Wegwijs in de wereld van de schilderkunst / Schilderijen Salon van de 21e eeuw Lesbrief met enkele suggesties voor creatieve verwerkings- lessen n.a.v. het bezoek aan de tentoonstelling Le Peintre de la vie moderne/ De schilder van het moderne leven in Museum De Paviljoens in Almere. Basisonderwijs middenbouw groep 3-5. Doel: Doel: Nabespreken van het bezoek aan tentoonstelling Le Peintre de la vie moderne/ De schilder van het moderne leven in Museum De Paviljoens in Almere. Creatief verwerken van indrukken en ervaringen die tijdens het museumbezoek zijn opgedaan. Toepassen van kennis en ideeën die tijdens het museumbezoek zijn opgedaan. Stimuleren van creativiteit. Lesvorm: Lesvorm onderwijsleergesprek en creatieve opdracht Duur: Duur dit verschilt per opdracht; gemiddeld zo’n 2 uur per opdracht.
1
Nabespreking van het museumbezoek d.m.v. onderwijsleergesprek 1. Wat herinner jij je nog van het museumbezoek? 2. Heb je ooit wel eens zoveel schilderijen bij elkaar gezien? In het museum heb je als jury mogen vertellen welk schilderij jij het beste vond. 3. Welk schilderij vond je het meest bijzonder? Waarom? 4. Welk schilderij vond je niet zo bijzonder? Waarom? 5. Vind je het belangrijker dat een kunstwerk mooi is of dat er een goed idee achter zit? • Eigen mening. De kunstenaars wiens werk je hebt gezien, schilderen vooral dingen uit het dagelijks leven. Dat betekent dat ze schilderen wat ze om zich heen zien, zoals gebouwen, steden, dieren, en mensen die een dagje uitgaan. Als je de tentoonstelling bekijkt, krijg je een indruk hoe de schilders naar de wereld kijken. 6. Wat zou jij schilderen als je aan andere mensen wilt laten zien hoe het er bij jou thuis, in de wijk of in Almere uit ziet? • Eigen mening.
2
Creatieve opdracht 1 • Kunstwerk(en): Kunstwerk(en) Dschungel2 van Sophia Schama. (zie afbeelding lespakket) • Creatieve opdracht: Leerlingen maken een collage van foto’s en hun eigen schilderij. • Thema: fantasie en werkelijkheid • Materiaal: stevig papier waarop geschilderd kan worden (A4formaat), plakaatverf, penselen, tijdschriften met o.a. afbeeldingen van dieren (waarin geknipt mag worden), scharen en lijm. • Voorbereiding: klaarleggen materialen.
Korte inleiding d.m.v. onderwijsleergesprek 7. Wat is het verschil tussen fantasie en werkelijkheid? • Werkelijkheid is wat we allemaal kunnen zien, bijvoorbeeld hoe jouw klaslokaal er uit ziet. Fantasie is iets wat je in je hoofd bedenkt, soms zijn het dingen die in de werkelijkheid helemaal niet kunnen. Zo kun je fantaseren dat je kunt vliegen tussen de vogels of kunt praten met jouw huisdier. Foto laten zien Dschungel4 van Sophia Schama. (zie afbeelding lespakket) 8. Welken dieren staan er op dit schilderij? • Drie vissen en twee gorilla’s. 9. Leven gorilla’s en vissen in het echt bij elkaar? Waar leven de ze in het echt? • Nee, een vis leeft in het water en een gorilla in het oerwoud. 10. Bevinden de dieren op dit schilderij zich in het oerwoud of onder water? • Eigen mening, bijvoorbeeld fantasiewereld. 11. Vind je dat de dieren er net echt uitzien of zijn het fantasiedieren? • Eigen mening. 3
12. Vind je het een vrolijk schilderij of niet? Waardoor komt dat? • Eigen mening bijvoorbeeld door de kleuren, hoe de dieren kijken. De kunstenaar heeft een schilderij gemaakt waarop echte dieren
staan, maar ze heeft ook haar fantasie gebruikt. Hierdoor kunnen de vissen voor de neus van de gorilla langs zwemmen.
Creatieve opdracht Maak zelf een kunstwerk waarin fantasie en werkelijkheid door elkaar lopen. • Bekijk de tijdschriften en kies een aantal dieren of planten uit die je mooi vindt. (maximaal 3) • Bedenk in welke fantasie-omgeving je de dieren of planten zou wilt zien. Bijvoorbeeld een koe in de woestijn of een grote boom midden in je kamer. • Schilder deze omgeving met verf op het A4 papier. • Wanneer de schildering droog is, plak je de dieren en planten die je hebt uitgeknipt op de schildering. • Hang de collages op in de klas en bespreek deze klassikaal.
4
Creatieve opdracht 2 • Kunstwerk(en) Kunstwerk(en): Stefan Kürten, Behind Blue Eyes. • Creatieve opdracht: Leerlingen maken een tekening van een droomstad of droomhuis geïnspireerd op de schilderen van Stefan Kürten. • Thema: Dromen waarin de een huis/ de stad wordt overwoekerd door de natuur waardoor deze verandert in een paradijs. • Materiaal: dik papier (A4- of A3-formaat), kleurpotloden of wascokrijt, glitter (goud-, zilver- en koperkleurig), lijm. • Voorbereiding: kopiëren van de zwart-wit foto van een stad (voor ieder kind een kopie), eventueel de kopieën opplakken op dikker papier, klaarleggen materialen.
Korte inleiding d.m.v. onderwijsleergesprek Foto laten zien Behind Blue Eyes van Stefan Kürten. (zie afbeelding lespakket) 13. Wie herinnert zich dit schilderij? 14. Wat zie je op het schilderij? • Een huis met een zwembad, naast het zwembad staat een tafel met stoelen en een blauwe parasol tegen de zon. In het huis liggen oosterse tapijten op de grond, er staan meubels en tussen de meubels ligt een hond. Uit het huis, het terras en het zwembad groeien planten. De planten staan volop in bloei, het lijkt wel zomer!
15. Is het ook weer om een lekkere duik in het zwembad te nemen? • Ja, de lucht is helder blauw. 16. Vind je het een vrolijk schilderij of niet, waarom? • Eigen mening. 17. Zou jij in het huis willen wonen? • Eigen mening.
5
18. Hoe komt het dat het schilderij ook een beetje vreemde sfeer heeft? • Op het schilderij zie je een mooi huis waar iedereen wel zou willen wonen, want wie wil er nu geen zwembad in zijn achtertuin? Bovendien geven al die bloemen een vrolijk beeld, maar tegelijkertijd is het ook raar. De planten groeien zo maar uit de meubels en er zijn helemaal geen mensen te zien. 19. Hoe komen al deze planten en bloemen in het huis? Waarom zie je helemaal geen mensen in het huis? Bedenk met elkaar een verhaal bij dit schilderij
Creatieve opdracht • Plak de foto van de stad (kopie) op een dikker vel papier. • De saaie stad moet worden omgetoverd tot een paradijs vol met groene planten en kleurige bloemen. Teken met kleurpotlood de planten en bloemen die uit alle hoeken en gaten van stad komen groeien. • Om de tekening nog sprankelende te maken, gebruiken de kinderen glitters. Bedenk welke bloemen of planten je wilt versieren met glitter en smeer deze in met lijm. • Strooi de glitters over de plekken waar je lijm hebt gesmeerd. Gebruik maar één kleur glitter te gelijk. • Laat het even drogen en pak dan voorzichtig de tekening op. Schud de glitters die niet vastzitten in een bak of schoenendoos zodat andere kinderen deze glitters kunnen gebruiken. • Wanneer de tekening af is, schrijven de leerlingen een verhaal over hun stad. • Hang de tekeningen en verhalen op in de klas en bespreek deze klassikaal.
6
Creatieve opdracht 3 • Kunstwerk(en): Kunstwerk(en) Bärensee II en Untitled 2004 van Sven Kroner (zie afbeelding lespakket) • Creatieve opdracht: Schilderen van een dagje uit. • Thema: De moderne stadsmens gaat er op zondag lekker tussenuit, een frisse neus halen in de natuur. • Materiaal: dik papier (A3-formaat), verschillende kleuren plakkaatof acrylverf, verfbakjes/ palet of kartonnen bordjes, penselen, potten met water voor de kwasten, oude kranten • Voorbereiding: klaarzetten materialen.
Korte inleiding d.m.v. onderwijsleergesprek Foto’s laten zien Barendsee II en Untitled 2004 van Sven Kroner. (zie afbeelding lespakket) 20. Wie herinnert zich deze schilderijen nog? 21. Wat zie je allemaal op de schilderijen? • Bärensee II mensen die zwemmen in een meer met een eilandje erin. • Untitled 2004 mensen die wandelen in de bergen. 22. Wie gaat er wel eens zwemmen in een meer, wandelen in de bergen of het bos? Wanneer doe je dat en met wie? Veel mensen wonen tegenwoordig in grote steden of woonwijken
waar je nog maar weinig van de natuur ziet. Daarom gaan mensen vaak op zondag met de familie een dagje weg, bijvoorbeeld naar het bos of de zee. De schilder van deze schilderijen woont in Duitsland waar je veel bergen en meren hebt. De mensen die daar in stad wonen gaan op zondag wandelen in de bergen en zwemmen in de meren. 23. Hoe kun je zien dat het schilderijen zijn en geen foto’s? • Aan de penseelstreken. 24. Als jij op zondag vrij bent en je mag kiezen waar je met je familie naar toe gaat, waar ga jij dan heen?
7
Creatieve opdracht • Maak op een dik vel A3 papier met potlood een tekening van jouw dagje uit. • Beschilder de tekening met acryl- of plakkaatverf en een kwast. Bedenk welken kleuren goed passen bij de plek die je hebt getekend. • Geef een titel aan het schilderij. • Tot slot kunnen de schilderijen opgehangen worden zoals bij een schilderijen Salon. Laat de kinderen met elkaar bepalen welke schilderijen bij elkaar moeten hangen en welke juist niet. Let hierbij op het onderwerp van de afbeelding, de manier van schilderen, het kleurgebruik en de compositie.
© 2005 Dit lesmateriaal is ontwikkeld door de Afdeling Educatie van Museum De Paviljoens. Museum De Paviljoens /\/ Afdeling Educatie & Publieksbegeleiding /\/ Odeonstraat 3 Almere-Stad /\/ 036-5450400 /\/
[email protected] /\/ www.depaviljoens.nl
8
