SAMENWERKING TUSSEN REGIO S BIJ OPLEIDINGEN ACTIECENTRUM GHOR

NIEUWSBRIEF

Zuid - Holland Zuid

SAMENWERKING TUSSEN REGIO’S BIJ OPLEIDINGEN ACTIECENTRUM GHOR Achtergrond | Eind mei vonden in de regio Zuid-Holland Zuid de eerste opleidingen plaats voor de functionarissen van het actiecentrum GHOR. Het actiecentrum GHOR vormt tijdens een incident de spin in het web voor de GHOR. Het regelen van aflossing van personeel, het voorwaarschuwen van ziekenhuizen, contacten leggen met allerlei instanties of het regelen van extra materiaal op het rampterrein; je kunt het zo gek niet bedenken of het wordt geregeld door het actiecentrum. Een goede scholing voor deze functionarissen is dan ook essentieel. Door Dianne van Gammeren Het actiecentrum was nog een ontbrekende schakel in de operationaliteit van de GHOR, en een niet onbelangrijke. “Het actiecentrum is echt de spin in het web op het moment van een incident”, legt Gijs Roest , staffunctionaris Opleiding, Training en Oefening (OTO) uit. “daar bouw je op bij een incident, zij zijn op dat moment echt de handen en voeten van de andere GHOR-functionarissen”. Toch was het organiseren van een goede scholing, met daaraan gekoppelde praktijkoefeningen, nog een hele klus. “Er zijn wel opleidingsinstituten die een scholing voor het Actiecentrum kunnen verzorgen, maar deze zijn vaak zeer prijzig. Bovendien wilden we de basisleerstof GHOR gelijk aan de scholing koppelen”, gaat Gijs verder. “Omdat ook andere regio’s hiermee worden geconfronteerd hebben we met de regio’s Zuid-Oost Brabant, Utrecht en Zuid-Holland Zuid de koppen bij elkaar gestoken en deze tweedaagse sessie ontwikkeld. Tijdens deze scholing worden alle betrokken functionarissen van het Actiecentrum van de drie regio’s opgeleid en beoefend”.

Taaie stof De eerste dag werd besteed aan de basismodule GHOR. Dit is een landelijk ontwikkelde module over de GHOR, die alle GHOR functionarissen moeten volgen. Later in het jaar zullen hiervoor examens moeten worden afgelegd. “Een taaie dag voor de cursisten”, concludeert Gijs. “En dat kan ik me wel voorstellen. Als je kijkt dat de functionarissen van het Actiecentrum in hun dagelijks leven heel wat anders doen

dan is de basismodule veel theorie en best pittig. Maar het is toch absoluut noodzakelijk dat je als operationeel functionaris de basisbeginselen van de GHOR kent”. De tweede dag was praktischer ingericht. “Door middel van twee simulatieoefeningen, met scenario’s als infectieziekte en een ketting botsing op de A15 waarbij lekkage van een gevaarlijke stof plaatsvond, moesten de cursisten hun kennis in de praktijk brengen”. Gerard Kok , Hoofd Actiecentrum GHOR ZHZ en in het ‘dagelijks leven’ werkzaam bij de RAV ZHZ vond de scholing leerzaam. “Vanuit mijn dagelijkse werk ben ik wel bekend met de GHOR en weet ik wat er van mij wordt verwacht als hoofd Actiecentrum, daar ben ik de afgelopen jaren eigenlijk ingegroeid. Toch vond ik het heel nuttig om zo eens gezamenlijk te oefenen. Ik vond de oefening goed te doen, maar ik kan me voorstellen dat als je niet dagelijks met deze praktijk bezig bent, het heel lastige materie is. Je moet gewoon hard aan de slag in zo’n situatie, maar alles wat je dan voor je kiezen krijgt is op te lossen”. Met name de samenwerking met de andere ‘spelers in het geneeskundige veld’ acht hij van belang. “Je moet het toch samen oplossen”. Kok was zeer te spreken over de oefening, en pleit zelfs voor meer oefenen. “Eigenlijk zou je nog meer moeten oefenen. Door realistisch te oefenen krijg je een beeld wat je eigenlijk nog mist of wat je tekort komt. Bij een echt incident komt het er toch op aan of je zo snel mogelijk alle juiste gegevens bij de hand hebt en of je er snel mee kunt werken”.

Veel waardering Uit de evaluatieformulieren die de cursisten hebben ingevuld blijkt veel waardering voor de opzet van de cursus. “Ik ben blij met dit resultaat”, stelt Gijs tevreden vast. “Samen met mijn collega’s uit Zuid-oost Brabant en Utrecht evalueren we deze dagen om zo nog enkele verbeteringen aan te brengen voor de cursussen die volgen. Ik hoop dat deze cursus het begin is van een goede samenwerking tussen de GHOR regio’s op dit gebied”. Wilt u meer informatie over de opzet van de cursus, neem dan contact op met Gijs Roest. U kunt hem bereiken op [email protected]

Colofon Eindredactie mr D. van Gammeren Druk Drukkerij de Bondt Vormgeving RvG Communications Fotografie Hans van Arkel Oplage 350 exemplaren

Adresgegevens GHOR Zuid-Holland Zuid Ohmweg 57 h 2752 BD Alblasserdam T F E I

078 6920570 078 6932507 [email protected] www.ghorzhz.nl

nieuwsbrief nummer 2, 2003 Jaargang 2

8

2

n ummer

UW VEILIGHEID, ONZE ZORG

Zuid - Holland Zuid

NIEUWE LOCATIE VOOR GHOR Achtergrond | Het was nog even spannend of alles op tijd in orde zou komen, maar met de grote inzet van veel mensen is het dan toch gelukt. Maandag 3 maart werden de werkzaamheden van de GHOR voorgezet vanaf de nieuwe locatie in het gebouw Vinkenburg in Alblasserdam.

R. Karremans ontvangt sleutels uit handen vorige eigenaar

Medewerkers dragen een steentje bij


Maandag 24 februari overhandigde de vorige eigenaar de sleutels van het nieuwe pand aan Rob Karremans, manager GHOR. Vanaf dat moment werden de mouwen opgestroopt. Een goed en uiterst gestructureerd verhuisplan, dat tussen de drukke werkzaamheden door was opgesteld door Auke Blok en Pim van Dam, leidde ons door de verhuisweek heen. Het meubilair werd bezorgd, maar verder zijn we toch met name zelf aan de slag gegaan. En dat betekende zelfs dat niet alleen de medewerkers van het bureau met verfrollers, stofzuigers, gereedschap en dozen in handen stonden, maar ook partners en zoons van de medewerkers op hun vrije dagen, avonden en weekend, werden ingeschakeld om mee te helpen. Toch zit er altijd wel wat tegen bij een verhuizing, en zo ook hier. “Heel lang bleef het onzeker of het internet en de telefoon wel op tijd konden worden geïnstalleerd. Dat zou, vooral in deze tijd en met de huidige werkzaamheden, een groot probleem zijn voor een netwerkorganisatie als de GHOR die afhankelijk is van deze middelen. Maar door de buitengewone inzet van de KPN en de ICT afdeling van de GGD is ook dit nog goed gekomen”, aldus Karremans.

Kwaliteit

Kinderziektes

Ook Regionaal Geneeskundig Functionaris, Chris Dekkers, gaf aan blij te zijn met het nieuwe onderkomen van de GHOR. Tijdens het voor de medewerkers van de GHOR georganiseerde ‘openingsontbijt’ schetste hij nog eens de ontwikkeling van het afgelopen jaar, dat begon met twee mensen op een kamertje aan de Maasplaza, naar een volwaardig GHOR-bureau met een adequate huisvesting. “Ik heb waardering voor wat er afgelopen jaar al is gepresteerd en de resultaten die zijn neergezet . In de komende periode komt het er echt op aan om te laten zien wat de kwaliteit is van de GHOR. Nu moeten we op een professionele manier de producten en diensten van de GHOR implementeren”.

“We zullen best nog wat “kinderziektes” tegenkomen”, onderkent Karremans “maar we zijn blij dat we iedereen nu van dienst kunnen zijn vanuit een representatieve locatie, waar niet alleen de kantoren zijn gevestigd, maar ook een professionele opleidingsruimte en de stalling voor de Geneeskundige Combinatie. Het was erg spannend of het allemaal financieel haalbaar was. Samen met de Toon Roelands, controller van de GGD zijn we naar mogelijkheden en oplossingen blijven zoeken om het op een verantwoorde manier, volgens de bestaande regels, rond te krijgen. Ik hecht er grote waarde aan dat de mensen vanuit een omgeving kunnen werken waarin ze zich goed voelen. De speciale lichtconstructie en andere details, zoals schilderijen aan de wand, beplanting en kleurrijk meubilair, dragen hiertoe bij. De transparante binnenwanden in het gebouw staan symbool voor de transparantie die de organisatie wil uitdragen. En als je dan bedenkt dat we onder de huurprijs blijven van onze vorige locaties, dan ben ik daar erg tevreden over”.

Opleidingen Het nieuwe pand beschikt ook over een instructieruimte waar reeds de eerste EHBO lessen zijn gestart . Allemaal GGD-medewerkers op herhalingcursus. Het algemene evaluatieformulier dat na afloop werd ingeleverd met de tekst “het was hier fantastisch” hangt nog trots te pronken op het mededelingenbord.

Op veler verzoek houden wij donderdag 12 juni de officiële en feestelijke opening van het pand. De uitnodiging daarvoor vindt u op onze website. Wanneer u deze dag niet aanwezig kunt zijn, dan kunt u via een virtuele tour op de site ons nieuwe onderkomen toch bewonderen.

NIEUWSBRIEF Zuid - Holland Zuid

COLUMN | Zinnige prestatiemeting bestaat niet Rob Karremans Manager GHOR “Zinnige prestatiemeting bestaat niet”. Een nogal vreemde uitspraak voor iemand die zo op targets is gefocust zoals ik. Na de terugtrekkende, de afslankende, de privatiserende en de deregulerende overheid hebben we nu de afrekenende overheid. Praktisch als ik ben, en wars van niet werkbare bureaucratische lagen, spreekt dit mij wel aan. Toch vraag ik mij af of het belonen van prestaties wel dat oplevert wat ik ervan verwacht. Een mooi voorbeeld las ik pas in de “Volkskrant”, het ging over rattenvangers. Vroeger werden rattenvangers per stuk betaald. Een beloningssysteem dat nu nog veel hilariteit opwekt. Waarom zou je namelijk heel de winter hard je best doen om drie ratten te vangen, terwijl je er in het voorjaar met de jongen erbij dertig kunt hebben? De macht van het getal is groot, maar wanneer het te pas en te onpas wordt gebruikt is de kans op een ‘pervers effect’ van afrekenen groot. Veel meten-is-weten-operaties lopen vast. Omdat ‘het rijke beeld’ van de werkelijkheid moet worden teruggebracht tot cijfertjes. Ook de literatuur staat mij hierin bij. In zijn boek “Prestatiemeting in de publieke sector”, geeft Hans de Bruijn, hoogleraar organisatie en management aan de TU in Delft een aantal bezwaren aan. Zo zou prestatiemeting ambities verdrijven. Men wil namelijk productie afspraken halen, wat iets heel anders is dan zo goed mogelijk presteren. Een ander bezwaar is dat prestatiemeting schadelijk is voor een professionele houding, het roept om strategisch gedrag, iets wat bovengenoemd ‘rattenvangersvoorbeeld’ nog eens duidelijk maakt.

De afrekencultuur werkt ‘productie op papier’ in de hand; een productie die niet perse gerelateerd is aan de werkelijkheid. Om van andere perverse effecten nog maar te zwijgen.De basis voor het maken van afspraken met een daaraan gekoppeld ‘fair afrekensysteem’ ligt naar mijn idee in een heldere en duidelijke formulering. Afspraken moeten helder stellen wat er wordt verlangd. Waarbij niet wordt afgerekend met puddingachtige criteria, maar met criteria die een abstracte organisatiedoelstelling reduceert tot concrete individuele bijdragen. SMART geformuleerd, waarbij ook de kwaliteit niet wordt vergeten. Als manager moet je daarvoor voorwaarden scheppen, alleen dan kun je wat verwachten van de ander. De vraag is waar uiteindelijk de grens ligt van zinnige prestatiemeting. Een prikkel om te presteren is goed, maar zodra er een hiërarchisch element insluipt gaat het mis. En ik citeer nog even Hans de Bruijn in het Volkskrant-artikel: “Als je echt keihard afrekent, zoals nu in de mode is, gaat de effectiviteit snel omlaag. Prestatiemeting verleidt tot hiërarchie. Je krijgt gereedschap in handen om mensen te beoordelen, en het zijn sterke knieën die die weelde kunnen dragen. De verleiding om stoer te doen is enorm, maar professioneel een ramp” In de huidige maatschappij zie je steeds meer voorbeelden van prestatiecontracten, ook in de gezondheidszorg, terwijl de GHOR in Nederland hiervan nog nauwelijks kaas heeft gegeten. Geïnspireerd door de rattenvangers en een hoogleraar zal ik mij blijven inzetten om het evenwicht te bewaren.

even voorstellen Pim van Dam Sinds 1 januari 2003 is Pim van Dam werkzaam bij de GHOR. Als medewerker Operationele Voorbereiding houdt Pim zich met name bezig met logistieke taken binnen de GHOR. Zo valt het beheer van de Geneeskundige Combinatie bijvoorbeeld onder zijn verantwoordelijkheid. “in tegenstelling tot veel van mijn collega’s heb ik geen medische achtergrond, ik heb zelfs geen enkele ervaring binnen de hulpverlening. Na mijn opleiding als Bedrijfskundige aan de HAS (Hogere Agrarische School) in Delft heb ik mij vier jaar bezig gehouden met de verkoop en ondersteuning van een salarispakket”. Maar toen Pim de vacature voor deze functie las, was hij verkocht. Met veel enthousiasme is hij begonnen aan zijn nieuwe werk.

GHOR sluit convenant met RAV en GGD De GHOR streeft naar een goede samenwerking met al haar ketenpartners. “De afspraken die we onderling maken leggen we vast in een convenant”, licht R. Karremans, manager GHOR toe. “In het convenant worden afspraken vastgelegd over de diensten die de ketenpartners leveren aan de GHOR en welke financiële vergoedingen hier tegenover staan. Zo maken we op een heldere manier inzichtelijk wat we van elkaar mogen verwachten”. Op de website onder ‘nieuws’ leest u meer over de convenanten. Bent u geïnteresseerd in het convenant? Voor informatie kunt u contact opnemen met [email protected]

Ondertekening convenant GHOR/GGD door H.Nijs en C. Dekkers

R. Karremans en J. Bax ondertekenen convenant GHOR/RAV


2

Zuid - Holland Zuid

UW VEILIGHEID, ONZE ZORG GOEDE SAMENWERKING BIJ ONTWIKKELING DRAAIBOEK MASSAVACCINATIE Analyse | Met het goedkeuren van het draaiboek Massavaccinatie Variola voor de regio Zuid-Holland Zuid door de Inspectie van het ministerie van VWS heeft de inspectie haar vertrouwen uitgesproken dat de regio voldoende is voorbereid om in korte tijd haar burgers te vaccineren. Daarmee heeft de regio voldaan aan haar verplichting tot het hebben van een draaiboek waarin tot in detail is uitgewerkt hoe de regio al haar inwoners binnen vier dagen kan vaccineren. “Het was een gigantische klus”, stelt R.J.G. Bandell, voorzitter van de regio Zuid-Holland Zuid vast, “het heeft heel veel energie en inspanning gevraagd van allerlei organisaties en er waren soms wat strubbelingen, maar het resultaat mag er zijn”. Dianne van Gammeren

Wat kun je doen als elke seconde telt? Wanneer je in een situatie bent waarbij iedere seconde telt wil je op dat moment twee dingen. Zo snel mogelijk professionele hulp en apparatuur waarmee je, in afwachting van de professionals, alvast wat kunt betekenen. Bijna iedereen heeft tegenwoordig een mobiele telefoon, waarmee via 112 het eerste punt snel kan worden geregeld, maar ook aan het tweede punt wordt gewerkt. Sinds kort zijn alle wagens van de GHOR uitgerust met een defibrilator. Daarnaast is de GHOR op dit moment bezig om instructeurs te werven om hen op te leiden voor het geven van cursus voor het gebruik van het apparaat.

Vlak voor de feestdagen eind vorig jaar heeft het ministerie van VWS aan GGD Nederland de opdracht gegeven om voor 1 april 2004 een draaiboek te ontwikkelen waarin de gehele bevolking van Nederland binnen vier dagen kon worden gevaccineerd tegen het pokkenvirus. GGD Nederland heeft deze opdracht vervolgens weer uitgezet bij alle GGD-en, waarbij op 1 februari het draaiboek op hoofdlijnen af moest zijn en op 1 april het draaiboek tot in detail. C.M.A. Dekkers, directeur GGD Zuid-Holland Zuid stond toen voor een lastige keuze. “Of ik moest op het laatste moment de kerstvakanties van zeer veel collega’s intrekken of we zouden pas in januari beginnen met het draaiboek”, legt hij uit. “Na overleg met het bestuur heb ik besloten de laatste optie te kiezen. In januari heb ik de opdracht weggezet in een project en heb ik dit project neergelegd bij de GHOR. De GHOR is een organisatie die in staat is om dergelijke grootschalige projecten snel op te pakken en adequaat uit te voeren en heeft bovendien korte lijnen naar de andere hulpverleningsdiensten als politie en brandweer, iets wat in dit project ook nadrukkelijk aan de orde kwam. Bovendien is de GHOR een regionale organisatie die het project voor de gehele regio kon trekken, inhoudelijk werd daarbij gebruik gemaakt van de expertise van de medewerkers van de twee GGD-en in deze regio. De uiteindelijke verantwoordelijkheid voor het medische aspecten bleef uiteindelijk bij de GGD liggen”.

Grote impact “Toen ik op maandag 20 januari de opdracht kreeg was duidelijk dat we als regio de eerste deadline van 1 februari niet meer zouden

3


halen”, vertelt R.J.C.M. Karremans, manager GHOR en benoemd tot regionaal projectleider Variola. “We hebben toen bewust de keuze gemaakt om eerst de energie te steken in een goede structuur, zowel in de projectvorm als in de overlegvormen. Dat is redelijk snel gelukt, en toen begon de echte klus. Wat de werkelijke impact van het project was op alle betrokkenen is niet in een paar woorden uit te leggen. Als je je realiseert dat er bijna niemand meer in Nederland is die de pokkenvaccinatie kan geven (het gaat om een speciale techniek, waarbij de gevaccineerde 10 tot 15 kleine prikjes krijgt en de vaccinatie wordt sinds 1975 niet meer gegeven in Nederland) dan weet je dat je bijna 1500 mensen moet opleiden om iedereen te kunnen vaccineren. Deze mensen kun je niet uit de zorginstellingen halen, omdat zij op het ‘uur u’ daar juist hard nodig zijn. Hoe kun je bijvoorbeeld de inwoners van een bepaald gebied gespreid oproepen voor de vaccinatie? Hoe ga je om met de verkeersproblematiek. Hoe zorg je dat binnen 24 uur het vaccin op de juiste plaats is? Dat er een call centrum is ingericht waar burgers en hulpverleners met specifieke vragen terecht kunnen? Hoe handhaaf je in dergelijke tijden de openbare orde? Hoe registreer je iedereen die zich laat inenten en licht je iedereen voor over de consequenties? Wie verzorgt de inentingen voor mensen in verzorgingstehuizen, De Dordtse Poorten of de dak- en thuislozen? Hoe vang je de klap op als ook medewerkers van hulpverleningsdiensten en overheidsinstanties ziek worden? Wat moet je doen als iemand pokken heeft? Dit is nog maar een kleine greep uit de aspecten die het samenstellen van een draaiboek met zich meebrengt. Eén ding was wel vanaf het begin af

aan duidelijk, dit moeten we met z’n allen doen. Medewerkers van de GGD-en, politie, brandweer, en heel belangrijk, de gemeenten hebben zich enorm ingezet om de klus uiteindelijk te klaren. Er was best wel eens wat wrijving en we zijn de nodige knelpunten tegengekomen, maar iedereen was steeds bereid om samen te werken aan oplossingen. Vanaf het begin af aan was duidelijk dat het om een binair besluit ging: het gebeurt wel of het gebeurt niet, en je kunt je niet half voorbereiden. Onder druk is alles vloeibaar is mij wel eens verteld; nou dat is wel gebleken”.

Kwaliteit boven snelheid “Vanaf januari is besloten dat we niet voor snelheid gaan, maar voor kwaliteit. De druk die het project met zich meebracht heeft een zware wissel getrokken op de capaciteit van mensen en organisaties”, stelt Bandell vast. “Het kwam naast de normale werkzaamheden, en de druk was groot. Het gaat hierbij namelijk om de veiligheid van burgers. Als het moment daar is spelen er enorme krachten en dan komt het erop neer of je er van tevoren over nagedacht hebt. In situaties van chaos is het noodzakelijk dat je zo snel mogelijk een vaste structuur hebt, weet welke afspraken er zijn gemaakt en dat je elkaar weet te vinden. Met dit draaiboek staat ook het raamwerk voor andere grote incidenten, het is dan ook zaak om het nu goed te borgen en te onderhouden”.


POSITIEVE RESULTATEN NA CALAMITEITENOEFENING IN REGIO ZUID-HOLLAND ZUID Peiling| De olie in de rampenbestrijding. “Oefenen is de olie in de rampenbestrijding” Een conclusie die uit evaluatierapporten van recente rampen steeds weer naar voren komt. In deze context organiseerde de GHOR Zuid-Holland Zuid in samenwerking met het Albert Schweitzer ziekenhuis op dinsdag 13 mei een calamiteitenoefening. De datum van 13 mei staat in het geheugen van veel hulpverleners gegrift en de herinnering aan deze gebeurtenis maakt de noodzaak van oefenen nog eens duidelijk. In dat kader pakte de GHOR Zuid-Holland Zuid haar verantwoordelijkheden op om te blijven oefenen en zo de organisaties in de geneeskundige keten voor te bereiden op incidenten. Hieronder vindt u een aantal reacties en een fotoverslag van de oefening. Als u een beeld wilt krijgen van de oefening dan kunt u terecht op de website van de GHOR Zuid-Holland Zuid (www.ghorzhz.nl), daar zijn de beeld en geluidsfragmenten te horen die via radio, TV en internet zijn uitgezonden. Op de site www.hulpdienstenzhz.nl vindt u een de complete fotoreportage. Wout Verschoor – hoofd Gemeenschappelijke Meldcentrale Uniek aan de oefening was dat de oefening zich real time afspeelde. De deelnemers waren hierbij niet van te voren ingelicht of extra in dienst gekomen. Dit legt een grote druk op de werkdruk, maar is wel de enige manier om te kijken hoe de voorbereiding op grootschalige incidenten in werkelijkheid is, ook tijdens een groot incident moet het ‘normale’ werk gewoon doorgaan. Die druk was tijdens de oefening goed voelbaar, maar desondanks hadden de medewerkers op de meldcentrale de situatie goed in de hand.

Rob Karremans – Manager GHOR Zuid-Holland Zuid Je moet accepteren dat er bij zo’n incident het eerste half uur een chaos is. Het gaat erom dat er snel een vaste structuur wordt ingezet, waarin alle diensten met elkaar samenwerken, en dat kwam snel tot stand. Daarnaast was er zeer snel een goede spreiding van de gewonden. De meest zwaargewonden patiënten werden na deskundige hulp door de ambulancehulpverleners snel vervoerd naar het ziekenhuis en de iets minder zwaargewonden werden ter plaatse behandeld in de tent van de Geneeskundige Combinatie. De groep licht gewonden werd later behandeld en verzorgd. Dit liet wel eens even op zich wachten, maar er waren dan ook geen levensbedreigende situaties. De datum van de oefening, 13 mei, was bijzonder. De link naar de gebeurtenis in Enschedé was bij de oefening dan ook aanwezig. We hebben specifiek gelet op een aantal aanbevelingen in het rapport van de commissie Oosting, zoals bijvoorbeeld op de onderlinge communicatie en de adequate verbindingsmiddelen, toch het cruciale punt tijdens een hulpverlening. Daar bleek dat de hulpverleners veel profijt hadden van de extra portofoons, die na een eerdere oefening door de GHOR al waren aangeschaft voor alle ambulances.

Tom de Kock – ambulanceverpleegkundige RAV ZHZ (tijdens de oefening verpleegkundige 1e ambulance) Toen ik de melding kreeg vroeg ik mij echt af wat ik nu weer voor mijn kiezen zou krijgen. Wat je dan over je heen krijgt is heel hectisch, je wilt van alles maar je kunt eigenlijk niks. Je wilt bijvoorbeeld overleg met je chauffeur, met de Officier van Dienst Geneeskundig, met je brandweercommandant, maar ondertussen lopen er allerlei mensen aan je te trekken. Nadat er bijstand was gearriveerd ging het lopen. Toen konden we de taken verdelen, en kon ik me echt richten op de coördinatie. De grootte van het incident was precies goed, het was heftig, maar niet zo dat je je echt geen raad meer wist. Ik heb een goed gevoel overgehouden aan de oefening. Toen ik aanrijdend was zag ik er best tegenop, maar ik vind het steengoed dat er geoefend is.

even voorstellen Aline Berenschot Aline is de Benjamin van de GHOR. In de drukke periode rond de voorbereiding op het draaiboek massavaccinatie, kwam Aline de GHOR als ‘externe’ ondersteunen. Toen ze de vacature voor secretaresse bij de GHOR voorbij zag komen bedacht ze zich geen moment. “Ik had het erg naar mijn zin bij de GHOR, ik vond het een enthousiaste club mensen en het werkveld trok mij ook. Op dit moment volg ik in de avonduren ook nog een HBO-opleiding Management, daar wil ik mij in de toekomst wel op richten”. Aline is een vlotte meid met veel ambities. In een hectische tijd heeft ze zich ingewerkt in haar nieuwe werkveld, en draagt zij op een positieve manier haar steentje bij.


4

Zuid - Holland Zuid

UW VEILIGHEID, ONZE ZORG Inge Smolders, centralist op de gemeenschappelijke meldcentrale Ik vond het hoog tijd dat de meldcentrale werd betrokken in een oefening. Er is vaak geoefend, maar steeds was daarin de rol van de meldcentrale onderbelicht. Deze oefening was echt heel realistisch, en toch ook spannend. Kun je op zo’n moment de juiste informatie vinden, kun je het aan, hou je overzicht? Vragen die wat mij betreft in ieder geval positief kunnen worden beantwoord. Tuurlijk gingen er ook dingen minder goed, zo verliep het statussen (positie bepalen van de ambulances) door alle hectiek en vermoeidheid op een gegeven moment moeizaam, en ook het ontbreken van een Coördinator Gewondenvervoer gaf een extra druk. Waar ik veel profijt van heb gehad was dat de opschalingsprocedure GRIP in GMS was verwerkt. Zo had ik gelijk overzicht wie ik in welke situatie moest alarmeren. Ik vond de oefening heel leerzaam en leuk.

Burgemeester Bandell voorzitter landelijk Beraad van GHOR- burgemeesters Zoals er een landelijk beraad van de korpsbeheerders is, is er ook een landelijk Beraad van GHOR-burgemeesters. Hierin hebben de voorzitters van de besturen van de GHOR-regio’s zitting. Het Beraad en de ‘agendacommissie’ ervan komen in totaal zes maal per jaar bijeen. Zij behandelen onderwerpen als de ontwikkeling van de veiligheidsregio, werkplan en begroting van de Raad van RGF’en, en bestuurlijke vraagstukken rond de versterking van de GHOR en samenwerking met brandweer, politie en gemeenten. Vanaf 1 juli 2003 is burgemeester Bandell de nieuwe voorzitter. Hij volgt oud burgemeester Ies Keijzer op, die het bestuurlijk beraad na jaren van inzet voor de GHOR met een stevig fundament achterlaat. De GHOR Zuid-Holland Zuid is blij dat burgemeester Bandell het voorzitterschap heeft geaccepteerd. Het geeft nogmaals aan welk belang Bandell hecht aan de GHOR. Wij wensen hem veel succes met deze nieuwe taak.

5


Henk Paats – Inspecteur van de Inspectie voor de Gezondheidszorg Opvallend bij deze oefening was het feit dat nu eens niet werd opgestart met eenheden "om de hoek" doch vanuit een real-time situatie in een scenario met een behoorlijke moeilijkheidsgraad. In ieder geval is geconstateerd dat er een goede samenwerking was tussen de ketenpartners, zijnde één der oefendoelen. Of het deelnemende ziekenhuis zo'n zwaar aanbod van patiënten in een werkelijke situatie kwantitatief zou hebben kunnen verwerken zou nader moeten worden bekeken doch de druk op de organisatie die werd opgebouwd bood hen een mogelijkheid hun rampenstructuur te testen. Enigszins onderbelicht voor belangstellenden bleef de inspanning van het PSHteam. Met behulp van uitstekend figurerende Lotusmensen werd ook daar goed werk verricht. De oefening is vakkundig voorbereid. Op enkele details, o.a. commandovoering op het rampterrein, kan door training verbetering worden bereikt. Er kan worden teruggezien op een geslaagde oefening. De Inspectie zal haar bevindingen in een verslag vastleggen.

Burgemeester Oster, de enige uren daarvoor Koninklijk onderscheiden burgemeester van Strijen Voor zover ik uit mijn positie kon bepalen was de oefening goed opgezet door de GHOR en verliep de hulpverlening zeer adequaat. Wat ik wel treffend vond was dat met dit scenario de grenzen van de capaciteit van de organisaties wel was bereikt. We moeten als bestuur nadenken welke financiële middelen we over hebben voor het niveau van de zorg in de regio. Daar moet een bewuste keuze in worden gemaakt, waarvan we de gevolgen moeten aanvaarden.

Ik pleit ervoor om dit onderwerp hoog op de politieke agenda te plaatsen en te houden. Het is als een soort verzekering je kunt ervoor kiezen om er minder financiële middelen voor uit te trekken, maar daar zitten ook weer consequenties aan. Ik heb een goede indruk aan de oefening overgehouden. De slachtoffers speelden hun rol zeer goed, en het scenario van de oefening was zeker niet ondenkbeeldig. Je kunt niet vaak genoeg oefenen en we moeten er steeds weer van blijven leren.

Geert Hamberg – veiligheidscalamiteitencoördinator Albert Schweitzer ziekenhuis Naar aanleiding van een eerdere oefening is in het ziekenhuis een calamiteitencoördinator en commando team aangesteld. Dit was één van de belangrijkste oefendoelen en heeft zijn nut ruimschoots bewezen. Er ontstond geen chaos en in ongeveer 15 tot 20 minuten was er ruim voldoende personeel beschikbaar. Getraumatiseerde slachtoffers werden snel en adequaat binnen het ziekenhuis verwezen naar en behandeld door hulpverleners afkomstig van het Algemeen Psychiatrisch ziekenhuis De Grote Rivieren. Ook dit was een oefendoel. René Smit, voorzitter van het College van Bestuur van het Albert Schweitzer ziekenhuis De oefening heeft bewezen dat het ziekenhuis beter is voorbereid op een calamiteit. Oefenen is goed en is een belangrijke test om te kijken hoe de bedrijfsvoering er voor staat bij een ramp. Bij een incident van deze omvang, kunnen we als ziekenhuis de toeloop van patiënten in elk geval goed aan. Toon Roelands, controller voor de GHOR en de GGD en genodigde bij de oefening Ik vond het erg bijzonder om vanuit een kantoorfunctie een degelijke medische hulpverlening van dichtbij mee te maken. Vanuit mijn positie is het moeilijk te beoordelen wat nou wel of juist niet goed ging, maar wat mij wel opviel was dat Iedereen heel serieus en geconcentreerd met zijn of haar werk bezig was. Al het benodigde materiaal, inclusief de traumahelicopter, werd uit de kast gehaald, dat was erg interessant. Je ziet in zo’n situatie wel dat elke seconde erg lang duurt, dan merk je pas hoe lang het wachten voor een slachtoffer kan duren.


GRIP; OOK ALS HET INCIDENT KLEIN IS Analyse | In juni 2002 is in de regio Zuid-Holland Zuid de GRIPprocedure van kracht geworden. GRIP staat voor Gecoördineerde Regionale Incidentenbestrijdings Procedure. Een hele mond vol, maar kort gezegd komt het erop neer dat er een procedure is volgens welke alle diensten op dezelfde wijze ‘opschalen’ om het incident op een gecoördineerde manier te bestrijden. Deze GRIP-procedure is een geweldige aanwinst voor de hulpverleningsdiensten en gemeenten, omdat juist bij incidenten behoefte is aan coördinatie en structuur. Dat GRIP niet alleen belangrijk is voor de bestrijding van een incident, lees bronbestrijding, maar ook voor de gevolgen van een incident blijkt uit de volgende situatie.

Nieuw op www.ghorzhz.nl

Door Auke Blok Enige tijd geleden was er brand in een houtverwerkingsbedrijf in de regio. De brand was kort (maar hevig) en was met name door het kordate optreden van de brandweer na goed een half uur weer onder controle. Tot zover niks aan de hand en op het eerste gezicht lijkt het ook geen specifieke ‘GRIP-situatie’. Totdat blijkt dat bij de brand vermoedelijk asbest is vrijgekomen. Omdat de brand reeds is geblust wordt besloten geen GRIP af te kondigen. Vier uur na de brand gaat toch de pieper van de dienstdoende HS GHOR (Hoofd Sectie GHOR). Er blijkt inderdaad asbest te zijn vrijgekomen. De burgemeester heeft besloten de bewoners van de naastgelegen wijk een brief te sturen met de mededeling dat de bewoners, wanneer zij klachten krijgen, zich kunnen melden bij de huisarts.

Coördinatie en samenwerking Voor de HS-GHOR is het op dat moment een lastige zaak geworden. Omdat hij in eerste instantie niet is betrokken bij het incident, heeft hij derhalve geen kennis van de feiten. Zo weet hij bijvoorbeeld niet welke stof er precies is vrijgekomen (asbest is er in diverse soorten) en in welke hoeveelheid het is vrijgekomen. Als gevolg daarvan kan de HS-GHOR niets zeggen over de eventuele klachten die omwonenden kunnen krijgen. Daarnaast heeft hij geen gegevens over het gebied waar de asbest terecht kan komen en kan hij zodoende ook geen effectgebied bepalen. Uit dit voorbeeld blijkt dat coördinatie en samenwerking essentieel is op dit gebied.

Te vaak wordt een incident vanuit de eigen discipline bestreden, te vaak wordt nog geaarzeld om GRIP af te kondigen. Misschien omdat het een relatief nieuwe procedure is, of omdat het incident ‘te klein’ lijkt voor GRIP. Toch wil ik er voor pleiten niet te aarzelen om het incident gezamenlijk op te pakken en af te handelen. Dergelijke incidenten hebben consequenties voor alle diensten, waarbij het noodzakelijk is dat de aanpak van het incident (zowel de bestrijding als gevolgen!) gezamenlijk wordt opgepakt. De situaties waarin GRIP al is afgekondigd in de regio heeft de meerwaarde van de procedure zeker bewezen.

Sinds de website van de GHOR ZuidHolland Zuid vanaf 1 augustus in de lucht is, hebben bijna 10.000 bezoekers de site bekeken. De vele positieve reacties die wij krijgen, zowel persoonlijk als via het gastenboek motiveert ons om er veel zorg aan te blijven besteden. Zo kunt u sinds kort een virtuele tour maken door het nieuwe pand van de GHOR. Ook nieuw is dat u via onze site de beeld en geluidsfragmenten kunt zien/ horen die diverse media als radio, TV en internet uitzonden naar aanleiding van de op 13 mei gehouden oefening. Niet alleen zijn we druk bezig op het ‘publieke gedeelte’, ook het afgeschermde gedeelte wordt steeds verder uitgebreid.

Met name ten tijde van het maken van het draaiboek massavaccinatie heeft dit afgeschermde gedeelte zijn dienst bewezen. Op deze wijze konden alle betrokken op een effectieve manier steeds van de laatste informatie worden voorzien. Met name de tomeloze inzet van onze webmaster Maarten Breukel heeft een grote bijdrage geleverd aan het succes van de site, waarvoor onze dank!


6

Zuid - Holland Zuid

UW VEILIGHEID, ONZE ZORG

HERKENBAARHEID MEDEWERKERS GHOR Achtergrond | Het was al een van de aanbevelingen uit het rapport van de commissie Oosting na de vuurwerkramp in Enschedé; herkenbaarheid van personeel. Dit was een punt van kritiek dat met name op het bordje van de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR) kwam. Medewerkers van Brandweer en Politie zijn op een incidententerrein wel te herkennen. Voor de medewerkers van de GHOR, waarbij veel organisaties uit het geneeskundige veld betrokken zijn, ligt dit toch wat anders. Een eerste stap naar herkenbaarheid is nu gezet met de invoering van de legitimatiepassen, ofwel de ID-cards. Door Dianne van Gammeren Een medewerker van de ambulancedienst is nog wel te herkennen, maar hoe herken je, als politiefunctionaris die de toegang tot het incidententerrein bewaakt, de overige medewerkers in GHOR-dienst zoals bijvoorbeeld huisartsen, vrijwilligers van het Rode Kruis of een Commandant van Dienst Geneeskundig? En hoe herken je bijvoorbeeld een medewerker van de GHOR in de beleidsstaven op bijvoorbeeld het Gemeentehuis of een brandweerkazerne? De GHOR is niet, zoals de politie en de brandweer, één korps. De medewerkers van de GHOR komen uit allerlei organisaties die werkzaam zijn in het geneeskundige veld, zoals bijvoorbeeld GGD-en, huisartsen, Rode Kruis, ziekenhuizen. Juist omdat er zoveel organisaties bij betrokken zijn is er weinig sprake van eenduidigheid in bijvoorbeeld kleding. Mede naar aanleiding van de conclusies uit het evaluatierapport van Enschedé wordt er (landelijk) actie ondernomen om te komen tot een eenduidige kledinglijn voor medewerkers van de GHOR. De beslissing hierover wordt waarschijnlijk eind van dit jaar genomen door de Raad van RGF-en, de landelijke koepel van de GHOR. Sommige regio’s hebben vooruitlopend op dit besluit zelf kleding aangeschaft, maar de GHOR ZHZ heeft besloten het landelijke beleid te volgen, om zo te voorkomen dat alle kleding aan het eind van het jaar weer moet worden vervangen. De periode totdat het besluit is genomen wordt overbrugd met noodoplossingen als hesjes en bodywarmers.

7


Eerste stap Kleding is niet het enige onderdeel van herkenbaarheid. Een ander onderdeel zijn de ID-cards. Alle hulpverleners van de GHOR hebben vanaf 1 juni 2003 deze kaart bij zich. De pas is ontwikkeld door Auke Blok , staffunctionaris Operationele Voorbereiding van de GHOR ZHZ. “Er was sterk behoefte aan een dergelijke kaart”, legt Auke uit. “Wanneer je een gele jas aanhebt op het rampterrein, of je komt aanrijden in een ambulance, dan is er vaak geen probleem. Maar voor huisartsen of een HS-GHOR is de herkenbaarheid al moeilijker, en je kunt niet van een politieagent verwachten dat die al de GHOR functionarissen kent. Vandaar dat we een ID-card hebben ontworpen waarop heel duidelijk naam, functie en organisatie binnen de geneeskundige keten staat weergegeven. We zitten dringend te wachten op het kledingbesluit, maar deze kaart is in ieder geval de eerste stap”. De kaart is van hoge (technische) kwaliteit en is geproduceerd door het bedrijf Tebrona in Rotterdam. “Zij hebben veel ervaring met deze producten en geven een prima ondersteuning. Het resultaat mag er dan ook zijn”.

SAMENWERKING TUSSEN REGIO S BIJ OPLEIDINGEN ACTIECENTRUM GHOR

Recommend Documents