Kinderconferentie Capelle aan den IJssel

Kinderconferentie Capelle aan den IJssel Luisteren naar kinderen werkt

Inhoud Inleiding3 Samenvatting4

colofon © juli 2015, de Kleine Ambassade www.kleineambassade.nl tekst & redactie: de Kleine Ambassade inleiding: A. Hartnagel vormgeving: Rob Maan fotografie: Darryll Atema

2

Thema 1: Samen zijn we sterker Thema 2: Lekker sporten, spelen  en leven in jouw buurt Thema 3: Later als ik groot ben Thema 4: Je eigen idee voor Capelle Thema 5: Ieder kind doet mee!  Thema 6: Lastige dingen van groot worden

7 9 11 13 15

Overzicht van ideeën

20

18

Inleiding Op woensdag 1 juli organiseerden wij samen met de Kleine Ambassade de allereerste Capelse Kinderconferentie. Tijdens deze conferentie dachten 87 leerlingen van verschillende basisscholen in Capelle mee over de nieuwe Jeugdagenda van onze gemeente. Een insteek die uniek is in Nederland: Capelle aan den IJssel is de enige gemeente in Nederland die kinderen op deze manier laat meedenken. Kinderen kregen de kans om aan ons te laten zien en horen wat zij belangrijk vinden, zodat zij echt inbreng konden hebben op de Jeugdagenda 2016 - 2019. Een vooruitzicht waar heel veel kinderen enthousiast op reageerden. Ook de scholen die wij benaderden verleenden spontaan hun medewerking. Er meldden zich via de scholen zelfs zoveel kinderen die het leuk en spannend vonden om mee te denken, dat de conferentie al binnen een week vol was. Ook op de dag zelf was het enthousiasme groot. Dat bleek `s ochtends al bij aanvang van de conferentie. Al ruim een kwartier voor de geplande start zaten alle kinderen keurig in de zaal, gretig om te beginnen.

Opzet van de dag Gedurende de dag gingen kinderen in groepen aan de slag met verschillende thema’s, zoals ‘Samen zijn we sterker’ en ‘Lekker sporten, spelen en leven in jouw buurt’ en ‘Je eigen idee voor Capelle’. Iedere deelnemer kon vooraf aangeven over welk thema hij of zij het liefst mee wilde denken. Ook stonden er diverse workshops op het programma waarmee kinderen de thema’s konden verkennen. Ze gingen in gesprek met ambtenaren om meer kennis op te doen over de rol en mogelijkheden van ons als gemeente. Deze gesprekken waren niet alleen interessant voor de kinderen, maar gaven de betrokken ambtenaren ook de kans om Capelle even door kinderogen te bekijken. Door rechtstreeks met de kinderen in gesprek te gaan, ontdekten zij wat het voor kinderen betekent om in Capelle op te groeien. Waar hebben kinderen behoefte aan? Waar worden ze blij van? Wat kan er volgens hen beter?

Kinderen adviseren Na de lunch brainstormden de kinderen onderling over hun thema en bedachten zij plannen en adviezen voor de gemeente. Aan het einde van de dag presenteerde iedere groep haar bevindingen aan mij en alle betrokken beleidsadviseurs, de Capelse Jeugdraad en natuurlijk ook aan alle andere aanwezige kinderen.

Frisse blik In dit verslag leest u de uitkomsten van de Capelse Kinderconferentie terug. Per thema is beschreven wat de kinderen erover hebben gezegd en wat hun ideeën zijn. Voorafgaand aan de verslaglegging per thema vindt u een samenvatting van de opvallendste conclusies en aanbevelingen van de kinderen. Het was een fantastische, bijzondere en waardevolle dag die ons veel inspiratie heeft opgeleverd. De frisse blik van de kinderen zorgde voor veel input voor de Jeugdagenda én leverde ook nog eens heel veel goede ideeën op. Wij gaan kijken of er ideeën bij zijn die we kunnen uitvoeren en op welke manier. Ik hoop dat u net als ik geïnspireerd zult raken om nog vaker kinderen te betrekken bij zaken die hen aangaan.

Ans Hartnagel Wethouder Jeugd Capelle aan den IJssel, juli 2015 3

Samenvatting In de themagroepen is veel gezegd en verteld door de kinderen. Door het grote enthousiasme van zowel de kinderen als de betrokken ambtenaren heeft de Capelse Kinderconferentie veel input opgeleverd die kan dienen als waardevolle inspiratie voor de nieuwe Jeugdagenda van Capelle aan den IJssel. Degenen die de verschillende groepen hebben bezocht, hebben zelf kunnen ervaren hoe elke groep haar eigen onderwerp, dynamiek en sfeer had. Toch constateerden wij dat in alle groepen een aantal zaken steeds terugkwam, dit waren: de vraag naar andere omgangsvormen, veiligheid en de behoefte van kinderen aan een grotere weerbaarheid. Ook gaf het merendeel van de kinderen aan dat vooral mensen en de manieren waarop zij met elkaar omgaan, bepalend zijn voor de leefbaarheid van een stad. De kinderen zoeken oplossingen voor een prettige leefomgeving veel minder in materiële zaken of voorzieningen. In dit hoofdstuk lichten we de opvallendste uitkomsten en aanbevelingen van de kinderen toe.

Andere omgangsvormen In verschillende themagroepen kwam het terug: in Capelle mogen we wel wat aardiger tegen elkaar zijn en beter op elkaar letten. De kinderen lijken behoefte te hebben aan een leefomgeving waarin iedereen wordt geaccepteerd en waarin meer respect is voor elkaar, ongeacht cultuur of leeftijd. De sleutel om op een prettige manier met elkaar om te gaan, ligt volgens de kinderen voornamelijk bij het meer over elkaar te weten komen. Of dit nu gaat over de omgang tussen kinderen en volwassenen of over verschillende culturele achtergronden. In de verschillende groepen bedachten de kinderen creatieve oplossingen om dit voor elkaar te krijgen. Zoals: meer gesprekken in de wijk tussen kinderen, jongeren en ouderen, zodat iedereen zich meer betrokken gaat voelen bij de wijk of stad en de mensen die er leven. Maar de kinderen bedachten bijvoorbeeld ook een cultuurruildag waarbij alle mensen in de wijk zich verdiepen in een cultuur waar ze nog niet zoveel van weten. Een ander idee was de positief-les waarmee kinderen leren dat je met een positieve instelling en een aardige benadering van anderen verder komt dan door te pesten en discrimineren. De kinderen lijken bovendien, vaak onbewust, behoefte te hebben aan een kader waardoor afspraken en omgangsvormen in de straat, wijk of op school helder worden. Dit is onder andere op te maken uit de opmerking van een kind uit themagroep 2, dat aangaf dat het bijvoorbeeld best een goed idee zou zijn als er afspraken worden gemaakt over tot hoe laat je mag voetballen in de wijk. Op deze manier kun je 4

rekening houden met elkaar en conflicten voorkomen. Ook de behoefte aan beter of meer voorbeeldgedrag van ouders en andere wijkbewoners, kwam regelmatig terug. De kinderen zien hier ook een rol voor zichzelf of leeftijdsgenoten weggelegd. Dit bleek onder andere uit het idee om kinderen zelf als mediator in te zetten op het schoolplein, zo kunnen volgens de leerlingen ruzies worden voorkomen.

Veiligheid Ook veiligheid, en dan met name je veilig voelen, is voor kinderen een belangrijk onderwerp. Dit heeft vooral te maken met veiligheid op straat, pesten en veiligheid in het verkeer. Alle drie de onderwerpen kwamen in verschillende themagroepen terug. Wanneer het gaat over veiligheid op straat of veiligheid in het verkeer, ging het er niet altijd om dat kinderen echt onveilige dingen hebben meegemaakt, maar meer om het feit dat zij zich onveilig voelen. Bijvoorbeeld door dingen die ze op straat zien of door het gevoel dat verkeer bij voorbaat onveilig is. Een deel van die onveiligheid kan worden weggenomen door kinderen meer inzicht te geven in wat veilig is of niet en hen aan te leren dat niet alles wat je een onveilig gevoel geeft, altijd onveilig is. Dit kunnen kinderen ook leren door zelf meer te participeren in het verkeer: bijvoorbeeld door vaker op de fiets te gaan of, zoals de kinderen zelf aangaven, door kinderen een rol als klaar-over te geven, vlak voor de school begint. Kinderen in verschillende groepen vroegen daarnaast aandacht voor pesten. In tegenstelling tot veiligheid en verkeer, gaven kinderen hierbij juist opvallend veel voorbeelden van pestgedrag onder leeftijdsgenoten, discriminatie in de wijk en het buitensluiten van anderen. Hoewel de aandacht voor pesten op scholen de afgelopen jaren is toegenomen, blijkt uit veel onderzoek dat de effectiviteit van veel pestprotocollen en –methodieken laag is en dat de protocollen niet altijd op de juiste manier worden ingezet. Vooral een schoolbrede aanpak, die interventies op school-, klassikaal en individueel niveau combineert en een prettig schoolklimaat waarin kinderen zich gehoord voelen, blijkt effectief te zijn. De controle hierop vanuit gemeentes of de onderwijsinspectie is echter beperkt. Daarnaast stopt het pesten en buitensluiten niet bij het schoolhek en zijn er bijvoorbeeld voor cyberpesten, dat met name in themagroep 6 ter sprake kwam, nog weinig effectieve interventies ontwikkeld.

Weerbaarheid en talentontwikkeling Hoewel de kinderen de termen weerbaarheid en talentontwikkeling zelf niet noemen, blijkt uit veel van hun verhalen dat zij deze twee thema’s wel heel belangrijk vinden. Het belang van het leren van het maken van goede keuzes, werd bijvoorbeeld in themagroep 6 (Lastige dingen van groot worden) unaniem door de kinderen onderschreven. Maar ook in de andere groepen kwam de behoefte aan weerbaarheid terug. Zo gaf themagroep 3 aan, dat kinderen meer zouden moeten leren over sociale 5

vaardigheden en gaf groep 5 aan dat kinderen meer inzicht moeten krijgen in wanneer je echt buitengesloten wordt en wat je daaraan kunt doen. Ook talentontwikkeling is voor de kinderen een belangrijk thema. Niet alleen om zelf ergens beter in te kunnen worden, maar ook om andere mensen iets te kunnen leren en gezamenlijk iets te kunnen maken. Bij de ideeën voor de muziektuin, het Kinderfestival of de workshops voor kinderen, nemen kinderen in de plannen niet alleen deel aan projecten, maar helpen zij ook mee in de uitvoering. Onder andere door hun eigen talenten in te zetten.

Kinderen zien voor zichzelf een belangrijke rol Hoewel de kinderen op meerdere vlakken verbeterpunten zien voor hun eigen leefomgeving, is één ding in bijna alle adviezen terug te vinden: de kinderen zien voor zichzelf een belangrijke rol weggelegd in de nieuwe Jeugdagenda. Of het nu gaat om het op een andere manier met elkaar omgaan, veiligheid of talentontwikkeling, de kinderen geven aan graag mee te willen denken en doen. Ze willen het goede voorbeeld geven, geven aan graag meer te leren over anderen, stellen voor om te helpen, bijvoorbeeld als klaar-over of mediator, en zetten met plezier hun eigen talenten in om andere kinderen iets te leren. Een inzet om trots op te zijn. Met de juiste begeleiding kan de inzet ook worden gerealiseerd. Uiteindelijk zijn deze kinderen misschien wel de beste rolmodellen voor andere kinderen in Capelle.

6

Thema 1: Samen zijn we sterker ´Het zou maar saai worden als iedereen dezelfde cultuur had.´ In Capelle wonen veel mensen, wel 66.389! Ze zijn heel verschillend en vinden niet altijd dezelfde dingen belangrijk. Allemaal hebben ze dingen waar ze goed in zijn en waar ze minder goed in zijn. Al deze mensen moeten ook op een prettige manier met elkaar om kunnen gaan. Wij vroegen de kinderen naar ideeën over hoe mensen fijn met elkaar kunnen samenleven en hoe mensen elkaar beter kunnen helpen. Kinderen uit deze thema-groep gingen aan de slag met de vraag: Hoe zorgen we ervoor dat alle mensen in Capelle op een fijne manier samen kunnen leven?

Diversiteit is waardevol In Capelle leven heel veel verschillende mensen: jong en oud, rijk en arm, en heel veel verschillende culturen. Die diversiteit is waardevol volgens de kinderen, want als we allemaal hetzelfde zouden zijn, dan zou het maar saai worden. Dit betekent echter niet dat samenleven en respect voor elkaar hebben altijd vanzelfsprekend is: veel van de kinderen geven aan regelmatig te worden geconfronteerd met discriminatie, pesten en ander negatief gedrag. Vooral op straat voelen zij zich niet altijd op hun gemak. Ook verschillende leeftijdsgroepen kunnen volgens de kinderen niet altijd goed genoeg met elkaar overweg. Ouderen klagen bijvoorbeeld veel over kinderen. De kinderen geven zelf juist aan dat volwassenen niet altijd het goede voorbeeld geven. Volgens de kinderen kunnen de oplossingen juist heel simpel zijn: we moeten met meer respect, liefde en vriendelijkheid met elkaar omgaan. Dat kan onder andere door je meer in de ander te verplaatsen, je in de ander te verdiepen en andere mensen te helpen. Dat helpen kan thuis, in de klas, maar vooral op straat. De kinderen geven aan dat zij hierin zelf heel veel kunnen betekenen, bijvoorbeeld door een boodschap te doen voor een zieke buurvrouw, of door iemand te helpen die wordt gepest. Het hoeven geen grote dingen te zijn, zeggen de kinderen. Als iedereen iets meer op elkaar let, maak je samen een groot verschil.

7

Tips en ideeën Een kleine greep uit de geopperde tips en ideeën om nog prettiger te kunnen samenleven.

Cultuurruildag Je één dag per jaar verdiepen in een andere cultuur, dat is het idee van de cultuurruildag. Je kiest een cultuur waarover je meer wilt weten, dat mag dan niet je eigen cultuur zijn. Op deze manier leer je meer over elkaars achtergrond, waardoor je meer respect krijgt voor elkaar. Met drie symbolen willen de kinderen laten zien wat zij willen bereiken: de vlinder staat voor samenleven, een hartje voor respect en liefde en de smiley voor vriendelijkheid.

Gesprek ouderen, jongeren en kinderen Er zouden meer gesprekken tussen ouderen, jongeren en kinderen moeten zijn als er onrust is in de wijk. Hierdoor ga je elkaar beter begrijpen en snap je als kind beter welke problemen er zijn. Als iedereen elkaar beter leert kennen, ga je ook meer rekening met elkaar houden. Door met elkaar te praten, gaan alle bewoners (jong en oud) zich steeds meer verantwoordelijk voelen en zullen ze meer hun best willen doen om de wijk gezellig of leefbaar te houden.

8

Thema 2: Lekker sporten, spelen en leven in jouw buurt ‘Als er iemand van Jeugdzorg met een gezin gaat praten, luisteren ze alleen naar het verhaal van de ouders. Er moet meer worden geluisterd naar het kind.’ Veel kinderen in Capelle zullen er misschien niet bewust bij stilstaan, maar dagelijks bezoeken zij veel verschillende plekken die eraan bijdragen dat zij fijn op kunnen groeien. Denk bijvoorbeeld aan de school, kinderopvang, speelplekken, het zwembad, de muziekschool of de sportclub. Wij vroegen de kinderen of zij ideeën hebben over wat zij allemaal nodig hebben in de buurt, wat ze missen en wat er beter kan? Kinderen uit deze themagroep gingen aan de slag met de vraag: Hoe zorgen we ervoor dat alle kinderen in Capelle opgroeien in een veilige en uitdagende omgeving?

Veiligheid voorop Alle kinderen vinden het erg belangrijk om betrokken te worden bij hun eigen leefomgeving en hier zelf iets voor te doen. Ze praten graag mee en willen allemaal het beste maken van hun eigen wijk. Geen enkel kind was hierover onverschillig. Om in de buurt fijn op te kunnen groeien en plezierig te kunnen sporten en spelen, staat voor de kinderen één ding voorop: zij moeten zich veilig voelen. Of een plek veilig voelt of niet, wordt volgens de kinderen bepaald door de mensen die zich daar bevinden, vaak niet door materiële zaken. Hierover waren zij het allemaal eens. De kinderen geven aan zich niet prettig te voelen wanneer jongeren in hun omgeving hangen, roken of drugs gebruiken/dealen. Veel kinderen vertellen dat zij vinden dat er, ook op straat, duidelijke afspraken zouden moeten zijn over wat wel en niet kan. 9

Ze hebben behoefte aan gedragsregels en afspraken. Ook zouden volwassenen volgens hen daadkrachtiger kunnen ingrijpen als er kinderen worden gepest of buitengesloten. Veel kinderen geven aan op deze leeftijd al veel mee te krijgen van openbaar drank- en drugsgebruik, seks met minderjarigen en mishandeling. Ze zeggen dat zij zich hierover vaak zorgen maken en dat de problemen die zij op straat zien ervoor zorgen dat zij zich soms onveilig voelen in de stad. Ze spreken de wens uit voor meer cameratoezicht en politie. Ook blijkt uit verschillende verhalen dat kinderen te maken hebben met een loyaliteitsconflict: kan ik het wel ‘verklappen’ als ik denk dat het met een kind uit mijn buurt of klas thuis niet goed gaat? Wordt het niet erger als ik er iets van zeg? En nemen ze mij wel serieus, er wordt toch alleen geluisterd naar volwassenen? Tot slot betekent veiligheid voor de kinderen ook veilig verkeer. De kinderen vinden dat er te vaak te hard wordt gereden. Teveel mensen houden zich niet aan de verkeersregels. Ook dat is van invloed op het fijn en veilig kunnen sporten, spelen en leven.

Tips en ideeën Een greep uit de tips en ideeën uit deze groep.

Plekken die uitnodigen om te sporten Speeltuinen zijn voor de leerlingen vanaf groep 6 niet meer interessant, aldus de kinderen. Je bent minder aan het spelen, maar wil liever met elkaar ergens naartoe. Zij hebben veel meer behoefte aan plekken waar ze kunnen sporten: het liefst zien zij meer voetbalveldjes met kunstgras. Daarnaast vinden zij het belangrijk dat bij buitensportplaatsen voldoende schoon drinkwater is. Daarom zouden zij graag kraantjes willen bij openbare voetbalveldjes.

Veilige wijk met veilig verkeer De kinderen vinden dat ook het verkeer veiliger kan. Daar kunnen kinderen zelf ook iets aan doen; bijvoorbeeld door kinderen als klaar- over in te zetten voor schooltijd, zodat iedereen veilig kan oversteken.

10

Thema 3: Later als ik groot ben ‘Je moet leren om niet te vroeg kinderen te maken.’ Van jongs af aan praten veel kinderen er graag over: hun plannen voor als ze later groot zijn. Een droombaan, zelf vader of moeder worden, op jezelf wonen … Wij vroegen de kinderen: wat zou je allemaal nog moeten leren en weten om dit te kunnen bereiken? Welke dingen moeten alle kinderen volgens jou leren om later helemaal zelfstandig te worden? En zijn dit ook de dingen die je nu leert op school of ergens anders? Wat zijn jouw ideeën over de toekomst van kinderen? De kinderen uit deze themagroep gingen aan de slag met de vraag: Wat hebben kinderen in Capelle nodig om uiteindelijk op eigen benen te kunnen staan?

Dit moet je leren op school Voordat je echt op eigen benen kunt staan, moet je volgens de kinderen nog veel leren: bijvoorbeeld hoe je verstandig met geld omgaat, hoe je goed voor je gezin kunt zorgen en hoe je goed met milieu om kunt gaan. Ook het volgen van een goede opleiding is volgens hen belangrijk. De kinderen vinden het bovenal belangrijk om te leren om goed met andere mensen om te gaan én te weten hoe je jezelf kunt beschermen. De vaardigheden die zij hiervoor moeten leren zijn volgens hen: samenwerken, problemen kunnen oplossen en communiceren. Er zijn nog een aantal onderwerpen die volgens de kinderen meer aandacht moeten krijgen op school. Het gaat hierbij om: • Seksuele voorlichting: kinderen zien soms al heel vroeg filmpjes op internet, maar hier is weinig aandacht voor op school. Ook moet je leren niet te vroeg ‘kinderen te maken’. • Opkomen voor jezelf: kinderen moeten zichzelf leren beschermen tegen gevaren, maar ook leren om voor zichzelf op te komen, zelfverzekerd te worden en hoe ze pesten tegen kunnen gaan. • Engels: het is belangrijk om Engels te begrijpen en jezelf in deze taal verstaanbaar te maken. • Goede keuzes maken. 11

• Weten welke opleiding je moet of kunt volgen. • De kinderen vinden dat ze zelf al genoeg weten over computers en internet, ze vinden het niet nodig om over het gebruik daarvan nog meer te leren op school.

Tips en ideeën Tijdens de brainstorm kwamen de groepjes op interessante ideeën over zaken die je zou moeten leren om als volwassene een goed of gelukkig leven te leiden. Daarbij richtten zij zich voornamelijk op niet pesten, zelfverdediging, opleiding, gezin en sociale vaardigheden. Maar hoe leer je dit nou het beste en waar?

School van de toekomst De kinderen bedachten een school van de toekomst. Een multifunctioneel gebouw waar kinderen in verschillende ruimtes uiteenlopende dingen kunnen leren: een talentenzaal, leskamer, sportzaal, moestuin, speelplek, kantine en een relaxruimte. Daarnaast moet er op school aandacht zijn voor natuur en milieu. Dat betekent dat het gebouw ook duurzaam moet zijn. Kinderen moeten meer leren over het belang van het scheiden van afval, maar dan moet daar op school ook de mogelijkheid voor zijn. Kortom: de school van de toekomst is dus een plek die aan veel meer dingen ruimte biedt, dan alleen maar kennis opdoen uit boeken.

Mediators In het kader van sociale vaardigheden lijkt het de kinderen een goed idee om mediators op te leiden. Kinderen die op het schoolplein tussenbeide kunnen komen als er ruzies zijn of als er wordt geperst.

Mijn gezin Als je later een gezin hebt, moet je daar goed voor kunnen zorgen. De kinderen willen graag weten hoe ze hun gezin kunnen onderhouden, maar denken ook aan praktische zaken als leren koken. Ze geven ook aan behoefte te hebben aan meer informatie over opleidingsmogelijkheden. Met een goede baan kun je er zijn voor je gezin, maar dan moet je wel een passende opleiding hebben gevolgd. Ze vinden het een goed idee om uitstapjes te maken naar bedrijven, zodat ze daar een beter beeld hebben van verschillende vakgebieden en carrière mogelijkheden.

12

Thema 4: Je eigen idee voor Capelle

‘Kinderen moeten meer de kans krijgen om hun talenten te laten zien.’ Welke ideeën hebben de kinderen van Capelle voor hun wijk, straat, school of misschien wel voor heel de stad? Deze groep ging aan de slag met het beste idee voor Capelle aan den IJssel. We vroegen de kinderen onder andere of zij wel eens hebben nagedacht over wat zij zelf zouden kunnen doen om Capelle nog leuker te maken. En, zo ja, wat zij dan voor de stad kunnen betekenen. De kinderen uit deze themagroep gingen aan de slag met de vraag: Wat zou jij zelf kunnen doen om Capelle beter te maken?

Dit vinden wij belangrijk in Capelle Om fijn op te kunnen groeien, is het volgens de kinderen belangrijk dat je je welkom en thuis voelt. Niet alleen thuis, maar ook in je eigen stad. In Capelle zijn al veel prettige plekken, aldus de kinderen. Als voorbeelden noemen zij het winkelcentrum, sportverenigingen, maar ook plekken in de buitenruimte waar je sportieve dingen kunt doen, zoals de skatebaan en speelplekken. Ze vinden Capelle wel een beetje grijs en grauw. Veel kinderen geven aan grote waarde te hechten aan buurthuizen. Daar is van alles te doen en je mag er zelf meedenken over wat jij graag wilt. Je voelt je er welkom, volgens de kinderen. Zij vinden buurthuizen ook belangrijk voor de wijk. Buurtbewoners kunnen er samenkomen, dat is gezellig en zorgt ervoor dat mensen het fijn hebben met elkaar. Mensen leren elkaar ook beter kennen en dat is goed voor de sfeer in de buurt. De kinderen van deze themagroep vinden het ook belangrijk dat de talenten van kinderen in Capelle meer worden benut. Dat is niet alleen leuk voor de kinderen met die talenten, maar ook handig voor de kinderen (of volwassenen) die bepaalde dingen nog moeten leren. Dat kan volgens de kinderen variëren van leren skaten tot het met elkaar oefenen van de Nederlandse taal. De buurthuizen zouden volgens de kinderen een podium kunnen bieden voor de talenten van kinderen.

13

Tips & ideeën Drie ideeën die de stad volgens de kinderen nog leuker zouden kunnen maken.

De kleurrijke stad Een grijze, grauwe stad geeft mensen geen fijn gevoel. Kleur maakt mensen vrolijk en gelukkig. Zo’n vrolijke stad trekt ook nieuwe mensen naar Capelle. De kinderen bedachten daarom dat er meer kleur in de stad moet komen. Dat kan op heel veel verschillende manieren, bijvoorbeeld door gekleurde verkeerslichten te plaatsen die zeggen: ‘Welkom in Capelle!’ Dat maakt Capelle misschien ook wel veiliger, omdat de verkeerslichten dan beter opvallen. Gekleurde straatverlichting, kleur in de wijken door samen met de kinderen, ouderen en kunstenaars grijze muren te beschilderen, vrolijk gekleurde bloemen en planten te plaatsen of het organiseren van een Crazy Colour Run, het zijn allemaal ideeën waarmee de gemeente kan laten zien dat Capelle een kleurrijke stad is.

Workshops talentontwikkeling Ieder kind heeft talenten, maar ook dingen die het nog niet kan, maar misschien wel wil leren. Kinderen met bepaalde talenten kunnen deze inzetten om anderen te helpen of iets te leren. Bijvoorbeeld op de skatebaan, daar zouden pro’s (of kinderen met veel ervaring) workshops kunnen geven aan beginners. Kinderen die heel goed zijn in taal kunnen oudere mensen die de taal niet goed spreken helpen. Daar leer je zelf iets van, en de ander ook!

Het Kinderfestival Het Kinderfestival is voor alle kinderen in Capelle. Er is van alles te doen, maar het gaat er vooral om dat kinderen elkaar beter leren kennen. Dat ze samen spelletjes en andere activiteiten doen. Zo kunnen we er volgens de kinderen voor zorgen dat kinderen beter met elkaar omgaan. Er zijn workshops, muziekpodia, eetkraampjes, er kan worden gekookt met een chef en er zijn spelletjes. Daarnaast moet er volgens de kinderen ook een ‘Open Podium’ worden georganiseerd. Via de buurthuizen kunnen volwassenen en kinderen makkelijk worden benaderd om mee te doen met zo’n Open Podium. Zo blijven de talenten van Capelle niet liggen.

14

Thema 5: Ieder kind doet mee! ‘‘I love you’ zeggen doet nooit pijn, dat is zoveel beter dan gemene dingen zeggen.’ Ieder kind is anders, maar ieder kind moet wel aan zoveel mogelijk dingen mee kunnen doen. Of dat nou op school is, met sport of tijdens buitenspelen. Wij vroegen de kinderen om mee te denken over hoe we dit voor elkaar kunnen krijgen. Ook vroegen we hen met welke kinderen er extra rekening moet worden gehouden en waarom. De kinderen van deze themagroep gingen aan de slag met de vraag: Hoe zorgen we ervoor dat alle kinderen in Capelle mee kunnen doen?

Buitengesloten worden of voelen Kinderen vertellen ons dat zij allemaal wel eens het gevoel hebben dat ze niet mee kunnen doen of dat ze worden buitengesloten. Als je vraagt naar de aanleiding waarom kinderen worden buitengesloten, noemen ze hiervoor verschillende redenen: je hebt geen vrienden, je hebt een handicap, je bent niet ‘slim’ genoeg of juist ‘te slim’, je hebt te weinig geld om ergens aan mee te doen. Over een ding waren de kinderen het eens: als je wordt buitengesloten is dit altijd om een ‘stomme’ reden. Met andere woorden: er is volgens de kinderen nooit een goed argument om iemand buiten te sluiten. De kinderen geven aan dat er veel verschillende manieren zijn waarop andere kinderen je kunnen buitensluiten. Eén overweging vonden zij echter heel belangrijk: als je je als kind buitengesloten voelt, is het goed om na te gaan of dit wel echt het geval is. Is er echt een reden, bijvoorbeeld discriminatie, dan moet je dit natuurlijk direct aangeven. Maar soms heb je alleen het gevoel dat je niet mee mag doen, terwijl dat eigenlijk niet het geval is. Zo gaf een van de jongens aan dat hij op honkbal zit, maar zich daar buitengesloten voelt omdat hij alleen maar een handschoen en knuppel heeft, terwijl teamgenoten ook een honkbaloutfit, schoenen en andere accessoires hebben. De kinderen zeiden hierover: “Je voelt je dan buitengesloten, terwijl je wel gewoon mee kunt doen met de sport. Je bent pas echt buitengesloten als je niet mee mag doen met een spel, omdat je bijvoorbeeld een andere afkomst hebt.” 15

Uit alle reacties van de groep bleek dat het voor de kinderen heel belangrijk is om ergens bij te horen.

Met elkaar, voor elkaar Om mee te doen in Capelle vonden de kinderen het vooral belangrijk om samen te zorgen dat iedereen mee kan doen. Daar kun je als kind zelf ook iets aan doen, bijvoorbeeld door andere kinderen niet buiten te sluiten. Ook kunnen er in Capelle meer activiteiten worden georganiseerd waaraan kinderen van verschillende achtergronden, maar ook mensen van andere leeftijden mee kunnen doen. Door samen mee te doen, oefenen we respect voor elkaar.

Tips en ideeën Een greep uit de tips en ideeën van deze themagroep.

Positief-les In de positief-les leren kinderen om positieve dingen tegen elkaar te zeggen en ook positief met elkaar om te gaan. Hier oefenen we om respect voor elkaar te hebben. De lessen alleen zijn niet genoeg, ook volwassenen moeten met respect met elkaar omgaan. Bij de positief-les moet daarom ook een reclamecampagne komen. Die kan misschien wel worden ontwikkeld in de positief-lessen.

Beroepenhuis Veel kinderen weten al wat ze willen worden, maar krijgen op school of thuis niet altijd de kans om meer kennis te maken met dat beroep of vakgebied. In het beroepenhuis kun je aan de slag met het vak dat jij interessant vindt. Samen met bijvoorbeeld een exmilitair of een oud-kok kan je in het beroepenhuis alvast kennis maken met het beroep. Het beroepenhuis is voor iedereen gratis toegankelijk. Zo kan iedereen mee doen.

Kinderraad gepeste kinderen Pesten is ook een vorm van buitensluiten. De kinderen willen gepeste kinderen hun ervaringen laten delen en vinden het daarom een goed idee om een kinderraad te hebben waarin gepeste kinderen samen aan de slag gaan om pesten aan te pakken. Zij kunnen de beste plannen bedenken om pesten te laten stoppen, aldus de kinderen. In de ‘kinderraad tegen pesten’ wordt ook rekening gehouden met de pesters, want vaak zijn dat kinderen die bang zijn om gepest te worden of kinderen die het thuis niet makkelijk hebben en dat afreageren door te gaan pesten.

16

Muziektuin Er zijn in Capelle zoveel kinderen die van muziek houden, breng ze bij elkaar! In de muziektuin kun je kennis maken met verschillende soorten muziek en verschillende instrumenten. Er zijn mensen die kennis hebben van de instrumenten en die workshops kunnen geven. Op woensdagmiddagen zijn er speciale activiteiten voor kinderen. Iedereen is welkom in deze tuin, zo kunnen we samen muziek maken.

17

Thema 6: Lastige dingen van groot worden ‘Soft drugs zijn niet zo slecht voor je.’ Rekenen, taal en lezen leren kinderen natuurlijk gewoon op school. Maar waar leren zij de ‘ins en outs’ van al die andere lastige onderwerpen nu ze groter worden? Alle zaken waar je bijvoorbeeld mee te maken krijgt als je in de puberteit komt: verliefdheid, seksualiteit, roken, alcohol en drugs, de risico’s van social media ... Wij vroegen de kinderen om met ons mee te denken. Hoe zorgen we ervoor dat alle kinderen in de puberteit bewuste en verstandige keuzes kunnen maken? De kinderen van deze themagroep gingen aan de slag met de vraag: Hoe zorgen we ervoor dat alle kinderen in Capelle goede keuzes kunnen maken?

Verschil in kennis en ervaring De puberteit: hoewel de kinderen uit de groep nog niet allemaal in deze levensfase zijn beland, kunnen zij zich er allemaal wel iets bij voorstellen: ‘Je krijgt veel ruzie met je ouders’ en ‘Je kunt geen goede keuzes maken’. Ook krijg je volgens de kinderen te maken met veranderingen in je lichaam, en met de verleidingen van alcohol, roken, social media en seksualiteit. Het ene kind is al eens verliefd geweest (groep 8) en een ander is al ongesteld (groep 6). Sommige kinderen hebben te maken met heftigere problematiek: het doorsturen van naaktfoto’s (groep 7) of het aangeboden krijgen van drugs (groep 8). Hoewel veel kinderen al veel hebben gezien of zelf de lastige dingen van groot worden beginnen te ervaren, lijkt er een gebrek te zijn aan kennis. De kinderen vinden het bijvoorbeeld heel lastig om uit te leggen hoe het nu komt dat je in de puberteit raakt. Ze lijken pubergedrag vooral toe te schrijven aan externe veranderingen die plaatsvinden in de puberteit, zoals de overgang naar de middelbare school of nieuwe vrienden. De puberteit is in de ogen van de kinderen hierdoor meer iets dat aan de jongeren zelf ligt, dan aan hormonale veranderingen. Waar leerlingen in eerste instantie kiezen voor ‘ja’ op de stelling: Ik leer voldoende op school over de puberteit, veranderen kinderen van mening als hen specifiek naar thema’s als seksualiteit, alcohol, social media of roken wordt gevraagd. Dan geeft een grote meerderheid (op 1 leerling na) aan dat deze onderwerpen niet worden behandeld 18

in de klas. Ook geven een aantal leerlingen aan hier thuis ook geen voorlichting over te krijgen. Wel geven 3 kinderen aan dat zij met hun problemen bij het CJG terecht konden. Het leren omgaan met social media vinden de kinderen belangrijk. De kinderen geven aan nu al geconfronteerd te worden met naaktfoto’s, filmpjes die zij als onprettig ervaren en cyberpesten. Om verdere verspreiding zoveel mogelijk te voorkomen, willen de kinderen anderen adviseren om dergelijke berichten niet door te sturen. Alle kinderen uit de groep geven aan nooit te willen gaan roken. Over het drinken van alcohol waren ze, op de moslimkinderen na, minder stellig. Ze geven aan wel te zullen gaan drinken, waarschijnlijk niet voor hun 18e maar daarna zeker. Ze vinden ook dat de leeftijdsgrens niet (nog) hoger moet worden, de grens van 18 jaar, is al hoog. Ze laten ook blijken dat ze bang zijn dat ze onder invloed van vrienden toch eerder gaan beginnen. Of dat ze over hun eigen grenzen heen moeten gaan, als ze nieuwe vrienden willen maken. Dat laatste is voor de kinderen heel belangrijk en ze hebben er veel voor over om erbij te horen.

Tips en ideeën De kinderen uit de groep geven aan dat zij behoefte hebben aan meer informatie over social media, gezondheid, roken en vinden het belangrijk om te leren de juiste keuzes te maken om zo weerbaar te worden. Het lijkt erop dat de kinderen heel goed begrijpen dat zij straks op de middelbare school meer dan ooit verleidingen moeten weerstaan. Ook lijken ze te beseffen dat ze daar nog meer hulp bij nodig hebben. Wanneer ze meer kennis hebben, hebben ze meer argumenten om te kunnen gebruiken om NEE te durven zeggen. De kinderen beseffen dat ze veranderen tijdens de puberteit en dat dit ook geldt voor hun ‘oude’ vrienden. Ze denken dat het daardoor moeilijker is om je eigen koers te bepalen en er aan vast te houden. Ongeacht het onderwerp komt in elke groep terug dat kinderen het belangrijk vinden dat volwassenen het juiste voorbeeld geven. Dat goede voorbeeld van bijvoorbeeld ouders of buurtbewoners is volgens hen van groot belang voor ieder kind om uiteindelijk zelf ook gezonde en verstandige keuzes te maken.

19

Overzicht van ideeën • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

• •

•

• • •

Workshops voor senioren over kinderen, een manier voor ouderen om te leren hoe ze met kinderen kunnen omgaan; Cultuurevenement waar mensen dingen kunnen leren over verschillende culturen; Boodschappen doen voor anderen die het niet kunnen; Sponsorloop voor kinderziekenhuizen; Gesprek tussen kinderen, jongeren en ouderen over hoe ze de onderlinge relatie kunnen verbeteren; Een gedragsprotocol waarin staat beschreven wat de normen en waarden zijn en welk gedrag geaccepteerd wordt; Elkaar helpen, voor elkaar opkomen, iemand een compliment geven in plaats van het zeggen van iets lelijks (een manier om van je vijand een vriend te maken); Aandacht voor sociale vaardigheden op school, bijvoorbeeld door te leren hoe je goede gesprekken voert, met het oog op mediators en iemand beter leren kennen; Pesten meer bespreken op school, hoe kun je het voorkomen of tegengaan?; Feestje voor een goed doel; Activiteitendag voor kinderen en ouderen waar ze samen activiteiten kunen doen; Cultuurruildag, een dag waar je een kijkje kunt nemen in de cultuur van een ander; Rolmodellen, mensen die het goede voorbeeld geven in de buurt of wijk; Jongerendag, een dag met speciale activiteiten voor jongeren; Workshops waar geld mee wordt opgehaald voor mensen in armoede; Crazy Colour Run voor kinderen om te laten zien hoe kleurrijk Capelle is; Open podium om ongezien talent in Capelle te ontdekken; Kinderfestival, met muziek (DJ), workshops boksen/steppen/honkbal, eetkraampjes (pizza), chillruimte, spelletjes, een springkussen en kookles met een chef; Digitale pestpalen waar je als je wordt gepest een boodschap kunt achterlaten, die de meester of juf kan terugkijken; Verbeterde verkeersveiligheid, vooral bij rotondes, zoals bij de Roerdomplaan; Aparte parkeerplekken bij school waar ouders hun kinderen kunnen afzetten en ophalen (nu is dat veel te gevaarlijk); Klas voor oude mensen die de Nederlandse taal beter onder de knie willen krijgen. De kinderen zijn er om de ouderen te helpen; Kleurrijke stad: er moet meer kleur in de stad komen, daar worden mensen gelukkig en vrolijk van en dan willen er ook meer mensen in Capelle verblijven; Activiteiten voor ouderen (bejaarden) en jongeren samen. Er is te weinig te doen voor ouderen; Kinderraad voor gepeste kinderen: zo voelen die kinderen zich niet meer buitengesloten en kunnen kinderen gezamenlijk campagne voeren tegen pesten. Ook voor pesters moet hierin een plek zijn, want zij hebben het niet altijd fijn thuis; Muziektuin, een tuin met instrumenten waar alle kinderen uit Capelle terecht kunnen om muziek te maken of om te leren een instrument te bespelen; Positief-les, een les waarin kinderen leren hoe ze met elkaar om horen te gaan. Tijdens de les bedenken de kinderen samen een reclamecampagne voor respect. Dit zijn geen losstaande ideeën, het moet echt samen worden gegeven; In je eigen buurt een speeltuin voor kinderen met een handicap, deze moet dan ook speciale speeltoestellen hebben (hier moet volgens de kinderen wel een sponsor voor worden gezocht); Beroepenhuis, een gratis buurthuis waar je kunt leren over beroepen van mensen die dit vak gedaan hebben; Kindercursus waarin kinderen leren om andere mensen niet buiten te sluiten; Een plek of persoon waar je jouw gevoelens kunt uiten als je hiermee niet terechtkunt bij je ouders. Bijvoorbeeld een juf of meester of directielid van de school.

20