Schakels. Nieuwe tram bepaalt in 2014 stadsbeeld Den Haag

Schakels 13 Informeert en inspireert I maart 2012

www.siemens.nl

Nog eens minimaal 15 jaar werk in het Groningse aardgasveld

2

4

Gamen in een productieomgeving: leuk, informatief én educatief

Deregulering van (brand­) veiligheid raakt ons allemaal

Fred Dissel over succesvolle aanbesteding Avenio trams

“Nieuwe tram bepaalt in 2014 stadsbeeld Den Haag”

6

5

Donatie geeft opleidingsschip wind in de zeilen

7

Koffie? Niets is Nederlandser dan koffietijd. Ook – of vooral – op kantoor, met je directe collega’s bij de automaat. Maar het kan ook anders. Vandaag raakte ik in gesprek met een nieuwe collega van Cranes. Iemand die ik nog niet zo goed ken. En dat kan ik iedereen aanraden. De nieuwe collega vertelt me honderduit over alle nieuwe ervaringen en is onder de indruk van ons bedrijf. Dat maakt mij trots. Mijn tip is dus: doe eens een ‘bakkie’ met iemand van een andere afdeling of sector. Ik weet zeker dat je iets nieuws leert of iets verrassends te weten komt. Het is leuk om van andere collega’s te horen wat voor werk zij doen en hoe hun business eruit ziet. En het is ook nog eens goed voor de interne samenwerking. Deze Schakels biedt in elk geval voldoende gespreksstof. Je leest bijvoorbeeld hoe serious gaming ons leert een succesvolle fabriek te runnen en hoe de collega’s in Assen, Hengelo en Den Haag meehelpen om de schat van Slochteren boven te halen. We gaan volle kracht vooruit met de Eendracht en je kunt weer coach worden voor Tech & Co. We leren hoe een aanbestedingstraject in elkaar zit en hoe de collega’s bij Healthcare een broedplaats hebben opgezet voor succesvolle, en vooral zinvolle innovaties. En wil je ergens meer over weten? Dan is dat een mooi excuus om eens een collega van de bewuste afdeling aan te schieten! Veel leesplezier!

Wendy Jungerius, Hoofdredacteur Schakels P.S. Heb je zelf een leuk onderwerp voor Schakels? Mail het naar de redactie: [email protected]

“Werner heeft veel dingen uitgevonden, maar níet de hokjesgeest. Hij begreep dat communicatie de basis is voor vertrouwen en een voorwaarde voor samenwerking.” Peter Löscher tijdens de Siemens Business Conference 2011

SIE Schakels tabloid 13_03.indd 1

21-02-12 10:40

2

Schakels

energy gLT-pLus: succesvol project krijgt een vervolg van 15 jaar

Waarom Slochteren nooit klaar is… Slochteren geeft zijn schat steeds moei­ lijker prijs. Door de dalende druk in het Groningse aardgasveld is meer en meer techniek nodig om het gas naar boven te halen. Sinds 1997 draagt Siemens bij aan die techniek. Inmiddels is de tweede fase van start: de komende vijftien jaar werken collega’s in Assen, Hengelo én Den Haag aan nog betere compressie.

In het consortium GLT-PLUS (en voorheen Stork-GLT) werken Yokogawa, Stork, Jacobs Engineering en Siemens Nederland (Business Units, Integrated Systems en Solutions (ISS), Turbomachinery (TRB) en Service Oil & Gas and Industrial Applications (E S SO)) samen aan de modernisatie van de aardgasvelden, waarbij elk van de partijen zijn specifieke kennis inbrengt.

De aardgasbaten hebben de Nederlandse schatkist al miljarden opgeleverd. Bij de ontdekking eind jaren vijftig veronderstelden we nog dat het rond 2020 gedaan zou zijn met deze gasopbrengst. Inmiddels is duidelijk dat Nederland nog decennia kan profiteren van de aardgasbaten. Dan is het wel noodzakelijk dat de techniek voor gaswinning op peil blijft, om zo het oppompen bij de lagere druk mogelijk te houden. Modernisatieslag Het Stork-GLT consortium, met daarin onder meer Siemens, verving van 1997 tot 2009 alle stations door compressorstations in opdracht van de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM). “Dat was nodig om de daling in de gasdruk het hoofd te kunnen bieden”, vertelt Herman Hekkert, divisiedirecteur Energy Oil & Gas. “De eerste fase van het miljardenproject werd uiteindelijk in 2009 zonder vertraging en telkens met zero punch lists (zonder problemen) opgeleverd. Dat is uniek. De NAM was dan ook erg tevreden over de samenwerking met het consortium. Die samenwerking wordt inmiddels voortgezet, want het Groningse gasveld is toe aan een volgende modernisatie- en uitbreidingsslag. Stork-GLT wordt opgevolgd door GLTPLUS. Daartoe is vorig jaar een overeenkomst getekend voor de volgende fase.”

De noodzaak om de techniek voor gaswinning op peil te houden is evident nu blijkt dat er nog een voorraad voor decennia is.

De komende 15 jaar werken collega’s in Assen, Almelo en Den Haag aan nog betere compressie.

Reviseren en upgraden “In de overeenkomst is vastgelegd dat de compressorstations verder verbeterd worden. Daar zijn verschillende mogelijkheden voor”, legt Herman uit. “Je kunt een compleet nieuwe ‘compressortrein’ neerzetten, een combinatie van een elektromotor en compressor. Ook kun je de bestaande compressor reviseren en up-

daarbij bijvoorbeeld aan het vervangen van randapparatuur, aanpassingen aan andere installaties en niet te vergeten het onderhoud.”

Groningen is showcase voor consortium en NAM Herman Hekkert: “We zijn er trots op dat we onze technologie hier zo prominent neer kunnen zetten. Het is echt een schoolvoorbeeld geworden voor het opzetten van gascompressorstations.” Dat blijkt uit de vele bezoeken aan het gasveld, van over de hele wereld. “Gazprom, Shell, Exxon: allemaal komen ze kijken hoe ‘wij Nederlanders’ dat doen. Dat is een mooie opsteker voor zo’n project dat we letterlijk én figuurlijk in onze eigen achtertuin uitvoeren!” “Dankzij de jarenlange ervaring rond het GLT-project beschikken we in Nederland over unieke, specifieke kennis. Vanuit Assen, Hengelo en Den Haag werken de teams van Integrated Systems en Solutions en Turbomachinery onder leiding van respectievelijk Wim Geessink en Joost Wijnant samen aan projecten over de hele wereld.”

graden. In dit geval kiezen we voor een derde optie: de elektromotor en compressor worden geüpgrade. De motor wordt omgebouwd, zodat hij aan twee kanten een compressor aandrijft. Daaraan wordt vervolgens een nieuwe tweede compressor gekoppeld. Zo ontstaat een compressortrein met een gereviseerde compressor, een gereviseerde en geüpgrade motor én een nieuwe compressor.” Ruimere doelstelling Waar Stork-GLT vrij helder afgebakende doelstellingen kende, zijn die bij GLTPLUS voor de komende jaren wat ruimer gedefinieerd. Herman: “Dit is een doorlopend project. We gaan nu voor een modernisatieslag, maar ik sluit niet uit dat er nog een derde of zelfs vierde ‘ronde’ komt. Dat moet in de toekomst blijken.” Daarnaast heeft de NAM in de overeenkomst voor GLT-PLUS ook méér werkzaamheden opgenomen dan alleen de modernisatie van de stations. “Denk

Samenwerking NAM heeft een overeenkomst met het consortium GLT-PLUS voor de komende vijftien jaar, maar ook daarna zal er werk zijn aan ‘Slochteren’. “De NAM is heel tevreden over het verloop van Stork-GLT, de eerste fase, maar we zullen ons nu steeds moeten blijven bewijzen. De kracht zit in de samenwerking. De slogan van GLTPLUS luidt ‘The ability to partner’. Dat is niet voor niets. Ik ben er namelijk van overtuigd dat deze samenwerking een enorm synergetisch effect heeft. Individueel zijn er zeker andere partijen die delen van deze kennis in huis hebben. Maar bij zoiets complex moet je echt samenwerken en je krachten bundelen om het goed voor elkaar te krijgen!” «

Nieuwe gasgestookte energiecentrale voor Enecogen Op 19 januari droeg de sector Energy opnieuw een STEG­energiecentrale over aan de klant: binnen budget, eerder dan gepland en zónder incidenten. De nieuwe, gasgestookte centrale op de Maasvlakte wordt geëxploiteerd door Enecogen, dat als aandeelhouders Eneco en het Deense Dong Energy heeft. Beide energieproducenten willen een steeds groter deel van hun energieproductie uit windparken halen. STEG-centrales zijn daarbij onmisbaar, doordat ze snel opgestart kunnen worden op momenten dat de wind verstek laat gaan. In de praktijk is de centrale al sinds eind vorig jaar in gebruik door Enecogen. Op 19 januari was de installatie al meer dan 60 keer opgestart. De centrale combineert een efficiëntie van meer dan 59% met innovatieve techniek voor het afvangen van stikstofoxiden. Hierdoor is het een van de schoonste centrales van Europa.

SIE Schakels tabloid 13_03.indd 2

Planning Bij de officiële overdracht werd door bestuursleden van Eneco en Dong teruggeblikt op de zeer voorspoedig verlopen bouw. De centrale werd zo’n drie weken eerder opgeleverd dan gepland, zonder financiële tegenvallers. En ook de scores op het gebied van veiligheid mogen er zijn. Hoewel er op het hoogtepunt bijna 1.000 mensen op de site werkten en er in totaal 2 miljoen manuren zijn gemaakt, waren er slechts twee zeer kleine incidenten. Piet Frints van Enecogen was opgevallen dat Siemens niets aan het toeval had overgelaten. “Als je op de eerste dag van de bouw aan komt rijden en je ziet een ambulance staan, slaat de schrik je om het hart. Maar wat bleek: die ambulance stond er elke dag, gewoon als voorzorgsmaatregel. Dat vond ik een heel krachtig signaal voor iedereen die op de site werkzaamheden uitvoerde.” «

21-02-12 10:40

3

Schakels

van de besTuursvoorZiTTer

V for victory? In de donkerste dagen van de Tweede Wereldoorlog riep de Belg Victor de Laveleye in BBC-uitzendingen vanuit Londen zijn landgenoten op om de bezetter te bestoken met een nieuw verzetssymbool: twee opgestoken vingers, in de vorm van een V. Hoewel deze letter dankzij Churchill symbool kwam te staan voor victory, stond hij aanvankelijk voor het Franse victoire én voor het Nederlandse ‘vrijheid’. Anno 2012 hebben we behoefte aan nóg een andere V: die van vertrouwen. De huidige crisis is geboren uit een gebrek aan vertrouwen. Vooral in politiek leiderschap, weliswaar, maar duidelijk is dat dit zijn weerslag heeft op de economie. Afgaande op de resultaten van het eerste kwartaal, presteren wij nog steeds prima. Het komend jaar zal onze omzet ook nog profiteren van de goede order intake tijdens het vorige boekjaar. Maar feit is dat het economisch getij ruiger wordt. Dat is geen reden tot somberen – wél moeten we goed voorbereid zijn op de grillen van de economie. Als groei uitblijft, dan kunnen we nog steeds marktaandeel winnen. Bijvoorbeeld door de rode loper voor bestaande klanten uit te rollen, te excelleren met service. Elke business unit, zo is afgesproken, stelt de komende maanden verschillende toekomstscenario’s op, gericht op groei – linksom of rechtsom.

Daarnaast moeten we het vertrouwen bewaren. In onszelf, en gezien onze prestaties in de voorbije jaren is daar alle reden toe. In elkaar, door intensiever tussen sectoren en divisies samen te werken. Maar ook in onze klanten. We moeten tijd en energie durven investeren in de dialoog, goed luisteren en bouwen aan een duurzame relatie. Zulke investeringen werpen uiteindelijk vruchten af. Denk aan de vergevorderde gesprekken met het HagaZiekenhuis over langjarige samenwerking. De opdracht van de HTM voor nieuwe trams. Het programma Beter Benutten, waarin we met overheid en bedrijfsleven werken aan het terugdringen van files. Het project dat we eerder dit jaar met overheid, banken en energieleveranciers hebben gestart om Den Haag klaar te maken voor elektrisch rijden. Luisteren en signalen oppakken is overigens niet voorbehouden aan de accountmanagers onder ons. Iedereen kan in zijn of haar omgeving alert zijn, en dan vooral op mogelijkheden om een bijdrage te leveren aan verduurzaming. Onze maatschappij raakt namelijk steeds meer doordrongen van de conclusie die Mahatma Gandhi jaren geleden trok: “The earth has enough for everyone’s need, not everyone’s greed” (De aarde kan aan ieders behoefte voldoen, niet aan ieders hebzucht).

sociaaL en beTrokken

coachingstraject uitvoerig gebrieft. Als coach investeer je in een student, maar werk je ook aan je eigen communicatieve vaardigheden en leiderschapskwaliteiten.

Meer weten of coach worden? Neem dan contact op met Wendy Jungerius van Communications and Government Affairs.

Tijden veranderen?

SIE Schakels tabloid 13_03.indd 3

Ab van der Touw

Weet jij wat je moet doen bij onveilige situaties? spreek elkaar aan op onveilig werken en maak er melding van. altijd veilig, dat is zeker!

Elke medewerker en elke manager bij Siemens in Nederland moet zich verant­ woordelijk voelen voor veiligheid. “Daarom is het van groot belang dat we weten hoe we moeten omgaan met onveilige situaties en deze kunnen verbeteren, voordat er ongelukken gebeuren”, legt Country EHS Officer Stephen van Bree uit. “Een gevaar­ lijke situatie dien je daarom altijd te mel­ den. Ook als het gevaar direct verholpen kan worden. Achter zo’n situatie kan name­ lijk dezelfde basisoorzaak schuilen als bij een ernstig ongeval. Reden dus om actie te ondernemen!”

WaT vind JiJ?

Werkdagen van 9 tot 5 behoren steeds meer tot het verleden. Meer dan een­ derde van de Nederlanders werkt over en neemt werk mee naar huis, zo bleek uit onderzoek van Regus onder ruim 12.000 zakenmensen in 85 landen. Medewerkers van Siemens vormen hier geen uitzondering op, bleek uit de laatste poll. Meer dan 85% van de respondenten gaf aan regelmatig op andere tijden te werken.

Wat mij betreft staat V dus voor een heel pakket aan waarden: voor vertrouwen, voorbereid zijn, verduurzaming én vrouwelijke collega’s kansen bieden. En vooruit: als dat tot victorie leidt, is dat mooi meegenomen!

ansWers

Tech & Co: investeer in een student én in jezelf! Tech & Co is een project van het ROC Mondriaan, waarin coaches uit het bedrijfsleven studenten van het ROC begeleiden. Ook medewerkers van Siemens kunnen een student coachen tijdens zijn of haar studie. Het gaat in eerste instantie om een periode van drie maanden. Je bespreekt dan samen leerdoelen, je helpt bij het plannen, adviseert over vervolgstudies en beroepskeuze en je biedt een luisterend oor. Uiteraard sta je er niet alleen voor, je wordt voorafgaand aan het

Als organisatie moeten we dus kunnen luisteren, verbinding zoeken, communiceren. Zaken waarvan vaak gezegd wordt dat vrouwen er meer natuurlijke affiniteit mee hebben dan mannen. Een extra reden dus om door te gaan met ons offensief om meer vrouwen op topposities in het bedrijf te krijgen.

Bekijk het filmpje op e­Schakels hoe collega’s invulling geven aan hun werktijden én waaróm ze flexibel werken.

“Vaak is er een groot verschil tussen de gewenste, omschreven cultuur op papier en gedrag van individuele medewerkers in de dagelijkse praktijk. Toch vreemd, want iedereen vindt veiligheid belangrijk, allemaal willen we veilig werken én we vinden van onszelf dat we veilig werken. Maar wat de één onder veilig verstaat, ziet de ander als te risicovol. Referentiekaders en ervaringen verschillen”, vervolgt Stephen. Volgens hem kunnen we veel van elkaar leren door in gesprek te gaan. “Als we elkaar open durven aan te spreken op

elkaars gedrag, ontstaat een nieuwe norm met betrekking tot hoe we hier met elkaar omgaan als het gaat over veilig werken.” Dilemma’s bij melden onveilige situaties Iedereen kent het dilemma wel. Je ziet een onveilige situatie en je twijfelt of je er iets van moet zeggen. Het is alsof een stem in ons hoofd allerlei redenen aandraagt om onze mond te houden. “Denk er eens over na, naar welk stemmetje je luistert wanneer je een gevaarlijke situatie opmerkt. Het veiligheidsbewuste stemmetje of juist de stem die de ‘veiligheidsbewuste ik’ overschreeuwt? Je zult er dan achter komen dat de meeste redenen om iets niet te melden zijn gebaseerd op aannames en irrationele gedachten. Melden dus, niet alleen voor jezelf maar ook voor je collega’s!” « Een onveilige situatie melden? Neem contact op met de betreffende project- of servicemanager, of met de EHS-functionaris binnen jouw divisie. Op de intranetpagina EHS is hiervan een overzicht te vinden.

21-02-12 10:41

4

Schakels

indusTry plantville: spelenderwijs kennismaken met siemens-oplossingen

Plant manager (m/v) gezocht! AngryBirds, Farmville of WordFeud: spelletjes die via social media online gespeeld worden zijn populairder dan ooit. Een leuk tijdverdrijf, maar soms kent dit soort spelletjes ook een nuttige, serieuze kant: serious gaming. Spelletjes die ‘leuk’ én informatief of educatief zijn. In het spel Plantville – ontwikkeld door Siemens – ervaren spelers wat er komt kijken bij het runnen van een fabriek.

Oranje boven! Dat Plantville nu ook in Nederland gelanceerd wordt, wil niet zeggen dat Nederlanders de online game nog niet ontdekt hadden. Sterker nog, al een jaar lang is een Nederlander de onbetwiste nummer 1 wereldwijd. En dat in een veld van ruim 20.000 spelers!

Pete blijft Pete Nu wordt Plantville ook in Nederland onder de aandacht gebracht. “Er komt geen Nederlandstalige versie van het spel. En Pete blijft Pete. Maar de onderliggende informatie over onze oplossingen linkt voor Nederlandse spelers wel door naar informatie op siemens.nl. Het spel ziet aan het IP-adres uit welk land een speler afkomstig is, zodat hij of zij de juiste informatie voorgeschoteld krijgt.”

Pete Taylor is de plant manager van de ‘AC/DC Motor Company’, één van de vier fabrieken in Plantville. De stereotiepe plant manager – veiligheidsbril en -helm, blauw overhemd – heeft zijn zaakjes goed voor elkaar: het bedrijf draait voorbeeldig en scoort 100% op alle indicatoren. Dat kan niet gezegd worden van de andere drie fabrieken. Aan de speler de opdracht om daar wat aan te doen. Scoren op KPI’s “Alles draait in het spel om KPI’s: Key Performance Indicators. Net als in een echte productieomgeving zijn dat de indicatoren die in Plantville van belang zijn, zoals kwaliteit en leverbetrouwbaarheid”, vertelt Frans-Pieter de Jong, marketing communicatieadviseur bij Industry. “Door bepaalde doelen te behalen of processen te verbeteren, scoort de speler op zijn KPI’s. Overigens gaat het daarbij veel verder dan omzet en productie. Juist KPI’s als duurzaamheid, veiligheid en medewerkertevredenheid spelen een belangrijke rol.” Geen Siemens­sausje Plant managers in Plantville nemen beslissingen over talrijke zaken die ook in echte productieprocessen aan de orde zijn. “Bijvoorbeeld over de automatisering van het productieproces. Maar ook moet de speler beslissen over beveiligingscamera’s, brandmelders en methodes om het energieverbruik terug te dringen. Zo komen op een leuke manier Siemens-oplossingen en -producten in beeld. Het spel heeft daarvoor geen overdreven Siemenssausje meegekregen, maar wie doorklikt op de oplossingen komt wel op onze productpagina’s voor meer informatie.”

In Plantville beheert de speler een vitaminenfabriek, een flessen­ fabriek of een treinenfabriek. Elk van de fabrieken kampt met eigen problemen, of het nu over kwaliteit, medewerkertevredenheid, energie­ verbruik of veiligheid gaat: de speler zal het op moeten lossen. Pete is ‘plant manager van het jaar’ in Plant­ ville: alle KPI’s in zijn AC/DC Motor Company hebben de maximale score van 100% bereikt. Hij helpt de speler met tips en tutorials ook een succesvolle fabriek neer te zetten.

Social media Plantville wordt nadrukkelijk via social media-kanalen onder de aandacht gebracht. Pete de Plantmanager is daar maar druk mee: hij twittert (als @plantvillepete), heeft een Facebook-pagina én een LinkedIn-profiel en de fictieve manager gebruikt YouTube om inspirerende filmpjes en tutorials over het spel te verspreiden. Op Plantville.com is er ook het Plantville café, een forum, waar spelers via Facebook met elkaar in contact kunnen komen. Frans-Pieter: “In Nederland gaan we het spel ook via die kanalen onder de aandacht brengen. Collega’s die actief zijn op Twitter of Facebook gaan Pete ondersteunen en hun ‘social network’ op Plantville attenderen. Zodoende willen we ook via deze kanalen de dialoog met de klant voeren over belangrijke thema’s als energy-efficiency, veiligheid en duurzaamheid.”

Onderlinge competitie In de Verenigde Staten wordt het spel steeds meer gespeeld, nu al door ruim 20.000 spelers. “Onze Amerikaanse collega’s werken zelfs al aan nieuwe features, die het makkelijker maken om onderling de competitie aan te gaan. Dat biedt straks mogelijkheden om het spel ook binnen een school, universiteit of bedrijf te spelen.” Overigens is het spel wereldwijd toegankelijk en zijn er al diverse Nederlandse spelers (zie kader), mede dankzij de sterke Nederlandse aanwezigheid op diverse social media. Brede doelgroep Het spel werd begin vorig jaar aanvankelijk ontwikkeld door collega’s van Industry in de Verenigde Staten. Frans-Pieter: “Eigenlijk was het vooral bedoeld om familie, vrienden en kennissen op een leuke manier te kunnen laten zien waar Siemens zich zoal mee bezighoudt. Die doelgroep is een stuk breder geworden, want daarnaast laat je met Plantville zien dat een baan in de techniek leuk kan zijn. Ook studenten, onze ‘potentiële werknemers’ dus, zijn daarom een belangrijke doelgroep van Plantville. Net als (potentiële) klanten, die zo kennis maken met onze oplossingen.” «

Nieuw inpaksysteem Arla Foods beter voor milieu Zuivelproducent Arla Foods – bekend van merken als Friesche Vlag en Arla – wil in 2020 klimaatneutraal produceren, verpak­ ken en transporteren. Onlangs nam ze een nieuw inpaksysteem in gebruik, waardoor de producten voortaan in kartonnen do­ zen vervoerd kunnen worden in plaats van in kratten. Siemens zorgde ervoor dat het systeem ook nog eens veiliger is. Voorheen vervoerde Arla Foods haar zuivelproducten in kratten naar de supermarkten. Deze moesten altijd leeg geretourneerd en schoongemaakt worden. De nieuwe dozen, gemaakt van duurzaam karton, hoeven niet terug naar de fabriek in Nijkerk. Ze gaan rechtstreeks vanuit de supermarkt naar de oudpapierhandel en worden gerecycled. Dat bespaart transport – en dus energie – en zorgt voor minder CO2-uitstoot. Inpaksysteem De duurzame manier van productvervoer ver-

SIE Schakels tabloid 13_03.indd 4

eist een ander inpaksysteem in de fabriek. Arla Foods liet daarom een aantal nieuwe ‘doosinpaksystemen’ plaatsen in een speciaal bijgebouwde fabriekshal. Deze installaties verpakken de zuivelproducten in dozen van zes of twaalf. Die worden vervolgens door een robot op een pallet geplaatst en naar het magazijn gebracht. Besturing Het transportsysteem heeft een unieke Siemens-besturing die naast de automatisering ook zorgt voor een betere veiligheid van medewerkers. Het systeem wordt via een draadloos netwerk aangestuurd. Dat bespaart ten eerste bekabeling, wat indirect CO2 bespaart, maar maakt het werken ook veiliger doordat machines op afstand bestuurd kunnen worden. Bovendien lopen ook de veiligheidsfuncties via het draadloze netwerk, wat onder meer inhoudt dat bij een noodstop automatisch alle functies stilvallen. «

21-02-12 10:42

5

Schakels

infrasTrucTure & ciTies fred dissel over het verloop van een aanbestedingsprocedure

Van kennismaking naar aankoop Voorbereiding Deze fase begint al lang vóór de officiële aanbesteding. Accountmanagers leggen contact met de potentiële klant en brengen in kaart waar deze naar op zoek is. In deze fase leggen ze de basis voor onderling vertrouwen en een succesvolle aanbesteding.

Fred: “Het is cruciaal om tijdig te beginnen. Trams worden elke 30 à 40 jaar vervangen, dus we wisten wanneer we in actie moesten komen. We hebben dat ook geleerd van eerde­ re aanbestedingen. We hebben HTM de Avenio­tram laten zien, die in Boedapest en Lissabon rijdt. Ook heeft de klant gebruik ge­ maakt van een traject van marktconsultatie. In deze periode hebben we veel gepraat, tot op een heel technisch niveau, in samenwerking met onze Siemens­experts uit Duitsland. Door in deze fase je innovaties goed te presenteren, kun je bevorderen dat de eisen in de aanbeste­ ding goed aansluiten op je product.”

Aanbesteding Vanaf deze fase is de procedure gebonden aan strakke Europese wetgeving, wat onder meer betekent dat informeel contact tussen klant en bedrijf vrijwel niet meer mogelijk is.

In 2014 is het zover, dan rijden er voor het eerst in Den Haag trams van Siemens. Voordat OV­bedrijf HTM voor de nieuwe Avenio­tram koos – en Siemens een opdracht van ruim 100 miljoen euro binnenhaalde – werd een jarenlang aanbestedingstraject doorlopen met verschillende aanbieders vanuit de hele wereld. Fred Dissel, manager van de business unit Rail & Infra Logistics, legt uit hoe zo’n proces verloopt.

Nieuwe Avenio tram bepaalt straatbeeld Den Haag in 2014 HTM heeft 40 Avenio-trams besteld (met een optie voor nog eens maximaal 40 trams). Deze opdracht, inclusief bestuurderstraining, documentatie en onderdelen, vertegenwoordigt een waarde van ruim 100 miljoen euro. De trams zullen in Wenen worden gebouwd, waarbij de projectcoördinatie in Nederland in handen is van Erik van de Luijtgaarden en Marc Boxmeer. De start van de levering staat gepland voor februari 2014 en dan zal Den Haag de eerste stad ter wereld zijn waar deze nieuwe generatie trams gaat rijden.

Neem ook eens een kijkje op www.mobility.siemens.com (> urban mobility > rail solutions > trams and light rail) waar een interactieve infographic te zien is die nog meer details en kenmerken van de tram laat zien.

Enkele kenmerken van de Avenio: • Lengte: 35 meter • Capaciteit: 70 zitplaatsen en 168 staanplaatsen • Toegankelijkheid: het is een 100% lagevloertram, dus er zijn geen niveauverschillen. • Geluidsproductie: de tram heeft een lagere geluidsproductie door onder meer een geluidsarme, elektrische rem en een rubberen vering in de wielbanden. • Flexibiliteit: de draaistellen zijn zo vormgegeven dat zij tot 4,5 graden kunnen uitdraaien. Daardoor rijdt de Avenio comfortabeler (korte) bochten door. • Aandrijving: dankzij eigen energieopslag kan de tram tot 2,5 kilometer zonder bovenleiding rijden. In combinatie met moderne aandrijvingstechniek en intelligent energiemanagement kan het bovendien een energiebesparing van 30% opleveren. • Duurzaamheid: de Avenio is voor 90% recyclebaar.

Inschrijving De vraag van de klant en beoordelingscriteria worden in een internationale aanbesteding gepubliceerd. Elk bedrijf ter wereld mag hierop reageren.

Strategie bepalen De bedrijven, zo ook Siemens, bepalen hun interne strategie voor de rest van het aanbestedingsproces.

Fred: “Op deze opdracht schreven 7 bedrijven in. Onze Avenio­trams sloten dankzij de goede voor­ bereiding precies aan op de vraag van HTM. Bij de inschrijving is het ook essentieel dat je dossier helemaal op orde is. Als je één A4­tje met vereis­ te informatie vergeet, kan het einde oefening zijn.”

Fred: “Daarbij kijk je naar je eigen sterke punten, je concurrenten, maar ook naar de manier waarop de klant haar aanbestedingsproces heeft inge­ richt. Je moet niet alleen denken aan degene die straks de opdracht tekent; er zijn nog heel veel andere mensen of organisaties die met de trams te maken krijgen en invloed hebben op de uitein­ delijke beslissing, zoals reizigersorganisaties of de politiek. We leggen dit traject vast in een capture plan, wat gedurende het gehele proces een leidraad is voor het hele team.”

Preselectie Een preselectie volgt op basis van het bedrijf (en nog niet het product). Criteria hierbij zijn onder meer financiële kengetallen, ervaring en referenties (al dan niet in Nederland). Als een bedrijf niet aan de eisen voldoet, wordt zij uitgesloten van de procedure.

Aanbieding De overgebleven partijen doen een aanbieding bij de klant: een offerte met een indicatieve prijs. Op basis hiervan worden formele vraag­en­antwoordsessies met de klant gehouden, waarna er een definitieve offerte volgt.

Best and Final Offer Eén of meer bedrijven worden uitgenodigd voor een Best and Final Offer (BAFO).

Gunning De klant maakt een keuze.

SIE Schakels tabloid 13_03.indd 5

Fred: “De klant heeft er zelf ook belang bij om in de voorbereidende fase vrijuit met alle leveran­ ciers te praten. Op deze wijze kan de klant voor een groot deel zekerstellen dat hij aan het eind van de aanbesteding ook het product krijgt wat gewenst is.”

Fred: “HTM selecteerde drie partijen: Siemens, CAF en Bombardier. De focus ligt vanaf dit moment op je product en je kent de concurren­ ten, dat maakt het makkelijker.”

Fred: “Dit is het spitsuur van de aanbesteding. Aan het begin van het traject ben je met een klein groepje bezig – in dit geval Barry van der Werf, Sander van den Nieuwendijk en ikzelf – in deze fase met wel 30 tot 40 collega’s, waaronder salesmedewerkers, projectmanagers, juristen, engineers, calculators, it­technici, noem maar op.”

Fred: “In principe ligt de prijs dan al vast. Maar met de BAFO kun je nog specifieke afspraken maken over kleine aanpassingen of over serviceconcepten die de life cycle cost van de tram positief kunnen beïnvloeden.”

Fred: “De keuze voor Siemens werd aangevochten door de laatst overgebleven concurrent, de Spaanse tramfabrikant CAF. Bedrijven investeren veel geld in de aanbieding – met een klein miljoen red je het niet – dus dan is het niet zo vreemd dat je het proces nog eens goed onder de loep legt als je verliest. Maar bij de rechter bleek dat de HTM alles volgens de regels had gedaan.”

21-02-12 10:42

6

Schakels

counTry cross-secTor, counTry deparTmenTs en counTry funcTions minder regels en meer eigen verantwoordelijkheid - hoe veilig is veilig?

Als de overheid een stapje terug doet… Het is al jaren een vurige wens van veel bedrijven: minder tijd en moeite kwijt zijn aan het vaak ondoorzichtige woud aan regelgeving. Op verschillende terreinen komt de overheid hen tegemoet. Bijvoor­ beeld als het gaat om (brand)veiligheid. Maar wat betekent deregulering in de praktijk, voor onszelf én onze klanten? Volgens Michel Goderie, business unit manager Fire Safety én bestuurslid van brancheorganisatie VEBON, heeft deregulering in de praktijk twee consequenties: “Enerzijds zijn er minder regels, anderzijds wordt het juist belangrijker om te kunnen aantonen hoe je je eigen verantwoordelijkheid als gebouwbeheerder hebt ingevuld.” De grootste impact heeft dit volgens Michel op het vlak van brandveiligheid. “Bouwkundige regelgeving was op dit terrein altijd heel concreet, zelfs de vereiste breedte van een gang of van deuren was vastgelegd. Een ander voorbeeld: vrijwel alle gebruikers met een gecertificeerde brandmeldinstallatie waren verplicht om meldingen automatisch door te geven aan de brandweer.” Zorgplicht zelf invullen In zulke regels wordt flink gesnoeid. De bouwvoorschriften worden minder specifiek. Ook vervalt vanaf dit jaar voor 60% van de bedrijven de ‘doormeldplicht’. “Dat betekent in de praktijk dat je als gebouwgebruiker zelf méér verantwoordelijkheid krijgt voor de veiligheid van de mensen in het pand”, zegt Michel. “Al ligt het eigenlijk genuanceerder. Juridisch waren bedrijven daar al verantwoordelijk voor. Alleen was tot nu toe precies vastgelegd hoe ze die verantwoordelijkheid moesten invullen. Nu moeten ze dat voor een groot deel zelf bepalen.” Verder gaan dan de regels Voor Siemens heeft die verandering geen levensgrote consequenties, zegt Security Officer Tom Jooren. “Wij krijgen vanuit het Corporate Security Office in München heel duidelijke richtlijnen, onder meer voor gebouwbeveiliging, brandveiligheid en BHV, maar ook voor de beveiliging van projecten, personen, evenementen, informatie en voor crisismanagement.” Die richtlijnen gaan niet zelden verder dan

Nu voor veel bedrijven de ‘doormeldplicht’ vervalt, krijgt de gebruiker van een gebouw zelf méér verantwoordelijkheid voor de veiligheid van anderen in het pand.

de Nederlandse regelgeving. “Neem de nieuwbouw in Hengelo. Op grond van het Bouwbesluit hoeft daar alleen een ontruimingsinstallatie te worden aangebracht. Siemens vindt dat je daar meer moet doen aan preventie en ook op het gebied van blusmiddelen gaan we verder dan de lokale regels voorschrijven.”

moet voldoen, dat staat nergens. Dus is het belangrijk dat we zélf die discussie op gang brengen. En dat we samen met andere bedrijven, politie en brandweer goede afspraken maken over de taakverdeling bij calamiteiten. Het zou best kunnen dat we op die manier een vorm van regulering ontwikkelen.”

BHV Op andere terreinen was er al geen of slechts beperkte regelgeving en pleit Siemens juist voor méér regulering. Bijvoorbeeld op het gebied van bedrijfshulpverlening. Een onderwerp waarover Tom als voorzitter van de VZBI namens 200 bedrijven (elk met meer dan 200 medewerkers) in de regio Haaglanden overleg voert met politie, brandweer en overheid. “Bedrijven zijn wettelijk verplicht een BHVorganisatie te hebben. Maar wat dat in de praktijk inhoudt en aan welke eisen die

Meetbare veiligheid Of het nu om brandveiligheid, BHV of een ander veiligheidsaspect gaat, het is cruciaal dat bedrijven aantoonbaar kunnen maken dat ze aan hun zorgplicht voldaan hebben. Voor Siemens, met alle expertise op het gebied van safety & security en de corporate richtlijnen uit München, is dat verhoudingsgewijs goed te doen. “Heel veel is bij ons al meetbaar”, zegt Tom. “Onze beveiligingsorganisatie loopt maandelijks controlerondes, waarbij elke onregelmatigheid wordt geno-

teerd en aangepakt. Ook bij incidenten en ongevallen wordt altijd de achtergrond geanalyseerd. We kunnen dus prima laten zien wat we gedaan hebben.” Wikken en wegen Hoewel bedrijven over het algemeen deregulering toejuichen, hebben veranderingen, zoals de gewijzigde regelgeving voor brandveiligheid, ook een keerzijde. “Hoe minder specifiek de regels, hoe groter het grijze gebied waarin je zelf je afwegingen moet maken”, zegt Michel. “Wat moet ik doen, wat is in deze omstandigheden haalbaar, wat is redelijkerwijs het maximaal haalbare veiligheidsniveau dat ik kan bieden en wat moet ik daarvoor doen? Daar moeten ze ook beleid voor ontwikkelen. Veel bedrijven worstelen daarmee. En dat biedt ons weer kansen. Wij hebben immers de expertise om ze daarbij te helpen.” «

Trainingsmogelijkheden Learning campus nWe

Functioneringsgesprek? Zet training op agenda! Bijblijven in je vakgebied, behoefte aan persoonlijke groei of een volgende stap in je carrière? Met de planningsgesprek­ ken achter de rug en de functionerings­ gesprekken voor de deur is het nu een goed moment om stil te staan bij een training. Learning Campus NWE biedt verschillende mogelijkheden die terug te vinden zijn in een overzichtelijke portal. In het functioneringsgesprek met je leidinggevende kun je bepalen welke training aansluit bij jouw persoonlijke doelstellingen of die je helpt je functie zo optimaal mogelijk uit te voeren. Je kunt daarbij kiezen voor een externe of een van de vele interne trainingen die Siemens via Learning Campus NWE aanbiedt. De interne trainingen zijn onderverdeeld in vier soorten (zie kader): Core Learning programs, Functional trai-

SIE Schakels tabloid 13_03.indd 6

ning, Cross-functional training en Technical training. Bepaal sámen de leerbehoefte Een belangrijk advies van Bas Puts, verantwoordelijk voor Learning Campus in Nederland: “Bepaal samen met je manager je leerbehoefte. Dat kan een training zijn om je bestaande functie beter uit te oefenen, bijvoorbeeld een persoonlijke vaardigheidstraining of een technische training. Of een training om je kansrijker te maken voor een functie in de toekomst. We bieden voor beide behoeftes diverse opleidingsmogelijkheden. Voor advies kun je ons altijd benaderen.” « Het totale aanbod van Learning Campus NWE vind je overzichtelijk op intranet. Hier kun je je direct inschrijven.

Core Learning programs Gericht op specifieke functiefamilies zoals General Management, Sales, Accountmanagement en Human resources. Deze programma’s worden wereldwijd op dezelfde manier aangeboden. Cross­functional training Trainingen die voor meerdere functiefamilies van toepassing zijn, zoals communicatietrainingen, talen en trainingen in persoonlijke effectiviteit en presentatietechnieken.

Functional training Trainingen in vaardigheden die nodig zijn voor specifieke functiefamilies en die vallen onder het locale Siemens Nederland trainingsportfolio. Technical training Technische trainingen die voor zowel de interne medewerkers als medewerkers van externe klanten worden aangeboden. Dit zijn trainingen op het gebied van onder andere industriële automatisering, energietechniek en gebouwentechniek.

21-02-12 10:42

7

Schakels

sociaaL en beTrokken opleidingszeilschip met gedoneerde automatiseringsapparatuur

Volle kracht vooruit In onze productontwikkeling, onze advi­ sering van klanten en initiatieven als Siemens Caring Hands dragen we zoveel mogelijk bij aan een duurzame en betere wereld. Maar ook door het doneren van onze producten kunnen we anderen soms net dat extra steuntje in de rug bieden. Industry Automation & Drive Technolo­ gies deed dat bij de renovatie van oplei­ dingszeilschip Eendracht. Stichting Het Zeilend Zeeschip voert al jaren een strijd om het hoofd financieel boven water te houden. De stichting exploiteert Nederlands grootste driemaster: Eendracht. Op dit zeilschip maken jaarlijks, onder bezielende leiding van voornamelijk vrijwilligers, ruim 2.000 jongeren kennis met alle aspecten van het zeezeilen. Maar met haar leeftijd van 22 jaar was het schip bijna afgeschreven. “We hebben heel even overwogen om een nieuwe Eendracht te bouwen. Alleen daar was – zeker in de huidige tijd – geen geld voor”, aldus Rob Krootjes, directeur van de stichting. In plaats van nieuwbouw besloot de stichting te investeren in levensduur verlengende maatregelen. Met steun van het bedrijfsleven én mede dankzij Siemens werd de Eendracht eind 2011, stap voor stap gerestaureerd.

Een bijzondere klus Er is in korte tijd veel werk verzet. In iets minder dan een maand werden het dek en de motoren gereviseerd en de brugapparatuur en het antennepark vernieuwd en opgeknapt. Ook de systemen voor klimaatbeheersing, verwarming en airconditioning zijn tijdens de grote restauratie vervangen. Siemens doneerde PLC’s voor de bediening van de binnenbrug, buitenbrug en de verschillende voortstuwingsinstallaties. André Noordhuis, oud-Siemens engineer, machinist en een van de vele vrijwilligers van de Eendracht die meewerkte aan de restauratie, heeft de besturingssoftware geprogrammeerd en geïnstalleerd. “Een bijzondere klus”, vertelt hij. “Ik ben er drie maanden mee bezig geweest.” Na de installatie is André vervolgens mee op reis geweest om de puntjes op de i te zetten. Belangrijke opleidingsfunctie Met de steun van sponsoren wordt het zeilschip de laatste jaren steeds vaker ingezet voor haar oorspronkelijke functie: jongeren de zeevaart laten beleven. “We vinden deze opleidingsfunctie zeer belangrijk”, aldus Krootjes. “De water- en scheepsbouw, de zeevaart en de havenindustrie zitten immers te springen om personeel.” Maar ook biedt het schip steeds vaker plaats aan speciale projecten, bijvoorbeeld aan een dagtocht met Bartiméus, een organisatie die zich inzet voor visueel gehandicapten. Of projecten, speciaal gericht op probleemjongeren. Krootjes: “Heel bijzonder was bijvoorbeeld een project voor kansarme Rotterdamse jongeren die tijdens een driedaagse vaartocht werkten aan teamspirit en doorzettingsvermogen. Daarbij stimuleren we ze bovendien om zich in te schrijven voor een opleiding aan het Scheepsvaart en Transport College.” In 2012 vaart de Eendracht weer volop en kan ze er, met dank aan de vele bedrijven die haar hierbij ondersteunen, weer twintig jaar tegenaan. «

Rob Krootjes, directeur van de Stichting Het Zeilend Zeeschip: “Doel is en blijft jongeren de zeevaart te laten beleven.”

Geschiedenis De geschiedenis van de Eendracht gaat terug naar de jaren dertig, toen de gemotoriseerde scheepvaart de professionele zeilvaart bijna had verdrongen. Veel mensen waren bezorgd dat de kennis van het zeezeilen daarmee verloren zou gaan. Er werd een nationale vereniging opgezet: ‘Het Zeilend Schoolschip’. In 1938 werd de eerste aanzet gegeven tot de bouw van een zeilschip voor opleidingsdoeleinden. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak kwam er echter weinig terecht van de plannen. In 1974 ging dan eindelijk toch de eerste Eendracht in de vaart, die in 1989 door het huidige schip werd opgevolgd.

de passie van…

olga smit, business controller, Healthcare

Gaan als de brandweer... Voor buitenstaanders klinkt het dapper en heldhaftig, maar voor Olga Smit is het een manier van leven geworden: werken bij de vrijwillige brandweer. Ze doet het al 31 jaar en niet onverdienstelijk: zo was ze de eerste Nederlandse vrijwillige vrouwelijke bevelvoerder. Al 15 jaar neemt Olga als bevelvoerder bij calamiteiten de beslissingen voor haar manschappen in Wassenaar. Met z’n allen “Die baseer je wel op kennis van de andere zes brandweerlieden op de wagen, dus uiteindelijk doe je het met z’n allen. In het begin best wel eens lastig met allemaal mannen, maar dat groeit vanzelf.” De

SIE Schakels tabloid 13_03.indd 7

passie van Olga komt voort uit de behoefte mensen te helpen. “Dat heeft me altijd getrokken. Het is een heel dankbaar beroep.” Korte nachtjes De combinatie van het brandweerwerk met haar fulltime baan en werkzaamheden als ploegleider Bedrijfshulpverlening bij Siemens bevalt haar goed. “Ik kan ’s avonds, ’s nachts of in het weekend opgeroepen worden door de brandweer. Soms heb ik dus korte nachtjes, maar dan ga ik de dag erna gewoon weer vroeg naar bed. Geen probleem.” Het brandweerwerk vergt aardig wat lef, maar Olga blijft bescheiden. “Er zijn nog zoveel andere, misschien wel betere manieren om mensen te helpen, maar dit doe ik het liefste. Het is gewoon een onderdeel van mijn leven geworden.” «

21-02-12 10:42

8

Schakels

HeaLTHcare center for medical imaging north-east netherlands

Open innovatie uit het Noord-Oosten Met medische technologie kan steeds meer. Maar niet elk idee is haalbaar of zinvol. Om innovaties te kunnen blijven lanceren die arts en patiënt écht vooruit helpen, heeft de sector Healthcare een bijzonder samenwerkingsverband gesloten met de wetenschap en de medische praktijk: het Centre for Medical Imaging North­East Netherlands (CMINEN). Geneeskunde blijft mensenwerk, maar medische procedures raken wel steeds meer vervlochten met technologie. Bijvoorbeeld in de operatiekamer. Dankzij de toepassing van robotarmen kunnen chirurgen sneller en nauwkeuriger moeilijke ingrepen uitvoeren. Ook de rol van beeldvormende techniek breidt zich uit. Het wordt allang niet meer alleen gebruikt voor diagnose; steeds vaker ondersteunen ‘live’ beelden artsen tijdens operaties en therapie. Wat kun je ermee? Kortom: medisch-technologische innovatie kan een belangrijke bijdrage leveren aan het bieden van betere zorg tegen beheersbare kosten. Voor Siemens Nederland, de Universiteit Twente en het UMC Groningen was dit vorig jaar reden om een bijzonder samenwerkingsverband te sluiten: het Center for Medical Imaging North East Netherlands. Met een vestiging in het UMCG én een splinternieuwe onderzoeksfaciliteit in Enschede (uitgerust met de modernste beeldvormende sys-

“Broedplaats voor succesvolle innovaties” temen), moet het CMINEN een broedplaats worden voor succesvolle, en vooral zinvolle innovaties. Er is namelijk een verschil tussen slimme ideeën en levensvatbare nieuwe producten. Sjaak van der Pouw, namens de sector Healthcare betrokken bij het CMINEN, signaleert dat technische innovaties steeds kritischer beoordeeld worden. “Klanten stellen steeds nadrukkelijker de vraag wat een innovatie nu echt bijdraagt aan kwaliteitsverbetering en kostenbesparing in de zorg.” Die vraag moet dus al heel vroeg in het ontwikkel-

proces gesteld worden. “Ook door wetenschappelijk onderzoekers”, zegt Martijn Kuit, zakelijk directeur van het CMINEN en directeur van de Twentse faciliteit. “Het heeft geen zin om aan de universiteit geweldige dingen te bedenken, die vervolgens in de kelders staan te verstoffen.” Eerder meedenken Om de kans te vergroten dat een productinnovatie van de grond komt, is het zaak om al in een vroeg stadium de klinische praktijk erbij te betrekken. Erik Jippes, namens het UMCG als manager werk-

“Vanaf de eerste stap samen optrekken” zaam bij het CMINEN, verwacht veel van de samenwerking. “Binnen ons ziekenhuis wordt veel onderzoek gedaan naar klinische toepassingsmogelijkheden van beeldvormende techniek. Via het CMINEN krijgt dat onderzoek nog meer focus en een sterke impuls. Daarnaast gaan we een stap verder. Traditioneel ontwikkelt een leverancier in het diepste geheim een product en gaan wij vervolgens bedenken wat je er mee kunt. Nu denken we in een vroeger stadium mee, zodat oplossingen die in de toekomst op de markt komen nog beter aansluiten op de klinische vraag.” Ook Sjaak benadrukt dat het CMINEN niet zomaar een samenwerkingsverband is. “Natuurlijk is het niet nieuw dat we met wetenschappers en artsen overleggen. Maar dat we vanaf de allereerste stap in het proces samen optrekken, is wel bijzonder.” Juist die structurele, vroegtijdige samenwerking maakt het volgens Martijn Kuit ook mogelijk om de slaagkans van een innovatie te vergroten. “Met Medical Technology Assessments onderzoeken we in een héél vroeg stadium van het ontwikkelproces of een product commercieel levensvatbaar is.” Voorbeelden Die oplossingen komen straks niet alleen van Siemens. Bij het CMINEN worden ook

Martijn Kuit, zakelijk directeur van het CMINEN en directeur van de Twentse faciliteit: “Het heeft geen zin geweldige dingen te bedenken en er vervolgens niets mee te doen.”

colofon Schakels, jaargang 4, nummer 13, maart 2012 schakels Schakels is het personeelsblad van de Siemens Groep in Nederland dat elk kwartaal informeert over bijzondere projecten en initiatieven vanuit het perspectief van de medewerker.

SIE Schakels tabloid 13_03.indd 8

Erik Jippes van het UMCG: “In een eerder stadium meedenken om oplossingen beter te laten aansluiten op de klinische vraag.”

redactiecommissie Wendy Jungerius (hoofdredactie) Els Schild-Van Leeuwen Nicolyn Dijkstra Jolanda van Dorp Irene Schaefers-Van Nisselroij Frans-Pieter de Jong Dominique Overkamp Sharon Zoutendijk

Sjaak van der Pouw, namens Healthcare betrokken bij CMINEN: “Naast commercieel interessante productinnovaties krijgen we er ook heel veel kennis voor terug.”

regionale medisch-technologische bedrijven betrokken, waarvan Noord-Oost Nederland er de nodige heeft. Een daarvan is Demcon, met wie Siemens werkt aan een MRI-gestuurde operatierobot voor prostaatbiopsieën. Volgens Martijn Kuit een veelbelovend idee. “Prostaatbiopsieën zijn zelfs voor ervaren artsen lastig. Het zou heel waardevol zijn als de arts op een ‘live’ MRI-beeld exact kan zien wat er weggehaald moet worden. Alleen: die robotarm mag niet gevoelig zijn voor het sterke magnetische veld van de MRI.” En zo zijn er meer voorbeelden. “Voor ons is ook interessant om te onderzoeken of je het aanprikken van longtumoren kunt robotiseren, gebruikmakend van 3D-informatie uit een CT-scan”, zegt Erik Jippes. “Door het proces verder te automatiseren, kunnen we wellicht het risico op ‘misprikken’ en complicaties verminderen.”

het type open innovatie waar het CMINEN voor staat. Waarbij volgens Martijn Kuit per project afspraken worden gemaakt over wie de ‘eigenaar’ van een innovatie is. “De ene keer zal dat Siemens zijn, dan weer de universiteit of een MKB-er uit de regio.” Voor die laatste groep biedt de samenwerking nóg een voordeel. “Wij hebben met verkooporganisaties in meer dan 190 landen een enorme internationaal bereik”, zegt Sjaak. “Dat is voor deze bedrijven een mooie outlet.” Maar wat krijgt Siemens ervoor terug?

Open innovatie Heet hangijzer bij zulke innovaties is dat de verschillende componenten – in dit geval de robotarm en de scanner – goed op elkaar afgestemd moeten zijn. “Bij die MRI-gestuurde robot is het niet zo dat de MRI een plaatje maakt waar de robot mee aan de slag gaat”, legt Sjaak uit. “De IT in die twee apparaten moet op elkaar afgestemd zijn en kunnen communiceren. Dat betekent dat wij Demcon toegang moeten geven tot programmeercode die je normaal gesproken als leverancier afschermt.” Het is een schoolvoorbeeld van

Naast commercieel interessante productinnovaties vooral heel veel kennis, verwacht Sjaak. “Bijvoorbeeld op het gebied van robotica en andere technologie. Maar vooral ook van de processen binnen ziekenhuizen. Vaak praten ziekenhuizen en leveranciers vooral over technische specificaties. Maar de grote kosten en het meeste potentieel voor verbetering in de zorg zit in de processen die met onze systemen ondersteund worden. Als wij klanten kunnen helpen om meer rendement uit onze apparatuur te halen, leveren we échte meerwaarde.” «

realisatie Commond – Content for brands, Breda www.commond.nl fotografie Kees Bennema, Ingrid Bertens, Arno Massee, Indra Simons, Reyer Boxem, iStockphoto en Siemens drukwerk Stürtz, Duitsland

“Siemens krijgt er vooral heel veel kennis voor terug”

redactieadres Schakels Siemens Nederland Prinses Beatrixlaan 800 2595 BN Den Haag E-mail: [email protected]

Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden verveelvoudigd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Siemens Nederland.

21-02-12 10:43