OVERZICHT • • • • • • • • • • •
Wie is VVKSO? Uitgangspunt en vaststellingen SG KSLeuven…..een sterk merk SG KSLeuven…..knipperlichten Doelstelling van een toekomstig SO Kritische succesfactoren Wat is de finaliteit van SO? 2° en 3° graad: continuüm Methodiek 1° graad SG KSLeuven…..uitdagingen
WIE IS VVKSO? • VVKSO – Juridische/administratieve/pedagogischdidactische ondersteuning van scholen/SB en SG – Belangenbehartiging: pleitbezorger voor vrijheid – Visieontwikkeling
UITGANGSPUNT VAN HET VVKSO
SO is niet in crisis: borgen wat goed is, verbeteren waar nodig
VASTSTELLINGEN • Studiekeuze wordt bemoeilijkt door – Hiërarchie van studierichtingen – Gebrek aan transparantie studieaanbod – Door SES-kenmerken
• Internationale onderzoeken: dalende tendens
VASTSTELLINGEN • Beoogd profiel van een studierichting wordt niet altijd gerealiseerd – Doorstroming HO – Doorstroming arbeidsmarkt
• 50 % van de jobs in 2020 zijn nu nog niet bekend
Scholengemeenschap KSLeuven….
…een sterk merk !!
KSLEUVEN… EEN STERK MERK
• 1 Schoolbevolking • 2 Rekrutering • 3 Studieaanbod
KSLEUVEN… EEN STERK MERK • Schoolbevolking SG Mechelen
11 004 leerlingen
SG Sint-Niklaas
10 303 leerlingen
SG Leuven
9 871 leerlingen
SG Kortrijk
9 750 leerlingen
SG Sint-Donaas
9 207 leerlingen
KSLEUVEN… EEN STERK MERK 115,00
110,00
105,00
100,00
95,00
90,00
berekende evolutie
werkelijke evolutie
KSLEUVEN… EEN STERK MERK
2009-2010
2012-2013
Aandeel GO!
17.2%
17.6%
Aandeel Provincie
3.8%
4.5%
Aandeel Vrij
79.0%
77.9%
100.00%
100.00%
Totaal
KSLEUVEN… EEN STERK MERK • Rekrutering: leerlingen so komen vanuit… Leuven Herent Oud-Heverlee Lubbeek Kortenberg Bierbeek Bertem Boutersem Huldenberg Holsbeek
36,60% 9,39% 6,53% 6,36% 5,91% 5,32% 4,34% 2,44% 2,36% 2,05%
4 365 1 120 779 759 705 635 518 291 281 245
KSLEUVEN… EEN STERK MERK • Rekrutering: 12-18 jarigen woonachtig in Leuven gaan naar het secundair onderwijs te... Leuven
85,29%
4 365
Haacht
4,14%
212
Rotselaar
3,32%
170
Aarschot
2,48%
127
Mechelen
0,94%
48
KSLEUVEN… EEN STERK MERK • Studieaanbod: 14 verschillende studiegebieden aso auto beeldende kunsten chemie decoratieve technieken handel hout
lichaamsverzorging mechanica-elektriciteit personenzorg podiumkunsten sport toerisme voeding
Scholengemeenschap KSLeuven… …met knipperlichten
KSLEUVEN… MET KNIPPERLICHTEN • Evolutie schoolbevolking 2004 > 2013 Stijgers
Dalers
School A: + 68 %
School D: - 27 %
School B: + 64 %
School E: - 21 %
School C: + 17 %
School F: - 14 %
KSLEUVEN… MET KNIPPERLICHTEN • Verhouding onderwijsvormen 2e en 3e gr.
Vlaanderen
Leuven
aso
46.2
60.5
bso
19.2
12.7
kso
1.5
2.5
tso
33.1
24.3
Totaal
100.0 %
100.0 %
KSLEUVEN… MET KNIPPERLICHTEN • Verhouding onderwijsvormen • 2e gr. Vlaand. Leuven 3e gr. Vlaand. Leuven • aso
49.4
65.5
aso
43.0
55.4
bso
18.0
11.7
bso
20.4
13.6
kso
1.4
2.5
kso
1.6
2.7
tso
31.2
20.3
tso
35.0
28.3
Totaal 100.0 % 100.0 %
Totaal 100.0 % 100.0 %
KSLEUVEN… KNIPPERLICHTEN • Eerste graad – Basisopties Vlaanderen
Leuven
Mod.wet. Latijn Grieks-Latijn
69 %
86 %
Andere
31 %
14 %
o.m. artistieke vorming handel hotel-voeding industriële wetensch. mechanica.-elektr. soc. en techn. vorm.
KSLEUVEN… KNIPPERLICHTEN • Studieaanbod Eerste graad
9 basisopties 8 beroepenvelden
Tweede graad
29 studierichtingen
Derde graad
43 studierichtingen 13 specialisatiejaren bso 6 se-n-se tso + bwv kso
Totaal
108
DOELSTELLINGEN VAN EEN TOEKOMSTIG SO
DOELSTELLING VAN EEN TOEKOMSTIG SO • Lln zijn niet gelijk, gelijkwaardige behandeling is het doel • Maximaal inspelen op leerlingenprofielen – Gedifferentieerde Algemene Vorming – Types van studierichtingen
• Meer transparantie: ordening van studierichtingen in een continuüm
Hiërarchische perceptie wegwerken
DOELSTELLING VAN EEN TOEKOMSTIG SO • Lln zijn niet gelijk, gelijkwaardige behandeling is het doel • Maximaal inspelen op profielen van leerlingen – Algemene vorming differentiëren – Types van studierichtingen
• Meer transparantie: ordening van studierichtingen in een continuüm • Hiërarchische perceptie wegwerken – Ingrepen in de 1° graad nodig – Continuüm
BESCHEIDENHEID
• Structuren kunnen enkel faciliteren
KRITISCHE SUCCESFACTOREN
• De leraar als professional • Maatschappelijke perceptie • Implementatietraject
FINALITEIT VAN SO • Vorming van de totale persoon – Persoonsvorming (vanuit de relatie leerlingleraar): • Zelfontplooiing en persoonlijke ontwikkeling • Zingeving en levensbeschouwing
– Voorbereiding op participatie aan maatschappij als kritische, creatieve, verantwoordelijke burger – Voorbereiding op arbeidsmarkt en hoger onderwijs
STUDIEDOMEINEN EN CONTINUÜM algemeen abstract transferabel
specifiek concreet gericht toepasbaar
Economie en maatschappij Kunst en creatie Taal en cultuur Welzijn en maatschappij Wetenschappen en techniek
CONTINUÜM: PRINCIPES
• Alternatief voor de onderwijsvormen • Doelstelling – Maximale transparantie • Studiekeuze-instrument
– Focus op profielen van alle jongeren • Positionering van studierichtingen
CONTINUÜM: DIMENSIES • Dimensie 1 – Niveau van abstractie en diepte • Gelinkt aan transfervaardigheid
– Breedte van de vorming • Context • Dégradé van kleuren
• Dimensie 2 – Inhoud: cfr. 5 studiedomeinen
Voor meer voorbeelden: http://toekomstso.vvkso.be/ > ga naar Analyse studierichtingen > klik op de onderwijsvorm aso, bso, kso of tso > u leest alle studierichtingen
CONTINUÜM: PRINCIPES
• Binnen elk studiedomein – Invulling in de volle breedte: 4 types zijn aanwezig (3° graad)
• Sommige lln maken definitieve keuze na SO • Toetsing huidig studieaanbod – Overlap – Lacunes
CONTINUÜM: DIMENSIES • 4 types van studierichtingen gelinkt aan leerlingenprofielen • Einde van de derde graad voorbereiding op: – brede academische doorstroming – gerichte doorstroming ( in hoofdzaak professionele bachelor) – arbeidsmarkt (= 1 of meer beroepskwalificaties) en/of beperkte professionele bachelor/HBO 5 en Se-n-Se. – arbeidsmarkt (1 of meer beroepskwalificaties)
ECONOMIE EN MAATSCHAPPIJ
Ec-MT Ec-Wet Handel
Ec-Wi
ST
IB ST
BI Ec-MT
Verkoop Handel Kantoor
Modeverkoop Logistiek Verkoop Kantoor
KUNST EN CREATIE
AV WKD
ABK Creatie en mode
AO Multi media
?
PUB Mode realisatie & verkoop
TAAL EN CULTUUR
GL
LMT OPR
LMT ST MTWI
MT WI LWi
EC MT
OPR
Onthaal en recreatie
ST ? Toer
?
WELZIJN EN MAATSCHAPPIJ
SV LO en sport
HW
HW
STW GWW
Latijn-?
LO en SV sport
JGZ Hotel
STW GWW
Verzorging Haarzorg Restaurant en keuken Bakkerij
WETENSCHAPPEN EN TECHNIEK
IW
Bouwtechn.
IW
WeWi
BHK EM I.ICT
EE
Auto
Mechanische Vormgevingstechn. Elektrische Installatietechn. ?-technieken
?
Schilderwerk en decoratie Vrachtwagenchauffeur
WETENSCHAPPEN EN TECHNIEK
WeWi IW
Chemie
TW
?
FTA Biot. Wet.
DLTW NGTW PTW
? ?
EERSTE GRAAD A-STROOM: ANALYSE VAN DE HUIDIGE SITUATIE
• Leerlingen kiezen meestal niet op basis van hun interesse, maar op basis van het abstractieniveau • Bij sommige technisch georiënteerde basisopties wordt minder aandacht besteed aan de basisvorming.
Bron: peiltoets IVV – mei 2011
1° GRAAD IN DE TOEKOMST: A-STROOM • Instroom op basis van het getuigschrift BaO • De eerste graad: alle vormingscomponenten voor alle leerlingen • Op hun abstractieniveau • Rekening houden met hun interesse
• Op het einde van de eerste graad: keuze voor een studiedomein en voor een plaats op het continuüm • Minder basisopties in het tweede leerjaar • Handvatten aanreiken via leerplannen
ANALYSE VAN DE B-STROOM • Zeer heterogene instroom
• De dubbele finaliteit wordt niet bereikt
Janssen, R., e.a., Beginsituatie van leerlingen in het eerste leerjaar B van het secundair onderwijs, 2008.
ANALYSE VAN DE B-STROOM • Zeer heterogene instroom • De dubbele finaliteit wordt niet bereikt • Groot aandeel van de beroepenvelden
1° GRAAD IN DE TOEKOMST: B-STROOM • Niveauoverschrijdend traject – Start laatste twee jaren BaO – Voorbereiding op kwalificatiegerichte studierichting (2de graad) na twee jaar SO – Instroom naar A-stroom geen uitgangspunt
• Beperking van de schoolse vertraging: zoveel mogelijk overgang naar SO op leeftijd • Bij vorming focus op geletterdheid
KSLEUVEN… UITDAGINGEN • • • •
Voor de scholengemeenschap Voor de schoolbesturen Voor de directies Voor de leraars, voor het ondersteunend personeel, …
Aandacht voor informeren, terugkoppelen, dialoog, overleg,…
KSLEUVEN…. UITDAGINGEN • De scholengemeenschap als verantwoordelijke voor het katholiek secundair onderwijs in de regio. • Aandacht voor het geheel. Verder kijken dan de eigen school. - Wie is voor wie gesprekspartner? - Het studieaanbod samen presenteren. - Afspraken maken inzake rekrutering.
KSLEUVEN… UITDAGINGEN • Studiekeuze(begeleiding) optimaliseren: - Rekening houden met leerlingenprofielen en inspelen op de talenten van leerlingen - Leerplannen reiken handvatten aan voor een goede oriëntatie en observatie - Met voldoende kennis van alle studierichtingen van alle studiedomeinen (transparant studieaanbod) - Terugdringen ongekwalificeerde uitstroom
KSLEUVEN… UITDAGINGEN • Reflecteren over de organisatie van de eerste graad • Realiseren van de vijf studiedomeinen in de volle breedte - Welke school zal in welk studiedomein / in welke studiedomeinen investeren? - Welke scholen werken samen om een studiedomein te realiseren?
KSLEUVEN… UITDAGINGEN • Realiseren van de vijf studiedomeinen in de volle breedte: - Wat is het effect van de reductie van studierichtingen op het huidig aanbod? - Welke school vult de hiaten in op het continuüm? - Hoe vermijdt men een verschraling van het huidig studieaanbod?
AFRONDING • Work in progress • Geen revolutie, wel een evolutie • Rol van de leraar is cruciaal • Respect voor de eigenheid van de school
