Gemeentescan Capelle aan den IJssel

Gemeentescan Capelle aan den IJssel

Rotterdam Mei 2013

Inhoud 1

Inleiding

1

2

Ontwikkelingen in de gezondheidszorg

3

2.1 2.2

3 5

3

Gemeente in beeld 3.1 3.2

4

5

6

Landelijke ontwikkelingen Regionale ontwikkelingen

Kenmerken gemeente Capelle aan den IJssel Ontwikkeling van de gemeente

9 9 16

Gezondheid en zorgvraag inwoners gemeente

19

4.1

Ervaren gezondheid inwoners Capelle aan den IJssel

19

4.2 4.3

4.1.1 Algemene gezondheid 4.1.2 Psychische gezondheid 4.1.3 Overgewicht 4.1.4 Roken 4.1.5 Alcoholgebruik 4.1.6 Drugsgebruik Ontwikkeling (eerstelijns) zorgvraag Prognose eerstelijns zorgvraag 10-30 jaar

19 20 20 21 21 22 22 24

Zorgvraag en aanbod

25

5.1 5.2

Bestaand en benodigd (eerstelijns) zorgaanbod Eerstelijns zorgaanbieders in beeld

25 30

5.3

5.2.1 Ontwikkelingen op het gebied van eerstelijns centra Andere zorgvoorzieningen in het werkgebied

37 37

Conclusies en aanbevelingen

39

6.1

Conclusies gemeentescan Capelle aan den IJssel

39

6.1.1 Ontwikkelingen in de gezondheidszorg 6.1.2 Kenmerken gemeente Capelle aan den IJssel

39 39

6.2

6.1.3 Gezondheid en zorgvraag inwoners gemeente 6.1.4 Zorgaanbod in de gemeente Conclusies zorgverleners Capelle aan den IJssel

39 39 40

6.3

6.2.1 Reactie zorgverleners op gemeentescan Aanbevelingen

40 40

6.3.1 6.3.2 6.3.3 6.3.4

40 40 40 41

Ontwikkelingen in de gezondheidszorg Kenmerken gemeente Capelle aan den IJssel Gezondheid en zorgvraag inwoners gemeente Zorgaanbod in de gemeente

Referenties BIJLAGE I BIJLAGE II BIJLAGE III BIJLAGE IV BIJLAGE V BIJLAGE VI BIJLAGE VII

42 Eerstelijns zorgverleners werkgebied Tweedelijns en AWBZ zorg werkgebied Publieke zorg werkgebied Aanbod Analyse Monitor Verslag wijkbijeenkomst Methode Beschrijving bronnen

43 47 49 50 52 54 55

1 Inleiding ZorgImpuls heeft in opdracht van de GGD Rotterdam-Rijnmond en op verzoek van OBR in 2008-2010 voor iedere deelgemeente een deelgemeentescan gemaakt. Aanvullend zijn scans gerealiseerd voor gemeente Lansingerland, deelgemeente Rozenburg en gemeente Zuidplas. Onderliggend treft u de gemeentescan van Capelle aan den IJssel aan. De gemeentescan geeft inzicht in de ontwikkeling van de zorgvraag en het zorgaanbod in de gemeente. Welke aandachtspunten (qua capaciteit, huisvesting, inhoud en organisatie van de zorg) doen zich voor als we de huidige en toekomstige vraag in de gemeente afzetten tegen het huidige en toekomstige lokale aanbod van zorg? De scan is daarmee een startpunt om toekomstige wijkgerichte eerstelijnszorg te bevorderen in de gemeente. Zowel voor beleidsmakers als voor zorgverleners biedt de scan inzicht en handvatten voor integrale zorg op wijkniveau. En de mogelijkheid om dit in samenhang met andere sectoren als wonen, welzijn, werk, onderwijs en veiligheid te brengen. Er is gebruik gemaakt van de aanwezige bronnen zoals de beleidsstukken van de gemeente Capelle aan den IJssel, de Vraag Aanbod Analyse Monitor (Nivel), de Gezondheidsenquête van de GGD Rotterdam-Rijnmond en en documenten van ZorgImpuls. Gezocht is naar samenhang en consistentie. Dit rapport bestaat uit zes hoofdstukken. Hoofdstuk 2 geeft een overzicht van de landelijke en regionale ontwikkelingen op het gebied van de gezondheidszorg. In hoofdstuk 3 worden de huidige en toekomstige kenmerken van gemeente Capelle aan den IJssel in kaart gebracht. Hoofdstuk 4 geeft inzicht in de ervaren gezondheid door de inwoners van Capelle aan den IJssel en de ontwikkelingen op het gebied van de gezondheid. De tweede helft van hoofdstuk 4 geeft aan hoe de zorgvraag zich ontwikkelt. Vervolgens wordt in hoofdstuk 5 het huidige zorgaanbod besproken. Tot slot wordt in hoofdstuk 6 ingegaan op de conclusies en aanbevelingen voor het realiseren van een toekomstbestendige eerstelijnszorg in Capelle aan den IJssel.

Gemeentescan Capelle aan den IJssel / ZorgImpuls 1


2 Ontwikkelingen in de gezondheidszorg In dit hoofdstuk worden trends op landelijk en regionaal niveau besproken die van invloed zijn op de eerstelijns gezondheidszorg in Capelle aan den IJssel.

2.1

Landelijke ontwikkelingen

Toename (complexe) chronische zorgvragen In de (eerstelijns) zorg zullen - naast enkelvoudige zorgvragen - steeds meer complexe vragen worden behandeld. Daarbij verandert de samenstelling van de zorgvraag. Het aandeel ouderen stijgt en men leeft gemiddeld genomen langer. Door de groei en vergrijzing van de Nederlandse bevolking, maar ook de ontwikkeling in leefstijl (onder andere toename overgewicht) en de verbeteringen van medische technologieën zal het aantal chronisch zieken de komende twintig jaar sterk toenemen. Daarnaast hebben mensen vaker meerdere chronische aandoeningen tegelijk, wat de zorgvraag complexer maakt. Geïntegreerde benadering van zorg De zorg wordt samenhangend rondom de zorgvraag van de chronische patiënt georganiseerd en daarmee wordt ingezet op een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven. Dit vraagt een multidisciplinaire samenwerking van zorgverleners. Geïntegreerde eerstelijnszorg Onder ‘integrale zorg’ wordt in het kader van chronisch zieken verstaan: de zoveel mogelijk sluitende keten van vroegtijdige onderkenning, (geïndiceerde of zorggerelateerde) preventie, zelfmanagement en goede zorg. De meningen zijn verdeeld over de inrichting van ketenzorg (zorggroep, centra, solo, HOED) en over de uitvoering hiervan (Diagnose Behandel Combinatie (DBC), Geïntegreerde EerstelijnsZorg (GEZ), koptarief). Zorg voor Diabetes Mellitus II, COPD en cardiovasculair risico worden ingekocht via een Diagnose Behandel Combinatie. Vanaf 2009 is de Besluit Subsidiëring Gezondheidscentra (BSG) volledig vervallen en bekostigt de zorgverzekeraar samenwerkingsverbanden voor 100% via de Wet Marktordening Gezondheidszorg. Hiervoor in de plaats is een prestatiemodule met een vrij tarief gekomen. Het principe van de prestatiemodule is dat de bekostiging afhankelijk is van gemaakte afspraken en de behaalde resultaten. Op basis van het zorgaanbodplan en inkoopcriteria maakt de zorgverzekeraar afspraken met het samenwerkingsverband over het uitvoeren van multidisciplinaire zorgprogramma’s gericht op specifieke doelgroepen (zoals diabetes en COPD), doelmatig voorschrijf- en/of afleverbeleid en het leveren van specifieke serviceverlening aan de patiënt. Deze resultaten worden getoetst op basis van Prestatie Indicatoren Gezondheidscentra (PIG) die Achmea Zorg in samenwerking met de Erasmus Universiteit en de Gezondheidscentra Rotterdam ontwikkeld heeft. Vervaging van grenzen tussen de eerste en tweedelijns zorg Specialisatie van huisartsen in de eerste lijn in combinatie met een geïntegreerde aanpak kan verwijzing naar de tweede lijn voorkomen. Naast deze zogenaamde substitutie van zorg kan ook de tweedelijnszorg bij de eerste lijn betrokken worden, waardoor de scheidslijn tussen tweedelijnszorg en eerstelijnszorg vervaagt. Niet alleen in termen van bekostiging, maar ook in zijn algemeenheid is de tendens dat zorgorganisaties minder gedomineerd worden door een benadering in ‘lijnen’, ‘disciplines’ of ‘schotten’. Van ziekte naar gezond leven Zorgverleners zijn opgeleid voor curatie. Preventie vraagt van zorgverleners een andere attitude. Bij gezondheidsbeleving wordt van de patiënt een actieve positie gevraagd. Naast de rol van behandelaar zal de eerstelijns zorgverlener steeds meer een motiverende coach in gedragsverandering worden. In de eerstelijns zorgverlening is hiervoor een bekend instrument de methodiek van ‘motivational interviewing’. Hierbij wordt ingezet op het door burgers laten uitspreken welke gezondheidsdoelen zij willen bereiken en welke steun zij daarbij nodig hebben (zelfmanagement). Door de focus op gezond leven te leggen, komt er ook meer aandacht


voor het voorkomen van chronische en/of maatschappelijke aandoeningen en de noodzaak van geprotocolleerde en evidence-based interventies. Deze interventies zullen steeds vaker door ondersteunend personeel in de eerste lijn worden uitgevoerd. Functiedifferentiatie in de huisartsenpraktijk De ontwikkeling naar functionele bekostiging in de eerstelijnszorg vraagt om een nieuwe ‘vormgeving’ van de zorg. Bij een toekomstige functionele bekostiging van zorg wordt de bekostiging gebaseerd op de zorgvraag van de patiënt en niet op wie de zorg levert. Dit betekent dat bijvoorbeeld in de huisartspraktijk praktijkondersteuners, physician assistants en nurse practitioners in de toekomst uit de functionele tarieven kunnen worden bekostigd, indien zij een bijdrage leveren aan de zorg voor de relevante functies [Klink, 2009]. Op deze manier zou de werkdruk op de huisarts kunnen afnemen, omdat een deel van de zorgvraag kan worden gedelegeerd naar de ondersteunende zorgverleners in de huisartspraktijk. Dit biedt voor de huisartsen onder andere een mogelijkheid om meer patiënten aan te nemen in hun praktijk. Huisvesting in de eerstelijnszorg Vestiging van nieuwe groepspraktijken biedt de mogelijkheid om op geïntegreerde wijze zorg aan te bieden, doordat er sprake is van samenwerking tussen diverse eerstelijns voorzieningen. Hierbij kunnen andere sectoren buiten de zorg betrokken worden, zoals gemeentelijke diensten, AWBZ-instellingen en welzijn. Het voordeel van een geïntegreerd zorgaanbod is dat inwoners in hun eigen wijk bij een centrum of verband terecht kunnen waar alle basiszorgvoorzieningen aanwezig zijn. Er wordt multidisciplinair en sectoroverstijgend samengewerkt, de communicatielijnen tussen de zorgverleners zijn kort en het is mogelijk het gewenste effect/resultaat bij cliënten te monitoren. De mate waarin de verschillende zorgdisciplines nodig zijn in de basisvoorziening is afhankelijk van de zorgvraag in de wijk. Voor zorg- en dienstverleners bieden centra/samenwerkingsverbanden een goede mogelijkheid voor samenwerking, flexibilisering van arbeidstijden en werkruimte en een veilige werkomgeving. Voor de huisvesting van groepspraktijken met een geïntegreerd zorgaanbod zijn de locaties van de huidige solopraktijken vaak niet geschikt. Geschikte locaties zullen veelal gevonden moeten worden in renovatie en nieuwe huisvestingsplannen. Trends in huisvesting In de gezondheidscentra zie je steeds vaker dat poliklinieken van ziekenhuizen een plek krijgen, zogeheten buitenpoli’s. Voorbeelden van specialismen die in deze buitenpoli’s gesitueerd zijn, zijn dermatologie, radiologie, chirurgie en kindergeneeskunde. eHealth wordt steeds belangrijker in de zorg. Zorg-op-afstand, telemedicine, zelfmanagement, Gezondheid 2.0, online therapie en preventie: in alle sectoren van gezondheid, zorg en welzijn worden ICT en internet steeds intensiever ingezet. Geïntegreerde eerstelijnszorg vanuit patiëntenperspectief De Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) is een samenwerkingsverband van (koepels van) patiënten die zich inzet voor het realiseren van vraaggestuurde zorg voor patiënten en consumenten vanuit het patiëntenperspectief, waarbij wordt uitgegaan van solidariteit, keuzevrijheid en het behoud van persoonlijke autonomie. De NPCF heeft een programma van eisen opgesteld om de eerstelijns gezondheidszorg te versterken, waarbij aan een aantal voorwaarden zou moeten worden voldaan [NPCF, 2007]:  Versterken van de eerstelijnszorg via substitutie: binnen de eerste lijn en van tweede naar eerste lijn. 

Regionale overheden verantwoordelijk maken en toerusten voor het bevorderen van geïntegreerde eerstelijns gezondheidscentra.



Hanteren van een financieringsregeling die de samenwerking binnen de eerste lijn stimuleert en beloont.



Ontwikkelen van richtlijnen en standaarden binnen de eerstelijns gezondheidszorg gericht op samenwerking.



Opleidingen en bij- en nascholingen aanpassen aan nieuwe ontwikkelingen zoals: samenwerking, communicatie en transparantie.



Snel en zorgvuldig invoeren van het Elektronisch Patiënten Dossier.



Rechtstreekse toegang tot eerstelijns zorgverleners realiseren, inclusief wettelijke waarborgen voor het beleggen van de ketenverantwoordelijkheid.



Oprichten van een fonds voor primaire preventie en opnemen van secundaire en tertiaire preventie als aanspraak in de zorgverzekeringswet.




Bevorderen van transparantie en ontwikkelen van keuze ondersteunende informatie voor de eerste lijn.

Decentralisatie van de zorg Gemeenten, provincies en waterschappen gaan meer taken van de Rijksoverheid uitvoeren. Dit wordt decentralisatie genoemd en staat vastgelegd in de bestuursafspraken 2011-2015. In het bestuursakkoord staat onder meer dat de uitvoering van de jeugdzorg wordt overgedragen van provincies naar gemeenten. Gemeenten worden verantwoordelijk voor het totaalplaatje: de zorg voor kinderen, jongeren en hun opvoeders [http://www.rijksoverheid.nl]. In het regeerakkoord staan maatregelen benoemd voor zorg&welzijn die van invloed zijn op de gemeente en de eerstelijnszorg [Regeerakkoord 2012]: 

AWBZ wordt omgevormd tot een nieuwe landelijke voorziening waarin de intramurale zorg voor ouderen en gehandicapten vanaf ZZP5 wordt ondergebracht. Zowel zorg in natura als pgb’s maken deel uit van de voorziening.



Extramurale verpleging (lees: wijkverpleging) wordt in 2017 van de AWBZ overgeheveld naar de Zorgverzekeringswet (ZVW) en valt daar onder hetzelfde systeem van populatiegebonden bekostiging als de huisartsenzorg. De indicatiestelling vervalt. Zo verdwijnen schotten, bevorderen we wijkverpleging, en ontmoedigen we overbehandeling en stimuleren we een sterke eerste lijn waar de huisarts integraal deel van uitmaakt.



Gemeenten worden geheel verantwoordelijk voor de activiteiten op het gebied van ondersteuning, begeleiding en verzorging. De aanspraken worden beperkt, dienstverlening wordt versoberd en meer gericht op waar ze het hardste nodig is en gaat vallen onder de wet maatschappelijke ondersteuning (WMO). De gemeenten wordt een zeer ruime beleidsvrijheid gegeven met betrekking tot de concrete invulling van deze gedecentraliseerde voorzieningen.



De jeugdzorg wordt in 2015 gedecentraliseerd naar gemeenten.



“Eén gezin, één plan, één regisseur” is het uitgangspunt bij de decentralisaties in het sociale domein: bij de wet werken naar vermogen, de algemene wet bijzondere ziektekosten, de wet maatschappelijke ondersteuning en de jeugdhulpverlening. Dit vergt ook één budget en één verantwoordelijke van overheidszijde.



Consultatiebureaus worden verplicht kinderen voor wie taalachterstand dreigt, door te verwijzen naar vroegen voorschoolse educatie.



We bevorderen samenwerking van gemeenten, bedrijven, scholen en sportverenigingen. Met gemeenten willen we bevorderen dat er bij de aanleg van nieuwe wijken voldoende ruimte voor sport en bewegen is.

Regionale zorgagenda Het ROS netwerk zet samen met de Landelijke Vereniging Georganiseerde eerste lijn (LVG), het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de zorgverzekeraars in op het faciliteren van de totstandkoming van de Regionale Zorgagenda. Regionale zorgkennis wordt beschikbaar gesteld. Landelijk, provinciaal en gemeentelijk beleid wordt vertaald naar de regio. Regionale Zorgagenda’s worden gedragen door de belangrijkste stakeholders in de regio.

2.2

Regionale ontwikkelingen

Kernboodschappen voor gezondheidsbeleid Capelle aan den IJssel De GGD Rotterdam-Rijnmond heeft een regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV) opgesteld voor 1 Capelle aan den IJssel [GGD Rotterdam-Rijnmond, 2010 ]. Hierin zijn bestaande gegevens over de gezondheid in Capelle aan den IJssel geanalyseerd. De belangrijkste bevindingen zijn vertaald in kernboodschappen voor gezondheidsbeleid. De kernboodschappen voor het gezondheidsbeleid in Capelle aan den IJssel zijn:  Eenzaamheid is in Capelle aan den IJssel net als elders in de regio een omvangrijk probleem. Dit vraagt om passend beleid per doelgroep.  Een deel van de jeugd heeft psychosociale problemen. Preventie kan al op jonge leeftijd starten.  Overgewicht is net als elders in het land een hardnekkig probleem. Een brede aanpak van voeding en beweeggedrag is nodig.


    

Alcoholgebruik van de jeugd heeft schadelijke gevolgen. Een intensieve preventieve aanpak kan verbetering opleveren. Roken is in Capelle aan den IJssel net als elders in het land een bedreiging voor de volksgezondheid. Vooral voorkomen dat jongeren beginnen met roken is van belang. Huiselijk geweld is onacceptabel. Niet alleen opvang van slachtoffers, maar ook preventie is nodig. In Capelle aan den IJssel wonen mensen met een combinatie van lichamelijke, geestelijke en sociale problemen. Een persoonsgerichte aanpak en ketensamenwerking kunnen perspectief bieden. De inwoners van Capelle aan den IJssel zijn net zo tevreden over hun leefomgeving als andere inwoners in de regio. De voorgenomen inzet op vermindering van geluid kan de kwaliteit van de leefomgeving verbeteren.

Als het gaat om lokaal gezondheidsbeleid, hanteert de gemeente Capelle aan den IJssel de volgende uitgangspunten [Actieplan Welzijn en Zorg, Gemeente Capelle aan den IJssel]:  Mensen beslissen zelf over hun leefstijl. De gemeente schrijft niet voor wat mensen wel en niet mogen; mensen maken zelf keuzes en zijn zelf verantwoordelijk voor de gevolgen hiervan. De gemeente wil wel bevorderen dat de ‘gezonde keuze’ makkelijk is. Voor kinderen en jongeren is het (leren) stellen van grenzen en stimuleren van een gezonde basis wel gerechtvaardigd, omdat van een minderjarige niet per definitie kan worden verwacht dat zij altijd in staat zijn om een afgewogen keuze te maken.  Burgerparticipatie. Het is van belang inwoners meer te betrekken bij het lokale gezondheidsbeleid, bijvoorbeeld door burgers te laten meebeslissen over prioriteitstelling bij de aanpak van gezondheidsproblemen of de keuze van interventies.  Vertrouwen in gezondheidsbescherming. Mensen kunnen sommige risicofactoren voor de gezondheid niet of moeilijk zelf beïnvloeden, bijvoorbeeld de chemieramp in Moerdijk en de Mexicaanse griep. Via de gemeenschappelijke regeling GGD RotterdamRijnmond maakt de gemeente regionaal afspraken over onder meer infectieziektebestrijding, het aanpakken van legionella en psychosociale hulp bij rampen.  Zorg en sport dichtbij in de buurt. Herkenbare en toegankelijke zorgvoorzieningen in de buurt (zowel fysiek als digitaal) dragen bij aan het bevorderen van gezondheid, vroegtijdige signalering van gezondheidsrisico’s en toepassing van effectieve interventies en innovatieve behandelwijzen. De gemeente wil dat iedereen veilig kan sporten, bewegen en spelen in de buurt. Onderstaand worden enkele belangrijke regionale ontwikkelingen en projecten ter bevordering van gezondheid toegelicht. Buurten met Uitzicht Gemeente Capelle aan den IJssel gaat de komende vier jaar in samenwerking met Havensteder (voorheen Com wonen) het project ‘Buurten met Uitzicht’ uitvoeren om de woon- en leefbaarheid in de ‘40+ wijken’ De Hoeken en De Hoven/Wiekslag te versterken. Dit project kan worden gerealiseerd met subsidie van het voormalige ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM). ‘Buurten met Uitzicht’ richt zich op drie thema’s: Wonen en Voorzieningen, Armoede en Meedoen en Veilig Opgroeien. Doelstellingen zijn een goede leefomgeving met voldoende voorzieningen, meer participatie en minder sociaal isolement. Daarnaast komen er projecten om de contacten in de wijk te verbeteren, taalachterstanden te bestrijden, een goede en gezonde ontwikkeling van kinderen te stimuleren, schooluitval te bestrijden en de omgeving veiliger te maken [http://www.capelleaandenijssel.nl]. Jeugdgezondheidszorg De Jeugdgezondheidszorg (JGZ) is overgegaan van de GGD naar de Stichting CJG Rijnmond. In 15 stadsregiogemeenten voert deze stichting nu de JGZ van 0-19 jarigen uit; in Capelle aan den IJssel is de uitvoering van de JGZ van 0-4 jarigen een taak van De Zellingen [http://www.capelleaandenijssel.nl].


Sport Op 1 januari 2010 is Sportief Capelle opgericht. De organisatie heeft twee afdelingen: de afdeling Accommodaties beheerd en exploiteert vrijwel alle binnen- en buitensportaccommodaties in Capelle aan den IJssel; de afdeling Sportstimulering organiseert en coördineert sportstimuleringsprojecten in de gemeente. Het doel van deze projecten is om de inwoners van Capelle aan den IJssel te stimuleren om te gaan of te blijven sporten. De sportstimuleringsprojecten worden georganiseerd in samenwerking en samenspraak met o.a. lokale sportaanbieders, het onderwijs, wijken buurtgroepen, en de gezondheidszorg. Enkele projecten zijn ‘What’s your sport’, ‘Scoren door sport’ en sportactiviteiten speciaal voor 55-plussers. Bij ‘What’s Your Sport’ krijgen basisscholen in Capelle aan den IJssel de gelegenheid om hun leerlingen kennis te laten maken met bekende en minder bekende sporten, welke in de gemeente te beoefenen zijn. ‘Scoren door Sport’ bestaat uit twee onderdelen; het 'keurmerk Scoren door Sport’ en de 'Scoren door Sport Award'. Basisscholen kunnen bij dit project punten “scoren”. Dit doen ze bijvoorbeeld door sportdagen of themaweken te organiseren op school zelf, maar ook deel te nemen aan ‘What’s Your Sport’ of aan de schoolsporttoernooien. Alle scholen die 1.000 punten of meer halen ontvangen het keurmerk. De school met de meeste punten in een schooljaar wordt de sportiefste school van Capelle aan den IJssel en wint de ‘Scoren door Sport Award’. Voor 55-plussers organiseert Sportief Capelle vier keer per jaar sportactiviteiten, meestal zijn dit reguliere sporten die bijvoorbeeld in een rustiger tempo worden aangeboden. Omdat de vier periodes samenvallen met de seizoenen, worden deze het Sportieve Lente 55+, Sportieve Zomer 55+, Sportieve Herfst 55+ en Sportieve Winter 55+ genoemd. Elke periode duurt acht weken en er kan gekozen worden uit vier verschillende sporten [http://www.sportiefcapelle.nl]. Welzijn Nieuwe Stijl Capelle De gemeente Capelle aan den IJssel onderstreept de landelijke zienswijze die uitgaat van een meer vraaggerichte manier van werken van de professional, waarbij het zelfsturende vermogen van de burger centraal wordt gesteld. De kern van de visie Welzijn Nieuwe Stijl Capelle is: inwoners van Capelle aan den IJssel geven hun leven zelf vorm en zijn hier voor een groot deel ook toe in staat. De eigen kracht van de inwoners staat centraal, hun zelfredzaamheid wordt gestimuleerd. Hierbij zijn de volgende uitgangspunten geformuleerd:  Ondersteuning wordt eerst in het eigen netwerk gezocht.  Bewoners voelen zich betrokken bij elkaar en worden gestimuleerd elkaar te helpen.  Sommigen hebben een steuntje in de rug of intensievere hulp nodig. Voor die mensen is er een sluitende aanpak, maar wel op een zodanige manier dat ze hun leven zo snel en zoveel mogelijk weer op eigen kracht kunnen voortzetten.  Gemeente en organisaties werken zo dicht mogelijk bij bewoners en wijkgericht.  Professionals gaan gezamenlijk wijkgericht aan de slag, bieden maatwerk en geven alleen de ondersteuning die noodzakelijk is.  Er wordt uitgegaan van wederkerigheid: daar waar mensen op weg worden geholpen, wordt van hen verwacht dat zij al naar gelang hun mogelijkheden ook wat terug doen.  In geval van meervoudige problematiek bij mensen die de weg naar de zorg niet weten te vinden werken professionals vanuit de gedachte ‘één huishouden, één plan, één regisseur’.  Indien nodig strekt de zorg zich uit tot achter de voordeur (bemoeizorg).  De wijk is aan de bewoners. Zij bepalen welke activiteiten zij willen om prettig samen te leven. Het werken volgens deze uitgangspunten is samengevat onder het motto: ‘Krachtig Capelle’ [Visie Krachtig Capelle, Gemeente Capelle aan den IJssel]. In het implementatieplan ‘Welzijn Nieuwe Stijl Capelle 2012-2014’ staan de hoofdlijnen uitgewerkt van wat de gemeente de komende jaren voor ogen staat met Welzijn Nieuwe Stijl [Implementatieplan Welzijn Nieuwe Stijl, Gemeente Capelle aan den IJssel].



3 Gemeente in beeld In dit hoofdstuk worden de huidige en toekomstige kenmerken van de gemeente Capelle aan den IJssel in kaart gebracht. Hierbij wordt ingegaan op demografische ontwikkelingen, veiligheid, sociale kenmerken, de woon- en leefomgeving en ontwikkelingen op het gebied van wonen.

3.1

Kenmerken gemeente Capelle aan den IJssel

Demografische kenmerken De gemeente Capelle aan den IJssel bestaat uit de wijken Capelle-West en ’s Gravenland, Middelwatering West, Middelwatering Oost, Oostgaarde Zuid, Oostgaarde Noord, Schenkel, Schollevaar Zuid, Schollevaar Noord en Hoofdweg, en Rivium en Fascinatio [CBS, 2011, http://www.statline.cbs.nl]. Nederland telt in totaal 40 zogeheten krachtwijken, aandachtswijken met problemen op het gebied van o.a. wonen, werken, integreren en veiligheid. Daarnaast zijn er, om tot een rechtvaardige verdeling te komen van extra middelen ter ondersteuning van de huisartsenzorg, achterstandsgebieden gedefinieerd (op basis van o.a. het percentage niet-westerse allochtonen, gemiddeld inkomen en het percentage uitkeringsontvangers per buurt). Capelle aan den IJssel kent vijf achterstandsgebieden: Schermerhoek (1.485 inwoners), Reviusbuurt (885 inwoners), Meeuwenbuurt (1.035 inwoners), Beemster en Purmerhoek (1.315 inwoners) en de Florabuurt (1.770 inwoners). Er zijn geen krachtwijken [Wiegers, 2008]. Wel zijn er twee zogeheten ‘40+ wijken’, namelijk de wijken De Hoeken en De Hoven/Wiekslag. Dit zijn wijken die subsidie van het voormalige ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) hebben gekregen om te werken aan een betere leefbaarheid [http://www.rijksoverheid.nl].


In onderstaande overzichtstabel (tabel 1) zijn de kenmerken van gemeente Capelle aan den IJssel weergegeven en vergeleken met Rotterdam en Nederland. De gemeente Capelle aan den IJssel telt 66.108 inwoners. De leeftijdsdistributie komt nagenoeg overeen met Rotterdam en Nederland. In Capelle aan den IJssel wonen meer niet-westerse allochtonen dan in Nederland (20,4% versus 11,4%), maar minder dan in Rotterdam (36,7%). In vergelijking met Rotterdam zijn er in Capelle aan den IJssel minder eenpersoons huishoudens (35,7% versus 48,8%). Tabel 1. Overzicht kenmerken gemeente Capelle aan den IJssel Kenmerken gemeente Capelle aan den IJssel

Aantal inwoners Vrouwen Mannen Leeftijd 0 - 20 jaar 20 - 65 jaar ≥ 65 jaar Bevolkingssamenstelling Autochtoon Westerse allochtonen Niet-westerse allochtonen Huishoudens Eenpersoons Meerpersoons- huishoudens zonder kinderen Meerpersoons- huishoudens met kinderen Veiligheid Sociale samenhang †

Capelle aan den IJssel

Rotterdam

Nederland

66.108* 51,7%* 48,3%*

615.937* 50,7%* 49,3%*

16.725.902* 50,5%* 49,5%*

23,1%* 61,1%* 15,9%*

22,1%* 63,4%* 14,5%*

23,3%* 60,5%* 16,2%*

69,0%† 10,6%† 20,4%†

52,3%† 11,0%† 36,7%†

79,4%† 9,2%† 11,4%†

35,7%† 28,3%† 36,0%† -14‡ 4‡

48,8%† 22,5%† 28,7%† -45‡

37,0%† 28,9%† 34,1%† 0 0

-9‡ ‡

* CBS, 2012 [http://www.statline.cbs.nl]; CBS, 2011 [http://www.statline.cbs.nl]; Leefbaarometer, 2010 [http://www.leefbaarometer.nl]

In tabel 2 (op volgende pagina) zijn de kenmerken per wijk weergegeven. De wijken Rivium en Fascinatio (56%) en Oostgaarde Noord (47%) tellen de meeste allochtone bewoners. Rivium en Fascinatio (55%) en Capelle West en ’s Gravenland (52%) hebben de meeste huishoudens met kinderen en tevens de minste eenpersoonshuishoudens (respectievelijk 22% en 20%).


Tabel 2. Overzicht kenmerken Capelle aan den IJssel, per wijk Kenmerken gemeente Capelle aan den IJssel Capelle West Middel-watering en West ‘s Gravenland Aantal inwoners* 10.255 7.750 Vrouwen 50,8% 50,6% Mannen 49,2% 49,4% Leeftijd* 0 - 15 jaar 21% 16% 15 - 25 jaar 13% 11% 25 - 45 jaar 24% 25% 45 - 65 jaar 32% 27% ≥ 65 jaar 10% 21% Bevolkingssamenstelling* Autochtoon 77% 75% Westerse allochtonen 9% 9% Niet-westerse allochtonen 14% 16% Huishoudens* Eenpersoons 20% 40% Huishoudens zonder 28% 32% kinderen Huishoudens met kinderen 52% 28% Veiligheid‡ -5 -1 Sociale samenhang‡ 8 15

Middelwatering Oost

Oostgaarde Noord

Oostgaarde Zuid

Schenkel

Schollevaar Noord en Hoofdweg

Schollevaar Zuid

Rivium en Fascinatio

8.390 54,1%

6.350 52,3%

7.830 52,0%

5.555 53,2%

3.205 51,6%

14.030 50,6%

2.730 50,5%

45,9%

47,8%

48,0%

46,8%

48,4%

49,4%

49,5%

16%

16%

15%

16%

14%

16%

27%

12%

12%

10%

14%

14%

13%

10%

24%

27%

24%

21%

22%

29%

37%

26%

29%

32%

31%

38%

32%

22%

22%

16%

19%

18%

12%

10%

4%

67%

53%

77%

71%

72%

67%

44%

10%

18%

12%

8%

11%

10%

11%

23%

29%

11%

21%

17%

23%

45%

43%

39%

35%

37%

30%

39%

22%

26%

28%

32%

28%

32%

26%

24%

31%

33%

33%

34%

38%

35%

55%

-22

-21

-5

-24

-18

-24

11

18

0

10

14

-25

-9

-23

*CBS, 2011 [http://www.statline.cbs.nl] ‡ Leefbaarometer, 2010 [http://www.leefbaarometer.nl]

Gemeentescan Capelle aan den IJssel / ZorgImpuls

11

Mate van vergrijzing Figuur 1 laat het percentage van de bevolking zien met een leeftijd van 65 jaar en ouder. In de verschillende wijken van gemeente Capelle aan den IJssel loopt het percentage 65-plussers uiteen van 4,4% (in Capelle-West) tot 22,5% (in Middelwatering Oost). Figuur 2 toont het percentage 75-plussers in Capelle aan den IJssel; dit percentage loopt uiteen van 0,9% (in Capelle-West) tot 13,1% (in Middelwatering Oost). Figuur 1. Bevolking leeftijd 65+ (%) in Capelle aan den IJssel (2012)

Bron: CBS-Bevolkingsstatistiek


Figuur 2. Bevolking leeftijd 75+ (%) in Capelle aan den IJssel (2012)

Bron: CBS-Bevolkingsstatistiek


Sociaaleconomische kenmerken Het gemiddelde besteedbaar huishoudensinkomen in Capelle aan den IJssel ligt 2,6% hoger dan in Nederland. Als gecorrigeerd wordt voor verschillen in grootte en samenstelling van het huishouden, is het besteedbaar inkomen in Capelle aan den IJssel 24.900 euro, vergeleken met een landelijk gemiddelde van 24.000 euro [CBS, bewerking COS 2011]. In figuur 3 is het inkomen per huishouden voor de verschillende wijken in Capelle aan den IJssel weergegeven. Figuur 4 (op volgende pagina) toont het percentage huishoudens met een hoog en laag inkomen. Het percentage huishoudens met een laag inkomen is het hoogst in Oostgaarde Noord (51%); het percentage huishoudens met een hoog inkomen is het hoogst in Rivium en Fascinatio (38%). Van de huishoudens in Capelle aan den IJssel ontvangt 8% een uitkering voor arbeidsongeschiktheid, werkloosheid, of bijstand [CBS, bewerking COS 2011]. De sociaaleconomische status is gerelateerd aan gezondheid. Laagopgeleiden leven gemiddeld korter en verkeren gedurende hun leven gemiddeld ook nog in een minder goede gezondheidstoestand. Daarnaast komen diverse risicofactoren vaker voor bij laagopgeleiden, zoals roken en ernstig overgewicht [http://www.nationaalkompas.nl].

Figuur 3. Huishoudens (%) met inkomen (2007)

Bron: CBS Regionaal Inkomensonderzoek


Figuur 4. Huishoudens (%) met hoog en laag inkomen (2007)

Bron: CBS Regionaal Inkomensonderzoek; Hoog inkomen= vanaf 42.600, Laag inkomen= tot 23.200

Veiligheidsgevoel Gegevens over de veiligheid van de gemeente Capelle aan den IJssel komen uit de Leefbaarometer. Veiligheid wordt gemeten door middel van een samengestelde index uit de Leefbaarometer die gebaseerd is op diverse gegevensverzamelingen op het gebied van vernielingen, verstoring van de openbare orde, geweldsmisdrijven, diefstal uit de auto en overlast. De score wordt weergegeven op een schaal van -50 (een grote negatieve afwijking) tot +50 (een grote positieve afwijking), waarbij het gemiddelde voor heel Nederland als referentiepunt gekozen is. Voor Nederland als geheel is de score op het gebied van veiligheid 0. De score voor Capelle aan den IJssel is -14 en voor Rotterdam -45. Als wordt gekeken naar de verschillende wijken hebben Rivium en Fascinatio de hoogste score op het gebied van veiligheid (11); Schenkel en Schollevaar Zuid hebben de laagste score (-24) [Leefbaarometer, 2010]. Uit de Bewonersenquête die in 2011 is gehouden onder een steekproef van 7.290 inwoners van Capelle aan den IJssel van 16 jaar en ouder blijkt dat bijna een derde (32%) van de bewoners zich wel eens onveilig voelt in de eigen woonbuurt. Van de verschillende wijken voelen de inwoners van Schollevaar Zuid (43%) en Oostgaarde Noord (40%) zich het vaakst onveilig. In Fascinatio (13%) en Capelle West (17%) voelen de inwoners zich het minst vaak onveilig [I&O Research 2011]. Sociale woonomgeving De Leefbaarometer geeft een indicatie van hoe prettig mensen het vinden om ergens te wonen en hoeveel ze daarvoor over hebben. De totaalscore op de Leefbaarometer wordt uitgedrukt als een bewonersoordeel en loopt in zeven klassen van ‘zeer negatief’ naar ‘uiterst positief’. De score voor Capelle aan den IJssel is positief (op twee na hoogste score). De score voor Rotterdam is matig positief, dit is de middelste van de zeven klassen. De dimensie sociale samenhang van de Leefbaarometer bestaat uit de indicatoren dominantie middelbare paren zonder kinderen, jonge paren zonder kinderen, oudere paren zonder kinderen, jong alleenstaand en middelbaar alleenstaand, het aandeel ouderen en gezinnen met kinderen, de homogeniteit van gezinnen met oudere en jongere kinderen, dominantie eigenaar bewoners en verhuizingen (mutatiegraad). De score wordt weergegeven op een schaal van -50 (een grote negatieve afwijking) tot +50 (een grote positieve afwijking), waarbij het gemiddelde voor heel Nederland als referentiepunt gekozen is. Voor Nederland als geheel is de score op het gebied van sociale samenhang 0. De score op de dimensie sociale samenhang is 4 in Capelle aan den IJssel en -9 in Rotterdam. Als wordt gekeken naar de verschillende wijken scoort Middelwatering Oost het hoogst op sociale samenhang (18) en Schollevaar Noord en Hoofdweg het laagst (-25) [Leefbaarometer, 2010].


Uit de Bewonersenquête komt naar voren dat onder de bewoners van Capelle aan den IJssel de tevredenheid over de eigen buurt de afgelopen jaren weinig is veranderd. De respondenten geven gemiddeld een rapportcijfer van 7,2 over hun buurt in het algemeen. Bewoners van Capelle West, ’s Gravenland en Fascinatio geven hun buurt het hoogste cijfer (7,5). Bewoners van Schollevaar Zuid geven hun buurt een lager cijfer dan een 7 [I&O Research 2011]. Fysieke woonomgeving In Capelle aan den IJssel ligt 4% van de woningen direct aan een drukke binnenstedelijke weg. Dit houdt in dat bewoners van ongeveer 1.050 woningen in een gebied wonen met een relatief slechte luchtkwaliteit. Ruim 1 op de 5 inwoners van 16 tot 55 jaar ervaart ernstige geluidshinder. Bijna een kwart van de inwoners wordt gehinderd door geluid van auto’s; bromfietsen en scooters veroorzaken bij een derde van de bewoners hinder. Twee derde van de inwoners van 16 tot 55 jaar geeft het groen in de buurt een voldoende en vindt ook dat men er actief kan recreëren. De helft vindt dat men er tot rust kan komen en vindt dat er genoeg groen is; bij 551 plussers ligt dit aandeel hoger [GGD Rotterdam-Rijnmond, 2010 ].

3.2

Ontwikkeling van de gemeente

Demografische ontwikkelingen De bevolking van Capelle aan den IJssel zal de komende jaren weinig groeien. Naar verwachting wonen er in 2020 65.800 mensen in de gemeente (afname van 0,2% ten opzichte van 65.900 inwoners in 2012). In 2040 heeft de gemeente naar verwachting 67.300 inwoners (groei van 2% ten opzichte van 2012). De gemeente zal de komende jaren te maken krijgen met een vergrijzende bevolking. De groep 65-plussers zal toenemen van 10.300 in 2012 tot 13.200 in 2020 (groei van 28%) en tot 17.200 in 2040 (groei van 67%) [http://www.statline.cbs.nl]. Ontwikkelingen op het gebied van wonen Uitgangspunt van de structuurvisie was een inwonertal van 65.000 inwoners, waarbij het aantal woningen uitgebreid diende te worden. In de nieuwe toekomstvisie, de Stadsvisie Capelle 2030, is dit uitgangspunt losgelaten. Niet het toevoegen van woningen, maar het toevoegen van kwaliteit wordt het nieuwe uitgangspunt. De aandacht gaat niet langer uit naar verdere groei, maar naar stadsverbetering. In de Stadsvisie is de ambitie vastgelegd dat Capelle in 2030 een aantrekkelijke en duurzame parkstad is met een gedifferentieerd woonaanbod en veel groen en water. De komende jaren zal de ‘woonmilieubalans’ worden hersteld door waar het kan gedifferentieerde woonmilieus te realiseren. Wijken met veel gestapelde kleine (huur)woningen worden in meer of mindere mate getransformeerd naar woonmilieus waar een tekort aan is, namelijk de suburbaan grondgebonden, landelijke en dorpse woonmilieus. Deze transformatie van de woningvoorraad is mogelijk te maken door middel van renovaties, samenvoegingen en sloop. Bij nieuwbouw zal de nadruk zal komen te liggen op het realiseren van grondgebonden woningen en minder op hoogbouw. De prioriteit gaat ook uit naar kleinschalige woningbouwplannen, omdat deze in de huidige markt meer kans hebben op uiteindelijke realisatie. In het totaal zijn er woningbouwplannen voor ongeveer 800-900 woningen waarvan vanwege de huidige marktomstandigheden nog geen planning kan worden afgegeven [Structuurvisie 2030, Gemeente Capelle aan den IJssel]. Lucht en gezondheid In de gemeente Capelle aan den IJssel wordt in het document ‘Op weg naar een milieubeleidsplan 2009-2012’ vastgehouden aan de wettelijke verplichtingen. Aanbevolen wordt te proberen het autoverkeer terug te dringen en openbaar vervoer en fietsverkeer te bevorderen. Ook wordt met het oog op de gezondheid aangeraden waar mogelijk te voorkomen dat woningen, verzorgingstehuizen, scholen en kinderdagverblijven binnen 100 meter van een rijksweg of direct aan een drukke binnenstedelijke weg komen te liggen [Milieubeleidsplan, Gemeente Capelle aan den IJssel]. Groen en Blauw In de structuurvisie staan een aantal punten genoemd om het groen-blauwe karakter van Capelle aan den IJssel te versterken. Het Schollebos zou een opener, toegankelijker karakter moeten krijgen en meer gebruikt moeten gaan worden voor recreatie. In een aantal wijken is nu te weinig groen dat geschikt is als ontmoetingsplaats. Bij het ontwikkelen van nieuwe plannen wil de gemeente zo veel als mogelijk extra wijkgroen toevoegen. Daarnaast Gemeentescan Capelle aan den IJssel / ZorgImpuls 16

is in een aantal wijken het groen erg versnipperd in kleine stukjes. Het is wenselijk om op diverse plaatsen deze stukjes groen te verwijderen en daarvoor in de plaats een zelfde oppervlak aan geconcentreerd groen aan te leggen. Zo kan beter gebruik worden gemaakt van het groen. Op de toegangswegen en op alle grote doorgaande wegen kan de aanplant van ‘laanbomen’ het groene karakter van Capelle benadrukken. Bij het ontwikkelen van nieuwe plannen, maar ook bij het beheer van de bestaande inrichting, wil de gemeente het water zoveel mogelijk zichtbaar en toegankelijk laten zijn. Dit geldt zowel voor de Hollandsche IJssel als voor de waterpartijen die in de gemeente aanwezig zijn [http://www.capelleaandenijssel.nl]. Aanbesteding welzijnswerk Binnen Capelle aan den IJssel zijn meerdere grote en kleine welzijnsorganisaties werkzaam. In 2012 is een grote welzijnsaanbesteding uitgevoerd om meer structuur aan te brengen in dit diverse veld en het grote aantal gesprekspartners terug te brengen. Vanaf 1 januari 2013 wordt het welzijnswerk uitgevoerd door Buurtkracht. Buurtkracht bestaat uit een combinatie van drie partijen: Perspect, Sagènn Re-integratie BV en de Stichting Thuiszorg Rotterdam. Buurtkracht voert in opdracht van de gemeente het welzijnswerk uit conform de visie Welzijn Nieuwe Stijl. Dat betekent dat meer wordt ingezet op wat bewoners zelf kunnen en het versterken van de eigen kracht. Om dat te bereiken zet Buurtkracht per wijk een sociaal team van werkers in dat signalen opvangt en bewoners waar nodig ondersteunt. [Actieplan Welzijn en Zorg, Gemeente Capelle aan den IJssel].



4 Gezondheid en zorgvraag inwoners gemeente Dit hoofdstuk gaat in op de (beleefde) gezondheid en de zorgvraag van de inwoners van gemeente Capelle aan den IJssel. Hierbij is gebruik gemaakt van het rapport Gezondheid in Kaart met gegevens van de GGD 1 Rotterdam-Rijnmond uit de Gezondheidsenquête 2008/2009 [GGD Rotterdam-Rijnmond, 2010 ]; de rapportage van de gemeente Capelle aan den IJssel met gegevens van de Jeugdmonitor Rijnmond 2009 [GGD Rotterdam2 Rijnmond, 2010 ]; de Ouderenmonitor Capelle aan den IJssel 2011 [STOEL, 2011] en de Vraag Aanbod Analyse Monitor (VAAM) van Nivel en het NPCF [http://www.nivel.nl/vaam].

4.1

Ervaren gezondheid inwoners Capelle aan den IJssel

De gezondheidstoestand van de inwoners wordt beschreven aan de hand van beschikbare enquêtegegevens, zoals de Gezondheidsenquête, de Jeugdmonitor van de GGD Rotterdam-Rijnmond en de Ouderenmonitor. Waar mogelijk zijn de gegevens vergeleken met de andere regiogemeenten (Albrandswaard, Barendrecht, Krimpen aan den IJssel, Lansingerland, Maassluis, Ridderkerk, Schiedam, Vlaardingen). Ook zijn waar beschikbaar landelijke gegevens toegevoegd; deze cijfers zijn echter door het gebruik van verschillende leeftijdsgroepen meestal niet één-op-één vergelijkbaar met Capelle aan den IJssel. 4.1.1

Algemene gezondheid

Jeugd De gezondheid van de 2-jarigen en de 5- en 6-jarigen in Capelle aan den IJssel wordt door 4% van de ouders als gaat wel tot slecht beoordeeld. Van de 12- en 13-jarigen ervaart 16% de gezondheid als gaat wel tot slecht. Landelijke cijfers laten zien dat 5% van de ouders van 0-11 jarigen de gezondheid van hun kind als gaat wel tot 1 slecht ervaart; onder 12-17 jarigen is dit 10% [GGD Rotterdam-Rijnmond, 2010 ]. Volwassenen Van de inwoners van Capelle aan den IJssel van 16-55 jaar ervaart 11% zijn/haar gezondheid als matig of slecht, dit is vergelijkbaar met de andere regiogemeenten (10%). Landelijk ervaart 19% van de inwoners van 0 jaar en ouder zijn/haar gezondheid als minder goed. Bijna de helft (49%) van de inwoners van 16-55 jaar in Capelle aan den IJssel geeft aan één of meerdere chronische aandoeningen te hebben, dit komt nagenoeg overeen met de andere regiogemeenten (46%). De meest voorkomende aandoeningen zijn migraine/ernstige hoofdpijn (17%), depressiviteit (11%) en nek/schouderaandoeningen (10%). Onder 16-55 jarigen in Capelle aan den IJssel komt vaker depressiviteit voor dan in de andere regiogemeenten (11% versus 7%). Het percentage 16-55 jarigen met kanker is in Capelle iets hoger dan in de regiogemeenten, namelijk 2% versus 1% [GGD Rotterdam-Rijnmond, 1 2010 ]. Ouderen Onder 55-plussers in Capelle aan den IJssel ervaart 19% zijn/haar gezondheid als matig of slecht, in vergelijking met 22% in de regiogemeenten. Van de 55-plussers geeft 80% aan één of meerdere chronische aandoeningen te hebben, dit is vergelijkbaar met de andere regiogemeenten (77%). De meest voorkomende aandoeningen zijn artrose van heup/knie (32%) hoge bloeddruk (31%) en nek/schouderaandoeningen (13%). Kanker en darmstoornissen komen in Capelle aan den IJssel iets vaker voor dan in de regiogemeenten (respectievelijk 10% 1 versus 6% en 7% versus 5%) [GGD Rotterdam-Rijnmond, 2010 ]. Bijna een kwart (24%) van de 65-plussers in Capelle aan den IJssel ervaart zijn of haar eigen gezondheid als matig en 4% benoemt de ervaren gezondheid als slecht. Ruim twee derde (70%) wordt in het dagelijks leven beperkt door een chronische aandoening. De meest voorkomende chronische aandoeningen (door een arts vastgesteld) zijn: hoge bloeddruk (36%), gewrichtsslijtage van heupen en knieën (35%), ernstige aandoening van de rug (17%), osteoporose (17%), luchtwegaandoeningen (15%) en diabetes (14%). Aandoeningen waarmee een relatief grote groep ouderen niet naar een arts gaat zijn: incontinentie (9%), migraine/ernstige hoofdpijn (6%) en duizeligheid met vallen (5%).


Opvallend aan deze aandoeningen is dat er bijna evenveel of meer ouderen zijn die deze klachten niet melden bij een arts dan wel [STOEL, 2011]. 4.1.2

Psychische gezondheid

Jeugd Volgens de ouders heeft 11% van de 5- en 6-jarigen in Capelle aan den IJssel een hoge score op psychosociale problemen; volgens de leerkrachten is dit percentage 9%. Bij 3% van de kinderen is volgens zowel de ouders als de leerkrachten sprake van psychosociale problemen. Van de 12- en 13-jarigen heeft 15% een hoge score op psychosociale problemen. Bij 12- en 13-jarigen is het percentage leerlingen met een zorgelijke score op emotionele problemen (zoals gebrek aan zelfvertrouwen en teruggetrokken gedrag) 21%. Van de 12- en 13jarigen heeft 22% wel eens suïcidegedachten en 3% heeft daadwerkelijk een suïcidepoging ondernomen. Landelijk is het percentage 12-16 jarigen met emotionele problemen 15% en het percentage 12-16 jarigen met 1 psychosociale problemen 16% [GGD Rotterdam-Rijnmond, 2010 ]. Volwassenen In Capelle aan den IJssel heeft 6% van de inwoners van 16-55 jaar een hoog risico op een depressie, dit is vergelijkbaar met de regiogemeenten (5%). Vier procent van de 16-55-jarigen gebruikt medicijnen voor angst, depressie, spanning of stress (5% in de regiogemeenten). Het percentage inwoners van 16-55 jaar dat aangeeft matig tot zeer ernstig eenzaam te zijn is hoger in Capelle aan den IJssel dan in de andere regiogemeenten (39% 1 versus 33%) [GGD Rotterdam-Rijnmond, 2010 ]. Ouderen Onder inwoners van 55 jaar en ouder heeft 5% een hoog risico op een depressie (4% in regiogemeenten). Van de 55-plussers gebruikt 11% medicijnen voor angst, depressie, spanning of stress, in de regiogemeenten is dit 9%. Matige tot zeer ernstige eenzaamheid komt voor bij 38%, dit komt overeen met de regiogemeenten [GGD 1 Rotterdam-Rijnmond, 2010 ]. Van de 65-plussers in Capelle aan den IJssel heeft 6% een matig risico op een angststoornis of depressie en een bijna gelijk percentage (5%) heeft een hoog risico op een van deze aandoeningen. Een op de drie ouderen (35%) is matig tot zeer ernstig eenzaam [STOEL, 2011]. 4.1.3

Overgewicht

Jeugd Uit metingen door de jeugdgezondheidszorg blijkt dat in Capelle aan den IJssel 7% van de 2-jarigen en 8% van de 5- en 6-jarigen matig overgewicht heeft, obesitas komt voor bij 1% van de 2-jarigen en 3% van de 5- en 6jarigen. Uit zelfgerapporteerde gegevens blijkt dat 10% van 12- en 13-jarigen overgewicht heeft. Hierbij dient in gedachten te worden gehouden dat dit percentage in werkelijkheid waarschijnlijk iets hoger ligt, omdat jongeren geneigd zijn de verhouding van lengte en gewicht gunstiger in te schatten dan feitelijk het geval is [GGD 1 Rotterdam-Rijnmond, 2010 ]. In vergelijking met landelijke cijfers komen overgewicht en obesitas in Capelle aan 2 den IJssel ongeveer even vaak voor [GGD Rotterdam-Rijnmond, 2010 ]. Overgewicht wordt deels veroorzaakt door onvoldoende lichaamsbeweging. Van de 2-jarigen in Capelle speelt 53% minstens vijf dagen per week buiten; onder kleuters van 5-6 jaar is dit 57%. Bij oudere kinderen is gekeken naar de sportdeelname: bijna twee derde van de 12-13 jarigen is lid van een sportvereniging (64%). Bijna de helft van de 5-6 jarigen (46%) en ruim driekwart van de 12-13 jarigen (77%) sport minstens twee dagen per week buiten schooltijd. Landelijke cijfers geven aan dat 60% van de driejarigen en 67% van de 5-12 jarigen (bijna) iedere dag buiten speelt en dat op het voortgezet onderwijs 67% lid is van een sportvereniging [GGD Rotterdam2 Rijnmond, 2010 ]. Volwassenen Overgewicht komt in Capelle aan den IJssel voor bij 49% van de inwoners van 16-55 jaar (32% heeft matig overgewicht en 17% heeft obesitas); in de andere regiogemeenten komt obesitas onder 16-55 jarigen minder vaak voor (12%). Van de Nederlanders van 20 jaar en ouder heeft 46% matig overgewicht en 11% heeft obesitas. In Capelle aan den IJssel voldoet 45% van de 16-55 jarigen niet aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (voor volwassenen: een half uur matig intensieve lichamelijke activiteit op tenminste vijf, maar bij voorkeur alle


dagen van de week); in de andere regiogemeenten is dit 41%. Landelijk is het percentage inwoners van 12 jaar 1 en ouder dat niet aan deze norm voldoet 46% [GGD Rotterdam-Rijnmond, 2010 ]. Ouderen Bij 60% van de inwoners van 55 jaar en ouder in Capelle aan den IJssel komt overgewicht voor (45% matig overgewicht en 15% obesitas). De percentages in de GGD-regio komen hiermee overeen (44% matig overgewicht en 16% obesitas). In Capelle aan den IJssel voldoet 34% van de 55-plussers niet aan de 1 Nederlandse Norm Gezond Bewegen (30% in de regiogemeenten) [GGD Rotterdam-Rijnmond, 2010 ]. Uit de Ouderenmonitor blijkt dat bij één op de vijf 65-plussers in Capelle aan den IJssel sprake is van obesitas [STOEL, 2011]. 4.1.4

Roken

Jeugd In de gemeente Capelle aan den IJssel rookt minder dan 1% van de 12- tot en met 13-jarigen; 18% heeft wel eens gerookt. Landelijk heeft 33% van de 12-16 jarigen wel eens gerookt en 8% rookt dagelijks [GGD Rotterdam1 Rijnmond, 2010 ]. Volwassenen Van de inwoners van 16-55 jaar in Capelle aan den IJssel rookt 24%; dit percentage is vergelijkbaar met de regiogemeenten (26%). Landelijk rookt 29% van de personen van 12 jaar en ouder [GGD Rotterdam-Rijnmond, 1 2010 ]. Ouderen In Capelle aan den IJssel rookt 17% van de inwoners van 55 jaar en ouder, dit komt overeen met de 1 regiogemeenten [GGD Rotterdam-Rijnmond, 2010 ]. Uit de Ouderenmonitor blijkt dat 14% van de 65-plussers rookt. Iets meer dan de helft (53%) heeft vroeger wel gerookt maar doet dat nu niet meer [STOEL, 2011]. 4.1.5

Alcoholgebruik

Jeugd Van de jongeren van 12-13 jaar in Capelle aan den IJssel heeft 35% wel eens alcohol gedronken; 17% heeft in de afgelopen vier weken alcohol gedronken en 12% van de jongeren heeft in de laatste vier weken bij een 1 gelegenheid meer dan vijf glazen gedronken [GGD Rotterdam-Rijnmond, 2010 ]. Landelijk heeft 49% van de 11-12 jarigen en 77% van de 12-16 jarigen wel eens alcohol gedronken. Alcoholgebruik in de afgelopen vier weken wordt landelijk door 14% van de groep 8 leerlingen en door 13% van 2 de brugklassers gerapporteerd [GGD Rotterdam-Rijnmond, 2010 ]. Volwassenen Overmatig drankgebruik (meer dan 21 glazen alcoholische drank per week bij mannen en meer dan 14 glazen bij vrouwen) komt voor bij 8% van de 16-55-jarigen; dit komt overeen met de regiogemeenten. Van de 16-55 jarigen overschrijdt 45% de alcoholnorm van 2 glazen alcoholische drank (mannen) of 1 glas alcoholische drank per dag 1 (vrouwen); in vergelijking met de andere regiogemeenten (51%) is dit minder [GGD Rotterdam-Rijnmond, 2010 ]. Ouderen Overmatig drankgebruik komt voor bij 11% van de 55-plussers in Capelle aan den IJssel; dit is gelijk aan het percentage in de regiogemeenten. Van de 55-plussers in Capelle aan den IJssel overschrijdt 44% de norm 1 aanvaardbaar alcoholgebruik; in de regiogemeenten is dit 41% [GGD Rotterdam-Rijnmond, 2010 ]. Vier op de vijf 65-plussers drinkt wel eens, 14% drinkt overmatig. “Binge drinken” (zes glazen of meer op een dag drinken) heeft 6% van de 65-plussers afgelopen week gedaan [STOEL, 2011].


4.1.6

Drugsgebruik

Jeugd Minder dan één procent van de 12-13-jarigen geeft aan in de vier weken voor het onderzoek cannabis te hebben gebruikt. Harddrugsgebruik (in de afgelopen maand) is niet gerapporteerd in Capelle aan den IJssel. Landelijk geeft 7% van de scholieren op het voortgezet onderwijs aan de laatste vier weken softdrugs te hebben gebruikt 2 en 2% rapporteert in deze periode harddruggebruik [GGD Rotterdam-Rijnmond, 2010 ]. Volwassenen Het percentage inwoners van 16-55 jaar dat in het afgelopen jaar cannabis heeft gebruikt is 7%; dit percentage verschilt niet veel met de andere regiogemeenten (9%). Van de 16-55 jarigen heeft 5% ooit harddrugs gebruikt; 1 dit is vergelijkbaar met de regiogemeenten (6%) [GGD Rotterdam-Rijnmond, 2010 ].

4.2

Ontwikkeling (eerstelijns) zorgvraag

Om meer inzicht te krijgen in de eerstelijns zorgvraag van de inwoners van de gemeente Capelle aan den IJssel is gebruik gemaakt van de Vraag Aanbod Analyse Monitor (VAAM) van Nivel en het NPCF [http://www.nivel.nl/vaam]. De VAAM verschaft inzicht in de huidige vraag naar eerstelijns gezondheidszorg in de gemeente. De data zijn gebaseerd op gegevens uit landelijke databases van steekproeven uit de bevolking of voorzieningen (huisartsen- en fysiotherapiepraktijken). De zorgvraag is vervolgens geschat door deze gegevens te extrapoleren naar de gemeente op grond van de bevolkingssamenstelling en de mate van stedelijkheid van het gebied. De uitkomsten zijn indicatief. Bijlage 4 bevat een overzichtstabel met de VAAM resultaten voor de gemeente Capelle aan den IJssel, Rotterdam en Nederland. Huisartsenzorg en praktijkondersteuning Het verwachte aantal contacten met de huisarts in de huisartsenpraktijk per inwoner per jaar is 2,2 in Capelle aan den IJssel en het aantal verwachte consulten met de praktijkondersteuner (POH) ligt op 0,1 per inwoner per jaar; dit komt overeen met Rotterdam en Nederland. De meeste huisartscontacten in Capelle aan den IJssel vinden plaats voor chronische ziekten (1.572 contacten per 1.000 inwoners), overige aandoeningen (1.043 per 1.000 inwoners) en infectieziekten (603 per 1.000 inwoners). Het aantal huisartscontacten ligt voor infectieziekten, chronische ziekten, bewegingsapparaat, acute letsels, overige aandoeningen/klachten en psychische/sociale problemen hoger in Capelle aan den IJssel dan in Rotterdam. Voor infectieziekten, bewegingsapparaat, overige aandoeningen/klachten ligt het aantal huisartscontacten in Capelle aan den IJssel iets hoger dan het landelijk gemiddelde. Verwacht wordt dat 48 per 1.000 inwoners van Capelle aan den IJssel de huisarts bezoekt voor diabetes, 17 per 1.000 inwoners voor COPD, 130 per 1.000 inwoners voor cardiovasculair risicomanagement en 6 per 1.000 inwoners bezoekt de huisarts voor hartfalen. Farmaceutische zorg Het totaal aantal door huisartsen voorgeschreven medicijnen in de gemeente Capelle aan den IJssel is 6.791 per 1.000 inwoners per jaar; in Rotterdam is dit 6.001 en in Nederland 6.500. Er worden in de gemeente met name veel kalmeringsmiddelen (421 per 1.000 inwoners), maagmiddelen (350 per 1.000 inwoners) en astma/COPD middelen (331 per 1.000 inwoners) voorgeschreven. Fysiotherapie en oefentherapie In de gemeente Capelle aan den IJssel heeft 20,4% van de inwoners contact met de fysiotherapeut, hiervan is 3,7% voor chronische aandoeningen en 16,7% voor niet-chronische aandoeningen. 1,2% van de inwoners heeft contact met de oefentherapeut. Deze cijfers zijn vergelijkbaar met Rotterdam en Nederland. Psychosociale zorg Het percentage inwoners met psychische problematiek geeft een inschatting van de vraag naar geestelijke gezondheidszorg. Dit is echter een overschatting van de vraag naar de eerstelijns geestelijke gezondheidszorg, omdat niet iedereen met een psychisch probleem behoefte heeft aan professionele zorg. 32,2% van de inwoners van Capelle aan den IJssel heeft klachten van psychisch onwelbevinden; dit is lager in vergelijking met Rotterdam (38,3%) maar iets hoger dan Nederland (30,6%). Gemeentescan Capelle aan den IJssel / ZorgImpuls 22

Diëtetiek Het percentage inwoners dat contact heeft met een diëtist is 1,3% in Capelle aan den IJssel. De percentages voor Rotterdam en Nederland komen hier mee overeen. Verloskundige zorg Het aantal geboortes en bevallingen in de eerste lijn per jaar is bepaald op basis van het aantal vruchtbare vrouwen tussen de 15 en 39 jaar. In Capelle aan den IJssel zijn er 11 geboortes en 4 bevallingen in de eerste lijn per 1.000 inwoners per jaar; deze aantallen komen overeen met Nederland. In Rotterdam zijn deze aantallen respectievelijk 13 en 4. Verpleging en verzorging Het aantal uren huishoudelijke hulp en dagelijkse verzorging/verpleging kan worden beschouwd als indicatie van het gebruik van thuiszorg. Het aantal uren huishoudelijke hulp in Capelle aan den IJssel is 9,5 uur per inwoner per jaar en het aantal uren dagelijkse verzorging/verpleging is 3,0 uur per inwoner per jaar. Deze aantallen zijn vergelijkbaar met het Rotterdamse en het landelijk gemiddelde (respectievelijk 9,3 en 3,5 uur; 9,3 en 2,7 uur).


4.3

Prognose eerstelijns zorgvraag 10-30 jaar

De omvang van de bevolking van Capelle aan den IJssel zal in de komende jaren met ongeveer 3% toenemen tot 67.000 in 2025. Capelle aan den IJssel krijgt de komende jaren te maken met een vergrijzende bevolking. De sterkste toename is zichtbaar bij de groep inwoners van 65-75 jaar, deze groep zal met 66% toenemen. Ook de 1 groep van 75 jaar en ouder zal toenemen, met 40% [GGD Rotterdam-Rijnmond, 2010 ]. Dit kan de zorgvraag in de gemeente beïnvloeden. Veroudering van de gemeente kan leiden tot een toename van de zorgvraag. Figuur 5 laat zien dat de verwachte zorgvraag in gemeente Capelle aan den IJssel in de jaren 2012-2040 iets zal toenemen. Voor alle ziektebeelden, gepresenteerd in de figuren, is een stijging van het aantal huisartsenepisodes te zien. Figuur 5. Huisartsenepisodes (per 1.000 inwoners), 2012, 2020, 2030, 2040 – Capelle aan den IJssel

Bron: CBS LINH


5 Zorgvraag en aanbod In hoofdstuk 5 wordt nader ingegaan op het bestaande en benodigde zorgaanbod in de gemeente Capelle aan den IJssel.

5.1

Bestaand en benodigd (eerstelijns) zorgaanbod

In gemeente Capelle aan den IJssel zijn verscheidene eerstelijns zorgverleners gevestigd [http://www.kiesbeter.nl; http://capelle-aan-den-ijssel.smartmap.nl]. Voor de vaststelling van het ‘benodigd zorgaanbod’ (hierna ook wel fte genoemd) voor wijkgerichte zorg is inzicht in onderstaande aspecten van belang.  Demografische gegevens (aantal inwoners, samenstelling, SES, leeftijdsopbouw) geven een indicatie van het soort en de omvang van zorgvragen. Op basis van bijvoorbeeld de mate van vergrijzing is te verwachten dat het aantal chronische aandoeningen zal stijgen.  De huisarts is in de eerste lijn de meest wijkgerichte discipline. Op de huisarts komen steeds meer taken af. De DBC’s rondom ziektebeelden die nu langzaam maar zeker hun intrede doen, maken het voor iedere huisarts noodzakelijk praktijkondersteuning (dus extra fte) in te zetten. Ook door het verder overhevelen van taken uit de tweede lijn naar de eerste lijn zal het aantal fte alleen maar toenemen.  De feminisering van de zorgsector leidt tot een verdere toename van parttime werken en daarmee stijgt het aantal werkzame personen in de eerstelijnszorg.  De geraamde fte’s vanuit de VAAM voor fysiotherapeuten blijken in de praktijk steeds lager dan het feitelijk aanbod. Fysiotherapeuten boren naast reguliere fysiotherapie echter extra markten aan, mede door verdergaande specialisatie. Beweegprogramma’s en leefstijladvisering zijn hier voorbeelden van. Specialismen kunnen ook een wijkoverstijgend niveau hebben, zoals kinderfysiotherapie. Toerekenen van fysiotherapeuten aan de individuele wijken is feitelijk alleen noodzakelijk voor specialismen met als doelgroep minder mobiele thuiswonenden, zoals ouderen. Ook oefen- en ergotherapeuten kennen een ander schaalniveau.  Psychologen, logopedisten, diëtisten en verloskundigen hebben ook vaak een specialisatie en/of verzorgingsgebied dat de individuele wijk ontstijgt.  Tweedelijns instellingen bieden steeds meer zorg op eerstelijns niveau aan, zoals fysiotherapie, ergotherapie, en logopedie. De gepresenteerde cijfers ten aanzien van het zorgaanbod dienen daarom, net zoals de data ten aanzien van gezondheid en zorgvraag, aangemerkt te worden als indicatief. Om het werkelijke en naar de toekomst benodigde zorgaanbod scherper in beeld te krijgen, verdient het de aanbeveling om van de beroepsgroepen de verschillende specialisaties en capaciteitsgegevens in beeld te brengen. Op basis van de lijst met eerstelijns zorgverleners in de gemeente (bijlage 1) is in tabel 3 te zien welke en hoeveel disciplines in 2012 werkzaam waren.


Tabel 3. Eerstelijns zorgaanbod in werkgebied - 2012 Eerstelijns zorgaanbod in werkgebied - 2012 1

Huisartsgeneeskundige zorg Aantal praktijken met POH somatiek Aantal praktijken met POH GGZ 2 Fysiotherapie 2 Oefentherapie 1 Verloskundige zorg 4 Tandheelkundige zorg 4 Farmaceutische zorg 3 Logopedie 2 Eerstelijns psycholoog Voedingsvoorlichting en diëtetiek 1

24 fte 5 0 67,2 fte 4,2 fte 5,6 fte 25 7 6 fte 4,2 fte

3

7,2 fte

Gemiddeld 0,8 fte; 2 Gemiddeld 0,7 fte; 3 Gemiddeld 0,6 fte; 4 Hierbij gaat het om het aantal gevestigde praktijken en apotheken

Huisartsgeneeskundige zorg en praktijkondersteuning In gemeente Capelle aan den IJssel zijn 33 huisartsen (24 fte) gevestigd. Vijf praktijken hebben een POH somatiek in dienst. Per 1.000 inwoners is er 0,50 huisartsen beschikbaar. Dit is lager dan het landelijk gemiddelde van 0,55 huisartsen per 1.000 inwoners (tabel 4). Tabel 4. Kengetallen huisartsen in gemeente Capelle aan den IJssel Huisartsen [aantal] Huisartsen [per 1.000 inwoners] Capelle aan den 33 0,50 IJssel Rotterdam 390 0,56 Nederland 9.177 0,55

Afstand dichtstbijzijnde huisarts [meter] 838 712 1.037

Bron: ROS’en

Fysiotherapie en oefentherapie In gemeente Capelle aan den IJssel zijn relatief veel fysiotherapeuten gevestigd (67,2 fte). Hierbij dient opgemerkt worden dat er beter inzicht gewenst is in de specialisatie en fte om een genuanceerd beeld te kunnen krijgen. Gelet op de toenemende behoefte aan beweegprogramma’s wanneer het gaat om overgewicht, chronische aandoeningen maar ook psychische klachten en leefstijl in het algemeen, is het aannemelijk dat de vraag naar fysiotherapie en oefentherapie de komende jaren zal toenemen. De reisafstand naar de fysiotherapeut en oefentherapeut is in Capelle aan den IJssel korter dan in Nederland (tabel 5 en 6). Tabel 5. Kengetallen fysiotherapeuten in gemeente Capelle aan den IJssel Fysiotherapeuten Fysiotherapeuten [aantal] [per 1.000 inwoners] Capelle aan den 78 1,19 IJssel Rotterdam 739 1,05 Nederland 17.995 1,08

Afstand dichtstbijzijnde fysiotherapeut [meter] 785 612 943

Bron: ROS’en


Tabel 6. Kengetallen oefentherapeut in gemeente Capelle aan den IJssel Oefentherapeut [aantal] Oefentherapeut [per 1.000 inwoners] Capelle aan den 7 0,11 IJssel Rotterdam 105 0,15 Nederland 1.954 0,12

Afstand dichtstbijzijnde oefentherapeut [meter] 1.538 1.307 2.315

Bron: ROS’en

Verloskundige zorg Er zijn in Capelle aan den IJssel drie verloskundigenpraktijken gevestigd, waar zeven verloskundigen werkzaam zijn. Daarnaast zijn er in het IJsselland Ziekenhuis negen verloskundigen werkzaam (in totaal 12,8 fte). Er is ruim voldoende capaciteit in Capelle aan den IJssel. Tabel 7. Kengetallen verloskundigen in gemeente Capelle aan den IJssel Verloskundigen [aantal] Verloskundigen [per 1.000 inwoners] Capelle aan den 7 0,11 IJssel Rotterdam 112 0,16 Nederland 2.312 0,14

Afstand dichtstbijzijnde verloskundige [meter]

1.531 3.014

Bron: ROS’en

Tandheelkundige zorg Het zorgaanbod voor tandheelkundige zorg in Capelle aan den IJssel is voldoende voor het aantal inwoners. Er zijn 25 tandartspraktijken in de gemeente (bijlage 1). Farmaceutische zorg Het aanbod van farmaceutische zorg is voldoende. Er bevinden zich zeven apotheken in Capelle aan den IJssel en deze zijn in verschillende wijken gevestigd. Per apotheek zijn ongeveer 7.500-10.000 inwoners nodig om economisch rendabel te kunnen zijn. Voor gemeente Capelle aan den IJssel zijn dit ruim 9.400 inwoners per apotheek. Tabel 8. Kengetallen apothekers in gemeente Capelle aan den IJssel Apothekers [aantal] Apothekers [per 1.000 inwoners] Capelle aan den 8 0,12 IJssel Rotterdam 127 0,18 Nederland 2.596 0,16

Afstand dichtstbijzijnde apotheker [meter] 1.030 793 1.749

Bron: ROS’en

Logopedie Het aanbod van logopedie in de gemeente is lager dan het Rotterdams en Nederlands gemiddeld aantal logopedisten per 1.000 inwoners. Tabel 9. Kengetallen logopedisten in gemeente Capelle aan den IJssel Logopedisten [aantal] Logopedisten [per 1.000 inwoners] Capelle aan den 10 0,15 IJssel Rotterdam 128 0,18 Nederland 2.753 0,17

Afstand dichtstbijzijnde logopedist [meter] 1.364 1.153 1.994

Bron: ROS’en


Eerstelijns psychologische zorg In Capelle aan den IJssel zijn vijf praktijken voor eerstelijns psychologische zorg, waar zes psychologen werkzaam zijn (4,2 fte). Tabel 10. Kengetallen psychologen in gemeente Capelle aan den IJssel Psychologen [aantal] Psychologen [per 1.000 inwoners] Capelle aan den 6 0,09 IJssel Rotterdam 46 0,07 Nederland 3.104 0,19

Afstand dichtstbijzijnde psycholoog [meter] 1.859 1.685 2.495

Bron: ROS’en

Diëtetiek In de gemeente zijn zes diëtistenpraktijken gevestigd, waar twaalf diëtisten werkzaam zijn (7,2 fte). Ondermeer gelet op het hoge percentage van mensen met overgewicht in de gemeente is het van belang dat er voldoende aanbod van diëtetiek in de gemeente aanwezig is. Tabel 11. Kengetallen diëtisten in gemeente Capelle aan den IJssel Diëtisten [aantal] Diëtisten [per 1.000 inwoners] Capelle aan den 12 0,18 IJssel Rotterdam 69 0,10 Nederland 1.977 0,12

Afstand dichtstbijzijnde diëtist [meter] 1.210 1.305 2.703

Bron: ROS’en

Maatschappelijk werk Maatschappelijk werk wordt per 1 januari 2013 in Capelle aan den IJssel geleverd door Buurtkracht. Voorheen werd dit geleverd door Kwadraad. Knelpunten worden ervaren in het aanbod van maatschappelijk werk. Problemen worden veelal in de huisartsenpraktijk opgevangen door de POH GGZ.


Gezondheidscentra en diagnostische centra Er zijn vier gezondheidscentra in Capelle aan den IJssel (Oostgaarde, Spoorlaan, De Rozenburcht en Asclepios). Bij gezondheidscentrum Oostgaarde is het mogelijk om bloed te laten prikken; bij gezondheidscentrum Spoorlaan is het mogelijk om bloed te laten prikken, een functieonderzoek en een fundusscreening te laten uitvoeren. Figuur 6. Overzicht gezondheidscentra en diagnostische centra

Diagnostische centra Multi eerstelijnscentra Multi duo huisarts en fysiotherapeut Bron: ROS’en


5.2

Eerstelijns zorgaanbieders in beeld

Aan de hand van een aantal kaarten wordt de vestiging, spreiding en bereikbaarheid van eerstelijns disciplines in gemeente Capelle aan den IJssel in beeld gebracht. Figuur 7 (Noord) en 8 (Zuid) laten zien welke disciplines op welke locatie gevestigd zijn; in figuur 9 t/m 16 wordt de spreiding en bereikbaarheid weergegeven. Punten van aandacht bij het lezen van de kaart zijn:  Een overzicht van de praktijken is in bijlage 1 opgenomen. 

De disciplines die ook in de tweede lijn voorkomen, zijn in de kaart opgenomen (fysiotherapeuten, verloskundigen).

Figuur 7. Overzicht en aantallen eerstelijns zorgverleners Capelle aan den IJssel (Noord)


Figuur 8. Overzicht en aantallen eerstelijns zorgverleners Capelle aan den IJssel (Zuid)


Uit de overzichtskaarten van figuur 7 en figuur 8 komt naar voren dat de eerstelijns gezondheidszorg in Capelle aan den IJssel redelijk verspreid is over de gemeente. Een van de aspecten van goede zorg is bereikbaarheid. De bereikbaarheid van zorg in gemeente Capelle aan den IJssel is weergegeven in figuur 9 t/m 16. Met behulp van deze kaarten kan inzicht worden gekregen over de huidige vestigingssituatie van de zorgverleners. Deze informatie kan worden benut bij (toekomstig) beleid en vestiging. Figuur 9. Afstand over de weg (meters) naar dichtstbijzijnde huisarts (2013) Capelle aan den IJssel


Figuur 10. Afstand over de weg (meters) naar dichtstbijzijnde fysiotherapeut (2013) Capelle aan den IJssel

Figuur 11. Afstand over de weg (meters) naar dichtstbijzijnde oefentherapeut (2013) Capelle aan den IJssel


Figuur 12. Afstand over de weg (meters) naar dichtstbijzijnde verloskundige (2013) Capelle aan den IJssel

Figuur 13. Afstand over de weg (meters) naar dichtstbijzijnde psycholoog (2013) Capelle aan den IJssel


Figuur 14. Afstand over de weg (meters) naar dichtstbijzijnde logopedist (2013) Capelle aan den IJssel

Figuur 15. Afstand over de weg (meters) naar dichtstbijzijnde apotheker (2013) Capelle aan den IJssel


Figuur 16. Afstand over de weg (meters) naar dichtstbijzijnde diëtist (2013) Capelle aan den IJssel


5.2.1 Ontwikkelingen op het gebied van eerstelijns centra In Capelle aan den IJssel zijn geen ontwikkelingen op het gebied van eerstelijns centra.

5.3

Andere zorgvoorzieningen in het werkgebied

In het werkgebied van gemeente Capelle aan den IJssel is naast eerstelijnszorg een divers aanbod van zorgverleners uit de tweedelijnszorg, AWBZ en publieke zorg (zie bijlage 2 en 3). In Capelle aan den IJssel is het IJsselland Ziekenhuis gevestigd en er zijn meerdere verzorging- en verpleeghuizen. In de gemeente zijn verschillende locaties van ASVZ (zorg- en dienstverlening aan mensen met een verstandelijke beperking).



6 Conclusies en aanbevelingen Op basis van de geschetste ontwikkelingen in de voorgaande hoofdstukken over de demografie, gezondheidssituatie, de zorgvraag en het aanbod van eerstelijnszorg in de gemeente Capelle aan den IJssel geeft dit hoofdstuk de conclusies en aanbevelingen aan voor het bevorderen van toekomstbestendige wijkgerichte eerstelijnszorg in deze gemeente.

6.1

Conclusies gemeentescan Capelle aan den IJssel

6.1.1 Ontwikkelingen in de gezondheidszorg Er zijn diverse landelijke ontwikkelingen gaande of gepland op het gebied van de gezondheidszorg die veel invloed hebben op het huidige zorgstelsel, zoals geïntegreerde eerstelijnszorg, vervaging van grenzen tussen de eerste en tweedelijns zorg en functiedifferentiatie in de huisartsenpraktijk. Daarnaast zijn er diverse regionale ontwikkelingen en initiatieven om de gezondheid van de inwoners in de regio te verbeteren, zoals Buurten met Uitzicht en Welzijn Nieuwe Stijl Capelle. 6.1.2 Kenmerken gemeente Capelle aan den IJssel Gemeente Capelle aan den IJssel heeft 66.108 inwoners. In de gemeente wonen meer niet-westerse allochtonen dan in Nederland, maar minder dan in Rotterdam. In vergelijking met Rotterdam zijn er in Capelle aan den IJssel minder eenpersoons huishoudens. De totaalscore voor Capelle aan den IJssel op de Leefbaarometer, die een indicatie geeft van hoe prettig mensen het vinden om ergens te wonen, is positief (op twee na hoogste klasse). Verwacht wordt dat de bevolking van Capelle aan den IJssel de komende jaren weinig zal toenemen. In 2040 telt de gemeente naar verwachting 67.300 inwoners (groei van 2%). Er zal sprake zijn van vergrijzing, de groep 65plussers zal tot 2020 met 28% toenemen; tot 2040 is dit 67%. 6.1.3 Gezondheid en zorgvraag inwoners gemeente In Capelle aan den IJssel ervaart 11% van de bewoners van 16-55 jaar zijn/haar gezondheid als matig of slecht; het percentage inwoners met één of meerdere chronische aandoeningen is 49%. Onder 16-55 jarigen in Capelle aan den IJssel komt vaker depressiviteit voor dan in de andere regiogemeenten (11% versus 7%). Het percentage inwoners van 16 jaar en ouder met kanker is in Capelle aan den IJssel iets hoger dan in de regiogemeenten (6% versus 4%). Darmstoornissen komen bij 55-plussers vaker voor dan in de regiogemeenten (7% versus 5%). Het percentage inwoners van 16-55 jaar dat aangeeft matig tot zeer ernstig eenzaam te zijn is in Capelle hoger dan in de andere regiogemeenten (39% versus 33%). Bijna de helft van de 16-55 jarigen heeft overgewicht, onder 55-plussers is dit 60%. In vergelijking met de andere regiogemeenten komt obesitas onder 16-55 jarigen vaker voor (17% versus 12%). Van de 16-55 jarigen rookt 24%. Het percentage inwoners van 16-55 jaar dat de norm aanvaardbaar alcoholgebruik overschrijdt is 45%, dit is lager dan in de regiogemeenten (51%). Uit de gegevens van de VAAM blijkt dat het aantal huisartscontacten in gemeente Capelle aan den IJssel overeenkomt met het landelijk gemiddelde. In de gemeente vinden de meeste huisartscontacten plaats voor chronische ziekten, overige aandoeningen en infectieziekten. Het totaal aantal door huisartsen voorgeschreven medicijnen in Capelle aan den IJssel is hoger dan in Rotterdam en Nederland. 6.1.4 Zorgaanbod in de gemeente In gemeente Capelle aan den IJssel is een grote verscheidenheid aan eerstelijns zorgverleners gevestigd. Het zorgaanbod in de gemeente lijkt over het algemeen voldoende in vergelijking met de zorgvraag. Het aantal logopedisten lijkt onvoldoende. Daarnaast lijken er juist relatief veel fysiotherapeuten te zijn gevestigd.


6.2

Conclusies zorgverleners Capelle aan den IJssel

6.2.1 Reactie zorgverleners op gemeentescan De gemeentescan geeft een mooi overzicht van de ontwikkelingen in de gemeente en zorgvraag/zorgaanbod.

in de

Algemeen Welzijn nieuwe stijl. Buurtkracht gaat per 1 januari 2013 van start. Er komen sociaal wijkteams. Perspect is een onderdeel van Buurtkracht. Per 1 januari 2013 zijn er meer achterstandsgebieden in Capelle aan den IJssel. In Rivium werken alleen mensen. Hier woont niemand. Met betrekking tot gezondheid en leefstijl  In de zomer van 2013 zal een nieuwe gezondheidsenquête verschijnen  Het veel voorkomen van kanker kan verklaard worden door het lage opkomstpercentage bij bevolkingsonderzoek borstkanker. Hier gaat de gemeente op in zetten.  Er is een grote vraag naar psychologische zorg, maar de eigen bijdrage bemoeilijkt dit. Met betrekking tot zorgaanbod  Er is opvallend weinig POH in de gemeente  POH GGZ wordt veelal ingezet als maatschappelijk werker  Aantal fysiotherapeuten klopt niet, dit zijn er meer  Verloskundigen staan niet allemaal op de kaart  In de gemeente is in ieder geval nog een psycholoog extra werkzaam

6.3

Aanbevelingen

Op basis van de conclusies van de gemeentescan en zorgverleners uit gemeente Capelle aan den IJssel worden in deze paragraaf per onderwerp aanbevelingen gegeven die een bijdrage kunnen leveren aan het bevorderen van een toekomstbestendige eerstelijnszorg in gemeente Capelle aan den IJssel. 6.3.1 Ontwikkelingen in de gezondheidszorg  Houd rekening met de huidige en toekomstige landelijke ontwikkelingen op het gebied van de gezondheidszorg (geïntegreerde eerstelijnszorg, vervaging van grenzen tussen de eerste en tweedelijns zorg, van ziekte naar gezond leven) bij het creëren van een toekomstbestendige wijkgerichte eerstelijnszorg in de gemeente.  Zorg dat eerstelijns zorgverleners op de hoogte zijn van de regionale initiatieven op het gebied van de gezondheidszorg en breng deze initiatieven onder de aandacht bij patiënten die hier mogelijk baat bij kunnen hebben.

6.3.2 Kenmerken gemeente Capelle aan den IJssel  Bij het creëren van een toekomstbestendige eerstelijnszorg is het belangrijk dat rekening wordt gehouden met de specifieke kenmerken (bijv. bevolkingssamenstelling) van de wijken in Capelle in den IJssel.

6.3.3 Gezondheid en zorgvraag inwoners gemeente  Leefstijlproblematiek, met name overgewicht, vormt een probleem in de gemeente. Interventies die zich (naast het behandelen van de aandoening) richten op de verandering van leefstijl zullen dan ook het meest effectief zijn. Het begeleiden en coachen van patiënten in preventieve programma’s en bij leefstijlinterventies vraagt andere competenties van praktijken; praktijkondersteuners kunnen hierin bijdragen.


6.3.4 Zorgaanbod in de gemeente  De behoefte bestaat om met elkaar een eerstelijns netwerk Capelle aan den IJssel te vormen.  Dit eerstelijnsnetwerk kan eraan bijdragen dat zorgverleners elkaar kennen, weten te vinden en samenwerkingsmogelijkheden met elkaar kunnen verkennen.  Er is een toename van psychische problematiek. De POH-GGZ zou ondersteuning kunnen bieden in de huisartsenpraktijk. 

De in deze gemeentescan gepresenteerde cijfers ten aanzien van het zorgaanbod dienen, net zoals de data ten aanzien van gezondheid en zorgvraag, aangemerkt te worden als indicatief. Om het werkelijke en naar de toekomst benodigde zorgaanbod scherper in beeld te krijgen, verdient het de aanbeveling om van de beroepsgroepen de verschillende specialisaties en capaciteitsgegevens in beeld te brengen.

Tot slot, de omvang, complexiteit en diversiteit aan uitdagingen en daaraan gerelateerd de veelheid aan partijen en soorten partijen, vraagt om samenwerking en krachtenbundeling. Een uitdagend proces waar eerstelijnszorgverleners, gemeente, gemeentelijke diensten zoals GGD Rotterdam-Rijnmond, gemeentelijke zorgdiensten, tweedelijns zorginstellingen, regionale beroepsorganen zoals LHV Kring Rotterdam en ondersteuningsorganisatie ZorgImpuls voor staan.


Referenties CBS. Feitenkaart Inkomensgegevens Rotterdam en regio 2009, bewerking COS. 2011. Christiaanse, B., Schouten, G., Stam, B., Van Veelen, J. Gezondheidsenquête 2008. De gezondheid van volwassen in Capelle aan den IJssel. GGD Rotterdam-Rijnmond, 2010. Gemeente Capelle aan den IJssel. Krachtig Capelle. Implementatieplan Welzijn Nieuwe Stijl Capelle 2012-2014. 2012. Gemeente Capelle aan den IJssel. Krachtig Capelle. Visie Welzijn Nieuwe Stijl Capelle. 2012. Gemeente Capelle aan den IJssel. Milieubeleidsplan 2009-2012. Van ambitie naar Actie. 2012. Gemeente Capelle aan den IJssel. Structuurvisie 2030. Parkstad naast economische motor. 2012. Gemeente Capelle aan den IJssel. Welzijn is gedeelde zorg. Actieplan Welzijn en Zorg 2012-2015. September 2012. GGD Rotterdam-Rijnmond1. Gezondheid in kaart. Capelle aan den IJssel. 2010. GGD Rotterdam-Rijnmond2. Jeugdmonitor Rijnmond. Rapportage gemeente Capelle aan den IJssel 2009. 2010. Http://capelle-aan-den-ijssel.smartmap.nl Http://www.capelleaandenijssel.nl Http://www.kiesbeter.nl Http://www.leefbaarometer.nl Http://www.nationaalkompas.nl Http://www.nivel.nl Http://www.nivel.nl/vaam Http://www.rijksoverheid.nl Http://www.rotterdam.nl Http://www.sportiefcapelle.nl Http://www.statline.cbs.nl Http://www.www.zorgimpuls.nl I&O Research. Bewonersenquête Capelle aan den IJssel 2011. 2011. Klink A. Zorg organiseren rondom zorgvraag: naar functionele bekostiging. Correspondentie aan de Voorzitter van de Tweede Kamer. Den Haag: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, 2009. Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF). Eerstelijnszorg voorop! Op weg naar een geïntegreerde eerstelijnszorg vanuit patiëntenperspectief. Utrecht: NPCF, 2007. Regeerakkoord 2012. Bruggen slaan. STOEL, Advies in Zorg en Welzijn. Ouderenmonitor Capelle aan den IJssel 2011. 2011. Wiegers TA, Devillé W. Herijking stedelijke achterstandsgebieden 2008. Utrecht: Nivel, 2008.


BIJLAGE I

Eerstelijns zorgverleners werkgebied

Huisartsen en POH-medewerkers Praktijk Huisartsen Meeuwensingel

Aantal huisartsen 6

POH ja/nee Ja

Adres

Postcode+Plaats

Nieuwe laan 8

2902 BW Capelle aan den IJssel

Huisartsenpraktijk Asklepion

3

Nee

Huisartsenpraktijk Fascinatio

2

Ja

Puccinistraat 172A

2901 GL Capelle aan den IJssel

Fascinatio Boulevard 1122

2909 VA Capelle aan den IJssel

Huisartsenpraktijk Schenkel

2

Nee

Bongerd 2

2906 VK Capelle aan den IJssel

Huisartsenpraktijk Dokgaarde Huisartsenpraktijk Van Santen

Waarnemer

Nee

De Linie 2C

2905 AX Capelle aan den IJssel

1

Ja

De Linie 2E


Huisartspraktijk van der Flier

1

Nee

De Linie 2


Huisartsenpraktijk Wilson

1

Nee

De Linie 2B


Huisartspraktijk Keizer

1

Nee

De Linie 2


Huisartspraktijk Hordijk

1

Nee

Spoorlaan 20D

2908 BG Capelle aan den IJssel

Huisartspraktijk Aalstein

1

Nee

Spoorlaan 20C


Huisartspraktijk Saat

1

Nee

Spoorlaan 20F


Huisartsenpraktijk Khoe

1

Nee

Spoorlaan 20E


Huisartspraktijk Kersten

1

Nee

Rembrandtsingel 1

2902 GR Capelle aan den IJssel

Huisartspraktijk Khajehi

1

Nee

Van Beethovenlaan 65

2901 EM Capelle aan den IJssel

Huisartsenpraktijk van der Spek

2

Ja

Reidans 78

2907 TD Capelle aan den IJssel

Huisartsenpraktijk Van Balen en Van Balen-Everts Huisartspraktijk Bakker

2

Nee

Vondellaan 28

2902 AS Capelle aan den IJssel

1

?

Meidoornveld 85

2906 AC Capelle aan den IJssel

Huisartsenpraktijk Visser/Willemsen

2

Ja

Johan Jongkindrade 10

2908 CD Capelle aan den IJssel

Gezondheidscentrum Praktijk

Adres

Postcode + plaats

Gezondheidscentrum Oostgaarde Gezondheidscentrum Asclepios Gezondheidscentrum De Rozenburcht Gezondheidscentrum Spoorlaan

De Linie 6 Puccinistraat 172A Nieuwe Laan 8 Spoorlaan 20

2905 AX Capelle aan den IJssel 2901 GL Capelle aan den IJssel 2902 BW Capelle aan den IJssel 2908 BG Capelle aan den IJssel

Prikpost/huisartsenlaboratorium/diagnostisch centrum Instelling Onderzoeken

Adres

Postcode+Plaats

Bloed prikken Bloed prikken Functieonderzoek Diabetesdienst na afspraak Fundusscreening Bloed prikken Bloed prikken Bloed prikken

Puccinistraat 168 Nieuwe Laan 18

2901 CL Capelle aan den IJssel 2902 BW Capelle aan den IJssel

Tsjaikovskistraat 1 IJsduiker 4 Linie 2

2901 HM Capelle aan den IJssel 2903 WC Capelle aan den IJssel 2905 AX Capelle aan den IJssel

Bloed prikken Functieonderzoek Fundusscreening Bloed prikken

Spoorlaan 20


Bongerd 2


Prikpunt Puccinistraat Star MDC (regiopost Capelle)

Verpleeghuis Rijckehove Locatie De IJsduiker Gezondheidscentrum Oostgaarde Gezondheidscentrum Spoorlaan Huisartsenpraktijk Schenkel


Fysiotherapeuten Praktijk Praktijk voor fysiotherapie Van Zessen Fysiomotion

Aantal therapeuten 1 5

Adres

Postcode+Plaats 2901 GE Capelle aan den IJssel 2901 GL Capelle aan den IJssel/ 2909 VA Capelle aan den IJssel 2902 BW Capelle aan den IJssel

Fysiotherapie De Rozenburcht

9

Mahlerstraat 2 Puccinistraat 172C/ Fascinatio Boulevard 1136 Nieuwelaan 6

Spanjersberg-DLL

2

P.C. Boutenssingel 5


De Zellingen, locatie Rijckehove

6

Tsjaikovskistraat 1

2901 HM Capelle aan den IJssel

De Zellingen, locatie Bermensteyn

1

Bazuin 1

2907 GH Capelle aan den IJssel

Carlier Fysiotherapie

3

Rembrandtsingel 5

2902 GR Capelle aan den IJssel

Praktijk voor fysiotherapie Zondervan

1

Kerklaan 190

2903 BD Capelle aan den IJssel

Fysiotherapie Heiszwolf

3

De Linie 3J


Fysiotherapie Oostgaarde

6

De Linie 6


Fysiotherapie Schenkel

6

Bermweg 276

2906 LH Capelle aan den IJssel

Ruud Groeneweg manueeltherapeut

1

Filomeentje Erf 154

2907 BC Capelle aan den IJssel

Fysiotherapie Schollevaar

2

Filomeentje Erf 154

2907 BC Capelle aan den IJssel

Fysiocapelle

7

Filosofentuin 2

2908 XB Capelle aan den IJssel

Fysiocapelle Kinderfysiotherapie

1

Maria Danneels erf 1


IJsselland Ziekenhuis

17

Prins Constantijnweg 2

2906 ZC Capelle aan den IJssel

Centrum Dynamis

4

Floris Burgwal 194

2907 PL Capelle aan den IJssel

Praktijk voor Fysiotherapie Orthopedische Manuele Therapie Mourik Spomed

5

Spoorlaan 20N


12

Dalkruidbaan 21

2908 KC Capelle aan den IJssel

Kirchhoff Fysio

1

Rivium Boulevard 301

2909 LK Capelle aan den IJssel

Praktijk Fascinatio

2



Praktijk voor Fysiotherapie en Acupunctuur

1

Beltmolen 103

2906 SC Capelle aan den IJssel

Adres

Postcode+Plaats

6 1

Tsjaikovskistraat 1 Leharstraat 242

2901 HM Capelle aan den IJssel 2901 PD Capelle aan den IJssel

1 1

’s Gravenweg 335 Spoorlaan 20L

2905 LC Capelle aan den IJssel 2908 BL Capelle aan den IJssel

Ergotherapeuten Praktijk

Aantal therapeuten

Ergotherapie De Zellingen De Regenboog, ergotherapie, neuropsychologie, de helende reis Laurens, Avanze Aafje, ergotherapie


Oefentherapeuten Praktijk

Aantal therapeuten

Praktijk voor Oefentherapie De Bouwsteen Oefentherapie Capelle Praktijk voor Oefentherapie Praktijk voor Oefentherapie Verloskundigen Praktijk Verloskundigenpraktijk Plukker

1 2 1 2

Aantal verloskundigen 1

Adres

Postcode+Plaats

Lijstersingel 22A/ Merellaan 344 Hollandsch Diep 69 Borndiep 9 Filomeentje Erf 154

2902 JD Capelle aan den IJssel/ 2902 JN Capelle aan den IJssel 2904 EP Capelle aan den IJssel 2904 RA Capelle aan den IJssel 2907 BC Capelle aan den IJssel

Adres

Postcode+Plaats

Damsterdiep 18/ Puccinistraat 172B

IJsselland Ziekenhuis

9

Prins Constantijnweg 2

2904 EM Capelle aan den IJssel/ 2901 GL Capelle aan den IJssel 2906 ZC Capelle aan den IJssel

Verloskundigenpraktijk Smith

3

Floris Burgwal 183

2907 PE Capelle aan den IJssel

Verloskundigenpraktijk Prinscapelle

3

Hollandsch Diep 69/ Fascinatio Boulevard 1122-112

2904 EP Capelle aan den IJssel/ 2909 VA Capelle aan den IJssel

Logopedisten Praktijk Logopediepraktijk De Linie

Aantal logopedisten 4

Adres

Postcode+Plaats

Hollandsch Diep 63M

2904 EP Capelle aan den IJssel

Logopediepraktijk Schollevaar

3

Maria Danneels Erf 64


Logopediepraktijk Spraakkunst

1

Bellinistraat 29

2901 KA Capelle aan den IJssel

Praktijk Fascinatio

2



Tandartsen Praktijk

Adres

Postcode+Plaats

Akker, B. op den

Hollandsch Diep 69

2904 EP Capelle aan den IJssel

Bakker, M.C.M.

De Baronie 7

2904 XA Capelle aan den IJssel

Bolwijn, W.C.M.

Silkeborg 1

2905 AS Capelle aan den IJssel

Centrum voor Tandheelkunde en Implantologie Casarini

Zadkinerade 120

2907 MB Capelle aan den IJssel

Dental Blossom

Articuslaan 1e 23

2909 TB Capelle aan den IJssel

De Tandenkliniek

Spoorlaan 21


Fabels, H.J.M.

Puccinistraat 170

2901 GL Capelle aan den IJssel

’t Hart Mondhygiëniste

Rivierweg 92

2903 AM Capelle aan den IJssel

Köhler, J.F.

Scheldedal 1

2904 HE Capelle aan den IJssel

Kuystermans, R.W.

De Linie 14


Match Tandartsen

Stellingmolen 14

2906 SH Capelle aan den IJssel

Meer, R. v/d

Nederwaard 24


Mondzorg Fascinatio



Odontologia J. Strooband BV

Rameaustraat 11

2901 RH Capelle aan den IJssel

Olman, E.

De Baronie 7

2904 XA Capelle aan den IJssel

Praktijk Floris Burgwal

Floris Burgwal 77

2907 PC Capelle aan den IJssel

Shafahi, K.

Schermerhoek 500

2905 TW Capelle aan den IJssel

Shrif, A.A.

Priamsingel 259

2909 RE Capelle aan den IJssel


Soendjojo, Chin ON

Jan van Kanrede 13

2901 TA Capelle aan den IJssel

Tandartspraktijk A.N. Kaudyk

Van Maerlantpark 27

2902 BR Capelle aan den IJssel

Tandheelkundig Centrum Capelle

Voltairetuin 2

2908 XJ Capelle aan den IJssel

Tandartsen weekenddienst Krimpen a/d IJssel

Vrijhof 13

2923 BR Krimpen a/d IJssel

Tijn A Ton-Yang, C.

Paganinistraat 12

2901 KG Capelle aan den IJssel

Tjan, K.

Posthoorn 6


Wong, L.H.

Merellaan 45

2903 GA Capelle aan den IJssel

Apotheken Apotheek

Adres

Postcode+Plaats

Apotheek Fascinatio Apotheek Schenkel Apotheek Schollevaar Apotheek 's-Gravenland Apotheek Spoorlaan Mediq Apotheek Oostgaarde Mediq Apotheek Sonnega

Fascinatio Boulevard 1124 Stellingmolen 12 Zadkinerade 121 Puccinistraat 166 Spoorlaan 20A De Linie 4 Nieuwe Laan 2

2909 VA Capelle aan den IJssel 2906 SH Capelle aan den IJssel 2907 MB Capelle aan den IJssel 2901 GL Capelle aan den IJssel 2908 BG Capelle aan den IJssel 2905 AX Capelle aan den IJssel 2902 BW Capelle aan den IJssel

Maatschappelijk werk Instelling

Adres

Postcode+Plaats

Perspect

Horatiusstraat 50

3076 XB Rotterdam

Adres

Postcode+Plaats

Kanaalweg 33

2903 LR Capelle aan den IJssel

Paradijsselpark 98 Hollandsch Diep 69 Hollandsch Diep 69 Fascinatio Boulevard 1122

2904 PA Capelle aan den IJssel 2904 EP Capelle aan den IJssel 2904 EP Capelle aan den IJssel 2909 VA Capelle aan den IJssel

Adres

Postcode+Plaats

Brahmsstraat 35 IJsduiker 4 Spoorlaan 20K De Linie 2/ Filosofentuin 2/ Meeuwensingel 1A/ Nieuwe laan 2/ Capelseweg 31 Roos van Dekama-erf 30 De Linie 5A

2901 HG Capelle aan den IJssel 2903 WC Capelle aan den IJssel 2908 BG Capelle aan den IJssel 2905 AX Capelle aan den IJssel 2908 XB Capelle aan den IJssel 2903 TA Capelle aan den IJssel 2902 BW Capelle aan den IJssel 2907 XA Capelle aan den IJssel 2907 EA Capelle aan den IJssel 2905 AX Capelle aan den IJssel

Eerstelijns psychologische zorg Instelling Psychologenpraktijk V.d. Windt & Janson Psychologenpraktijk Gerbrands Psychologenpraktijk Van Son Psychologenpraktijk de Koning Psychologiepraktijk van der Stelt Diëtetiek Instelling

Aantal psychologen 2 1 1 1 1

Aantal diëtisten

Diëtistenpraktijk Bert Snijder Diëtistenpraktijk Voeding op Maat Diëtistenpraktijk Schreuder-Stokdijk Diëtistenpraktijk Health Risk Control

1 1 3 5

Elly de Vrind Vierstroom Weten en Eten

1 1


BIJLAGE II Tweedelijns en AWBZ zorg werkgebied Ziekenhuizen Instelling IJsselland Ziekenhuis

Revalidatiecentrum Instelling Rijndam revalidatiecentrumlocatie IJsselland Ziekenhuis

Adres Prins Constantijnweg 2

Postcode+Plaats 2906 ZC Capelle aan den IJssel

Opmerkingen Algemeen ziekenhuis

Adres Prins Constantijnweg 2

Postcode+Plaats 2906 ZC Capelle aan den IJssel

Opmerkingen Polikliniek volwassenen

Postcode+Plaats

Opmerkingen

2901 LB Capelle aan den IJssel 2901 LB Capelle aan den IJssel 2904 XV Capelle aan den IJssel 2907 JB Capelle aan den IJssel 2009 TA Capelle aan den IJssel 2909 SB Capelle aan den IJssel 2909 PD Capelle aan den IJssel 2909 RE Capelle aan den IJssel 2906 CJ Capelle aan den IJssel 2905 AE Capelle aan den IJssel 2905 AE Capelle aan den IJssel 2907 ZD Capelle aan den IJssel

Vorm van structureel wonen

2907 KB Capelle aan den IJssel 2901 EP Capelle aan den IJssel



Dagopvang

Postcode+Plaats 2903 GC Capelle aan den IJssel 2903 RL Capelle aan den IJssel

Opmerkingen Verpleeghuis

Instellingen voor verstandelijk gehandicapten Instelling Adres BZW Rotterdam Oost (ASVZ) BZW Rotterdam Zuid (ASVZ) De Graafschap (ASVZ)

Rhijnspoor 229

De Wingerd (ASVZ)

Nabucco 23

Devonia-1 (ASVZ)

Ardalaan 28

Devonia-2 (ASVZ)

Solislaan 39

Fascinatio/Locatie Bolknak (ASVZ) Fascinatio/Locatie Watervilla’s (ASVZ) Freesia (ASVZ)

2 Terralaan 11

Kaap Florida 1 (ASVZ)

Floridaweg 38

Kaap Florida 2 (ASVZ)

Floridaweg 38

Kinder- en Jeugdhotel De Spiegel (Steinmetz | de Compaan) Trainingshuis Aïda (ASVZ)

Pastel 94

Woonlocatie Sebanja /De Harp (Siloah Gehandicaptenzorg) Cocon (Pameijer)

Verdistraat 9

Rhijnspoor 229 Graafschap 75

e

Priamsingel 277 en 279 Freesiastraat 28

Aïda 18

Bongerd 12

Verzorging- en verpleeghuizen Instelling Adres Stichting De Schutshaven Merellaan 155 d’ Amandelhof

Fluiterlaan 52

De Rozenburcht

Nieuwe Laan 20

2902 BW Capelle aan den IJssel

Laurens Avanze

’s Gravenweg 355

2905 LC

Vorm van structureel wonen Vorm van structureel wonen Vorm van structureel wonen Vorm van structureel wonen Vorm van structureel wonen Vorm van structureel wonen Vorm van structureel wonen Vorm van structureel wonen Vorm van structureel wonen Vorm van structureel wonen Kort verblijf opvang


Aanleunwoning/Serviceflat Verzorgingshuis/ Woonzorgcombinatie Verpleeghuis Verzorgingshuis/ Woonzorgcombinatie Zorghotel


Capelle aan den IJssel 2901 HM Capelle aan den IJssel 2905 SX Capelle aan den IJssel

Rijckehove

Tsjaikovskistraat 1

Verpleeghuis

Vierstroom De Meridiaan

Banda-hof 6

De Roo van Capelle

De Baronie 326

2904 XM Capelle aan den IJssel

De Vijverhof

Reigerlaan 251

2903 LJ Capelle aan den IJssel

Thuiszorginstellingen Instelling

Adres

Postcode+Plaats

Opmerkingen

Vierstroom De Meridiaan

Banda-hof 6

2905 SX Capelle aan den IJssel

De Vijverhof

Reigerlaan 251

2903 LJ Capelle aan den IJssel

De Roo van Capelle

De Baronie 326

2904 XM Capelle aan den IJssel

d’ Amandelhof

Fluiterlaan 52

2903 RL Capelle aan den IJssel

Agathos Thuiszorg

Wormerhoek 14G

Thuiszorg Inis

Bonnefanten 93A

Thuiszorg De Zellingen

Meeuwensingel 1A

PrivaZorg Rotterdam

’s-Gravenweg 45

2905 TX Capelle aan den IJssel 2907 NA Capelle aan den IJssel 2903 TA Capelle aan den IJssel 2901 LA Capelle aan den IJssel

Verpleeghuis Verzorgingshuis/ Woonzorgcombinatie Aanleunwoning/Serviceflat Verzorgingshuis/ Woonzorgcombinatie Verpleeghuis Verzorgingshuis/ Woonzorgcombinatie Aanleunwoning/Serviceflat Verzorgingshuis/ Woonzorgcombinatie Thuiszorgorganisatie

Verpleeghuis Verzorgingshuis/ Woonzorgcombinatie Verpleeghuis Verzorgingshuis/ Woonzorgcombinatie Aanleunwoning/Serviceflat Verzorgingshuis/ Woonzorgcombinatie

Thuiszorgorganisatie Zorgorganisatie Thuiszorgorganisatie


BIJLAGE III Publieke zorg werkgebied Algemeen Maatschappelijk Werk/Maatschappelijke dienstverlening Instelling Adres Postcode+Plaats Buurtkracht Horatiusstraat 50 3076 XB Rotterdam

Openbare Geestelijke Gezondheidszorg Instelling Adres ADHD Behandelcentrum Rietbaan 12 Bavo-Europoort-Locatie Capelle aan den IJssel IJsselland Ziekenhuis, afdeling Medische Psychologie

Poortmolen 121 Kanaalweg 35

Opmerkingen Algemeen maatschappelijk werk

Postcode+Plaats 2908 LP Capelle aan den IJssel 2906 RN Capelle aan den IJssel 2903 LR Capelle aan den IJssel

Opmerkingen Instelling voor geestelijke gezondheidszorg Instelling voor geestelijke gezondheidszorg Praktijk medische psychologie

Kind- en Jeugdzorg Instelling

Adres

Postcode+Plaats

Opmerkingen

Lucertis- Kinder- en Jeugdpsychiatrie (De Fjord)

Poortmolen 121

2906 RN Capelle aan den IJssel

Instelling voor geestelijke gezondheidszorg


BIJLAGE IV Aanbod Analyse Monitor Verwachte zorgvraag per jaar in gemeente Capelle aan den IJssel, Rotterdam en Nederland (VAAM) Huisarts Capelle aan den IJssel

Rotterdam

Nederland

Aantal spreekuurcontacten per inwoner per jaar Consulteenheden huisarts Consulteenheden POH

Infectieziekten Chronische ziekten

2,2 0,1

2,1 0,1

2,2 0,1

Eerstelijnszorg per ziektecluster: Aantal contacten per 1.000 inwoners 603 582 596 1.572 1.283 1.582

Bewegingsapparaat

585

513

569

Acute letsels

132

113

135

Overige aandoeningen

1.043

976

1.020

Overige klachten

522

453

518

Psychische/sociale problemen

457

363

473

Vruchtbaarheid, geboorte

127

129

126

Diabetes COPD Cardiovasculair risicomanagement Hartfalen

Totaal aantal voorschriften

Zorg chronische aandoeningen Aantal inwoners per 1.000 inwoners met huisartscontacten 48 47 49 17 14 18 130

115

127

6

5

9

Farmaceutische zorg Aantal voorschriften per 1.000 inwoners 6.791 6.001 6.500

Maagmiddelen

350

325

325

Cholesterolverlagers

305

239

301

Antibiotica

258

241

249

Kalmeringsmiddelen

421

348

413

Antidepressiva

249

169

248

Astma/COPD-middelen

331

291

320

Insuline

41

52

36


Rotterdam

Nederland

Paramedici

Totaal contact met de fysiotherapeut Totaal contact met de oefentherapeut

Therapeuten Percentage inwoners met contacten 20,4% 19,8% 20,2% 1,2% 1,3% 1,2%

Contact met de diëtist Uren dieetadvisering per patiënt

Diëtisten Percentage inwoners met contacten 1,3% 1,3% 1,3% 2,7 2,7 2,7

Aantal geboortes

11

Aantal bevallingen in de eerste lijn

4

Verloskundige zorg Aantal per 1.000 inwoners 13 4

11 4


GGZ of maatschappelijk werk Capelle aan den IJssel

Psychisch onwelbevinden Psychiatrische stoornis

Rotterdam

Nederland

Therapeuten Percentage inwoners met contacten 32,2% 38,3% 30,6% 20,9% 23,6% 21,2%

Stemmingsstoornis

6,8%

7,9%

6,8%

Angststoornis

11,2%

11,1%

11,3%

Alcoholafhankelijkheid

5,1%

6,1%

5,3%


Rotterdam

Nederland

Huishoudelijke hulp en verzorging/verpleging

Huishoudelijke hulp Verzorging/verpleging

9,5 3,0

Aantal uren per inwoner per jaar 9,3 3,5

9,3 2,7


BIJLAGE V Verslag wijkbijeenkomst Aanwezigen Naam Discipline Richard van de Wetering Geriatriefysiotherapeut/ Master Manueel Therapeut i.o. Ron van Zon Beleidsadviseur Irene Smith

Praktijknaam FysioCapelle

Gemeente Capelle aan den IJssel Gemeente Capelle aan den IJssel

Elly de Vrind

Beleidsadviseur Welzijn&Educatie Diëtist

Daniël van Santen

Huisarts

Huisartsenpraktijk Van Santen

Evert Liem

Apotheker

Apotheek Spoorlaan

Annemarieke Sneek

Logopedist

Logopediepraktijk de Linie

Martin Baan

Fysiotherapeut

Spomed

Nicole Pijl-van Son

Psycholoog

Psychologenpraktijk Van Son

Tineke Keuzenkamp

Wethouder

Gemeente Capelle aan den IJssel

Ans Hartnagel

Wethouder

Gemeente Capelle aan den IJssel

C.P.J. van der Spek

Huisarts

Huisartsenpraktijk Spek& Heino

Annette BeijderwellenBruijse Gabriëlle Hoogendoorn

Logopedist

Logopediepraktijk Schollevaar

Beleidsadviseur

Kamer van Koophandel

Maricia de Koning

Eerstelijnspsycholoog

Psychologenpraktijk de Koning

E.M.G. Hansen-van de Meer R.J. Liesveld

Manager

De Zellingen/Verpleeghuis Rijckehove

Fysiotherapeut

Fysiotherapie De Zellingen

A.F. Stout

Fysiotherapeut

F.T. Oostgaarde

Elise Schouten

Diëtist

Dietistenpraktijk HRC

Miranda Ullersma

Ergotherapeut

Verpleeghuis Rijckehove/de Zellingen

G.J.R. Janson

Eerstelijnspsycholoog

Psych pr Janson

B. van de Windt W.A.E. van de Vlegel

Eerstelijnspsycholoog Beleidsadviseur Ketenzorg

ELP Praktijk v/d Windt IJsselland Ziekenhuis

Diëtistenpraktijk P.C. de Vrind

1. Opzet bijeenkomst Doel van deze bijeenkomst is om kennis te maken met zorgverleners uit de gemeente. Daarnaast om kennis te nemen van de cijfers en geschetste ontwikkelingen in gemeente Capelle aan den IJssel op het gebied van gezondheid en eerstelijnszorg. Vervolgens wordt gezamenlijk nagedacht over de toekomst, mogelijke problemen en uitdagingen.

2. Kennismaking Kort voorstellen van de aanwezigen.

3. Presentatie gemeentescan Lansingerland Algemeen  Welzijn nieuwe stijl. Buurtkracht gaat per 1 januari 2013 van start. Er komen teams zorg en welzijn. Perspect is een onderdeel van Buurtkracht.


 

Per 1 januari 2013 zijn er meer achterstandsgebieden in Capelle aan den IJssel. In Rivium werken alleen mensen. Hier woont niemand.

Met betrekking tot gezondheid en leefstijl  In het voorjaar van 2013 zal een nieuwe gezondheidsenquête verschijnen  Het veel voorkomen van kanker kan verklaard worden door het lage opkomstpercentage bij bevolkingsonderzoek borstkanker. Hier gaat de gemeente op in zetten.  Er is een grote vraag naar psychologische zorg, maar de eigen bijdrage bemoeilijkt dit. Met betrekking tot zorgaanbod  Er is opvallend weinig POH in de gemeente  POH GGZ wordt veelal ingezet als maatschappelijk werker  Aantal fysiotherapeuten klopt niet, dit zijn er meer  Verloskundigen staan niet allemaal op de kaart  In de gemeente is in ieder geval nog een psycholoog extra werkzaam

4. Wijkspecifieke ontwikkelingen en actiepunten Wijkspecifieke ontwikkelingen Buurtkracht gaat per 1 januari 2013 van start. Terugkoppeling uit discussie Er is behoefte aan een platform of netwerk. Aan de hand van een thema bijeenkomsten organiseren. De gemeente wil het ontwikkelen van een netwerk graag ondersteunen. Een aantal zorgverleners heeft aangegeven graag mee te willen denken: Robert Liesveld, Miranda Ullersma, Ellen Hansen, Bart van der Windt, Nicole Pijl-van Son, Richard van de Wetering en Jolande van Teeffelen. ZorgImpuls ondersteunt dit initiatief van harte.


BIJLAGE VI Methode Doel Het doel van de gemeentescan is om een toekomstbestendige eerstelijnszorg te realiseren in gemeente Capelle aan den IJssel. Daarbij gaat het om zorg voor de inwoners afgestemd op de behoefte en in samenhang met andere sectoren als wonen, welzijn, werk, onderwijs en veiligheid. Analyse Om inzicht te krijgen in de huidige situatie en de toekomstige ontwikkelingen in de wijken zijn gegevens op het gebied van de demografische ontwikkeling, achterstandsgebieden, de gezondheidssituatie, sociaaleconomische situatie, ontwikkeling in de wijk, veiligheid en het huidige en verwachte aanbod van eerstelijns zorgverleners geanalyseerd. Voor de analyse van de huidige situatie en de toekomstige ontwikkelingen is gebruik gemaakt van bestaande rapporten, zoals de Vraag Aanbod Analyse Monitor en beleidsstukken van de gemeente en Zorgimpuls. In bijlage 7 is een beschrijving van de diverse bronnen toegevoegd. Op grond van de analyse van de huidige situatie en toekomstige ontwikkelingen zijn specifieke aandachtsgebieden naar voren gekomen die van belang zijn voor het realiseren van een toekomstbestendige eerstelijnszorg. Gemeente versus werkgebied De werkgebieden van zorgverleners zijn niet strikt gebonden aan de gemeentegrenzen. Inwoners van een gemeente zullen niet alleen naar zorgverleners gaan die binnen hun gemeente zijn gevestigd, omdat een andere zorgverlener bijvoorbeeld dichterbij is gevestigd in een aangrenzende gemeente of door persoonlijke voorkeur voor een bepaalde zorgverlener. Ook is het mogelijk dat bepaalde zorg niet binnen de gemeente is gevestigd. Het is van belang dat bij de beoordeling van de capaciteit van de zorgverlening in gemeente Capelle aan den IJssel ook wordt gekeken naar de zorgverleners in de aangrenzende gemeenten. Zorgcapaciteit De werkelijke capaciteit van de eerstelijnszorg wordt niet alleen bepaald door het aantal locaties en zorgverleners, ook de beschikbaarheid of het aantal fulltime-equivalent (fte) per discipline is van belang. Daarom is het aantal eerstelijns zorgverleners binnen een bepaalde beroepsgroep verrekend met het gemiddeld aantal fte dat landelijk binnen deze beroepsgroep wordt gewerkt om een beter inzicht te krijgen in het werkelijke zorgaanbod in Capelle aan den IJssel. Voor de disciplines huisartsgeneeskundige zorg, verloskundige zorg en tandheelkundige zorg is uitgegaan van een gemiddelde van 0,8 fte; voor fysiotherapie/oefentherapie en eerstelijns psychologische zorg is uitgegaan van een gemiddelde van 0,7 fte; voor praktijkondersteuning huisartsen, logopedie en diëtetiek is een gemiddelde van 0,6 fte gehanteerd [http://www.nivel.nl]. Bij het zorgaanbod van de farmaceutische zorg gaat het om het aantal apotheken in gemeente Capelle aan den IJssel. Het benodigde eerstelijns zorgaanbod is bepaald op basis van het aantal inwoners in Capelle aan den IJssel in 2009. Het komt voor dat een zorgverlener in meerdere praktijken werkzaam is. De zorgverlener is dan maar eenmaal mee gerekend voor het bepalen van het zorgaanbod in de gemeente. Werkwijze Naast het gebruik van bestaande bronnen (zie bijlage 7) is de gemeentescan in nauw contact met sleutelfiguren in de gemeente tot stand gekomen. Tijdens de georganiseerde gemeentebijeenkomst hebben zorgverleners feedback gegeven op de gepresenteerde cijfers en hun visie op de toekomstbestendige eerstelijnszorg voor de gemeente gegeven. In bijlage 5 is het verslag met een overzicht te zien met de aanwezige zorgverleners bij de wijkbijeenkomst van Capelle aan den IJssel.


BIJLAGE VII Beschrijving bronnen CBS: Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft als taak het publiceren van betrouwbare en samenhangende statistische informatie, die inspeelt op de behoefte van de samenleving. De informatie die het CBS publiceert, omvat vele maatschappelijke aspecten, van macro-economische indicatoren als economische groei en consumentenprijzen, tot de inkomenssituatie van personen en huishoudens. StatLine is de elektronische databank van het CBS, waarin het mogelijk is om zelf tabellen en grafieken samen te stellen [http://www.statline.cbs.nl]. KiesBeter.nl: KiesBeter.nl is een openbare zorgportaal gemaakt door het centrum voor Volksgezondheid Toekomst Verkenningen van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Deze portaal is bedoeld voor alle volwassen inwoners van Nederland die vragen hebben op het gebied van zorg, zorgverzekeringen en gezondheid. Op deze website is het mogelijk om informatie op te zoeken over zorgverleners en zorginstellingen in een bepaalde regio [http://www.kiesbeter.nl]. Leefbaarometer: De Leefbaarometer geeft online informatie over de leefbaarheid (huidige situatie en ontwikkelingen) in Nederlandse buurten en wijken. Leefbaarheid is gedefinieerd als de mate waarin de leefomgeving aansluit bij de voorwaarden en behoeften die er door de mens aan worden gesteld. De Leefbaarometer is ontwikkeld naar aanleiding van een advies van het Burgerplatform aan de minister van VROM voor een landsdekkend instrument om de leefbaarheid te signaleren; en de behoefte van steden, uitgesproken in het kader van het Grotestedenbeleid, aan een leefbaarheidsmonitor. De Leefbaarometer bevat informatie over 1998, 2002, 2006, 2008 en 2010. De resultaten van de meting over 2012 volgen in de loop van 2013. Daarna wordt de Leefbaarometer tweejaarlijks geactualiseerd. Om te kunnen bepalen in hoeverre een bepaald gebied aan de leefbaarheid tegemoet komt, en dus positief of negatief scoort op de Leefbaarometer, wordt gebruik gemaakt van 49 indicatoren (voornamelijk landelijke registraties) die zijn bepaald aan de hand van uitvoerig onderzoek. De 49 indicatoren kunnen daarbij onderverdeeld worden in 6 onderliggende leefbaarheidsdimensies: woningvoorraad, publieke ruimte, voorzieningen, bevolkingssamenstelling, sociale samenhang en veiligheid [http://www.leefbaarometer.nl]. Nivel: Nivel is het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg. Er vindt toegepast beleidsonderzoek plaats voor beleidsmakers in de gezondheidszorg en is tevens een kenniscentrum. Er is samenhangende wetenschappelijke kennis aanwezig over de structuur en het functioneren van de gezondheidszorg in Nederland en in Europa. Nivel beschikt onder andere over gegevens van het Landelijk Informatie Netwerk Huisartsenzorg (LINH), een netwerk van 89 geautomatiseerde huisartspraktijken en de Landelijke Informatievoorziening Paramedische Zorg (LiPZ), een landelijk representatief geautomatiseerd registratienetwerk van extramuraal werkzame reguliere fysiotherapeuten, oefentherapeuten Cesar/Mensendieck en diëtisten waarin continu zorggerelateerde gegevens worden verzameld [http://www.nivel.nl]. Vraag Aanbod Analyse Monitor (VAAM): De Vraag Aanbod Analyse Monitor (VAAM) verschaft inzicht in de huidige vraag naar eerstelijns gezondheidszorg in een gemeente, wijk of buurt. De data zijn gebaseerd op gegevens uit landelijke databases van steekproeven uit de bevolking of voorzieningen (huisartsen- en fysiotherapiepraktijken). De verwachte vraag is vervolgens geschat door deze gegevens te extrapoleren naar de wijk of buurt op grond van de bevolkingssamenstelling en de mate van stedelijkheid van het gebied. Uitkomsten van VAAM zijn: 1. de zorgvraag voor specifieke aandoeningen als chronische ziektes en psychosociale problemen; 2. de zorgvraag van specifieke voorzieningen als huisartsenzorg en praktijkondersteuning, farmaceutische zorg, fysiotherapie en oefentherapie, psychosociale zorg, diëtetiek, verloskundige zorg en verpleging en verzorging; 3. demografische achtergrondstatistieken. De nauwkeurigheid van de VAAM gegevens wordt weergegeven met behulp van betrouwbaarheidsintervallen: hoe smaller het betrouwbaarheidsinterval, hoe nauwkeuriger de gegevens. Deelgemeenten of wijken met minder dan 1.000 inwoners worden in de VAAM buiten beschouwing gelaten, omdat de schattingen voor kleinere gebieden te onnauwkeurig worden. De VAAM is ontwikkeld door het Nivel op initiatief van de Nederlandse Patiënten en Consumenten Federatie [http://www.nivel.nl/vaam]. Bewonersenquête: De gemeente Capelle aan den IJssel organiseert sinds 1999 elke twee jaar een Bewonersenquête. De enquête geeft inzicht in de meningen en wensen van de inwoners. De uitkomsten van de Gemeentescan Capelle aan den IJssel / ZorgImpuls 55

enquête kunnen gebruikt worden om beleid te ontwikkelen of bij te stellen. De thema’s voor de Bewonersenquête zijn vastgesteld door de gemeente Capelle aan den IJssel en betreffen onder andere sociale en fysieke aspecten van de woonbuurt, veiligheidsbeleving en slachtofferschap, de dienstverlening door de gemeente en de informatievoorziening door de gemeente [I&O Research, 2011]. Gezondheid in kaart (GGD Rotterdam-Rijnmond): Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) stelt elke vier jaar de landelijke Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV) op. Vanaf 2010 stelt de GGD Rotterdam-Rijnmond een vierjaarlijkse regionale VTV op. Hierin brengt de GGD bestaande gegevens over de gezondheidssituatie in de gemeente en deelgemeenten in het werkgebied samen. Het rapport Gezondheid in kaart is het resultaat van een integrale analyse van bestaande gegevens over de gezondheid in Capelle aan den IJssel. De belangrijkste bevindingen zijn daarbij vertaald in kernboodschappen voor gezondheidsbeleid. In het rapport is informatie bijeengebracht over vragen als: ‘Wat zijn de belangrijkste gezondheidsproblemen?’, ‘Waarom zijn dit problemen?' en ‘Waar liggen mogelijkheden voor verbetering?’. De gezondheidstoestand van de inwoners wordt beschreven aan de hand van beschikbare enquêtegegevens, zoals de gezondheidsenquête en de Jeugdmonitor van de GGD Rotterdam-Rijnmond. Waar mogelijk worden de cijfers van Capelle vergeleken met het gemiddelde van de GGD-regio en met Nederlandse cijfers. Voor de cijfers over ziekten en aandoeningen, functioneren en kwaliteit van leven, leefstijl, huiselijk geweld, de leefomgeving, en zorg geldt dat wanneer de GGD Rotterdam-Rijnmond wordt vergeleken met Capelle aan den IJssel, een gemiddelde van de GGD-regio 1 zonder de stad Rotterdam is gebruikt [GGD Rotterdam-Rijnmond, 2010 ]. Gezondheidsenquête: De gezondheidsenquête wordt één keer per vier jaar door de GGD Rotterdam-Rijnmond uitgevoerd. Inwoners van 16 jaar en ouder zijn benaderd voor deelname aan het onderzoek. Het onderzoek heeft plaats gevonden in alle tien de gemeenten die deel uitmaken van het werkgebied van de GGD RotterdamRijnmond. In de vragenlijst stonden vragen die met de gezondheid te maken hebben. Zo zijn er vragen opgenomen over lichamelijke gezondheid, bewegen, roken, alcoholgebruik, mantelzorg, sociale contacten en de woonomgeving [Christiaanse, 2010]. Jeugdmonitor: De Jeugdmonitor Rijnmond (JMR) is een wetenschappelijk instrument waarmee de GGD Rotterdam-Rijnmond de (psychosociale) gezondheid van kinderen en jongeren van nul tot negentien jaar op systematische wijze monitort. Het instrument wordt gebruikt in Rotterdam maar ook in de andere gemeenten in het verzorgingsgebied van de GGD-Rotterdam-Rijnmond. Aan de hand van vragenlijsten wordt op verschillende leeftijdsmomenten gemeten hoe het met de jeugd in Capelle aan den IJssel gaat, namelijk bij peuters op 24 maanden, bij kleuters in groep 2 van de basisschool en vervolgens in de brugklas [GGD 2 Rotterdam-Rijnmond, 2010 ]. Ouderenmonitor: In de samenvatting “Ouderenmonitor Capelle aan den IJssel 2011” zijn themagewijs de voor beleid relevante uitkomsten gegeven van de Ouderenmonitor Capelle aan den IJssel 2011. Het doel van de Ouderenmonitor is inzicht te verkrijgen in:  De gezondheidstoestand (lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn) van ouderen;  De gezondheidsbeleving door ouderen;  Gezondheidsbevorderende en bedreigende factoren (persoonsgebonden, leefstijl en omgeving). Er is vanuit de gemeentelijke basisadministratie een steekproef getrokken van alle zelfstandig-wonende 65plussers. Er zijn 742 mensen benaderd met een schriftelijke vragenlijst. De vragenlijst bestaat uit een betrouwbare en gevalideerde set vragen. De respons bedroeg 52%. De analyses zijn uitgevoerd op een naar leeftijd en sekse representatieve groep 65-plussers. De gezondheidsenquête 55+ zoals de GGD Rotterdam Rijnmond die in 2008 hanteerde, vormt de basis [STOEL, 2011].




Gemeentescan Capelle aan den IJssel

Recommend Documents