Samenvatting KLO-3 (deel II) Daniel Cremers 2005 Migraine
-neurologisch onderzoek -lumbaal punctie
Sinusitis -hoofdpijn -verstopte neus -hoesten
IJzergebreks anemie
-pijn bijna altijd eenzijdig -episodes van pijn (uren tot 1-2 dagen), daartussen pijnvrij -bonzende pijn -treed vaak in het weekend of aan het begin van de vakantie op -tijdens hoofdpijn kunnen misselijkheid en braken optreden -soms voorafgegaan door lichtflitsen
Diagnostiek -laag MCV, MCH, MChc -laag aantal reticulocyten -ferritine -hypochrome microcyten -anisocytose
Hortonse neuralgie
-MCV kan verhoogd zijn -MCV kan normaal zijn
-aanvalsgewijze pijn -pijn duurt enkele minuten -komt vooral 's nachts voor
Spierspanningshoofdpijn Oorzaak -psychosociale problemen Symptomen -een bandvormige pijn -knellende, zeurende pijn -duurt maanden, tot jaren achtereen
Subarachnoidale bloeding -direct hoofdpijn -pijn vaak in achterhoofd en nek -treed vaak op tijdens inspanning Lichamelijk onderzoek -meningeale prikkeling -neurologisch onderzoek
Myelodysplastisch syndroom
Aplastische anemie Oorzaak Niet meer functioneren vd stamcel Diagnostiek -MCV kan verhoogd zijn -leukopenie -trombocytopenie
Sikkelcelanemie
-macrocytaire anemie -meestal bij donkere mensen -geelzucht -uitgelokt door ziekte en vliegen -hemolyse Diagnostiek -bloeduitstrijk -urobiline in urine -ongeconjungeerd bilirubine (hoog) -reticulocytose -LD hoog -vrij haptoglobuline laag
Meningitis -koorts -algemeen ziek zijn -hoofdpijn Diagnostiek -meningeale prikkeling
Thalassemie -laag MCV -hoog reticulocyten
1
Nierinsufficientie -normaalMCV -laag aantal reticulocyten -serum creatinine
Hemolytische anemie Oorzaak Sferocytose, elliptocytose, nachtelijke hemoglobinurie, G6PD deficientie, pyruvaatkinasedeficientie, betathalassemie, alfathalassemie, sikkelcelanemie, autoimmuun-hemolytische anemie (door warmteantistoffen, koudeantistoffen, bifasische hemosinen), traumatische hemolyse, infecties. Diagnostiek -normaal MCV of verhoogd -hoog aantal reticulocyten -haptoglobuline -lactaat dehydrogenase -bilirubine
Vit B12 deficientie Oorzaak -intrinsic factor tekort -malabsorptie -verbruik inde darm -deficient dieet Diagnostiek -hoog MCV -laag aantal reticulocyten
Foliumzuur deficientie Oorzaak -deficient dieet (alcoholici, alleewonende mensen) -verhoogde behoefte (zwangerschap, hemolyse) -malabsorptie (bijv spruw) -geneesmiddelen (methotrexaat, timethoprim, fenytoine) Symptomen -glossitis met atrofie vd tongpapillen en gladde tong -pijnlijke tong -malabsorptie door vlokatrofie Diagnostiek -foliumzuur meting in het bloed -hoog MCV -laag aantal reticulocyten -geen neurologische of psychische stoornissen
Pernicieuze anemie (Addison-Biermer) Oorzaak Auto-immuun gastritis, waardoor atrofie vh maagslijmvlies. Verminderde productie pepsinogeen, zoutzuur en intrinsic factor. Komt vaker voor bij vrouwen na hun 40ste jaar, die blondzijn, blauwe ogen hebben en snel grijs worden Symptomen -neurologische afwijkingen -psychische stoornissen -dementie -parasthesen aan handen en voeten -zwaar gevoel in benen -moeite met lopen -in ernstige gevallen aangetaste vibratiezin en voetzoolreflex volgens Babinski Diagnostiek -hoog MCV -laag aantal reticulocyten -Shilling-test: vit B12 tekort Behandeling -vit B12 toediening parenteraal in de vorm van hydroxycobalamine
Addison Oorzaak Primaire bijnierschorsinsufficientie (dubbelzijdig). Dit door TBC, autoimmuunadrenalitis, familiair en AIDS. Gevolg zijn sterk verlaagde glucocorticoide en mineralocorticoiden. Symptomen -hyperpigmentatie vd huid, slijmvliezen en recent ontstane littekens -bij vrouwen verminderde oksel en pubis beharing -anorexia -misselijkheid/braken -obstipatie -diaree -duizeligheid -spier/gewrichtspijn -vermagering -vitiligo Diagnostiek -laag cortisol -laag aldosteron -sterk verhoogd ACTH -eosinofilie
2
-hypotensie -hyponatriemie, hyperkaliemie, hypercalciemie Therapie: -direct afnemen van bloed -intraveneuze hydrocortison, glucose en fysiologische zoutoplossing
Astma -aanvalsgewijs -piepen op de borst -kortademigheid -moeilijke uitademing -vaker 's ochtends en 's nachts -verergering door allergenen (huisstofmijt, kattenhaar, roken, kou, mist) Bij zuigelingen: -zagende, brommende ademhaling -soms hoesten -niet erg kortademig -soms eczeem -neusverkouden Kleuters: -hoesten, zagen -nachtelijk hoesten Diagnostiek -FEV1 voor en na gebruik van beta-2antagonist -piekstroommeter -allergie test (specifieke IgE meting) Behandeling -B-sympaticomimeticum eventueel gecombineerd met ipratropiumbromide -bij onvoldoende effect systemisch corticosteroiden
Bronchiolitis Komt vaak in najaar en begin vd winter. voornamelijk door RS-virus. Symptomen -sterke vermindering vd ventilatie -ventielstenosen -> overvulling met lucht -hypoxemie en hypercapnie -onrust -weinig hoesten -soms cyanose, supraclaviculaire en interen subcostale intrekkingen -verzwakt ademgeruis -in- en expiratoire fijne crepitaties -soms decompensatio cordis Complicaties Ziekenhuisopname bij:
-slecht drinken -verergerde kortademigheid en intrekkingen -hogere ademhalingsfrequentie -grauwe kleur
Cystic fibrosis Oorzaak Erfelijk Symptomen -abnormaal visceus secreet -recidiverende luchtweginfecties -exocriene pancreasinsufficientie -azospermie -abnormale zweetsecretie -bij zuigelingen: groeistoornissen, vatvormige thorax, bolle buik, vettige/volumateuze/stinkende ontlasting -vaak luchtwegontstekingen, waardoor crepitaties Diagnostiek
Lichamelijk onderzoek -inspectie thorax -auscultatie longen -groeicurve
Aanvullend onderzoek
-zweetproef -genotypering vh CFTR-gen
Bronchitis -korte periode hoesten en sputum opgeven -meestal geen koorts -vaak na een virus infectie vd luchtwegen Laryngitis -prikkeling in de keel -droge hoest -koorts -hees -moeite met spreken Tracheitis -croup-achtige hoest -na hoge luchtweginfectie -stridor -bij kinderen -hoge koorts -ademhalingsproblemen -gebruik hulpademhalingsspieren Trachea stenose
3
Tracheomalacie
Pfeiffer (momonucleosis infectiosa)
-percussie longen -auscultatie: verminderd ademgeruis -sputumkweek -PO2, PCO2, pH, ureum, Na, leuco's
Oorzaak EBV. Symptomen -koorts met keelpijn na een of twee weken moeheid die lang kan aanhouden -pijnlijke lymfeklierzwelling, submandibulair of/en in de hals, nek, oksels, elleboogplooien en liezen. -verminderde eetlust -pijnlijk vol gevoel in de buik -angina blijft lang aanhouden -oedemateus gezwollen bovenste oogleden -fetor ex ore -rode farynx -gezwollen tonsillen, bedekt met vettig wit tot geel beslag -vergrootte milt -lever kan groter zijn en pijnlijk Diagnostiek -leucopenie tot lymfocytose, groter, abnormaal van vorm, kleur. -granulocyten kunnen linksverschuiving tonen -positieve reactie van Paul-Bunnell -IgM-anti-EBV-VCA
Pneumothorax
Emfyseem
Diabetes Mellitus
-hoge TLC -lage VC -verhoogd RV -FEV1 geeftobstructie aan ie niet door bronchusverwijdende middelen is op te heffen
Pneumonie Symptomen -binnen enkele uren ontstaan -veelal hiesten -hoge koorts -kortademig -tachypnoe -eenzijdige pijn op de borst -hoesten is pijnlijk -sputum opgeven -soms braken, diarrhee en spierpijn Diagnostiek -thoraxfoto
Oorzaak lucht tussen de pleuravisceralis en parietalis. Er kan een spanningspneumothorax ontstaan. Symptomen -snelle, oppervlakkige en pijnlijke ademhaling -kortademigheid -pijn aan de aangedane zijde -plotseling ontstaan Diagnostiek -verminderde ademexcursie -afgenomen ademgeruis -hypertympanie -sneeuwkraken door subcutaan enfyseem -thoraxfoto
Myxoedeem Bij hypothyreoidie. Stapeling van waterbindende glycosaminoglycanen in de huid, tong en parenchymateuze organen -niet wegdrukbaar -zwelling van het gelaat en de oogleden
Hypothyreoidie Oorzaak Primaire: probleem van de schildklier zelf. Congenitaal met als gevolg cretinisme en verworven (eerdere behandeling van hyperthyreoidie, Hashimoto, post-partum, De Quervain, jodiumdeficientie of overmaat) Secundaire: bij een TSH tekort Symptomen -moeheid -kouwelijkheid -traagheid -obstipatie -droge huid -haaruitval -lage, krakerige stem -groter gewicht -trage relaxatie vd archillespeesreflex -haaruitval, vooral aan het laterale deel vd
4
wenkbrauwen -oorsuizen, duizeligheid, geleidings/perceptiedoofheid -bij vrouwen menstruatiestoornissen
symptomen Diagnostiek -oesofagoscopie -24-uurs pH meting
Urine incontinentie
Agalasie
Diagnostiek -nitriettest (uitsluiten urineweginfectie) -micriedagboek -luiertedt -ech blaas, bepaling residu na mictie bij overloopblaas -urodynamisch onderzoek voor vaststellen oorzaak incontinentie Urge incontinentie Oorzaak Prikkeling vd blaas, waardoor spontaan contracties van de blaas optreden. Stress incontinentie Oorzaak Door plotselinge drukverhoging in de buik bij hoesten, niezen, persen urine verlies. Slechte werking sfyncter Overloopblaas Oorzaak Overrekte blaas, waardoor de urine naar buiten komt als de blaas te vol is.
? Onvermogen van het gladde spierweefsel in de overgang oesophagus-maag om zich te ontspannen
Keloidvorming ? Mensen met een donkere huidskleur hebben er meer kans op. Ontstaat vaak bij tractie op de wond.
Cholangitis
Pyrosis = zuurbranden -vaak na een maaltijd -antacida doen de klachten verminderen -brandend gevoel -vaak verbonden met Helicobacter Pylori en maagzweren Diagnostiek -gastroscopie -24-uurs pH meting
Reflux-oesophagitis Oorzaak Langdurig bestaan van zuurbranden. Symptomen -pijn laag achter het borstbeen en hoog in de maagkuil -pijn straalt soms uit naar de kaak of armen -zure dranken en kruiden verergeren de
Barret syndroom -laat stadium van refluxoesofagitis -veranderen van het meerlagig plaveiselepitheel van de slokdarm door eenlagig cilindrische epitheel vd maag -deze verandering is aan te tonen in een stuk slokdarm van minimaal 3 cm -verhoogde kans op adenocarcinoom
Slokdarmkanker Vaak na ontstaan Barret oesofagus. Diagnostiek -oesofagoscopie -disseminatie onderzoek (CT, echo van lymfeklieren)
Diagnostiek -echo om galstenen op te sporen -bilirubine (totaal en geconjungeerd), AZAT, ALAT, y-GT, CRP, trombocyten, differentiate, K (hoog bij beschadigde cellen), bloedkweek, urobiline, creatinine -ERCP
Acute hepatitis Oorzaak Hepatitisvirussen, EBV, cytomegalovirus, herpes, toxoplasmose, TBC, lues, leptospirose, amoeben, geneesmiddelen (paracetamol, anti-epileptica, antibiotica, steroiden, NSAID's), alcohol, auto-immuun ziekte, Wilson, porfyrie. Symptomen -pijn rechts boven in de buik, continu of aanvalsgewijs -koorts -anorexie -misselijkheid -moeheid
5
-spierpijn -geelzucht -jeuk -donkere urine Diagnostiek -ALAT, ASAT, y-GT, bilirubine (voor bepalen lever beschadiging) -HbsAG en IgM anti-HBc positief -> acute hepatitis B -HbsAG positief en IgM anti-HBc negatief -> chronische hepatitis B -leverbiopsie -antilichamen tegen Leptospira en luesserologie -auto-antistoffen
Pancreatitis Oorzaak Chemische ontsteking door het vrijkomen van enzymen uit het pancreas. Dit na alcoholabuus, obstructie ductus pancreaticus, CF, ERCP, medicijnen, voedsel, genetisch. Soorten: acute interstitiele en acute necotiserende pancreatitis Symptomen -pijn in de bovenbuik uitstralend naar de rug -misselijkheid, braken -koorts -tachycardie -gewichtsverlies -steatorroe Diagnostiek -serum amylase of lipase -echografie pancreas -CT scan met contrast voor bepalen uitgebreidheid -indien onvoldoende effect CT, MRI met contrast -leukocyten -op zoek naar de oorzaak van de pancreatitis: echo van lever/galwegen -indien echo onvoldoende: ERCP of MRCP
Coeliakie Oorzaak Glutenintollerantie, waardoor vlokatrofie vd dunne darm. Symptomen -diarree -obstipatie / diarree
-steatorroe -moeheid -gewichtsverlies -coeliakie in de familie -bij kinderen: groeivertraging, opgezette buik, spugen, vertraagde ontwikkeling -bij adolescenten: vertraagde puberteitsverschijnselen Diagnostiek
Lichamelijk onderzoek
-lengte, gewicht, groeicurve -onderzoek vd buik -rectaal toucher -inspectie vd mond: tandglasuurafwijkingen
Aanvullende diagnostiek
-totaal serum IgA -IgA-EMA -IgA-tTGA -IgA-AGA -dunnedarm biopten voor histopathologisch onderzoek
Coloncarcinoom -verandering in de frequentie en de consistentie vd ontlasting -bloed in de ontlasting -afvallen -moeheid Diagnostiek -coloscopie -colon rontgenfoto Gastro-enteritis Diagnostiek -bloed: Na, K, Cl, bicarbonaat, ureum, creatine, albumine, Hb, glucose -urine: Na, K, creatinine, Cl, FENA Vulvitis Bartholnitis (ontsteking vd schaamlippen) Condylomata Lichen sclerosis et atrophicus Endometriosis Irritable bowel syndrome Pelvic Inflamatoiry Disease PID Adnexitis
6
Myastenia gravis Oorzaak Een auto-immuun ziekte gericht tegen de motorische eindplaat. Symptomen -snel fluctuerende intensiteit -oogspieren: dubbelzien -gelaatspieren: ptosis, verticale lach -bulbaire spieren: spreek, slik en kauwstoornis -nekspieren en proximale armspieren aangedaan -kan gegeneraliseerd zijn en de been-, romp-, ademhalingsspieren aantasen Diagnostiek -anti-acetylcholinesterase test -repetetieve zenuwstimulatie (bij de gegeneraliseerde vorm) -single-fiber-elektromyografie (bij oculaire verschijnselen)
Guillian-Barre Oorzaak (sub)acuut optredende opstijgende polyradiculoneuropathie door auto-immuun ziekte. -motorische, sensibele en autonome zenuw stoornissen. -de symptomen ontwikkelen zich gedurende enkele dagen tot weken -symmetrische aandoening Diagnostiek
Lichamelijk onderzoek
-neurologisch onderzoek: spierkracht, reflexen, sensibiliteit, coordinatie, hersenzenuwfunctie -frequentie vd ademhaling, ademexcursies, bloeddruk, pols
Aanvullend onderzoek
-lumbaalpunctie (bepaling van cellen en eiwit) -zenuwgeleidingsonderzoek EMG Dermato myositis
Fibromyalgie Symptomen -minstens drie maanden bestaande pijn in
verschillende plaatsen -pijn continu, diep, diffuse uitstraling Diagnostiek Geen verder onderzoek mogelijk Idiopatische trombocytopenische purpura ITP -weinig trombocyten -veel megacariocyten in het beenmerg
Diverticulitis Symptomen -meestal pijn in de linker onderbuik -kunnen buikkrampen en braken -koorts -drukpijn -kunnen fistels ontstaan naar de blaas -buikabcessen -peritonitis -obstructie vh darmlumen Diagnostiek -CT -colonoscopie met biopsie -leukocytose met linksverschuiving -verhoogde BSE -verlaagd serumalbumine Therapie -voedselonthouding -parenteraal vocht/ voeding toedienen -antibiotica -in extreme gevallen chirurgische ingreep met stoma
Icterus Oorzaak Bij pasgeborene: -hemolyse, door bloedgroep- of rhesus antagonisme -neonatale infectie, sepsis ten gevolge van B-hemolytische streptokok -congenitale infecties zoals TORCHES -metabole stoornis Diagnostiek -positieve geconjungeerde bilirubine in de urine en negatieve urobilinogeen wijst op obstructie icterus -negatieve geconjungeerde bilirubine in de urine en verhoogd ongeconjungeerd bilirubine in het bloed -> hemolyse -geconjungeerd bilirubine/ alkalische fosfatase/ yGT hoog -> cholestatische oorzaak
7
-verhoogd ALAT, ASAT en bilirubine -> hepatische oorzaak -ASAT: ALAT als 2:1 -> alcoholische leverbeschadiging -Hb, LD, reticulocyten, haptoglobuline, Coombs-test voor testen hemolyse -echo lever, galwegenen pancreas -CT-scan lever, galwegenen pancreas MRCP -ERCP
-koorts en malaise erger bij meer blaasjes -duurt meestal 1 week en korstjes na 2 weken verdwenen -af en toe kunnen de blaasjes becterieel ontsteken en voor narigheid zorgen
Roodvonk (scarlatina)
Melena Zwarte, stinkende, teerachtige ontlasting. Het is bloed. Diagnostiek Anamnese -moeheid, misselijkheid, braken, collaps, medicatie, stollingsstoornissen, alcoholabuus, voorgeschiedenis Lichamelijk onderzoek -bloeddruk (zittend/staand) -hartfrequentie -tekenen van leverlijden (ook alcoholisch) -palpatie naar tumoren in de buik -teleangiectasieen -rectaal toucher Aanvullend onderzoek -oesophago-gastro-duodenoscopie -coloscopie -angiografie viscerale vaten -Hb, MCV, bloed voor kruisproef, cratinine, ureum, PT
Oorzaak B-hemolytische streptokkok groep A infectie Symptomen -angina, rode gezwollen tonsillen en farynx -palatum molle met wit fibrineus beslag -frambozentong -na 1-3 weken vervelling, vooral handen en voeten -otitis media -impetigo en/of lynfadenitis -hoge koorts -braken, hoofdpijn, keelpijn -convulsies bij jonge kinderen -op eerst of tweede dag ontstaat exantheem, klein-folliculair op egaal rode huid -gezicht is rood, maar de neus-kin-driehoek is licht van kleur Complicaties 2-3 weken na de ziekte kunnen glomerulonefritis of acuut reuma optreden Diagnostiek -leukocytose met linksverschuiving -tot 10% eosinofielen -BSE verhoogd
Vaccinatieprogramma
Difterie
DKTP - fifterie, kinkhoest, tetanus en polio BMR (14 maanden) - bof, mazelen, rubella
Waterpokken (varicella) Oorzaak Varicella-zoster virus. Incubatietijd 2-3 dagen Symptomen -rode vlekjes, die binnen enkele uren in papels overgaan en vervolgens in blaasjes -de blaasjes kunnen knappen, waarna een korst ontstaat die later afvalt -de blaasjes zitten bijna altijd op de behaarde voorhoofdhuid -daarnaast ook blaasjes op de romp, gezicht, armen, benen en soms in de mond -de blaasjes komen in verschillende vormen van ontwikkeling voor
Oorzaak Corynebacterium diphtheriae Symptomen -ontstoken neus-keelholte -koorts enkele dagen -mailaise en hoofdpijn -neusdifterie: purulent secreet met bloedbijmenging en wee geur -keeldifterie: angina, uitgebreid grauwwit beslag dat tot op het verhemelte kan rijken, gezwollen en rode keel, klierzwelling in de hals Complicaties -myocarditis, daardoor braken, slappe onregelmatige pols, lage bloeddruk, minder urineproductie, bleek, hypotoon -polyneuritis, daardoor verlammingen van verhemelte, inwendige oogspieren, benen
8
en armen, ademhalingsspieren Behandeling -in het begin vd ziekte antidifterieserum -penicilline en erytromycine
Kinkhoest Oorzaak Bordetella pertrussis Symptomen -rhinitis -hoesten -lichte temperatuursverhoging -na enkele dagen tot weken: convulsieve stadium -aanvalsgewijs hoesten, serie hoeststoten afgewisseld met benauwde, gierende inspiratie -angstig -hoogrode, cyanotische kleu -tong steekt uit -geen koorts -opgeven van taai, glazig slijm -braken -jonge kinderen hebben in plaats van de hoestbuien ademhalingsstilstanden en niesbuien -na 6 weken voorbij Complicaties -bronchopneumonie -encefalopathie Diagnostiek -leukocytose -relatieve en absolute lymfocytose (meer dan 10x10^9)
Bof (parotis epidemica) Oorzaak Bofvirus. Zit in vaccinatieprogramma. Symptomen -zwelling van een of meer speekselklieren, vooral van de glanula parotis -pijn bij speekselafscheiding en drukken op de klier -lichte temperatuursverhoging -duurt 1 week Complicaties -bof-meningo-encefalitis -bij volwassenen orchitis
Systemische lupus erythematodes (SLE) Symptomen
-malaise, moeheid of koorts -artralgieen, artriden, huidafwijkingen -vlinderexantheem (vlindervormige verkleuring over de wangen en de neusring -chronische erupties, purpura, ulceraties (ook op slijmvliezen) -haaruitval -afwijkingen nemen toe bij blootstelling aan zonlicht -verhoogde kans op trombose -gestoord vrlopende graviditeit Diagnostiek -anemie, trombocytopenie of leukopenie -BSE hoeft niet verhoogd te zijn -verhoogd serumtiter van antinucleaire antistoffen (ANA) -antistoffen tegen DNA en Sm-antigeen -verlaagde concentraties van complementcomponenten zoals C3 en C4 Therapie -NSAID's tegen de artralgieen -antimalariamiddelen tegen de dermatitis en artritis -corticosteroiden bij ziekte-exacerbaties
Hernia Oorzaak Beknelling van de zenuwen in de wervelkolom Symptomen -pijn in de rug na het belasten ervan Diagnostiek Anamnese -pijn: localisatie, uitstraling, ontstaan, intensiteit, duur, hinder, tijdstip -invloed van beweging en drukverhogende momenten -krachtsverlies, sensibiliteitsverlies -probleme met urineren Lichamelijk onderzoek -stand wervelkolom -proef van Lasegue en gekruiste proef -achillespeesreflex, kniepeesreflex -sensibiliteit laterale en mediale voetrand -kracht voetheffers, kuitspieren, grote teen Aanvullende onderzoek -MRI van de lumbosacrale wervelkolom of CT scan -myelografie -elektromyografie
Longkanker
9
Oorzaak -inhalatie carcinogene stoffen zoals: sigaretten rook, astbest, nikkel, chroom, polycyclische koolwaterstoffen, mosterdgas, vinylchloride -genetische predispositie Diagnostiek Anamnese -hoesten: duur, veranderd patroon, sputum, bloedbijmenging -dyspnoe -pijn in de thorax -heesheid -botpijn -neurologische verschijnselen -gewichtsverlies, koorts malase Lichamelijk onderzoek -cyanose -trommelstokvingers -gele verkleuring vingers -> roken -Horner (ptosis, miosis, enophthalmus, anhidrose) -vena cava superior syndroom -diafragmahoogstand -palpabele lymfeklieren -vergrote lever Aanvullend onderzoek -rontgenfoto thorax -high resolution CT scan en CT scan thorax -sputumserologie -bronchoscopie met cytologisch onderzoek -biopsie, resectie tumor -lymfebiopt
Aortadissectie Oorzaak Artherosclerose, arteriitis, trauma, coarctatio aortae, congenitale aortaklem anomalie, afwijkingen van het steunweefsel, zwangerschap Diagnostiek Anamnese -aard, localisatie (retrosternaal), uitstraling pijn (naar de rug), pijn op de buik Lichamelijk onderzoek -kleur, pols, polsverschil, tensie, ademhaling -diastolisch geruis -uitval van perifere pulasaties -neurologische uitvalsverschijnselen Aanvullend onderzoek -transoesofagale echografie (TEE) -CT-angiografie -MR-angiografie
Urineweginfectie Anamnese -ziek, koorts -pollaksurie -pijnlijke mictie -hematurie -fluor -pruritis vulvae -blaasontstekingen in de voorgeschiedenis -familianamnese naar nierstenen -relatie met coitus Lichamelijk onderzoek -slagpijn nierloges -vulling blaas -descensus uteri -cystokele -slijmvliesatrofie Aanvullend onderzoek -nietriettest in de urine -dipslide (kweken bacterieen indien negatieve nitriettest) -urinesediment: bacterien, leukocyten -urinekweek en resistentiebepaling
Longembolie Diagnostiek Anamnese -dyspneu -thoracale pijn, vastzittend aan de ademhaling -hoesten, haemaptoe -gezwollen been -familianamnese, recente operatie, zwangerschap -anticonceptie Lichamelijk onderzoek -cyanose -bloeddruk, CVD -tachycardie -temperatuur -auscultatie hart en longen Aanvullnd onderzoek -pulmonalisangiografie -perfusiescintigram + X-foto longen -spiraal CT -ventilatiescintigram
Pyelonefritis Anamnese -ziek, koorts, koude rillingen -misselijkheid, braken
10
-acuut ontstaan -dysurie, strangurie, pollaksurie -verhoogde mictieaandrang -verminderde urineproductie -stinkende urine -hematurie -pijn (flank, onderbuik, peritoneum) -familieanamnese (nierstenen) Lichamelijk onderzoek -pols, bloeddruk -palpatie, percussie onderbuik -drukpijn nierloges Aanvullend onderzoek -urinesediment: celcylinders, hematurie -urineweginfectie: midstoom nitriettest of dipslide -urineweginfectie: urinesediment met bacterien en leukocyten -oorzaak infectie: echo nieren, intraveneus urogram, CT-scan
Broncho Pulmonaal Dysplasie Oorzaak Bij prematuren die onderontwikkelde longen hebben is soms extra zuurstoftoetiening nodig. -primaire longschade door chemotrauma en barotrauma -abnormale genezing door hyperoxie, hypoxie en interstitiele fibrose -secundaire longbeschadiging door oxantia en proteolytische enzymen
Familiaire hypertriglyceridaemie Oorzaak Triglyceridesynthse in de lever verhoogd. Symptomen -bloed in nuchtere toestand ziet eruit als melk -kan oorzaak voor pancreatitis zijn Diagnostiek -LDL in bloed laag
Keelpijn Oorzaak -irritatie door rook, droge lucht, stof etc. -maligniteit -(chronische) tonsillitis -irritatie keel
-pharyngitis -aften/herpes laesies -verkeerd stemgebruik, schrapen -metastasen
Wernicke-Korsakoff Oorzaak Thiamide (vit B1) tekort Symptomen -symetrische motorische en sensorische dysfunctie vd extremiteiten -psychose -nystagmus -oftalmoplegie -ataxie Therapie -thiaminehydrochloride oraal of iv en goede voeding NOOIT glucoseinfuus aan deze patienten geven. Kan ziekte versterken.
Sclerodermie -verharding (gespannen staan) vd huid vooral van de handen en het gelaat -fibrose van nieren, hart en longen -sommige stukkn huid sterker gepigmenteerd, andere niet gepigmenteerd -koude vingertoppen -necotische plekjes Dexamethason - corticosteroid Ascal - acetylsalicylzuur Propylthiouracil - remt de werking van het thyroid Temazepam - sedativum, spierverslapper Loperamide - vertraagd de darmmotiliteit Digoxine - versterkt de hartkracht Alfuzosine - verlaagd de bloeddruk en zorgt voor betere urineflow
Plummer -een of meer hyperfunctionerende nodi in de schildklier -nodi bestaan erg lange tijd voordat hyperthyreoidie ontstaat -hyperthyreoidie kan ontstaan door jodium toediening Therapie -subtotale strumectomie -radioactief jodium -methimazol of PTU Diagnostiek -verminderde TSH
11
Polymyositis en dermatomyositis Symptomen Polymyositis: gegeneraliseerde ontstekingen van dwarsgestreepte spieren Dermatomyositis: ook huidafwijkingen -spierzwakte -spieratrofie -rode, glanzende plaques ovder de metacarpofalangaele en proximale interfalangaele gewrichten -paarsrode verkleuring vh gezicht -laat kunnen calcificaties van huid en spieren ontstaan Diagnostiek -CK Vier van de volgende symptomen -symetrische zwakte vd spieren vd schouder en bekkengordel -necrose van spiervezels en ontstekingsinfiltraat -verhoogd serum CPK, aldolase, ASAT, ALAT, LDH -elektromyografische afwijkingen -lila-achtige verkleuring vd oogleden, periorbitaal oedeem, schilferend erytheem ter hoogte van de metacarpofalangeale en interfalangeale gewrichten, knieen, ellebogen, nek en bovenste deel van de rug
Peritonsillair abces Symptomen -trismus -asymetrische stand palatum molle/uvula -naar voren komen linker of rechter tonsil -exudaat op de tonsil -lymfeklierzwelling kaakhoek -koorts -keelpijn Behandeling -doorsturen naar KNO arts voor incisie abces C-peptine: als het laag is met hoge insulinegehaltes in het bloed, dan is er sprake van toedienen synthetisch insuline. Hieraan kan je zien of iemand een overdosis insuline heeft genomen
-bleke huid -fijne plooitjes rond de mondhoeken en ogen -oksel en pubisbeharing valt uit -amenorroe -impotentie -verminderd libido -geen lactatie -lage bloeddruk -stagnerende groei -grotere kans op cardiovasculaire ziekten -meer vet, vooral in de buik -minder spierkracht -droge huid -hoger serum cholesterol Diagnose -geringe stijging groeihormoon in het plasma na toediening insuline -TRH, CRH, LHRH, GHRH tests Therapie -toedienen van hydrocortison, thyroxine, testosteron of oestrogeen, progesteron, groeihormoon
Simpele Angst Vormen hiervan zijn: -arachnofobia (bang voor spinnen) -arofobia (bang voor hoogtes) -angst voor bloed, injecties en verwondingen -angst voor de tandarts -vliegangst -secretieangst (bijv. angst om in een openbaar toilet te plassen) -overgeefangst
Sociale angst -enorme angst voor omstandigheden waarin anderen de patient kunnen bekijken kritiek uiten (zoals in restaurants, vergaderingen)
Agoafobia -angst bij het verlaten van het huis -angst in de menigte -angst voor open vlaktes -angst voor sociale situaties -gaat vaak met panniekaanvallen gepaard
Panhypopituitarisme Symptomen -vermoeidheid
12
