Rapportage onderzoekscommissie sc Heerenveen 26 juli

Inleiding Op 25 juni 2013 besluit het stichtingsbestuur van sc Heerenveen tot het instellen van een onderzoekscommissie. Hierover is overleg geweest met diverse stakeholders. De opdracht wordt verstrekt aan Lense Koopmans en Jos Vaessen. De opdracht luidt: - is er draagvlak voor de huidige directie? - is er draagvlak voor de huidige Raad van Commissarissen? - is er draagvlak voor het huidige stichtingsbestuur? - wat vindt u van de organisatie? - functioneert het huidige bestuursmodel en welk ander model zou beter zijn? - zijn de huidige directie en Raad van Commissarissen nog op hun taak berekend? De leden van de commissie opereren onafhankelijk en functioneren in dit onderzoek op basis van gelijkwaardigheid. De onderzoekscommissie wordt verzocht een rapport in te dienen dat bindend zal zijn. De burgemeester van Heerenveen, Tjeerd van der Zwan, treedt op als procesbegeleider.

Werkwijze De commissie heeft tussen 25 juni en 22 juli 41 personen gehoord. Onder hen alle leden van het stichtingsbestuur, de voorzitter en leden van de Raad van Commissarissen, de drie directieleden, de erevoorzitter. Verder Marco van Basten en Foppe de Haan. Tevens oud-commissarissen, voormalige directieleden, veel medewerkers van het kantoor uit de diverse

Rapportage onderzoekscommissie sc Heerenveen – 26 juli 2013

-1-

afdelingen. Ook zijn gesprekken gevoerd met de vertegenwoordigers van de sponsoren, supporters en vrijwilligers. Met de procesbegeleider Tjeerd van der Zwan is driemaal tussentijds overleg geweest. Mr. Simone Frugte – juriste vennootschapspraktijk notariaat – heeft de commissie bijgestaan bij de verwerking van de interviews en bij de organisatie van de werkzaamheden van de commissie. 1.

Een niet al te ingewikkeld MKB-bedrijf? Een omzet die schommelt tussen € 20 en 25 miljoen, een eigen vermogen van naar schatting € 19 miljoen en circa 120 medewerkers (het voetbalbedrijf en ondersteunende activiteiten). De bestuurlijke vormgeving doet echter heel anders vermoeden: - een driekoppig bestuur van de stichting die de aandelen in de naamloze vennootschap houdt; - een Raad van Commissarissen met minimaal drie leden, bestaande uit lokale c.q. regionale zwaargewichten; - een statutaire directeur van de vennootschap en tenslotte twee titulaire directeuren, die aan de statutaire directeur rapporteren.

Dit is nogal zwaar aangezet, maar wij moeten ons realiseren dat we in het geval van dit MKB-bedrijf te maken hebben met een voetbalclub. Daarin spelen niet alleen de statutaire organen een rol, maar ook de supporters, de sponsoren, de vrijwilligers en de medewerkers van de club, die de gang van zaken bij met name de thuiswedstrijden in goede banen leiden. Deze


-2-

stakeholders die geen vennootschappelijke plaats in de juridische organisatie hebben, zijn voor de club van grote betekenis in termen van inzet voor de club en in termen van jaarlijkse inkomsten.

Om de veertien dagen stromen 25.000 enthousiaste mensen naar het stadion, genieten van de wedstrijd die vervolgens – gevoed door de aandacht in de media – een week lang een dankbaar onderwerp van gesprek is.

In het verleden werd een voetbalclub meestal gegoten in de juridische vorm van vereniging. De ultieme zeggenschap ligt dan bij de ledenvergadering. Met de professionaliseringsslag in met name het betaald voetbal, ontstond bij de besturen de behoefte de macht binnen de club te concentreren. In dat licht is de keuze voor de stichtingsvorm op zichzelf een voor de hand liggende stap. Een stichting kent immers uitsluitend een bestuur, geen leden, geen aandeelhouders, geen commissarissen.

Het aardige is echter dat de stichtingsvorm wel kan worden opgetuigd met een toezichthoudend orgaan. Zelfs kan het bestuur een platform van de stakeholders in het leven roepen met serieuze bevoegdheden. Sterker nog, statutair kan worden afgesproken dat het bestuur enige keren per jaar verantwoording aflegt over het gevoerde c.q. te voeren beleid, waarbij een aantal goedkeurende bevoegdheden wordt toegekend aan dit platform. Deze ontwikkeling – de gang van vereniging naar stichting – heeft zich


-3-

ook voltrokken bij sc Heerenveen. Daarbij heeft het bestuur onderweg de stakeholders verloren. Zolang de sportieve en financiële resultaten goed zijn, zal het nog wel los lopen. Zodra echter het tij keert, ontstaan er grote problemen. Dat is de fase waarin sc Heerenveen zich thans bevindt. Daarbij mag sc Heerenveen zich gelukkig prijzen met haar supporters (verenigingen) en hun leiders, die op een zeer correcte wijze hun gevoelens van ongemak en onvrede hebben getracht over te brengen aan de directie en commissarissen van de vennootschap. Ook de trouw van de sponsoren in deze tijd van economische teruggang is opvallend. Hun voorlieden vonden geen luisterend oor bij directie en commissarissen.

2.

Iconen; formele versus informele macht Voetbalclub Ajax heeft een ”icoon”. Dat is iemand die in een bepaald sportief/bestuurlijk of cultureel opzicht beeldbepalend is voor de tijd, waarin hij of zij leeft. Zijn naam is Johan Cruijff. Een icoon behoeft geen juridische positie en bevoegdheden om bestuurlijk grote invloed uit te oefenen. Sc Heerenveen heeft drie iconen: Abe Lenstra, Riemer van der Velde en Foppe de Haan. De eerstgenoemde staat levensgroot in brons gegoten bij de voordeur van het stadion. Dat is niet het geval met Riemer van der Velde en Foppe de Haan. Zij zijn springlevende iconen die hun opvattingen niet onder stoelen of banken steken en daardoor onrust veroorzaken bij de formele machthebbers. Langs de lijnen der stakeholders oefenen zij betekenisvolle invloed uit, tegen de zin van de


-4-

bestuurders van de stichting, de commissarissen en de directie van de vennootschap.

3. Verfijning van de opdracht. Het bestuur van de stichting heeft bij herhaling kennisgenomen van de voortdurende onrust bij de club. Een groep verontruste sponsoren en de beide supportersverenigingen spelen hierin een belangrijke rol. Het stichtingsbestuur besluit tot een evaluatie door onafhankelijke buitenstaanders en een advies over een bestuurlijk model voor sc Heerenveen. Dit is geen geringe opgave die ook nog eens in enkele weken tijd moet worden afgerond. Dit geldt a fortiori als de onderzoekscommissie kennisneemt van de verfijningen in de opdracht:

- de kritiek op de directie en de Raad van Commissarissen objectiveren en concretiseren; - de rol van de ”informele” machthebbers objectiveren en concretiseren; - welke (personele) veranderingen moeten worden doorgevoerd in het medewerkersapparaat van de voetbalclub? - een aantal financiële kwesties (vanaf medio 2006) welke niet zonder de externe accountant kan worden beantwoord.

Er zal een separaat onderzoek plaatsvinden naar de ontwikkeling van de financiële situatie in de afgelopen jaren (sinds 2006). Hiervoor is aan een onafhankelijke accountant – niet zijnde de reguliere accountant – opdracht gegeven.


-5-

Het stichtingsbestuur heeft in overleg met diverse stakeholders een aantal concrete vragen geformuleerd, zoals in de inleiding is vermeld. De onderzoekscommissie heeft slechts korte tijd tot haar beschikking gekregen. Dat betekent dat sommige vragen wel kunnen worden beantwoord en andere slechts op een betrekkelijk hoog niveau van abstractie. Bovendien is de onderzoekscommissie geen ”fact finding investigator” en heeft zij geen forensische bevoegdheden om af te dalen naar de individuele bestuurders en medewerkers.

Intussen heeft de onderzoeksomgeving wijzigingen ondergaan. De Raad van Commissarissen en het stichtingsbestuur hebben met de statutair directeur overeenstemming bereikt over zijn vertrek. Vervolgens heeft op vrijdag 5 juli jl. het stichtingsbestuur laten weten dat de Raad van Commissarissen op 15 juli 2013 en bloc aftreedt.

Deze laatste gebeurtenis levert juridische complicaties op, omdat de vacature in de statutaire directie wordt waargenomen door de Raad van Commissarissen.

Collectief ontslag nemen door de Raad van Commissarissen resulteert in een stuurloze vennootschap. Deze wijze van handelen is buitengewoon onelegant en grenst aan onbehoorlijk bestuur. Het dwingt het bestuur van de stichting onder zware tijdsdruk op tijdelijke basis te voorzien in de vacatures. De oplossing zou zijn geweest dat de commissarissen hun


-6-

functie ter beschikking hadden gesteld en in deze demissionaire status de belangen van sc Heerenveen waren blijven behartigen. Deze vaandelvlucht is een Raad van Commissarissen onwaardig. De positie van het stichtingsbestuur is niet helder. Supporters en sponsoren hechten niet aan het aanblijven van de leden van het stichtingsbestuur.

4. De periode tot medio 2006 (Van der Velde); (sport)successen en progressie sc Heerenveen De periode 1983-2006 is succesvol geweest. Sc Heerenveen promoveert (zelfs tweemaal) naar de eredivisie en behaalt steeds betere (sportieve) resultaten. De club wordt een vaste waarde in voetbal Nederland en een uithangbord voor de Provincie Fryslân.

De bouw van het nieuwe Abe Lenstrastadion stuwt sc Heerenveen verder omhoog. Het stadion zit altijd vol met circa 25.000 bezoekers. De businessclub (OSSH) heeft op een gegeven moment meer dan 1.000 sponsoren. De financiële positie is uitstekend en geeft een solide basis voor de toekomst. De continuïteit van sc Heerenveen met Riemer van der Velde (23 jaar voorzitter) en Foppe de Haan (19 jaar trainer/coach) is uniek in het Nederlandse voetbal.

Financieel ging het sc Heerenveen voor de wind. De club werkt met een gebroken boekjaar. Per medio het jaar worden de resultatenrekening en de balanspositie opgemaakt door de statutaire directie, goedgekeurd door


-7-

de Raad van Commissarissen en vastgesteld door het bestuur van de stichting. De balans per medio 2006 geeft de financiële positie van de club weer, zoals die zich gedurende 23 jaar onder het voorzitterschap van Riemer van der Velde heeft ontwikkeld. Er is een eigen vermogen van ruim € 18 miljoen en geen bankschuld van betekenis. De financiële positie kan – kort voor het vertrek van Riemer van der Velde – als degelijk worden aangemerkt. Er is jaren achtereen een behoedzaam financieel beleid gevoerd.

5. De periode medio 2006 tot medio 2010 (Formsma, Kuiper, Hoekstra en Van Erve); te hoge ambities. Deze tweede periode kende vier directeuren: eerst statutair directeur Formsma, daarna het driemanschap Kuiper, Hoekstra en Van Erve, alle drie als statutair directeur. Het bewind Formsma heeft slechts negen maanden geduurd. De kiem van het snelle vertrek lag in de wijze van benoeming. Formsma was al enige jaren commissaris. Het aantrekken van Formsma als statutair directeur door de Raad van Commissarissen geschiedde buiten voorzitter Riemer van der Velde om. Een onbegrijpelijke actie van commissarissen en een affront jegens Van der Velde. De Raad van Commissarissen besloot al snel tot het afscheid nemen van directeur Formsma. Zij heeft vervolgens haar heil gezocht in de upgrading van het managementteam onder de vertrokken statutaire directeur. Dat team bestond uit een driemanschap (Kuiper, Hoekstra en Van Erve). De


-8-

heren kregen een statutaire directeursfunctie, salarisverhoging en bijbehorende parafernalia. Dat werd als passend gezien bij de ingezette beleidswijziging. Deze beleidswijziging hield in dat men een "aanval op de top 3" ging inzetten. Het aantal contractspelers werd sterk verhoogd, van 22 naar 32. Tevens werden de salarissen van de spelers opgetrokken, zelfs zodanig dat de uitgaven aan contractspelers met circa 80% zijn gestegen. Hetzelfde gold voor het totale salarisgebouw. Dit beleid werd geconcipieerd door het driemanschap en door de Raad van Commissarissen – bestaande uit de heren Foppe de Haan, Loek Hermans, Klaas de Leeuw, Bart van der Meer, Theun van der Meulen, Jan de Roos en Riemer van der Velde – goedgekeurd. Daarbij werd een aantal jaren operationeel verlies geaccepteerd. Zoals zo vaak in de voetbalwereld werd opportunistisch gerekend op een gunstig saldo van aan- en verkoop van spelers. Dit beleid was tegengesteld aan het beleid 1983 - 2006 dat gestoeld was op degelijkheid en voorzichtigheid. Zoals ook bij andere BVO's heeft dit beleid ook bij sc Heerenveen niet gewerkt en is de club in de problemen gebracht. Men moet concluderen dat er is gegokt en verloren. Zowel Foppe de Haan (september 2009) als Riemer van der Velde (maart 2010) zegt de Raad van Commissarissen vaarwel.

De vraag dringt zich op: waarom heeft het stichtingsbestuur niet ingegrepen en de commissarissen ter verantwoording geroepen? Zij keurt


-9-

tenslotte de jaarrekening en de begroting goed. Deze passieve houding van het hoogste besturingsorgaan is opmerkelijk.

Bij het opmaken van de jaarrekening per medio 2010 realiseert het driemanschap zich dat er een forse balanssanering moet plaatsvinden. Een groot aantal aangekochte contractspelers levert niet op wat er van hen werd verwacht. Forse afboekingen zijn nodig. Ook moeten er voorzieningen worden getroffen om het uitgedijde medewerkersbestand een groei van 37% sinds medio 2006 - in omvang terug te brengen. Het totaal aan voorzieningen beloopt € 20 miljoen vóór belasting. Het boekjaar 2009/2010 levert een verlies op van netto € 15 miljoen. De Raad van Commissarissen grijpt tenslotte in en besluit tot wijziging van de directie. Zij gaat op zoek naar een nieuwe voorzitter voor de statutaire directie. Dat wordt Robert Veenstra die aantreedt in augustus 2010 en alvast aankondigt dat sc Heerenveen in het boekjaar 2010/2011 opnieuw verlies zal maken. Kuiper en Hoekstra vertrekken. Jan van Erve blijft aan als statutair directeur naast Veenstra. Hij zal echter, gedwongen door Veenstra, medio 2012 alsnog sc Heerenveen verlaten.

Het afscheid van deze vier directeuren levert een schadepost op van € 900.000,--. Tevens vertrekken er twee trainers onvrijwillig, waardoor opnieuw een financiële last ontstaat van € 400.000,--

De Raad van Commissarissen besluit tot verjonging van de Raad, een verjonging die via een getrapt systeem wordt uitgevoerd, zodanig dat de


- 10 -

gehele Raad van Commissarissen die verantwoording draagt voor de periode 2006 tot 2010 is vervangen.

6. De periode 2010 tot heden (Veenstra); het ontstaan van twee kampen. Robert Veenstra staat voor een ingrijpende saneringstaak, die hij moedig aanvat, maar hem niet geliefd maakt. Bovendien botert het niet tussen hem en Van Erve. De laatste – de commerciële man – ruimt het veld. Tijdens zijn bewind weet Robert Veenstra geen goede band op te bouwen met de medewerkers van de vennootschap. Dat is overigens – gelet op zijn saneringstaak – niet verbazingwekkend. Betreurenswaardig is dat hij er niet in slaagt de ondernemingsraad (een belangrijk orgaan van de vennootschap met wettelijke bevoegdheden) aan zijn zijde te krijgen. De medewerkers zijn in kampen verdeeld. Het personeelsbeleid is grillig. Het plotseling benoemen van een commercieel manager, terwijl er een formele procedure voor de vacaturevervulling loopt, roept vraagtekens op. Inschakeling van Hoffmann Bedrijfsrecherche om het gedrag van medewerkers te volgen, zegt veel over de relatie tussen Veenstra en het personeel. Er heerst een sfeer van intimidatie en angst.

Evenmin weet Robert Veenstra een goede verbinding te leggen met de supporters en sponsoren van de club. Hij schiet met name ernstig tekort in de omgang met de sponsoren en maakt zich schuldig aan onhoffelijk gedrag.


- 11 -

De publicatie in het interne blad The Corner, waarin getracht wordt de clubicoon Riemer van der Velde met de grond gelijk te maken, blijkt een gezamenlijke actie te zijn van de redacteur van het clubblad, de statutaire directeur Robert Veenstra, titulair directeur Johan Hansma en nota bene de voorzitter van de Raad van Commissarissen Wino de Jong.

Een tweede actie van de directie betreft de La Manga-casus. De wijze waarop aan Riemer van der Velde is medegedeeld dat hij niet welkom was op de jaarlijkse scoutingtrip was niet fatsoenlijk. Er is geen inhoudelijke fundering van het besluit gegeven, ook niet aan de onderzoekscommissie. De verantwoordelijkheid hiervoor lag bij Johan Hansma die de beslissing vooraf heeft afgestemd met de statutaire directeur Robert Veenstra.

De commissie zet vraagtekens bij de omvang van de bruto salarispost van de totale directie, groot circa € 600.000,-- per jaar exclusief pensioenpremie en sociale lasten, waaraan nog een bonus van circa 25% moet worden toegevoegd. Het vertrek van de statutair directeur heeft een extra last opgeleverd van circa € 375.000,--. Gezien de huidige problematiek bij sc Heerenveen verbaast het de commissie dat daarbij nog een bonus is toegekend. Naar de mening van de onderzoekscommissie passen deze salarissen niet meer in het huidige maatschappelijke tijdsbeeld. De onderzoekscommissie adviseert: - de nieuw aan te stellen leiding om het ondersteunende apparaat grondig tegen het licht te houden;


- 12 -

- de functies opnieuw te definiëren; - de medewerkers te toetsen op hun geschiktheid; - het salarisgebouw neerwaarts te herzien.

7. Governance; een gemiste kans De Raad van Commissarissen heeft zich eind 2011 – met hulp van een brede overleggroep, waarin de supporters overigens niet waren vertegenwoordigd – gebogen over een aantal anachronismen in de governance van sc Heerenveen. De gedeeltelijke personele unies tussen het stichtingsbestuur dat de aandelen houdt in de vennootschap, en de Raad van Commissarissen, worden terecht opgeheven. Er wordt een profielschets opgesteld voor de Raad van Commissarissen om de vereiste achtergronden van competenties in de Raad vertegenwoordigd te krijgen (financiën, voetbal/topsport, ondernemer generalist, ondernemer communicatie/marketing en de bestuurlijk/maatschappelijke discipline). De commissarissen moeten – zo wordt afgesproken - hun potentieel strijdige belangen melden aan de voorzitter, die dit op zijn beurt bespreekt met het stichtingsbestuur. In hoeverre deze regel wordt nageleefd is niet duidelijk. In elk geval blijft Bart van der Meer met twee benen in één sok zitten als voorzitter van de Raad van Commissarissen van sc Heerenveen en van Sportstad.

De genoemde overleggroep doet een interessant voorstel om een platform op te richten waarin de stakeholders van sc Heerenveen zouden moeten worden opgenomen.


- 13 -

Het gaat met name om de supporters (Fean Fan, Nieuw Noord en andere supporters), de zakenclub OSSH, de vrijwilligers en Aktie ’67. Dit platform voert overleg met de directie en eventueel met de Raad van Commissarissen, maar er zal geen sprake zijn van het afleggen van verantwoording door de directie jegens het platform. Het voorstel is niet tot wasdom gekomen. De directie en commissarissen hechtten kennelijk teveel aan hun machtspositie. Naar het oordeel van de onderzoekscommissie is dit een gemiste kans om de inbreng van de supporters en sponsoren op een goede wijze te institutionaliseren.

8. Draagvlak voor het stichtingsbestuur De vraag is al eerder gesteld: waarom heeft het stichtingsbestuur niet of erg laat ingegrepen? Feitelijk door de druk van externe partijen, stakeholders, is het bestuur overstag gegaan, hetgeen tot dit onderzoek heeft geleid. Supporters en sponsoren hechten niet aan het aanblijven van de leden van het stichtingsbestuur.

Na het abrupte vertrek van de Raad van Commissarissen staat het bestuur echter plotseling voor de taak om – op tijdelijke basis – te voorzien in de vacatures om te voorkomen dat de vennootschap geheel stuurloos is. De commissie moet vaststellen dat er weinig tot geen draagvlak is voor het bestuur. Het komt de commissie dan ook als verstandig en correct voor dat het stichtingsbestuur zijn zetels ter beschikking stelt.


- 14 -

9. Draagvlak voor de Raad van Commissarissen Terugkerend naar de concrete vragen aan de onderzoekscommissie kunnen we met betrekking tot de vraag naar het draagvlak voor de Raad van Commissarissen concluderen dat zij zelf al hebben vastgesteld onvoldoende draagvlak te hebben in de club. De onderzoekscommissie kan dit op grond van de vele gesprekken bevestigen.

10. Draagvlak voor de directie De statutair directeur is reeds vertrokken. De Raad van Commissarissen (inmiddels ook vertrokken) had al geconstateerd dat er voor de voorzitter van de directie geen draagvlak meer aanwezig was.

Blijven over de titulaire leden van de directie. Zij dragen in verband met hun directiefunctie verantwoordelijkheid voor de gehele organisatie van sc Heerenveen. Vastgesteld moet worden dat er tussen de directieleden geen samenhang c.q. samenwerking bestaat. Het onderlinge vertrouwen ontbreekt en de directieleden verstoppen zich in de werkzaamheden van hun eigen portefeuille. Het bevreemdt de commissie dat daar waar de statutair directeur reeds vertrokken is, de beide overige directeuren gelijktijdig afwezig zijn vanwege vakantie in deze hectische periode. De kwestie The Corner en de La-Manga casus zijn eerder in dit rapport genoemd.


- 15 -

In de functie van directeur hebben beide directieleden ernstig gefaald. De conclusie moet daarom zijn: er is voor hun geen draagvlak aanwezig binnen de organisatie.

11. Positie erevoorzitter De verdiensten van de erevoorzitter in zijn lange periode bij sc Heerenveen van 1983 tot en met 2006 zijn breed uitgemeten en alom geprezen. Dit heeft hem tot icoon van sc Heerenveen gemaakt. De rol van de erevoorzitter na zijn aftreden in 2006 wordt veel kritischer beoordeeld. De vraag is gesteld of de erevoorzitter wel voldoende afstand heeft genomen ten opzichte van zijn opvolgers, de stichtingbestuurders en de Raad van Commissarissen. Ook wordt gewezen op zijn oppositionele wijze van handelen en het uiten van kritiek. Naar het gevoelen van de commissie fungeert de erevoorzitter als boodschapper van de huidige problemen. In ieder geval zullen voor een zekere en goede toekomst van sc Heerenveen bindende afspraken gemaakt moeten worden met de iconen Riemer van der Velde en Foppe de Haan. Hun verdiensten voor sc Heerenveen zijn onomstreden en blijven grote waardering verdienen.

12. Een ander bestuursmodel. Resteert de vraag naar het oordeel van de onderzoekscommissie over huidige organisatie/bestuursmodel en de vraag naar een ander model. Het grote mankement in het huidige bestuursmodel is het ontbreken van de geïnstitutionaliseerde mogelijkheid voor grote groepen


- 16 -

belanghebbenden (sponsoren, supporters en vrijwilligers) hun wensen en opvattingen bij de bestuurlijke machthebbers op tafel te brengen. Dat leidt ertoe dat informele kanalen worden gezocht en gevonden om toch hun opinies voor het voetlicht te brengen. Waartoe zulks leidt, laat de recente geschiedenis van de club zien.

Structuur De commissie adviseert om de N.V. vorm vaarwel te zeggen en de reeds bestaande B.V. als juridisch vehikel voor sc Heerenveen te gebruiken. Door middel van een juridische fusie is dit eenvoudig te realiseren. Verder dienen daarbij de statuten van de B.V. te worden aangepast.

Stichtingsbestuur Het begin van een oplossing is de keuze voor een ander bestuurlijke structuur. De stichtingsvorm dient te worden gehandhaafd, maar kent een breed samengesteld bestuur, waarin vertegenwoordigers van de relevante stakeholders (supporters, sponsoren, vrijwilligers) zijn opgenomen. In verband hiermee adviseert de commissie dat de stakeholders formeel en democratisch zijn georganiseerd. Daarnaast is er plaats voor specifieke competenties, zoals financiën en de voetbalsport. Eveneens is er plaats voor bijzondere leden die zich in het verleden verdienstelijk hebben gemaakt voor sc Heerenveen (erevoorzitter). Het bestuur zal naar schatting circa 10 leden kennen. Het gaat er om dat alle belanghebbenden zich vertegenwoordigd weten in het hoogste orgaan van sc Heerenveen.


- 17 -

Het bestuur komt minimaal viermaal per jaar bijeen.

One-tier board De commissie stelt vervolgens voor om over te gaan tot het instellen van een one-tier board, die het bestuur vormt van de vennootschap. Dit bestuur draagt de statutaire verantwoordelijkheid voor het dagelijks bestuur. Het bestuur bestaat uit vier niet-uitvoerende leden, waarvan één onafhankelijk voorzitter/chairman en drie leden met als portefeuille technisch/voetbal, financiën/organisatie en commercie. Vervolgens zijn er drie uitvoerende leden van het bestuur, met als portefeuille algemene zaken/financiën, technische-/voetbalzaken en commerciële aangelegenheden. De laatste drie dragen de directe verantwoordelijkheid voor het medewerkersapparaat (het voetbalbedrijf en de ondersteunende activiteiten) van de club. Een afzonderlijke Raad van Commissarissen op een zekere afstand en als separaat machtscentrum, is in deze opzet niet meer nodig.

De one-tier board legt verantwoording af over het gevoerde beleid en over de beleidsvoornemens aan het stichtingsbestuur. De jaarlijkse begroting en de jaarrekening worden opgemaakt door de one-tier board en dienen te worden vastgesteld door het stichtingsbestuur.

De benoeming en het ontslag van de leden van de one-tier board geschiedt door het stichtingsbestuur op voordracht van de one-tier board.


- 18 -

In dit model is de besturing van sc Heerenveen democratisch verankerd.

13. De financiën van sc Heerenveen Onder de spraakmakende elite van Sportclub Heerenveen gaat het hardnekkige gerucht dat enige tientallen miljoenen euro's zouden zijn verdwenen. Deze stemmingmakerij kan gemakkelijk de kop worden ingedrukt. In de door accountantskantoor BDO onderzochte periode (medio 2006 tot medio 2013) blijkt € 77 miljoen aan transferopbrengsten ect. te zijn ontvangen. Hiervan is € 62 miljoen aangewend voor de aankoop van spelers en € 7 miljoen voor investeringen/verbouwingen van het stadion. Het restant is gebruikt om de jaarlijkse verliezen in de normale bedrijfsvoering te compenseren. De financiële positie van Sportclub Heerenveen per medio 2013 (einde boekjaar 2012/2013) is in orde. Er is een eigen vermogen van € 19 miljoen en de stand van de liquide middelen is € 9 miljoen. De financiële en administratieve organisatie en interne controle zijn uitstekend geregeld.

De vooruitzichten zijn minder florissant. De operationele begroting 2013/2014 toont een verlies van netto circa € 4 miljoen, waarbij er een taakstelling ligt voor de commerciële afdeling om € 2 miljoen extra sponsoropbrengsten binnen te halen voor het seizoen 2013/2014. De teruglopende sponsorbijdragen zijn de achilleshiel van Sportclub Heerenveen. Sc Heerenveen onderscheidt zich in zeer negatieve zin van de gemiddelde sponsoropbrengsten in de eredivisie. De zwakke commerciële


- 19 -

afdeling zal op korte termijn grondig moeten worden gereorganiseerd om het tij te keren. Het voorziene verlies in 2013/2014 zal de club nog niet in moeilijkheden brengen. De liquiditeitspositie is ruim genoeg. Structureel is dit echter niet vol te houden. De oplossing moet komen uit de verhoging van de sponsoropbrengsten en uit een reductie van de huur die Sportclub Heerenveen jaarlijks betaalt aan Sportstad Heerenveen.

Dit brengt ons op de ingewikkelde relatie tussen Sportclub en Sportstad. Indertijd heeft Sportclub het stadion ingebracht in Sportstad in ruil voor 39,5% van het aandelenkapitaal van Sportstad. Vervolgens moest sc Heerenveen huur betalen die uitging van een hoog aanvangsrendement van 8% en een indexatie. De jaarlijkse kale huur beloopt thans € 3,3 miljoen – landelijk zeer hoog – en vormt een steeds zwaardere last voor sc Heerenveen. Bovendien hebben de gemeente (die voor 50% participeert in Sportstad) en sc Heerenveen een garantie afgegeven aan de BNG die Sportstad financiert, dat zij het eigen vermogen van Sportstad op 331/3 procent van het balanstotaal zullen houden (het percentage per 31 oktober 2012 is volgens ontvangen opgave ruim 37%). Het is een hoofdelijke aansprakelijkheid. Dit is een zwaar risico voor sc Heerenveen, die echter via een aandeelhoudersovereenkomst zijn financiële welzijn bij de Gemeente Heerenveen deponeert.


- 20 -

De onderzoekscommissie beveelt aan deze zaak grondig te onderzoeken en te trachten de financiële betrekkingen tussen de beide entiteiten te ontbinden.

Slotwoord De commissie spreekt haar erkentelijkheid uit jegens alle personen die hun medewerking hebben verleend aan dit onderzoek door middel van interviews, informatieverstrekking en documentatie. Zonder de bijzondere inzet van Simone Frugte was het binnen dit zeer beperkte tijdsbestek niet mogelijk geweest dit onderzoek op adequate wijze uit te voeren, waarvoor onze dank. De commissie heeft de procesbegeleiding van de burgemeester als bijzonder deskundig en prettig ervaren en voelde zich daardoor ook gesteund. De onderlinge samenwerking tussen de commissieleden verliep vlekkeloos.

Heerenveen, 26 juli 2013


- 21 -

Rapportage onderzoekscommissie sc Heerenveen 26 juli

Recommend Documents