Sanne Rienks wint mythenwedstrijd klas 2Ga De leerlingen van klas 2Ga hebben de afgelopen weken een aantal mythologische verhalen te horen gekregen in de lessen Latijn en Grieks. Het was de hoogste tijd om nu zélf een mythe te schrijven. Voorwaarde was dat elke mythe ergens een verklaring voor gaf (de zgn. aethiologische verklaring; Gr: oorzaak). De leerlingen hadden al kennis gemaakt met de volgende voorbeelden. De mythe van Apollo en Hyacinthus geeft bijvoorbeeld een verklaring voor het bestaan van de hyacint. Ook leerden de leerlingen dat Arachne als straf voor haar hoogmoed werd veranderd in een spin en kunnen ze het begrip arachnofobie (angst voor spinnen) uitleggen. Ze weten nu ook dat de ogen op de pauwenstaart afkomstig zijn van Argus (uit het verhaal van Argus en Io) en wat de uitdrukking ‘iets met Argusogen bekijken’ betekent. Het is natuurlijk razend fascinerend om te horen wat voor verhalen de oude Grieken bedachten om de voor hen onverklaarbare zaken toch te kunnen uitleggen én om de link te zien met bepaalde uitdrukkingen in onze eigen taal. In navolging van de Grieken mochten de leerlingen hun best doen om zelf een aethiologische mythe te schrijven. De leerlingen hadden allemaal hun best gedaan. Er werden verklaringen gegeven voor het schild van schildpadden, de grote neus van neusapen en de werking van natronzuur. Er werden mythen geschreven als antwoord op de vraag waarom vogels kunnen vliegen en waarom sommige mensen kleurenblind zijn. De onderwerpen waren divers! Uit al deze verhalen moesten de leerlingen een winnaar kiezen. Na een voorselectie bleven de drie mythen van Sanne, Tatum en Hylke over. Sanne gaf een verklaring voor het ontstaan van de hyeana’s. Uit haar mythe bleek dat de hyeana’s geschapen zijn door Hades, omdat hij woest was toen zijn hellehond Cerberos gestolen was. Tatum vertelde over een ruzie tussen een dinosaurusstel waardoor er na ingrijpen van de goden een kip en een haan geboren werden uit hun eieren. Hylke schreef (yn it Frysk!) over de hond Bijkus en zijn baasje Hylkus in het dorpje Nestopulus. De hond Bijkus wordt gestolen en uiteindelijk weer teruggevonden door zijn baasje, maar de hond is van gedaante veranderd en dat verklaart het ontstaan van het raas de Deense dog. Na groot applaus kozen de leerlingen voor het verhaal van Sanne en daarmee werd Sanne winnares van de mythenwedstrijd van dit jaar! Ze werd gefeliciteerd en met een laurierkransje werd zij als echte winnares gelauwerd (zie foto). Sanne, van harte gefeliciteerd!
Hyena's – door Sanne Rienks Aphrodite had er genoeg van; ze kon niet langer aanzien hoe geliefden van elkaar gescheiden werden door de dood. Ze wou er iets tegen doen, dus ze besloot naar Hades te gaan. Zo konden ze samen een oplossing bedenken over hoe het verder zou. Maar eenmaal bij Hades lachte hij haar volkomen uit. Hij had totaal geen medelijden met de mensen en vond het hun verdiende loon. Gierend van het lachen stuurde hij haar weer weg. Eerst wist Aphrodite haar woede goed te beheersen, maar thuis barstte ze los. Hoe durfde Hades haar zó te beledigen? Briesend van woede bedacht ze een plan om Hades terug te pakken zodat hij ook zou voelen hoe erg het is als je iets mist wat je liefhebt. Eerst dacht ze er aan om Persephone te ontvoeren, maar dan zou ze Demeter erg kwaad maken en ze wou er niet meer goden bij betrekken. Toen dacht ze aan Cerberus, de driekoppige hond van Hades. Het beest was misschien geen geliefde van Hades, maar ze wist hoe ontzettend veel Hades om hem gaf. Ze ging weer terug naar de onderwereld met een list. Ze zei tegen Hades dat Zeus hem wou spreken en dat hij naar de Olympus moest gaan. Hades vertrok zonder enkele twijfel. Ze bleef achter en dwaalde wat rond in de onderwereld. Opeens zag ze wat ze waarvoor ze was gekomen; een slapende Cerberus. Zo zacht als ze kon sloop ze er heen en trok een van de drie bekken open om er vervolgens slaapmiddel in te doen, zodat hij in ieder geval niet wakker werd tijdens de ontvoering, want dan zou alles mis kunnen gaan. Daarna bond ze met een erg dik touw de grote bekken dicht, voor het geval dat hij wel wakker werd. Ze bracht hem ongemerkt mee naar de Aarde en verstopte hem in een grot waar Hades hem nooit zou vinden. Ze besloot even te wachten en dan weer terug te gaan naar Hades, om verder te onderhandelen over de gestorven geliefden. Terwijl Aphrodite bij Cerberus wachtte, kwam Hades terug naar de onderwereld. Hij was lichtelijk boos op Aphrodite, omdat hij voor niks naar de Aarde was gegaan. Toen hij merkte dat Cerberus er niet was, werd hij zó nijdig. Geen enkel verdriet, maar pure woede. Hij had geen idee wie het gedaan had, maar hij of zij zou boeten, dat was zeker. Razend ging hij terug naar de Aarde. Hij zou de Aarde aanvallen, net zolang tot iemand Cerberus weer bij hem terugbracht. Hij wou de aarde aanvallen, maar als hij het zelf zou doen zou hij problemen krijgen met Zeus. Hij wou dieren creëren die zich zo voelden zoals hij zich voelde. Zo veranderde hij alle honden in gevaarlijke, verschrikkelijke, verscheurende, woeste beesten die de Aarde net zolang zouden aanvallen tot Cerberus en de ontvoerder naar Hades zouden komen. Want de dader was nog lang niet klaar. Hij bedacht de naam Hyaena voor de beesten, beter bekend als Hyena. Aphrodite zou net weer naar de onderwereld gaan, toen ze een reusachtige groep wilde honden aan zag komen. Ze wist bijna zeker dat dit werk van Hades moest zijn. Snel knoopte ze de trouwen rond Cerberus zijn bek los. Eigenlijk wou Aphrodite dat Cerberus alleen naar de onderwereld zou gaan, zodat zij niet betrapt werd en nergens de schuld van kreeg, alleen die was nog in een te diepe slaap. Ze zag in de verte dat er mensen aangevallen werden door de hyena's, dus ze moest snel wat doen. Ze besloot Cerberus snel te terug brengen en hoopte ze dat ze niet opgemerkt werd. Hades was druk bezig met zoeken, dus hij was zelf niet in de Hades. Aphrodite legde Cerberus precies zo neer als dat ze hem had gevonden en vluchtte toen snel weg. Toen
Hades terugkwam en de slapende Cerberus zag liggen, was hij verbaasd. Hij dacht dat hij zich alles verbeeld had. Hij wou de hyena's weer terug transformeren, maar hij was zo uitgeput van het heen en weer reizen naar de Aarde en van het zoeken naar Cerberus dat hij enkel drie kwart terug transformeerde. De overgebleven hyena's dreef hij naar een gebied waar ze geen mensen konden aanvallen. Aphrodite was zo geschrokken van Hades zijn wraak, dat ze nooit meer naar Hades durfde om een oplossing te zoeken voor de mensen die hun geliefde misten. En zo maakte Hades de hyena, die wij vandaag de dag nog kennen. Het ontstaan van de kip – door Tatum van der Kooi Er was eens een dinosaurus genaamd Tyras. Ze bewaakte 2 eieren waar binnenkort kleine dino’s uit zouden komen. Ze had Kyros, de vader van de dino’s, erop uit gestuurd om eten te zoeken. Tyras verveelde zich. Ze had geen idee wanneer de eieren uit zouden komen en Kyros was nog wel een paar uur weg. Tyras besloot om een wandeling te maken. Er gebeurde heus niets met de eieren. Bij elke stap die ze zette trilde de grond een beetje en schoten er dieren in de struiken. Op een open plek aangekomen, gaat ze even rusten. Ondertussen is Kyros weer terug bij de eieren met vers voedsel. Hij kijkt om zich heen, maar Tyras is nergens te bekennen. Kyros voelt woede opborrelen. Dit kon Tyras toch niet doen? De eieren konden wel gestolen worden! ‘Ik wil dat er iets gebeurd wat Tyras vreselijk zou vinden om haar te straffen!’ roept hij uit woede naar boven. Ares, de god van de oorlog, hoort Kyros en bedenkt iets om Tyras te straffen. Hij wil dat het iets is waardoor Kyros en Tyras uit elkaar gedreven worden. Ares komt op het perfecte plan: Hij gaat de dino’s in de eieren veranderen naar andere, kleine dieren. En dat doet hij. Kyros zit bij de eieren om ze te beschermen tot Tyras weer aan komt lopen. ‘Waar was je, Tyras? Er kon van alles gebeurd zijn met de eieren!’ ‘Ik verveelde me.’ ‘Goed excuus, zeg.’ Dan zegt Kyros nog wat dingen, maar dat hoort Tyras al niet meer. Er komen scheuren in de eieren. ‘Ze komen uit!’ roept Tyras. Kyros draait zich zo snel mogelijk om en samen kijken ze naar de eieren die langzaam opengaan. Maar in plaats van dino’s, komen er kleine vogelachtige dieren uit. ‘Wat is dit?’ zegt Tyras. ‘Dit is allemaal jou schuld!’ schreeuwt Kyros. ‘Niet waar!’ schreeuwt Tyras terug. ‘Iemand anders heeft vast de eieren verwisseld toen er niemand was en er was niemand door jou! Je red je maar met deze dingen. Ik vertrek en ik neem het eten mee. Veel plezier met die nepdino’s.’ Bij elke stap die Kyros zet kijken de dieren verward in het rond en soms vallen ze om. Tyras kijkt hem bedroefd na. Ook al gelooft Tyras niet dat deze dieren van haar zijn, ze kan het niet verdragen hen achter te laten. Ze verzorgt ze tot de dieren groot worden en dan laat ze hen gaan. Tyras heeft de ene Haan genoemd en de andere Kip. Aetiologische verklaring: Deze mythe verklaart het ontstaan van kippen en dat het ei er eerder was dan de kip.
Bijkus – troch Hylke Breteler Lang lang lyn, yn in doarpke neamt Nestopulus libbe in hûn. Hy wie de beskermer fan it doarpke en har ynwenners. En no silsto wol tinke; hoe kin in hûn no sa’n doarpke beskermje? Nau dit wie net samar in hûn, dit wie in bordercollie fan twa meter. Hy hie flymskerpe tosken en smiet dy sa in pear meter de loft yn! Mar no’t ik al dizze ferskriklike dingen opnaam ha oer dizze hûn mat der ek mar ris in goed wurdsje oer him sprutsen wurde! Hy wie nammentlik in skat fan in hûn ast goed foar him wiest. Hy wenne krekt bûten Nestopulus mei syn baas: Hylkus Bretelerus. En foar in bordercollie fan oardel meter wie dit in enoarm bist. Mar dit soarte hûn wie sa goed te trainen, en dat hie syn baas dus ek dien. Hy koe alles watsto oan him freegest. Syn namme wie Bijkus. Trochdat dizze hûn dêr libbe wist elkenien yn’e omkriten fan Liussens oant Dokkum ta Holwerd dat sy net as fijân nei Nestopulus hoegden te kommen want dan koene sy it net neifertelle. Mar op in dei kaam der in nuver mantsje nei de filla fan Hylkus en Bijkus. De wachters hiene him troch de poarte litten want hy like harren sa ûnskuldich. Hy kaam nei de keamer wêr't Hylkus mei Bijkus oan it boartsjen wie. Hy kloppe op’e doar en rûn sûnder te wachtsjen op antwurd de keamer binnen. Hy kaam út it suden fan Drenthe sei der en hy hie heart fan dizze hûn. Dy woe der graach ris sjen. Mar Bijkus fertroude dit net, hy gromme en liet syn grutte tosken sjen oan dizze nuvere man. Hy skrok mar dochs begûn hy fierder de keamer yn te rinnen. Hylkus sei: stilstean bliuwe oars stjoer ik myn hûn op dy ôf! It mantsje sei mei in kreakerige stim:Ik spreek geen Fries. En hy bleaun trochrinnen. Hylkus sei mei gebrekkich Nederlânsk: Stilstaan blijven anders zorg ik er voor dat deze hond u op de beulig springt. Okee sei de man, nu snap ik wat u bedoelt. Wat wilt u van mij? Frege Hylkus op in lilke toan. Ik heb intresse in die hond van u. Sei it âlde mantsje. Bijkus is net te keap! Raasde Hylkus. Wat zegt u? Frege de man. Hij is niet te koop! En no opdonderje bliksem raap Hylkus. Mar de man gie net fuort. Ik sis it noch ien kear: OPDONDERJE! De man gie noch net fuort doe raap Hylkus de wachters der by. Dy winen yn in pear tellen yn de keamer. Helje dizze feint jirwei en stjoer him fuort! Mei grou geweld waard de man beetpakt troch de wapene wachters en mei nei bûten naam. Yn de fierte hearde Hylkus noch razen: Ik kom terug. Lit dy nuvere Drentse man mar, toch Hylkus. In pear oeren letter gie Hylkus op bêd en Bijkus lei op de oare keamer. De wachters wiene op ien of te oare manier ek yn sliep fallen. En sa koe it âlde mantsje nei binnen ta gean en hy stelde de hûn. Hylkus waard de folgjende moarn wekker en hy soe nei syn hûn ta mar de hûn wie der net! Hy gie alles neisykjen om syn hûn te finen mar it hie gjin sin. Hy koe him nergens fine. En al gau wie it nijs ferspreid yn it doarp en elkenien rekke yn panyk, wat moasten sy no sûnder de hûn! Mar doe, ynienen kaam Hermes oansetten, en dy sei ik wit wa’t it dien hat! Wa? raap Hylkus. It âlde mantsje dat him juster earst noch keapje woe. Hoe wist do dit? Frege Hylkus. Ik bin in God sei der, ik sjoch alles. Dan is mar goed dat dizze kloat sein hat wêr hy weikomt. Raap Hylkus. Wêr is hy no frege hy oan Hermes. Wit ik net ik sil him sykje en dan kom ik wer werom. Tanke wol sei Hylkus. En in dei letter kaam Hermes moarns betiid oansetten en hy sei dat hy yn de buert fan Assen wie. Dan geane we dêr hinne. Rinnende frege Hermes. It sil wol matte sei Hylke. Wêrop Hermes sei: Pak my mar beet dan geanenne wy te fleanen. Kin dat wol sei Hylkus. Ja hear. Okee dan geane wy!
En sa fleagen Hermes en Hylkus fuort. Underweis seach Hylkus syn grutte hûn. Dêr is der raap hy nei Hermes. Dan geane wy dêr hinne! Doe’t sy bei de man oan kamen seagen sy beide dat it hielendal gjin âld mantsje wie. Hylkus sprong sa fan twa meter hichte op de grûn en stoarme nei dy man ta. Hy sloech him knoete hurd op syn harsens. En sa klapte hy op’e grûn. En dit wie net it iennige, nee hy bruts him in earm en stjoerde him fuort. De stompele de man hinne rjochting syn hûs. Mar wat hy mei Bijkus dien hie koe Hylkus hast net liuwe. Hy hie de hûn in drankje nei binnen drukt wêrtroch der lytser,lytser en lytser waard. En ynienen wie it net mear in hûn fan twa meter, mar it wie in hûntsje fan 70 sintimeter skoft hichte! Ferskriklik fûn der dit. En Bijkus wist ek net wat him oerkaam. Sa gie Hylkus mar rinnend werom mei Bijkus en Hermes bleaun efter.Dy wist net wat der dwaan moast hy stie der mar in bytsje by, en hy gie mar wer werom nei de Olimpus. Dêr kaam hy Zeus tsjin en fertelde wat der bart wie. Zeus koe it hast net liuwe en tocht by himsels dit koe wol in streek wêze fan Hades himsels! Doe sei Zeus tsjin Hermes gjin mar efkes fuort ik mat efkes neitinke. Nei in oere raap Zeus Hermes wer. Hy sei gjin werom nei dizze Hylkus en sis dat ik jir neat oan dwaan kin mar dat ik wol in kompromy betocht ha. Is goed, mar wat is dy kompromy dan? frege Hermes. Dat sjochst wol. En sa gie Hermes wer nei Nestopulus, nei Hylkus en de folle lytsere Bijkus. It spyt my sei Hermes mar ik lykas Zeus kin jir neat oan dwaan mar ik moast fan Zeus fertelle dat hy in kompromy fûn hat. En wat mei dat dan wol wêze? Frege Hylkus. Dat wit ik ek net en doe’t Hermes dat sei blikseme it ferskriklik en it stoppe mar net. En it kaam ek hieltyd tichterby. En flak foar de noas fan Hylkus bleaun de bliksem straal hingen. En it begûn him yts te foarmjen, en it waard grutter en grutter en grutter. It like wol op in hûn mar it hie net yts fan Bijkus en dat wie it iennige wat Hylkus ea sjoen hy fan hune soarten. En doe seach Hylkus in hûn rjocht foar him út de bliksem stappen. It wie dit kear in grutte hûn folle grutter as Bijkus mar gjin twa meter. Hy wie wol swart mei wyt mar hie folle koarter hier en útsakke wangen, grutte hingjende wangen en poaten sa grut as in minske hân. Hy seach wat dom út de eagen en nei in wike kaam Hylkus der efter dat dit ek in ferskriklik domme hûn wie. Mar de basis dingen wie mei in protte training wol te dwaan. Mar it gie natuerlik om it feit dat der wer in grutte hûn wie dy’t it doarpke beskermje koe. Hylkus betocht: Dit is miskien wol wer in nei soarte hune ras. En oft it sa is dan mat it ek in namme ha. nim it Deense doch. En sa, leave lêzers, is it hune ras Deense doch ûntstien. Dit wie it ein fan myn mythe.
