Samenwerken aan duurzaamheid in Capelle aan den IJssel Verslag bijeenkomst 4 maart 2015
Vanwege het op te stellen Actieplan duurzaamheid nodigde de gemeente Capelle aan den IJssel op 4 maart een groot aantal partijen uit voor een bijeenkomst. Hieronder volgt een kort verslag van de bijeenkomst. Het programma, deelnemers en de ideeën staan in de bijlagen bij dit verslag. Middagvoorzitter Kees Graumans (Heijmans Bouw) opent de bijeenkomst met een warm welkom voor de aanwezigen. Er zijn meer dan 60 deelnemers vanuit alle geledingen van de Capelse samenleving: bewoners, bedrijven, scholen, huurders, woningbouwvereniging, verenigingen van eigenaren, milieu- en natuurorganisaties en de gemeente. Daaruit blijkt dat er in Capelle een brede interesse is voor het onderwerp duurzaamheid. Hij geeft een overzicht van het programma van de middag met een plenaire deel voor de maaltijd en workshops na het eten. Vervolgens geeft hij het woord aan de wethouder duurzaamheid Josien van Cappelle.
Middagvoorzitter Kees Graumans en publiek tijdens plenaire deel bijeenkomst
1
Wethouder Josien van Cappelle waardeert de grote opkomst voor zo’n belangrijk onderwerp als Duurzaamheid. Zij vindt het belangrijk om het duurzaamheidsbeleid in Capelle aan den IJssel met elkaar te maken. Duurzaamheid is voor de gemeente al lang een onderwerp dat aandacht krijgt in het beleid. Nieuw is, dat de gemeente aansluiting zoekt bij de 'energie' in de Capelse samenleving: samen, met elkaar, zie en weet je meer dan alleen. Zo creëren we kansen om de leefomgeving, het milieu en de natuur verder te verbeteren. Op die manier blijft Capelle een fijne en aantrekkelijke gemeente om te wonen, te werken en te recreëren. Het gaat immers om een goede en gezonde leefomgeving. Niet alleen nu, maar juist ook in de toekomst. Het is belangrijk dat we daar allemaal en met elkaar over nadenken en er ook invulling aan geven in ons eigen werk en leven. Deze middag staat in het teken van het op tafel krijgen van ideeën voor duurzaamheidsprojecten. Die ideeën gaan we met elkaar in de komende twee maanden uitwerken in projectplannen. We willen ze vervolgens ook gezamenlijk gaan uitvoeren. De raad beslist daarover, maar goede ideeën uit de samenleving zullen zeker gehoor vinden. De rol van de gemeente is ondersteunend: “wij willen de uitvoering van uw goede en duurzame ideeën stimuleren en mogelijk maken waar we dat kunnen”.
Openingswoord wethouder duurzaamheid Josien van Cappelle
Daarnaast probeert de gemeente natuurlijk zelf zo goed mogelijk invulling te geven aan duurzaamheid. Bijvoorbeeld door energiezuinige straatverlichting, maar ook door het aanschaffen van elektrische auto’s , duurzaam inkopen en inzameling van afval. Buurtbewoner Jeroen Schrama uit Leiden vertelt enthousiast over zijn initiatief in de Leidse Zeeheldenbuurt: ‘Zeeheldenbuurt energieneutraal’. Samen met medebewoners heeft hij een projectplan gemaakt. Dit project is gericht op het samenwerken aan duurzaamheid met als eerste doel om in 2020 een energiebesparing van 40% te bereiken. Bijvoorbeeld door energiebesparende maatregelen, toepassing van zonne-energie maar ook een pilot met gedimde LED-verlichting van straatlantaarns en het gebruik van elektrische deelauto’s. Er is een projectgroep in de wijk opgericht en de afspraken met de gemeente zijn vastgelegd in een Green Deal. 2
Hoewel de green deal nog moet worden getekend, is er nu al veel gebeurd. Inmiddels zijn al bij meerdere woningen in de wijk energiescans uitgevoerd, er zijn door Jeroen bewonersbijeenkomsten georganiseerd, er is een actieve projectgroep van bewoners opgericht en er is subsidie aangevraagd voor een zonnecentrale. De samenwerking met de gemeente verloopt goed en waarschijnlijk stelt de gemeente binnenkort een budget beschikbaar om het initiatief te ondersteunen. Vervolgens komt de projectleider van het Actieplan Duurzaamheid voor de gemeente Capelle aan den IJssel, Bart van Geleuken, aan het woord. Hij geeft een toelichting op het plan. Het Actieplan loopt van 2015 - 2018 en is de opvolger van het milieubeleidsplan van de gemeente. Ambities en doelstellingen, de gemeentelijke maatregelen en de wettelijk taken worden in plan vastgelegd. Maar ook komen in het Actieplan een aantal projecten op het gebied van duurzaamheid die vanuit de samenleving worden aangedragen. In deze bijeenkomst gaan we die ideeën voor goed uitvoerbare projecten met elkaar bedenken. In maart en april wordt een aantal van deze ideeën uitgewerkt in concrete projectplannen. Dit gebeurt liefst door de initiatiefnemers vanuit de Capelse samenleving, eventueel ondersteund door de gemeente. Deze projectplannen komen in het Actieplan duurzaamheid te staan en het plan wordt ter besluitvorming voorgelegd aan het college en vervolgens in juli aan de gemeenteraad. Na goedkeuring door de gemeenraad kan de uitvoering starten. De ideeën voor duurzaamheid hoeven overigens niet nieuw te zijn, maar kunnen best geïnspireerd zijn op duurzame activiteiten die nu al lopen in Capelle aan den IJssel. Voorbeelden van inspireerde initiatieven in Capelle: de nieuwe gemeentewerf, het Energie Collectief Capelle (ECC), bedrijfspand Muddebouw, het Repair Cafe, het Centrum voor Natuur en Milieu Educatie, stadstuinen en groen dat door bewoners zelf onderhouden wordt en het renovatieproject Schollevaar door woningcorporatie Havensteder. In een kort filmpje “Hier opgewekt” wordt een beeld gegeven van de succesvolle ontwikkeling in ons land van steeds meer lokale projecten voor opwekking van duurzame energie Ook commercieel is duurzaamheid een ‘bedrijfstak’ van grote betekenis aan het worden. Tenslotte wordt kort aangegeven waar de workshops plaatsvinden en wat er in de workshops gaat gebeuren. Hierna is het tijd voor een maaltijd, die de gemeente aanbiedt aan de aanwezigen. De aanwezigen gaan na de maaltijd uiteen in vijf workshops om kansrijke projecten op het gebied van duurzaamheid te bedenken. Aan het einde van de avond worden in de plenaire bijeenkomst van de meest kansrijke projecten verslag te doen. Tijdens de workshops wordt en deelgroepen van 3-5 personen hard gewerkt en enthousiast nagedacht over kansrijke projecten. Op grote formulieren worden tientallen ideeën uitgewerkt waarna elke workshop de meest kansrijke ideeën kiest.
3
Workshopdeelnemers aan het werk
Aan het eind van de avond komt iedereen weer samen in de raadszaal. Voorzitter Kees Graumans heeft tijdens de workshops rondgelopen en hem is het volgende opgevallen: er is een hoog ambitieniveau in Capelle aan den IJssel en er is ook veel enthousiasme. Vervolgens geeft hij het woord aan de rapporteurs per workshop. Elke workshop heeft rapporteurs. deze presenteren onder leiding van de voorzitter de meest kansrijke projecten zijn, zodat alle aanwezigen weten wat er in de andere workshops is besproken In bijlage 2 is een verslag van de workshops opgenomen.
4
De ‘oogst’ van de avond: een groot aantal concrete ideeën voor duurzame projecten!
De voorzitter Kees Graumans geeft tenslotte aan dat de sfeer zeer geanimeerd was. Hij geeft aan dat kennis over duurzaamheid binnen de gemeente veel oplevert. Laat goede voorbeelden zien en maak ze bekend. Nadenken over de financiering van projecten is belangrijk en de gemeente kan daarin een belangrijke ondersteunende rol vervullen. Hij bedankt de aanwezigen en geeft het woord aan de wethouder. In haar slotwoord bedankt de wethouder de aanwezigen voor hun enthousiasme, betrokkenheid en ook creativiteit bij het bedenken van ideeën voor duurzame projecten. Blij verrast is ze met het grote aantal ideeën. Zij is er van overtuigd dat er goede, uitvoerbare project-ideeën zijn ontdekt op deze avond. De komende twee maanden zal de gemeente samen met de Capelse samenleving een aantal ideeën verder uitwerken tot concrete projectplannen. Uiteraard is zij altijd beschikbaar voor aanvullende ideeën en suggesties. Er zit duidelijk ‘energie’ in Capelle, dat is deze avond zeker gebleken!
5
BIJLAGE I: Programma
Locatie: Gemeentehuis Capelle aan den IJssel, Rivierweg 111 Programma 16.30 uur
inloop met koffie en thee
17.00 uur 17.10 uur 17.20 uur 17.50 uur 18.30 uur 20.00 uur 20.15 uur
Opening door middagvoorzitter Wethouder Josien van Cappelle: samenwerken aan duurzaamheid De praktijk: wat gebeurt er en wat kan er? Maaltijd Start workshops Presentatie opbrengst workshops: wat gaan we doen? Afsluiting door wethouder Josien van Cappelle en drankje
6
BIJLAGE II: Wokshopindeling ROOD Wim Schipper Sander Bac Ron Breda Gert Doezeman Rene de Blok Arjan van der Mark Henk Petri Jan Luijten Jan Noordam Kees Rijkhoff Jos Bernard Bienke Venema Yvette Ditmar
HONNY DE GUCHT BIZCapelleXL Van den Bos Vastgoed Van Delft Infra DCMR BIZCapelleXL BIZCapelleXL ECC Stedin OBS West Avantage Groep B.V. D66 Anteagroup Gemeente
GROEN Jan-Cees Hordijk Jeroen Kolster Ruud Sterk Corrie Scheffer Geert Brugman Arne Beijer Alida Vreden-Cyrus Rolandt van Houdt Rinco Bakker Ron Verhage Wim Groenendijk Hilke de Wit
FRANK VAN ZELST BK Milieuadvies VVD burgerlid natuurvrienden
GEEL Peter Eilander Cor van der Sluis Michel Roos Jose Middelkoop H. Christiaans Bert Brandse Dita Cramer Arthur Hulskamp Annelous van der Klauw J.H.J. Jacobs Ruurt Heijsman Ger Keuzenkamp
WILLEM JAN LANGENBACH raadslid CU Repaircafe Karwei Capelle Gemeente Technische Unie Sposorcie. KCC/Delta Logistiek BIZCapelleXL DCMR D66 IJsselcollege Milieudefensie ECC
RKVO ECC ondernemerzz Capelle Zonnegilde Stedin BIZCapelleXL BIZCapelleXL WOP Fascinatio
7
ZWART Lian Witteveen John Renirie Jilt Sietsma Nico van Buuren Elbert Raadsen Ad Backx Dakis Kampadellis Jan-Arie Docters van Leeuwen Irene van Andel Paul van Gink
BART VAN GELEUKEN Sportief Capelle natuurvrienden WOP Middelwatering raadslid CDA
BLAUW Maurice van de Meer T. Winkels Paul Zwetsloot
ANTON KIEWIET ICdubo PvdA Stedin hoofdredacteur VvE Magazine Raadslid D66 Technische Unie Gemeente WOP Fascinatio Havensteder VvE's Akkerwinde en Dotterlei Reviusrondeel 68
Carola Peters Paul Geleijnse
R. Kalishoek Tieke Verkerk Jasper Hooijkaas Pepijn van Lobenstein Henk Tresfon Jan van Arkel
burger Van Delft Infra Reijm BV Reviusrondeel 68 ECC/WOP schollevaar
8
BIJLAGE III: Overzicht opbrengst workshops
Workshop ‘Rood’ -
ROOD 1 plenair Jan Noordam (Openbare Basisschool west): openbare gebouwen energiezuiniger incl. zonnepanelen, voor scholen ook met positief effect dat het leerrendement verbetert, het onderwerp educatief te gebruiken is (vgl. digitaal weerstation, in rekenlessen te gebruiken) dat ouders betrokken raken bij het onderwerp. Uitvoering: schoolbesturen, ECC, gemeente.
-
ROOD 2 plenair Gert Doezeman (DCMR): gezamenlijke inkoop bedrijven in parkmanagementverband: gebeurt deels al, maar kan meer: vervoer (ook: gezamenlijke ‘pick-up points’ op bedrijventerreinen), energie, zonnepanelen. Kans kan ook zijn afval van buurman te gebruiken als grondstof voor eigen productieproces. Dus: kijk over je eigen bedrijfsschutting heen! Doel: efficiencyverbetering, eerste actie ligt bij bedrijven, gemeente kan dit stimuleren. Betreft uitbouw bestaand project.
-
GROEN 1 plenair Ruud Sterk (SNC): “onttegelen en ontschuttingen” privé tuinen, die deel uitmaken van 50% van het groen in Capelle. Voorlichtingscampagne door SNC, vogelbescherming, Havensteder ( en hoveniersbedrijven. Schoolpleinen kunnen ook betrokken worden.
Workshop ‘Groen’ -
GROEN 2 plenair Jeroen Kolster (VVD burgerlid): ‘Glow in the dark’ paden in Schollebos: verf op wegdek slaat overdag lichtenergie op en straalt die in de nacht weer uit (NB: voorbeeld Heijmans in N-Brabant: Nuenen
-
GROEN 3 plenair Arne Beer (ECC): warmtescans voor gebouwen: laat gevelscans (en dakscans) maken voor representatieve gebouwen (Havensteder, gemeente, energiebedrijf, ECC) en vergelijk energieverbruik tussen soortgelijke woningen of panden. Meten = weten!
-
GROEN 4: duurzame energie: onderzoek mogelijkheden voor geothermie, WKO en gebruik restwarmte of -koude van bedrijven en zonnepanelen op schooldaken. Hulpmiddel: revolverend fonds.
Workshop ‘Blauw’ -
BLAUW 1 plenair Carola Peters (VvE Magazine): VvE platform Capelle: richt een platform op voor VvE’s (Verenigingen van Eigenaren die tezamen eigenaar zijn van appartementen) gericht op duurzaamheid en toekomstbestendigheid: hoe zorg je ervoor dat gebouwen 9
blijven voldoen aan de woonwensen, inclusief duurzaamheid zoals energiezuinigheid. Belangrijke partijen zijn VvE’s, Havensteder (lid van aantal VvE’s), landelijke vereniging VvEBelang; gemeente kan faciliteren door bijvoorbeeld vergaderruimte. -
BLAUW 2 plenair Carola Peters (VvE Magazine): SvN duurzaamheidslening: veel gemeenten bieden bewoners de mogelijkheid aan om een duurzaamheidslening af te sluiten tegen een laag rentetarief bij SvN (Rabobank), doe dat ook in Capelle.
-
BLAUW 3 plenair: platform voor communicatie en bewustwording voor duurzaamheidsinitiatieven, gericht op betrokkenheid bij duurzaamheid vergroten en partijen verleiden om werk te maken van duurzaamheid. Bewoners(organisaties), wijkambassadeurs bedrijven, gemeente, ECC, woningcorporaties. ‘High level’-bijeenkomsten organiseren over duurzaamheid.
Workshop ‘Geel’ -
GEEL 1 plenair Jos Jacobs (IJsselcollege): zonnepanelen op schooldaken, inclusief educatief programma.
-
GEEL 2 plenair Jos Jacobs (IJsselcollege): energiescan en advies woningen over onder meer isolatiemaatregelen.
-
GEEL 3 plenair Jos Jacobs (IJsselcollege): energiezuinige scholen met een goed binnenklimaat bij nieuwbouw met gemeentelijke subsidie. Er is al een plan voor nieuwbouw school met circa 50% lagere CO2-uitstoot.
-
GEEL 4: gemeenschappelijke Koffie/theebekers voor alle winkels en bedrijven in Capelle. Initiatief door Karwei, promotieactie.
Workshop ‘Zwart’ -
1 plenair, Paul van Gink (ECC, WOP-Schollevaar): Energieke scholen: energiescan schoolgebouwen door leerlingen (gedrag, eenvoudige maatregelen) en scan binnenklimaat (CO2) combineren met technische scan gebouwen door bedrijf inclusief mogelijkheden voor plaatsing van zonnepanelen of thermodynamische zonnecollectoren (warmte en elektriciteit).
-
ZWART 2 plenair, Paul van Gink (ECC, WOP-Schollevaar): Energie uit water: water wegpompen uit polder Capelle kost veel energie, maar gebruik de stroming van water uit de IJssel om energie op te wekken en gebruik warmte van het water uit de IJssel zoals al gebeurt door de gemeentewerf. Initiatief door Waterschap.
-
ZWART 3 plenair, Paul van Gink (ECC, WOP-Schollevaar): Groenonderhoud, ecologisch beheer en recreatief medegebruik van sportterreinen.
10
-
ZWART 4, Bart v.d. Waal (CNME) Biomassa: lokaal groenafval gebruiken voor lokale verwerking/vergisting en ook weer lokaal gebruiken voor bijv. taxi’s op groen gas
-
ZWART 5, Bart v.d. Waal (CNME): Groene daken: dragen bij aan waterberging en verminderen van aantal overstorten of overstortfrequentie.
-
ZWART 6, Paul van Gink (ECC, WOP-Schollevaar): Betere fietsvoorzieningen: voorzieningen voor fietsers kunnen nog veel beter, met name het parkeren bij ziekenhuis, station e.d., net als de fietsverbindingen tussen wijken, die verder verbeterd kunnen worden. Scholen, gemeente, winkelcentra, culturele instellingen.
-
ZWART 7, Nico van Buuren (raadslid CDA): Zonnecentrales in de wijk: daken, bijv. van de Schenkelkerk en van Comeniuscollege, lenen zich prima voor zonnepanelen, waarvan de buurtbewoners een aandeel zouden kunnen kopen.
11
