Wat betekent de profetie over Gog en Magog? door Daniel Gwertzman - deel 1 Nu kijken we nog in een wazige spiegel, maar straks staan we oog in oog. Nu is mijn kennen nog beperkt, maar straks zal ik volledig kennen, zoals ik zelf gekend ben (1 Cor. 13:12 NBV). Wijlen mijn vader was schade-expert bij de verzekering en hij zei altijd: “Achteraf zijn we allemaal genieën.” Daarmee bedoelde hij dat, als alle feiten eenmaal bekend zijn, we allemaal begrijpen hoe de gebeurtenissen hebben geleid tot de huidige situatie. Maar vooraf kan niemand van ons werkelijk echt begrijpen wat er om ons heen gebeurt. De werkelijkheid dringt moeizaam tot ons door en achteraf kunnen we dankbaar zijn voor de manier waarop de Heer onze werkelijkheid heeft vormgegeven. De eerste vermelding van Gog en Magog bij elkaar wordt gevonden in Ezechiël 38-39, in zijn visioen van het einde der dagen. Hier beschrijft de profeet de oorlog van de Heer tegen Gog en Magog, de oppervorst van Mesech en Tubal (Ezechiël 38:2). Deze oorlog zal plaatsvinden na de inzameling van Israël als Gog Israël zal aanvallen met een machtige coalitie van vele landen en volken uit het uiterste noorden, die het land zullen plunderen en de buit zullen meenemen. Waarom zal de aanval uit het noorden komen? De HEER zei: ‘Vanuit het noorden zal onheil over alle inwoners van dit land worden uitgestort.’ (Jeremia 1:14)
toonbroden, die de materiële zorgen symboliseert, in het noordelijk deel van de Tempel stond. Daarom is de noord-zuid-as het gebied van de spanning tussen de materiële en de geestelijke wereld. Let op: het westerse denken heeft het noorden als hoofdrichting, maar het Hebreeuwse denken heeft als hoofdrichting het oosten. Daarom ligt het zuiden rechts en het noorden links enz. De profeet Ezechiël beschrijft in zijn profetie over Gog en Magog drie zaken: 1. 2. 3.
de plannen van Gog om het weerloze Israël aan te vallen de totale vernietiging die God over Gog zal brengen in het land Israël en de nasleep van de oorlog als Israël zeven maanden besteedt om het land te reinigen
Dit zijn drie punten. De derde letter van het Hebreeuwse alfabet is de letter “gimmel” ג. Deze staat symbool voor goedheid en hoogtepunt. Gamol betekent voeden tot complete volwassenheid. Iemand tot volwassenheid brengen is een constructieve, heilzame daad waarmee men iemand helpt. Het uitvoeren van een goede daad is bekend als “gemilut chessed”. We zijn dit artikel begonnen met een aanhaling uit 1 Corinthiërs 13:12. In het daaropvolgende vers worden ook drie zaken genoemd, die naar geestelijke volwassenheid leiden en die voorbereiden op het eind der dagen. Ons resten geloof, hoop en liefde, deze drie, maar de grootste daarvan is de liefde (1 Cor. 13:13).
Het noorden wordt beschouwd als de plaats van de kwade krachten die God in de natuur heeft geschapen, terwijl het zuiden in verband wordt gebracht met leren en wijsheid die op hun beurt verband houden met heiligheid. Daarom stond de grote zevenarmige kandelaar, de menora, die godsvrucht en wijsheid symboliseerde, in het zuidelijk deel van de Tempel, terwijl de tafel voor de 8
In het Hebreeuws wordt liefde, liefdadigheid, aangegeven met chessed, wat barmhartigheid betekent. Deze uitdrukking komt veel voor in de Bijbel en heeft de betekenis van materiële hulp of uitlenen zonder rente. Wat is de hoogste vorm van liefdadigheid? Dit staat bekend als ‘chessed ve emet’, wat liefdadigheid en waarheid betekent. In de letterlijke betekenis is het de doden begraven. In feite is dit wat aan het eind van de oorlog van Gog en Magog gebeurt. Het zal zeven maanden duren en het markeert het eind van de strijd.
februari/maart 2011
Wat betekent de profetie over Gog en Magog? In het Hebreeuws wordt een kameel ‘gamal’ genoemd. Deze naam dankt hij aan het feit dat het net een gespeend kind is. Hij kan lange tijd vooruit zonder water te drinken. Hij is gebouwd om enorme belasting te doorstaan, waardoor hij in staat is om reizigers te helpen om de gevaren van de woestijn te overleven. De kameel is een uitvoerder van goedheid (gomel chessed). De symboliek van de kameel staat in verband met de rol van liefdadigheid die in deze wereld voldoening schenkt, wat op de Oordeelsdag als verdienste wordt beschouwd. Dit komt ook tot uitdrukking in een beroemde uitspraak van Jezus.
omdat deze mens zijn leven al heeft voltooid en zijn goede naam kan nadien niet meer aangetast worden. Liefdadigheid werd als één van de beslissende kenmerkende eigenschappen van een Jood beschouwd, zodat “wie de plicht van liefdadigheid ontkent, ontkent een fundamenteel principe van het Judaïsme” (Eccl. R. 7:1). Het is zó belangrijk, dat de rabbijnen leren dat alleen hij die het in praktijk brengt, geschikt is om lid van het Joodse volk te zijn (Yev. 79a). Horen we hierin niet de echo van wat Paulus aan de gemeente te Corinthe schreef? Het is niet gemakkelijk deze deugd in praktijk te brengen. Jezus keek hen aan en antwoordde hun: ‘Bij mensen is dat onmogelijk, maar bij God is alles mogelijk.’ (Matt. 19:26).
het iis gemakkelijker Ik zeg het h jullie j lli nog eens: h kk lijk voor een kameel om door het oog van een naald te gaan dan voor een rijke om het koninkrijk van God binnen te gaan.’ (Mattheüs 19:24) Lang voor Paulus’ tijd was er een Hogepriester die bekend stond als Simon de Deugdzame, die leefde in de tijd van Alexander de Grote. Hij kreeg zijn bijnaam de Deugdzame vanwege zijn grote geloof in God en zijn goede daden voor zijn medemensen. In de rabbijnse literatuur is hij de auteur van de volgende uitspraak: “De wereld leunt op drie beginselen, op de Thora, op het dienen van G’d en op het uitoefenen van liefdedaden.” (Pirkei Avos, Spreuken der Vaderen, vertaling Rabbijn mr. drs. R. Evers). Beter een goede naam dan een kostbare geur, de dag waarop je sterft is beter dan de dag waarop je wordt geboren (Prediker 7:1). Een goede naam is beter dan goede olie, die wel een aangename geur verspreidt, maar die geur vervliegt snel. Een goede naam blijft van kracht. Een goede naam die verkregen wordt door studie en liefdadigheid is beter dan een goede naam die verkregen is door zalving met olie, zoals bij Hogepriesters en koningen. Aanzien dat verkregen wordt door eigen prestaties en bekwaamheid staat boven aanzien dat men erft. Volgens de rabbijnen zijn er drie kronen: “de kroon van de Thora, de kroon van het priesterschap en de kroon van het koningschap, maar de kroon van de goede naam overtreft alle.” (Avoth 4:13). De drie kronen zijn door God aan Israël gegeven. Dit zijn kronen voor hen die ze waard zijn. Het Joodse volk kan ze alleen waard zijn als ze de kroon van de goede naam hebben verworven. Een goede naam is beter op je sterfdag dan op je geboortedag,
De wijze koning Salomo heeft gezegd: “een drievoudig snoer wordt niet spoedig verbroken.” (Prediker 4:12). Dit slaat op de belangrijke rol van drievouden in de Joodse traditie. Er staan in de Bijbel drie aartsvaders – Abraham, Isaäk en Jakob. De Hebreeuwse Bijbel bestaat zelf ook uit drie delen – Torah (de vijf boeken van Mozes), de Profeten en de Geschriften. De drie leiders die Israël uit Egypte leidden, waren Mozes, Aäron en Mirjam. De dagelijkse gebeden worden ’s morgens, ’s middags en ’s avonds opgezegd. De gemeenschap van Israël bestaat uit Priesters (Cohanim), Levieten en Israëlieten. De Heer wordt drie maal geheiligd: Zij riepen elkaar toe: ‘Heilig, heilig, heilig is de HEER van de hemelse machten. Heel de aarde is vervuld van zijn majesteit.’ (Jesaja 6:3) Volgens de wijzen zijn er drie deelgenoten bij de schepping van de mens: God, Vader en Moeder (Kiddushin 30b). In de Joodse mystieke traditie is het ultieme voorbeeld van deze drievoudige relatie de eenheid van God, Torah en Israël, wat tot uitdrukking komt in de drie pelgrimsfeesten: Pasen, Pinksteren en het Loofhuttenfeest. In het Nieuwe Testament vindt de opstanding plaats op de derde dag en de herrezen Jezus verschijnt driemaal voor Zijn discipelen. Er waren in de Christelijke traditie drie magiërs die baby Jezus in Bethlehem kwamen aanbidden. De geschriften van Paulus en de Openbaring van Johannes staan vol terugkerende patronen van drie. Jezus sprak ook van zijn drievoudige rol als de Weg, de Waarheid en het Leven. Als in het christendom iemand berouw toont van zijn zonden, bestaat dit uit berouw, belijdenis en vergeving, wat gebed, vasten en liefdadigheid inhoudt. Dit patroon van drie wordt door de hele geschiedenis zelfs buiten de Joodse en Christelijke traditie gevonden. Volgens de Griekse filosoof Plato moet het ideaal samengesteld zijn uit het goede, het ware en het mooie. Fysica
februari/maart 2011
9
Wat betekent de profetie over Gog en Magog? steunt op de verhouding tussen massa, kracht en snelheid. In het Hellenisme geldt de scheiding tussen geest, ziel en lichaam. In het middeleeuwse Europa sprak men van Christenen, Joden en Heidenen. In de antieke wereld werd de drievoudige herhaling van een woord gebruikt als overtreffende trap. Als God in het visioen van Jesaja in de Tempel driemaal heilig werd verklaard door de engelen, dan betekende dit dus dat God heilig is in de geestelijke wereld, heilig in de fysieke wereld en heilig tot in alle eeuwigheden. In de offerrituelen van Griekenland en Rome werden bij speciale gelegenheden aan een godheid 3 dieren geofferd, zoals een varken, een schaap en een stier, of een varken, een bok en een ram. Men vindt dezelfde gedachte van drie offers in de Hebreeuwse Bijbel, als God aan Abraham om drie dieren vraagt, een koe, een geit en een ram, elk drie jaar oud (Genesis 15:9)1. De drie offers zijn een toespeling op de drie offers die in de Tempel gebracht zullen worden: het gehele offer, het vredeoffer en het schuldoffer. Waarom was dit offer dat Abraham bracht zo belangrijk? Voor het eerst in de geschiedenis van de godsdiensten wordt God een bondgenoot, die een nationaal gebied toezegt aan een volk dat nog niet eens geboren is. Deze plechtige belofte vormt de belangrijkste historische kwalificatie, die onvoorwaardelijk en onherroepelijk gewaarborgd wordt door een goddelijk verbond waarvan de rechtsgeldigheid boven ruimte en tijd uitstijgt. Ook in ons dagelijks leven is het getal drie een terugkerend onderdeel van onze cultuur. Er zijn 3 dagelijkse maaltijden. Drie kleuren beheersen de verkeerslichten. Bij honkbal zijn er 3 bases, 3 strikes en 3 outs. In de Olympische Spelen zijn er 3 soorten medailles. In gezegdes hebben we bloed, zweet en tranen en het genieten van wijn, vrouwen en gezang (Wein, Weib und Gesang). De oude scholing kende op het laagste niveau drie onderdelen: taal, letterkunde en welsprekendheid.
3
Er is ook een element van zegen en vloek verbonden met dit getal. Jona bracht 3 dagen in de buik van de vis door, de duisternis in Egypte duurde 3 dagen, er werden 3 mannen in de vurige oven geworpen en Paulus was 3 dagen na zijn bekering nog steeds in extase. Van Adam en Noach worden 3 zonen genoemd. Zowel in de synagoge als in de kerk wordt de drievoudige zegen van Aäron uitgesproken (Numeri 6:24-26).
1 Er is ook sprake van 2 vogels, maar die zijn van een andere categorie en zijn op de vijfde dag geschapen, terwijl de zoogdieren op de zesde dag zijn geschapen. Dat de dieren drie jaar oud moesten zijn, heeft te maken met de volwassenheid die ze dan bereikt hadden, waardoor ze voor de mens bruikbaar waren.
10
In de Joodse traditie komt een groep van drie altijd voor in oplopend niveau van heiligheid. Dit is om de weg voor het Koninkrijk van God voor te bereiden. ‘Kom naar buiten,’ zei de HEER, ‘en treed hier op de berg voor mij aan.’ En daar kwam de HEER voorbij. Er ging een grote, krachtige windvlaag voor de HEER uit, die de bergen spleet en de rotsen aan stukken sloeg, maar de HEER bevond zich niet in die windvlaag. Na de windvlaag kwam er een aardbeving, maar de HEER bevond zich niet in die aardbeving. Na de aardbeving was er vuur, maar de HEER bevond zich niet in dat vuur. Na het vuur klonk het gefluister van een zachte bries. (1 Koningen 19:11-12) Het boek Openbaring spreekt in hoofdstuk 11 van drie rampen die aan de opening van de Tempel van God in de hemel voorafgaan, wanneer de Ark van Zijn Verbond zichtbaar wordt. Dit moet een tijd van oordeel zijn voor de volken, als de zachtmoedigen de aarde zullen beërven. De volken raasden in woede, maar nu laat u uw woede razen. De tijd is gekomen om een oordeel te vellen over de doden; en om uw dienaren, de profeten, te belonen, evenals de heiligen en degenen die, jong en oud, ontzag hebben voor uw naam; en ook om hen die de aarde vernietigen nu zelf te vernietigen.’ (Openbaring 11:18) De wereld die wij kennen, zal fundamenteel omgevormd worden. Als die tijd aanbreekt, zal zelfs op de bellen van de paarden gegraveerd staan: ‘Aan de HEER gewijd’. De kookpotten in de tempel zullen dienen als offerschalen voor het altaar. Alle kookpotten in Jeruzalem en Juda zullen aan de HEER van de hemelse machten gewijd zijn; ieder die wil offeren, kan ze gebruiken om er zijn offer in te bereiden. Als die tijd aanbreekt, zullen er nooit meer handelaars2 zitten in de tempel van de HEER van de hemelse machten. (Zacharia 14: 20,21)
2 De NBV kiest hier voor de vertaling ‘handelaars’. Door onze NBG51 en Statenvertaling zijn wij gewend aan de uitdrukking “Kanaäniet(en)”. Rashi (1040-1105) beweert dat het woord Kanaäniet een samentrekking is van drie Hebreeuwse woorden, die vertaald kunnen worden als ‘Hier is geen arme man’. Daarmee wordt bedoeld dat de tempelschat gevuld zal zijn met goud en zilver van de buit op de heidenen. De schatbewaarder zal daarom geen eigendommen van de tempel hoeven te gebruiken om de benodigdheden voor de tempeldienst aan te schaffen. Radak (1160-1235) verklaart dat er geen noodzaak meer zal zijn voor de schatbewaarder om handel te drijven met eigendommen van de Tempel, omdat zoveel mensen aan de Tempel zullen bijdragen.
februari/maart 2011
Wat betekent de profetie over Gog en Magog? Met de “Kanaäniet” verwijst Zacharia naar de Gibeonieten die als houthakkers en waterdragers in de Tempel dienden. Hun dienst zou niet meer nodig zijn omdat de vooraanstaande leiders uit alle volken nu de priesters zullen dienen. De godsvrucht van de Tempel zal dan het hele leven van de volken doordringen en hen verheffen tot een niveau waar zelfzucht en eigenbelang volledig overwonnen zijn en iedereen zijn plichten zal vervullen met als enig doel om Gods wil te doen. Er zullen donkere dagen voorafgaan aan de komst van de Messias. Dit proces staat bekend als de geboorteweeën van de Messias. We leven ongetwijfeld in gedenkwaardige tijden en we zijn getuigen van de vervulling van veel van de profetische geschriften. De wijzen spreken over drie onafhankelijke oorlogen, die uitgevochten moeten worden. Dit zijn de oorlogen van Gog en Magog, die pas zullen plaatsvinden na de eerste stappen naar de verlossing, die gemarkeerd wordt door de fysieke terugkeer naar het Land Israël.
WO
Moderne commentatoren die over dit onderwerp schrijven, associëren de twee tot nu toe gevochten wereldoorlogen en de verwachte derde wereldoorlog met dit proces, of de moderne oorlogen die Israël tot nu toe heeft gevochten. Daarom zijn voor sommigen de Onafhankelijkheidsoorlog (1948), de Zesdaagse Oorlog (1967) en de Jom Kippoer Oorlog (1973) de vervulling van de oorlogen van Gog en Magog. Maar als de oorlogen van het moderne Israël de oorlogen van Gog en Magog zijn, waar is de Messias dan en waarom verkeert Israël nog steeds in gevaar Onafhankelijkheidsoorlog en wordt Israël geïsoleerd Zesdaagse oorlog door de naties? Het is veel Jom Kippoer oorlog aannemelijker dat het om de wereldoorlogen gaat.
1 2 3
“Nakomelingen van Jakob, kom mee, laten wij leven in het licht van de HEER” (Jesaja 2:5). Op een conferentie in Kattowitz in Opper-Silezië in 1884 werd een centrale organisatie opgericht en Leo Pinsker werd tot President gekozen. In zijn openingstoespraak benadrukte hij het belang van terugkeer naar de grond. In 1896 publiceerde Theodor Herzl zijn pamflet “Der Judenstaat: Versuch einder modernen lösung der Judenfrage.” 4 Op 29 augustus 1897 werd het eerste Zionistencongres gehouden in Basel, Zwitserland. De taak van dit congres werd door Herzl in zijn eerste toespraak geformuleerd als “de eerste steen te leggen van het huis dat de Joodse Natie moet huisvesten.” De Eerste Aliyah of immigratie naar Israël tussen 1882 en 1903 bracht 25.000 Joden naar Palestina. De Tweede Aliyah in de jaren tot de Eerste Wereldoorlog, tussen 1905 en 1914, brachten nog eens 30.000 Joden naar het Land Israël. De fysieke terugkeer naar het Land Israël was begonnen. De Eerste Wereldoorlog bracht de Balfour-declaratie met zich mee, op 2 november 1917, waarin de Britse regering steun verklaarde aan de vestiging van een nationaal tehuis voor het Joodse volk in Palestina. Op 29 september 1922 beloonde de Volkenbond een mandaat aan de Britse regering om het Joods nationaal tehuis te beschermen en zich tot het uiterste in te spannen om de Joodse immigratie te bevorderen en Joden aan te moedigen zich in het Land te vestigen. De Tweede Wereldoorlog leidde tot de Holocaust, waarbij de Britten de toegangspoorten naar het Land Israël sloten, door de immigratie vijf jaar lang streng te begrenzen, waarna geen verdere immigratie toegestaan zou worden zonder Arabische instemming en de verkoop van land aan Joden onmiddellijk verboden moest worden. Deze politiek van het Britse Witboek van 17 mei 1939 resulteerde in de Joodse strijd om onafhankelijkheid.
De terugkeer naar het Land Israël begon met de vorming van genootschappen die de Joodse emigratie naar Palestina in 1881/1882 wilden bevorderen. Ze ontstonden onafhankelijk van elkaar in een aantal Russische steden. Deze groepen stonden bekend als Chovevei Zion3 (Minnaars van Zion). Ze deelden het geloof “dat er voor het volk Israël geen verlossing is zolang ze geen eigen regering in het land Israël vestigen.”
Op 29 november 1947 stemden de Verenigde Naties voor scheiding van Palestina in Arabische en Joodse staten. Op 14 mei 1948 las David Ben-Gurion de Israëlische Onafhankelijkheidsverklaring voor, in het Tel Aviv museum. Israël werd toen aangevallen en binnengevallen door vijf Arabische legers (Egypte, Jordanië, Syrië, Irak en Libanon). In 1949 werd de wapenstilstand door de Arabische staten getekend op het eiland Rhodos.
Het meest actief was de groep die in 1881 werd gevormd door studenten van de hogescholen en universiteiten in Kharkov, die zich Bilu noemden, naar de beginletters van de eerste woorden van een tekst uit de Bijbel:
Al deze belangrijke gebeurtenissen bij de ontwikkeling van het moderne Israël hebben plaatsgevonden vóór, tijdens en na beide wereldoorlogen. Betekent dit, dat een derde wereldoorlog een eind aan de oorlogen van Gog en Magog zal maken? wordt vervolgd
3 Het is interessant om te melden dat het AMI-Centrum in Jeruzalem gevestigd is in een straat met de naam Hovevei Zion.
4 Ned: De Jodenstaat, poging tot een moderne oplossing van het joodse vraagstuk, Mets & Schilt, Amsterdam, 2004.
februari/maart 2011
11
Wat betekent de profetie over Gog en Magog?
slot
door Daniel Gwertzman - deel 2
Er zijn tijden dat de Heer de wereld op zijn kop zet.
Samenvatting van deel 1: Na de inzameling van Israël zal Gog met een machtige coalitie van vele volken Israël vanuit het uiterste noorden aanvallen en plunderen (Ez. 38-29). Het noorden wordt beschouwd als de plaats van de kwade krachten (Jer. 1:14). Gog maakt plannen om het weerloze Israël aan te vallen. God zal Gog vernietigen in het land Israël. In de nasleep van de oorlog heeft Israël zeven maanden nodig om het land te reinigen (Ez.). Liefde of liefdadigheid is in het Hebreeuws ‘chessed ve emet’, wat letterlijk ‘de doden begraven’ inhoudt. Dat gebeurt aan het eind van de oorlog van Gog en Magog. Volgens Hogepriester Simon de Deugdzame leunt de wereld op drie beginselen, op de Thora, op het dienen van G’d en op het uitoefenen van liefdedaden. Volgens de rabbijnen zijn er drie kronen: “De kroon van de Thora, de kroon van het priesterschap en de kroon van het koningschap, maar de kroon van de goede naam overtreft alle.” De uitspraak “een drievoudig snoer wordt niet spoedig verbroken” (Prediker 4:12) slaat op de belangrijke rol van drievouden in de Joodse traditie. “Heilig, heilig, heilig is de HEER…” (Jes 6:3). In de Joodse traditie komt een groep van drie altijd voor in oplopend niveau van heiligheid om de weg voor het Koninkrijk van God voor te bereiden. Er zullen donkere dagen voorafgaan aan de komst van de Messias. Dit staat bekend als de geboorteweeën van de Messias. De wijzen spreken over drie onafhankelijke oorlogen, de oorlogen van Gog en Magog, die na de fysieke terugkeer naar het land Israël gevoerd zullen worden. Dit kan slaan op de twee wereldoorlogen en de verwachte derde wereldoorlog. Het is niet waarschijnlijk dat het de drie Israëlische oorlogen, de Onafhankelijkheidsoorlog, de Zesdaagse Oorlog en de Jom Kippoer Oorlog zijn, want dan had de Messias zich al geopenbaard moeten hebben. Door toedoen van de Eerste Wereldoorlog kwam de verklaring van Balfour die de vestiging van een Joods nationaal tehuis mogelijk maakte. Door toedoen van de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust riep David Ben-Gurion de Israëlische Onafhankelijkheid uit, waarna Israël door vijf Arabische legers werd aangevallen. Al deze belangrijke gebeurtenissen bij de ontwikkeling van het moderne Israël hebben plaatsgevonden vóór, tijdens en na beide wereldoorlogen. Betekent dit, dat een derde wereldoorlog een eind aan de oorlogen van Gog en Magog zal maken? Correcties: De 3 magiërs worden zonder aantal vermeld in het NT, het aantal 3 is een Christelijke traditie. De zoogdieren werden niet op de vijfde, maar op de zesde dag geschapen. Tot zover de samenvatting van deel 1
8
De HEER verwoest de aarde en slaat haar kaal, hij ontwricht haar en verstrooit haar bewoners. (Jesaja 24:1) Er zijn pogingen geweest om te ontdekken wat er over Gog en Magog is geschreven, om vast te stellen wie zij zijn en waar zij vandaan komen. Om te beginnen spelen de zegen en de vloek voor de zonen van Noach een belangrijke rol bij het uitzoeken van het toekomstige conflict (Genesis 9:8-27). De tradities over Magog verschillen, maar we weten in ieder geval dat hij een nakomeling is van Jafet, de zoon van Noach (Genesis 10:2). Volgens deze traditie ligt het land van Magog in wat tegenwoordig zuidoost Rusland is. Dit houdt in, dat het in het gebied van de Kaukasus ligt, tussen de Zwarte en de Kaspische Zee (Yerushalmi Megillah 3:9). In deze bron worden Gog en Magog geïdentificeerd als de Goten, een Oost-Germaans volk dat de Scythen vernietigde en in dat gebied ging wonen. Deze traditie werd door de kerkvaders overgenomen ten tijde van de Gotische volksverhuizing. Er is ook een oude Christelijke traditie die Gog en Magog identificeert als de Barbaren, die Alexander de Grote opsloot achter de ijzeren poorten bij de Kaspische Zee, maar die aan het eind der dagen zullen uitbreken. Tijdens de Islamitische veroveringen identificeerden Christenen de Moslimlegers met Gog en Magog. De oppervorst van Mesech en Tubal, één van de bondgenoten van Gog, schijnt ook een nakomeling van Jafet te zijn, want Mesech en Tubal zijn de namen van de zonen van Jafet. Ook Perzië (Iran) wordt geïdentificeerd met Jafets zoon Tiras en met Togarma (Ezechiël 38:6), een kleinzoon van Jafet. Daarom schijnt het dat de krachten die aan het eind der dagen verzameld zullen worden tegen Israël, grote contingenten van de nakomelingen van Jafet zullen bevatten. Gog zal zelf geen nakomeling van Jafet zijn, maar van Edom, die in de hele Bijbel wordt beschouwd als kwaadaardig en de onverzoenlijke vijand van Israël. Dit zegt de HEER: Misdaad op misdaad heeft Edom begaan: ze hebben hun broeders met het zwaard achtervolgd, zonder enig medelijden. Hun woede was onverzadigbaar, ontembaar hun razernij. Daarom zal ik mijn vonnis niet herroepen (Amos 1:11). Ten tijde van de vernietiging van de Eerste Tempel, maakten ze misbruik van de situatie en grepen de macht in delen van Juda en er zijn aanwijzingen dat ze ook deel hadden aan de vernietiging van Jeruzalem (Ps. 137:7) en zelfs aan de vernietiging van de Tempel zelf (Obadja 16). Tijdens de Tweede Tempel verbreidde zich het geloof dat het de Edomieten waren, die de Eerste Tempel hadden afgebrand en ook de bouw van de Tweede Tempel belemmerden (Ethiopian Enoch
april/mei 2011
Wat betekent de profetie over Gog en Magog? 89:66-72). Deze intense, toenemende haat tegen Edom, werd in verband gebracht met de haat van Rome, nadat Rome net als Edom de Tempel had vernietigd. De verplettering van de Diaspora-opstand (115-117 A.D.) tijdens keizer Trajanus, en nog meer de onderdrukking van de opstand van Bar Kochba (132-135 A.D.) en de decreten tot vervolging tijdens keizer Hadrianus, droegen bij tot deze haat. Er is overeenkomst tussen Edom, dat vergeleken wordt met een varken, en Rome waarvan de zeug een belangrijk symbool was. Er wordt gezegd dat Edom op hoge plaatsen verblijft, als een adelaar (Obadja 4) en de adelaar was ook een belangrijk symbool van Rome. In de rabbijnse literatuur wordt vaak naar Gog verwezen als Armilus, wat een variant is op Romulus, de stichter van Rome (Yonatan Ben Uziel over Jesaja 11:4). Daarom spreken de meeste wijzen in hun commentaren over Edom expliciet over Rome. De Talmoed zegt ook dat Rome is gesticht door de kinderen van Ezau. De Messias zal moeten strijden tegen een koning die niet dezelfde nationaliteit heeft als het volk waarover hij regeert. De koning die de aanval op Israël leidt, zal van Ezau-Edom komen. De gelederen van zijn strijdmacht zullen komen van Jafet, Cham en de nakomelingen van Ismaël. Dit is echt niet ver gezocht, als we denken aan het vierde koninkrijk dat in het zevende hoofdstuk van Daniël wordt beschreven. Het vierde en meest afschrikwekkende dier heeft tien horens waartussen een elfde horen opkomt. Volgens de wijzen symboliseren de tien horens tien koningen uit het vierde koninkrijk. De elfde horen is de laatste koning die tegenover Israël zal staan. Al deze koningen zullen van EzauEdom afstammen. Volgens deze visie zet Ezau-Edom andere volken aan om tegen Israël te strijden. Dit past goed in de leer van de wijzen over het vierde koninkrijk, dat anders is dan andere koninkrijken door zijn vermogen om haat tegen Israël over te brengen op andere volken.
Daarom wordt hij gezegend, omdat zijn handeling tot eer van God was (Genesis 9:26). De wijzen leren dat de rol van Jafet in de geschiedenis de vertegenwoordiger is van het gevoel van de mens voor esthetiek. De waardering van de kunst, toneel, poëzie, muziek, atletiek en filosofie heeft zijn wortels in Jafet, de stamvader van de Grieken. De gaven zijn werktuigen die God aan de mens heeft gegeven. Wie naar schoonheid zoekt, de kunstenaar, kan beïnvloed worden door externe krachten. Zijn zienswijze kan makkelijk veranderen. Hij kan zijn gaven net zo makkelijk inzetten voor Edom als voor Sem, in zijn strijd voor het Goddelijke. Door de hele geschiedenis zijn de afstammelingen van Jafet heen en weer geslingerd tussen de uitersten van spiritualiteit en de grofste zinnelijke begeerten. Dezelfde Jafet, die ermee instemde om het pad van heiligheid te bewandelen door Sem te helpen de eer van zijn vader veilig te stellen, kon eeuwen later Haman toestaan om zijn rijk te beheersen en de afstammelingen van Sem uit te roeien. Daarom zal Jafet, de vertegenwoordiger van alle wereldse culturen in de strijd aan het eind der dagen partij kiezen voor Edom. De mens zal klaarblijkelijk niet in staat zijn om zijn gaven te gebruiken als die geen verband houden met de dienst aan God. In de woorden van de wijzen: als de mens meelevend is met de wreden, zal hij uiteindelijke wreed zijn voor meelevenden (Ecclesiastes Rabbah 7:36). In onze wereld zien we dit duidelijk als mensen goed en kwaad verloochenen en het Woord van God de rug toekeren. Zij adopteren politieke correctheid en realpolitik. Ze omarmen dictators en terroristen en keren de onschuldige slachtoffers van terreur de rug toe. Ten slotte zullen de hemelen Gods majesteit verkondigen (Psalm 19:2) en de aarde zal vol zijn van Zijn heerlijkheid (Jesaja 6:3). Het laatste oordeel zal komen, maar God verlangt niet naar de dood van de zondaar, maar naar zijn berouw.
Dit wordt verbonden met de geschiedenis van Poerim in het boek Esther. De Amalekiet Haman stamde van Ezau af. Hij was de aanstichter aan het hof in Perzië, dat afstamt van Jafet. We weten hoe het afliep en zo zal het ook in de oorlog van Gog en Magog gaan, als de Edomitische koning van Gog de volken van Jafet zal aanvoeren in de strijd.
Ze zullen zich niet meer verontreinigen met hun afgoden en hun afschuwelijke misdaden, ik zal hen van hun zondige ontrouw redden en hen reinigen. Zij zullen mijn volk zijn en ik zal hun God zijn (Ezechiël 37:23).
Moge God ruimte geven aan Jafet, hem laten wonen in de tenten van Sem; knecht van Jafet zal Kanaän zijn.’ (Genesis 9:27)
Dit is ook de weg die in het Nieuwe Testament is opgenomen voor hen die de weg van geloof, hoop en liefde volgen. Ook zij hoeven niet te vrezen voor de oordeelsdag.
Waarom zullen de volken van Jafet zich bij de coalitie voegen, als zij volgens de zegen van Noach “wonen in de tenten van Sem”? In Genesis 9:20-27 leren we hoe Jafet zijn broer Sem hielp om de waardigheid van Noach te beschermen door zijn naaktheid te bedekken. Volgens de rabbijnse interpretatie liet Jafet zich meeslepen in deze goede daad, maar het initiatief ging uit van Sem, die het kleed nam waarmee zijn vaders naaktheid werd bedekt.
Gelukkig zijn zij die hun kleren wassen: zij kunnen over de levensboom beschikken en zullen de stad door de poorten binnengaan. Buiten is de plaats voor de honden die zich bezighouden met toverij en ontucht, met moord en afgodendienst, voor iedereen die de leugen koestert en ernaar handelt (Openbaring 22:14-15). ■
april/mei 2011
9
