ijs w r e d n o n e n e s s a Volw en p r e w t An ie c in v o in de pr
t a a l e t Nooit ! n e r e l om te
: s ij w r e d n o s p e o r e b r e g Ho dé weg naar een job of hogere studies p. 4-5
a m lo ip d je n a v k r e w k Maa secundair onderwijs! p. 6-7
y b b o h e k u le n e e je k e Zo of bijscholing? p. 9-11
inhoud
van boekhouder ...
... TOT FIETSENMAKER
3
wat biedt het volwassenenonderwijs?
Wat biedt het volwassenenonderwijs?
3
Welke studiebewijzen of diploma’s kan ik behalen?
In het volwassenenonderwijs kan je opleidingen op drie niveaus volgen: basiseducatie, secundair volwassenenonderwijs en hoger beroepsonderwijs. Het tweedekansonderwijs geeft aanleiding tot een diploma secundair onderwijs. In het hoger beroepsonderwijs kan je een graduaatsdiploma behalen.
3
Heb je als volwassene vragen over bijleren of verder studeren?
4
Hoger beroepsonderwijs (HBO5)
4
Basiseducatie De basiseducatie richt zich tot volwassenen, die een basisvorming nodig hebben, zoals lezen, schrijven of rekenen. Ook andere basisvaardigheden, algemene kennis en attitudes komen hierbij aan bod. Ook voor anderstaligen zijn er diverse cursussen Nederlands tweede taal (NT2). • Basiseducatie wordt gegeven in de Centra voor Basiseducatie (CBE). • Basiseducatie kan je starten vanaf 18 jaar, NT2 vanaf 16 jaar. • Basiseducatie leidt tot een certificaat. • Over basiseducatie lees je meer op p. 12, over Nederlands voor anderstaligen op p. 13.
Nieuwtjes uit het hoger beroepsonderwijs Hoger beroepsonderwijs (HBO5)
5
Cursisten over hun HBO5-opleiding
6
Tweedekansonderwijs (TKO)
6
Hoe je diploma secundair onderwijs behalen?
6
Diplomeerbare opleidingen
7
Cursisten tweedekansonderwijs getuigen
8
Afstandsleren en gecombineerd onderwijs
8
Geen schotten meer tussen BSO en TSO
8
Weetjes uit het tweedekansonderwijs en secundair volwassenenonderwijs
9
Omdat leren
altijd loont!
Secundair volwassenenonderwijs
10
Creatieve opleidingen
11
Opleidingen in de kijker: muziekinstrumentenbouw en fietsenmaker
12
Basiseducatie
13
Nederlands voor anderstaligen (NT2)
13
Nieuwkomers getuigen
14
Lector in de kijker
14
De specifieke lerarenopleiding (SLO)
15
Waar vind ik een Centrum voor Volwassenenonderwijs of voor basiseducatie?
Colofon Redactie en fotografie Ilse Prinsen Grafische vormgeving Chris Seuntjens Coördinatie Vicky Bogaerts, Kathy De Winter, Annelies Vanderheyden, Herman Wolf Coverfoto Noortje Palmers V.U. Consortium De Rank, Consortium Vol-ant, Consortium Samen Stromen
2
volwassenenonderwijs INHOUD
Wil je graag bijleren of verder studeren? Of wil je eindelijk je studies afmaken? Een nieuwe wending aan je carrière geven? Wil je een nieuw vak leren of werk maken van die hobby, waar je al zolang van droomt? Het volwassenenonderwijs geeft je de kans om je dromen waar te maken! In de provincie Antwerpen vind je een bijzonder brede waaier aan studiegebieden. Maar liefst 27 Centra voor Volwassenenonderwijs en drie Centra voor Basiseducatie organiseren cursussen op heel wat lesplaatsen, zodat je er vast wel één in jouw buurt vindt. Je kan er les volgen vanaf zestien jaar tot ... Er is geen maximumgrens, want je bent nooit te oud om te leren. Het is nooit te vroeg of te laat om aan een opleiding te beginnen. Of het nu in functie van een job, een hobby of algemene ontwikkeling is, bijleren loont altijd! Het volwassenenonderwijs is de ideale manier om je kennis te verruimen, verdiepen of vernieuwen. En dat zowel voor wie werk zoekt als wie al werk heeft, wie zich wil bijscholen of een carrièreswitch maken. Want sowieso vergroot een opleiding je kansen op de arbeidsmarkt. Heb je al een leuke baan, dan kan je een specifieke vaardigheid onder de knie krijgen en zo je kans op promotie verhogen. Heb je geen diploma secundair onderwijs behaald, dan kan je in het volwassenenonderwijs toch nog je studies voltooien. Wil je een trapje hoger, dan kan je ook hogere studies in de centra voor volwassenenonderwijs volgen. Die leiden tot een erkend graduaatsdiploma, dat je ook voorbereidt op een latere bachelor.
Een grote troef van de opleidingen is het modulair systeem, dat je zelf kan invullen. De flexibiliteit van het onderwijs biedt je alle mogelijkheden om werk en studie te combineren, op jouw tempo. De leerstof wordt opgedeeld in modules. Dat zijn aparte onderdelen, die samen een opleiding vormen. Je bepaalt zelf welke modules je volgt, hoeveel en wanneer. Per jaar zijn er ook meerdere instapmomenten. Zo bepaalt elke cursist zelf de studieduur en intensiteit van het studiepakket. Je kan kiezen uit dag- en avondonderwijs of beide combineren. Sommige modules kunnen ook op zaterdagen worden gevolgd. Om de flexibiliteit nog groter te maken, kan je ook opteren voor gecombineerd onderwijs en afstandsleren. Daarbij combineer je contacturen lessen in de klas - met zelfstudie thuis of in een open leercentrum. Het spreekt voor zich dat je ook puur uit interesse, in functie van je vrije tijd, een opleiding in het volwassenenonderwijs kan volgen. Want wie een leuke hobby zoekt, is aan het juiste adres! Of je nu een taal wil leren, je eigen kleren wil maken of het poortje van je woning wil leren lassen, je vindt vast wel een opleiding in het volwassenenonderwijs!
Benieuwd geworden? In dit magazine vind je een overzicht van de vele mogelijkheden in het onderwijs voor volwassenen. Kathy De Winter, Consortium De Rank Annelies Vanderheyden, Consortium Vol-ant Herman Wolf, Consortium Samen Stromen
Laat je niet misleiden door deze benaming, want het hoger beroepsonderwijs (HBO5) heeft niets te maken met wat op secundair niveau beroepsonderwijs wordt genoemd. Het biedt erg beroepsgerichte opleidingen aan, vandaar deze naamgeving. Deze hogere opleidingen situeren zich tussen het secundair onderwijs en een professionele bachelor. Wie een HBO5-opleiding afrondt, krijgt een diploma van gegradueerde. Je bent dan meteen klaar voor de arbeidsmarkt, maar nadien kan je ook een bachelor of masterdiploma behalen. • Het hoger beroepsonderwijs wordt gegeven in de Centra voor Volwassenenonderwijs (CVO). • Een HBO5-opleiding kan je starten vanaf 18 jaar • Een HBO5-opleiding leidt tot het diploma van gegradueerde • Hierover lees je meer op p. 4-5. De specifieke lerarenopleiding (SLO) De specifieke lerarenopleiding vervangt het vroegere getuigschrift voor pedagogische bekwaamheid of de D-cursus. Deze opleiding leidt tot het diploma van leraar. • De specifieke lerarenopleiding wordt gegeven in de Centra voor Volwassenenonderwijs (CVO). • Je kan starten met een SLO-opleiding vanaf 18 jaar • Een SLO-opleiding leidt tot het diploma van leraar. • Hierover lees je meer op p. 14. Tweedekansonderwijs Je kan ook het diploma secundair onderwijs behalen in het volwassenenonderwijs. Dat doe je via de opleidingen van het studiegebied algemene vorming. Het biedt mensen, die geen secundair
Welke studiebewijzen of diploma’s kan ik behalen in het volwassenenonderwijs? diploma hebben, tweede kansen. Met dit diploma kan je nadien ook exact dezelfde hogere opleidingen volgen als met een in het dagonderwijs behaald secundair diploma. • Het tweedekansonderwijs wordt gegeven in de Centra voor Volwassenenonderwijs (CVO). • Je kan starten in het tweedekansonderwijs vanaf 18 jaar • Tweedekansonderwijs leidt tot een diploma secundair onderwijs. • Hierover lees je meer op p. 6-7 Secundair volwassenenonderwijs Het secundair volwassenenonderwijs biedt een zeer brede waaier van opleidingen aan. Deze gaan van talen tot koken, loodgieterij, webdesign of hoeden maken. Het is de ideale manier om je bij te scholen in functie van een beroep, een hobby of als aanvulling op een studie. • Het secundair volwassenenonderwijs wordt gege ven in de Centra voor Volwassenenonderwijs (CVO). • Een cursus secundair volwassenenonderwijs kan je starten vanaf 16 jaar. • Secundair volwassenenonderwijs leidt tot een certificaat. • Hierover lees je meer op p. 9-11.
• Je ontvangt een deelcertificaat per module van een opleiding. • Een certificaat krijg je als je de nodige deelcertificaten hebt behaald, met uitzondering van de opleiding ‘Bedrijfsbe heer’ (zie volgend punt). • Een getuigschrift bekrachtigt de opleiding ‘Bedrijfsbeheer’ (zie ook p.9) • Een diploma secundair onderwijs bekrachtigt de opleiding ‘Algemene Vorming’ in het twee dekansonderwijs, eventueel in combinatie met een diplomagerichte opleiding (zie ook p.6). • Je behaalt een graduaatsdiploma na het afronden van een opleiding in het hoger beroepsonderwijs van ten minste 900 lestijden. • Een diploma van leraar bekrachtigt de speci fieke lerarenopleiding. • Je kan geen bachelordiploma behalen via het volwassenenonderwijs. Na het volgen van een HBO5-opleiding kan je een bacheloroplei ding aan een hogeschool volgen. Op basis van je vooropleiding in het volwassenen onderwijs krijg je vrijstellingen, zodat je via een verkorte opleiding het bachelordiploma kan behalen (zie ook p. 4)
Meer info vind je op: www.ikleerbij.be www.ond.vlaanderen.be/volwassenenonderwijs
“Heb je als volwassene vragen over bijleren of verder studeren?
Wij helpen je verder!” Wil je verder studeren? Zoek je advies of begeleiding bij het maken van je studiekeuze? Meer informatie nodig over het onderwijs voor volwassenen en de mogelijke opleidingen? Heb je vragen rond de combinatie leren/werken/gezin? Wil je meer weten over toelatingsvoorwaarden en inschrijvingsgeld? Met al deze en andere vragen rond verder studeren, kan je terecht bij de studiekeuzebegeleiders. Zij helpen je gratis verder. “Je kan bellen, een mail sturen of op afspraak langskomen”, zegt begeleidster Stéphanie Kahane van Vol-ant. “Die vragen kunnen van allerlei aard zijn. ‘Ik wil mij heroriënteren, waar kan ik terecht? Wat kost het? Wat zijn de toelatings-
voorwaarden? Wat als ik geen diploma secundair onderwijs heb? Ik zoek hobbycursussen.’ Ook studenten, die hoger onderwijs hebben aangevat, maar beseffen dat deze studie te hoog gegrepen is, komen hier voor advies.”
graag met mensen werkt of eerder talent hebt voor talen of techniek. Aan de hand van allerlei opdrachtjes ontdek jij je sterke punten. Wij begeleiden ook anderstaligen die vaak moeilijker hun weg vinden in het aanbod aan opleidingen.”
De begeleiders gaan na wat je vroeger al geleerd hebt, wat voor werk je doet, waarom je wil studeren. “We kijken ook naar mogelijke hindernissen, die een nieuwe studie met zich kan meebrengen. Samen zoeken we naar oplossingen. Vind je een geschikte opleiding, dan brengen wij je in contact met je toekomstige onderwijsinstelling.” Er zijn ook interessetests. “Daaruit komt dan bijvoorbeeld tot uiting of je
(daarover lees je meer op p. 13) Regio Kempen:
[email protected], 0477 77 78 78 Regio Mechelen & Antwerpen:
[email protected], 0491 22 11 32 Meer info vind je op: www.ikleerbij.be/leerloopbaanbegeleiding
volwassenENonderwijs drie niveaus
3
Hoger Beroepsonderwijs (HBO5)
Cursisten over hun HBO5-opleiding
Klim een trap hoger! Het Hoger Beroepsonderwijs (HBO5) is het hoger onderwijs van het volwassenenonderwijs. Hiermee kan je het diploma van gegradueerde behalen. Dit beroepsgericht hoger onderwijs situeert zich tussen het secundair onderwijs en een professionele bachelor.
Maximale flexibiliteit Net zoals alle opleidingen in het volwassenenonderwijs, zijn de HBO5-opleidingen erg flexibel. Dankzij het modulair systeem bepaal je als cursist zelf hoeveel modules je volgt. Je kan ook opteren voor gecombineerd onderwijs (zie ook p.8). Zo blijft de combinatie met gezin, werk of andere vrijetijdsbestedingen mogelijk én haalbaar. Starten kan zowel in september als februari.
“Het hoger beroepsonderwijs bevindt zich op kwalificatieniveau vijf, vandaar dat ze HBO5-opleidingen worden genoemd”, vertelt Ann De Maeyer, directeur van het CVO Horito in Turnhout. “Iedereen die een diploma secundair onderwijs op zak heeft, kan starten met deze opleidingen. Het maakt niet uit of je uit de richting TSO, KSO, BSO of ASO komt. Heb je geen diploma secundair onderwijs, dan kan je ook toegelaten worden, op voorwaarde dat je ouder bent dan 18 jaar en slaagt voor een toelatingsproef.”
Diploma van gegradueerde, opstap naar bachelor Doorloop je met succes een HBO5-opleiding van ten minste 900 lestijden, dan behaal je het diploma van gegradueerde. Dat is internationaal erkend als ‘associate degree’. De opleidingen vormen meteen ook de ideale opstap naar een professionele bachelor. Want wie nog verder wil studeren, krijgt vrijstellingen bij een aanverwante bacheloropleiding. Met een HBO5diploma op zak kan je via een verkort traject van één tot anderhalf jaar aan de hogeschool doorgroeien tot professionele bachelor (niveau 6). En niets belet je om meteen verder te gaan tot master (niveau 7) of doctor (niveau 8). Zoals een cursist het verderop uitdrukt: “Aim high!”
Klaar voor de arbeidsmarkt Deze hogere opleidingen zijn erg beroepsgericht. Het hoger beroepsonderwijs bevat veel praktijk en de theorie focust op wat je specifiek nodig hebt om je beroep goed te kunnen uitoefenen. De lectoren in de HBO5-opleidingen zijn experts, die het lesgeven vaak combineren met een job in de sector zelf. De opleiding stoomt je dus helemaal klaar voor de arbeidsmarkt of biedt je de kans om door te groeien binnen de organisatie waar je werkt. Maar ook voor een hogere studie na het secundair onderwijs is HBO5 een geknipte tussenfase, zodat je geleidelijk aan kan klimmen op de onderwijsladder. “Zo krijg je een zalmeffect, tegenover het al te vaak voorkomende watervaleffect”, legt Ann uit. “Zoals de zalm tegen de stroom in zwemt, kunnen mensen in het onderwijstraject ook het tegenovergestelde doen van vele anderen. Zij kunnen opklimmen, zelfs al hebben ze voordien een opleiding op een lager niveau gevolgd. De HBO5-opleidingen zijn een belangrijke schakel in dit zalmeffect.”
Het CVO HIK in Geel gaat volgend schooljaar van start met de HBO5-opleiding Elektromechanica in dagonderwijs. Er is in Vlaanderen een groot tekort aan technisch opgeleide mensen. Heel wat jongeren uit praktijkgerichte technische richtingen secundair onderwijs stromen niet door naar het hoger onderwijs. Zij, die toch de stap naar een professionele bachelor zetten, merken vaak dat die te groot is. CVO HIK wil de leemte tussen het secundair onderwijs en de professionele bachelor invullen door een opleiding HBO5 Elektromechanica in een voltijds dagtraject aan te bieden. Andere dagopleidingen in het HBO5 bij het CVO HIK zijn Marketing en Boekhouden. www.hik.be Het Stedelijk Volwassenenonderwijs Antwerpen biedt vanaf september de HBO5-opleiding Boekhouden ook overdag aan. Deze kent een versneld traject, waardoor je op anderhalf jaar tijd
4
volwassenenonderwijs Hoger beroepsonderwijs (HBO5)
Ignace Coppens
Stefan Creve
Voor elk talent een opleiding! De HBO5-opleidingen zijn bijzonder divers. Alleen al in het studiegebied ‘Handelswetenschappen en bedrijfskunde’ vind je ruim vijftien verschillende opleidingen, gaande van fiscale wetenschappen, ondernemingscommunicatie en marketing tot reisleider of rechtspraktijk. In het studiegebied ‘Sociaal agogisch werk’ kan je zowel bibliotheekwezen als sociaal-cultureel of personeelswerk volgen, maar je ook bijvoorbeeld scholen tot tolk Vlaamse gebarentaal. Of wat dacht je van een opleiding op het vlak van industriële wetenschappen en technologie of chemie?
*Behaalde net de professionele bachelor Accountancy/fiscaliteit aan de hogeschool Thomas More in Mechelen
het diploma graduaat boekhouden kan behalen. Een vierde semester bestaat uit een stage. Het onderwijs is geconcentreerd op drie dagen: maandag, dinsdag en donderdag. De meeste modules zijn ook mogelijk in gecombineerd onderwijs. Je kan ook een opleiding in avond- en dagonderwijs combineren. Omdat de opleidingen fiscale wetenschappen en verzekeringen gedeeltelijk dezelfde modules hebben als de opleiding boekhouden, kunnen ook cursisten uit die richtingen gebruik maken van deze dagopleiding. www.stedelijkonderwijs.be/hbo5antwerpen
Economische opleidingen HBO5 Antwerpen verhuizen Vanaf dit schooljaar verhuizen alle avondmodules van de economische opleidingen bij het Stedelijk Volwassenenonderwijs Antwerpen naar de vestiging in de Pestalozzistraat. Zowel voor boekhouden,
Ignace Coppens cursist HBO5 Antwerpen, Marketing 31 jaar
Stefan Creve cursist HBO5 Antwerpen, Orthopedagogie 50 jaar
Ronald Verboven oud-cursist HBO5 Antwerpen, Boekhouden 30 jaar
“Ik startte zes maanden geleden met de HBO5-opleiding marketing en heb intussen drie modules gevolgd”, vertelt Ignace Coppens. “In de middelbare school volgde ik technisch onderwijs. Op achttien ben ik gestopt met studeren, ben gaan werken en heb eigenlijk nog veel geluk gehad. Ik schopte het in een telecombedrijf tot districtmanager. Verder opklimmen was onmogelijk, omdat ik geen hoger diploma had. In 2012 is dat contract beëindigd en ging ik solliciteren naar een gelijkaardige functie. Maar in dat proces kwam al snel tot uiting dat het ontbreken van een hoger diploma ook daarbij een grote hinderpaal vormde. Ik vond ten slotte wel een job in dezelfde functie, maar mijn kansen waren anders veel ruimer geweest.”
“Ik volg sinds anderhalf jaar de HBO5-opleiding orthopedagogie”, vertelt Stefan Creve. “Ik ben 50 en heb al heel wat watertjes doorzwommen op beroepsvlak. Mijn hoogste diploma is een A2 scheikunde, maar na drie weken stage op een chemisch bedrijf wist ik het al: dat is compleet niet mijn ding. Hoe gaat dat ook als je jong bent? Ik was zestien en gezakt voor wiskunde in een ASO-afdeling. Anderen raadden me scheikunde aan en zelf wist ik niet wat ik wilde. Het was wel een interessante opleiding, maar het werk in de chemie, dat je met een A2-diploma kan doen, vond ik niet boeiend.”
“Ik ben na het behalen van mijn ASO-diploma gaan werken”, vertelt Ronald Verboven. “De middelbare school was niet mijn beste ervaring. Sterker nog, het was de ellendigste periode van mijn leven. Omdat ik daar moest studeren en niet besefte waarom, omdat ik bij het handje werd gehouden, omdat er geen voeling met de praktijk was. Dat idee van moéten werkte averechts op mijn motivatie. Nadien werd ik verondersteld om verder te studeren. Dus koos ik voor regentaat, maar psychologie en didactiek lagen me niet. Resultaat: ik haalde het niet en besloot te gaan werken.”
Eerst dit graduaat, dan bachelor bedrijfsmanagement Ignace heeft de ambitie om hogerop te geraken, vandaar zijn besluit om weer te gaan studeren. “Ik ben 31, mijn carrière is nog niet ten einde. Mijn ambitie ligt hoger. De eerste stap is het behalen van dit graduaat en een volgende is een bachelor in bedrijfsmanagement. Aim high! Ik vind dat je hoog mag mikken.”
Ronald Verboven*
NIEUWTJES Nieuw in dagonderwijs
Iedereen heeft wel een ander motief om een studie in het hoger beroepsonderwijs aan te vatten: doorgroeien in de huidige job, een complete carrièreswitch maken, nadien een bachelordiploma behalen ... Twee cursisten en een oud-cursist doen hun verhaal.
informatica, ondernemingscommunicatie, fiscale wetenschappen, marketing als verzekeringen worden de avondlessen gegeven in de vestiging in de Pestalozzistraat en niet langer in de Durletstraat. www.stedelijkonderwijs.be/hbo5antwerpen
opleiding Hotel- en cateringmanagement In de campus AP Meistraat bundelt het CVO Provincie Antwerpen alle opleidingen van het hoger beroepsonderwijs. De jongste opleiding is Hotel- en cateringmanagement, gegeven in een systeem van gecombineerd leren. Deze legt de link tussen het aanbod aan voedingsopleidingen op campus PIVA en de bacheloropleiding Hotelen cateringmanagement van de hogeschool. Op 2 september van 18 tot 20u is er op campus AP Meistraat een infoavond. www.cvoprovincieantwerpen.be
Opleiding ook haalbaar met een TSO-diploma Over de HBO5-opleiding is Ignace vol lof. “De lectoren zijn van een hoog niveau, ze staan ook zelf in de bedrijfswereld en zijn erg gemotiveerd. Inhoudelijk is dit een zeer goed programma. Het is ook haalbaar voor wie al een hele poos van de schoolbanken weg is, zelfs met enkel een TSO-diploma. Dit systeem met modules is ook zeer handig. Ik volgde nu drie avonden in de week les. Past dat mij volgend semester niet, dan kies ik minder modules.”
“Hogerop geraken in huidige job”
Mensen niet beoordelen op hun voorgeschiedenis De andere cursisten situeren zich qua leeftijd in twee groepen.“Enerzijds zijn er mensen uit mijn leeftijdscategorie of wat ouder, die het diploma nodig hebben voor hun huidige job of om verder te solliciteren. Anderzijds zijn er 19-20-jarigen, die aan een hogere studie waren begonnen, maar het niet hebben gehaald en op deze manier trachten een graduaat of bachelor te behalen. Het is ook opmerkelijk hoe mensen met een heel andere achtergrond toch primus van de groep kunnen zijn. Zo werkt een medecursist aan de lopende band. Hij is met meters voorsprong de beste van de klas. Ik heb hier echt geleerd dat je mensen niet mag beoordelen op hun voorgeschiedenis.”
“Complete carrièreswitch” Maturiteit is een plus Dus gooide Stefan het over een andere boeg. “Ik kwam eerst in de bouw terecht en later in de horeca. Daar heb ik zowat alle jobs gedaan, van barman tot ober en later kok. Toen iemand me vroeg om als interim kooklessen aan kinderen met gedragsstoornissen te geven, ging voor mij een nieuwe wereld open. Ik speelde toen al een tijdje met het idee om mij te heroriënteren en het werken met die jongeren lag mij heel duidelijk. Vandaar dat ik de stap zette om de opleiding orthopedagogie te volgen. Ik voel mij in die richting als een vis in het water. Mijn maturiteit is bovendien een plus, want jongeren benaderen me op een andere manier. Leeftijd is positief in deze sector.” Opleiding is erg praktijkgericht Stefan vindt de praktijkgerichtheid van deze opleiding een grote troef. “Het parallelle tussen de stage en de theorie is fantastisch en de ondersteuning door je praktijkleerkrachten is super. Ik heb daar echt veel aan. Je moet ook zelf veel evalueren, doen aan zelfreflectie. Dat is ook best wel confronterend, want je komt jezelf tegen”, lacht hij. “Maar je moet ook sterk in je schoenen staan om later in deze sector te werken.” De cursisten van deze opleiding zoeken zelf hun stageplaatsen. “Ik liep al een jaar stage bij mentaal gehandicapten, waar ik zeer fijne ervaringen opdeed. Waarschijnlijk is mijn volgende stage in de jeugdzorg, zodat ik alle doelgroepen goed leer kennen.” Studeren, samen met de kinderen Over waar hij na deze opleiding terecht zal komen, spreekt Stefan zich nog niet uit. “Dit is een knelpuntberoep, waarin ik ook op mijn leeftijd zeker nog werk zal vinden. Maar misschien ga ik hierna nog een diploma bachelor behalen, om ook op niveau van beleid veel inspraak te hebben. Intussen leg ik mij toe op dit graduaat. Ook mijn drie kinderen doen hogere studies en het is leuk om samen met hen de examenperiodes te doorworstelen.”
“Beter worden in wat ik doe”
Combinatie werken/studeren lukt prima Na wat korte jobs, onder meer in een callcenter, vond Ronald in 2006 een baan bij de Stad Antwerpen. “Daar worden bijscholingen sterk aangemoedigd. Omdat mijn talent duidelijk bij cijfers ligt, besloot ik enkele modules in HBO5 boekhouden te volgen. En dat viel bijzonder goed mee. Geen schoolse toestanden meer, maar wel met een groep volwassenen samen dingen bekijken. Ook de combinatie van studeren en werken bleek goed te lukken. En de flexibiliteit is fantastisch. Ik heb dag- en avondonderwijs gecombineerd, omdat het beter in mijn agenda paste.” Eerst studiemethode aanleren Toch was opnieuw studeren voor Ronald zeker in het begin absoluut niet evident. “Ik startte in de HBO5opleiding boekhouden met de module personenbelasting. Dat was de zwaarste blokperiode uit mijn leven. Ik slaagde met de hakken over de sloot, bij gebrek aan efficiënte studiemethode. Eens ik die gevonden had, ging het vervolg vrij makkelijk. Daarom raad ik mensen, die geen idee hebben hoe ze leerstof moeten verwerken, aan om met één module te beginnen. Geloof me, nadien lukt het veel beter! Ik heb voor de studies mijn sociaal leven wel op een laag pitje gezet, maar het loont de moeite! Studeermicrobe te pakken Ronald had eerst niet de ambitie om het diploma te behalen. “Mijn hoofddoel is bijleren en beter worden in het werk dat ik al doe. Maar na enkele modules kreeg ik de smaak helemaal te pakken en na vier jaar behaalde ik mijn graduaatsdiploma. Volwassenenonderwijs blijkt verslavend te zijn”, lacht hij. “Met dit diploma heb ik een extra troef in handen op het werk. Het gaf me meteen ook de zin om nog verder te studeren. Nu, een jaar later, heb ik het diploma professionele bachelor op zak. Stiekem overweeg ik nu verder te gaan voor een academische bachelor en - wie weet - zelfs een master. ”
volwassenENonderwijs Hoger beroepsonderwijs (HBO5)
5
tweedekansonderwijs (tko)
Cursisten tweedekansonderwijs getuigen
Geen diploma secundair onderwijs?
Neem een tweede start! Maakte je het secundair onderwijs niet af? In het volwassenenonderwijs kan je toch nog je diploma behalen. Dankzij het tweedekansonderwijs (TKO) krijg je - zoals de naam zegt - een tweede kans. Een diploma opent immers veel deuren: je kan zonder problemen verder studeren, een leuke job vinden, promotie maken en meer verdienen. “Iedereen, die minimum 18 jaar is, het Nederlands voldoende beheerst en een diploma secundair onderwijs ambieert, kan tweedekansonderwijs volgen”, vertelt Inge De Win, directeur van het CVO Tweedekansonderwijs Antwerpen. “Om je diploma te behalen, heb je vele mogelijkheden. De opleidingen in ASO zijn heel herkenbaar: ze lijken sterk op die van het secundair onderwijs voor jongeren en hebben bijvoorbeeld dezelfde eindtermen. Voor technische en beroepsopleidingen is het verhaal iets ingewikkelder. In het volwassenenonderwijs spreken we immers niet langer van BSO en TSO. Deze opleidingen bestaan uit twee aparte delen: de specifieke opleiding enerzijds en de aanvullende algemene vorming (AAV) anderzijds. In de aanvullende algemene vorming zitten de vakken Nederlands, Frans of Engels, wiskunde, wetenschappen, ICT, maatschappij, cultuur, organisatie en samenwerking. Slaag je voor de twee opleidingen, dan ontvang je het diploma secundair onderwijs. Binnen de aanvullende algemene vorming zijn er ook verschillende snelheden en dieptes. Wie arbeidsmarktgericht is, kiest meestal voor het minimumtraject en zet sterker in op de beroepscomponent. Wie wil voortstuderen kiest best voor het brede niveau of opteert voor ASO. Niet alle secundaire opleidingen in het volwassenenonderwijs kunnen, aangevuld met die AAV, leiden tot het secundair diploma. Dat kunnen enkel de zogenaamde diplomagerichte opleidingen (zie kader).” Dit systeem is heel flexibel en de cursist staat centraal. “Je kan optimaal kiezen op basis van je interesse en voorkennis”, vervolgt Inge. “Je tekent een leertraject op jouw maat uit, volgens je verlangens en mogelijkheden. Eerder verworven attesten en voorkennis kunnen vrijstellingen geven. Tijdens de opleiding krijg je ook begeleiding rond studieplan-
Iedereen heeft zo zijn redenen om tweedekansonderwijs te volgen. Sommigen mochten niet studeren. Anderen merken dat ze onvoldoende kansen op de arbeidsmarkt krijgen of dat promotie niet lukt. Nog anderen gaven om allerlei redenen hun middelbare studies vroegtijdig op. Maar hoe in je eentje weer studies aanvatten en vooral volhouden? Tweedekansonderwijs biedt de stimulans van een groep en een bijzonder goede begeleiding. Enkele (oud-)cursisten getuigen.
ning, leertechnieken, leren omgaan met faalangst, motivatie, zelfvertrouwen. En naast klassieke lessen wordt er zeer veel gewerkt met projecten en boeiende taken. Je kan de algemene vorming en de specifieke beroepsopleiding volgen in één centrum of in twee centra, afhankelijk van je keuze. Ook kan je dagen avondonderwijs combineren. De grootste troef is het flexibel maatwerk.” Net zoals alle opleidingen binnen het volwassenenonderwijs werkt het tweedekansonderwijs met modules. De leerstof van elk vak is onderverdeeld in kleinere pakketten. De behaalde deelcertificaten vormen de bouwstenen van je diploma. Je kan dit vergelijken met een spaarkaart, waarop je zegels kleeft. Is de kaart vol, dan ruil je die in voor het diploma. Meestal loopt de snelste weg richting diploma over een traject van één tot drie jaar. Maar natuurlijk beslis jij zelf over de duurtijd, afhankelijk van je persoonlijke situatie. Bovendien is er een leuk extraatje. Behaal je het diploma, dan betaalt de overheid je inschrijvingsgeld terug!
Jasper Exelmans net afgestudeerd in Humane wetenschappen (ASO) aan CVO Horito in Turnhout 21 jaar
Jasper Exelmans
Te weinig discipline voor middenjury Dus besloot Jasper te stoppen met school en middenjury te proberen. “Dat vereist enorm veel discipline en als 17-jarige had ik andere interesses dan thuis studeren. Ook daar gaf ik dus de brui aan. Nu, achteraf bekeken, vind ik dat allemaal heel erg jammer. Omdat ik niet zomaar een job wou gaan doen, opteerde ik uiteindelijk voor het volwassenenonderwijs. En gelukkig maar, want ik heb sinds juni mijn diploma secundair onderwijs op zak.”
“Uit recent onderzoek is gebleken dat afgestudeerden het behalen van het diploma als een heel belangrijk scharniermoment in hun leven ervaren”, zegt Inge De Win. “Tot jaren later werken de gunstige effecten door. Vooral het vertrouwen in de eigen mogelijkheden neemt enorm toe. Als dat geen mooie poort is naar de toekomst.” In de maand september kan je deelnemen aan uitgebreide tests, oriëntering- en vrijstellingsproeven. Waarom niet eens proberen?
“De andere cursisten trekken je mee”
Samengevat
hoe je diploma secundair onderwijs behalen? • OF: Volg één van de opleidingen van het studiegebied algemene vorming, de ASO richtingen. • OF: Combineer de opleiding ‘Aanvullende Algemene Vorming’ (AAV) met een ‘diplo magerichte’ opleiding van een ander studiegebied in het secundair volwassenen onderwijs
Edith Huybrechts
www.tko.be I www.ikleerbij.be
Opleiding + Aanvullende Algemene Vorming = diploma secundair onderwijs Het aantal opleidingen uit het volwassenenonderwijs, dat leidt tot het behalen van een diploma secundair onderwijs - in combinatie met de opleiding Aanvullende Algemene Vorming - is de laatste jaren enorm uitgebreid. Deze diplomagerichte opleidingen, die je in de provincie Antwerpen kan volgen, situeren zich op zowat alle mogelijke studiegebieden. Zowel in de ‘harde’ sectoren als autotechnieken, mechanicaelektriciteit, bouw, loodgieterij of houtbewerking als in de ‘zachte’ sectoren als mode, personenzorg, lichaamsverzorging en toerisme kan je, mits je het traject volgt met AAV, je diploma secundair onderwijs behalen. Ook in uiteenlopende domeinen als handel, secretariaat, ICT, grafische technieken, fotografie, chemie en voeding, tot zelfs de maritieme sector, zijn er mogelijkheden te over. De volledige lijst vind je op: www.ikleerbij.be
6
volwassenENonderwijs tweedekansonderwijs (tko)
“Ik heb een wat hobbelig parcours afgelegd in het middelbaar onderwijs”, vertelt Jasper Exelmans. “Ik begon in een richting Latijn, ging vervolgens naar moderne wetenschappen, om dan weer over te stappen op een richting sport en nadien kunst. In dat traject heb ik ook enkele jaren gedubbeld. Ik was een typisch voorbeeld van een leerling, waarvan werd gezegd ‘hij heeft zoveel capaciteiten, maar gebruikt ze niet’. Het ontbrak me vooral aan motivatie.”
Ismail Daoudi
“Als je met plezier naar school gaat, lukt het plots wel” Jasper vatte in januari 2011 de opleiding humane wetenschappen aan, een hoger niveau dan waar hij in de middelbare school was gestopt. “Plots lukte studeren me wonderwel. Ik interesseer mij echt voor deze vakken, waardoor ik veel meer oplette in de les. Als je met plezier naar school komt, onthoud je de lessen ook beter. Ik voelde me in het CVO ook veel meer op mijn plaats. In de secundaire school waren mijn klasgenoten twee jaar jonger, op die leeftijd een groot verschil. Hier zijn de cursisten volwassen. Je wordt ook zo behandeld: huiswerk niet gemaakt, eigen verantwoordelijkheid. De volwassenen studeren hier ook met een duidelijk doel voor ogen en zij gààn er echt voor. Daardoor ga je zelf ook mee in die flow. Zij trekken je mee. Resultaat? Ik ben voor elke module geslaagd en het ging nog vlot ook! Ik heb er zelfs geen hobby’s voor moeten opgeven.” Op naar de universiteit! Jasper trekt nu zelfs naar de universiteit. “Ik ga psychologie studeren in Leuven. Dat speelt al lang in mijn hoofd. Liefst word ik zelfstandig psycholoog. Ik besef wel dat universitaire studies niet te onderschatten zijn, maar ik ben heel gemotiveerd. En de discipline heb ik dankzij het CVO meegekregen.”
Edith Huybrechts net afgestudeerd in Humane wetenschappen (ASO) aan CVO Tweedekansonderwijs Antwerpen in Hoboken 19 jaar
Ismail Daoudi cursist webdesign bij SCVO Encora en AAV in het CVO Tweedekansonderwijs Antwerpen in Hoboken 26 jaar
“Ik koos in het secundair onderwijs voor de kunsthumaniora”, doet Edith Huybrechts haar verhaal. “Deze keuze lag voor de hand, omdat mijn familie artistiek is aangelegd. Maar ik was niet overtuigd, want heb niet echt een kunstzinnig talent. Bovendien vond ik het niveau van de algemene vakken in die opleiding te laag. Zo was bijvoorbeeld mijn kennis van het Frans ondermaats. Talen interesseren me sterk en ik bleef op mijn honger zitten, waardoor ik compleet niet meer gemotiveerd was. Ik vreesde dat ik op het einde van de rit niet meer aan hogere studies zou kunnen beginnen, hoewel ik denk er de capaciteiten voor te hebben.”
“Ik school me om van lasser tot webdesigner”
“Cursisten én lesgevers zijn heel gemotiveerd” Toen zij in het vierde jaar haar studies wou stopzetten, legde Edith dit voor aan de begeleiders op school. “Zij raadden mij het tweedekansonderwijs aan. Ik waagde de stap en ben dolgelukkig. Al van de eerste lessen voelde ik me thuis in het volwassenenonderwijs. Dat vormt een wereld van verschil, zowel qua aanpak, inhoud als mentaliteit. De wisselwerking is veel groter, omdat iedereen volwassen is. Deze mix van leeftijden en mensen met alle mogelijke achtergronden is fantastisch. De sfeer is supergoed, niet in het minst door de lesgevers, want die zijn allemaal zeer onderlegd, behulpzaam, geduldig en gemotiveerd. En ook de cursisten hebben een grote motivatie. Je moet de studies natuurlijk wel ernstig nemen, maar twijfelgevallen worden met bijzonder veel aandacht over de streep getrokken.” Hoger niveau, maar voor elke module geslaagd Na twee jaar in het CVO van Hoboken te hebben gestudeerd, behaalde Edith in juni haar diploma secundair onderwijs. “Hoewel het niveau veel hoger ligt dan op mijn vorige school ben ik voor elke module geslaagd. Ik studeerde heel gedisciplineerd. Maar sommigen
“Een wereld van verschil, zowel qua aanpak, inhoud als mentaliteit” functioneren minder onder druk of combineren hun opleiding met een gezin. Zakken zij voor een module, dan moeten ze niet het hele jaar overdoen. Fijn aan het modulair systeem is ook dat je kan afpunten wat je al hebt afgelegd. En dat de semesters heel gevarieerd zijn. Ik vind het tof om niet elke dag van 9 tot 17u te moeten komen. Er zit structuur in de opleidingen, maar met voldoende variatie. En ook super, je krijgt geen lichamelijke opvoeding meer”, lacht Edith. Eerste kaap gehaald. Volgende stap: Engelse letterkunde aan de universiteit Engels is de grote passie van Edith. “Voor die taal kon ik in het CVO al op niveau 3 starten, want je kennis wordt voordien getest. Dit schooljaar ga ik Engelse letterkunde studeren aan de universiteit in Antwerpen.”
“In de secundaire school volgde ik een beroepsopleiding mechanica/autotechnieken”, vertelt Ismail Daoudi. “Dat was echt niks voor mij. Maar ik was jong en volgde het voorbeeld van mijn broer. Op die leeftijd is kiezen niet evident.” Op 19-jarige leeftijd zette Ismail zijn studies stop en besloot te gaan werken. “Ik stapte van de ene interimjob in de andere: bij de post, bij General Motors, als magazijnier. Omdat ik geen diploma had, was een vaste job vinden niet eenvoudig. Via de VDAB werd mij dan een lasopleiding aangeraden, die ik ook heb afgemaakt. Maar ik ben gewoonweg niet zo’n kei in handenarbeid.” Hoogste scores Dus nam Ismail zich voor om zijn diploma secundair onderwijs te behalen. “Ik vond dat het zo niet verder kon en schreef me in februari in bij het tweedekansonderwijs. Toen ik ‘webdesign’ tussen de opleidingen ontdekte, wist ik meteen: dat is echt iets voor mij! Informatica interesseert me mateloos en ik heb er ook mijn hobby van gemaakt. Vandaar dat ik door zelfstudie al heel wat voorkennis heb opgedaan voor deze opleiding. In webdesign behaalde ik dan ook de hoogste scores: ruim voldoende.” “Misschien later zelf ook lesgeven” Ismail is om meerdere redenen erg opgezet met zijn keuze. “Ook omwille van het sociale aspect. Het is fijn om terug op de schoolbanken te zitten. De andere cursisten zijn volwassen en dat is heel aangenaam. Ik ben echt heel blij dat ik deze tweede kans heb gekregen, want nu weet ik wat ik echt wil.” Ismail combineert dag- en avondonderwijs en hoopt na nog een jaar zijn secundair diploma in handen te hebben. “Over wat ik nadien ga doen, hou ik nog meerdere opties open. Zo spreekt de job van leerkracht me erg aan. Ook mijn huidige leraars zien me dat wel doen. Maar een baan als webdesigner is natuurlijk ook super.”
volwassenENonderwijs tweedekansonderwijs (tko)
7
Leer bij, waar en wanneer je maar wil! Naast het gecombineerd onderwijs, dat steeds uitbreidt in het volwassenenonderwijs, kan je nu ook volledig afstandsleren. Zo kan je in OpenCVO Antwerpen vanaf dit schooljaar een aantal opleidingen in zelfstudie volgen. In het volwassenenonderwijs kan je lessen in de centra combineren met zelfstudie en digitale opdrachten. Dat zogenaamd gecombineerd onderwijs breidt steeds uit en vergroot de flexibiliteit nog meer. Voor een aantal opleidingen in Antwerpen is sinds dit schooljaar ook quasi volledig afstandsonderwijs mogelijk. “OpenCVO is afstandsonderwijs in zijn puurste vorm”, legt Koen DePryck, directeur van CVO Antwerpen uit. “Een opleiding via OpenCVO is niet gebonden aan vaste uren of een vaste studieplaats. Jij bepaalt in ruime mate je eigen studietempo. Geen busritten, geen files en niet met de fiets door de regen om op tijd in de les te zijn. Wat je nodig hebt, is een computer, een internetconnectie én een flinke dosis motivatie.” OpenCVO is volwaardig afstandsonderwijs met een absoluut minimum aan lessen in de klas, in vaktermen ‘contactmomenten’ genoemd. Je kan ook een combinatie maken
van contactmodules en afstandsonderwijs. “Maar je wordt zeker niet aan je lot overgelaten”, benadrukt hij. “De docenten en cursistenbegeleiders staan online voor je klaar. En natuurlijk ben je ook altijd welkom in het open leercentrum van het CVO voor verdere ondersteuning en hulp.” Via OpenCVO kan je een diploma secundair of hoger beroepsonderwijs behalen of afzonderlijke modules volgen. Alle studiebewijzen van de CVO worden erkend door de Vlaamse Gemeenschap, dus ook diegene die je verkrijgt via OpenCVO.
Opleidingen via OpenCVO: Hoger beroepsonderwijs (HBO5) HBO5 Boekhouden HBO5 Informatica Tweedekansonderwijs (TKO) Aanvullende algemene vorming (te combineren met specifieke opleidingen, zie ook p. 7) Secretariaatsmedewerker Bedrijfsbeheer (zie ook p. 9) www.cvoantwerpen.be www.opencvo.be
WEETJES Onthaalouder? School je bij! Ben je onthaalouder en wil je nog bijleren over het omgaan met kinderen? Dan is de Onthaalouderacademie beslist iets voor jou. “De centra voor volwassenenonderwijs organiseren - in samenwerking met de sector kinderopvang - opleidingen voor onthaalouders”, vertelt Myriam Prevot van het CVO VSPW Mol. “Het doel daarvan is het professionaliseren van onthaalouders. Zo kunnen zij goed voorbereid beginnen aan de job, doorstromen naar een opleiding of naar andere jobs in de kinderopvang. Je kan in deze onthaalouderacademie vier modules volgen: ‘Jonge kinderen begeleiden’, ‘Verzorging en EHBO’, ‘Spelen met het jonge kind’ en ‘Samenwerken met ouders’. Deze maken deel uit van de erkende opleiding ‘Begeleider in de kinderopvang’. Als je ook de Aanvullende Algemene Vorming aflegt, kan je dit diploma behalen, nadat je alle modules met succes hebt afgerond. De opleidingen kunnen worden gevolgd in Mol, Antwerpen, Turnhout en Mechelen. www.onthaalouderacademie.be
Bijleren, ook achter tralies Gedetineerden kunnen steeds meer beroepsgerichte opleidingen van het volwassenenonderwijs volgen in de strafinrichtingen. De trajecten zijn gecomprimeerd, zodat het certificaat sneller kan worden behaald. Per gevangenis wordt bekeken wat de mogelijkheden zijn, want de infrastructuur is vaak beperkt. Zo worden bijvoorbeeld in de gevangenis van Merksplas opleidingen onderhoudstechnieken en loodgieterij gegeven, in die van Hoogstraten tuinbouw en hulpkok en in Wortel bakkerij. De gevangenis van Antwerpen biedt onder meer een opleiding handverzorging en een AAV-traject in gecombineerd onderwijs aan en in die van Mechelen kunnen gedetineerden zich bijscholen tot onderhoudselektricien of schilder/behanger. www.klasbak.net
Vijf Antwerpse CVO groeperen zich tot Encora Encora is vanaf het nieuwe schooljaar de nieuwe naam voor SCVO-Nijverheidsschool, SCVO-Sité, SCVO-Sité2, SCVO-SIVO, en SCVO-Talen in Antwerpen. Deze vijf Stedelijke Centra voor Volwassenenonderwijs bundelen hun krachten en bieden samen ruim 90 opleidingen aan. Encora heeft ook een nieuwe website, waarop je nog makkelijker informatie terugvindt. De hogere beroepsopleidingen (HBO5) zijn gebundeld onder de naam HBO5 Antwerpen. www.encora.be
Word medisch administratief bediende in één jaar tijd
Geen schotten meer tussen
BSO en TSO
“Het tweedekansonderwijs loopt voor op de onderwijshervorming”, vertelt Roeland Van Kerckhove, directeur van het tweedekansonderwijs in Mechelen. Met de invoering van het decreet volwassenenonderwijs in 2007 werd er niet langer gesproken over TSO- en BSO-opleidingen in het secundair volwassenenonderwijs, al werden de termen ter vergelijking nog wel gehanteerd. Er was immers nog nood aan een referentiekader.” Met de invoering van de Aanvullende Algemene Vorming (AAV) gaat het volwassenenonderwijs nog een stapje verder en wordt er resoluut gekozen om de schotten te doorbreken. “De algemene vorming, voorheen opgesplitst in TSO (algemene vorming) en BSO (PAV), wordt vervangen door deze nieuwe AAV”, vervolgt hij. “Daarin volgen meerdere cursistenprofielen samen de algemene vorming. Zo is het mogelijk dat een kinderverzorger samen met een houtbewerker, webdesigner of boekhoudkundig bediende les volgen. Vanaf september zullen alle centra tweedekansonderwijs deze AAV inrichten.
8
volwassenENonderwijs weetjes
secundair volwassenenonderwijs
Het CVO Kempen richt in Mol een opleiding in, waarbij je alle administratieve taken uit de gezondheidszorg op een jaar tijd onder de knie krijgt. Je leert er zowel om te gaan met de patiënten en medische dossiers te beheren als de medische terminologie te beheersen. In combinatie met de modules Aanvullende Algemene Vorming uit het secundair volwassenenonderwijs behaal je het diploma secundair en leer je een veelgevraagd beroep. Nadien kan je gaan werken in een ziekenhuis, een dokterspraktijk, een gezondheidscentrum of elders in de gezondheidszorg. www.cvo-kempen.be
Nieuwe locatie CVO LBC-NVK Het CVO LBC-NVK Antwerpen richt vanaf september ook cursussen in op een nieuwe locatie in Wilrijk. Daar gaat bovendien meteen een nieuwe opleiding voor Polyvalent verkoper van start, in samenwerking met TKO Antwerpen. (Heistraat 390 - 2610 Wilrijk) www.lbconderwijs.be
Creatief aan de slag Gaat je passie naar mode, handwerk, fotografie of koken? Wil je leren hoe kleur- en stijladvies te geven? Je woning inrichten? Edelsteenzetten of uurwerkmaken? Zelfs daarin kan jij je scholen in het volwassenenonderwijs.
Commerciële of administratieve knobbel? Zoek je een job in het toerisme of in de handel? Als reisleider of boekhoudkundig bediende? Denk je meer in de richting van medisch secretariaat of meertalig polyvalent bediende? Overweeg dan zeker een van de vele opleidingen in die branche!
Leren
Gebeten door bits & bites?
omdat het leuk is! Het volwassenenonderwijs heeft een ontzettend gevarieerd aanbod aan opleidingen op secundair niveau. Als je een leuke hobby zoekt of je ergens wil in bijscholen, zijn er opties te over. En dankzij het modulair systeem kies je zelf uit wat je interesseert!
Voor handige Harry’s Wil je graag je eigen fiets herstellen? Of zelf je huis verbouwen? Droomde je er als kind al van om schrijnwerker, meubelmaker of tuinman te worden? Wil je leren lassen? In het volwassenenonderwijs vind je zeer veel opleidingen binnen studiegebieden als mechanicaelektriciteit, auto, bouw, hout of land- en tuinbouw, die je de kans geven om die dromen te realiseren.
Op het terrein van ICT heeft het volwassenenonderwijs heel wat in petto. Het biedt zowel introductiecursussen als gespecialiseerde opleidingen aan. Zo kan jij je bijscholen in courante software als Word en Excel, maar ook meer gespecialiseerde toepassingen, zoals grafische technieken, webdesign en programmeren komen aan bod. Zelfs voor hardwaretoepassingen en netwerken ben je bij het volwassenenonderwijs aan het juiste adres.
Because les langues sind fantástico! Talen zijn niet meer weg te denken uit het professionele leven. Een degelijke kennis van een vreemde taal tilt je CV naar een hoger niveau. Het volwassenenonderwijs staat garant voor een zeer ruim en bijzonder veelzijdig aanbod aan taalopleidingen. Naast de West-Europese talen, met als blijvende favorieten Frans en Engels, vind je er ook de minder evidente en exotische talen. Zo bijvoorbeeld Chinees, Japans of Arabisch. Of wat dacht je van Russisch? Na de opmars van het Chinees, een tendens die intussen gedaald is, doet Russisch het nu zeer goed. Voor elke taal zijn er meerdere niveaus. Je voorkennis van de taal bepaalt het niveau van de taalopleiding die je volgt. Heb je al voorkennis maar geen attest? Leg dan een proef af om je niveau te bepalen. En voor wie op reis gaat en een mondje wil kunnen meepraten, zijn er ook taalcursussen op maat! Een bijzonder interessant initiatief zijn de taaltafels, ingericht door het CVO LBC-NVK Antwerpen. Hierbij krijgen taalcursisten van alle niveaus de kans om gesprekken te voeren met native speakers. Dat is voor beide partijen enorm verrijkend en leerzaam.
Nieuw gebouw voor PIVA De campus PIVA van het CVO Provincie Antwerpen is het enige centrum in Vlaanderen dat alle voedingsopleidingen inricht. Daarom wordt op campus PIVA momenteel een nieuwbouw opgetrokken voor het CVO. In dit gebouw komt een didactisch restaurant, keukens en een bakkerijlokaal, de lokalen voor de modeopleidingen en het secretariaat. Als alles volgens plan blijft verlopen, wordt de nieuwbouw in het voorjaar van 2014 opgeleverd. www.piva.be
Zorgend aangelegd? Of je nu kiest voor lichaamverzorging, zoals kapper of schoonheidsspecialist, of eerder houdt van personenzorg, je vindt zeker wel een opleiding naar je zin. Van jeugd- en gehandicaptenzorg tot tandartsassistent, je kan het studeren in het secundair volwassenenonderwijs.
Een eigen zaak opstarten? Wil je beginnen als zelfstandige in hoofd- of bijberoep? Dan is het volgen van de opleiding bedrijfsbeheer een eerste stap in de goede richting. Een officieel getuigschrift bedrijfsbeheer is immers een basisvereiste voor wie wil starten met een eigen zaak. Ook dat kan je behalen in het secundair volwassenenonderwijs.
volwassenENonderwijs secundair volwassenenonderwijs
9
Opleidingen in de kijker: haal je creativiteit boven!
“Gezellig samen kokkerellen” Koken blijft een hype en in de Centra voor Volwassenenonderwijs komen zowel vrouwen als mannen hun kookkunsten bijschaven. Wij gingen de sfeer en de heerlijke kookdampen opsnuiven tijdens een kookles in het CVO Crescendo in Mechelen. Lesgever - ‘chef’ - Koen Verrept rept zich van het ene groepje cursisten, dat een ‘salade niçoise’ als voorgerecht maakt naar het andere team, dat de ‘pêche melba’ voorbereidt, langs de groep, die een geurige zarzuela klaarstoomt. Aan het fornuis treffen we cursist Roger Vrancken, roerend in een gigantische kookpot. “Ik ben een bon vivant, een echte Bourgondiër”, lacht de joviale vijftiger. “Daarom ben ik twee jaar geleden begonnen met de opleiding koken. Restaurants stellen me vaak teleur en ik wou mijn favoriete gerechten kunnen maken, zoals ik die graag lust. Mijn lievelingsgerecht? Eén daarvan is tarbot met aardappeltjes, mousselinesaus en asperges”, zegt hij, met een bijzondere glans in de ogen. “Onze chef heeft me daarvan al de finesses bijgebracht. Voordien kookte ik ook wel, maar onze keuken oogde ach-
teraf alsof er een bom was ontploft, een catastrofe voor mijn echtgenote. Ik had ook geen enkele basis van koken. Lukte een gerecht niet, dan begon ik gewoon opnieuw. Of soms smaakten de sausjes wel lekker, maar leken ze qua uitzicht helemaal nergens op. In deze opleiding leer ik gestructureerd te koken, terwijl ik vroeger chaotisch tewerk ging. Ik kook puur als hobby en geniet ook echt van de lessen.” Zijn collega-cursist Fred Van den Heuvel treedt hem bij. “Ik had voordien geen enkele voorkennis van koken. Intussen trek ik me aardig uit de slag in de keuken én heb ik een boel nieuwe vrienden gemaakt.” De mannen zijn goed vertegenwoordigd in de opleiding. Ze zijn van alle leeftijden: zowel prille dertigers als zestigers. Ook de vrouwen zijn heel divers qua leeftijd en achtergrond. Iedereen kookt samen in alle gemoedelijkheid, liefst bij een glaasje wijn. Maar de oergezellige ambiance weerhoudt de chef er niet van zeer duidelijke instructies te geven. Zo belandt elk gerecht uiterst verzorgd en bijzonder smakelijk op tafel. Want samen eten, dat maakt natuurlijk deel uit van het kookplezier!
10
volwassenENonderwijs opleidingen in de kijker: haal je creativiteit boven!
NIEUW
Modules ‘Initiatie juwelen’ in Mechelen en Lier Vanwege het grote succes zijn er nu extra modules ‘Initiatie juwelen’ op de campussen van het CVO Crescendo in Mechelen en Lier. Daarin leer je de basistechnieken voor het ontwerpen van fantasiejuwelen.
Opleiding in de kijker: Herstel zelf je fiets!
MUZIEKINSTRUMENTENBOUW
FIETSENMAKER
Uniek tot buiten onze landsgrenzen
“Ik school me bij in de praktijk” Voormalig profveldrijder Marc Janssens levert het ultieme bewijs dat de lesgevers in het volwassenenonderwijs ook met beide benen in de praktijk staan, of in dit geval fietsen. Hij geeft les in de opleiding ‘Fietsenmaker’.
Korneel Taeckens
Kristof Meeus
De opleiding Muziekinstrumentenbouw, die het CVO Rivierenland in Puurs inricht, is een unicum binnen het aanbod aan secundaire opleidingen van het volwassenenonderwijs.
Maak zelf je outfit! Sieraden, modieuze hoeden of kleren maken voor jezelf, je familie en je kinderen is creatief, ontspannend, voordelig én helemaal ‘in’. In de Centra voor Volwassenenonderwijs kan je tal van opleidingen volgen in de richtingen mode en juwelen. “Vooral mode zit in de lift”, vertelt Marleen Mast, directeur van het CVO Crescendo, dat in de provincie Antwerpen campussen heeft in Mechelen, Heist-op-den-Berg en Lier. “Het aantal cursisten in onze modeopleidingen is vorig schooljaar met maar liefst dertig procent toegenomen. In de mode heb je allerlei mogelijke modules, van de basis van naaien tot een specialisatie in dames- of kinderkleding of het maken van hoeden of van patronen. We merken ook goed dat breien en handwerk weer helemaal trendy zijn. Ook kleur- en stijladvies is een erg gegeerd domein.”
Opleidingen in de kijker: Uit liefde voor het ambacht
“Wij organiseren deze opleiding in de ruimtes van het Centrum voor Muziekinstrumentenbouw”, legt Leen Spaepen van CVO Rivierenland uit. “Het is een heel unieke opleiding, want deze vormt in de grote regio het enige volwassenenonderwijs in die richting. Daardoor trekken wij ook heel wat buitenlanders aan. Zoals steeds in het volwassenenonderwijs werken we met een modulair systeem. Zo kunnen we cursisten meerdaagse opleidingen bieden, waarbij modules worden gecombineerd. Er zijn drie afdelingen: klavier-, strijkinstrumenten- en tokkelinstrumentenbouw. Heel het gamma van strijkinstrumenten, historische klavieren, gitaren en luiten komt aan bod.” De ateliers worden bevolkt door een zeer heterogene groep cursisten, met een mix aan leeftijden, nationaliteiten en achtergronden. Maar allen delen ze dezelfde passie: instrumenten tot leven brengen. Afgestudeerden komen in muziekwinkels terecht, anderen worden zelfstandig muziekinstrumentenbouwer en –hersteller, weer anderen houden het puur als hobby. www.cmbpuurs.be
Xavier Sneyers
Kristof Meeus (30) “Het ambachtelijke spreekt mij erg aan” “Ik studeer hier sinds 2006 en ben aan de laatste module bezig. Na mijn studies sociologie wou ik iets met mijn handen doen. Als amateurgitarist trok deze opleiding me aan. En ze bleek verrassend boeiend te zijn: uitdagend, afwisselend. Het ambachtelijke spreekt mij erg aan en hout is een fantastisch materiaal. Aan dit instrument - een historische romantische gitaar - heb ik twee jaar gewerkt, een dag per week.”
“Ik geef sinds vijf jaar les in het CVO Horito in Turnhout”, vertelt Marc. “Ik heb trouwens zelf het diploma voor leraar behaald via het volwassenenonderwijs. Het lesgeven blijf ik combineren met een job als ploegleider bij een crossploeg. Het feit dat ik ex-profrenner ben, zorgt er ook voor dat ik kennis op een hoog niveau kan bieden. Mij bijscholen doe ik constant in de praktijk, want steeds komt er nieuw materiaal op de markt, dat ik moet leren kennen. Alles evolueert snel en het is belangrijk om bij te blijven. Een fiets wordt high tech, waar een leek niet meer aan kan werken. De school investeert daarom ook steeds in nieuwe materialen en gereedschap.” In deze opleiding kunnen cursisten compleet zonder voorkennis starten. “Na twee modules kunnen ze een fiets volledig uit elkaar halen en weer monteren. Verder zijn er nog speciale zaken, zoals het maken van een wiel of het elektronisch schakelsysteem.” De opleiding heeft veel succes. “Ik begon met een cursist of acht, terwijl er nu veertien zijn. De modules zijn bijna altijd volzet. De cursisten zijn overwegend mannen, maar de laatste jaren ook steeds meer vrouwen. Fijn, want dat bevordert de groepsdynamiek. Leuk is ook dat het heel verschillende mensen zijn, van 18 jaar tot 75, allen met een ander verhaal. Het leeuwendeel doet dit als hobby, maar sommigen beginnen nadien een eigen zaak of starten in nevenberoep als fietsenmaker. Anderen gaan bij een wielerploeg als hersteller werken.” De opleiding Fietsenmaker is een ‘diplomeerbare’ opleiding, waarover meer op p. 6. www.horito.bew
Xavier Sneyers (20) “Trots op allereerste zelfgemaakte gitaar” “Ik ben echt in de wolken met mijn eerste eigenhandig gemaakte gitaar. Het is een bluesgitaar uit 1952 en mijn leerkracht vindt hem goed gelukt. Heel erg tevreden ben ik ermee! Ik heb orthopedische instrumentenbouw gestudeerd en startte dit jaar met deze opleiding.” Korneel Taeckens (54) “Droom van concerteren op eigenhandig gemaakte viool” “Al sinds mijn kinderjaren was ik gefascineerd over hoe een viool in elkaar steekt. Ik ben professioneel altviolist en het is mijn droom om ooit te kunnen concerteren op een zelfgemaakte viool. Dit is de derde viool die ik zelf maak. Ze is bijna afgewerkt en ik ben razend benieuwd hoe ze gaat klinken. Is de kwaliteit goed, dan speel ik er mijn volgende concerten op!”
NATUURSTEENBEWERKER VAKMAN HOUTSNIJWERK “De opleidingen ‘natuursteenbewerker’ en ‘vakman houtsnijwerk’ in het CVO Crescendo in Mechelen zijn vrij uniek. Het pure ambacht staat daarbij centraal. In een meubelstad bij uitstek is hout sowieso nooit ver weg. www.cvo-crescendo.be
volwassenENonderwijs opleidingen in de kijker: haal je creativiteit boven!
11
Nederlands voor anderstaligen (NT2)
“De snelste weg voor anderstaligen naar Nederlands” Anderstalige inwoners van de provincie Antwerpen kunnen in de Centra voor Basiseducatie, de Centra voor Volwassenenonderwijs, het universitair talencentrum en VDAB, afhankelijk van hun niveau, lessen Nederlands tweede taal (NT2) volgen.
basiseducatie
“Niet goed kunnen lezen, schrijven of rekenen is geen schande!” Een basis in Nederlands, rekenen, ICT en algemene vorming is een geweldige hulp. Zo kan je optimaal functioneren in onze maatschappij. Wie opfrissing en versterking kan gebruiken, hoeft zich zeker niet te schamen. Heel wat mensen zijn in hetzelfde geval, omdat ze vroeger te weinig kansen kregen. Daarom geven de Centra voor Basiseducatie de nodige opleidingen aan volwassenen. Die zijn zelfs helemaal gratis! “Elke volwassene die een aantal basisvaardigheden niet genoeg beheerst, kan bij ons terecht”, vertelt Joke Dejaeghere van de Federatie Centra voor Basiseducatie. “Vaak zijn dat mensen zonder diploma secundair onderwijs, maar niet altijd. Liefst één op zeven volwassenen in Vlaanderen is onvoldoende geletterd om zelfstandig te functioneren in de samenleving.” Nederlands en rekenen In de Centra voor Basiseducatie worden opleidingen Nederlands, rekenen, ICT en algemene vorming gegeven. “Er zijn zowel korte als langere cursussen in meerdere niveaus. Wij volgen het systeem van modules. Zo kan je vertrekken van de basis in lezen en schrijven, maar ook louter een opfris van je spelling en grammatica volgen. In rekenen kan je zowel de basis als onder meer budgetbeheer via Excel volgen.
Volledig gratis Ondanks het feit dat al deze cursussen gratis zijn, blijken mensen vaak te twijfelen om de stap te zetten. “Velen durven er niet voor uitkomen dat ze niet goed kunnen lezen, schrijven of rekenen”, legt Joke uit. “Mensen zijn vaak vroeg gestopt met school. Als ze al vlot werk vinden, merken ze na enkele jaren op de werkvloer dat ze niet kunnen doorgroeien omdat ze bepaalde competenties missen. Vaak weigeren ze zelfs in te gaan op examens voor promotie op het werk, omdat ze bang zijn dat hun probleem aan het licht komt. Jammer toch! Sommigen sukkelen er al hun hele leven mee en willen er eindelijk iets aan doen. Anderen kunnen hun kinderen niet helpen bij het huiswerk. Maar er zijn ook hoger geschoolden, die niet mee zijn met de huidige ontwikkelingen in ICT of in de actualiteit.”
Eric Luyten werkt al een hele poos als groenarbeider in Geel. Hij kreeg enkele jaren geleden de kans om ploegleider te worden, maar twijfelde. Al zijn hele leven lang worstelt hij met lezen en schrijven. Toen Eric Basiseducatie ontdekte, vatte hij de koe bij de horens.
In de Centra voor Basiseducatie kunnen ook anderstaligen terecht. Daarover lees je meer op p .12. In de provincie Antwerpen zijn er drie Centra voor Basiseducatie, die opleidingen aanbieden. Zo zijn er in elke buurt wel cursussen te volgen.
“Ik ben nu ploegbaas, want ik kan en durf het schrijfwerk aan”
ICT en algemene vorming De lessen ICT zijn heel open en jij bepaalt zelf wat je kan gebruiken. Qua algemene vorming en kennis van de maatschappij worden er heel uiteenlopende korte cursussen gegeven: assertiviteitstraining, logisch denken, kunst en cultuur, actualiteit, omgaan met diversiteit. Nieuw is ook de module ‘duurzaam leven’. En in de aanloop naar de verkiezingen van 2014 nemen we België onder de loep.”
Open School Antwerpen Minderbroedersrui 26 2000 Antwerpen 03 230 22 33
[email protected] Basiseducatie Kempen Otterstraat 109 bus 1 2300 Turnhout 014 42 27 87
[email protected] Open School Mechelen-Willebroek Leopoldstraat 52 2800 Mechelen 015 43 11 31
[email protected] www.basiseducatie.be
Week van de geletterdheid Unesco heeft 8 september uitgeroepen tot internationale ‘Dag van de Geletterdheid’. Laaggeletterdheid wordt nog te vaak gezien als analfabetisme. Om dat misverstand uit de wereld te helpen en om de aandacht te vestigen op het belang van geletterdheid, organiseren de Centra voor Basiseducatie, samen met Wablieft, een ‘Week van de geletterdheid’ van 6 tot 13 september. In de rondreizende tentoonstelling ‘Geletterdheid in beeld’ drukken bekende en minder bekende koppen - waaronder Herr Seele, Michiel Hendryckx, Pol Goossen, Joke Van Leeuwen - uit wat geletterdheid voor hen betekent. Het resultaat is een collectie boeiende foto’s, illustraties, cartoons of filmpjes. De expo start in Shopping Zuid in Gent en reist nadien een jaar lang rond in Vlaanderen. Daarnaast is er ook een fotowedstrijd voor het grote publiek. Meer daarover wordt bekendgemaakt na 6 september.
12
volwassenENonderwijs basiseducatie
Eric Luyten, 48 jaar volgde modules Lezen en schrijven in het Centrum Basiseducatie in Geel
“Ik heb tot mijn zeventien jaar een beroepsopleiding gevolgd. Altijd al had ik problemen met lezen en schrijven, waardoor ik het moeilijk kreeg in de algemene vakken. Maar daar werd op school weinig aandacht aan besteed, omdat ik wel zeer handig was in de praktijkvakken. Ik werd steevast achterin de klas gezet. Hou je maar bezig tot de bel gaat. Dat werd niet gezegd, maar het kwam wel zo over. En toen jaren later mijn twee zonen hulp bij hun huiswerk vroegen, werd het voor mij weer moeilijk. Ik moest hen steeds naar hun moeder sturen. Eigenlijk kwam ik daardoor wéér op de achterste rij terecht.”
Angst voor promotie Op zijn werk bij het Agentschap voor Natuur en Bos kreeg Eric de kans om ploegleider te worden. “Daar hoorde natuurlijk ook veel schrijfwerk bij. Ik was daardoor bang om deze promotie te aanvaarden. Maar op een dag kwam mijn vrouw met de brochure van Basiseducatie naar huis. Ik heb er lang - achteraf bekeken te lang - over nagedacht en ben dan een cursus ‘Nederlands lezen en schrijven’ gaan volgen. Dat had ik veel eerder moeten doen! Wat ben ik blij dat ik daarmee ben begonnen.” Eric kreeg zo de smaak te pakken, dat hij vier jaar les volgde in het Centrum voor Basiseducatie. “Intussen ben ik ploegbaas. Voor mij is dit een droombaan. De communicatie met mijn chefs en collega’s verloopt heel vlot. Uit de vele positieve feedback leid ik ook af dat ik mijn job goed doe. Ik werk ook nog mee op het terrein. Doordat ik nu op het werk ook cursussen rond leidinggeven volg, ben ik even gestopt met de lessen Nederlands.” Regelmatig opfrissen Eric is wel van plan om de draad van de lessen weer op te nemen. “Ik vind het belangrijk om de opgedane kennis regelmatig op te frissen. Het probleem voor mij is om het allemaal te blijven onthouden, dus kan herhaling geen kwaad.” De lessen Nederlands vielen erg in de smaak bij Eric. “Je bent met allemaal volwassenen, die in hetzelfde schuitje zitten. Iedereen heeft natuurlijk zijn of haar eigen verhaal. En er wordt veel gelachen, ook om onze eigen fouten. Maar we weten dat we niet worden uitgelachen. Dat is een enorm verschil met vroeger op school.” “Mijn zonen zijn ook weer aan het studeren” De leerervaringen van Eric zijn zo positief, dat ze aanstekelijk hebben gewerkt. “Mijn zonen waren allebei al aan het werk. De oudste was arbeider bij de ‘vuilkar’ en is nu zijn secundair diploma aan het behalen in het tweedekansonderwijs. Hij heeft zelfs nog plannen om verder te studeren in een wetenschappelijke richting. De jongste studeert muziek in Leuven. Ik stimuleer hen om te leren, want ik weet zelf hoe belangrijk een diploma is.”
“De Huizen van het Nederlands helpen anderstalige volwassenen om de juiste cursus Nederlands te vinden”, vertelt Claire Koreman van het Huis van het Nederlands in Antwerpen. “Het volgen van een cursus Nederlands kan een voorwaarde zijn voor het behalen van een attest van inburgering, om je kandidaat te stellen voor het huren van een sociale woning of om werk te vinden.” Het Huis van het Nederlands geeft zelf geen cursussen, maar informeert de kandidaat-cursist over alle mogelijkheden en zoekt de meest geschikte cursus. “Eerst wordt gekeken naar hun niveau, waarbij eventueel ook testen worden afgenomen”, vervolgt Claire. “Afhankelijk van de leervaardigheid en het niveau, zijn er meerdere opties om Nederlandse les te volgen. Wie niet kan lezen of schrijven en wie weinig taalvaardig is, wordt doorverwezen naar de Centra voor Basiseducatie (CBE), die gepaste opleidingen aanbieden. Kandidaten die sneller leren, kunnen in de Centra voor Volwassenenonderwijs (CVO) lessen NT2 volgen. Cursisten met een basiskennis van het Nederlands kunnen daar ook een beroepsopleiding volgen met ondersteuning Nederlands. Het Huis van het Nederlands geeft ook advies rond zelfstudie van onze taal.” Het stedelijke Huis van het Nederlands in Antwerpen is gelegen in het gebouw Atlas in de Carnotstraat. Verspreid over de provincie zijn er ook provinciale antennes van de Huizen van het Nederlands. www.nt2antwerpen.be www.hvnprovant.be
“Taal is een sleutel die deuren opent” Dat de opleidingen NT2 vruchten afwerpen, vertellen de cursisten uit het CVO Antwerpen, die intussen al opklommen tot een hoog niveau. “Zij volgen een intensieve cursus Nederlands, die zich situeert op niveau 2.3.”, legt leerkracht Wendy Onsea uit. “Daarbij volgen ze twaalf uren per week les, gedurende twee maanden.” Laura Ozola (20, uit Letland) doet haar verhaal, in foutloos Nederlands. “Ik heb het volledige traject afgelegd vanaf niveau 1.1, dus zonder enige voorkennis van het Nederlands. Maar ik ben snel gevorderd. In mijn thuisland studeerde ik vier jaar Russisch, maar ik spreek al beter Nederlands op amper een jaar tijd.” Cursist Ahmed El Bouazzati (32, uit Marokko) studeert NT2 omdat hij graag een diploma informatica wil behalen. “Taal is echt een sleutel die deuren opent. Ik volgde in Marokko al een wetenschappelijke opleiding, maar zonder kennis van het Nederlands lukt het me niet in België om een job in die richting te vinden.” Haroun Nazari (21, uit Afghanistan). “Ik ga volgend schooljaar aan het tweedekansonderwijs beginnen om een diploma ASO te behalen, want ik zou graag advocaat worden. Alleen is Frans nu nog erg moeilijk voor mij. Maar in het Nederlands trek ik mij al goed uit de slag.” Sammy Mokoko (38, uit Kameroen) “Ik heb zelfstandig Nederlands geleerd, samen met mijn kinderen, zodat ik op dit niveau kon beginnen. Zo kan ik hen begeleiden bij hun huiswerk. Je moet een taal niet leren omdat je dat nu eenmaal moet, maar omdat het erg nuttig voor je is. Ik studeerde wetenschappen in Kameroen en ik zou ook hier in die richting willen verder studeren.”
Expo 10 jaar Huis van het Nederlands Het Huis van het Nederlands in Antwerpen bestaat 10 jaar en viert dat met een taaltentoonstelling van 19/09 tot en met 20/12. Er is ook een filmwedstrijd aan gekoppeld. Cursisten stuurden zelf films in over wat Nederlands voor hen betekent. De 20 filmpjes met de meeste ‘likes’ op de website zijn te bekijken op deze expo. Deze gaat in première in Atlas, maar zal ook op andere locaties te zien zijn. www.nt2antwerpen.be/filmwedstrijd
Inschrijvingen Het Huis van het Nederlands organiseert van 22 tot en met 29/08 een intensieve inschrijvingsperiode voor anderstaligen, die in september willen starten met een cursus Nederlands. www.nt2antwerpen.be
“We moedigen nieuwkomers aan om hier te studeren” nen begeleiden in de studiekeuze. Onder hen dokters of ingenieurs, maar dat is niet zichtbaar in onze maatschappij. Ik wil hen stimuleren om hun dromen waar te maken.”
Omdat er nog te weinig anderstaligen kiezen voor het volwassenenonderwijs of voor hogere studies willen Europese projecten de drempel verlagen. Mensen, die zelf uit een ander land naar België zijn gekomen, treden hierbij op als ambassadeurs. Ze hebben zelf al hogere studies afgerond, of zijn er nog volop mee bezig. Zo motiveren zij anderen om ook de stap naar onderwijs te zetten. In onder meer de lessen Nederlands tweede taal (NT2) pra-
Orlando Verde (uit Venezuela, 36 jaar) “Ik studeerde informatica in Venezuela en kwam naar Europa om een filmopleiding te volgen. Ik vond een job in informatica in België om mijn studies bekostigen. Ik heb eerst een jaar Nederlands geleerd en dan een opleiding Interculturele communicatie in Mechelen gevolgd. Dat was erg zwaar, omdat ik het Nederlands nog niet voldoende machtig was, maar ik heb het gehaald. Het was overdag werken en ’s avonds hard studeren. Later deed ik film in avondschool. Ik heb een succesverhaal, maar er zijn teveel nieuwkomers met een job, die niet in de lijn van hun competenties en ervaring ligt.”
ten zij met de cursisten. Giuliana Chirinos Saavedra (uit Peru, 35 jaar) “In Peru behaalde ik een bachelor communicatiewetenschappen en intussen is dat diploma erkend. Maar toen ik hier pas was, moest ik aan de slag als kinderoppas. Ik besefte wel dat een job in de journalistiek moeilijk zou zijn vanwege de taal, hoewel ik een intensieve cursus Nederlands had gevolgd. Dus vond ik een administratieve job en nu werk ik als trajectbegeleider voor anderstaligen bij de VDAB. In 2010 haalde ik nog een postgraduaat diversiteitsmanagement. Wat ik mensen wil meegeven, is dat je best wel kan werken en studeren tegelijk.” Marcela Caldao Dahas (uit Brazilië, 22 jaar) “Ik maakte mijn secundaire school af in Brazilië. Vorig jaar ben ik aan de Artesis Hogeschool gestart met een lerarenopleiding en ben de enige in de school van nietBelgische origine. Wat ik anderen wil bijbrengen, is dat het zeker mogelijk is om hier verder te studeren.”
Zakayo Wandoloh (uit Kenia, 38 jaar) “Na mijn secundaire school in Kenia legde ik me toe op taekwondo. Het bleef wel mijn ambitie om verder te studeren. Ik heb eerst Nederlands gestudeerd en later Sociale Readaptatiewetenschappen. Ik behaalde in 2008 het bachelordiploma en vond vrij snel een job. Dit ambassadeurschap is heel belangrijk, want er zijn veel te weinig anderstaligen die verder gaan studeren. Vaak hebben zij niemand achter zich, die hen kun-
Anna Gardina (uit Oezbekistan, 35 jaar) “In mijn land behaalde ik een bachelordiploma Engelse Taal- en letterkunde. Ik had al Nederlands door zelfstudie geleerd toen ik naar België kwam en behaalde hier later een master Oost-Europese taal- en letterkunde. Intussen kreeg ik ook een kindje, waardoor ik ’s nachts studeerde. Nu werk ik als trajectbegeleider bij het onthaalbureau inburgering. Ik raad elke nieuwkomer aan om een inburgeringcursus te volgen, want omdat ik dat niet deed, wist ik niet dat mijn diploma kon worden erkend.”
volwassenENonderwijs nederlands voor anderstaligen (nt2)
13
lector in de kijker
een CENTRUM VOOR VOLWASSENENONDERWIJS OF CENTRUM VOOR BASISEDUCATIE, ook in jouw buurt
“De vele achtergronden van mijn cursisten maken deze job
extra boeiend” Lena Wieërs is lector in de HBO5-opleidingen Orthopedagogie, Maatschappelijk werk en Socio-cultureel werk bij het Stedelijk Volwassenenonderwijs Antwerpen. Na twintig jaar haalt zij nog steeds evenveel voldoening uit haar job. “Ik blijf mijn job met ontzettend veel plezier uitoefenen”, vertelt Lena. “De cursisten zijn erg gemotiveerd. Vaak hebben zij al wat kansen verspeeld of hun draai niet gevonden in het reguliere onderwijs. Sommigen zijn onzeker door vroegere negatieve ervaringen. De lectoren geven hen extra aanmoediging, dat helpt hen erdoor. Voor anderen is het combineren van gezin, job, opleiding en stage erg zwaar. Wij begeleiden hen daarin ook zoveel mogelijk. Al deze aspecten maken het voor mij erg boeiend.” De cursisten van Lena zijn overwegend jonge mensen. “Drie vierde van hen zijn twintigers. De overige cursisten situeren zich tussen de dertig en de vijftig jaar. Dat maakt de groep heel heterogeen. Fijn, want
de ouderen counteren elke schoolse mentaliteit, stellen veel vragen en trekken de jongeren daarin mee.” Lena geeft onder meer de modules communicatie, gesprekstechnieken, groepsdynamica, cultureel werk en actuele methodes. “Ik wissel de werkvormen heel sterk af. Bepaalde vakken worden gedoceerd, maar ik werk ook veel met cases, toets af in de praktijk, laat de cursisten rollenspelen doen, vaardigheden oefenen. Zo blijft het ook voor hen boeiend en gevarieerd.” Hoe ziet de job van Lena eruit? “Ik geef enkel overdag les en heb een fulltime lesrooster van twintig contacturen, ik moet m.a.w. twintig uren lesgeven. Daarbuiten steek ik veel tijd in het voorbereiden van mijn lessen en het houden van overleg. Omdat de cursisten ook gebruik maken van een digitale leeromgeving, houd ik de webpagina’s van mijn modules steeds up-to-date, plaats er oefeningen op en beantwoord chatberichten van cursisten. Ik bezoek ook mijn cursisten op hun stageplaatsen. Het is erg fijn om hen aan het werk te zien in het werkveld.” Omdat Lena zo sterk geëngageerd is voor haar job,
regio antwerpen is ze ook lid van allerlei werkgroepen. “Zo werd ik prompt voorzitter van de werkgroep rond proclamaties, omdat ik allerlei ideeën opperde om er geen saaie bedoening van te maken. Met succes trouwens, want het was leuk!” “Ik werk ook mee aan het Europees project ETFU, Empowering the future, samen met de hogeschool AP, de universiteiten van Barcelona en Berlijn en de hogeschool van Amsterdam. Dat draait rond het empoweren van jongeren door middel van kunsten en nieuwe media. We werken er nu een heel programma rond uit, dat we ook gaan toepassen in onze lessen.” “Voor de module ‘actuele thema’s’ ga ik jaarlijks ook met mijn cursisten op studiereis, meestal naar Nederland. Ze bestuderen eerst grondig de situatie in Vlaanderen en bezoeken drie organisaties in het gastland, waarmee ze in conversatie gaan. Dat is altijd heel verruimend en ook goed voor de groepsdynamiek. Elk semester doen we ook een ‘stadsklap’, waarbij anderstalige nieuwkomers praten met mijn cursisten. Dat is steeds voor beide partijen erg verrijkend.”
De specifieke lerarenopleiding (SLO) Nu ook voor het lesgeven aan volwassenen Wil je graag lesgeven? Dan kan je een specifieke lerarenopleiding (SLO) volgen bij de Centra voor Volwassenenonderwijs. Nu gaat ook een aparte opleiding van start, gericht op het onderwijs aan volwassenen. De specifieke lerarenopleiding vervangt de vroegere D-cursus en leidt tot het diploma van leraar. Zo kan je lesgeven zowel in secundair, hoger als volwassenenonderwijs, steeds in de vakken die aansluiten bij je hoofddiploma. Nieuw vanaf dit schooljaar in het CVO Crescendo in Mechelen is de SLO ‘volwassenenonderwijs’. Deze focust op een specifiek traject, gericht op het lesgeven aan volwassenen. Zo vindt wie graag in het volwassenenonderwijs wil lesgeven, of zich daarin wil vervolmaken, een SLO op maat. Een volwassen cursist verschilt namelijk sterk van een leerling uit het secundair onderwijs in motivatie,
14
volwassenENonderwijs lector in de kijker
voorkennis, achtergrond en doel. Dit impliceert ook andere uitdagingen voor een lesgever. Qua structuur loopt de opleiding volledig gelijk met die van het reguliere traject. Je behaalt dus hetzelfde diploma van leraar. De modules besteden inhoudelijk gerichte aandacht aan een volwassen cursist en ook de stages situeren zich in het onderwijs voor volwassenen. Net zoals voor de reguliere SLO heb je, om met de opleiding te starten, een diploma secundair of hoger onderwijs nodig. Zonder diploma secundair onderwijs leg je eerst een toelatingsproef af of volg je een opstapmodule. De opleiding is verspreid over 4 semesters, wordt deels in afstandonderwijs aangeboden en start in september. Op 27 augustus om 18.30u is er een infoavond. www.cvo-crescendo.be
CVO Crescendo start met lerarenopleiding in Lier In Lier kan je vanaf volgend schooljaar starten met een specifieke lerarenopleiding (SLO). Zowel de infrastructuur als de inhoud van de opleiding
ondergingen een grondige facelift. Dankzij het concept van ‘blended learning’ of gecombineerd onderwijs kan je in één jaar tijd en op een heel flexibele manier studies combineren met werk en/ of gezin. Er is immers slechts één les per week in het CVO zelf. De rest van het leren gebeurt op afstand, door middel van zelfstudie en digitale opdrachten. Natuurlijk wordt elke cursist ook persoonlijk begeleid. Op 27 augustus van 18 tot 20u is er een infoavond. www.cvo-crescendo.be
CVO Antwerpen Distelvinklaan 22 2660 Hoboken T 03 830 41 05
[email protected] www.cvoantwerpen.be
CVO Kapellen IVORAN P. Vandenhoudtstraat 8 2950 Kapellen T 03 605 40 78
[email protected] www.ivoran.be
SCVO HBO5 Antwerpen Pestalozzistraat 7 2020 Antwerpen T 03 289 18 60
[email protected] www.hbo5antwerpen.be
SCVO Encora Grotesteenweg 226 2600 Berchem T 03 289 18 53
[email protected] www.encora.be
CVO LBC-NVK Antwerpen Sudermanstraat 5 2000 Antwerpen T 03 220 89 00
[email protected] www.lbconderwijs.be
CVO Provincie Antwerpen Meistraat 5 2000 Antwerpen T 03 220 58 58
[email protected] www.cvoprovincieantwerpen.be
CVO SOPRO Wilrijkstraat 26 2140 Borgerhout T 03 230 83 73
[email protected] www.sopro.be
CVO Technicum Noord-Antwerpen Londenstraat 43 2000 Antwerpen T 03 226 33 95
[email protected] www.tna.be
CVO LBC-NVK Borgerhout Te Boelaarlei 40 2140 Borgerhout T 03 235 99 24
[email protected] www.lbconderwijs.be
CVO LBC-NVK Mortsel Mechelsesteenweg 32 2640 Mortsel T 03 449 06 27
[email protected] www.lbconderwijs.be
CVO Tweedekansonderwijs Antwerpen Maalbootstraat 19 2660 Hoboken T 03 825 78 78
[email protected] www.tweedekansonderwijsantwerpen.be
CVO VTI Antwerpen Te Boelaarlei 40 2140 Borgerhout T 03 236 50 78
[email protected] www.cvolierborgerhout.be
CVO VIVA provincie Antwerpen Sint-Bernardsesteenweg 200 2020 Antwerpen T 03 285 43 44
[email protected] www.cvo-viva.be
CBE Open School Antwerpen Minderbroedersrui 26 2000 Antwerpen 03 230 22 33
[email protected] www.basiseducatie.be/antwerpen
regio mechelen CVO Rivierenland Ed. Anseelestraat z/n 2830 Willebroek T 03 860 98 90
[email protected] www.cvorivierenland.be
CVO Crescendo Vaartdijk 86 2800 Mechelen T 015 41 30 45
[email protected] www.cvo-crescendo.be
CVO VTI Lier Kruisbogenhofstraat 7 2500 Lier T 0476 39 73 44
[email protected] www.cvolierborgerhout.be
CVO TKO Mechelen Onze Lieve Vrouwstraat 94 2800 Mechelen T 015 43 22 02
[email protected] www.tkomechelen.be
CVO VIVA provincie Antwerpen Sint-Bernardsesteenweg 200 2020 Antwerpen T 03 285 43 44
[email protected] www.cvo-viva.be
CBE Open School Mechelen-Willebroek Leopoldstraat 52 2800 Mechelen 015 43 11 31
[email protected] www.cbe-openschool.be
CVO Technische Scholen Mechelen Jef Denynplein 2 2800 Mechelen T 015 21 84 11
[email protected] www.cvotsm.be
regio kempen
Eenjarig traject SLO bij CVO Provincie Antwerpen Het CVO Provincie Antwerpen biedt vanaf dit schooljaar een eenjarig traject van de specifieke lerarenopleiding aan. Dat stoomt professionele bachelors in één jaar tijd klaar voor het beroep van leraar. Dit jaartraject bestaat uit 60 studiepunten en bevat dezelfde modules als het tweejarige traject, met een combinatie van contactonderwijs en afstandsonderwijs. Er worden ook alternatieve stagemogelijkheden verkend. www.cvoprovincieantwerpen.be
CVO LBC-NVK Boom Groene Hofstraat 13 2850 Boom T 03 844 52 99
[email protected] www.lbconderwijs.be
CVO DTL Herentals Kerkstraat 38 2200 Herentals T 014 23 23 70
[email protected] www.dtl.be
CVO VSPW Mol Baron Van Eetveldeplein 3.1b 2400 Mol T 014 31 70 61
[email protected] www.vspwmol.be
Taxandria CVO Turnhout Boomgaardstraat 56 2300 Turnhout T 014 47 05 11
[email protected] www.cvoturnhout.be
CVO Sint-Lutgardis Mol Gasthuisstraat 3 2400 Mol T 014 31 40 98
[email protected] www.cvomol.be
CVO LBC-NVK Turnhout Herentalsstraat 70 2300 Turnhout T 014 47 13 18
[email protected] www.lbconderwijs.be
Horito CVO de Merodelei 220 2300 Turnhout T 014 47 14 31
[email protected] www.horito.be
CVO Kempen Leenhofstraat 33 2400 Mol T 014 32 68 17
[email protected] www.cvo-kempen.be
CVO HIK Kleinhoefstraat 4 2440 Geel T 014 56 23 22
[email protected] www.hik.be
CVO Technisch Instituut Sint-Jozef Kleinhoefstraat 4 2440 Geel T 014 56 23 22
[email protected] www.hik.be
Basiseducatie Kempen Otterstraat 109 bus 1 2300 Turnhout 014 42 27 87
[email protected] www.basiseducatie.be/kempen
volwassenENonderwijs een cvo, ook in jouw buurt
15
HOGER BEROEPSONDERWIJS SECUNDAIR VOLWASSENENONDERWIJS Basiseducatie in provincie Antwerpen
Ben je leergierig? Wil je graag bijleren of verder studeren?
Wil je je studies eindelijk afmaken? Wil je een nieuwe wending aan je carrière geven?
Wil je een nieuw vak leren? Wil je eindelijk eens werk maken van die hobby?
