School : NTC-po Luxembourg ASBL Plaats : LUXEMBURG BRIN-nummer : 28PK

SCHOOLPLAN 2011-2015

School : NTC-po Luxembourg ASBL Plaats : LUXEMBURG BRIN-nummer : 28PK

Inhoud 1. De functie van het schoolplan 1.1 Doelen en functies van het schoolplan 1.2 Totstandkoming en status van het schoolplan 1.3 Gerelateerde documenten en bronnen

5 5 5 6

2. Context, missie en visie: de bestaansreden van de school 2.1 Schoolorganogram 2.2 Sterkte / zwakte analyse van onze school 2.3 Achtergrond 2.4 Uitgangspunten 2.5 Missie 2.6 Visie 2.7 Doelstellingen 2.8 Activiteiten voortvloeiend uit sterkte-zwakte-analyse,missie en visie 2.9 Evaluatie vorig schoolplan 2.10 Evaluatie adviezen inspectie 2008 2.11 Activiteiten voortvloeiend uit vorig schoolplan en inspectierapport

7 7 7 8 9 10 10 10 11 12 15 19

3. Het onderwijs 3.1 Inleiding 3.2 Doelstellingen 3.2.1 NTC-richtingen 3.3 Omgaan met verschillen en klassenmanagement 3.4 Interactief onderwijs .4.1 Ik & ko – groepen 1 & 2 3.4.2 Veilig leren lezen – groep 3 3.4.3 Taal actief en Nieuwsbegrip – groepen 4 tot en met 8 3.5 Inzet van ICT 3.6 Onderwijstijd 3.7 Het onderwijsaanbod 3.7.1 Groepen 1 en 2 3.7.2 Groep 3 3.7.3 Groep 4-8 3.8 Woordenschatonderwijs 3.9 Cultuuronderwijs 3.10 Het volgen van de ontwikkeling 3.10.1 Toetsing 3.10.2 Leerlingenzorg 3.10.3 Signalering 3.10.4 Diagnosticering/advisering 3.10.5 Speciale begeleiding/remediëring 3.10.6 Evaluatie 3.11 Beleidsvoornemens onderwijs 4. Schoolorganisatie en ondersteunende processen 4.1 Juridische organisatie 4.2 Bestuurlijke organisatie 4.3 Financieel beleid 4.4 Aannamebeleid

NTC Luxembourg a.s.b.l.

Schoolplan 2011-2015

21 21 21 22 23 23 24 26 27 28 28 30 30 30 30 32 32 33 33 34 35 37 38 39 40 41 41 41 42 42

pagina 3 / 57

4.5 4.6 4.7 4.8 4.9 4.10 4.11 4.12

Huiswerkbeleid Absentiebeleid Beleid inzake lesuitval Huisvesting Personeelsbeleid Veiligheidsbeleid Klachtenbeleid Contacten 4.12.1 Contact met ouders 4.12.2 Externe contacten Beleidsvoornemens m.b.t. schoolorganisatie en ondersteunende processen

43 43 44 44 44 46 46 46 46 47

Integrale zorg voor kwaliteit 5.1 Bepaling van de kwaliteit van de school (diagnose) 5.2 Formuleren van verbeterpunten (kwaliteitsverbetering) 5.3 Ontwikkelen van een verbeterplan 5.4 Uitvoeren en evalueren van een verbeterplan 5.5 Borgen van kwaliteit 5.6 Beleidsvoornemens voortkomend uit kwaliteitsbeleid

49 49 50 50 50 50 51

4.13 5.

6. Samenvattende beleidsvoornemens voor de komende vier jaar 6.1 Samenvatting doelstellingen 6.2 Samenvatting activiteiten voortvloeien uit de doelstellingen in het schoolplan 2011-2015



48

52 52 52

pagina 4 / 57

1.

De functie van het schoolplan

1.1

Doelen en functies van het schoolplan

Het schoolplan heeft vooral de functie van een beleidsdocument. Voor de periode van 2011-2015 beschrijft het NTC Luxemburg het beleid met betrekking tot de volgende onderdelen:  Onderwijskundig beleid  Personeelsbeleid  Beleid met betrekking tot de kwaliteitszorg (bewaking en verbetering van de kwaliteit van het onderwijs)  Overige beleidsterreinen (algemeen strategisch, financieel, materieel en relationeel) Het beleid vormt de basis voor planmatige schoolontwikkelingen en dient als uitgangspunt voor de planning van de beleidsvoornemens per schooljaar. Door verschillende partijen bij het opstellen van het schoolplan te betrekken ontstaat een dialoog over de kwaliteit van het onderwijs en het beleid van de school. Dit schoolplan is vastgesteld door het schoolbestuur. 1.2

Totstandkoming en status van het schoolplan

In het schoolplan 2007-2011 zijn diverse doelstellingen en beleidsvoornemens geformuleerd. Het bezoek van de inspectie in 2008 heeft daarboven een aantal verbeterpunten opgeleverd voor de school om aan te werken. Zoals u verderop in dit stuk kunt lezen (paragraaf 2.8) , is het merendeel van de voornemens uitgevoerd. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat de school nu ‘klaar’ is. Integendeel, het kan en moet altijd beter. De belangrijkste doelstelling van NTC Luxemburg is om een kwalitatief hoogstaande en professioneel geleide Nederlandse school te zijn. Zo’n school is nooit ‘klaar’ en is altijd kritisch naar het eigen functioneren. Bij het kiezen van verbeterpunten is het belangrijk om prioriteiten te stellen. De kwaliteitseisen die de school zichzelf stelt – en de inspectie aan de school – vereisen een professionele, maar ook een realistische aanpak. In het geval van onze school moeten we rekening houden met het feit dat heel veel werk vrijwillig wordt verricht. De school prijst zich gelukkig met de inzet van zoveel betrokkenen, maar realiseert zich dat deze niet overvraagd kunnen en mogen worden. In dit schoolplan willen we voor de komende vier jaar de prioriteiten vaststellen vanuit het besef dat niet alles tegelijkertijd kan en hoeft. Ter voorbereiding op de samenstelling van het schoolplan 2011-2014 hebben het bestuur, de directie en het team gebruik gemaakt van het zelfevaluatieinstrument van de sNOB. Bestuursleden en de directie hebben eerst ieder afzonderlijk de zelfevaluatie ingevuld, waarna de bevindingen uitgebreid zijn besproken in de bestuursvergadering van 8 juni 2011. Op deze manier is een gezamenlijke gedragen evaluatie van het bestuur tot stand gekomen van het onderwijs op dat moment (eind schooljaar 2011). Deze evaluatie vormt de basis voor dit schoolplan. Daarnaast is het team uitgenodigd de zelfevaluatie in te vullen. In verband met drukte en wisselingen binnen het team is de zelfevaluatie niet door het gehele team ingevuld. Het gehele team is toch bij de tot standkoming van dit plan betrokken geweest doordat aan iedereen het concept van dit schoolplan voorgelegd is ter commentaar. De opmerkingen



pagina 5 / 57

van het team zijn in het bestuur besproken en in de definitieve vaststelling van het schoolplan meegenomen. De opvattingen van de ouders zijn in het schoolplan vertegenwoordigd door de ruime vertegenwoordiging van ouders in het bestuur en door de uitslagen van een ouderenquete uit april 2011 (op één schoollocatie n.a.v. van een pilot) bij de evaluatie te betrekken. Dit schoolplan is voorlopig goedgekeurd door het bestuur op 28 september 2011. Op de bestuursvergadering van 26 oktober 2011 volgt definitieve goedkeuring. 1.3

Gerelateerde documenten en bronnen

Dit schoolplan is samengesteld op basis van verschillende bestaande beleidsdocumenten. Het betreft hier het schoolplan 2007-2011, het inspectierapport 2008, de jaarlijkse schoolgids, de zelfevaluatie van de school (einde schooljaar 2011), de ouder-, leerlingen leerkracht enquête op de locatie ISL, de verkenning van toekomstscenario’s (april 2010) en notulen van team- en bestuursvergaderingen. Tussen schoolgids en schoolplan zijn – ook al zijn er duidelijke verschillen – belangrijke verbindingen. Beide documenten zijn middelen binnen het kwaliteitszorgsysteem van de school. Hierbij wordt zowel uitgegaan van door de wetgever gestelde (kern)doelen als van door de school zelf vastgestelde missie en verbeterdoelen. Die verbeterdoelen vallen uiteen in twee categorieën: a Verbeterdoelen op de middellange termijn, die in het vierjarig schoolplan zijn uitgezet. Dit schoolplan vormt een weergave van te verbeteren onderwerpen. b De verbeterdoelen die in het komende schooljaar prioriteit krijgen en onder het hoofdstuk ‘Kwaliteitszorg’ vermeld worden in de schoolgids. In de volgende schoolgids blikt de school terug en geeft ouders informatie in hoeverre de vorige verbeterdoelen ook inderdaad bereikt zijn.



pagina 6 / 57

2.

Context, missie en visie: de bestaansreden van de school

2.1

Schoolorganigram Algemene Ledenvergadering: ouders team (oud)bestuursleden Kascommissie Schoolbestuur: voorzitter penningmeester secretaris lid personeelszaken lid communicatie algemeen lid

Klachtencommissie /Vertrouwenspersoon

Schoolleiding: Eindverantwoordelijk -Faciliterend Directeur/coördinator Dagelijkse leiding

Schoolteam: Directeur/coördinator Leerkrachten Onderwijsassistent Verzorgen onderwijs

2.2

Sterkte- zwakteanalyse van onze school

Sterktes (intern)  Enthousiast en deskundig team en bestuur met grote inzet van alle betrokkenen.  Praktisch geen lesuitval.  Uitstekende voorzieningen (lesmateriaal en lokalen) en een goede financiële positie.  Goede communicatie met de ouders, via persoonlijk contact (intake- en oudergesprekken) en via de nieuwsbrief en website.


Kansen (extern)  Steeds meer Nederlandstalige kinderen zijn aangewezen op nietNederlandstalig onderwijs (i.v.m. beperkte plaatsen op Europese school). De vraag naar NTConderwijs is in principe groeiend.  Samenwerking met internationale scholen werkt positief voor het bereik en leerlingenaantal van het NTC.  Veel Nederlandstalige jongeren gaan voor hun studie naar Nederland. Voor aansluiting op het Nederlandse Hoger Onderwijs is het Nederlands bijhouden belangrijk.


pagina 7 / 57

Zwaktes (intern)  Kwaliteitsbeleid en veiligheidsbeleid is weinig gestructureerd.  Bestuurstaken waren slecht vastgelegd, wat overdracht moeilijk maakt en het gevaar meebrengt dat dingen worden vergeten. Inmiddels is een begin gemaakt met de vastlegging.  Leerlingenzorg is weinig zichtbaar (het gebeurt wel maar er wordt nog weinig structureel aangeboden en/of vastgelegd)

2.3

Bedreigingen (extern)  Door zwaarte lesprogramma en veelheid aan talen op Luxemburgse en Internationale scholen zien veel ouders af van NTC-les of stoppen voortijdig.  De financiële crisis kan een afname van het aantal Nederlanders in Luxemburg tot gevolg hebben. Vooralsnog lijkt dit mee te vallen.  Het hoger onderwijs in Nederland wordt steeds meer Engelstalig, waardoor de noodzaak om het Nederlands goed bij te houden, kleiner wordt.  Vanwege grote deelname uit expatgemeenschap relatief veel verloop van leerkrachten en leerlingen.

Achtergrond

In september 2000 werden de eerste stappen gezet om te komen tot het oprichten van het NTC Luxemburg. Op 15 mei 2002 werd NTC Luxemburg asbl opgericht en in september 2002 gingen we officieel van start. Dat betekent dat de school begin schooljaar 2012-2013 haar tienjarig bestaan viert. NTC Luxemburg is een ‘association sans but lucratif’ (een vereniging zonder winstoogmerk) en staat onder leiding van een bestuur. Het bestuur is formeel verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van de school. Zij bepaalt het onderwijsbeleid en heeft de onderwijstaken gedelegeerd aan de coördinator en het team. NTC Luxemburg is aangesloten bij de Stichting Nederlands Onderwijs in het Buitenland (sNOB). De eerste jaren maakte de school gebruik van een aantal lokalen van een school op de Kirchberg. Sinds 2008 heeft de school een drietal lokalen in Luxemburg-Grund tot haar beschikking, die in gebruik worden gegeven door de Luxemburgse overheid. Sinds 2010 maakt de school daarnaast gebruik van twee lokalen op de International School Luxemburg (ISL). De lessen vinden wekelijks plaats op dinsdagmiddag (Grund) en op woensdagmiddag (ISL). Daarnaast zijn er op zaterdag een zestal (gezamenlijke) lesdagen waarop wordt getoetst of wordt gewerkt rond een Nederlands/Vlaams thema. Locatie Grund Voor de kinderen die op dinsdagmiddag onze NTC school in de Grund bezoeken, is door de ouders veelal bewust gekozen voor Nederlandse les naast het drukke niet-Nederlandstalige schoolprogramma. Veel kinderen zullen na verloop van tijd naar Nederland terugkeren om daar hun schoolloopbaan voort te zetten. Hoewel Nederland natuurlijk niet ver weg is en de meeste leerlingen regelmatig in Nederland zijn voor familiebezoek e.d., is dat voor veel ouders niet genoeg; voor het goed bijhouden van de Nederlandse taal speelt het NTC een belangrijke rol. Dit blijkt uit de groei van het leerlingenaantal in de loop der jaren: de eerste vijf jaar had de school een leerlingenaantal van tussen de twintig en de dertig, en de laatste



pagina 8 / 57

jaren komen er stabiel tussen de dertig en veertig leerlingen naar de Nederlandse school in de Grund. Een externe ontwikkeling die belangrijk is voor de school, is dat door grote druk op de (Nederlandstalige afdeling van de) Europese school steeds meer Nederlandstalige kinderen gebruik (moeten) maken van het lokale onderwijs of internationale (Engelstalige) scholen. In principe stijgt hierdoor de vraag naar NTC-onderwijs. Daar staat echter tegenover dat binnen het Luxemburgse onderwijs al in erg veel talen wordt onderwezen en veel ouders een vierde taal (naast Luxemburgs, Duits en Frans) te zwaar vinden. Daarbij is de huiswerkdruk op de Luxemburgse en internationale scholen erg groot. Dit verklaart een groot deel van het voortijdig en tussentijds schoolverlaten. Locatie ISL Om beter aan te sluiten op het internationaal onderwijs in Luxemburg, verzorgt het NTC Luxemburg sinds september 2010 na schooltijd Nederlandse lessen op de International School Luxemburg (ISL). Reden was dat het rooster van ISL zo afwijkend is van andere Luxemburgse en internationale scholen, dat deelname van Nederlandstalige ISL- leerlingen aan het NTC bijna onmogelijk was. Na een enquête onder de Nederlandstalige ISL-ouders is gestart met 2 groepen op woensdagmiddag. In het eerste pilot jaar (2010-2011) bleek dat de populatie op de ISL iets anders is dan op de school in de Grund. De ISL-ouders kiezen iets makkelijker, maar daardoor ook iets minder bewust voor Nederlandse les dan de ouders op de Grund. De drempel om te komen is lager, maar ook om te stoppen op het moment dat het zwaar blijkt. Evaluatie na het eerste experimentele jaar wees uit dat het lesaanbod zeer wordt gewaardeerd, maar in de volledige gesubsidieerde vorm als te zwaar wordt ervaren. Veel ouders kondigden aan om deze reden te willen te stoppen, en voorzetting bleek alleen mogelijk als het lesaanbod zou worden ingekort (waardoor het aanbod ook beter zou aansluiten op de haaltijden van de middelbare school). Na lang wikken en wegen heeft het bestuur ervoor gekozen de ISL lessen in het tweede pilotjaar 2011-2012 in te korten en als nietgesubsidieerde lessen aan te bieden. Voor het schooljaar hier op volgend (2012-2013) wordt gezocht naar een manier waarop toch een gesubsidieerd aanbod kan worden gedaan, bijvoorbeeld door aanvullend lessen in de zomervakantie te organiseren. Het bestuur volgt de ontwikkelingen op de ISL op de voet, omdat zij het enerzijds belangrijk vindt zoveel mogelijk kinderen te bereiken en voor hen passend onderwijs te verzorgen, maar anderzijds ook de kwaliteit van het onderwijs wil waarborgen. Tot april 2011 stonden beide locaties onder leiding van een coördinator met een achtergrond als orthopedagoog. Naast de dagelijkse gang van zaken heeft zij zich met name gericht op de verdere invoering van het cito-leerlingvolgsysteem, zodat de school beter zicht kreeg op leerlingen die extra zorg nodig hebben. De verankering van het LVS in het schoolbeleid is inmiddels opgepakt door de nieuwe coördinator. Deze is sinds april 2011 werkzaam op het NTC, is bevoegd leerkracht en heeft zich tijdens haar studie verdiept onderwijskundig leiderschap. Zij richt zich op dit moment met name op de verdere stroomlijning en professionalisering van de school. 2.4 Uitgangspunten Onze school heeft enkele uitgangspunten die belangrijk zijn voor onze identiteit:  leren is leuk;  ieder kind is uniek;  alle leerlingen zijn gelijkwaardig.



pagina 9 / 57

Deze uitgangspunten maken dat wij veel aandacht besteden aan de sfeer op school. Omdat de NTC-lessen na schooltijd worden gegeven, vinden wij het van het grootste belang dat de kinderen het leuk vinden om naar het NTC te komen. Wij proberen daarom zorg te dragen voor:    

een kindvriendelijke en veilige omgeving; een pedagogisch klimaat waarin kinderen zich geaccepteerd voelen; voldoende individuele aandacht; een motiverende en aansprekende manier van lesgeven.

Om van onze school een succesvolle, veelzijdige en gezellige school te maken, hebben we hulp nodig van ouders: hun motivatie, concrete ondersteuning in het onderwijs en tijdens evenementen en opinie over de school zijn belangrijk. Wij proberen de school dan ook zo toegankelijk mogelijk te maken. 2.5 Missie Het NTC Luxemburg heeft als missie het verzorgen van onderwijs in de Nederlandse taal en cultuur aan Nederlandstalige kinderen in Luxemburg. We streven ernaar dat onze leerlingen hun moedertaal (of tweede thuistaal) uitstekend beheersen en zich vertrouwd voelen met de Nederlandse en Vlaamse cultuur. Niet alleen vinden onze leerlingen hierdoor gemakkelijker aansluiting bij een eventuele overgang naar Nederland of Vlaanderen. Ook willen we een essentiële bijdrage leveren aan de algehele ontwikkeling van deze kinderen tot zelfstandige en verantwoordelijke volwassenen. Ons onderwijs moet hen mede in staat stellen vanuit een positieve identiteit deel te nemen aan de internationale samenleving waarvan zij deel uitmaken. Ons onderwijs sluit hiervoor nauw aan bij het taalonderwijs in Nederland en Vlaanderen, maar houdt daarbij rekening met de specifieke behoeften van meertalige kinderen. We werken toe naar de kerndoelen voor de deelvaardigheden van taal in het Nederlandse basisonderwijs, een gelijkwaardig taalniveau dus als kinderen in Nederland. Voor kinderen die het Nederlands minder goed beheersen richten we ons in eerste instantie vooral op het verwerven van mondelinge taalvaardigheden en uitbreiding van de woordenschat. Bij het cultuuronderwijs wordt veel aandacht besteed aan typisch Nederlandse feesten als Sinterklaas en Koninginnedag. Daarnaast zijn er wisselende thema’s die onderdelen uit de Nederlandse en Vlaamse cultuur belichten, zoals de kinderboekenweek of de Gouden eeuw. 2.6 Visie De belangrijkste doelstelling van NTC Luxemburg is om een kwalitatief hoogstaande en professioneel geleide Nederlandse school te zijn. Wij streven ernaar dat we door onze zorg en individuele aandacht het beste uit kinderen halen. Om goed in te kunnen spelen op de specifieke behoeften van onze leerlingen, streven wij naar een nog verdergaande onderwijsdifferentiatie . Wij blijven eraan werken een school te zijn die openheid, respect en enthousiasme uitstraalt en waar leren leuk is. Het leerproces van de kinderen staat bij ons centraal. 2.7

Doelstellingen

Vanuit onze visie zullen we er in de toekomst op school aan blijven werken ons onderwijs nog beter te maken: Wij werken aan kwalitatief hoogstaand onderwijs dat gebruik maakt van moderne leermiddelen.



pagina 10 / 57

-

Wij werken aan een professionele en planmatige schoolcultuur en zorgstructuur, waarbij de leerdoelen scherp in het oog worden gehouden en leerlingen die extra zorg nodig hebben snel worden herkend. Wij werken aan een veilige en verantwoorde schoolomgeving, waarin kinderen ontspannen kunnen werken en leren en adequaat op ongelukken wordt gereageerd. Wij werken aan een gestructureerder kwaliteitsbeleid, waarin wij jaarlijks aan de hand van vaste procedures het functioneren van de school evalueren. Wij blijven op zoek naar nieuwe manieren om passend onderwijs te bieden dat aansluit bij het vaak overvolle lesprogramma dat veel kinderen hebben.

-

2.8

Activiteiten voortvloeiend uit sterkte-zwakte analyse,missie en visie

Doelstelling: kwalitatief hoogstaand onderwijs met moderne leermiddelen Activiteit 1 Regelmatige aanschaf van nieuwe computerapparatuur om oude laptops te vervangen. 2 Werken met erkende methodes (Ik en Ko, Veilig leren lezen, Taal actief en Nieuwbegrip) en jaarlijkse aanschaf van aanvullende en nieuwe leermiddelen in dat verband. Doelstelling:Een professionele en planmatige schoolcultuur Activiteit 3 De vastgelegde bestuurstaken in bestuurskalender actief up to date houden (i.v.m. overdraagbaarheid bestuurstaken). 4 De vastgelegde coördinatietaken in coordinator-kalender actief up to date houden (ivm overdraagbaarheid coördinatorstaken) 5 Concrete leerdoelen opnemen in de jaarplanningen (naast de bestaande methodegebonden jaarplanningen). 6 Leerlingdossiers bijwerken en zorgen voor vaste procedures voor het bijhouden ervan. 7 Verdere digitalisering leerlingdossiers. Doelstelling: Verbeteren zorgstructuur Activiteit 8 Vaste intakeprocedure opstellen en houden van intakegesprekken volgens vast stramien. 9 Verdere verankering van het LVS in het schoolbeleid. 10 Zorgprotocol opstellen en zorgstructuur verder ontwikkelen. Doelstelling: Veilige schoolomgeving Activiteit 11 Aanschaffen van ehbo-koffer per klaslokaal. 12 Zorgen voor direct toegankelijke lijst noodnummers per klaslokaal. 13 EHBO nascholing van minimaal een leerkracht. 14 Expliciet vragen naar welzijn kinderen in oudergesprekken. 15 Jaarlijkse inspectie van klaslokalen op veiligheid. Doelstelling: Gestructureerder kwaliteitsbeleid Activiteit 16 Jaarlijks uitvoeren van zelfevaluatie einde schooljaar en opstellen van verbeterplan voor komend schooljaar. 17 Jaarlijkse evaluatie schoolprestaties a.d.h.v. citogegevens. Indien nodig bijstellen van onderwijsjaarplan. 18 Jaarlijkse tussentijdse evaluatie verbeterplan



pagina 11 / 57

19 Om het jaar een ouderenquete Doelstelling: Zoeken naar nieuwe vormen van passend onderwijs Activiteit 20 Zoeken naar passende onderwijsvorm voor ISL die wel binnen subsidie-eisen valt. 21 Bedenken van aanvullend laag drempelig aanbod voor kinderen voor wie het NTC aanbod te zwaar is (bv workshops). 22 Aanbieden hiervan/experimenteren hiermee.

2.9 Evaluatie vorig schoolplan In het schoolplan 2007-2011 zijn de volgende doelstellingen en beleidsvoornemens geformuleerd. In de tabel staat vermeld wat er met deze voornemens is gedaan.

Voornemen schoolplan 2007-2011 De aansluiting met het Nederlandse en Vlaamse onderwijs.

Uitvoering

Invoering van een nieuwe taalmethode, om zo interactief, sociaal en coöperatief taalonderwijs te kunnen bieden, dat aansluit bij de huidige taaldidactische opvattingen.

Voor de groepen 4-8 is de methode Taal actief aangeschaft (taal, spelling & woordenschat). Daarnaast wordt er in deze groepen sinds het schooljaar 2010-2011 voor begrijpend lezen gebruik gemaakt van Nieuwsbegrip. De afgelopen twee jaar is voor groep 3 gefaseerd overgestapt van de Leessleutel naar Veilig leren lezen. Er zijn vier stappen die de leerkracht moet nemen om kinderen de woorden goed te laten leren. De viertakt (Verhallen & Verhallen, 1994) is een didactische structuur, maar kan ook praktisch worden gezien als de opeenvolging van mentale handelingen die de leerlingen uitvoeren. De stappen zijn: 1. voorbewerken, 2. semantiseren, 3. consolideren en 4. controleren. De door de school gebruikte methodes (met name de aparte woordenschatleerlijn van Taalactief) is hierbij behulpzaam. Waar mogelijk wordt

Woordenschatonderwijs, gebruikmakend van de vier stappen van Verhallen.

Goede balans tussen


De kerndoelen van het Nederlands onderwijs zijn leidraad voor het onderwijs


Voornemen schoolplan 2011-2015 Dit is goed in de school verankerd en behoeft op dit moment geen extra aandacht. De nieuwe methodes bevallen goed. Bij het gebruik ervan zullen de mogelijkheden op internet meer benut worden, m.n. voor het huiswerk.

De speciale leerlijn Woordenschat van Taalactief zal door de leerkrachten van de diverse groepen worden verrijkt met diverse activiteiten, zodat er nog meer aandacht is voor de mentale handeling die de viertak beoogt. Ook in de groepen 1, 2 en 3 zal hier nog bewuster aandacht aan worden besteed.

Verder invoeren van

pagina 12 / 57

groepsactiviteiten en zelfstandig werken.

gezamenlijk instructie gegeven (denk aan bespreken thema groep 1-2 of tekstverwerking in de bovenbouw), zodat er ook verticale groepsactiviteiten plaatsvinden. Verwerking van de instructie gebeurt individueel, in tweetallen of in kleine groepjes. Afwisseling is belangrijk voor de motivatie van de leerlingen.

Leesbevordering.

Er is momenteel ruime aandacht voor leesbevordering, o.a. door diverse schrijversbezoeken, aandacht voor de kinderboekenweek, een cultuurdag rond poesie. De kinderen van de bovenbouw lezen gemiddeld om de week per tourbeurt voor aan de kinderen van de groepen 1 en 2. Daarnaast krijgen alle leerlingen een gratis abonnement op de Nederlandstalige jeugdbibliotheek. Gebeurt in alle groepen en is gelet op de combinatiegroepen ook noodzakelijk om iedere jaargroep voldoende aandacht te kunnen geven.

De opbouw van de lessen, waarbij voor instructie gebruik gemaakt wordt van het volgende model van directe instructie: inleiding – instructie – oefening (zelfstandige) verwerking – evaluatie.

De verdere invoering van een systeem voor het volgen van leerlingresultaten op korte en langere termijn.


Er wordt gebruik gemaakt van het CITO-leerlingvolgsysteem, en sinds het schooljaar 2010-2011 met de digitale versie ervan voor de registratie. Dit geeft de ouders goed inzicht in de


zelfstandig werken (met name in de bovenbouw) en vastleggen van de te volgen procedure, de te hanteren regels en afspraken en welke onderdelen van ons onderwijs daarvoor in aanmerking komen. Daarnaast samenwerken tussen leerlingen bevorderen door werkvormen daartoe te zoeken en uit te voeren en door vast te leggen bij welke onderdelen van de leerstof dit kan worden toegepast. Leesbevordering neemt inmiddels een prominente plaats in binnen het onderwijs en heeft voortdurend de aandacht, Zaak is nu deze aandacht meer te structureren.

Gebeurt naar tevredenheid en is vast aandachtspunt bij de evaluatie van de lessen n.a.v. klassenbezoek. Is bovendien stelselmatig onderwerp van bespreking op de maandelijkse teamvergadering, zodat ervaringen op dit gebied binnen een combinatiegroep tot verbeteringen kunnen leiden. Voor de leerlingzorg en de kwaltiteitszorg van de school kan het LVS nog beter worden benut. Het voornemen is dan ook om in de toekomst hierbij het

pagina 13 / 57

Het werken met een systeem voor kwaliteitszorg gebaseerd op jaarlijkse zelfevaluatie en verbeterplannen.

Het realiseren van een effectieve lestijd van gemiddeld minimaal 3 uur per week (120 uur op jaarbasis).

Ontwikkelingsplan ter voorbereiding van eventuele expansie van het NTC Luxemburg.

leerresultaten van hun kinderen, en de leerkrachten en het bestuur in zorgbehoeften en eventuele aanpassingen in het onderwijs. Er is de afgelopen jaren jaarlijks geëvalueerd tijdens team- en bestuursvergaderingen. Ook deed het bestuur een verslag van het afgelopen jaar tijdens de ALV. De resultaten en voornemens hiervan zijn in de diverse schoolgidsen en verslagen terug te vinden.

LVS meer te betrekken.

De 120 uur per jaar zijn de afgelopen jaren altijd gehaald. Voor de ISL-locatie (waar het NTC-onderwijs vorig jaar is gestart en dat nog duidelijk in de ‘ontwikkelfase’ zit, zal de norm volgend schooljaar niet worden gehaald, maar deze leerlingen zullen niet voor subsidie worden opgegeven. In april 2010 zijn er diverse toekomstscenario’s uitgewerkt voor verdere uitbreiding van de activiteiten. Hieruit zijn de lessen op de iSL voortgekomen.

Voor de Grund blijven we scherp letten op het vereiste aantal uren van 120 uur. Voor ISL willen we vanaf het schooljaar 2012-2013 een vorm gevonden hebben waarbij weer gebruik kan worden gemaakt van de subsidieregeling. Het onderwijs op ISL moet zijn definitieve vorm nog vinden, en dit in goede banen leiden heeft de eerste prioriteit, voordat eventueel aan uitwerking van andere plannen uit de toekomstscenario’s kan worden begonnen. Gestreefd wordt naar een jaarlijkse uitbreiding van de ICT-voorzieningen, zodat de voorzieningen up to date blijven. Op ISL zal vanaf het schooljaar 2011-2012 gebruik gemaakt gaan worden van het smartbord (en internet). Daarnaast zal voor het huiswerk van de kinderen veel meer gebruik gemaakt worden van internet. De bibliotheekvoorziening is goed op orde en wordt regelmatig aangevuld met nieuwe boeken.

Intensivering van het computergebruik binnen het onderwijs.

Er zijn twee laptops beschikbaar die vooral in de bovenbouw worden gebruikt voor differentatie, inoefening en zelfstandige verwerking. Er is in 2010 een remediërend spellingprogramma aangeschaft (Woordenhaai). Een internetverbinding op de locatie Grund is niet mogelijk gebleken.

Verdere uitbreiding van een actuele en relevante bibliotheek.

Naast de ontwikkeling van de eigen bibliotheek, is er sinds 2009 nauwe samenwerking met Nederlandse Jeugdbibliotheek



Voor de komende tijd heeft het bestuur het voornemen het het kwaliteitsbeleid gestructureerd uit te voeren volgens een vaste procedure. Zie hoofdstuk 5.

pagina 14 / 57

Opzet schoolplan voor het VO onderwijs. Is er echt geen schoolplan VO? Het VO is geaccrediteerd en geevalueerd door inspectie dus het zou me verbazen als er geen schoolplan is.

Luxemburg. In het kader van de leesbevordering krijgen alle leerlingen krijgen een abonnement en met culturele themadagen zorgt de bibliotheek voor de benodigde boeken. De NTC bibliotheek is het afgelopen jaar met name uitgebreid met boeken die nauw aansluiten bij behandelde thema’s, bv kinderboekenweek, cultuurdagen en boeken die differentiatie faciliteren bijv reeks VLL , tutorlees- en samenleesboeken. Het VO onderwijs is in het schooljaar 2006-2007 enkele maanden gegeven maar het bleek teveel belasting te geven voor leerlingen naast gewone eisen van het VO onderwijs. Om de groep van 12-15 jarigen te bereiken zou onderzocht kunnen worden waar dit aan ligt en waar misschien wel interesse voor is. Ook zou geëxperimenteerd kunnen worden met een laagdrempelig aanbod zoals een ophaal-cursus spelling.

Momenteel behoeft dit geen extra impuls.

Op dit moment heeft dit geen prioriteit, omdat er nog steeds geen zicht is op genoeg belangstelling.

2.10 Evaluatie adviezen inspectie 2008 Daarnaast heeft het inspectiebezoek in 2008 een aantal verbeterpunten opgeleverd. Het gaat hier om: Verbeterpunten inspectie 2008 Binnen het NTC-onderwijs is de leerlingenzorg vaak nauw verweven met het primaire proces, (...) Op de NTCschool in Luxemburg is de zorg echter onvoldoende opgenomen in het primaire proces van lesgeven. (...) Dit heeft vooral ook te maken met het ontbreken van een effectief taalbeleid.


Wat heeft de school gedaan?

Wat behoeft nog aandacht?

Om een beter en effectiever taalbeleid te voeren, zijn diverse maatregelen genomen: - We ziijn begonnen om op basis van de citogegevens meer te differentiëren. Zo is er bijvoorbeeld een foutenanalyse uitgevoerd op de spellingtesten in groep 5-6 en op basis hiervan werd meer

Het team is druk doende zich te oriënteren op nieuwe lesvormen om meer te kunnen differentiëren. De coördinator zal mede op basis hiervan een nieuw beleid formuleren rond differentiatie en taal.


pagina 15 / 57

Doordat er geen doelgericht taalbeleid wordt gevoerd is er in de groepen een geringe mate van differentiatie. (...) De inspectie vraagt daarom aandacht voor taalbeleid en differentiatie.

De toetsresultaten voor technisch lezen gedurende de schoolperiode laten een gemiddelde vooruitgang zien. Hierbij valt op dat leerlingen op een wat latere leeftijd het technisch lezen gaan automatiseren dan binnen het NTC-onderwijs gebruikelijk is. Het is aan te raden dat de school dit gegeven analyseert om te bekijken of maatregelen gewenst zijn om het leestempo in een eerdere fase te kunnen verhogen.


aandacht gegeven aan specifieke spellingsproblemen in deze groep. - Daarnaast is er geïnvesteerd in materialen die differentiatie en in geringere mate remediëring faciliteren (VARIA, Picco, Piccolo, Woordenhaai). Van belang hierbij is dat de leerkracht selecteert welke opgaven de leerling kan kiezen. Het gebruik van Nieuwsbegrip faciliteert ook differentiëring binnen groepen. Analyse van dit gegeven leverde twee mogelijke oorzaken: - het gebruik van 2 methodes voor aanvankelijk leesonderwijs in groep 3 (VLL en de Leessleutel). - de opzet van het programma dat afronding van het aanvankelijk leesonderwijs pas in december van groep 4 voorziet. Sinds schooljaar 2010-2011 werken we in groep 3 met één methode (VLL). De keuze viel op VLL, omdat De Leessleutel weliswaar door het sNOB bewerkt is voor NTCgebruik, maar de ervaring was dat deze methode moeilijk toegankelijk is voor ouders. De kinderen snapten de (huiswerk)opdrachten vaak niet en de ouders evenmin. De ouders ervaren VLL vaak als een warme herkenning, en omdat we de ouders in deze fase van het leren lezen hard nodig


-

-

De groepsplanningen voor schooljaar 2011-2012 voorzien in een afronding van de methode VLL binnen het schooljaar, i.p.v. halverwege groep 4. Vanaf het schooljaar 2011-2012 hebben we extra aandacht voor het technisch lezen in groep 3, onder andere met behulp van aanvullend materiaal om het automatiseren te bevorderen.

pagina 16 / 57

De school evalueert in beperkte mate opbrengstgegevens. De wijze waarop leerresultaten tot dusver in kaart worden gebracht (in een overzicht per schooljaar) leent zich hier ook niet voor. De inspectie beveelt aan om de vorderingen van leerlingen longitudinaal, dus over meerdere jaren in beeld te brengen. Op basis daarvan kan zowel de vooruitgang van individuele leerlingen als van groepen leerlingen geanalyseerd worden en kan de school bij achterblijvende resultaten tijdig maatregelen nemen. Een negatieve factor is de omvang en samenstelling van de middenbouwgroep. Deze groep is relatief groot en bestaat uit drie leerjaren, waarbij per leerjaar ook nog verschillende taalniveaus bestaan. Het is voor de leraar in deze groep moeilijk in te spelen op de bestaande niveauverschillen tussen leerlingen. Het gevolg is dat leerlingen soms onder of boven hun niveau werken, hetgeen de effectiviteit niet ten goede komt. Het is aan te bevelen dat de school de taalniveaus en bijbehorende doelen van het onderwijs voor deze leerlingen goed analyseert en op basis daarvan zo mogelijk tot een andere groepsindeling komt. De groepsindeling is nu nog sterk klassikaal. De


hebben, past VLL beter in de doelstellingen. Cito (digitale) registratie over verloop van jaren faciliteert de evaluatie van leeropbrengsten. Hier is de afgelopen jaren hard aan gewerkt, echter voornamelijk op leerlingniveau en minder op groepsniveau. Wel heeft bijvoorbeeld een gedetailleerde foutenanalyse a.d.h.v. spellingtest geleid tot remediërend programma voor groep 5-6 in het schooljaar 2010-2011 (zie boven).

De afgelopen jaren hebben we dit probleem zo goed als het kan proberen te ondervangen door: - Groep 5 bij de bovenbouw te voegen (schooljaar 2009-2010). Dit was echter niet altijd mogelijk i.v.m. aantallen leerlingen en zorgde weer voor grote verschillen in de bovenbouw. - Sinds schooljaar 2009-2010 hebben we een klassenassistent die ingezet kan worden in de verschillende klassen. Deze werkt een deel van de les met een aparte groep op het eigen niveau, wat erg goed bevalt. - Daarnaast is geïnvesteerd in materialen die differentiatie mogelijk maken, zodat leerlingen naast klassikale instructie op hun eigen niveau een


Vanaf schooljaar 2011-2012 zijn de leerresultaten (Citotoets) vast onderdeel van de jaarlijkse evaluatie van het onderwijs. Hiervoor wordt gewerkt aan een meerjarige weergave van de cito-gegevens, niet alleen op leerling-, maar ook op klasniveau.

In de komende jaren werken wij aan een oplossing van dit probleem door: Bij de samenstelling van de groepen wordt vanaf schooljaar 2011-20112 meer naar niveauverschillen gekeken. Het ontwikkelingsniveau en niet zozeer de leeftijd is voortaan leidend bij het plaatsen van kinderen in een groep. Natuurlijk wordt daarbij zowel naar de coginitieve als de sociaal-emotionele ontwikkeling van de kinderen gekeken. - Bij de oudergesprekken zal steeds onderwerp van aandacht zijn of het kind wel op het juiste niveau les krijgt. Als dat niet het geval is wordt naar een passende oplossing gezocht. - De assistent zal tenminste

pagina 17 / 57

school past zelfstandig werken toe, maar dit biedt op dit moment in deze groep onvoldoende soelaas omdat teveel leerlingen tegelijkertijd instructie behoeven en omdat de systematiek van het zelfstandig werken nog niet bij alle leerlingen is ingeslepen. Om zelfstandig te kunnen werken is het daarnaast een voorwaarde dat leerlingen op hun niveau kunnen werken met opdrachten die niet te moeilijk zijn. Ook in andere groepen kan afstemming van instructie en verwerking op verschillen in onderwijsbehoeften van leerlingen worden verbeterd. Op het punt van de geplande leertijd voldoet de school aan de criteria De school maakt op onderwijsinhoudelijk vlak nog nauwelijks gebruik van de dienstverlening van de Stichting NOB. De inspectie raadt aan wederzijds de contacten over de inhoud en vormgeving van het onderwijs te versterken.

De inspectie beoordeelt de leerlingenzorg als onvoldoende. Van een systeem van leerlingenzorg is nog geen sprake. De school neemt weliswaar landelijk genormeerde toetsen af, maar deze worden nog weinig gebruikt om zorgleerlingen te signaleren en om vervolgens maatregelen te nemen in de vorm van aanvullende


gevarieerd leeraanbod kunnen krijgen. -

Na het inspectie bezoek hebben we ook bezoek gehad van SNOB. Dit heeft tot nauwere samenwerking geleid. Zo hebben leerkrachten en de coördinator deelgenomen aan de nascholing van het sNOB en rond specifieke vragen contact gehad met SNOB De laatste twee jaar is hard gewerkt aan de leerlingenzorg. - De Cito toetsen worden nu in januari afgenomen zodat het lesprogramma indien nodig kan worden bijgesteld dan wel voor individuele leerlingen of voor een groep leerlingen. Eind mei wordt de eindejaarsversie van de toets afgenomen om


de helft van de lestijd besteden aan groep 3. We werken aan het leren van zelfstandig werken en vastleggen van de te volgen procedure, de te hanteren regels en afspraken en welke onderdelen van ons onderwijs daarvoor in aanmerking komen.

Van de support die het sNOB biedt maken we graag gebruik. Het contact met het sNOB is goed, maar door wisselingen in team en bestuur is hiervoor voortdurend aandacht nodig. Het bestuur zal daarnaast blijven stimuleren dat het team aan de nascholing van het sNOB deelneemt. Vanaf schooljaar 2011-2012 zal het zorgbeleid verder worden uitgebouwd. We gaan met vaste procedures werken voor het signaleren en bespreken van zorgleerlingen en het opstellen van handelingsplannen. Hierbij wordt vastgelegd wat de school doet aan het bieden van extra zorg, en wat de ouders en leerlingen zelf doen. Voor de remediëring

pagina 18 / 57

instructie en aanpassing van het leerstofaanbod en/of de leertijd. Daarom beoordeelt de inspectie de planmatigheid van de leerlingenzorg als onvoldoende, evenals de evaluatie van de zorg.

-

leervoortgang te evalueren. M.b.v. de citogegevens is voor elke leerling in kaart gebracht wat voortgang/leeropbrengst is over jaren heen. CITO digitaal registratie maakt dit proces makkelijker en ook inzichtelijker. Deze gegevens worden uitgebreid met de ouders en (oudere) leerlingen besproken, en op basis daarvan worden afspraken gemaakt voor de toekomst.

zijn we immers voor een belangrijk deel afhankelijk van de extra inzet van ouders en leerling (omdat de lestijd bij grote achterstanden te beperkt is om de inhaalslag te maken). Indien de ouders geen gelegenheid hebben hun kind zelf te begeleiden, zal de mogelijkheid voor extra privéles worden besproken. Dit alles zal worden vastgelegd in een handelingsplan (waar de school en de ouders mee moeten instemmen) en regelmatig met alle betrokkenen worden geëvalueerd.

2.11 Activiteiten voortvloeiend uit vorig schoolplan en inspectierapport

1 2

3

4 5

6 7 8

9 10 11

12 13

Activiteit Aanvullend op de methoden zullen de mogelijkheden van oefenen op internet meer benut worden, m.n. voor het huiswerk. Verder invoeren van zelfstandig werken (met name in de bovenbouw) en vastleggen van de te volgen procedure, de te hanteren regels en afspraken en welke onderdelen van ons onderwijs daarvoor in aanmerking komen. Samenwerken tussen leerlingen bevorderen door werkvormen te zoeken en uit te voeren en door vast te leggen bij welke onderdelen van de leerstof dit kan worden toegepast. LVS meer betrekken bij de leerlingzorg en de kwaltiteitszorg van de school. Jaarlijkse evaluatie met behulp van het (digitale) zelfevaluatieinstrument van het sNOB. Daarnaast worden jaarlijks de leerresultaten van de kinderen (CITO-scores) geevalueerd. Voor de Grund blijven we scherp letten op het vereiste aantal uren van 120 uur. Voor ISL willen we vanaf het schooljaar 2012-2013 een vorm gevonden hebben waarbij weer gebruik kan worden gemaakt van de subsidieregeling. Het onderwijs op ISL moet zijn definitieve vorm nog vinden, en dit in goede banen leiden heeft de eerste prioriteit, voordat eventueel aan uitwerking van andere plannen uit de toekomstscenario’s kan worden begonnen. Jaarlijkse uitbreiding van de ICT voorzieningen, zodat de voorzieningen up to date blijven. Methodeverrijking woordenschat voor alle groepen. Op ISL zal vanaf het schooljaar 2011-2012 gebruik gemaakt gaan worden van het white-bord (en internet). Hiertoe volgen de leerkrachten en coördinator begin schooljaar 2011-2012 een cursus. De coördinator zal een nieuw beleid formuleren rond differentiatie en taal. Vanaf schooljaar 2011-2012 voorzien de groepsplanningen in een afronding van de



pagina 19 / 57

14 15

16

17 18

19

20

methode VLL aan het eind van groep 3, i.p.v. halverwege groep 4. Extra aandacht voor het technisch lezen in groep 3, onder andere met behulp van aanvullend materiaal om het automatiseren te bevorderen. De leerresultaten (Citotoets) moeten een vast onderdeel van de jaarlijkse evaluatie van het onderwijs gaan vormen. Hiervoor wordt gewerkt aan een meerjarige weergave van de cito-gegevens, niet alleen op leerling-, maar ook op klasniveau. Bij de samenstelling van de groepen meer rekening houden met niveauverschillen. Het ontwikkelingsniveau (cognitief en sociaal-emotioneel) en niet zozeer de leeftijd moet voortaan leidend zijn bij het plaatsen van kinderen in een groep. De onderwijsassistent werkt de helft van de lestijd met groep 3. Bij de oudergesprekken zal steeds onderwerp van aandacht zijn of het kind wel op het juiste niveau les krijgt. Als dat niet het geval is wordt naar een passende oplossing gezocht. Werken aan de verdere invoering van zelfstandig werken (met name in de bovenbouw) en vastleggen van de te volgen procedure, de te hanteren regels en afspraken en welke onderdelen van ons onderwijs daarvoor in aanmerking komen. Verder uitbouwen van het zorgbeleid. We gaan met vaste procedures werken voor het signaleren en bespreken van zorgleerlingen en het opstellen van handelingsplannen. Hierbij wordt vastgelegd wat de school doet aan het bieden van extra zorg, en wat de ouders en leerlingen zelf doen. Dit alles zal worden vastgelegd in een handelingsplan (waar de school en de ouders mee moeten instemmen) en regelmatig met alle betrokkenen worden geëvalueerd. Leesbevordering neemt inmiddels een prominente plaats in binnen het onderwijs en heeft voortdurend de aandacht. Zaak is nu deze aandacht meer te structureren.



pagina 20 / 57

3.

Het NTC basisonderwijs in Luxemburg

3.1

Inleiding

In dit hoofdstuk beschrijven wij ons onderwijskundig beleid. De doelen daarvan zijn deels gericht op specifieke vakken, deels algemeen. De belangrijkste algemene doelen zijn voor ons: het bevorderen van het zelfvertrouwen en de competentie-ervaringen van leerlingen, het bevorderen van hun zelfstandigheid en de kinderen "leren leren". Kenmerken van ons onderwijs zijn: evenwichtige aandacht voor cognitieve en sociaal-emotionele vaardigheden en het bieden van onderwijs op maat. Door goed rekening te houden met de verschillen tussen leerlingen menen wij ons streven naar optimale leerresultaten te kunnen waarmaken. 3.2

Doelstellingen

Het NTC-onderwijs heeft als doelstelling aan te sluiten bij het onderwijs in Nederland of Vlaanderen, zodat kinderen bij terugkeer zoveel mogelijk aansluiting vinden in het Nederlandse onderwijs. We richten ons op het toewerken naar de kerndoelen zoals deze geformuleerd zijn voor de deelvaardigheden van de Nederlandse taal. Het onderwijs in de Nederlandse taal is er op gericht dat de leerlingen: * Vaardigheden ontwikkelen waarmee ze de Nederlandse taal doelmatig gebruiken in situaties die zich in het dagelijks leven voordoen; * Kennis en inzicht verwerven betreffende betekenis, gebruik en vorm van de taal; Plezier hebben of houden in het gebruiken en beschouwen van de taal; * Kennis, inzicht en vaardigheden verwerven om hun mogelijkheden als speler van een rol te vergroten. We onderscheiden spreken en luisteren, spellen en stellen, lezen en taalbeschouwing. Het NTC Luxemburg wordt bezocht door kinderen uit verschillende taalsituaties. Kinderen met verschillende (taal)achtergronden en kinderen met verschillende (taal)niveaus zitten – mede vanwege de combinatieklassen – vaak in dezelfde groep. Bij het opstellen van de onderwijsinhoud komt dan ook de complexiteit van ons NTC-onderwijs naar voren: hoe creëren we voldoende taalgebruiksituaties die én motiverend zijn voor de leerlingen én voldoen aan de gestelde doelstellingen? Een gedegen voorbereiding, zowel didactisch als organisatorisch (voorbereiding, keuze van materiaal, enz.) vinden we noodzakelijk om kwalitatief goed werk te leveren. Een belangrijk uitgangspunt hierbij is dat we dubbele lesstof met het dagonderwijs willen voorkomen. Daarom richten we ons met name op de doelstellingen met betrekking tot het taal- en leesonderwijs die op de dagschool niet aan bod komen. De verschillen bij het onderwijsaanbod voor de verschillende NTC-richtingen liggen vooral in de accenten die op de verschillende deelgebieden worden gelegd en het beginniveau van de leerstof. Zo moet bij NTC-richting 2 zowel in de onderbouw als in de bovenbouw vooral aandacht worden besteed aan woordenschat en mondelinge taalvaardigheid; terwijl bij NTC1 kinderen ook een belangrijk accent gelegd wordt op het spelling- en stelonderwijs. Ook moet begrijpend luisteren in het NTC2 onderwijs een nog belangrijkere plaats innemen dan in het onderwijs aan NTC1 kinderen. Ter verduidelijking van de termen NTC richting 1, 2 en 3 wordt verwezen naar 3.2.1.



pagina 21 / 57

Met aandacht voor Nederlandse en Vlaamse cultuur in de lessen en zaterdagactiviteiten beogen we het in stand houden en versterken van de verbondenheid met de Nederlandse en Vlaamse cultuur, om een succesvolle terugkeer naar Nederland of Vlaanderen te bevorderen. Veelal worden taal- en cultuurelementen gelijktijdig in de les aangeboden. Deze dienen ter ondersteuning van en als aanvulling op de Nederlandse taallessen. De NTC-lessituatie heeft als taak de Nederlandse taal een plaats te geven binnen de totale opvoeding van het kind. In het bijzonder betekent dit dat het NTC Luxemburg de Nederlandse taal en cultuur aanbiedt, zodat niet alleen de leerlingen hun moedertaal (of tweede thuistaal) uitstekend leren beheersen en zich vertrouwd voelen met de Nederlandse en Vlaamse cultuur, maar om een bijdrage te leveren aan de algehele ontwikkeling van deze kinderen tot zelfstandige en verantwoordelijke volwassenen. Ons onderwijs moet hen mede in staat stellen vanuit een positieve identiteit deel te nemen aan de internationale samenleving waarvan zij deel uitmaken. 3.2.1

NTC-richtingen

NTC-onderwijs kenmerkt zich door uiteenlopende leeftijdsgroepen en taalniveaus. Op basis van de doelstellingen van het onderwijs is er in het primair onderwijs onderscheid tussen NTCrichtingen. NTC-richting 1 Is gericht op directe aansluiting bij onderwijs in Nederland; primair gericht op terugkeer in het Nederlandse onderwijs. Toewerken naar kerndoelen van de Nederlandse taal en de tussendoelen zoals geformuleerd voor de verschillende jaargroepen. Deze leerlingen spreken thuis meestal overwegend Nederlands met daarnaast misschien nog andere talen. De woordenschat zal daarom variëren en het schriftelijk taalgebruik zal beïnvloed zijn door het onderwijs in de taal op de dagschool. NTC-richting 2: Zo goed mogelijk op peil houden van de Nederlandse taal, met het oog op een eventuele terugkeer naar Nederland. Het onderwijs is dus niet primair gericht op directe aansluiting op het Nederlands onderwijs, maar richt zich op die lesstof die nodig is voor een goede basis in het Nederlands waardoor een eventuele overstap eenvoudiger zal verlopen. Kerndoelen en tussendoelen voor verschillende jaargroepen worden op een maximale afstand van twee jaar gevolgd. Deze kinderen zullen thuis Nederlands spreken, maar een andere taal zal dominant zijn. Nadruk in NTC-onderwijs op het bereiken van een zo hoog mogelijk niveau van mondelinge taalvaardigheid. NTC-richting 3: Aanleren van Nederlands als vreemde taal, met het oog op een eventuele terugkeer naar Nederland. Het leerstofaanbod is gericht op de gewenste taalontwikkeling voor deze leerlingen gezien hun startniveau. Het betreft kinderen die nog vrijwel geen Nederlands spreken en dit als nieuwe taal moeten aanleren. In de praktijk zal dit neerkomen op uitbreiding van de woordenschat en spreekvaardigheid. Kerndoelen en tussendoelen voor verschillende jaargroepen worden op meer dan twee jaar achterstand gevolgd. Onze school heeft ervoor gekozen een onderwijsaanbod te verschaffen voor de richting 1 en 2 kinderen. De populatie van onze NTC-school bestaat voorlopig voor 60% uit NT richting 1 kinderen en voor 40% uit NT richting 2 kinderen. Bij de intake wordt getracht een zo goed mogelijk beeld te krijgen van het niveau van de Nederlandse taal van het kind. Op basis daarvan zal worden bepaald in welke richting het kind moet worden geplaatst.



pagina 22 / 57

Bij uitzondering kan de school besluiten een kind uit de NT3 richting te plaatsen. In dit geval moet altijd zicht zijn op een snelle groei naar de NT 2 richting. Met de ouders zullen aparte afspraken worden gemaakt over extra privé-lessen om deze groei te bevorderen. De doelstellingen voor het taal- en leesonderwijs worden hieronder nader omschreven in de onderwijsplanningen van de verschillende NTC-richtingen. 3.3

Omgaan met verschillen en klassenmaangement

Op het NTC Luxemburg hebben we – zoals gezegd – te maken met heterogene groepen. Kinderen van zowel verschillende taalniveaus (NTC1, NTC2 en soms ook NTC3) als van verschillende leertijden zitten bij elkaar in de klas. Daarbij kan het niveau van leerlingen van dezelfde leeftijd aardig schommelen, omdat sommige leerlingen al eerder Nederlandse lessen hebben gehad (al dan niet in Nederland of Vlaanderen) en anderen niet. Door middel van gedifferentieerde instructie en goed klassenmanagement proberen we tegemoet te komen aan deze verschillen. Klassenmanagement heeft niet alleen tot doel het managen van de groep als geheel. Integendeel: het accent ligt op het organiseren van zinvolle leermomenten voor alle kinderen. Binnen onze school wordt daarom zoveel mogelijk gebruik gemaakt van gedifferentieerde instructie. Dit is een mix van klassikale instructie, instructie in kleinere groepen en individuele instructie. Afhankelijk van de leerdoelstelling vinden er grote of kleine groepsactiviteiten plaats of er wordt individueel gewerkt. Een aantal activiteiten, zoals bijvoorbeeld startactiviteiten, mondelinge vaardigheidsactiviteiten en culturele activiteiten, lenen zich goed voor een klassikale instructie, waarna in de verwerkingsfase gedifferentieerd wordt. Het zelfstandig werken wordt gestimuleerd, zodat de leerkracht rustig instructie kan geven aan andere kinderen. Hiervoor zijn de volgende aspecten onmisbaar: * Vooraf instructie gericht op het zelfstandig werken; * Regels en routines; het nakomen van afgesproken regels is van belang; * Leerlingen verantwoordelijkheid geven voor eigen leren; dit doen we bijvoorbeeld door het werken met een taakblad, vooraf aangeven wat leerlingen kunnen doen bij moeilijkheden, leerlingen zelf werk laten controleren of leerlingen laten samenwerken. * Uitdagende betekenisvolle opdrachten, die niet te moeilijk, maar ook niet te gemakkelijk zijn; * Een positieve houding van de leerkracht wanneer de kinderen zelf initiatieven en verantwoordelijkheid nemen. Bij het gebruik maken van werkvormen waarbij de leerlingen samenwerken, werken de leerlingen in kleine groepjes op een gestructureerde manier samen aan een opdracht. Essentieel is dat de opdracht zo wordt geformuleerd dat de leerlingen wel samen moeten werken om succesvol te zijn. Ook hierbij worden weer duidelijke regels gehanteerd. 3.4

Interactief taalonderwijs

Evenals de afgelopen jaren, zullen wij de komende jaren intensief gebruik maken van de actuele inzichten op het gebied van taalonderwijs. Wij maken daarbij gebruik van



pagina 23 / 57

interactieve taalmethoden. 3.4.1 Ik & ko – groepen 1 & 2 Zo maken we voor de groepen 1 en 2 sinds enkele jaren met succes en veel plezier gebruik van de methode Ik & ko. Deze methode besteedt op interactieve wijze aandacht : - mondelinge taalvaardigheden; - woordenschat; - beginnende geletterdheid; - taalbeschouwing; en

- sociaal-communicatieve vaardigheden. Mondelinge taalvaardigheden In veel activiteiten staan mondelinge taalvaardigheden centraal (zie onderstaand overzicht). De verschillende taalvaardigheidsaspecten komen daardoor in vrijwel elk thema meerdere malen aan bod. Dit gebeurt tijdens de interactiemomenten in zowel de grote als de kleine groep. Gespreksvaardigheid * objecten en handelingen aanduiden * antwoord geven * vertellen van gebeurtenissen * vragen stellen * gevoelens en mening uitdrukken * interactie in een groep Begrijpend luisteren * aandachtig luisteren naar een verhaal * reageren op de inhoud van een verhaal * vragen stellen om een verhaal te begrijpen * antwoord geven op vragen over een verhaal * het verloop van een verhaal voorspellen * een verhaal navertellen aan de hand van prenten * volgorde van gebeurtenissen weergeven * motieven van personen weergeven * oorzaak en gevolg weergeven Institutionele interacties * instructies en opdrachten begrijpen * formeel taalgebruik (zoals bedanken en groeten) Informatie geven * objecten lokaliseren en beschrijven * vergelijken



pagina 24 / 57

* uitleg geven * omstandigheden: volgorde van gebeurtenissen weergeven * omstandigheden: oorzaak/reden-gevolg aangeven Woordenschat Ik & Ko streeft een actieve woordkennis na. In elke activiteit wordt expliciet aandacht besteed aan enkele woorden die centraal staan. De aard van de activiteiten is zodanig dat de woorden op een natuurlijke manier aan bod komen. De basiswoordenschat die Ik & Ko biedt, omvat ongeveer 1500 woorden, begrippen en uitdrukkingen (gemiddeld 70 per thema). Deze zijn voor een groot deel gebaseerd op de Woordenlijst voor 4- tot 6-jarigen (Damhuis e.a., 1992). Deze lijst is tot stand gekomen op basis van leerkrachtoordelen over het moment waarop kinderen woorden productief zouden moeten beheersen. De vier fasen: aanbieden, semantiseren, consolideren en controleren worden algemeen beschouwd als essentieel in het woordenschatonderwijs. In Ik & Ko worden deze fasen voor alle basiswoorden doorlopen. Per activiteit worden themawoorden en kernwoorden onderscheiden, waardoor een verschil wordt aangebracht in het moment dat een woord wordt aangeboden of herhaald en het moment dat het woord wordt gesemantiseerd. Themawoorden De themawoorden zijn de woorden die binnen het thema herhaald aan bod komen. Wanneer een woord bij een bepaalde activiteit is opgenomen als themawoord, zal dit woord door de aard van die activiteit min of meer automatisch aan bod komen, maar niet expliciet worden verduidelijkt (gesemantiseerd). Dit gebeurt dan tijdens een andere activiteit binnen hetzelfde thema. Themawoorden worden tijdens de activiteit óf voor het eerst aangeboden, óf herhaald (geconsolideerd). Dit is afhankelijk van de volgorde waarin u de activiteiten binnen een thema behandelt. Kernwoorden De kernwoorden zijn de themawoorden die in de betreffende activiteit worden gesemantiseerd. Extra woorden Extra woorden zijn moeilijkere, minder frequente woorden die geen deel uitmaken van de basiswoordenschat van Ik & Ko. Ze komen binnen een activiteit op een betekenisvolle manier aan bod, waardoor ook taalvaardige leerlingen hun woordenschat kunnen uitbreiden. Beginnende geletterdheid Met minstens één activiteit per thema speelt u doelgericht in op de interesse die kleuters vaak al van nature hebben voor lezen en schrijven. Op een speelse manier komen hierbij de volgende aspecten van de beginnende geletterdheid aan bod: - functie van geschreven taal; - relatie tussen letters en klanken; - letters lezen en schrijven; - losse woorden lezen en schrijven. Taalbeschouwing Woorden bedenken die rijmen op slee, pictogrammen voor verschillende weertypen begrijpen, zelf toverspreuken verzinnen… het zijn allemaal voorbeelden van activiteiten die de taalbeschouwing stimuleren. Met Ik & Ko werken we op een dergelijke ongedwongen wijze aan belangrijke voorwaarden voor het succesvol leren lezen. Met name het fonemisch bewustzijn (leren onderscheiden van klanken en lettergrepen) blijkt hierbij van groot belang



pagina 25 / 57

te zijn. Elk thema bevat daarom een aantal klankspelletjes die betrekking hebben op verschillende aspecten van het fonemisch bewustzijn. Ik & Ko Sociaal-Communicatieve vaardigheden De methode IK & Ko spreekt niet van sociaal competent gedrag, maar van sociaalcommunicatieve vaardigheden. Hierbij worden sociale vaardigheden geleerd, gericht op communicatie met anderen. De volgende categorieën komen daarbij aan bod: - jezelf presenteren en opkomen voor jezelf; - samen spelen en werken; - gevoelens delen; - aardig doen; - omgaan met een ruzie; - omgaan met een taak; - kiezen. De sociaal-communicatieve vaardigheden zijn gebaseerd op bestaande categorieën van de Sociale Competentie Observatie Lijst (Pedologisch Instituut CED-groep Rotterdam, 2003). 3.4.2 Veilig leren lezen – groep 3 Voor groep 3 maken we sinds afgelopen jaar volledig gebruik van de methode ‘Veilig leren lezen’. Veilig leren lezen hebben we gefaseerd ingevoerd. In het schooljaar 2009-2010 begonnen we met de de jaren daarvoor reeds gebruikte methode ‘ De Leessleutel’ en rondde we het jaar af met het tweede deel van de methode Veilig leren lezen. Afgelopen schooljaar (2010-2011) is de methode volleidig ingevoerd omdat de wisseling van de methode verwarrend werkte voor de leerlingen.

We hebben gekozen voor invoering van de methode Veilig leren lezen omdat deze methode ervoor borg staat dat vanuit een geïntegreerd onderwijsaanbod zowel de mondelinge als de schriftelijke taalontwikkeling op systematische wijze wordt gestimuleerd. De opdrachten van de voorheen gebruikte methode ‘De Leessleutel’ werden als ingewikkeld ervaren en het huiswerk werd dikwijls niet goed begrepen. Een groot voordeel van Veilig leren lezen is dat veel ouders de methode kennen en dat veel van de opdrachten heel goed zelfstandig gemaakt kunnen worden waardoor ook thuis zonder interpretatiemoeilijkheden aan Nederlands kan worden gewerkt. Bij de mondelinge taalontwikkeling ligt de nadruk op de uitbouw van communicatieve vaardigheden, de bevordering van boekoriëntatie en verhaalbegrip, en de vergroting van de woordenschat. Bij de schriftelijke taalontwikkeling betreft staat het leren lezen en spellen van eenvoudige woordstructuren centraal. De methode Veilig leren lezen sluit aan op de Tussendoelen beginnende geletterdheid. Alle aspecten van de beginnende geletterdheid komen vanaf het begin geïntegreerd aan bod . Veilig leren lezen bestaat uit twaalf thematische kernen, die zijn opgebouwd uit de fasen introductie, instructie, zelfstandige verwerking, vervolgopdrachten en reflectie. Er wordt gewerkt met dagprogramma’s. Alle twaalf kernen bevatten een ankerverhaal, waarmee het thema geïntroduceerd wordt. Aan de taal- en thema-activiteiten rondom dit verhaal nemen alle kinderen deel. De



pagina 26 / 57

verwerking kan zonodig gedifferentieerd plaatsvinden. Tijdens de reflectie krijgen alle leerlingen de kans hun gemaakte producten aan de rest van de groep te laten zien of voor te lezen. 3.4.3 Taal actief en Nieuwsbegrip – groepen 4 tot en met 8 Voor de groepen 4 tot en met 8 maken we sinds twee jaar gebruik van de methode ‘Taal actief’ Deze methode bevat alle materialen voor het organiseren van betekenisvol, sociaal en strategisch leren. Taal actief is een praktische methode met een duidelijk instructiemodel. De methode bestaat uit een volledige leerlijn taal en spelling. Binnen de leerlijn taal worden de volgende taalaspecten in afzonderlijke lessen behandeld: - Luisteren, spreken, gesprek - Stellen - Taalbeschouwing - Woordenschat - Informatiemiddelen De methode biedt ruim voldoende aandacht aan woordenschat, maar het NTC Luxemburg werkt daarbij ook met de extra leerlijn woordenschat. Gebleken is dat juist tweetalige kinderen daar erg veel baat bij hebben. De leerlijnen taal, spelling en woordenschat zijn qua thematiek aan elkaar gekoppeld. In het werkboek taal staan toepassingsopdrachten. Binnen deze opdrachten passen kinderen de apart geleerde vaardigheden (taalbeschouwing, stellen, spreken/luisteren en informatie verwerken) geïntegreerd toe. Taal actief maakt onderscheid naar drie type leerlingen: - de leerling die weinig tot geen instructie nodig heeft; - de leerling die basisinstructie behoeft; - de leerling die verlengde instructie nodig heeft. Het basisprogramma van Taal actief biedt op overzichtelijke en eenvoudige wijze instructie en opdrachten voor al deze leerlingen Taal actief heeft een vaste opbouw. Dat maakt dat zowel leerling als leerkracht makkelijk met de methode kan werken. Daarnaast heeft de methode diverse uitbreidingsmogelijkheden voor onder andere het zelfstandig werken en differentiatie. De methode is voorts opgebouwd uit tien jaarlijks terugkerende thema’s; het is een zogenaamd cyclische methode: onderwerpen komen ieder jaar terug op een hoger niveau en worden per jaargroep uiteraard ook uitgebreid. De thema’s zijn per jaargroep op het ontwikkelingsniveau en de belevingswereld van de kinderen afgestemd. Elk thema duurt ongeveer drie weken en begint altijd met een ankerverhaal (voor groep 4: AVI 2) waarmee het thema wordt opgestart. Vanuit dit ankerverjaal worden de taal- en spellings- en woordenschatlessen aangeboden. Voor begrijpend lezen maken we voor de groepen 4 tot en met 8 gebruik van ‘Nieuwsbegrip’. De methode Nieuwsbegrip stimuleert leesbegrip op een motiverende manier met wekelijkse teksten over het laatste nieuws. Een leuke manier om extra te oefenen met begrijpend lezen. Met de website van Nieuwsbegrip hebben wij als NTC Luxemburg toegang tot actuele teksten én opdrachten voor begrijpend lezen voor groep 4 tot en met www.nieuwsbegrip.nl. Elke week kunnen leerkrachten via de website aangeven welke onderwerpen uit de



pagina 27 / 57

actualiteit de leerlingen het meest aanspreken. Uit alle suggesties kiest de redactie een onderwerp voor de Nieuwsbegrip-tekst van die week. Elke week kunnen wij die actuele tekst, bijbehorende opdrachten en een handleiding downloaden en met de kinderen aan de slag gaan. Omdat begrijpend lezen ook op de (niet Nederlandsetalige) dagscholen aan bod komt, besteden wij als NTC Luxemburg in de regel elke drie weken aandacht aan begrijpend lezen met behulp van de actuele teksten en opdrachten van Nieuwsbegrip. In ongeveer drie kwartier lezen de leerlingen de tekst en maken ze de verwerkingsopdrachten. Daarin wordt gericht aandacht besteed aan lees- en woordenschatstrategieën. De leerlingen leren aan de hand van een stappenplan onmisbare leesstrategieën gebruiken, zoals voorspellen, ophelderen van onduidelijkheden en samenvatten. Daarnaast is er een woordenhulp die de leerlingen strategieën biedt om de betekenis van moeilijke woorden te achterhalen. 3.5

Inzet van ICT

Binnen onze school hebben we dit moment de beschikking over videoapparatuur waarmee films en lesmateriaal op video kunnen worden bekeken. We maken hier vooral gebruik van in de groepen 1 en 2. Daarnaast hebben we twee laptops tot onze beschikking. Deze worden vooral gebruikt in de groepen 6 tot en met 8 voor differentatie en verwerkingsdoeleinden, maar daarnaast worden de laptops voor dezelfde doeleinden af en toe ook in de groepen 2 tot en met 5 gebruikt. Vooral de afwisseling die door het gebruik van de computer mogelijk is, spreekt de leerlingen erg aan. In het gebouw aan de Grund is tot op heden een internetaansluiting niet mogelijk gebleken. We zijn voornemens de leerlingen bij wijze van huiswerk op de computer thuis diverse vaardigheden te laten oefenen. Op onze websites zijn reeds diverse links opgenomen waarmee verschillende vaardigheden kunnen worden getraind. De komende tijd willen we die links duidelijker per groep/leeftijd aangeven en toelichten, zodat de ouders van de leerlingen hun kinderen thuis beter kunnen begeleiden in het inoefenen en automatiseren van de diverse aspecten van de Nederlandse taal. Op ISL zal vanaf het schooljaar 2011-2012 gewerkt worden met het beschikbare smartbord (en internet). 3.6

Onderwijstijd

Wij zorgen ervoor dat er voldoende tijd is voor leerlingen om zich de leerstof eigen te maken. Wij hebben als richtlijn een minimum aantal gewenste onderwijsuren van 120 uren per jaar (gemiddeld 2,5 uren per week gedurende 36 weken per jaar alsmede 7 zaterdagen van ieder 5 uren les). Deze tijd zien wij als een centrale schakel tussen het leerstofaanbod dat de leraar in de klas verzorgt en de resultaten die leerlingen behalen. Wij realiseren ons dat kinderen in Nederland/Vlaanderen met 8 uur taalonderwijs per week- al moeite hebben de kerndoelen Nederlandse taal te halen; het behalen van de kerndoelen in 2,5 uur per week door NTCleerlingen noodzaakt ons in ieder geval tot het optimaliseren en maximaliseren van de schaarse onderwijstijd en tot het stellen van leerstofprioriteiten. Hierbij maken we direkt de aantekening dat we – zoals hiervoor aangegeven onder paragraaf 2.3 - na lang wikken en wegen ervoor hebben gekozen de lessen op de woensdagmiddag voor Nederlandstalige kinderen van de ISL lessen in het schooljaar 2011-



pagina 28 / 57

2012 in te korten en als niet-gesubsidieerde lessen aan te bieden. Deze kinderen hebben dientengevolge anderhalf uur Nederlandse les per week, wat tot een nog optimalere benutting van de lestijd vraagt. Uiteraard zijn de cultuurzaterdagen ook voor hen. De feitelijke onderwijstijd maximaliseren wij door het treffen van de volgende maatregelen: * We zorgen ervoor dat de lessen op tijd beginnen, gaan ordeverstoringen tegen en doen er alles aan om lesuitval te voorkomen. * De kinderen krijgen ieder een huiswerktas waarin het huiswerk voor die week ingedaan kan worden. We proberen het huiswerk minimaal te houden, maar een extra moment in de week aan Nederlands werken – naast het dagelijks lezen gedurende tenminste 15 minuten – zien wij als noodzakelijk. Lesstof kan worden ingeoefend en worden herhaald, waardoor automatisering gemakkelijker mogelijk zal zijn. * De netto onderwijstijd optimaliseren wij door gedifferentieerd onderwijs te geven en door leerlingen zelfstandig te laten werken. Leerlingen met extra onderwijsbehoeften krijgen zo extra zorg. * De beperkte tijd die ons ter beschikking staat, noodzaakt ons ook tot het stellen van prioriteiten in de aan te bieden leerstof: welke leerstofinhouden moeten zeker wél en welke moeten in mindere mate aan bod komen in onze taallessen. Leidraad is daarbij dat leren spreken, lezen en schrijven en het uitbreiden van de woordenschat prioriteit heeft. Doublures met de dagschool proberen wij te voorkomen. Huiswerk Vanaf groep 1 wordt er – in principe iedere week – huiswerk gegeven, met een gemiddelde belasting van een half uur per week. De kinderen krijgen huiswerk naar gelang hun niveau en leerlijn. Het huiswerk wordt genoteerd op het huiswerkblad dat door de ouders gecontroleerd en afgetekend wordt. Het huiswerk bestaat voornamelijk uit (voor)lezen, spellingsoefeningen, dicteevoorbereiding en woordenschat. Van de ouders verwachten wij dat zij hun kind actief motiveren en stimuleren om hun huiswerk te maken en Nederlands te lezen met hun kind. Naast het maken van taken en voorbereiden van lessen wordt er namelijk van de kinderen verwacht om elke maand minstens één Nederlands boek te lezen. Nederlands lezen zou tenminste vier van de zeven weekdagen dienen te gebeuren gedurende tenminste een kwartier. Samen lezen bevordert het plezier in het lezen en dat raden wij dan ook van harte aan (hardop, om en om een bladzijde). Vanaf groep 5 dienen de kinderen een boekbespreking te houden. De boekbesprekingen worden geëvalueerd. Absentie leerling Wij beseffen dat het voor een leerling niet eenvoudig is om twee en een half uur NTC onderwijs te moeten volgen na een dag op hun reguliere school. Toch hebben wij gekozen voor deze lestijden om onze onderwijsdoelen met de leerlingen binnen de vereiste 120 uur per leerling per jaar te kunnen halen. Er wordt daarom van de kinderen verwacht dat ze zo veel mogelijk op tijd aanwezig zijn. Mocht een kind onverhoopt verhinderd zijn, dan horen wij dat graag persoonlijk van de ouders – uiterlijk voor de betreffende les – door middel van een telefoontje, sms of e-mail aan de leerkracht en/of de coördinator met reden van opgaaf van de verhindering. Bij langdurige afwezigheid van de leerling is het voor ons helaas niet mogelijk te bewerkstelligen dat de leerdoelen door die leerling binnen de daarvoor bestemde tijd gerealiseerd worden.



pagina 29 / 57

3.7 Onderwijsaanbod 3.7.1 Groepen 1 en 2 In groepen 1 en 2 leggen wij de nadruk op activiteiten die gericht zijn op de taalontwikkeling. Aan de hand van thema’s komen alle aspecten die van belang zijn voor de taalontwikkeling van het jonge kind aan de orde. Kinderen leren beter tijdens voor hen betekenisvolle situaties. Rondom een thema werken we intensief aan de uitbreiding van de woordenschat. Daarnaast hebben wij veel aandacht voor het samen spelen, spreken en expressie. Wij werken tot de herfstvakantie met de methode ‘Ik & Ko’. Zie daarover hiervoor in paragraaf 3.4.1. 3.7.2 Groep 3 In groep 3 wordt door ons gefocust op leren lezen en schrijven. Groep 3 gebruikt de methode ‘Veilig leren lezen’. Via de methode wordt er ook aandacht besteed aan woordenschat. Voor meer informatie zie paragraaf 3.4.2. 3.7.3. Groep 4 t/m 8 In de groepen 4 tot en met 8 wordt gewerkt met ‘Taal Actief 3’, een geïntegreerde methode. Dit wil zeggen dat er zowel schrijven, spelling, lezen en woordenschat in verwerkt zitten. Bij de kinderen die Nederlands als moedertaal hebben, wordt gestreefd naar een niveau dat overeenkomt met hun leeftijdsgenoten die in Nederland/België naar school gaan. Om extra aandacht te besteden aan begrijpend lezen, werken we ook met de methode ‘Nieuwsbegrip’. Zie voor meer informatie paragraaf 3.4.3.

Begrijpend lezen

Groep 4-8: Voortgezet lezen: goed technisch leren lezen en begrijpen van moeilijkere woorden en teksten (verhalen, gedichten en informatieve teksten). Kennismaken met


X

-Materialen van de Leessleutel -Letterboekje -Letterpooster -Diverse ontwikkelingsmaterialen -Prentenboeken -Voorleesboeken -Video’s

X

X


Didactisch handelen in de praktijk

Nieuwsbegrip

Groep 1-2: beginnende geletterdheid: verhaalbegrip/ woordenschat, taalbewustzijn en klanktekenkoppeling Groep 3: Aanvankelijk Lezen: de klank-tekenkoppeling en het leren lezen van Ned. woorden en zinnen

Taal actief

Technisch lezen

Overige materialen

Methoden Veilig leren lezen

Doelen van de school

Ik & Ko

Vakgebied

X

Zie map van de leerkracht waarin per week/maand de lesinformatie vermeld staat.

-Leesboeken/ jeugdliterautuur ongedeeld in niveaus voor de groepen 3 tot en met 8 -Pico Piccolo voor groep 3

pagina 30 / 57

jeugdliteratuur

Mondelinge taalvaardigheid

Vergroten van spreek- en luistervaardigheid In verschillende situaties

Taalbechouwing

Inzicht krijgen in de opbouw van woorden/zinnen/teksten in de Nederlandse taal

x

X

Woordenschat

Verbreding en verdieping van de woordenschat

Spelling

De spelling van de Nederlandse taal zo goed mogelijk kunnen hanteren

Stellen & informatieverwerking

Fictie

Stelopdrachten met gevarieerde doelstellingen kunnen maken (in-, formele brief, formulier, betoog, artikel, enz.) Herkennen van elementen uit de verhaalanalyse om zo een onderbouwd oordeel te geven.

X

x

x

x

x

x

x

x

x

x

Diverse op de methoden aansluitende materialen gericht op (taal)ontwikkeling Kopieermap Taal van de methode Taal actief alsmede werboekje Taal en de kopieermap van VLL. -Pico Picolo voor de groepen 4 tot en met 8 -Materiaal gericht op (taal)ontwikkeling -WS-TaalActief -Spellingsleerling van de methode taal actief -Pico picolo voor de groepen 4 tot en met 8, Woordenhaai

Zie map van de Leerkracht.

Zie map van de Leerkracht.

Veel aandacht voor werken met thema‟s zie map van de leerkracht Zie map van de Leerkracht.

Zie map van de Leerkracht. X

x

x

Zie map van de Leerkracht. X

X

Bij het maken van lesplanningen voor NT2 kinderen is de meertaligheidproblematiek nadrukkelijk aanwezig; het kind groeit op met twee talen. Extra aandacht wordt besteed aan auditieve aspecten, Nederlandse klank-tekenkoppeling, het (voortgezet) lezen, de spelling en woordenschatuitbreiding. Het bepalen van de lesinhoud in deze situatie hangt af van het niveau van Nederlandse taalbeheersing. Indien nodig worden additionele leermiddelen en didactieken toegepast, waarbij het bereiken van de kerndoelen richtinggevend zal zijn bij het bepalen van de onderwijsinhoud.



pagina 31 / 57

3.8 Woordenschatonderwijs Voor NTC-leerlingen geldt over het algemeen dat ze een kleinere Nederlandse woordenschat hebben, omdat ze minder en in minder verschillende situaties geconfronteerd worden met de Nederlandse taal. Het is van groot belang om in het onderwijsaanbod en didactiek hiermee rekening te houden. Om een taal goed te spreken en te begrijpen is voldoende kennis van woorden nodig. Dit gaat niet alleen om het aantal woorden, maar ook over de betekenisaspecten (het concept) van een woord. Dit wordt ook wel diepe woordkennis genoemd. Als er sprake is van tekorten in de woordkennis, zal een leerling minder profiteren van een les. Dit heeft tot gevolg dat een nog groter tekorten in woordkennis ontstaat. Om deze vicieuze cirkel te doorbreken is gerichte aandacht op woordenschatuitbreiding van groot belang. We willen een onderwijssituatie creëren die zowel kwantitatief als kwalitatief is gericht op het vergroten van het Nederlandse taalaanbod. Zo hebben we een beschieden eigen biblioteek en zijn de leerlingen van het NTC Luxmburg gratis lid van de Jeugdibliotheek Luxemburg (http://www.jeugdbibliotheek.lu) waarmee we ook nauw samenwerken in het kader van de diverse cultuurzaterdagen. In ons onderwijskundig handelen streven we ernaar te voldoen aan de volgende criteria : 1. De leerkrachten maken gebruik van de momenteel richtinggevende didactiek van M. Verhallen en hanteren de volgende didactische cyclus: selecteren / voorbewerken semantiseren (uitleggen) consolideren (oefenen) controleren; 2. Er wordt gewerkt met leermiddelen die voldoen aan de juiste didactiek (onder andere de speciale woordenschat-leerlijn van Taal actief), die behelst onder andere thematisch ordening, voldoende herhaling en visuele ondersteuning; 3. Er worden woordleerstrategiën aangeleerd zodat de kinderen zichzelf ook nieuwe woorden kunnen aanleren en hun concepten van bekende woorden kunnen uitbreiden; het woordveld neemt een centrale plaats in als didactisch hulpmiddel; 4. De leerkracht heeft kennis van woordenschatonderwijs; 5. De mondelinge activiteiten liggen in de lijn van het thema van het woordenschatonderwijs. 3.9 Cultuuronderwijs Er zal via een thematisch benadering aandacht besteed worden aan de Nederlandse en Vlaamse cultuur, geschiedenis en topografie. We onderscheiden drie domeinen met elk specifieke kerndoelen: Leerdomein

Kerndoelen

Festiviteiten, feestdagen, gebruiken en gewoontes

Leerlingen hebben kennis van en doen ervaringen op met typisch Nederlandse en Belgische festiviteiten, feestdagen, gebruiken en gewoontes (bv. Sinterklaas, Koninginnedag, Prinsjesdag, Bevrijdingsdag).

Jeugdcultuur en actuele ontwikkelingen

Leerlingen zijn op de hoogte van actuele ontwikkelingen en de jeugdcultuur in Nederland en België (bijv.



pagina 32 / 57

Kinderboekenweek, WK voetbal, verkiezingen) en daarnaast van Nederlandse initiatieven in Luxemburg (bv. de tentoonstelling over de Nederlandse gouden eeuw in Villa Vauban) Nederlandkunde

Leerlingen hebben kennis van de Nederlandse en Belgische samenleving, vanuit historisch en (sociaal)geografisch perspectief.

De domeinen worden geïntegreerd aangeboden, zo mogelijk in samenhang met de Nederlandse taallessen, maar vooral op de cultuurdagen. De lessen hebben als doel de verbondenheid met de Nederlandse/Vlaamse cultuur te versterken. Met de hele school doorlopen we de jaarlijkse cyclus van feestdagen. Tevens worden in alle groepen persoonlijke ervaringen uitgewisseld na contact met Nederland of België (bezoeken, visite, vakanties) en wordt gesproken over Nederlandse en Belgische krantenberichten. We gebruiken hierbij voornamelijk ‘Nederland in zicht’ en ‘Nieuwsbericht’ van de stichting NOB, aangevuld met het Kinderboekenweekpakket en lessen van Teleac/SchoolTV. Daarnaast houden we kinderen en ouders op de hoogte van Nederlandstalige activiteiten die in Luxemburg worden georganiseerd (Nederlandse Vereniging Luxemburg, Nederlandstalige Jeugdbibliotheek, jeugd en film, knutselclub etc.). 3.10 Het volgen van de ontwikkeling 3.10.1 Toetsing We onderscheiden – net als in het onderwijs in Nederland – vier verschillende vormen van toetsing. Naast de methode afhankelijke toetsing en methode-onafhankelijke toetsing wordt ook de dagelijkse observatie en een eventuele diagnostische toets toegepast om de leervorderingen van de leerlingen in kaart te brengen en te volgen. Methode afhankelijke toetsing Deze manier van toetsing is gekoppeld aan een taalmethode en richt zich op evaluatie van het aangeboden onderwijs. Na ieder thema of hoofdstuk in de methode nemen wij in principe een toets af om te zien of de leerling alle onderdelen van het aangeboden hoofdstuk of thema begrepen heeft. Met deze informatie kunnen wij de leerling feedback en remediëring op maat geven, bijvoorbeeld door in gesprek te gaan over de gemaakte fouten. Ook kan een leerling zelf de oorsprong van gemaakte fouten onderzoeken. Met didactische werkvormen als verlengde instructie en/of extra inoefening kunnen wij de instructie verlengen en de leerstof extra inoefenen. Daarnaast geeft methodegebonden toetsing ons de mogelijkheid om onze instructie, didactische werkvormen en didactisch handelen bij te stellen. Methode-afhankelijke toetsen hebben vooral een signalerende functie. Wij zijn door deze toetsing in staat de vorderingen van de leerling te vergelijken met zijn eerdere vorderingen en met de vorderingen van andere, vergelijkbare, leerlingen in Nederland. Ook kunnen wij de vorderingen vergelijken met de doelen die we op termijn willen realiseren. De methodeafhankelijke toetsen geven met andere woorden antwoord op de vraag: ‘Bereikt de leerling, als hij zich in dit tempo blijft ontwikkelen, de gestelde tussendoelen en einddoelen?’ Ofwel ‘Ligt de leerling nog op schema?’.



pagina 33 / 57

Methode onafhankelijke toetsing Naast methodegebonden toetsen gebruiken wij landelijk genormeerde toetsen voor taal- en leesontwikkeling. Deze methode-onafhankelijke toetsing vindt plaats door middel van het Leerling- en Onderwijs Volgsysteem (LOVS). Met het LOVS kunnen wij het behaalde niveau van de leerling vergelijken met ‘de’ Nederlandse normgroep. Zo kunt u uw onderwijsaanbod en -proces beter afstemmen en zo nodig verbeteren. Het Cito Volgsysteem primair onderwijs (LOVS) omvat de leerling-volg-systeem toetsen (LVStoetsen), beter bekend als de Citotoetsen. Het LOVS bestaat uit toetsen voor meerdere aspecten van de Nederlandse taal. Deze nemen wij minimaal een keer per jaar af bij de leerlingen. Met de verschillende taal gerelateerde toetsen van het volgsysteem volgen wij de vorderingen van onze leerlingen op systematische wijze. Voor de verwerking van de toetsgegevens maken we gebruik van het Computerprogramma LOVS. Met de informatie over het resultaat zijn wij instaat aandachtspunten te signaleren zonodig maatregelen te treffen ons onderwijs in het algemeen of voor één of meer leerlingen in het bijzonder te verbeteren. Reflectie op de dagelijkse praktijk Via observaties, analyse van het gemaakte werk en gesprekken met leerlingen krijgen wij snel een indruk of leerlingen de lesdoelen wel of niet behalen. Hierdoor is het mogelijk om snel bij te sturen in uw onderwijsaanbod en didactisch handelen. Diagnostische toetsen Als wij via methode-onafhankelijke toetsing of observaties bij een leerling een probleem signaleren, dan kunnen wij diagnostische toetsen inzetten om het probleem beter in beeld te brengen. Voorbeelden van diagnostische toetsen zijn de ‘Taaltoets Alle Kinderen’ (TAK) en de toetsen ‘Aanvankelijk lezen en Spellen’ (DTLAS) van Struiksma e.a. Diagnostische toetsen worden veelal door een specialist afgenomen. 3.10.2 Leerlingenzorg Preventieve zorg vindt plaats door de inschatting van de Nederlandse taalvaardigheid van leerlingen. We bespreken dit met de ouders, om wederzijdse verwachtingen op elkaar af te kunnen stemmen. Voor elke NTC richting zijn doelen gesteld en met behulp van signaleringstoetsen wordt in de loop van het leerproces nagegaan welke leerlingen deze doelen halen en welke niet. Curatieve zorg betreft doorgaans de leerlingen die moeite hebben om de vastgestelde doelen te halen. Bijstelling van het programma is dan noodzakelijk. In dat geval verricht de leerkracht nader onderzoek, stelt het onderwijsprogramma bij (verlengde instructie, extra oefening) en /of stelt zo nodig een handelingsplan op. Dit wordt met de ouders besproken waarna afspraken worden gemaakt over wat de school doet en wat de ouders en de leerling doen om de doelen alsnog te bereiken. De voortgang hiervan wordt regelmatig geëvalueerd. Ook kinderen die opvallend hoger presteren dan de norm, krijgen een op onderdelen aangepast programma. In de zorg voor leerlingen onderscheiden we in het algemeen vier fasen: · Signalering (opsporen van risicoleerlingen). · Diagnosticering (doen van nader onderzoek). · Remediëring (speciale begeleiding). · Evaluatie (van die speciale begeleiding).



pagina 34 / 57

In de volgende paragrafen volgt een beschrijving van de concretisering van deze fasen bij ons op school. 3.10.3 Signalering Zoals hiervoor aangegeven worden de methode afhankelijke en de methode onafhankelijke toetsen gehanteerd om de leervorderingen van de leerlingen in kaart te brengen en te volgen en aldus mogelijke problemen in het leerproces of ten aanzien van een taalonderdeel te signaleren. Ook dagelijkse observatie en een eventuele diagnostische toets dragen hieraan bij. Met namen de methode-onafhankelijke toetsen hebben een signalerende functie. Wij zijn door deze toetsing in staat de vorderingen van de leerling te vergelijken met zijn eerdere vorderingen en met de vorderingen van andere, vergelijkbare, leerlingen in Nederland. Ook kunnen wij de vorderingen vergelijken met de doelen die we op termijn willen realiseren. De methode-onafhankelijke toetsen geven met andere woorden antwoord op de vraag: ‘Bereikt de leerling, als hij zich in dit tempo blijft ontwikkelen, de gestelde tussendoelen en einddoelen?’ Ofwel ‘Ligt de leerling nog op schema?’. Met behulp van diverse taalreletareerde toetsen van het Cito Volgsysteem primair onderwijs (LOVS) omvat de leerling-volg-systeem toetsen (LVS-toetsen), zijn wij in staat de vorderingen van onze leerlingen op systematische wijze te volgen. Met de informatie over het resultaat zijn wij instaat aandachtspunten te signaleren zonodig maatregelen te treffen ons onderwijs in het algemeen of voor één of meer leerlingen in het bijzonder te verbeteren. Voor de methode onafhankelijke toetsen van het LOVS hanteren we de volgende toetsen:



pagina 35 / 57

Groepen

LOVS Toetsen

1

2

3

4

5

6

7

8

Taal voor kleuters Taaltoets Alle Kinderen *) Beginnende geletterdheid **) Technisch lezen A (DMT en AVI) ***) Technisch lezen B ***) Leestechniek & Leestempo Begrijpend lezen Spelling Woordenschat

Toelichting bij enkele toetsen: *) Taaltoets alle kinderen Deze toets wordt afgenomen indien bij de methode afhankelijke toetsing een probleem wordt geconstateerd. Deze toets kan dan ingezet worden om het probleem (op het gebied van o.a. passieve woordenschat, woordvorming en zinsbegrip) beter in beeld te brengen **)Beginnende geletterdheid Deze toets gebruiken we als we kinderen heel gericht willen volgen in de ontwikkeling van hun geletterdheid; bv meertalige kinderen die veel moeite hebben met de klankvorming en klankherkenning in het Nederlands. ***) Technisch lezen A: (DMT en AVI) en Technisch lezen B Bij de leerling wordt één van deze toetsen afgenomen Keuze A: Toetspakket Drie Minuten Toets (nieuw) en AVI (nieuw) wordt afgenomen als signaleringsinstrument (de uitslag geeft tevens diagnostische informatie). Keuze B: Toetsen Technisch lezen (nieuw) wordt ingezet als klassikaal signaleringsinstrument. Alleen leerlingen met een zwakker score (V / D- of –E score) worden verder getoetst met de Drie Minuten Toets (DMT) en AVI (nieuw) voor meer diagnostische informatie.

Afname van deze toetsen vindt plaats volgens een toetskalender, die is opgesteld overeenkomstig de aanwijzingen in de handleidingen van de verschillende lesmethoden en het advies Stichting NOB voor de LOVS-toetsen. Naar aanleiding van de toetsresultaten van afgelopen schooljaar hebben we kunnen vaststellen dat de leerlingen van onze school bij begrijpend lezen, woordenschat en spelling



pagina 36 / 57

gemiddeld een half jaar in niveau verschillen van hun groepsgenoten in Nederland. De stichting NOB onderschrijft dat een dergelijke achterstand gebruikelijk is in een NTC-situatie. Dit schooljaar toetsen we de kinderen dan ook dienovereenkomstig. Dit betekent dat voor deze onderdelen in januari de toets wordt gedaan die in Nederland gemiddeld wordt afgenomen aan het eind van het daaraan voorafgaande schooljaar en in juni nemen we de midden-jaar toetsen af. We hopen en verwachten hierdoor een realistischer beeld te krijgen van het niveau van onze leerlingen. De afname van van de LOVS-toetsen is als volgt gepland:

LOVS Toetsen

Afnamemoment op NTC Luxemburg mid januari

eind mei

Taal voor kleuters

M1-M2

E1-E2

Taaltoets Alle Kinderen Beginnende geletterdheid Technisch lezen A (DMT en AVI)

indien nodig B1-B2 indien nodig B2-B3-E3

indien nodig E2-E3-E4 indien nodig M2-M3

Technisch lezen B

M3-M6

Leestechniek & Leestempo

M7-M8

M3-M8

Begrijpend lezen Spelling Woordenschat

eventueel E4-E6

E3 + M4-M8 B8 & E3-E6

M4- M8

E3-E7

M4-M7

De toetsen spelling, woordenschat en technisch lezen wordt twee keer per jaar afgenomen. De toets begrijpend lezen in ieder geval één keer per jaar. Indien de resultaten van die toets daartoe aanleiding geven, zal deze toets een tweede keer worden afgenomen. De LOVS-toetsen worden op school afgenomen; alle op in principe de daarvoor in de jaarplanning opgenomen toets-zaterdagen. 3.10.4 Diagnostisering/Analysering De tweede fase is het analyseren van de resultaten. Wanneer we constateren dat een leerling onvoldoende vooruitgaat of een te lage score haalt (V / D of E), dan stellen we vast op welk onderdeel die leerling precies problemen heeft en bepalen we in overleg met de ouders welke acties ondernomen genomen zouden moeten worden. In een dergelijk geval kan het opstellen van een handelingsplan zijn aangewezen of een diagnostische toets worden ingezet, zodat het probleem probleem beter in beeld wordt gebracht.



pagina 37 / 57

Een voorbeeld van diagnostische toets is de ‘Taaltoets Alle Kinderen’ (TAK). Deze toets kan dan ingezet worden om het probleem (op het gebied van o.a. passieve woordenschat, woordvorming en zinsbegrip) beter in beeld te brengen Wij gebruiken ook de toets ‘Beginnende geletterdheid’ als diagnostische toets als we kinderen heel gericht willen volgen in de ontwikkeling van hun geletterdheid; bijvoorbeeld meertalige kinderen die veel moeite hebben met de klankvorming en klankherkenning in het Nederlands. Binnen het leerstofgebied ‘Technisch lezen’ maken we een keuze tussen toetskeuze A of B. Toetskeuze A : de DMT(Drie minuten toets)- en AVI (leesniveau)-toetsen worden individueel afgenomen bij de leerlingen. Door deze toetsen als algemeen signaleringsinstrument in te zetten, krijgen we van alle leerlingen direct uitgebreide informatie, niet alleen over hun leesniveau en manier van lezen maar tevens diagnostische informatie over de fouten die leerlingen maken. Toetskeuze B bestaat uit twee stappen: 1. Klassikaal toetsen van ‘Technisch lezen’ afnemen 2. DMT en AVI afnemen bij leerlingen met een zwakkere score (V, D- of E) op de ‘Toetsen Technisch lezen’. Voor ‘Technisch lezen’ is een voldoende woordenschatniveau noodzakelijk om een betrouwbare score te verkrijgen. Leerlingen met een zwakkere woordenschat worden daarom getoetst met de DMT en AVI toetsen. 3.10.5 Speciale begeleiding/remediëring In deze fase bieden we gericht hulp. Het hulpplan wordt een handelingsplan genoemd. De uitvoering van deze handelingsplannen wordt thuis gedaan. Daartoe heeft de leerkracht overleg met de ouder, die de uitvoer van het plan zal begeleiden. De leerkracht is eindverantwoordelijk voor de uitvoering, maar voor de ouder is een belangrijke rol weggelegd. Indien een leerling op leestechniek, -tempo en op leeswoordenschat en op begrijpend lezen V (oud D of E) scoort, krijgt een leerling één handelingsplan voor lezen. Meer (oefenen met) lezen, beïnvloedt alle drie de gebieden positief. Wel kan een extra spellingsplan voorkomen. Aan het einde van een handelingsplan en/of bij een volgende toetsafname bepalen we welk effect een handelingplan heeft gehad. Kan een handelingsplan worden afgesloten of begint er weer een nieuwe cyclus van signaleren, analyseren en handelen. Tot op heden werd vooral op basis van mondelinge afspraken aan leerlingenzorg gewerkt. Tijdens de oudergesprekken en tijdens gesprekken tussen leerkracht en de coördinator werden afspraken gemaakt om achterstanden in te halen of het onderwijsaanbod aan te passen aan het niveau van de leerling. Met de aanstelling van de onderwijsassistent in het schooljaar 2010-2011 is al iets meer structuur gekomen in de leerlingenzorg, en ook zijn de laatste jaren gegevens uit de citotoets systematischer benut. Schriftelijke handelingsplannen lagen echter niet aan de leerlingenzorg ten grondslag. Wel werd er goed met de ouders gecommuniceerd; niet alleen op de ouderavonden, maar ook tussendoor indien de leerkracht en/of de coördinator daartoe aanleiding zag. We zijn van mening dat wij ons – ondanks dat er de laatste jaren echt veel aandacht was voor leerlingenzorg - op dit gebied zeker nog kunnen verbeteren. We zijn voornemens om de signalering van zorgleerlingen beter en systematischer uit te voeren en om bij het uitvoeren van de zorg planmatiger te werk te gaan. Handelingsplannen vormen een essentieel onderdeel van de leerlingenzorg, omdat hier de afspraken in worden vastgelegd tussen school, ouders en leerlingen. Deze afspraken vormen de basis van het werk en van de evaluatie.



pagina 38 / 57

De coördinator zal een sturende rol hebben in het verbeteren van het zorgbeleid. Zij zal de leerkrachten waar nodig ondersteunen met het signaleren, analyseren en het opstellen van een handelingsplan. 3.10.6 Evaluatie Systematische toetsing en observatie vinden wij van belang om de ontwikkeling van de kinderen bij te houden en te beoordelen. Door een eventuele aanpassing van het onderwijsprogramma kan dit zo goed mogelijk op het kind worden afgestemd. Voor NTC Richting 1 en 2 speelt de vergelijking met leeftijdgenoten in Nederland en Vlaanderen een belangrijke rol. De klassikale toetsgegevens verzamelen we in een map per groep. In het geval dat speciale begeleiding nodig is, kijken we na een van te voren vastgestelde periode of de speciale begeleiding effect heeft gehad en of voortzetting van speciale begeleiding wenselijk is. Dit kan in bepaalde gevallen in samenspraak gaan met medewerkers van de Stichting NOB. Handelingsplannen worden bewaard in het leerlingdossier.



pagina 39 / 57

3.11 Beleidsvoornemens Hieronder volgt een samenvatting van de beleidsvoornemens ten aanzien van het didactisch handelen en het pedagogisch klimaat. Deze zijn:

Doelstelling: verbetering didactisch handelen en pedagogisch klimaat Activiteit 1 Themamappen maken van de 18 thema´s die worden behandeld in de methode Ik en Ko inclusief themaboeken en andere materialen. 2 Themamappen maken van de behandelde onderwerpen tijdens de cultuurmiddagen inclusief themaboeken en andere materialen. 3 Verder invoeren van zelfstandig werken (met name in de bovenbouw) en vastleggen van de te volgen procedure, de te hanteren regels en afspraken en welke onderdelen van ons onderwijs daarvoor in aanmerking komen. 4 Samenwerken tussen leerlingen bevorderen door werkvormen te zoeken en uit te voeren en door vast te leggen bij welke onderdelen van de leerstof dit kan worden toegepast. Doelstelling: verbetering van de leerlingenzorg Activiteit 5 Verbetering signalering zorgleerlingen door aanschaf van gestandaardiseerde signaleringstoetsen en diagnostische toetsen. 6 Opstellen van een zorgprotocol, waardoor de zorg gestructureerder verloopt. Onderdelen van het protocol vormen in elk geval: vaste signaleringsmomenten, het schriftelijk vastleggen van zorg in handelingsplan met duidelijke doelen en taakverdeling (van school en ouders), evaluatie, afsluiting/bijstelling handelingsplan. 7 Invoeren van structurele leerlingbesprekingen over handelingsplannen voor individuele leerlingen en groepjes leerlingen. 8 Beter afstemmen van de toetsen op het niveau van de leerlingen



pagina 40 / 57

4.

Schoolorganisatie en ondersteunende processen

4.1 Juridische organisatie NTC Luxembourg a.s.b.l. is een Associacion Sans But Lucratif, een Luxemburgse vereniging zonder winstoogmerk. Zij staat als zodanig ingeschreven bij de Luxemburgse Kamer van Koophandel onder nummer F 1778. Voor de vereniging gelden de statuten en de Luxemburgse wettelijke bepalingen voor verenigingen (Loi du 21 avril 1928 sur les associations et les fondations sans but lucratif, telle que modifiée). De jaarlijkse ledenvergadering kiest het bestuur en spreekt zich uit over de begroting en het gevoerde beleid. Daarnaast is NTC Luxembourg a.s.b.l. aangesloten bij de Stichting Nederlands Onderwijs in het Buitenland. Zij ontvangt via de sNOB subsidie van de Nederlandse overheid en is hiermee gebonden aan de bepalingen die de Nederlandse overheid stelt aan het Nederlands onderwijs in het buitenland. Naleving hiervan wordt gecontroleerd door het inspectie van het Nederlands onderwijs. 4.2 Bestuurlijke organisatie Het schoolbestuur is vooral een beleidsbepalend en toeziend bestuur. Het bestuur draagt met name verantwoordelijkheid voor het lange termijn beleid (strategisch beleid) van de school. Het korte termijnbeleid (operationeel beleid) is ingebed in dit strategisch beleid en dient door de directie vormgegeven te worden, zodat de directie ook goed onderwijskundig leiderschap kan voeren. Op een aantal punten heeft het bestuur ook uitvoerende taken. Het betreft hier met name de financiën van de school, een aantal administratieve taken zoals de inschrijving van leerlingen, externe contacten (o.m. het sNOB, de ambassade, de gemeente) en enkele communicatieve taken zoals het verzorgen van wervingsmateriaal en het faciliteren van de website. De taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden die aan de directie gemandateerd zijn, zijn vastgelegd in het directie- & bestuursreglement. Dit is in 2011 geheel herzien en opnieuw vastgesteld. Het bestuur bestaat momenteel uit 5 leden en 1 aspirant-lid. Hiervan zijn er 2 ouder van kinderen op school en 3 hebben in het verleden kinderen op school gehad. Bij de werving van nieuwe bestuursleden wordt gezocht naar personen met een relevant profiel voor de functie. Zo heeft de penningmeester een juridische achtergrond en het bestuurslid met communicatie in de portefeuille, een communicatie-achtergrond. De personeelsfunctionaris heeft bij voorkeur geen kinderen op school, omdat dit moeilijk kan zijn voor de positie van de leerkracht van deze kinderen. De verschillende portefeuilles in het bestuur zijn: - voorzitter - penningmeester - secretaris - personeel - communicatie - algemeen Om de werkzaamheden van het bestuur te stroomlijnen en inzichtelijk te maken bij een eventuele wisseling van bestuursleden, werken we aan de samenstelling van een bestuurskalender. Hierin staan per maand alle activiteiten van het bestuur vermeld. Doel is dat deze kalender aan het eind van het schooljaar 2011-2012 geheel gereed is.



pagina 41 / 57

4.3

Financieel beleid

De primaire inkomsten van het NTC Luxemburg zijn de ouderbijdragen. Om de toegankelijkheid van het onderwijs te vergroten, streeft het bestuur ernaar de bijdrage beperkt te houden. Enkele jaren geleden was de ouderbijdrage 600 euro per kind, en van 2009 (?) is deze bijdrage verlaagd naar 500 euro per eerste kind en voor volgende kinderen geldt een kortingsregeling. Deze verlaging was mogelijk omdat voor de huisvestiging geen bijdrage meer gereserveerd hoefde te worden. Voor het geval dat hier verandering in komt is een reserve opgebouwd die afdoende is om de huur voor het eerste jaar op te vangen. Daarna zou de ouderbijdrage wel omhoog moeten, maar vooralsnog is er geen indicatie dat de huisvestingssituatie zou veranderen. Tweede inkomstenbron is de subsidie van de Nederlandse overheid. Het bestuur ziet er op toe dat de school aan de subsidievoorwaarden voldoet. Tijdens de jaarlijkse ALV (algemene leden vergadering) aan het begin van het jaar wordt kort verantwoording afgelegd over de inkomsten en uitgaven van de school. De school heeft geen sponsors, wel ondersteunen de Nederlandse en Belgische ambassade soms projecten of evenementen. De financiële positie van het NTC is gezond en het doel is om dat zo te houden. Hiervoor is het belangrijk dat het leerlingenaantal op peil blijft en zal er dus structureel aandacht voor werving moeten zijn. Sinds de start van de ISL locatie zijn de kosten omhoog gegaan, omdat er meer leerkrachten en meer coördinatoruren nodig zijn. De verhouding tussen inkomsten en uitgaven: afgelopen jaren: 2007/2008 - inkomsten 32,800 - uitgaven 27,700 2008/2009 - inkomsten 27,800 - uitgaven 24,500 2009/2010 - inkomsten 37,600 - uitgaven 32,100 2010/2011 nog niet bekend, boekjaar loopt af op 30 september 2011. Het NTC Luxemburg heeft een beleid voor risicobeheersing en een reserveringsbeleid: boeken worden in 5 jaar afgeschreven en er wordt een reservering opgenomen voor Bibliotheek, ICT en Vast Actief en natuurlijk de reserve voor eventuele huisvesting. Aangezien het NTC Luxemburg geen personeel heeft, worden er geen salarissen betaald. De leerkrachten, coördinator en onderwijsassistent krijgen een onkostenvergoeding. Het financiële vertrekpunt van het NTC is er op toezien de algemene financiële situatie zo gezond mogelijk te houden. 4.4 Aannamebeleid Sinds het schooljaar 2010-2011 zijn er drie momenten gedurende het schooljaar waarop kinderen van 4 tot 12 jaar kunnen instromen in het NTC onderwijs: aan het begin van het schooljaar, per 1 januari of per 1 april. Daarvoor kon instroming nog elke maand, maar omdat dit was erg onrustig voor de groepen is besloten de instroommomenten te beperken. Wanneer ouders overwegen hun kind(eren) aan te melden bij het NTC, dan bestaat de mogelijkheid om van tevoren één of twee keer vrijblijvend een les mee te lopen. Op deze manier kan een kind kennismaken met het NTC en de leerkracht kan kennis maken met het kind. De aanmelding van nieuwe leerlingen vindt plaats via een inschrijfformulier dat wordt verstrekt door het secretariaat of via de website. Daarop dienen onder andere de gegevens van de leerling en zijn ouders/verzorgers te worden ingevuld. De coördinator neemt contact op met de ouders van de nieuwe leerling(en) om aanvullende informatie te verstrekken en te verkrijgen. Toelating tot het NTC Luxemburg is afhankelijk van de mogelijkheid om kinderen het onderwijs te bieden dat aansluit bij de behoeften.



pagina 42 / 57

Bij een nieuwe aanmelding zal er zo spoedig mogelijk een intake gesprek worden gepland met de coördinator en/of de leerkracht over de doelen en verwachtingen van de ouders en het NTC en relevante informatie over het kind uit te wisselen (zoals allergieën, leermoeilijkheden, sociaal-emotioneel welbevinden). Indien de ouders daarover beschikken, ontvangt de school graag het leerling-dossier van de vorige Nederlandse school dan wel vorige NTC-school. Het leerling-dossier van de vorige Nederlandse school of laatstbezochte NTC-school helpt een zo goed mogelijk beeld te krijgen van het kind en vooral ook van zijn niveau van de Nederlandse taal, zodat het kind in het juiste niveau geplaatst kan worden. Van de ouder en de leerling wordt verwacht dat zij de Nederlandse lessen serieus nemen. Ook is de inzet voor en de steun aan de school door de ouder van groot belang. De ouder heeft een belangrijke rol bij het gebruik van de Nederlandse taal en de motivatie voor de Nederlandse lessen, inclusief het huiswerk. Voor de aanmelding van een leerling met een leer- of gedragsprobleem (waaronder o.a. dyslexie en ADHD) geldt dat tijdens het toelatingsgesprek de wensen/verwachtingen van de ouders uitgebreid aan de orde komen. Echter de faciliteiten en mogelijkheden die de school aan de leerling kan bieden zullen bepalend zijn of een leerling geaccepteerd kan worden. Het NTC Luxemburg biedt vooralsnog geen faciliteiten voor leerlingen met ernstige leer-of gedragsproblemen, maar in alle gevallen zal worden bekeken of Indien de school over genoeg capaciteit beschikt een dergelijke leerling toch aan te nemen. Met de ouders zullen afspraken worden gemaakt over realistische verwachtingen omtrent het realiseren van de leerdoelen en een proefperiode kan worden gehanteerd. NTC onderwijs kenmerkt zich door een grote diversiteit in leeftijdsgroepen en taalniveaus. Op basis van de doelstellingen wordt onderscheid gemaakt tussen NTC-richting-1, -2- en -3 kinderen. In principe kiezen we ervoor om alle kinderen aan te nemen, zolang dit op een verantwoorde manier binnen ons onderwijs past. Voor richting-3 leerlingen geldt dat het op dit moment alleen mogelijk is deze leerlingen aan te nemen als de primaire doelstelling voor ouders is de taalbeheersing van het kind binnen 1-2 jaar naar het niveau van richting-2 leerlingen te brengen. Dit betekent duidelijke afspraken en veel inzet van kind, ouders en NTC met regelmatige evaluatie over de voortgang. Het sociaal-emotioneel welbevinden van het kind zal hierbij ook nadrukkelijk in de gaten worden gehouden. 4.5 Huiswerkbeleid Vanaf groep 1 wordt er – in principe iedere week – huiswerk gegeven, met een gemiddelde belasting van een half uur per week. De kinderen krijgen huiswerk naar gelang hun niveau en leerlijn. Het huiswerk wordt genoteerd op het huiswerkblad dat door de ouders gecontroleerd en afgetekend wordt. Het huiswerk bestaat voornamelijk uit (voor)lezen, spellingsoefeningen, dicteevoorbereiding en woordenschat. Van de ouders verwachten wij dat zij hun kind actief motiveren en stimuleren om hun huiswerk te maken en Nederlands te lezen met hun kind. Naast het maken van taken en voorbereiden van lessen wordt er namelijk van de kinderen verwacht om elke maand minstens één Nederlands boek te lezen. Nederlands lezen zou tenminste vier van de zeven weekdagen dienen te gebeuren gedurende tenminste een kwartier. Samen lezen bevordert het plezier in het lezen en dat raden wij dan ook van harte aan (hardop, om en om een bladzijde). Vanaf groep 5 dienen de kinderen een boekbespreking te houden. De boekbesprekingen worden geëvalueerd. 4.6 Absentiebeleid Wij beseffen dat het voor een leerling niet eenvoudig is om twee en een half uur NTC onderwijs te moeten volgen na een dag op hun reguliere school. Toch hebben wij gekozen voor deze lestijden om onze onderwijsdoelen met de leerlingen binnen de vereiste 120 uur



pagina 43 / 57

per leerling per jaar te kunnen halen. Er wordt daarom van de kinderen verwacht dat ze zo veel mogelijk op tijd aanwezig zijn. Mocht een kind onverhoopt verhinderd zijn, dan horen wij dat graag persoonlijk van de ouders – uiterlijk voor de betreffende les – door middel van een telefoontje, sms of e-mail aan de leerkracht en/of de coördinator met reden van opgaaf van de verhindering. Bij langdurige afwezigheid van de leerling is het voor ons helaas niet mogelijk te bewerkstelligen dat de leerdoelen door die leerling binnen de daarvoor bestemde tijd gerealiseerd worden. 4.7 Beleid inzake lesuitval Indien de leerkracht vanwege onvoorziene omstandigheden de les niet kan verzorgen, zal in eerste instantie voor vervanging worden gezorgd. Hiervan worden de ouders niet per definitie vooraf van op de hoogte gesteld. Indien geen vervanging kan worden gerealiseerd, zal er een urgente nieuwsbrief uitgaan die per e-mail zal worden verstuurd. Zo mogelijk zullen de ouders tevens per sms op de hoogte worden gebracht. In het schooljaar 2010-011 is dat nooit nodig geweest omdat altijd op tijd vervanging is gevonden. Wel is een keer de les uitgevallen door een verordening van de regering Luxemburg, waarbij alle scholen in Luxemburg werden gelast de scholen vanaf 13.15 te sluiten in verband met een manifestatie. In een dergelijke uitzonderlijke situatie zal ook een urgente nieuwsbrief worden verstuurd waarin zal worden meegedeeld dat de les niet door gaat. 4.8 Huisvesting NTC Luxemburg geeft vanaf schooljaar 2010-2011 les op twee locaties. De lessen op de dinsdagmiddag worden gegeven in een basisschool gelegen in LuxemburgGrund. Deze ruimte is ons ter beschikking gesteld door de gemeente Luxemburg. We hebben de beschikking over drie volledig ingerichte eigen leslokalen. Verder is er een buitenspeelplaats met zandbak en speeltoestellen. Deze drie lokalen zijn voldoende voor het huidige aantal leerlingen. In het geval van een groei van het leerlingenaantal boven de 50 leerlingen zal moeten worden gekeken naar uitbreiding met een lokaal. De gemeente heeft te kennen gegeven dat hiervoor contact moet worden gezocht met anderen gebruikers van de school, om te bezien of een lokaal gedeeld kan worden. Een andere mogelijkheid is het verzorgen van NTC lessen op twee verschillende weekdagen, maar dit brengt veel extra kosten met zich mee en is daardoor alleen mogelijk bij een zeer grote groei, die op dit moment niet wordt verwacht. De lessen op de woensdagmiddag vinden plaats op de International School Luxembourg (ISL) in Luxembourg-Merl en worden gegeven in twee lokalen die de ISL ons ter beschikking stelt. Dit zijn geen ‘ eigen’ lokalen en elke les moeten de leerkrachten de meeste lesmaterialen meenemen. Er is daarnaast de mogelijkheid om een gedeelte van het lesmateriaal op te slaan. De lokalen op ISL beschikken over een smartbord en zes leerlingcomputers die (na een instructieles door de ISL) gebruikt mogen worden. Het voornemen bestaat om hier vanaf het schooljaar 2011-2012 gebruik van te maken. De cultuurdagen en toetsdagen vinden – voor alle leerlingen van de school – plaats op de locatie in Luxemburg-Grund. 4.9

Personeelsbeleid

De doelen van ons personeelsbeleid zijn:  Het creëren van goede arbeidsvoorwaarden.



pagina 44 / 57

  

Het bevorderen van een goede werksfeer en een goed werkklimaat waarin het personeel tot z’n recht komt, zich geaccepteerd en veilig voelt en waar samenwerking bevorderd wordt. Komen tot verbetering en optimalisering van de kwaliteit van de arbeid. Het realiseren van een effectieve inzet van mensen ten behoeve van de doelstelling van de school: het verzorgen van kwalitatief goed onderwijs.

Het leerlingenaantal van het NTC is sterk afhankelijk van omgevingsfactoren. Dit betekent dat het bestuur de formatie van leerkrachten per jaar zal herzien en aanpassen aan het leerlingaantal en het aantal verschillende niveaus. Het bestuur stelt tevens vast dat het leidinggeven aan de school niet eenvoudig te combineren is met het lesgeven. Vandaar dat het bestuur ernaar streeft de coördinator vrij te stellen van de lesgevende taken, maar wel in te zetten ten behoeve van de zorgverbreding. Vanwege het gebrek aan leerkrachten is dit niet altijd mogelijk. De taken van de leerkrachten, de onderwijsassistent en de coördinator zijn omschreven in het directiereglement en in aparte taakomschrijvingen. De coördinator, de leerkrachten en de onderwijsassistent vormen gezamenlijk het onderwijsteam. De coördinator is de onderwijskundig leider van het team. Dit team komt regelmatig bijeen voor een teamvergadering. Voor het schooljaar 2011-2012 zijn er 3 leerkrachten, 1 onderwijsassistent en 1 coördinator voor 5 groepen verdeeld over 2 lesdagen. Het bestuur stimuleert en financiert deelname van het team aan de nascholing van de stichting NOB. Het bestuur acht het voor de kwaliteit van het onderwijs van groot belang dat de teamleden minimaal eens in de twee jaar de nascholing van de stichting NOB volgen. jaarlijkse deelname is mogelijk mits de financiële positie van het NTC het toelaat. De supervisie van de leerkrachten ligt bij de coördinator. Deze legt tenminste twee-jaarlijks een klassenbezoek af en bespreekt met de leerkracht het functioneren in de klas en eventuele verbeterpunten. Daarnaast vindt er jaarlijks in het voorjaar een voortgangsgesprek plaats tussen de leerkracht of klassenassistent met de coördinator en de personeelsfunctionaris van het bestuur. Hierin wordt de samenwerking besproken en vooruitgeblikt naar de wensen en beschikbaarheid voor het komend schooljaar. In het verleden gebeurde dit niet altijd even regelmatig en het voornemen is dit voortaan elk jaar in het voorjaar te doen. De leerkrachten die werkzaam zijn op het NTC Luxemburg, zijn meestal afkomstig zijn uit de expatcommunity in Luxemburg. Vanwege verhuizingen of andere wisselende omstandigheden moet het NTC altijd bedacht zijn op een spoedig vertrek van een van de leerkrachten. Daarom kijkt NTC Luxemburg altijd uit naar net in Luxemburg aangekomen leerkrachten die wellicht belangstelling hebben om voor het NTC te werken. Ook als er geen vacature is, wij proberen altijd een gesprek met belangstellende leerkrachten te hebben. Hierdoor konden in het verleden de meeste vacatures direct worden vervuld en was het niet vaak nodig te werven. Bij vacatures zorgde werving binnen de Nederlandse en Vlaamse gemeenschap in Luxemburg, meestal redelijk snel voor een oplossing. Dit beleid blijkt echter niet altijd afdoende, zeker nu de school is uitgebreid en dus juffie voor vijf in plaats van drie groepen heeft te verzorgen. Dit bleek in de zomer van 2011, toen het niet lukte voor het begin van het schooljaar een van de twee vacatures te vervullen. Hierdoor heeft de coördinator tijdelijk lestaken op zich moeten nemen – hoewel dat tegen het principe van NTC Luxemburg is. Het bestuur denkt nu na over verbreding van het wervingsbeleid, die er voor moet zorgen dat er zoveel mogelijk bevoegde, en als dat niet lukt



pagina 45 / 57

in elk geval bekwame leerkrachten voor de klas staan. Dit zal in het begin van het schooljaar 2011-2012 moeten worden geformuleerd. 4.10

Veiligheidsbeleid

NTC Luxembourg beschikt over een WA-verzekering en een inbraak/schade verzekering aan het gebouw. Op dit moment is er nog geen bestuurders-aansprakelijkheidsverzekering. Deze zal met ingang van het schooljaar 2011-2012 worden afgesloten. Ook zal in het schooljaar 2011-2012 worden onderzocht of de school afdoende is verzekerd voor uitstapjes buiten het schoolterrein. Deze komen regelmatig voor tijdens cultuurdagen. Indien de verzekering hiervoor niet afdoende is, zal bekeken worden of er een aanvullende verzekering kan worden afgesloten. De sociale en fysieke veiligheid van de leerlingen en het onderwijsteam staat hoog in het vaandel van het NTC Luxembourg. Het welbevinden van de leerlingen vormt een vast punt tijdens het oudergesprek en indien er problemen zijn wordt naar een passende oplossing gezocht. Het team hanteert gedragsregels waarbij respect en openheid naar elkaar centraal staan, zodat iedereen zich in een veilige omgeving weet. Voor de fysieke veiligheid zorgt het bestuur en het team voor veilige klaslokalen. Jaarlijks wordt een inspectie uitgevoerd om te bezien of de klassen wel voldoen aan alle veiligheidsnormen. In elk lokaal is in elk geval een ehbo-koffer aanwezig en binnen het team is er een persoon belast met veiligheid. Deze verantwoordelijke is in het bezit van een (recent) ehbo-diploma of volgt daartoe een opleiding. Deze opleiding wordt bekostigd door het NTC. 4.11

Klachtenbeleid

De klachtenregeling van het NTC Luxemburg voorziet, zoals in de schoolgids vermeld, onder meer in een vertrouwenspersoon ter plekke, terwijl we ook bekend hebben gemaakt hoe het meldpunt vertrouwensinspecteurs in Nederland bereikt kan worden. 4.12

Contacten

4.12.1 Contact met ouders Contacten met ouders zijn erg belangrijk ter ondersteuning van het leren van de Nederlandse taal. Onze school wil de belangrijke rol die ouders hierbij hebben meer over het voetlicht brengen. Dit doet zijn onder meer informatie hierover op de site te plaatsen. Ook tijdens ouderavonden en de informatie-avond aan het begin het schooljaar komt dit aan bod. Deze informatie-avond is enkele jaren niet gehouden wegens gebrek aan belangstelling, maar vanaf schooljaar 2012-2013 gaan we toch weer proberen hier genoeg ouders voor te interesseren door een interessantere vormgeving. Tijdens deze informatieavond zal ook het belang van thuis Nederlands spreken naar voren komen, en zullen we tips geven hoe ouders het Nederlands taalaanbod kunnen vergroten. Naar verwachting zal hierdoor bij de kinderen de motivatie toenemen om Nederlands te leren. Omgekeerd is het belangrijk dat ouders weten wat er op school aan bod komt, zodat zij hierop kunnen inspelen. De ouders worden regelmatig van de ontwikkelingen op school op de hoogte gehouden via de nieuwe elektronische nieuwsbrief (waar nu een paar maal mee is geëxperimenteerd en die vanaf schooljaar 2011-2012 het vaste informatiekanaal naar de



pagina 46 / 57

ouders wordt) en de website. De nieuwsbrief wordt verzonden zodra er genoeg berichten zijn, dit is ongeveer een keer per maand. Ook zorgen we ervoor dat de leerkrachten en coordinator per email en telefoon bereikbaar zijn. De website bestaat uit een open gedeelte en uit een gedeelte dat alleen toegankelijk is voor ouders, bestuur en schoolteam. Op dit besloten gedeelte staat informatie die alleen de ouders aangaat, zoals adres en telefoonlijsten, maar ook foto´s van activiteiten (voor gebruik van foto’s op de gehele site moeten ouders in het inschrijfformulier hun toestemming geven). Twee keer per jaar krijgen de kinderen een rapport waarin uitgebreid op de vorderingen van de leerlingen wordt ingegaan. Dit rapport wordt, samen met de uitkomst van de citotoets, tijdens de ouderavond besproken. Deze ouderavonden vinden twee keer per jaar plaats. Daarnaast organiseert de school rond kerstmis en aan het einde van het schooljaar een samenzijn waar ouders, team en bestuur op informele wijze met elkaar van gedachte kunnen wisselen. En ten slotte zijn er natuurlijk de haal/ en breng momenten die benut worden om te communiceren. Ouderparticipatie vindt voornamelijk plaats tijdens de cultuurdagen, waar soms een helpende hand van ouders nodig is. Op dit moment willen we proberen de ouderparticipatie wat uit te breiden, door bijvoorbeeld een ouder te vragen de bibliotheek te verzorgen. 4.12.2 Externe contacten Onze school is vrij klein. Dat betekent dat alle bestuurlijke en organisatorische werkzaamheden om de school in stand te houden in verhouding veel tijd kosten. Het NTC Luxemburg is afhankelijk van vrijwilligers uit de Nederlandse en Vlaamse gemeenschap en blijft op dit punt echter kwetsbaar. Het NTC Luxemburg streeft ernaar een actieve rol te spelen binnen de Nederlandstalige gemeenschap en hierdoor de toegankelijkheid tot zowel potentiële leerlingen als ook vrijwilligers te vergroten, ten behoeve van de continuïteit. Het is belangrijk de goede samenwerking die er op dit moment is met de Nederlandse en Vlaamse vereniging en de Nederlandse jeugdbibliotheek in stand te houden en indien mogelijk nog te verbeteren. Het zelfde geldt voor de contacten met de ambassade, internationale en Luxemburgse scholen en de gemeente. De contacten met de stichting NOB zijn goed. Er is regelmatig contact voor informatie of advies, en het bestuur onderstreept het belang van een goede samenwerking met het NOB, die vanwege deskundig advies een deel van de druk op het bestuur en team kan wegnemen.



pagina 47 / 57

4.13 Beleidsvoornemens Hieronder volgt een samenvatting van de beleidsvoornemens ten aanzien van het de bestuursorganisatie en ondersteunende processen. Deze zijn: Doelstelling: Verbeteren bestuurs- en schoolorganisatie Activiteit 1 Afsluiten van een bestuurders-aansprakelijkheidsverzekering. 2 Onderzoeken verzekering bij uitstapjes 3 Samenstelling van een bestuurskalender. Hierin staan per maand alle activiteiten van het bestuur vermeld. 4 Samenstelling van een coördinatiekalender. Hierin staan per maand alle activiteiten van de coördinator vermeld. 5 Twee-jaarlijks afleggen van een klassenbezoek door de coördinator en bespreking daarvan met aandacht voor mogelijke verbetering. 6

Jaarlijks houden van een voortgangsgesprek tussen de leerkracht/klassenassistent met coördinator en personeelsfunctionaris van het bestuur. Doelstelling: Verbeteren communicatie / ouderbetrokkenheid Activiteit 7 Ouders meer betrekken bij het leerproces van hun eigen kind, voortdurend te informeren en tips te geven hoe zij dat kunnen doen (via site, nieuwsbrief, informatieavonden, wandelgangen). 8 Ouders meer betrekken bij de school, door uitbreiding ouderparticipatie (bibliotheekouder) 9 Zorgen voor goede bereikbaarheid team en bestuur per email en telefoon 10 Goede en regelmatige informatievoorziening aan ouders via website en nieuwsbrief. Doelstelling: Personeelsbeleid en continuiteit Activiteit 11 Jaarlijks (tijdig) houden van een voortgangsgesprek tussen de leerkracht/klassenassistent en coördinator en personeelsfunctionaris van het bestuur, waarbij o.m. wensen voor de toekomst worden besproken. 12 Het bestuur stimuleer deelname van het team aan de nascholingsdagen van het sNOB 13 Formuleren van een wervingsbeleid dat voor voldoende aanbod van bevoegde en bekwame leerkrachten zorgt om eventuele wisselingen op te vangen. 14 Het NTC Luxemburg streeft ernaar een actieve rol te spelen binnen de Nederlandstalige gemeenschap, wat belangrijk is voor de continuïteit van het NTC. Doelstelling: Bevorderen van de veiligheid op school Activiteit 15 Het welbevinden van de leerlingen vormt een vast punt tijdens het oudergesprek en indien er problemen zijn wordt naar een passende oplossing gezocht. 16 Jaarlijks wordt een inspectie uitgevoerd om te bezien of de klassen wel voldoen aan alle veiligheidsnormen. 17 Binnen het team is er een persoon belast met veiligheid. Deze verantwoordelijke is in het bezit van een (recent) ehbo-diploma of volgt daartoe een opleiding. Deze opleiding wordt bekostigd door het NTC. Doelstelling: behouden van een gezonde financiële positie Activiteit 1 Wervingsbeleid leerkrachten 2 Wervingsbeleid leerlingen 3 Toekomst NTC ISL



pagina 48 / 57

5.

Integrale zorg voor kwaliteit

In dit hoofdstuk vindt u een algemene beschrijving van ons kwaliteitsbeleid. Dit begint met het stellen van 5 vragen:  Doet de school de goede dingen?  Doet de school die dingen goed?  Hoe weet de school dat?  Vinden anderen dat ook?  Wat doet de school met die wetenschap? Deze vragen hebben wij onszelf ook gesteld. Het kwaliteitsbeleid valt uiteen in vijf stappen, die hieronder verder worden uitgewerkt: bepalen van de kwaliteit (daarbij hebben we gebruik gemaakt van het zelfevaluatieinstrument van de Stichting NOB), formuleren van prioriteiten, ontwikkelen van een aanpak, uitvoeren, evalueren en borgen van de kwaliteit. In de laatste paragraaf wordt een overzicht gegeven van de beleidsvoornemens van de school. Verbeterplannen spelen een centrale rol in ons kwaliteitsbeleid. In dit hoofdstuk zullen we beschrijven hoe die tot stand komen en hoe wij deze gebruiken, maar de verbeterplannen zelf zult u hier niet aantreffen. Dit zijn aparte documenten die in de komende periode zullen worden opgesteld. Wij zien de zorg voor kwaliteit als een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Daarom worden naast de leerkrachten ook de ouders en – niet te vergeten – de kinderen hier nadrukkelijk bij betrokken. Onze ervaring is dat kinderen heel goed in staat zijn om de sterke en zwakke punten van de school te benoemen. 5.1 -

-

-

Bepaling van de kwaliteit van de school (diagnose) Om te bepalen waar de school staat hebben we gebruik gemaakt van het zelfevaluatie instrument van de Stichting NOB. Dit houdt in dat in een schema ten aanzien van allerlei aspecten van zowel het onderwijs als management en organisatie wordt aangegeven of deze op orde zijn of verbetering behoeven. Het zelfevaluatie instrument is in het schooljaar 2010-2011 door bestuur, de coördinator en een deel van het team ingevuld. Het voornemen is om dit zelfevaluatieinstrument jaarlijks aan het einde van het schooljaar in te vullen, zodat we kunnen zien of de prioriteiten die zijn gesteld nog steeds de goede zijn, en of de school nog steeds op de goede weg is. Daarnaast zullen we elk jaar na de afname van de citotoets in januari, de scores analyseren en kijken of het onderwijs ergens aanpassing behoeft. Dat zou bijvoorbeeld het geval zijn als een gehele groep structureel op een deelgebied laag scoort. Is dat het geval dan is er niet alleen zorg voor individuele leerlingen geboden, maar moeten we ook kritisch de kwaliteit van ons eigen onderwijs bezien. Als leerlingen tussentijds stoppen met het NTC, vragen we aan de ouders de reden van vertrek. Dit houden we bij in een bestand zodat we hier na langere tijd hier wellicht conclusies aan kunnen verbinden. Het verslag van het inspectiebezoek (in 2008 en het komende bezoek verwachten we in 2012) is een belangrijk bron voor ons kwaliteitsbeleid. de jaarlijkse gesprekken met de leerkrachten en de klassenbezoeken kunnen aanleiding geven tot een kwaliteitsoordeel.



pagina 49 / 57

5.2 Formuleren van prioriteiten en doelen De volgende stap in ons kwaliteitsbeleid is het maken van keuzes, om goed te kunnen werken aan de kwaliteit is het belangrijk om met elkaar prioriteiten te stellen. De prioriteiten formuleren wij op een SMART-manier in de vorm van concrete doelstellingen. SMART staat voor:  Specifiek: concreet.  Meetbaar: evalueerbaar.  Acceptabel: instemming van betrokkenen.  Realistisch: haalbaar.  Tijdsgebonden: gepland in tijd. In het schoolplan geven wij een overzicht van de beleidsvoornemens voor de komende 4 jaar (zie schema hoofdstuk 6). In de schoolgids, geven wij vervolgens aan, aan welke beleidsvoornemens dat schooljaar zal worden gewerkt. 5.3 Ontwikkelen van een verbeterplan Per beleidsvoornemen of verbeterpunt wordt een verbeterplan opgesteld. Hierin geven we aan welke aanpak we ontwikkeld hebben om de gestelde doelen te realiseren, welke middelen hiervoor zullen worden ingezet en wie waarvoor verantwoordelijk is. Ook wordt een tijdsplanning opgenomen. 5.4 Uitvoeren en evalueren van een verbeterplan Vervolgens komt het aan op de uitvoering. Hierbij zijn over het algemeen meerdere mensen betrokken, die elk hun eigen verantwoordelijkheid hebben. De coördinator houdt overzicht over het verloop van het proces. Tenslotte evalueren wij de gekozen aanpak, zodat bepaald kan worden of er daadwerkelijk een verbetering is opgetreden en op welke gebieden verdere inspanning nodig is. Overigens wordt al in een vroeg stadium van de uitvoering nagedacht over de evaluatie, zodat we gedurende het proces de informatie kunnen verzamelen die hiervoor nodig is. Ook kunnen we zo het proces gedurende de uitvoering monitoren en waar nodig bijsturen. 5.5 Borgen van kwaliteit Bestaande kwaliteit en gerealiseerde verbeteringen moeten worden onderhouden: kwaliteit moet worden geborgd. Het handhaven van de kwaliteit van ons onderwijs wordt bemoeilijkt door wisselingen in het personeelsbestand waarmee een NTC school nu eenmaal te maken heeft. Om dit te ondervangen besteden wij extra veel aandacht aan de overdracht van taken aan nieuwe medewerkers. Zo is het begin gemaakt met een bestuurskalender en een coordinatorkalender, zodat bij een overdracht geen belangrijke zaken vergeten worden. Ook is in het directie en bestuursreglement gedetailleerd beschreven wat ieders taken en verantwoordelijkheden zijn. Nieuwkomers kunnen zich zo eenvoudig inlezen. Verder maken wij gebruik van de volgende middelen om kwaliteit te borgen: 

Planmatig werken: handelingsplannen, weekplanningen, meerjarenplanning, verbeterplannen.



pagina 50 / 57

         

Standaardiseren: gemeenschappelijke afspraken maken en elkaar daarop aanspreken. Schoolplan/verbeterplan. Meerjarenbeleidsplan. Jaarverslag. Logboek/handboek/afsprakenbundel. Directiestatuut & bestuurstaken. Activiteitenkalender voor bestuur en leerkrachten. Toetskalender. Herhaald agenderen van evaluaties. (met als vraag: ‘Voldoen we nog steeds aan afgesproken kwaliteitseisen?’ of: ‘Zijn nieuwe kwaliteitseisen nodig?’) Het periodiek evalueren van het kwaliteitssysteem zelf: werkt de gebruikte indeling bij kwaliteitsbepaling bijvoorbeeld nog, geven de begrippen kwaliteit bepalen, verbeteren, bewaken en borgen voldoende duidelijkheid, helpen de verbeterplannen daadwerkelijk om de veranderingen te realiseren?

5.6 Beleidsvoornemens Hieronder volgt een samenvatting van de beleidsvoornemens ten aanzien van het kwaliteitsbeleid. Deze zijn: Doelstelling: Gestructureerder kwaliteitsbeleid Activiteit 1 Jaarlijks uitvoeren van zelfevaluatie einde schooljaar en opstellen van verbeterplan voor komend schooljaar. 2 Jaarlijkse evaluatie schoolprestaties a.d.h.v. citogegevens. Indien nodig bijstellen van onderwijsjaarplan. 3 Jaarlijkse tussentijdse evaluatie verbeterplan 4 Om het jaar het houden en een ouderenquête. Uitkomsten worden betrokken bij jaarlijkse zelfevaluatie. 5 Bijhouden van vertrekgrond van voortijdig schoolverlaters in bestand, gegevens betrekken bij jaarlijkse zelfevaluatie. 6 Jaarlijkse gesprekken met de leerkrachten en de klassenbezoeken kunnen aanleiding geven tot een kwaliteitsoordeel, betrekken in jaarlijkse zelfevaluatie 7 Het verslag van het inspectiebezoek (in 2008 en het komende bezoek verwachten we in 2012) is een belangrijk bron voor ons kwaliteitsbeleid.



pagina 51 / 57

6.

Samenvattende beleidsvoornemens voor de komende vier jaar

6.1. Doelstellingen Op basis van de voorgaande hoofdstukken hebben we voor de komende vier jaar l beleidsvoornemens geformuleerd op de volgende gebieden: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kwalitatief hoogstaand onderwijs met moderne leermiddelen Verbetering zorgstructuur en leerlingenzorg Verbetering didactisch handelen en pedagogisch klimaat Werken aan een gestructureerd kwaliteitsbeleid Werken aan passend onderwijs, welbevinden en omvang onderwijstijd Een professionele en planmatige school- en bestuurscultuur Verbeteren communicatie / ouderbetrokkenheid Bevorderen van de veiligheid op school Bewaken continuïteit NTC Uitbreiding activiteiten NTC

Alle activiteiten genoemd aan het eind van de verschillende hoofdstukken in dit schoolplan vallen onder een van deze tien doelstellingen. Ze zijn in dit hoofdstuk in samenhang met elkaar bezien en in de planning op elkaar afgestemd. Het zijn behoorlijk veel activiteiten, die dan ook niet allemaal meteen kunnen en hoeven worden uitgevoerd. Ze zijn dan ook verspreid over vier jaar ingepland (zie onder). Van een aantal activiteiten vond het bestuur en team dat ze niet konden wachten, en deze activiteiten zijn voor het komend schooljaar ingepland. De voornemens voor het komend schooljaar zijn ambitieus, maar wel realistisch. Soms gaat het om activiteiten die jaarlijks terugkomen, en deze zijn dan ook voor elk jaar van een kruisje voorzien. De voornemens zullen in de komende vier jaar worden uitgewerkt in afzonderlijke verbeterplannen dan wel direct geïmplementeerd worden in de school, en zichtbaar worden in het schoolbeleid en diverse producten die daar uit voortvloeien, zoals de bestuurskalender, het zorgprototcol en informatie op de site . 6.2 Samenvatting activiteiten voortvloeien uit de doelstellingen in het schoolplan 2011-2015 1.

1.1

1.2

1.3

Kwalitatief hoogstaand onderwijs met moderne leermiddelen Activiteit 2011- 2012- 2013- 20142012 2013 2014 2015 Jaarlijkse evaluatie of aanschaf van nieuwe computerapparatuur x x x X nodig is. Werken met erkende methodes en jaarlijkse beslissing of aanvullende x x x X en nieuwe leermiddelen gewenst zijn. De mogelijkheden van oefenen op x x x X internet meer benutten, m.n. voor



wie Bestuur en coördinator Bestuur, coördinator en team Coördinator, team, bestuur

pagina 52 / 57

1.4

2.

2.1

2.2 2.3 2.4 2.5 2.6

2.7 3.

3.1

3.2

3.3

3.4

3.5 3.6

3.7

het huiswerk. Op ISL gebruik maken van het smartbord (en internet). Hiertoe x x x x volgen de leerkrachten en coördinator een cursus. Verbetering zorgstructuur en leerlingenzorg Activiteit 2011- 2012- 2013- 20142012 2013 2014 2015 Verbetering signalering door gebruik van gestandaardiseerde x x x x signalerings- en diagnostische toetsen. Beter afstemmen van toetsen op x x x x het niveau van de leerlingen Opstellen van een zorgprotocol. x Evalueren en bijstellen van het x zorgprotocol Onderhouden van en werken x x x volgens zorgprotocol. Vaste intakeprocedure opstellen en houden van intakegesprekken x volgens vast stramien. Verdere verankering van het LVS in x x de zorgstructuur. Verbetering didactisch handelen en pedagogisch klimaat Activiteit 2011- 2012- 2013- 20142012 2013 2014 2015 Themamappen maken van de 18 thema´s die worden behandeld in de methode Ik en Ko inclusief x themaboeken en andere materialen. Themamappen maken van in het verleden gehouden x cultuurmiddagen. Bijhouden van themamappen van zojuist gehouden x x x x cultuurmiddagen. Concrete leerdoelen opnemen in de jaarplanningen (naast de x x x x bestaande methodegebonden jaarplanningen) Verder invoeren en continueren x x x x van zelfstandig werken. Samenwerken tussen leerlingen bevorderen door werkvormen te zoeken en uit te voeren en door x x vast te leggen bij welke onderdelen van de leerstof dit kan worden toegepast. Methodeverrijking x x x x



Coördinator en team

wie Coördinator

Coördinator Coördinator Coördinator Coördinator Coördinator

Coördinator

wie Coördinator en team

Coördinator en team Coördinator en team Coördinator en team

Coördinator en team Coördinator en team

Team

pagina 53 / 57

3.8

3.9

3.10

3.11

3.12

4.

4.1

4.2

4.3 4.4

4.5

4.6

4.7

woordenschatonderwijs De groepsplanningen in een afronding van de methode VLL x aan het eind van groep 3, i.p.v. halverwege groep 4. De coördinator zal het gevoerde beleid formuleren rond differentiatie en taal vastleggen in een beleidsdocument. Extra aandacht voor het technisch lezen in groep 3, onder andere met behulp van aanvullend x x materiaal om het automatiseren te bevorderen. Leesbevordering meer structureren en integreren in x onderwijsprogramma. Het bestuur stimuleert deelname van het team aan de x x nascholingsdagen van het sNOB Werken aan een gestructureerd kwaliteitsbeleid Activiteit 2011- 20122012 2013 Jaarlijks uitvoeren (in juni) van zelfevaluatie einde schooljaar en x x opstellen van verbeterplan voor komend schooljaar. Jaarlijkse evaluatie schoolprestaties a.d.h.v. citogegevens (februari). Indien x x nodig bijstellen van activiteitenlijst in schoolplan. Jaarlijkse tussentijdse evaluatie x x schoolplan (februari). Om het jaar een ouderenquete. Uitkomsten worden betrokken bij x jaarlijkse zelfevaluatie Bijhouden van vertrekgrond van voortijdig schoolverlaters in x x bestand, gegevens betrekken bij jaarlijkse zelfevaluatie. Twee-jaarlijks afleggen van een klassenbezoek door de coördinator en bespreking xx xx daarvan met aandacht voor mogelijke verbetering. Jaarlijks houden van een voortgangsgesprek tussen de x x leerkracht/klassenassistent met coördinator en





x

Coördinator en team x

x


x

x

20132014

20142015

x

x


Wie Bestuur, coördinator / team

Bestuur en coördinator x

x

x

x

Bestuur, coördinator Bestuur

x Bestuur x

x Coördinator

xx

x

xx

x

Bestuurslid personeel & Coordinator

pagina 54 / 57

4.8

5.

5.1

5.2

5.3

5.4

6.

6.1

6.2 6.3

6.4 6.5 6.6 6.7 6.8

personeelsfunctionaris van het bestuur. Het verslag van het Bestuur & team inspectiebezoek (in 2008 en het komende bezoek verwachten we x in 2012) is een belangrijk bron voor ons kwaliteitsbeleid. Werken aan passend onderwijs, welbevinden en omvang onderwijstijd Activiteit 2011- 2012- 2013- 2014- Wie 2012 2013 2014 2015 Bij de samenstelling van de Coördinator en groepen meer rekening houden team met niveauverschillen. Het ontwikkelingsniveau (cognitief en x x x x sociaal-emotioneel) en niet zozeer de leeftijd is leidend bij het plaatsen van kinderen in een groep. Aandacht in oudergesprekken Betrokken voor welbevinden en juiste niveau leerkracht en x x x x kind. Indien nodig wordt naar een coördinator passende oplossing gezocht. Voor de Grund blijven we scherp Bestuur / letten op het vereiste aantal uren x x x x coördinator van 120 uur. Voor ISL geldt dat vanaf 2012 Bestuur gestreefd wordt naar x x x gesubsidieerd onderwijs (120 uren norm) Een professionele en planmatige school- en bestuurscultuur Activiteit 2011- 2012- 2013- 2014- Wie 2012 2013 2014 2015 Samenstelling bestuurskalender Bestuur (ivm overdraagbaarheid x bestuurstaken). Actief bijhouden van Bestuur x x x bestuurskalender Samenstelling coördinatorkalender Coördinator (ivm overdraagbaarheid x coordinatietaken) Actief bijhouden van Coördinator x x x coördinatorkalender Leerlingdossiers worden in orde Coördinator en x gebracht team Opstellen van procedure voor het Coördinator x bijhouden van leerlingendossiers Leerlingdossiers bijhouden volgens Coördinator en x x vaste procedure team Verdere digitalisering Coördinator x leerlingdossiers



pagina 55 / 57

7.

7.1

7.2

7.3

7.4

8.

8.1

8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 9.

9.1

9.2 9.3

Verbeteren communicatie / ouderbetrokkenheid Activiteit 2011- 2012- 20132012 2013 2014 Ouders meer betrekken bij het leerproces van hun eigen kind, voortdurend te informeren en tips te geven hoe zij dat kunnen doen x x x (via site, nieuwsbrief, informatieavonden, wandelgangen). Ouders meer betrekken bij de school, door uitbreiding x ouderparticipatie (bibliotheekouder) Zorgen voor goede bereikbaarheid team en bestuur x x x per email en telefoon Goede en regelmatige informatievoorziening aan ouders x x x via website en nieuwsbrief. Bevorderen van de veiligheid op school Activiteit 2011- 2012- 20132012 2013 2014 Jaarlijks wordt een inspectie uitgevoerd om te bezien of de x x x klassen wel voldoen aan alle veiligheidsnormen. Aanschaffen van ehbo-kit per x klaslokaal Zorgen voor direct toegankelijke x lijst noodnummers per klaslokaal EHBO nascholing van minimaal x een leerkracht Afsluiten van een bestuurdersx aansprakelijkheidsverzekering. Onderzoeken verzekering bij x uitstapjes Bewaken financiële positie en contïnuiteit van het NTC Activiteit 2011- 2012- 20132012 2013 2014 Jaarlijks (april) houden van voortgangsgesprekken met x x x leerkrachten om wensen voor de toekomst te weten. Formuleren van een x wervingsbeleid leerkrachten Evaluatie wervingsbeleid x leerkrachten



20142015

Wie Bestuurslid communicatie & Coördinator

x

Coördinator

Coördinator x

x

20142015

Bestuurslid communicatie & Coördinator Wie Bestuur

x Coördinator Coördinator Bestuur/team Penningmeester Penningmeester

20142015

Wie Bestuur/coördinator

x Bestuur Bestuur

pagina 56 / 57

9.4 9.5 9.6 10.

10.1

10.2

10.3

10.4

Formuleren van een wervingsbeleid leerlingen Evaluatie wervingsbeleid leerlingen Een actieve rol spelen binnen de Nederlandstalige gemeenschap. Uitbreiding activiteiten NTC Activiteit Het onderwijs op ISL moet zijn definitieve vorm nog vinden, en dit in goede banen leiden heeft de eerste prioriteit, voordat eventueel aan uitwerking van andere plannen uit de toekomstscenario’s kan worden begonnen. Voor ISL willen we z.s.m een vorm vinden waarbij weer gebruik kan worden gemaakt van de subsidieregeling. Bedenken van aanvullend laagdrempelig aanbod voor kinderen voor wie het NTC aanbod te zwaar is (bv workshops) Aanbieden hiervan/experimenteren hiermee


Bestuur

x x x

x

x

x

20112012

20122013

20132014

20142015

Bestuur Bestuur

wie Bestuur

x

x

Bestuur x

x


Bestuur x

x

Bestuur

pagina 57 / 57

School : NTC-po Luxembourg ASBL Plaats : LUXEMBURG BRIN-nummer : 28PK

Recommend Documents