APRIL 2011
School in beeld Casper Diemerschool
Logo school
ALGEMENE INFORMATIE Foto
Op de Casper Diemerschool in Bergentheim zitten 190 leerlingen uit Bergentheim en Bruchterveld, die verdeeld zijn in acht leeftijdsgroepen. Het team bestaat uit: een directeur, 11 leerkrachten, 2 intern begeleiders, 3 onderwijsassistentes, een conciërge en een administratief medewerkster. Eén van de leerkrachten is ICT’er.
De school is genoemd naar Casper Diemer, omdat dominee Casper Diemer de aanzet heeft gegeven tot de oprichting van de school in 1907. Het logo geeft aan dat Gods Woord de basis is van leven en werken; in Gods Woord belijden we dat Christus Jezus de grond van ons bestaan is. Dagelijks worden we gevuld met zijn Geest (de duif).
De Casper Diemerschool wil vanuit Gods liefde elke dag werken aan de ontwikkeling van de leerlingen, omdat de Here God ons gemaakt heeft en omdat wij afhankelijk zijn van Hem. Daarom vinden we een veilige omgeving belangrijk. Want alleen in een veilige omgeving kan elk kind zich op zijn eigen niveau ontwikkelen, zelfstandig werken, verantwoording nemen en zich waardevol voelen. Daarbij wordt rekening gehouden met ieders gaven en mogelijkheden. We willen dat dit ook voor onze omgeving zichtbaar is.
LEZEN EN SPELLEN Foto
Foto
Foto
Tekst en foto”s:
Schoollocatie: G.K. van Hogendorpstraat 52, 7691 AW Bergentheim Telefoon: 0523-231947
[email protected] Website: www.casperdiemerschool.nl
Foto schoolgebouw
Elke letter heeft zijn eigen plaatje
...en beweging
‘De Leessleutel’ en ‘Schraven’
Leren lezen en spellen saai? Helemaal niet! De kinderen van groep 3 en 4 van de Casper Diemerschool vinden het juist leuk! “Dat komt omdat we de methode Schraven gebruiken,” legt Greetje Binnendijk, leerkracht van groep 3 uit. “We leren elke dag een nieuwe letter door die letter te horen, te zien, de beweging te maken die bij de letter hoort en dit te verwoorden. Dat spreekt alle kinderen aan. Daarna volgt elke dag, via een sober en vast stramien, een herhaling van wat er eerder geleerd is. Verder leren de kinderen meteen de letters ordenen in groepen: klinkers, medeklinkers, korte en lange klanken. Alle lettergroepen wonen in een straat, zodat de kinderen ze ook later snel terug weten te vinden. Doordat je alles zo vaak herhaald is er voor elk kind een succeservaring.”
APRIL 2011
School in beeld LEZEN EN SPELLEN - VERVOLG Foto
De methode Schraven wordt naast en over ‘de Leessleutel’, de normale methode die op de Casper Diemerschool gebruikt wordt, gelegd. Hierdoor is het gemakkelijker om gericht naar de normale methode, materialen en de toetsen te kijken. ‘Omdat je daardoor kritisch kijkt naar de sterke en zwakke punten van ‘de Leessleutel’, wordt deze juist versterkt,’ zegt Greetje. ‘Het gaat er om welke oefeningen je kiest en de manier waarop je ze aan de kinderen aanbiedt en inoefent. In groep drie hebben we eigenlijk twee hoofdperiodes: de eerste maanden, ongeveer tot januari, is de klankzuivere periode. Hierin leren de kinderen aanvankelijk lezen en spellen. De maanden erna, in de niet-klankzuivere periode, werken we aan het voortgezet lezen en spellen. In de eerste maanden bieden we alle letters expliciet aan. Om goed te kunnen lezen en schrijven is dan een snelle klanktekenkoppeling nodig. Door de letters geordend in groepen zoals klinkers, medeklinkers, korte en lange klanken aan te bieden, kunnen de kinderen sneller de klank-teken en de teken-klankkoppelingen terugvinden. Hierop kunnen ze dan bij het voortgezet lezen en spellen weer teruggrijpen.” GOEDE PATRONEN Foto
Foto
Foto
Tekst en foto”s:
Schoollocatie: G.K. van Hogendorpstraat 52, 7691 AW Bergentheim Telefoon: 0523-231947
[email protected] Website: www.casperdiemerschool.nl
Foto schoolgebouw
Meteen een dictee van het geleerde
Gaat alles goed?
Uitspreken, bewegen, nadoen
Hiermee wordt voorkomen dat de kinderen foute patronen inoefenen. Dat hoeft dan later dus ook niet gecorrigeerd te worden. Het leuke is ook dat problemen die vaak voorkomen bij het lezen en spellen, zoals te lang spellend blijven lezen, problemen bij het lezen van lange woorden en, bij het spellen, het moeite hebben met het opschrijven van open en gesloten lettergrepen en andere nietklankzuivere woorden, ondervangen worden. Dergelijke problemen zijn terug te voeren op vier gebieden: onvoldoende letterkennis, het vastzitten aan de globaalwoorden, het niet goed kunnen analyseren en de eerste letter vergeten. Die voorkom je dus door het gebruik van de methode Schraven, waardoor de kinderen op een goede manier het technisch lezen en spellen onder de knie krijgen. Dit bevordert een doorgaande leerlijn door de hele basisschool heen. Greetje: “Dat is toch voor iedereen de moeite waard? En het leuke voor ons als leerkrachten is, dat je je heel bewust bent van de structuur van de Nederlandse taal”.
School in beeld
APRIL 2011
OPBRENGSTGERICHT WERKEN Foto “Willen we de methode uitkrijgen of willen we in ons onderwijs aansluiten bij de mogelijkheden die de kinderen hebben en er uit halen wat er in zit?” Dat is de vraag die we onszelf twee jaar geleden hebben gesteld als team”, verteld schoolleider Peter Poortinga. “We hebben voor de tweede optie gekozen en daarom zijn we in 2009 gestart met het werken met groepsverbeterplannen. We proberen dit nog steeds meer te verfijnen, maar niet zonder de sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind uit het oog te verliezen.” Voorwaarde om opbrengstgericht te kunnen werken is het welbevinden van elk kind. Daarom werkt de school systematisch aan het zelfvertrouwen en het zelfbeeld van de kinderen door middel van de methode PAD en de Kanjertraining. Daarnaast vinden we het belangrijk dat de kinderen zich veilig voelen. Want anders kun je geen hoge leeropbrengsten verwachten.
Foto
Foto
Foto Tekst en foto”s:
Analyse...
… in tweetallen
Wat moet er anders?
Wat is opbrengstgericht werken? Kort gezegd draait het om de volgende punten: - de focus op leeropbrengsten - prestatie- en doelgericht onderwijs - goede leerresultaten - systematisch analyseren van de toetsresultaten op groeps- en schoolniveau - jaarlijks doelen stellen op groeps- en schoolniveau - afstemmen van het leerstofaanbod op de groep - afstemmen van de instructie - hoge doelen stellen
Schoollocatie: G.K. van Hogendorpstraat 52, 7691 AW Bergentheim Telefoon: 0523-231947
[email protected] Website: www.casperdiemerschool.nl
Foto schoolgebouw
APRIL 2011
School in beeld WERKWIJZE Hoe is de Casper Diemerschool met opbrengstgericht werken bezig gegaan? Elk jaar in april/mei besteedt het team een hele vergadering aan het analyseren van de resultaten op de verschillende toetsen van het leerlingvolgsysteem; De toetsen voor ordenen, taal voor kleuters, technisch lezen, begrijpend lezen, woordenschat, spelling, rekenen en de eindtoets worden hierbij bekeken. De resultaten op elk vakgebied worden geanalyseerd door een klein groepje leerkrachten; we kijken naar de resultaten op groeps- en schoolniveau, ook in de afgelopen jaren en kijken of er bijvoorbeeld opvallende dingen of trends in naar voren komen. Vervolgens presenteert elk groepje de bevindingen aan de rest van het team en ontstaat er een discussie: wat zien we, welke trend is waarneembaar, is het doel (dat het jaar ervoor is vastgesteld) gehaald, zo ja hoe hebben we dat voor elkaar gekregen (wat heeft er gewerkt), zo nee wat moeten we anders doen (wat heeft er niet gewerkt).
Foto
Foto
Foto
Tekst en foto”s:
Schoollocatie: G.K. van Hogendorpstraat 52, 7691 AW Bergentheim Telefoon: 0523-231947
[email protected] Website: www.casperdiemerschool.nl
Foto schoolgebouw
Resultaten van de analyse
Presenteren en bespreken
Vastleggen
Daarna wordt per toets een doel gesteld voor het komende jaar. Dat wordt geformuleerd in minimaal percentage A-/B-scores en maximaal percentage D-/Escores. In de eerste periode van het nieuwe schooljaar krijgt elke leerkracht een ‘groepsverbeterplan’ waarin de resultaten van de betreffende groep op de verschillende toetsen in het afgelopen jaar staan vermeld. Binnen de schooldoelen formuleert elke leerkracht voor elk vakgebied nieuwe doelen en geeft daarbij aan welke concrete acties hier aan worden gekoppeld. Zo maken we hiermee de omslag naar opbrengstgericht werken. In schooljaar 2010/2011 is het de bedoeling om het groepsverbeterplan in te passen in het groepsplan binnen handelingsgericht werken.
School in beeld
APRIL 2011
HET P.A.D.-LEERPLAN EN DE KANJERTRAINING Een klas vol padden, tijgers, apen, konijnen en pestvogels…. Je ziet het zomaar op de Casper Diemerschool in Bergentheim. Niet zonder doel: Met het P.A.D.-leerplan en de Kanjertraining wil men bereiken dat de kinderen zich veilig voelen op school, zichzelf durven zijn, zich meer bij elkaar betrokken voelen, meer zelfvertrouwen krijgen, hun gevoelens onder woorden kunnen brengen en hun eigen emoties en die van anderen kunnen herkennen en daar op inspelen. HET P.A.D.-LEERPLAN Het PAD-leerplan is een programma om de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen te stimuleren. PAD betekent: Programma Alternatieve Denkstrategieën. Je kunt het ook eenvoudiger vertalen: Proberen Anders te Denken. Gedurende alle acht schooljaren komen vier thema’s aan de orde tijdens ongeveer twintig lessen per leerjaar. Het gaat om ‘zelfbeeld’, ‘zelfcontrole’, ‘gevoelens’ en ‘probleemoplossen’. ZELFBEELD Foto
Foto
Tekst en foto”s:
Emotiekaartjes
Verschillende kinderen vertellen wat er gebeurd is en wat ze er bij voelen
Dit thema start in de onderbouw en loopt daarna als een rode draad door alle leerjaren heen. De leerkracht kiest elke week een ‘PAD-kind van de week’; alle kinderen komen een keer aan de beurt. De leerkracht en de klasgenootjes letten die week speciaal op de positieve kwaliteiten van het PAD-kind van de week en vertalen dit in complimenten. Bijvoorbeeld: “je kunt anderen goed helpen.” Complimenten zijn goed voor het positieve zelfbeeld van de leerlingen. Ze worden vaak opgeschreven, zodat het PAD-kind een heel blad met complimenten mee naar huis kan nemen. Ook mogen de ouders/verzorgers in de week dat hun kind PAD-kind van de week is, tijdens de lessen in de klas komen kijken. ZELFCONTROLE Ook dit thema start in de onderbouw en loopt daarna door als rode draad door alle leerjaren heen. Sommige leerlingen komen nogal eens in de problemen doordat ze te impulsief reageren. Ze slaan of schoppen bijvoorbeeld een medeleerling en bedenken pas achteraf dat je dat eigenlijk beter niet kunt doen.
Schoollocatie: G.K. van Hogendorpstraat 52, 7691 AW Bergentheim Telefoon: 0523-231947
[email protected] Website: www.casperdiemerschool.nl
Foto schoolgebouw
APRIL 2011
School in beeld ZELFCONTROLE - VERVOLG Met behulp van een verhaal over een schildpadje leren de kinderen zichzelf te controleren. Het schildpadje doet allerlei dingen ook nogal impulsief en komt daardoor steeds in de problemen. Van een oude, wijze schildpad leert hij dat hij beter eerst kan nadenken. De meester of juf leert de leerlingen dat er in alle probleemsituaties een ‘nadenkmoment’ is. Om te kunnen nadenken, moet je eerst rustig worden. GEVOEL ENS
Tekst en foto”s:
Het onder woorden leren brengen van gevoelens en ermee leren omgaan, komt in alle groepen aan de orde, maar de nadruk ligt voor dit thema bij de middenbouw. Kinderen leren bij dit thema hun eigen gevoelens en die van anderen in te schatten. Ze leren dat gevoelens belangrijke signalen zijn en dat je die informatie niet moet negeren. Het benoemen van je gevoelens – ook de negatieve – kan juist helpen om grip te krijgen op een situatie. De kinderen leren verder dat gedrag en gevoelens bij elkaar horen, maar dat het wel twee verschillende dingen zijn. Je boos voelen is in orde, maar over de manier waarop je uiting geeft aan je boosheid moet je goed nadenken. Bij de PAD-lessen over gevoelens horen speciale emotiekaartjes: kaartjes met daarop een tekening van een gezichtje dat een gevoel uitbeeldt, met daaronder een ‘gevoelswoord’. Elke leerling krijgt een doosje met een serie van deze emotiekaartjes. De leerlingen en de leerkracht denken op bepaalde momenten van de dag, bijvoorbeeld na de ochtendpauze, over hun gevoelens na en zetten het bijpassende emotiekaartje in een houten blokje op tafel. Soms voert de meester of juf aan de hand van deze kaartjes een kringgesprek over gevoelens. Foto
Foto
Schoollocatie: G.K. van Hogendorpstraat 52, 7691 AW Bergentheim Telefoon: 0523-231947
[email protected] Website: www.casperdiemerschool.nl
Foto schoolgebouw
Reacties op elkaar
De leerkracht vraagt door
PROBLEEMOPLOSSEN Het probleemoplossen komt in alle groepen aan de orde, maar de nadruk ligt voor dit thema bij de bovenbouw. De PAD-lessen in de hogere groepen maken de leerlingen steeds meer duidelijk dat zij zelf verantwoordelijk zijn voor de keuzes die ze maken. Als je bijvoorbeeld van andere kinderen niet mee mag doen met een spelletje kaarten, loop je dan huilend weg, sla je woedend de kaarten van tafel of probeer je te onderhandelen? Bij probleemoplossen leren de kinderen welke oplossingen er te verzinnen zijn, hoe zij ‘de beste oplossing’ kiezen en hoe ze deze vervolgens kunnen toepassen. Zij leren van tevoren te bedenken wat de gevolgen zijn van hun gekozen oplossing.
School in beeld
APRIL 2011
KANJERTRAINING Omdat wij hebben ervaren dat het PAD-leerplan best een aanvulling kan gebruiken, geven we in de groepen 5 t/m 8 jaarlijks een Kanjertraining in de eerste helft van het schooljaar. Het PAD-leerplan is voornamelijk gericht op het kind en zijn of haar gevoelens, de Kanjertraining gaat dieper in op de rollen in de groep en hoe je met elkaar omgaat. Er zijn 5 kanjerafspraken: 1. We vertrouwen elkaar 2. We helpen elkaar 3. Niemand speelt de baas 4. Niemand lacht uit 5. Niemand doet zielig In een groep zie je verschillende gedragstypen, die uitgebreid aan de orde komen en geoefend worden: - de Tijger (Kanjer) heeft de witte pet; hij is betrouwbaar en zeker van zichzelf, hij denkt goed over zichzelf en de ander - de Pestvogel (baasspeler) heeft de zwarte pet op; hij denkt goed over zichzelf en slecht over de ander - het Konijn (stil of bang) heeft de gele pet op; hij denkt slecht over zichzelf en goed over de ander - de Aap (uitslover, grapjurk) heeft de rode pet op; hij denkt slecht over zichzelf en slecht over de ander Niemand is alleen maar één gedragstype, we kennen alle petten. De gedragstypen maken voor de kinderen bepaald gedrag direct duidelijk en kunnen het onderbrengen in gewenst of ongewenst gedrag. Met de Kanjertraining streven we er naar om kinderen zichzelf te laten zijn. Voorafgaand aan een trainingssessie worden hele duidelijke afspraken gemaakt. Met het gebruik van het P.A.D.-leerplan in alle groepen en de Kanjertraining in de groepen 5 t/m 8 willen we preventief bezig zijn en bewust werken aan een pedagogisch klimaat, waarin kinderen zich veilig en geborgen weten, zelfvertrouwen hebben en in staat zijn om in sociaal-emotioneel opzicht zo optimaal mogelijk te functioneren
Tekst en foto”s:
Schoollocatie: G.K. van Hogendorpstraat 52, 7691 AW Bergentheim Telefoon: 0523-231947
[email protected] Website: www.casperdiemerschool.nl
Foto schoolgebouw
