Scholen om van
te Leren Conferentie Beter en Slimmer leren met ICT 22 april 2015
Frans Schouwenburg – Kennisnet -‐ @allfrans
Waarom? Hoe richten deze scholen hun organisatie zo in dat ze leerlingen de optimale ruimte bieden om te leren en te groeien?
answergarden.ch/view/165813
Laterna Magica - Amsterdam
De Verwondering - Lent
4
Digitalis - Almere
De School - Zandvoort
4 vo-scholen DNS Tilburg
Vathorst Amersfoort
Innova
Niekée
Enschede
Roermond
1.We gaan uit van de nieuwsgierigheid en verwondering van het kind; 2.We moeten het kind vertrouwen, vrijheid en zelfstandigheid geven, en daarmee eigenaarschap over zijn ontwikkelproces; 3.We spannen ons in om alle capaciteiten en talenten die in het kind zitten, naar boven te halen; 4.Als school zijn we adaptief: kind, ouder en school passen zich maximaal aan elkaar aan
VISIE
…de urgentie om het kind, zijn talentontwikkeling, welzijn, lerend vermogen en ontwikkeling als (mede)mens, als uitgangspunt te nemen.
Bestuurlijke urgenties waren krimp, vinex, keuze bieden, slechte resultaten
Differentiëren = keuzes maken leerinhoud leerresultaat leerproces/-middel leertijd leerplan/ besluitvorming
Rolhouders hierbij leerling leerinhoud leerresultaat leerproces/ leermiddel leertijd leerplan/ besluitvorming
leerkracht
school/team/ ouder
bestuur
landelijk
Differentiëren in de mix leerinhoud Leraar: Kiezen
leerresultaat leerproces/-middel leertijd
binnen een taak of vak, thema
leerplan/
Bestuur: Kiezen uit een breder
curriculum dan vereist
besluitvorming
Differentiëren in de mix leerinhoud leerresultaat leerproces/-middel
Leraar: Bieden keuze hoe getoetst,
beoordeeld wordt Bestuur: Bieden
leertijd leerplan/ besluitvorming
keuze beoordelingsinstrument
Differentiëren in de mix leerinhoud leerresultaat leerproces/-middel Kiezen papier of digitaal Kiezen alleen, tweetal, groep School: bieden van keuze tussen docenten
leertijd leerplan/ besluitvorming
Differentiëren in de mix leerinhoud
Leraar: Bieden keuze waaraan tijd wordt besteed School: Bieden van keuzewerktijd Bestuur: Bieden van keuze in totale onderwijstijd
leerresultaat leerproces/-middel leertijd leerplan/ besluitvorming
Differentiëren in de mix Leraar: Per leerling een leerplan
Bestuurlijk: Driehoek leerling, ouder, school bepaalt
leerinhoud leerresultaat leerproces/-middel leertijd leerplan/ besluitvorming
ICT-investeringen leerling
leerkracht
leerinhoud leerresultaat leerproces/ leermiddel leertijd leerplan/ besluitvorming
Bestuur: Wat centraal, wat decentraal? Bestuur: kaderstellend of..?
school/team/ ouder
bestuur
landelijk
De adaptieve school
Wat de scholen zo sterk maakt, is dat ze zo goed kunnen uitleggen wat ze willen en wat ze doen. Dat is mijn leerpunt
Bezin én begin
20
Infrastructuur: een wereld gewonnen Deze scholen met hun afwijkende concepten zijn prima in staat de apparaten te gebruiken die gewoon op de markt zijn. Anders zijn, doet op dit gebied kennelijk geen pijn 21
Inhoud en toepassingen: remmende voorsprong
Deze voorlopers kunnen een duidelijke ict-‐ vraag articuleren, maar ontdekken dan dat het gevraagde nog niet bestaat.
Enkele knelpunten • adaptieve programma’s die op basis van goed/fout werken, in plaats van met feedback gericht op de ontwikkeling van de leerling; • de organisatie van digitale methodieken is gericht op een klas, een leerjaar • de meeste digitale methodes of collecties worden gepresenteerd in een complete leerlijn, terwijl deze scholen juist behoefte hebben aan materialen bij tussendoelen 23
Deskundigheid: De lerende school Onderling wordt intensief samengewerkt. Leraren zoeken elkaar doorlopend op, werken in teams op de leerpleinen, waardoor er dus altijd (brede) bevoegdheid aanwezig is. De leraren worden getraind in het geven van feedback op elkaar; er is veel intervisie en didactische coaching. 24
Behoud een helikopterblik
• Technologie staat pas aan het begin. Kom niet vast te zitten in dure toepassingen, die niet flexibel meebewegen met veranderende inzichten. • Houd de trendrapporten in de gaten • Kies voor marktoplossingen waar je met standaardproducten uit de voeten kunt. • Kies voor componenten, blokjes of tussenoplossingen, waar dat nog niet kan.
Denk in functionele eisen
• Formuleer met elkaar de gebruikerswensen • Bijvoorbeeld: Als leraar wil ik toegang tot actuele onderwijskennis, zodat de kwaliteit van mijn werk verbetert. • Hieruit ontstaat een gezamenlijke prioriteitenlijst. • De lijst gebruikerswensen blijft altijd aanwezig om nieuwe toepassingen en producten aan te toetsen.
Maak een materialenkaart
leerplein 3 (6,7,8)
• Probeer te gebruiken wat er is, vervang het als je iets vindt dat beter is
taal
Rekenen
leerplein 2 (4,5)
lezen
pilot Code 26 (lezen game van exova) vanaf groep 3
Bibliotheek Op School
Denk (denkend lezen) (na groep 6 minder bevredigend voor kids)
Rekentuin
taalactief (taalboeken)
vaardigheden
leerplein 1
math (exova)
Taalzee voorbereidend rekenen „Met Sprongen Vooruit” (L1-L3)
leerplein 2 (4,5)
leerplein 3 (6,7,8)
De Verwondering - materialenkaart
leerplein 1
leerplein 2 (4,5)
leerplein 1
leerplein 3 (6,7,8)
ipad camera yurls word
? ?
pro-connect (prowise)
padlet
ipc
tiktik (wens)
iMindmap, huis - blend
creatief en gereedschap
digitale topografie
leerplein 1
pinterest ppt, prezi
vaardigheden
muziek
myschool projects (wens)
gesch, ak, science, natuur, techniek, gym, muziek
leerplein 2 (4,5)
volgen
kennisapplets blauw = digitaal
drama
wereldorientatie
leerplein 3 (6,7,8) Dagstructuur: 30 min lezen, 1 uur taal, 1 uur rekenen, rest ipc (incl gym, muiek, etc)
ipc = international primary curriculum
ipc-licentie, lidmaatschap en doorontwikkeling met betrokkenheid 5 thema’s per jaar (vaste structuur fijner dan
pedagogisch klimaat met vreedzame school
Blijf streng
• • • •
Op de materialenkaart zie je de leeromgeving zich uitbreiden. Blijf streng bij nieuwe producten en mogelijkheden Blijf refereren aan de leermiddelenkaart en de gebruikerswensen Het blijft een constante cyclus: visie ontwikkelen, gebruikerswensen formuleren, zoeken naar producten, creëren van een mix van analoge en digitale toepassingen, scherp houden, aanvullen.
Bouwen of kopen? Doe het samen! Blijf klant!
• Meestal is het niet verstandig om in een fase van vorming en aanpassing een allesomvattend systeem te willen bouwen • Formuleer gezamenlijk de functionele wensen en daag de markt uit. Ook met de PO-‐raad! • Op deze manier blijven de scholen klant en hebben ze invloed op wat er geproduceerd wordt, en op de verdere ontwikkeling ervan.
30
Gepersonaliseerd leren vraagt om ruimte. ICT helpt die ruimte te creëren inhoud
leraar
leersituatie
lerende
middel 31
Leersituatie schept condities
voor bereiken van leerdoel
leersituatie
leerdoel
32
Vormen van gepersonaliseerd leren inhoud
leraar
leersituatie
WAT leert de leerling? HOE (didactiek en tempo) WAAR (school, overal) WANNEER (rooster, altijd)
lerende
middel 33
Vormen van gepersonaliseerd leren WAT leert leerling? HOE WAAR WANNEER
leraar
inhoud
leersituatie
lerende
middel 34
Vormen van gepersonaliseerd leren inhoud
leraar
leersituatie
WAT leert leerling? HOE WAAR WANNEER
lerende
middel 35
Basisvormen van gepersonaliseerd leren Variantenà
leraar gestuurd
mengvormen
lerende gestuurd
Aspecten van leersituaties Wat Hoe Wanneer Waar 36
Programma gestuurde leersituatie Hier verslaat ict de leraar: Vaste stappen Instructie – oefenen – herhalen Reproduceren Veel kennis van inspanning, succeservaring, vergeetcurve Leraar ziet max. 3 leerlingen
inhoud
leraar
leersituatie
lerende
ICT 37
Programmagestuurd maatwerk
Lerende gestuurde leersituatie Hier is ict in zijn kracht naast de leerling • • • • • •
Mindmaps Planning tools Portfolio en registratietools Communicatie en presentatie Hulp bij leren leren Vergroten verantwoordelijkheid en begeleiding leerproces
inhoud
leraar
leersituatie
lerende
ICT 39
Bloom’s ontleding van het leerproces
vaardigheden
40
Basisvormen van gepersonaliseerd leren Variantenà
leraar gestuurd
mengvormen
lerende gestuurd
maatwerk door programma sturing
nieuwe vormen van differentiatie gericht op verantwoordelijkheid lerende
Aspecten van leersituaties Wat Hoe Wanneer Waar
41
Formuleer uw belangrijkste kans na deze sessie
answergarden.ch/view/166013
‘Scholen om van te leren’ • Verschijnt op 27 mei • Gratis download vanaf Kennisnet • Als inspiratieboek te koop • Symposium ‘Een school om van te leren’ op 27 mei in Lent Fotografie Dirk-‐Jan Visser Vormgeving Ontwerphaven
