordt door de directie, per balansdatum, beoordeeld of sprake is van duurzame waardeverminderingen. Omdat alle transferovereenkomsten welke in de zomerperiode1 worden afgesloten, zowel aankoop als verkoop, bedoeld zijn voor het nieuwe voetbalseizoen, welke parallel loopt aan het boekjaar, is besloten, omwille van de begrijpelijkheid, alle transferovereenkomsten te verantwoorden in het boekjaar gelijk aan het seizoen waarvoor de transfer bedoeld is. Schattingen Bij het opstellen van de jaarrekening maakt de directie veronderstellingen en schattingen die invloed hebben op waardering en resultaatbepaling. Deze schattingen zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden en verwachtingen voor de toekomst waarvan wordt verondersteld dat deze een redelijke basis vormen in de gegeven omstandigheden. Werkelijke resultaten kunnen afwijken van de gehanteerde schattingen.
KNVB-licentie De KNVB stelt als voorwaarde voor deelname aan de competitie en de overige door haar of onder haar verantwoordelijkheid georganiseerde wedstrijden, dat de licentie hiervoor wordt gehouden door de entiteit die deelnemer is, te weten S.C. Heerenveen B.V. Derhalve is, op instigatie van de KNVB, Stichting Sportclub Heerenveen, als houder van de licentie, voornemens deze over te dragen, om niet, aan S.C. Heerenveen B.V. De hiervoor benodigde juridische stukken liggen in concept bij de KNVB ter goedkeuring. De verwachting is dat de overdrachtsprocedure medio boekjaar 2010/2011 zal worden afgerond.
De schattingen en daaraan ten grondslag liggende veronderstellingen worden in continuïteit geëvalueerd. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien indien deze alleen voor die periode gevolgen heeft. Indien de herziening ook gevolgen heeft voor toekomstige perioden dan wordt deze opgenomen in de verslagperiode en toekomstige perioden. De meest belangrijke schattingen hebben betrekking op de posten vergoedingssommen, belastinglatentie en voorzieningen. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de toelichting in de jaarrekening op de betreffende posten.
Vergoedingssommen en tekengelden (immateriële vaste activa) Vergoedingssommen, tekengelden en bijkomende kosten betreffende spelerscontracten waarvoor een bindende overeenkomst is aangegaan, worden geactiveerd tot ten hoogste de aan derden gedane uitgaven verminderd met de afschrijvingen. De afschrijvingen vinden lineair plaats
Afwijking standaardindeling BW 2 Titel 9 De benaming van de jaarrekeningposten wijkt op bepaalde onderdelen af van de voorgeschreven benamingen volgens BW 2 Titel 9. Hiervoor is gekozen aangezien de afwijkende benamingen een betere inzage geven in de financiële prestatie van S.C. Heerenveen N.V. dan de standaardindeling conform BW 2 Titel 9.
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
Toegepaste prijsgrondslagen Immateriële vaste activa Logo, merknaam en portretrechten zijn om niet verkregen van Stichting Sportclub Heerenveen en zijn op nihil gewaardeerd. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgingprijs, verminderd met afschrijvingen of lagere bedrijfswaarde. Financiële vaste activa - Deelnemingen Meerderheidsdeelnemingen waar invloed van betekenis kan worden uitgevoerd, worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode. Deelnemingen waar geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs of, indien hiertoe aanleiding bestaat, een lagere waarde. Voorraden De voorraden worden gewaardeerd tegen de verkrijgingprijs met toepassing van het fifo-stelsel, eventueel verminderd met een voorziening voor incourantheid. Overige activa en passiva Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven, worden activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. Hierbij wordt op vorderingen, indien dit noodzakelijk is, een voorziening in mindering gebracht.
Resultaatbepaling Algemeen Het resultaat wordt bepaald als verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en andere lasten over het jaar, gewaardeerd tegen uitgaafprijzen. De winsten op transacties, behoudens die op transfers, worden verantwoord in het jaar waarin ze zijn gerealiseerd; de verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn. De afschrijvingen op vaste activa zijn gebaseerd op de aanschaffingswaarde. Kosten De kosten worden toegerekend aan het boekjaar waarop zij betrekking hebben.
35
Pensioenen De bepalingen in RJ Richtlijn 271 worden door sc Heerenveen nageleefd. sc Heerenveen kent een aantal pensioenregelingen. Het gaat hierbij om de volgende regelingen: - Pensioenregeling voor contractspelers (Contractspelers Fonds KNVB), het CFK; - Pensioenregeling voor trainers (Stichting bedrijfstakpensioenfonds voor Voetbaloefenmeesters in Nederland); - Pensioenregeling voor overig personeel; - Pensioenregeling voor de directie. Deze regelingen zijn te kwalificeren als zogenaamde toegezegde bijdrageregelingen. Voor de toegezegde bijdrageregeling betaalt sc Heerenveen op verplichte, contractuele of vrijwillige basis, premies aan pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen. Behalve de betaling van premies heeft sc Heerenveen geen verdere verplichtingen uit hoofde van deze pensioenregelingen. De premies worden verantwoord als personeelskosten als deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als vooruitbetaalde bedragen indien dit tot een terugstorting leidt of tot een vermindering van toekomstige betalingen. Belastingen De belastingen naar de winst zijn berekend uitgaande van het resultaat volgens de verlies- en winstrekening, de voor dat jaar geldende belastingtarieven en rekening houdend met (semi-) permanente verschillen tussen het resultaat volgens de winst- en verliesrekening en het fiscale resultaat. De post belastingen wordt volledig toegerekend aan S.C. Heerenveen N.V. en wordt niet doorberekend aan de binnen de fiscale eenheid opererende dochtermaatschappijen.
Toelichting op het geconsolideerde kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen en het bankkrediet opgenomen onder de kortlopende schulden. Kasstromen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen de, op dat moment, geldende koers.
36
Financieel risicobeheer Algemeen Gezien de aard van de bedrijfsactiviteiten en de financieringsstructuur van S.C. Heerenveen N.V. waarbij beperkt gebruik wordt gemaakt van vreemd rentedragend vermogen, is er in beperkte mate sprake van risico’s. Derhalve wordt in deze paragraaf volstaan met een beknopte toelichting. Beheer van financiële risico’s De onderneming is in principe onderhevig aan de volgende risico’s: kredietrisico, liquiditeitsrisico, valutarisico en renterisico. Het beheer van financiële risico’s wordt centraal uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van de directie. De directie bepaalt de uitgangspunten voor het algehele risicobeheer en stelt richtlijnen vast voor specifieke terreinen zoals kredietrisico, valutarisico, renterisico, en het beheer van liquiditeitsoverschotten. De financiële risico’s waaraan de onderneming onderhevig is en het risicobeheer zijn niet significant gewijzigd ten opzichte van vorig boekjaar. Kredietrisico S.C Heerenveen N.V. loopt voornamelijk kredietrisico als gevolg van te vorderen transfersommen. Door de hoogte van individuele transfersommen kunnen hier geconcentreerde risico’s bij afzonderlijke debiteuren ontstaan. Het kredietrisico wordt beheerst door middel van een kredietbeleid waarbij voor vorderingen uit hoofde van transfers zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van door de tegenpartij gestelde bankgaranties. Liquiditeitsoverschotten worden tegen marktconforme voorwaarden op creditgelden uitgezet bij de huisbankier (Rabobank Heerenveen-Gorredijk). Liquiditeitsrisico S.C. Heerenveen N.V. streeft ernaar om flexibiliteit in de financiering te waarborgen door een voldoende groot deel van de geldmiddelen uit te zetten zonder beperkende voorwaarden aan de opeisbaarheid en het openhouden van een beschikbare kredietlijn. Hiertoe beoordeelt de onderneming periodiek de verwachte kasstromen. Het doel is te allen tijde voldoende liquiditeit ter beschikking te hebben om de liquiditeitsbehoefte in de eerst komende jaren zeker te stellen. De onderneming maakt geen gebruik van afgeleide financiële instrumenten (derivaten) en van hedge activiteiten.
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
Voor een nader inzicht in specifieke elementen van het liquiditeitsrisico zoals de looptijden van de financiële verplichtingen en de niet uit de balans blijkende verplichtingen, wordt verwezen naar de geconsolideerde balans en de toelichting daarop. Valutarisico Valutarisico’s vloeien voort uit transacties betreffende transfers van spelers die niet in de functionele valuta (euro) worden overeengekomen. De valutarisico’s zijn gezien de omvang van de transacties in vreemde valuta niet significant en worden, zolang zij niet significant zijn, niet afgedekt. Renterisico Activa en passiva waarop de onderneming een renterisico loopt, betreffen de onder de financiële vaste activa opgenomen overige vorderingen, contant gemaakte vorderingen en schulden uit hoofde van transfersommen met uitgestelde betaling, alsmede liquide middelen. Het renterisico is door de beperkte looptijd van de betreffende posten van geringe omvang. Om deze reden voert S.C. Heerenveen N.V. geen actief risicobeheer ten aanzien van het renterisico.
1
De zogenaamde transferwindow, de periode dat de KNVB toestaat dat spelers van de ene naar de andere voetbalclub wordt overgeschreven om daarmee speelgerechtigd te worden. Deze loopt in de zomerperiode van 1 juli tot en met 31 augustus en in de winterperiode van 1 januari tot en met 31 januari.
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
37
Toelichting op de geconsolideerde balans I Immateriële vaste activa De hoogte van de afschrijvingen, berekend over de aanschafwaarde van het actief (de speler), is afhankelijk van de duur van de arbeidsovereenkomst van de desbetreffende speler.
II Materiële vaste activa De afschrijvingen worden berekend over de aanschafwaarde van het actief en zijn gebaseerd op de volgende percentages: Bedrijfsgebouwen: 5% Terreinen: 10% Installaties: 20% Inventarissen: 20%
III Financiële vaste activa Actieve latentie vennootschapsbelasting (Vpb) Dit betreft de verrekening van het fiscale verlies van boekjaar 2009/2010 over toekomstige jaren (carry-forward). Andere deelnemingen De andere deelnemingen zijn als volgt te specificeren:
2009/2010
2008/2009
€
€
Deelneming Sportstad Heerenveen B.V. Deelneming Eredivisie N.V. (ENV) Deelneming Eredivisie C.V. (ECV) Deelneming Kups / Kuopio
9.109.696 2.500 1 0
9.161.697 2.500 1 0
9.112.197
9.164.198
Deelneming Sportstad Heerenveen B.V. S.C. Heerenveen Vastgoed B.V. heeft, op 14 mei 2003, 39,50% van de aandelen van Sportstad Heerenveen B.V. verworven, zijnde 94.000 aandelen, genummerd 144.001 tot en met 238.000, met een nominale waarde van € 100,- per aandeel. Daar er invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, is, middels de nettovermogenswaardemethode, 39,5% van het nettoverlies van Sportstad Heerenveen B.V. over 2009, zijnde € 77.003,en 39,5% van de nettowinst van Sportstad Heerenveen B.V. over het eerste halfjaar van 2010, zijnde € 25.002,-, in mindering gebracht en vermeerderd op de deelneming. Deelnemingen ENV en ECV De aandelen ENV en ECV zijn op 29 augustus 2008 tegen nominale waarde door S.C. Heerenveen B.V. overgenomen van Stichting Sportclub Heerenveen. De deelneming in de ECV betreft de inbreng van € 1,- als commanditaire vennoot vanaf 1 juli 2004, zoals overeengekomen op 23 september 2004. De overige 17 clubs uit de Eredivisie hebben eveneens € 1,ingebracht. De Eredivisie N.V. is beherend vennoot. Daarnaast is, op 19 oktober 2004 als gevolg van een statutenwijziging van de Eredivisie N.V., 1 van de 18 certificaten van clubaandelen ENV toegekend met een nominale waarde van € 2.500,welke is gefinancierd vanuit de bij oprichting uitgegeven lening. Hiermee heeft S.C. Heerenveen B.V. 1 van de 19 stemmen (18 stemmen voor de eredivisieclubs en één stem voor de ENV) binnen de ECV. Daar de partijen, zijnde Stichting Administratiekantoor Eredivisie, de Eredivisie C.V., de Eredivisie N.V. en de 18 clubs in de Eredivisie, het wenselijk achten dat: ”vennoten van de ECV rechtspersonen dienen te zijn die zijn toegelaten tot de sectie Betaald
38
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
Voetbal conform de statuten en bepalingen in het Reglement Betaald Voetbal van de K.N.V.B.” is op 29 augustus 2008 Stichting Sportclub Heerenveen uitgetreden als commanditair vennoot en is S.C. Heerenveen B.V. toegetreden als commanditair vennoot. Daarnaast wensen de partijen dat de aandeelhouder in de ECV dezelfde rechtspersoon is als de certificaathouder in de ENV. Ook dit laatste is formeel geregeld op 29 augustus 2008. Met deze overgang zijn ook alle rechten en plichten alsmede het stemrecht overgegaan naar S.C. Heerenveen B.V. Deelneming Kups / Kuopio De deelname in de Finse club Kups / Kuopio is een belang van 7%, welke in het boekjaar 1998/1999 is verworven. De deelneming is gewaardeerd tegen opbrengstwaarde zijnde € 7.500,-, hierop is echter een voorziening getroffen van eveneens € 7.500,-. Overige vorderingen De overige vorderingen zijn als volgt te specificeren:
2009/2010
2008/2009
€
€
Vooruitbetaalde verbruikskosten warmtekrachtinstallatie Vordering op de Eredivisie Media & Marketing CV (EMM)* Vorderingen op handelsdebiteuren Vorderingen op personeelsleden
113.281 700.000 10.344 0
0 0 2.400.000 15.339
823.625
2.415.339
*In de jaarrekening van 2008/2009 was deze post verantwoord onder de vorderingen op korte termijn.
Vooruitbetaalde verbruikskosten warmtekrachtinstallatie Dit betreft een door Sportstad Heerenveen B.V. gerealiseerde warmtekrachtinstallatie welke als noodstroomvoorziening ingezet kan worden tijdens wedstrijden (voor veldverlichting en verlichting van het Westgebouw). S.C. Heerenveen B.V. heeft hiervoor een gebruiksovereenkomst gesloten met Sportstad Heerenveen B.V. ingaande, met terugwerkende kracht, 1 januari 2009 en van rechtswege eindigend op 1 januari 2025. S.C. Heerenveen B.V. betaalt eenmalig een bedrag vooruit van € 125.000,- voor deze periode als gebruiksvergoeding alsmede een jaarlijkse additionele gebruiksvergoeding van € 7.500,- tot 1 januari 2025. Vorderingen op de EMM Dit betreft het niet-opgeëiste (financierings)gedeelte van de uitkeringen door de EMM in boekjaar 2008/2009, welke mogelijk vanaf boekjaar 2011/2012 verrekend gaat worden. De EMM / ECV (Eredivisie CV) is op dit moment bezig met een herfinanciering om de clubuitkeringen ook voor de toekomst te garanderen. Mogelijk wordt de verrekening daardoor uitgesteld.
IV Vorderingen Deze vorderingen hebben een looptijd van minder dan 1 jaar.
V Eigen Vermogen Voor een specificatie van het eigen vermogen wordt verwezen naar de toelichting op de vennootschappelijke balans.
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
39
VI Voorzieningen De voorziening personeel is gevormd voor toekomstige personeelslasten van spelers en overig personeel in verband met een reorganisatie. Reorganisatiekosten voor spelers, directie en overig personeel waarmee reeds tot overeenstemming is gekomen, zijn opgenomen onder de kortlopende schulden. De voorziening juridische claims is gevormd ter dekking van mogelijke toekomstige claims. De voorziening voor latente vennootschapsbelasting is gevormd voor het verschil in de bedrijfseconomische- en fiscale waardering ten aanzien van de (im)materiële- en financiële vaste activa alsmede het ontvangen financieringsdeel vanuit de EMM(ECV). De voorziening bedraagt 25,5% van het waarderingsverschil.
VII Langlopende schulden Handelscrediteuren Deze schulden op handelscrediteuren hebben een looptijd van meer dan 1 jaar. Onderhandse leningen Het saldo van de onderhandse leningen is als volgt te specificeren:
2009/2010
2008/2009
€
€
Bijdrage Bavaria Bijdrage KNVB voor seizoen 2009/2010
35.000 0
40.000 102.500
35.000
142.500
Bijdrage Bavaria Ten behoeve van de inrichting van de ‘Swinckels Volmaakt’ zaal heeft S.C. Heerenveen B.V. een financiering ontvangen van Bavaria N.V. ter grootte van € 50.000,-. Dit bedrag zal in 10 jaarlijkse termijnen van € 5.000,- worden afgelost, voor het eerst op 1 augustus 2008. Er is geen rente verschuldigd.
40
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
VIII Kortlopende schulden Bankiers Door de Rabobank Heerenveen-Gorredijk is in januari 2010 een krediet in rekening-courant verstrekt van € 3.500.000,met een looptijd tot en met 30 september 2010. Het rentepercentage bedraagt 3-maands Euribor met een opslag van 2,55%-punt. Daarnaast is een kredietprovisie verschuldigd van 0,5% op jaarbasis over het kredietmaximum per kwartaal achteraf te voldoen. Gestelde zekerheden zijn onder andere: - Verpanding van alle huidige en toekomstige inventarissen; - Verpanding van alle huidige en toekomstige rechten/vorderingen al dan niet voortvloeiende uit huidige en toekomstige rechtsverhoudingen uit hoofde van het bedrijf of beroep, met alle aan deze rechten/vorderingen verbonden rechten en zekerheden en ter zake van die vorderingen, de rechten uit verzekeringsovereenkomsten; - Verpanding van alle huidige en toekomstige rechten/vorderingen al dan niet voortvloeiende uit huidige en toekomstige transferovereenkomsten, met alle aan deze rechten/vorderingen verbonden rechten en zekerheden en ter zake van die vorderingen, de rechten uit verzekeringsovereenkomsten; - Bovenstaande verpandingen gelden voor: - Stichting Sportclub Heerenveen; - S.C. Heerenveen N.V.; - S.C. Heerenveen B.V., - S.C. Heerenveen / FC Emmen Voetbalacademie B.V. - S.C. Heerenveen Vastgoed B.V.; - S.C. Heerenveen Media B.V.; - S.C. Heerenveen Horeca B.V. - ‘No change of ownership’ verklaring inzake contractspelers; - Pari-Passu verklaring; - Diverse eisen ten aanzien van de solvabiliteitsratio´s. Overige kortlopende schulden Deze schulden hebben een looptijd van minder dan 1 jaar.
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
41
Niet in de balans opgenomen verplichtingen De voorbereidingskosten voor uitbreiding van het Abe Lenstra Stadion bedragen ruim € 800.000,- en zijn gefinancierd door Sportstad Heerenveen B.V. Indien sc Heerenveen alsnog besluit om niet uit te breiden, zullen deze kosten doorbelast worden aan sc Heerenveen. Bij een positief besluit over de uitbreiding blijven de kosten in Sportstad Heerenveen B.V. Per balansdatum bedragen de lopende leaseverplichtingen voor het bedrijfswagenpark circa € 1.531.000,-. Deze leaseverplichtingen hebben een looptijd tot medio 2012. Tot 1 juli 2011 bedraagt de leaseverplichting € 650.000,-. Op 4 december 2007 is een huurovereenkomst gesloten voor de huur van de LED-boarding tijdens thuiswedstrijden. De verplichting is ingegaan per 12 september 2008 (1e thuiswedstrijd 2008/2009) en eindigt na 5 jaar (laatste thuiswedstrijd 2012/2013). De huurprijs bedraagt € 240.000,- per jaar voor 25 thuiswedstrijden. Met Sportstad Heerenveen B.V. is een gebruiksovereenkomst voor het gebruik van een warmtekrachtinstallatie gesloten met terugwerkende kracht per 1 januari 2009 voor de duur van 16 jaar. S.C. Heerenveen B.V. is met ingang van 1 januari 2010 jaarlijks voor de duur van 15 jaar een bedrag van € 7.500,- verschuldigd voor het gebruik van deze warmtekrachtinstallatie. Dit bedrag wordt jaarlijks verhoogd met een prijsindex. S.C. Heerenveen B.V. is een huurovereenkomst aangegaan met Sportstad Heerenveen B.V. voor de huur van het stadion, zoals omschreven in de huurovereenkomst. Deze overeenkomst is aangegaan voor een periode van 20 jaar, ingaande op 1 januari 2003 en derhalve lopende tot en met 31 december 2022. Na het verstrijken van deze periode kan de overeenkomst telkenmale voor een periode van 5 aaneensluitende jaren worden verlengd. De huurprijs bedraagt € 2.903.000,- per jaar (2010). Jaarlijks wordt de huur verhoogd met een prijsindex. De kosten van het onderhoud, als gevolg van het normale gebruik van het stadion, zijn voor rekening van de huurder. Kosten voor ‘groot onderhoud’ zijn voor rekening van de verhuurder. Verdere detaillering hieromtrent is uitgewerkt in de huurovereenkomst. Daarnaast bestaat er een verplichting tot 30 juni 2020 voor de huur van trainingsvelden en parkeerterreinen van de Gemeente Heerenveen à € 52.905,- per jaar. S.C. Heerenveen Vastgoed B.V. heeft gezamenlijk met de andere aandeelhouders van Sportstad Heerenveen B.V., ten behoeve van de Bank Nederlandse Gemeente N.V. (BNG), een vermogensinstandhoudingsverklaring afgegeven. Hierin verklaren zij eventuele tekorten in het garantievermogen (minimaal 33,33% van het balanstotaal) van Sportstad Heerenveen B.V. aan te vullen. Aanvulling van eventuele tekorten geschiedt als dan volgens afspraken die tussen S.C. Heerenveen N.V. en de gemeente Heerenveen in een aandeelhouders- overeenkomst zijn vastgelegd. De vennootschap vormt met haar dochterondernemingen een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en de omzetbelasting. Op grond van de standaardvoorwaarden zijn de vennootschap en de met haar gevoegde dochtermaatschappijen ieder hoofdelijk aansprakelijk voor ter zake door de combinatie verschuldigde belasting.
Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening IX Netto-omzet De netto-omzet kan als volgt worden gespecificeerd:
2009/2010
2008/2009
€
€
Wedstrijdbaten Sponsoring Mediagelden Food & Beverage Merchandising Overige opbrengsten
6.938.835 17.140.630 2.914.410 689.355 696.503 960.231
6.678.980 16.641.922 4.022.764 866.966 1.099.017 1.080.226
De netto-omzet is met gemiddeld 3% gedaald ten opzichte van vorig jaar.
29.339.964
30.389.875
X Personeelskosten De personeelskosten zijn als volgt te specificeren:
2009/2010
2008/2009
€
€
Salariskosten Pensioenlasten Sociale lasten Overige kosten Doorberekende personeelskosten
16.646.430 196.682 876.252 2.291.461 -267.164
15.760.862 146.350 786.363 1.839.801 -460.924
19.743.661
18.072.452
Werknemers S.C. Heerenveen N.V. en haar dochterondernemingen Het aantal werknemers bij sc Heerenveen bedraagt per 30 juni 2010: 169 (v.j. 156).
Bezoldiging directie en commissarissen Onder bezoldiging wordt verstaan: de salariëring inclusief eventuele bonussen, alsmede vergoedingen in natura, pensioen- en sociale lasten en afkoopsom bij ontslag. De specificatie is als volgt: 2009/2010 2008/2009
€
€
Directieleden Commissarissen
1.092.727 0
452.302 0
De leden van de Raad van Commissarissen hebben in de verslagperiode afgezien van enige vergoeding verband houdende met het uitoefenen van de functie van commissaris.
42
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
43
Vennootschappelijke balans per 30 juni 2010 na resultaatbestemming Ref. Vaste activa Financiële vaste activa XI Deelnemingen in groepsmij’en Actieve latentie VpB
€
Balanstotaal
30-06-2009
€
€
12.876.212
15.981.223
sc
Ref.
€
30-06-2010 €
€
45.379 9.818.593 4.727.863
45.379 9.818.593 19.638.523
30-06-2009 €
32.099.190
1.330.170 0
3.105.011
Eigen vermogen XII Gestort en opgevraagd kapitaal Agio Algemene reserve
32.099.190 0
1.329.436 1.775.575
44
€
12.148.356 727.856
Vlottende activa Vorderingen RC-verhoudingen groepsmij’en Vennootschapsbelasting
30-06-2010
1.330.170
33.429.360
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
14.591.835
29.502.495
Voorzieningen VI Passieve latentie vpb
1.363.928
3.231.736
Kortlopende schulden Bankiers VIII Vennootschapsbelasting Overige schulden
20 0 25.440
496 694.633 0
25.460
695.129
Balanstotaal
15.981.223
33.429.360
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
45
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2009/2010
2009/2010
2008/2009
€
€
Vennootschappelijk resultaat na belastingen Resultaat deelnemingen na belastingen XIII
5.040.223 -19.950.883
-3.124.951 11.434.515
Netto-resultaat
-14.910.660
8.309.564
46
Ref.
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
47
Toelichting op de vennootschappelijke balans Algemeen De grondslagen voor de waardering van de activa en passiva en voor de bepaling van het resultaat zijn gelijk aan de waarderingsgrondslagen vermeld in de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening.
Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen Het verloop van de nettovermogenswaarde van de deelnemingen in groepsmaatschappijen luidt als volgt:
Stand per 1 juli 2009 S.C. Heerenveen B.V. S.C. Heerenveen Vastgoed B.V. S.C. Heerenveen Media B.V. S.C. Heerenveen Horeca B.V.
€ 31.762.647 422.872 -54.322 -32.007
48
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
€
Resultaat deelnemingen 2009/2010: S.C. Heerenveen B.V. S.C. Heerenveen Vastgoed B.V. S.C. Heerenveen Media B.V. S.C. Heerenveen Horeca B.V.
-19.898.411 -52.212 -130 -130
Storting op aandelen 2009/2010: In verband met de statutenwijziging naar aanleiding van de naamswijziging in S.C. Heerenveen Horeca B.V. is het gestorte aandelenkapitaal afgerond wegens de euroconversie
49
32.099.190
Stand per 30 juni 2010 S.C. Heerenveen B.V. 11.864.236 S.C. Heerenveen Vastgoed B.V. 370.660 S.C. Heerenveen Media B.V. -54.452 S.C. Heerenveen Horeca B.V. -32.088
-19.950.834
12.148.356
Eigen vermogen Gestort en opgevraagd kapitaal Het gestort en opgevraagd kapitaal is als volgt te specificeren:
€
Stand per 1 juli 2009 Mutaties
45.379 0
Stand per 30 juni 2010
45.379
Het maatschappelijk kapitaal is als volgt verdeeld:
€
200.000 gewone aandelen van nominaal € 1,00
200.00
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
49
Op 28 december 2007 is door de Algemene vergadering van Aandeelhouders met algemene stemmen besloten om het maatschappelijk aandelen kapitaal te verminderen van € 226.890,- naar € 200.000,-, zijnde 200.000 gewone aandelen met een nominale waarde van € 1,- per aandeel. Vóór deze conversie op 28 december 2007 waren dit 100.000 gewone aandelen met een nominale warde van € 2,268901. Het geplaatste en volgestorte kapitaal is als volgt samengesteld:
€
45.379 gewone aandelen van nominaal € 1,00
45.379
Met inachtneming van het bepaalde in artikel 2:67b van het Burgerlijk Wetboek (goedkeuring alle aandeelhouders) is op 28 december 2007 het gehele geplaatste aandelenkapitaal van de vennootschap gesplitst en geredenomineerd (omzetting nominale waarde van de ene valuta in de andere valuta, in verband met de omzetting van de gulden naar de euro) in 45.379 aandelen van nominaal € 1,- elk. Het geplaatst en volgestort kapitaal bestond vóór de splitsing en redenominatie van 28 december 2007 uit: 20.000 aandelen met een nominale waarde van ƒ 5,- (zijnde € 2,268901 per aandeel nominaal ofwel € 45.378,02 voor 20.000 aandelen nominaal) Het verschil van € 0,98 wat hieruit is ontstaan is ten laste van de algemene reserve gebracht. Alle geplaatste aandelen van de vennootschap worden thans gehouden door Stichting Sportclub Heerenveen te Heerenveen.
Agio Het agio ad € 9.818.593,- is ontstaan door omzetting in kapitaal wegens inbreng van de onderneming van de Stichting Sportclub Heerenveen. Algemene reserve De algemene reserve is als volgt te specificeren:
€
Stand per 1 juli 2009 Onttrekking volgens voorstel resultaatbestemming
19.638.523 -14.910.660
Stand per 30 juni 2010
4.727.863
50
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
51
Toelichting op de vennootschappelijk winst- en verliesrekening Resultaat deelneming Het resultaat deelneming is als volgt te specificeren:
2009/2010
€
Netto-resultaat S.C. Heerenveen B.V. Netto-resultaat S.C. Heerenveen Vastgoed B.V. Netto-resultaat S.C. Heerenveen Media B.V. Netto-resultaat S.C. Heerenveen Image B.V.
-19.898.411 -52.212 -130 -130
-19.950.883
Vastgesteld in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders te Heerenveen d.d. 03-12-2010. Directie: J.M.P. van Erve R. Veenstra (voorzitter) Raad van Commissarissen: L.M.L.H.A. Hermans K. de Leeuw B. van der Meer (voorzitter) Th. van der Meulen J.K.W. de Roos
52
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
53
Overige gegevens
54
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
55
Accountantsverklaring Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van S.C. Heerenveen N.V.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport op pagina 27 tot en met 52 opgenomen jaarrekening 2009/2010 van S.C. Heerenveen N.V. te Heerenveen bestaande uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 30 juni 2010 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst-en-verliesrekening over het jaar eindigend op 30 juni 2010 met de toelichting gecontroleerd.
Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van S.C. Heerenveen N.V. per 30 juni 2010 en van het resultaat over het jaar eindigend op 30 juni 2010 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder f BW melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.
Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.
Drachten, 13 oktober 2010 acconavm controlepraktijk b.v. Namens deze:
w.g. A. Santinge Registeraccountant
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de vennootschap. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de entiteit heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
56
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
57
Statutaire bepalingen omtrent boekjaar en jaarrekening; winst en uitkeringen Overgenomen uit de Statuten van S.C. Heerenveen N.V. welke met algemene stemmen in de Algemene vergadering van Aandeelhouders is gewijzigd op 28 december 2007: Artikel 32 1. Het boekjaar van de vennootschap loopt van één juli tot en met dertig juni van het daaropvolgende kalenderjaar. 2. Jaarlijks, binnen vijf maanden na afloop van het boekjaar, behoudens verlenging van deze termijn met ten hoogste zes maanden door de Algemene vergadering van Aandeelhouders op grond van bijzondere omstandigheden, maakt de directie een jaarrekening op en legt deze voor de aandeelhouders ter inzage ten kantore van de vennootschap. De directie zendt de jaarrekening ook toe aan de ondernemingsraad. 3. Binnen deze termijn legt de directie ook het jaarverslag ter inzage voor de aandeelhouders, tenzij artikel 2:396 lid 6 of artikel 2:403 van het Burgerlijk Wetboek voor de vennootschap geldt. 4. De jaarrekening bestaat uit een balans, een winst- en verliesrekening en een toelichting. 5. De jaarrekening wordt ondertekend door de directeuren en de commissarissen. Ontbreekt de ondertekening van één of meer van hen, dan wordt daarvan onder opgave van reden melding gemaakt. 6. De Raad van Commissarissen maakt jaarlijks een verslag op dat bij de jaarrekening en het jaarverslag wordt gevoegd. Het bepaalde in artikel 32.3 is van overeenkomstige toepassing. 7. De vennootschap kan, en indien daartoe wettelijk verplicht, zal, aan een accountant opdracht verlenen tot onderzoek van de jaarrekening. Tot het verlenen van de opdracht is de Algemene vergadering van Aandeelhouders bevoegd. 8. De vennootschap zorgt dat de opgemaakte jaarrekening en, voor zover vereist, het jaarverslag, het verslag van de Raad van Commissarissen en de krachtens de wet toe te voegen gegevens vanaf de oproeping voor de jaarlijkse Algemene vergadering van Aandeelhouders te haren kantore aanwezig zijn. Aandeelhouders kunnen de stukken inzien en er kosteloos een afschrift van verkrijgen. 9. Op de jaarrekening, het jaarverslag, de krachtens de wet toe te voegen gegevens en de accountantscontrole, alsmede de nederlegging van stukken bij het handelsregister, zijn voorts van toepassing de bepalingen van Boek 2, Titel 9, van het Burgerlijk Wetboek.
58
Artikel 33 1. De Algemene vergadering van Aandeelhouders stelt de jaarrekening vast. 2. In de Algemene vergadering van Aandeelhouders waarin tot vaststelling van de jaarrekening wordt besloten, worden afzonderlijk aan de orde gesteld een voorstel tot het verlenen van kwijting aan de directeuren voor het gevoerde bestuur en een voorstel tot het verlenen van kwijting aan de commissarissen voor de uitoefening van hun toezicht daarop, voor zover van die taakuitoefening blijkt uit de jaarrekening of uit informatie die anderszins voorafgaand aan de vaststelling van de jaarrekening aan de Algemene vergadering van Aandeelhouders is verstrekt.
Voorstel resultaatbestemming De directie stelt voor het negatieve nettoresultaat over het boekjaar 2009/2010 van € 14.910.660,- te onttrekken aan de Algemene reserve.
Gebeurtenissen na balansdatum Op 8 juni 2010 is de overeenkomst gesloten voor de verkoop van Goran Popov aan Dynamo Kiev. Deze transfer is, in overeenstemming met de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling, volledig verantwoord in boekjaar 2010/2011.
Artikel 34 1. De directie stelt jaarlijks onder goedkeuring van de Raad van Commissarissen vast welke deel van de winst die in een boekjaar is behaald, wordt gereserveerd. 2. De na reservering als bedoeld in artikel 34.1 resterende winst staat ter beschikking van de Algemene vergadering van Aandeelhouders. 3. Uitkering van winst geschiedt na de vaststelling van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is. 4. De Algemene vergadering van Aandeelhouders kan op voorstel van de directie dat is goedgekeurd door de Raad van Commissarissen besluiten tot uitkeringen ten laste van een reserve van de vennootschap. 5. De directie kan onder goedkeuring van de Raad van Commissarissen besluiten tot tussentijdse uitkeringen van winst. 6. Uitkeringen op aandelen kunnen slechts plaats hebben tot ten hoogste het bedrag van het uitkeerbare eigen vermogen en, indien het een tussentijdse uitkering betreft, aan dit vereiste is voldaan blijkens een tussentijdse vermogensopstelling als bedoeld in artikel 2: 105 lid 4 van het Burgerlijk Wetboek. De vennootschap legt de vermogensopstelling ten kantore van het handelsregister neer binnen acht dagen na de dag waarop het besluit tot uitkering bekend wordt gemaakt. 7. De vordering van de aandeelhouder tot een uitkering op aandelen verjaart door een tijdsverloop van vijf jaren.
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
sc
Heerenveen Jaarverslag 2009-2010
59
colofon | redigeren & dtp mentis media | fotografie fph/mustafa
sc Heerenveen abe lenstra boulevard 19 8448 Ja HeereNveeN Postbus 513 8440 aM HeereNveeN Tel. +31(0)513 61 21 00 Fax. +31(0)513 61 50 61
[email protected] www.sc-heerenveen.nl