Schone lucht treedt bovenin de GAP in en wordt aan de achterzijde weer afgezogen

Denios Nieuws verschijnt drie keer per jaar | oplage 40.000 | Jaargang 1 | September 2010 | Nummer 3

In deze uitgave: GAP zorgt voor veilige halfgeleiderreiniging

PAGINA

2

Drempelverlagende, automatische vloeistofbarrière!

PAGINA

3

DENIOS Praktijkcase: Nieuwe chemicaliënopslag FrieslandCampina

PAGINA

4&5

Beschermd door neerwaarts luchtgordijn

PAGINA

Update nood- en oogdouches

PAGINA

Brandwerendheid hot issue

AMSTERDAM - Denios zal dit jaar vertegenwoordigd zijn met een stand op de grootste technologiebeurs van de Benelux, HET Instrument. Het evenement vindt plaats van 28 september tot en met 1 oktober 2010 en wordt georganiseerd door FHI, federatie van technologiebranches. Dit jaar is de vakbeurs terug van weggeweest in de RAI Amsterdam. Gerekend wordt op 500 exposanten en 18.000 bezoekers. Denios staat op stand 3A036 in hal 3 van de sectie Laboratorium Technologie, pal naast het demonstratielaboratorium LiveLab. Centraal binnen het expositieprogramma staan de GAP’s, aardingsbeveiligingen en oog- en nooddouches.

Veilige werkplek

GAP is de benaming voor veilige werkplekken die steeds vaker in laboratoria en op industriële werkplekken te vinden zijn. GAP staat voor Gefahrstoffarbeitsplätze en biedt ook zonder schuifraam de (lab)medewerker bescherming tegen contact met gevaarlijke stoffen. Dit is te danken aan een neerwaarts gericht luchtgordijn. Schone lucht treedt bovenin de GAP in en wordt aan de achterzijde weer afgezogen. Daarmee beschermt een GAP personeel tegen risicovolle gassen en dampen en biedt volledige bewegingsvrijheid en optimaal zicht op de werkzaamheden. Als extra bescherming tegen spatten demonstreert Denios tijdens Het Instrument een speciale GAP-versie met schuifraam. De GAP lijkt dan op een zuurkast, waarbij het schuifraam als losse module tegen de kast wordt

aangezet. Overigens kunnen GAP’s ook uitgevoerd worden met veiligheidslades en zijn ze te combineren met veiligheidskasten.

zijn al jaren een begrip in de laboratoriumwereld. Denios heeft ze nu ook in het pakket en demonstreert ze op de stand.

Altijd geaard

Denios levert allerlei aardingsmaterialen om processen veiliger te laten verlopen. Het Electro Static Discharge (ESD)programma biedt mogelijkheden om werkplekken elektrostatisch te beschermen. Hierbij worden alle personen en materialen op een gelijke, elektrische potentiaal gebracht. Met aardingskabels kunnen voltageverschillen tussen personen en voorwerpen vereffend worden. Denios gaat een stap verder met aardingssystemen die aan elektrische machines worden gekoppeld en ervoor zorgen dat een apparaat alleen aangaat bij voldoende aarding. Zo’n bewakingssysteem betekent inherente veiligheid voor werknemers op elk moment dat ze met elektro-apparatuur in aanraking komen.

Nood- en oogdouche De nood- en oogdouches van Broen (zie ook onder)

Gratis OV en maaltijd! Tijdens HET Instrument 2010 zijn er nieuwe openingstijden van kracht. Om de files te omzeilen opent de beurs zijn deuren van 11.00 tot 19.30. Van dinsdag tot en met donderdag worden voor het eerst warme maaltijden aangeboden op de beurs. In samenwerking met RAI kunnen bezoekers na voorregistratie op vertoon van hun bezoekersbewijs vrij reizen met NS naar en van de RAI en binnen Amsterdam met bus, tram en metro.  

6 Uitbreiding nood- en 7 oogdouches

GAP-demonstratie op locatie PAGINA

Bezoek Denios tijdens HET Instrument

8

Waarborg voor veiligheid.

ALPHEN A/D RIJN – Denios heeft zijn programma nood- en oogdouches uitgebreid met het bekende laboratoriummerk ‘Broen’. Denios heeft zich verder gespecialiseerd in de wereld van oog- en nooddouches. De eigen Denios-lijn, populair in de industrie, is uitgebreid met producten van de Deense leverancier Broen. Broen bekleedt als merk een sterke positie in de laboratoriummarkt. In de ECO-MASTER 05|10, de catalogus met het complete leveringsprogramma van Denios, is het nood- en oogdoucheprogramma dan ook fors uitgebreid.

Juiste temperatuur?

Voor elke situatie binnen of buiten waar nood- en oogdouches nodig zijn, is er nu een oplossing voorhanden. Er worden niet alleen systemen geleverd , maar de douches worden ook periodiek getest. Eens per jaar wordt de werking gecontroleerd. Zo schrijven de normen bepaalde sproeipatronen voor, een bepaald volume en gelden er bij verwarmde systemen eisen aan de watertemperatuur. Denios bekijkt ook of er technisch gesproken een legionellaprobleem kan ontstaan. Is aan alle normen voldaan, dan volgt certificering. Dit is geen overbodige luxe, want uit onderzoek blijkt dat vier op de vijf oog- en nooddouches in Nederland

op één of meer punten niet aan de adviezen voldoen. Met name de temperatuur is bij veel systemen niet in orde. Dit euvel is gemakkelijk op te lossen met speciale thermostaatkranen,

op zichzelf staande systemen op basis van bijvoorbeeld doorstromingsverwarming. Koud water loopt door het systeem tot het op de juiste temperatuur komt. Dat betekent nooit te koud of te heet water als de nood- en oogdouche in werking treedt. Uiteraard levert Denios ook dit soort thermostatische beveiligingen.

De Broen nood- en oogdouches zijn opgenomen in het Denios-pakket.

2

jk

ti rak

ECO-MASTER, meer dan een catalogus! De markt kent Denios vooral van onze catalogus. We hebben net weer de Eco-Master 2010 uitgegeven. We zijn bekend als de uitgever van die dikke catalogus, maar laat ik onderstrepen dat we veel meer zijn dan dat. We zijn namelijk geen Overtoom of Vink. Zij - en met hun veel andere catalogusaanbieders - verkopen ‘de krenten in de pap’ binnen ons vakgebied. Klop daar niet aan voor advies over welke stoffen er in een veiligheidskast mogen worden opgeslagen. Dan moet je het met de telefoniste stellen. Die kan je niet veel vertellen. Dat is hét onderscheid tussen Denios en andere partijen in de markt. Soms leveren zij dezelfde producten uit voorraad. Verschil is dat wij een specialist zijn in alles wat we verkopen en bovendien zelf produceren. Natuurlijk hebben wij klanten die een artikelnummer bestellen, maar in de regel komen ze bij ons voor oplossingen. Dan gaat er een adviseur naar de klant. Die bespreekt het probleem en komt met een advies afgestemd op de specifieke situatie. Naast advisering, levering en plaatsing van de installatie verzorgen we het onderhoud en de certificering en validatie. Dat doen we zelf of met partners. In de praktijk betekent dit dat we bij alle systemen die wij leveren een technisch dossier voegen. Hier staan alle tekeningen in , de onderbouwing, de regel- en wetgeving, een stuklijst van alle componenten. Dat alles op basis van CE. Hebben systemen onderhoud of controle nodig, dan doen we dat ook als de klant dat wil. Neem luchttechnische systemen, zoals onze GAP’s en zuurkasten. Periodiek checken we of het systeem nog goed technisch functioneert, ook certificeren we dit soort technische installaties op locatie. Complexere systemen zoals laminar downflow units, laten we door een extern en onafhankelijk bedrijf valideren. Kortom, we proberen heel servicegericht te zijn. Niet alles, maar wel zo’n driekwart van onze producten produceren we in onze eigen organisatie. Voor de opslag van gevaarlijke stoffen, zoals kasten, gebouwen en containers bieden we inmiddels zo’n 6.000 standaardproducten. We doen maatwerk als het moet, maar leveren gestandaardiseerde producten als het kan. Met standaardisatie bieden we de beste kwaliteit en de producten zijn gelijk gecertificeerd. Je bent in één keer klaar en dus goedkoper uit. Dat we zelf produceren is prettig. Het communiceert opener, want er zijn geen geheimen voor ons. Onze adviseurs van binnen- en buitendienst gaan bovendien minimaal twee keer per jaar naar onze hoofdvestiging in Duitsland om daar in Europees verband met collega’s het laatste nieuws te horen over nieuwe producten en productontwikkelingen. Zo worden ze geschoold en blijven ze up-to-date. Ze weten dus donders goed wat ze verkopen. Daar gaat het om. En ook wij kunnen snel en uit voorraad leveren, maar stoppen niet bij de levering. Kennis, kwaliteit en service is de basis van ons succes.

Peter van Doesum, directeur Denios bv

p e s veilige a c halfgeleiderreiniging OLEN (B) - Met de inrichting van vier speciale werkplekken kunnen werknemers bij Can­berra’s productieafdeling in het Belgische Olen zonder hinder van spatschermen of puntafzuigingen en beschermd tegen dampen reinigingsstappen aan halfgeleiders uitvoeren. Canberra is een wereldwijde ontwikkelaar, producent en distributeur van stralingsdetectieapparatuur. Deze toestellen dienen voor milieucontroles, radiochemische toepassingen, het bewaken van de veiligheid in kerncentrales en op openbare plaatsen. De productieafdeling in Olen, Canberra Semiconductor, ontwikkelt en produceert siliciumdetectoren voor de detectie van alpha- en bètastraling en produceert germaniumdetectoren voor de detectie van gammastraling.

Minder blootstelling

De cellen om deze stralingsvormen te detecteren worden gemaakt uit halfgeleiders. Tijdens hun productieproces voeren medewerkers reinigingsstappen uit met opgewarmde oplosmiddelen. Op drie plaatsen wordt hiervoor methanol gebruikt, een licht ontvlambaar en giftig product. Elders worden aceton en isopropanol toegepast. Bij al deze handelingen bestond er brandgevaar en overschreden de blootstellingen de wettelijke actiewaarden. Om het brandgevaar te beperken zocht de vestiging naar een werkwijze die opstapeling van ontvlambare dampen voorkomt. Aansluitend kwam het tot plaatsing van nieuwe, praktische opslagkasten voor de licht ontvlambare producten conform de Belgische en Vlaamse regelgeving. Ter vermindering van blootstelling werd gedacht aan afzuiging van de dampen, maar dit mocht niet ten kosten gaan van de verfijnde, handmatige werkzaamheden met de kost-

bare en kwetsbare halfgeleiders. Werknemers moesten daarom volledige bewegingsvrijheid hebben. Een klassieke zuurkast met spatscherm was daarom geen optie en de vestiging ging op zoek naar een alternatief.

Nog drie GAP’s

Na een positieve evaluatie viel het besluit om nog eens drie GAP’s te plaatsen voor het reinigen van germaniumkristallen. Elke kast kreeg een bijhorende opslagkast voor de chemicaliën. Hiermee verlopen de bevoorrading en verwerking van afvalstromen veel vlotter. In de onmiddellijke omgeving bevinden zich trekkasten, waarin met sterke zuren wordt gewerkt. De GAP’s kregen transparante wanden voor een beter en dus veiliger overzicht van de werkvloer. Quality, Safety & Environmentmanager Steven Majewski blikt tevreden terug naar dit project. “Zowel bio-monitoring als de metingen arbeidshygiëne tonen aan dat de blootstelling van de werknemers nu ver onder de actiewaarde ligt, dat is 10 procent van de drempelwaarde in België. De werkomstandigheden zijn er enorm op vooruit gegaan.”

‘Blootstelling ver onder actiewaarde!’

De Canberravestiging vond een oplossing in de GAP-techniek van Denios. Een GAP-werkplek heeft anders dan een klassieke zuurkast met schuifraam een volledig open voorzijde. Een geforceerde stroom van schone lucht voorkomt dat werknemers gevaarlijke dampen inademen. Kwalijke gassen worden aan de achterwand afgezogen. In Olen werd allereerst een GAPwerkplek geïnstalleerd waar met aceton en iso-propanol wordt gewerkt. Deze werd ook voorzien van een 90 minuten brandwerende schuifladekast.

3

Drempelverlagende, automatische vloeistofbarrière! ALPHEN A/D RIJN – Met de Anhamm-vloeistofbarrière beschikken bedrijven over een opvangsysteem om bluswater binnen te houden in opslagruimten met meer dan 10 ton gevaarlijke stoffen of regenwater buiten te houden zonder hinder voor werkzaamheden. Deze gepatenteerde veiligheidsvoorziening is genoemd naar uitvinder Helmut Anhamm. Hij kreeg in 1995 de innovatieprijs voor de Duitse economie voor deze vinding. De vloeistofbarrière wordt in een deuropening geplaatst, volledig geïntegreerd in het fundament.

Werkt altijd!

Hier is een uitsparing in het fundament voor nodig met een diepte van 140 mm. Hierin komt een verankerde, vloeistofdichte roestvast stalen bak te liggen Het 10 cm dikke schot van RVS ligt in de opvangbak, die is gevuld met steenwol. Het scharniert aan de deurzijde of aan de zijde van de compartimentering. Hier zijn kolommen geplaatst met een mechanisch werkend veersysteem. Vrijkomende vloeistoffen lopen in de opvangbak, het schot gaat drijven, komt zo’n 20 centimeter omhoog en wordt automatisch door het systeem opgeklapt. De ruimte is dan afgesloten voor in- of uittre-

dende vloeistoffen. De voorziening treedt in werking zonder hulpmiddelen, zoals elektra of detectie. Het systeem is niet alleen bewezen vloeistofdicht, maar ook brandwerend. Beide aspecten zijn uitvoerig getest en gecertificeerd door de TÜV. Voor de Amerikaanse markt is het systeem getest en FM gecertificeerd.

Veilig en efficiënt

De dagelijkse werkzaamheden ondervinden geen enkele hinder van deze veiligheidsvoorziening. In geopende stand vormt de barrière één vlak met het vloerniveau. Er wordt dus geen drempel opgeworpen. Veiligheid en efficiëntie gaan met deze voorziening dus hand in hand. De maximaal toegestane aslast bedraagt 6,5 ton. Daarmee is de barrière geschikt voor heftrucks en personen- en vrachtauto’s. In een opslagruimte voor gevaarlijke stoffen kan het systeem dienen voor vloeistofcompartimentering of om bluswater op te vangen. De opvangcapaciteit is maximaal 1.500 l/m². Door de onafhankelijke werking van het systeem werkt het altijd, ook bij brand. De barrière kan bedrijven ook beschermen tegen wateroverlast door regenval, smeltwater of hoog water. De opvangbak wordt voor deze toepassing aangesloten op de regenwaterafvoer. Wanneer deze overbelast raakt, sluit de barrière automatisch. Toepassingen zijn bijvoorbeeld kelders, laaggelegen garages en winkelcentra.

Welk barrièresysteem?

Het Anhamm-vloeistofbarrièresysteem biedt een aantal aanwijsbare voordelen op ten opzichte van vloeistofdichte deuren en de ‘oranje guillotine’-barrières. Want hoe krijgt u de vloeistof weer uit uw ruimte na een blusactie om maar iets te noemen? Een deur houdt vloeistoffen weliswaar tegen, maar het bluswater stroomt er alsnog uit bij het openen van die deur. Lastig als u erbij moet om de ruimte leeg te pompen. De ‘guillotine’, waarbij er een barrière neervalt, werkt alleen na branddetectie. Deze techniek reageert dus niet op vloeistoffen die zonder brand vrijkomen tijdens lekkages of overstromingen. Met de oplossing van Helmut Anhamm bent u altijd verzekerd van een vloeistofdrempel die uittredende vloeistoffen keert. Bij lekkage uit IBC’s, bluswater bij brand of instromend water door bijvoorbeeld een stijgend grondwaterpeil in lager gelegen ruimtes kunt u er altijd bij als de vloeistof weggepompt moet worden.

Het Anhamm-vloeistofbarrièresysteem ‘ligt’ stand-by bij de ingang van deze ruimte met gevaarlijke stoffen.

- ijzersterke aanbieding -

4

jk

ti k a r

p

e s a c

“het is een modulair groeimodel”

LEEUWARDEN - Eind 2009 heeft de vestiging van FrieslandCampina in Leeuwarden een overkapte opslagvoorziening in gebruik genomen voor chemicaliën, reinigingsmiddelen, verpakkingslakken en chemisch afval. Het uit vier brandwerende systeemcontainers bestaande park, met een vijfde aanvullend brandcompartiment voor een desinfectiemiddel, is opvallend compact gehouden en modulair uit te breiden. De opslagvoorziening ‘De Greuns’ in de blauwe RALkleuren van het concern bevindt zich op vijf minuten lopen van de productielocaties en het kantoor van FrieslandCampina. Bewust ruimtelijk gescheiden van de rest van de vestiging, stelt Willem Ytsma, projectmanager technical site management. “Wel zo veilig bij eventuele calamiteiten”, stelt hij tevreden vast. De opslagvoorziening is geheel overkapt, wind- en waterdicht en het terrein afgescheiden van de buitenwereld met een hoog hekwerk. Binnen is het

licht en ruim met optimale toegang voor de heftrucks die dagelijks vaten met chemicaliën transporteren naar de verschillende productielocaties. Met een druk op de rode knoppen sluit Ytsma binnen de brandwerende deuren van de vier systeemcontainers. Ze zijn 90 minuten brandwerend. De inhoud is gegroepeerd naar ADR-klasse (zie kader): één unit voor chemisch afval, één unit voor onder meer lakken en petroleumether, één gecompartimenteerde unit voor verdunners en waterstofperoxide, één unit voor onder meer alcoholen en reserveplaatsen en een vijfde kleinere unit voor een desinfectiemiddel.

PGS-15

De locatie van FrieslandCampina verwerkt jaarlijks bijna een miljard liter melk. Melkwagens van de coöperatie rijden af en aan. Tot de producten die hier van de band rollen behoren de blikjes Frisia. Ze bevatten gecondenseerde

diverse chemicaliën nodig voor de productieprocessen, waaronder de reiniging en desinfectie van de zuivellijnen en het steriliseren van verpakkingen; voor zijn eigen energiecentrale plus utiliteit met wkk-installatie; en voor het lakken van blikken tijdens fabricage in de bussenfabriek.

Nieuwe chemicaliënopslag van FrieslandCampina heeft voorbeeldfunctie melk die over de hele wereld verkocht wordt. Zo’n negentig procent van deze productie is bestemd voor de export. Als zuivelonderneming heeft FrieslandCampina

Ook komt er chemisch afval vrij dat veilig opgeslagen moet worden. De oude opslagvoorziening was aan modernisering toe vanwege de nieuwe PGS 15-richtlijnen

(Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen) voor de opslag van verpakte gevaarlijke stoffen. Vanaf midden 2008 was dit project gaan lopen. In november dat jaar kreeg Denios een officiële aanvraag om een voorstel te maken voor de nieuwe opslagvoorziening.

Van zes naar vier

Medewerkers van Denios inventariseerden alle chemicaliën die de opslag moest herbergen, brachten de hoeveelheden in kaart en maakten op grond van de wettelijke voorschriften een indeling voor de voorziening naar chemicaliëngroepen en het benodigde opslagvolume. In januari 2009 werd het eerste concept besproken. Friesland-

5

Slimme compartimentering Cluster 1 (ADR-klasse 3): onder meer naald- en goudlakken en ethers op een temperatuur van 15 tot 20 graden Celsius. Cluster 2 (ADR-klasse 3 | ADR-klasse 5.1): compartimentering van verdunners en waterstofperoxide op een temperatuur gehouden van 15 tot 20 graden Celsius (verdunners) of tussen 5 en 20 graden Celsius (waterstofperoxide). Cluster 3 (ADR-klasse 3): onder meer plaatsmeer, Pre trition GR1 en alcohol onder vorstvrije condities Cluster 4 (ADR-klasse géén | ADR-klasse 8b en 8z): Chemisch afvalpoetsdoeken en vloeibaar chemisch afval. Cluster 5 (ADR-klasse 5.2): desinfectiemiddel Oxonia P3 op een temperatuur tussen 5 en 25 graden Celsius. Campina keek kritisch naar het voorstel en hield zaken als huidige en toekomstige voorraad, soorten stoffen voor de opslag en het logistieke proces nogmaals tegen het licht. Dit leidde tot nieuwe inzichten. Zo bleek de zuivelonderneming met een compactere opslagvoorziening uit de voeten te kunnen door minder lakvoorraden aan te houden. Daarmee kon het aantal brandwerende systeemcontainers worden teruggebracht van zes naar vier. Een behoorlijke besparing! Ytsma: “Oorspronkelijk kochten we één keer per maand een hoeveelheid naadlak in. Na gesprekken met de toeleveranciers is afgesproken om regelmatiger beleverd te worden, zodat we met een kleinere opslagvoorziening toekunnen. We hebben harde garanties gekregen over de leveranties, want zonder lakken kunnen we onze bussen niet aflakken en onze melk niet afvullen. De melk blijft komen, dus we mogen nooit zonder lakken komen te zitten of chemicaliën om te reinigen.”

Net Lego

De uit vier compartimenten bestaande voorziening biedt precies de opslagcapaciteit die FrieslandCampina nu nodig heeft. Bij groei is uitbreiding altijd mogelijk, stelt Ytsma. “De voorziening is modulair neergezet. Hij zit nu vol, alles wat nodig is voor de operatie past erin. We kijken wel vooruit of we met deze voorziening de toekomstige capaciteit van de fabriek aankunnen. Uitbreiden is een kwestie van een stukje beton storten, wandje eruit en volgende unit erbij. Net Lego. Als ik Denios morgen bel om twee units erbij te zetten, is dat zo geregeld.”

‘We hebben niet geïnvesteerd in lucht’

Compartimenteren

De voorziening is ook compact gehouden door een slimme indeling. Sommige containers zijn gecompartimenteerd, zodat er stoffen met verschillende gevarenklassen samen in één brandwerende unit kunnen worden opgeslagen. Complicerende factor is dat sommige stoffen, zoals lakken weer op temperatuur gehouden moeten worden, terwijl bij andere zoals alcoholen voor

Van links naar rechts: De opslagvoorziening ‘De Greuns’ Accountmanager Thijs van Rijn demonstreert de nood- en oogdouche waarvan het water altijd op 21 graden Celsius wordt gehouden Willem Ytsma, projectmanager TSM, sluit een van de containers met de rode knop. Magazijnbediende Peter Muizer in actie.

de laboratoria en diesel voor de heftrucks vorstvrij bewaren volstaat. Dan de verschillende verpakkingformaten: IBC’s en pallets met chemicaliën. “Ja, het was even puzzelen”, constateert accountmanager Thijs van Rijn van Denios. “We proberen zo veel mogelijk te clusteren voor een optimale inrichting van de voorziening, rekening houdend met de wet- en regelgeving. We konden alles kwijt in vier systeemcontainers, maar het desinfectiemiddel P3 Oxonia mocht nergens bij. Dit product met ADR-klasse 5.2 kan niet bij stoffen in ADR-klasse 3 en 5.1 worden geplaatst. Bovendien is het een agressief goedje dat een container bij een calamiteit aan kan tasten. Daarom hebben we daar een separaat brandcompartiment voor gemaakt met een openslaande deur die binnen het bestaande gebouw past.”

Puntjes op de i

Toen de knoop was doorgehakt stond het complex er in drie maanden. In de fabriek van Denios in Bad Oeynhausen werden de containers van 4 x 10 meter gebouwd. Hier vond ook de Factory Acceptance Test (FAT) plaatst. Hierna gingen de units naar Leeuwarden, waar het opslaggebouw ondanks het slechte weer in slechts één week tijd werd opgebouwd. Op locatie vond de Site Acceptance Test (SAT) plaats. Tijdens de oplevering controleerde Thijs Jan Stolker, projectleider van Denios, samen met de gebruikers alle aspecten in detail en gaf een uitvoerige toelichting over het gebruik van het gebouw. Na de SAT werden de laatste puntjes op de i gezet, zoals het aanbrengen van een extra aanrijdingsbeveiliging. De voorziening is nu een half jaar in gebruik, Ytsma blikt terug: “Als locatie hebben we veiligheid hoog in het vaandel, zowel op het vlak van personen als het werken met gevaarlijke stoffen in het algemeen. We hebben risico’s geëlimineerd door de chemicaliënopslag buiten de fabriek te houden. We voldoen nu aan de strengste regelgeving. Qua ruimte is het ook goed te doen, door het zo compact te houden hebben we niet geïnvesteerd in lucht. Het is een voorbeeld voor onze organisatie. En het is een modulair groeimodel, we kunnen dus alle kanten uit.”

Van boven naar beneden: Warmtedifferentiaalmeter: mocht de temperatuur snel stijgen, dan sluit de opslag automatisch de stroom af en gaan de deuren dicht. Losse palletstellingen zijn verankerd in het fundament ter voorkoming van negatieve belasting op de brandwerende constructie. De minicontainer voor de opslag Oxonia P3. Dit verwarmingssysteem houdt containers op een temperatuur tussen de 15 en 20 graden Celsius en is voorzien van een warmterecirculatiesysteem.

6

beschermd door neerwaarts luchtgordijn ALPHEN A/D RIJN Containment-systemen, zoals laminair downflow booth-units en laminair downflow bench-units, beschermen operators tegen schadelijke stoffen die vrij kunnen komen tijdens handmatige producthandelingen. Diverse ventilatietechnieken zijn leverbaar met een zeer hoog beschermingsniveau, waarbij de operator alle bewegingsvrijheid krijgt. Laminair downflow booth units worden vooral gebruikt in de farmaceutische, chemische, cosmetische en voedingsindustrie. Ze bieden een extreem grote bescherming tegen blootstelling aan schadelijke stoffen zonder het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen. De gebruiker heeft volledige bewegingsvrijheid. De werkzaamheden kunnen plaatsvinden onder de beste condities. Dit resulteert in een aanzienlijke verhoging van de productiviteit. De booths zijn leverbaar met recirculatie of met single-pass techniek; in een uitvoering volgens Good Manufacturing Practices (GMP) en volgens de eisen van de Food and Drug Adminstration (FDA); met persoonsbescher-

Maximale bescherming operator door laminaire downflowtechniek.

Laminair downflow booth-units, type recirculatie, met weegtafels bij een cosmeticaproducent.

ming, met productbescherming en met persoons- en productbescherming. Vooraf worden met de opdrachtgever afspraken gemaakt over te realiseren blootstellingniveaus. ‘No cure, no pay’-leveringen behoren tot de mogelijkheden. De afgelopen jaren heeft Denios diverse projecten gerealiseerd voor producenten in de farmaceutische en fijn chemische industrie.

werkruimte beschermd tegen de schadelijke stoffen.

Bewegingsvrijheid

Een on-board-filter-systeem, haalt met fijnstof- en Hepafilters schadelijke stoffen uit de afgezogen lucht. Schone lucht keert terug via het plafondplenum naar de werkruimte. Van die teruggevoerde lucht is minimaal 99,999% van de stofdeeltjes verwijderd. Een kleine

hoeveelheid schone lucht wordt als ‘bleed’ afgevoerd naar de omliggende ruimte of atmosfeer. Zo ontstaat een lichte onderdruk in de booth. Dit voorkomt dat contaminatie kan plaatsvinden buiten het veilige werkgebied. De gemiddelde blootstelling van een operator bij een verblijf in zo’n laminaire downflow -unit is in een bedrijfssituatie < 0.04 mg/m3 . In de praktijk zijn resultaten van 0.01 mg/m3 tot 0.002 mg/m3 mogelijk. Kortom, door het laminair-downflowsysteem is het mogelijk de schadelijke stoffen optimaal af te voeren. De operators hebben volledige bewegingsvrijheid en werken in een schone omgeving met prima verlichting. Bovendien worden ook werknemers buiten de

Recirculatie

Er zijn verschillende technische mogelijkheden voor inrichting van werkplekken waar met gevaarlijke stoffen wordt gewerkt. Bij het recirculatiesysteem wordt de lucht in de booth-unit circa 800 keer per uur ververst. Deze lucht wordt met een minimum aan turbulentie in een neerwaartse stroming via het plafond in de veilige werkruimte van de eenheid gebracht en via de achterkant afgezogen. Dit alles zonder tochtverschijnselen. Het distributieplafond in de unit bevat een dubbel 120 HDP Polyesther Monofilament Mesh met microperforaties. De toevoerlucht houdt de leefzone schoon en verdringt alle schadelijke stoffen doelgericht naar de afzuiging. Deze luchtstroom zorgt ervoor dat de stofconcentratie in de lucht tot een minimum wordt beperkt en dat een veilige situatie ontstaat voor de gebruiker. Circa 10% wordt als bleed afgevoerd. Via de voorkant van de booth-unit wordt circa 10% lucht als make-up aangevoerd. Het principe van het single pass-systeem komt overeen met het recirculatiesysteem. Verschil is dat alle afgezogen lucht wordt afgevoerd naar de buitenlucht. Van de verse lucht komt 90% via het distributieplafond laminair in de werkruimte, via de voorkant circa 10% als make-up.

Aseptisch Innovatieve afzuigtechnieken bieden optimale bescherming tegen schadelijke stoffen op de werkplek.

Een extra hygiënische optie is de laminaire downflow unit voor het uitvoeren van

aseptische werkzaamheden. Dit resulteert in een ‘Class A’-werkgebied, conform GMPAnnex 1. Dit wordt bereikt met een naar beneden gerichte, uniforme luchtstroom met een uittredesnelheid van 0,45 m/ sec (+/- 10%) , gemeten onder het luchtverdeeldoek. Met deze voorziening wordt de kwaliteit van het aseptische productieproces geborgd. Deze unit is geheel in roestvast staal uitgevoerd en volledig gelast. Daarbij ontstaat over het hele werkgebied een gelijkwaardige neerwaartse luchtstroming. Voor een egale verlichting , zonder schaduwen is de verlichting achter het PLF-screen weggewerkt.

internationale eisen Denios levert een totaal containmentconcept op maat voor de toepassing. Alles blijft in één hand van planning, ontwerp en uitvoering tot onderhoud en validatie. • Uitvoering volgens Good Manufacturing Practice (GMP)-standaarden en eisen van de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA). Verder: EUR-GMP, CE-markering, ATEX, Machinerichtlijn, ElektroMagnetische Compatibiliteit,, Veiligheid elektrisch materiaal en NEN-EN 6020-41. • Standaard documentatie, inclusief QA, DQ, IQ & OQ, FAT-SAT-protocollen

7

Update nood- en oogdouches ALPHEN A/D RIJN Nood- en oogdouches moeten altijd optimaal functioneren, ook al worden ze sporadisch ingezet. Welke normen gelden er en welke oplossingen zijn er voor industrie en laboratoria? Goed functionerende nooden oogdouches kunnen veel ellende voorkomen als de huid of ogen van medewerkers in aanraking komen met agressieve, bijtende of brandbare vloeistoffen, dampen of stofdeeltjes tijdens werkzaamheden. Snel en voldoende spoelen met water kan veel leed besparen. Het is daarom essentieel dat nooden oogdouches aanwezig zijn op plekken waar met risicovolle stoffen wordt gewerkt. Uiteraard dienen ze volgens de voorschriften te functioneren.

ANSI en EN

Dit betekent dat er zich altijd een nood- en oogdouche moet bevinden in onmiddellijke nabijheid van de werkplek. De ANSI Z 358.1-2004 van Het American National Standards Institute (ANSI) geeft aan dat deze binnen tien seconden bereikbaar moeten zijn en bij oogdouches per minuut 11,4

liter en bij nooddouches 75,7 liter water af moeten geven. Dit een kwartier lang. De richtlijn schrijft verder wekelijkse controle van de douches voor en eist dat ze lauwwarm water afgeven. De Europese normen volgens EN 15154-1/2 vereisen lagere debieten, namelijk 6 liter per minuut voor oog- en 60 liter per minuut voor nooddouches. Over watertemperaturen rept deze norm niet, al is hier sinds 2007 een advies over opgenomen in het aanhangsel. Verplichtend is de norm wel over de vorm en richting

van de douchestraal. Daarin is de Europese norm weer helderder dan de Amerikaanse. Zo wijken de Amerikaanse en Europese voorschriften op punten af, maar zijn de verschillen in de praktijk niet zo groot.

minimaal 20 graden Celsius houden, voorkomt bovendien onderkoeling bij gebruik.

Lauwwarm!

Onderzoek heeft uitgewezen dat het spoelen van de ogen bij een tempera-

Uitbreiding pakket

Denios biedt een compleet programma nood- en oogdouches voor verschillende toepassingen conform de Europese én Amerikaanse normen. Dit programma is dit jaar bovendien verder uitgebreid en gespecialiseerd. Zo is het Deense merk Broen in het pakket opgenomen, marktleider in de laboratoriummarkt. De Broen-producten vallen onder de L-serie van Denios die toegespitst is op het lab. Voor de industrie en op productielocaties is er de P-serie nood- en oogdouches, voor stoffige omgevingen de Mserie. De M-modellen kunnen vorstvrij worden uitgevoerd en afgesloten met een kunststofkap, zodat douchekop en bak altijd schoon blijven. De I-serie bestaat uit geïsoleerde nood- en oogdouches die met tracing vorstvrij zijn verwarmd. De oogdouches uit de W-serie zijn standaard verwarmd op 20 tot 25 graden Celsius. Tankdouches vallen in de Tserie, ze worden voornamelijk toegepast op locaties zonder waterleiding of warmwatervoorziening. Een voorziening tegen bevriezen wordt aanbevolen bij dit type douches. Het water op een temperatuur van

ze g onNooda a r V ure ‘ es’ h h r b oocogdou!c & aan 66

4 2-506 7 1 0 : NL 0087 2 1 3 3 BE: 0

tuur onder de 20 graden Celsius onaangenaam is. Bij een temperatuur onder de 5 graden Celsius kan zelfs een koudeshock optreden. Als het water te koud is, bestaat het risico dat de getroffene een spoeltijd van 15 minuten niet volmaakt. Denios stelt voor alle modellen oogdouches veiligheidsthermostaatkranen of elektrische doorstroomtoestellen beschikbaar om de juiste lauwwarme watertemperatuur te garanderen. Bij nooddouches ligt de ideale temperatuur tussen de 20 en 25 graden Celsius, bij oogdouches tussen de 20 en 30 graden Celsius. De tankdouches hebben een (optioneel) verwarmingssysteem dat water tussen de 20 en 25 graden Celsius houdt. Omdat de voorraadtank van 1.200 liter continu op temperatuur gehouden wordt , is het risico van Legionalla-besmetting groot en zijn conserveringsmiddelen noodzakelijk om dit probleem te tackelen.

8

Brandwerendheid hot issue ALPHEN A/D RIJN Brandwerendheid van compartimenten bij opslag van gevaarlijke stoffen is actueler dan ooit. De behoefte aan kennis over dit onderwerp is groot. Daarom heeft Denios een brochure uitgegeven om helderheid te scheppen. De bijzondere risico’s bij brand door de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen hebben ertoe geleid dat de eisen die gesteld worden aan brandwerende compartimenten voor opslag van gevaarlijke stoffen zijn aangescherpt. Naast de normen op dit gebied werd de richtlijn PGS15 in november 2008 aangevuld. Dit gebeurde via een errata, waarin de

COLOFON DENIOS Nieuws DENIOS Nieuws beoogt een bijdrage te leveren aan professionalisering op het gebied van veilig werken met gevaarlijke stoffen in Nederland en België en verschijnt drie keer per jaar.

criteria voor bouwdelen, zoals wanden en deuren, en de constructie duidelijk zijn bepaald. Omdat er nog steeds veel onduidelijkheid blijkt te zijn over de nieuwe voorschriften, heeft Denios een informatieve brochure uitgegeven rond dit thema. Hierin zijn de belangrijkste aspecten overzichtelijk samengevat en toegelicht.

Redactie Peter van Doesum Kor Elzenga Foodnote

U kunt de brochure inzien via www.denios.nl of een gedrukt exemplaar aanvragen.

Redactieadres Denios Nederland bv Christiaan Huijgensweg 4A NL-2408 AJ Alphen a/d Rijn Email: [email protected] België: Zandstraat 48 bus 1 B-2980 Zoersel Vormgeving Vincent Hentzepeter en Marjan Hammink Foodnote, Westerhaar

Demonstratie op locatie ALPHEN A/D RIJN Benieuwd naar de voordelen van een GAPwerkplek? Bel Denios voor een demonstratie in uw laboratorium of bedrijf, zodat u de werking van een GAP zelf kunt ervaren in uw werkomgeving. Met verschillende testrapporten

kunnen we de veilige werking van het systeem technisch en ergonomisch onderbouwen. Tijdens deze praktijkdemonstratie kunt u zelf beoordelen of het systeem aan uw verwachtingen voldoet. De techniek wordt toegelicht, inclusief een op uw situatie toegesneden advies van een vakspecialist. Aan

ECO-MASTER 2010 De nieuwe ECO-MASTER 05|10 is uit. Hierin vindt u het meest complete programma voor de opslag en handeling van gevaarlijke stoffen. In de ECO-MASTER staat het complete leveringsprogramma van Denios. Deze catalogus is opgedeeld in werken met gevaarlijke stoffen, opslag van gevaarlijke stoffen, handeling van vloeistoffen, handeling van emballage, verwarmen van chemische stoffen, verzamelen van chemisch afval, service en onderhoud.

www.denios.nl



Be demol voor een nstra locati tie op e! N L: 017 2-506 466 BE: 03 -3120 087

deze demonstratie zijn geen kosten of verplichtingen verbonden.

Drukkerij Moderna, België Uitgever Denios Nederland bv Christiaan Huijgensweg 4A NL-2408 AJ Alphen a/d Rijn Tel.: [+31] (0)172 – 506466 Fax.: [+31] (0)172 – 506189 Email: [email protected] Website: www.denios.nl België: Tel.: [+32] (0)3-3120087 Fax.: [+32] (0)3-3117351 Copyright Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of op enige andere wijze zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.