Samenvatti ng Bed riifsrecht (colleges) Oktober 2012
Bedrijfsrecht college
L
kopen: Boek, Reader, Reader komt voor 20% terug in tentamen voor 29 oktober juridisch artiket 6 a4tjes inleveren ter beoordeling 7. Maak samenvatting 2. geef het verband aan tussen t juridische onderwerp en I of meer bedrijfskundige leerstukken (onderbouwen met modellen) lnleveren 5 november 76.00 432WSN6_11 2_5 tentamen 40 MC minimaal 25 goed
Wat is Recht Geen uniforme definitie, iedereen andere mening. Gehanteerd: Recht
is een besturginssysteem voor menseliik handelei dat operationeel moet zijn zodra mensen deel uitmaken van een samenleving.
Dus hoe binnen een samenleveing men moet gedragen tegenover elkaar om het leefbaar te houden. De media toont bijna alleen ,u"r. dingen die hier mee te maken hebben (chaos, aanslagen, oorlogen). Doel van het systeem is
om de belangen van de mensen binnen een samenleving via een bepaalde systematiek te ordenen en te beschermen tegen inbreuken op de geldende normen en waarden, Dus wat mag je verwachten als mensen (jijzelf
of anderen) zich niet houden aan de gemaakte afspraken? wat zijn de consequenties?
lndeling in verschillende rechtsgebieden
Er zit een systeem achter verschillende rechtsprincipes. Het systeem gaat er
vanuit dat alle rechtsgebieden in 2 delen te verdelenzijn, namelijk *"1k" rechten van publieke aard zijn en welke van private aard. Privaat recht (civielrecht, burgerliik recht) regelt de rechtsverhouding tussen 2 burgers. Bijvoorbeeld een burenconflict. Je treft altijd een zaak aan waarbij eigen belang bij beide partijen voorop staat. bij publiek recht staat een burger tegenover de overheid. Bijvoorbeeld de gemeente of provincie. ook de rechisverhouding tussen twee overheidsinstanties valt onder publiek recht. Bijvoorbeeld proviniie versus gemeente. ln deze zaken zie je meestal een situatie waarin eigen belang tegenover het "algemeen" belang staat. Denk bijvoorbeeld aan een ondernemer die tegen milieuwetgeving aanloopt. ook verschillende algemene belangen kunnen dus tegeover elkaar komen staan (bij 2 overheidsinstanties). Deze indeling van privaat en publiek recht geldt zowel nationaal als internationaal! Niet alle handelingen van de overheid ziin publiekrechtelijk van aard. Het ligt eraan hoe die overheid zich opstelt.
'd*er*e*lsi**: De gemeente Groningen verreent mirieuvergunning aan een vuilverwerkingsbedrijf I Publiek (milieuvergunnning afgeven kan alleen de overheid doen)
t
,
t
q=! lr r -
-
betuwelijn I Publiek (alleen Provincie Gelderland onteigent stuk grond voor overheid kan grond onteigenen) I Privaat (dit kan je Gemeente Amsterdam least een auto voor de burgemeester dan ook niet zomaar die zelf ook, dit valt niet over publiekrecht en ze kunnen auto onteigenen oid). Belastingaanslag opleggen I Publiek recht
doet wat all66n zij kan' Privaat Publiekrecht geldt dus alleen als de overheid iets gebeurde geen exclusief recht recht geldt in principe in alle gevallen waarin het is van de overheid.
Privaatrecht Verder oPsPlitsen: pe rso ne n &fa m i i e recht I re g el s ** r* < h? : Re g el s m bt h et EE &€3 ffi = Fe r=e r= = binnen en buiten het gezin' die betrekking hebben op de rechtsverhoudingen zijn voorbeelden' Kinderen, ouderlijke macht, echtscheidingen, alimentatie lntermenselij ke relaties =V*e=m*g**=r€{ht: Rechtsregels die betrekking hebben op ziin' voorbeelden zijn rechtsverhoudingen die priair op geld waardeerbaar enz koo pove reen komsten, a rbei dsovereen komsten "' drie subthema's: Vermogensrecht wordt het meest behandeld en kent is -Goederenrecht Rechtsverhouding tussen persoon en goed. voorbeeld eigendom. I
E E E
als gemaakt is speelt de familiebanden staan vaak centraal. Als er een testament
-*#=ee *E: Heeft raakvlak met bovenstaande. Zowel vermogen
recht op klein deel van erfenis rest eigenlijk geen rol meer. Kinderen hebben altijd je ook erven' maar je kan ook (ookal staan in testament van niet). schulden kun te willen erven als er een een erfenis weigeren. Er is zelfs een optie om alleen van je leven [' vraag 1 is positief saldo is (benificiaire). Dus altijd doen in de rest en echtgenoot evenveel' of er een testament is.zo nee, dan tiijgen kinderen Ligt ook aan hoe de mensen getrouwd zijn'
Pggfiilrrecht coilese z Trias politica E. e**Egew*r=#* macFrE formutelen u'r"Lene 'un
Taak: het
;:ff*"Jil::iliXH"t"'"'i' E. Ej€,*v*eren#e
door
";
ac,e*e*E
;::,::.,'fiJ"";J"",0."J,"::t;:,.r;,s ziin, dezer""
regers. onderdeer hiervan is het parrement. oe-o*g". zo worden de resers dus
." passen en uit ,"
Deze macht is in handen van een
J::L::'
rekeninshoudend
,"i
oll"gets die er
B. ffi=ehtspr*k**#* m==*E:* Deze
macht is in handen u"n hebben de toepassing ""-n-onafhankerijke groep burgers die ars taak van Jie-r-egets te toetse; ;;; hebben gehouden' Deze gro"p b,;rgers zijn n"trrrti;t mensen die ich er niet aan de onafhankerijke rechters. ?rEe= F*fitic* *p Cen*reeE gr€-tre*rr De wetgevende macht is in NL in handen van de staten_generaar, dat wir zeggen machr is de reserins, dat zijn 1ffin"";'JffirT:r:u":rrxvoerende de res eri n s. Re c h ts p re a" ke n d e r, |,il,fl
ilIilli,,
TrE*s
F+EEEE*=
*r*vreEa*!
+p Eeceartre*E ;esv+a*
s:i.-"re*u
Ge=":e*nE+!ijk .f
ff[";[: ::. r".*,,,
:
vec.:
l'$:HH[?*:'fil:""
teraad,uitvoerende macht is co,ese van B&w.
/
De rechterlijke macht Zie ex art. 112 e.v. Gw Drie soorten rechtsPraak: Et E ** [ ;i ke,i< i :' * *r ='* = Zie college 1.
*
-r
=
g
=
E
*
=e =
h
E
=
p :'= a k:
*t= P r*e k *
ffi
r*
rst*€ *tc
ti
k* -*=h€=prc* F:
=E ==E+ houdt zich bezig met publiekrechtelijke problemen, er zal altijd een overheidsinstantie oid bij betrokken zijn.
Wet op de rechterlijke organisatie
Er is 1 Hoge raad, 5 gerechtshoven en 19 arrondissementsrechtbanken' De bedoeling hiervan is dat wordt voorkomen dat een rechter een uitspraak doet en er geen mogelijkheid is om deze uitspraak te toetsen aan een andere rechter. ln Nederland is de hoge raad het hoogste al is het ook mogelijk om naar een Europeese rechter toe te gaan.
Competentieregels
gaan over: welke rechter is nou bevoegd in welk geval. Absolute & relatieve competentie:
&=*eE*Es =*=P=EemEE=: -Welk type gerecht moet een zaak in eerste aanleg behandelen?
Een rechtbank of
een gerechtshof? Hangt af van welke vorm van rechtspraak het betreftl Rechtbank: Burgerlijk recht (alle vorderingen), Strafrecht (alle misdrijven&overtredingen) of Bestuursrecht (Awb-besluiten, in beroep gaan tegen gemeentelijk besluit bijvoorbeeld).De laagste rechters zitten in de "sector Kanton"' Hier komen de simpelste zaken terecht. Hier heb je vaak geen advocaat nodig.
Se=t+r K=s=t+=:
Burgerlijk recht: vorderingen tot 25000, ongeacht hun aard' ook alle
vorderingen uit huurovereenkomst, huurkoop, tot 40000€ en pacht. a rbeidsovereenkom sten&cao's, consu menten kred i et Strafrecht: de meeste overtredingen (424 SR)' Bestuursrecht: Nooit bij sector Kanton!
Gerechtshoven: Alle beroepszaken van de rechtbanken. ook als je van sector kanton komt kom je hier terecht, dus niet nog een keer bij de eerdere rechtbank
op een hoger niveau. De Gerechtshoven in Amsterdam en Arnhem hebben een de speciale rol: ln Amsterdam staat de ondernemerskamer en in Arnhem staat deze op dus Pachtkamer. Je beroep in ondernemings- of pachtzaken meoten plekken worden behandeld en kan dus niet bij ander gerechtshof'
ReletEeve €omPetentie
-Welke van de rechtbanken of gerechtshoven moet de zaak in eerste aanleg behandelen? ln welke stad?
Burgerliik recht; Woonplaats gedaagde Strafrecht: Plaats waar delict gepleegd is Bestuursrecht: In zake van de centrale overheid (zoals belastingdienst) dan
is
het de woonplaats van de belanghebbende, in zake van een lagere overheid is het de zetel van het bestuursorgaan (zoals gemeente)'
Bedrijfsrecht lectu re 3
i,.
Overeenkomstenrecht Bestaat uit contractsvrijheid en de verbindende kracht d*cTEracEsvrijl=eid Partijen ziinvrii om al dan niet een contract af te sluiten met een wederpartij. Partijen zijn ook vrij om zerf de inhoud van de overeenkomst te beparen (leveringstijd' betalingstermijn etc.). overeenkomst mag nooit in strijd zijn met de wet. De inhoud van een overenkomst (ex art 6:24g BW) wordt vasgesteld door: de afspraak tussen partijen 1 de 2. wet 3. de gewoonte 4. de redetijkheid en biilijkheid L=e =s*rbiF?der=€e
kree3tt Afspraak=afspraak (pacta sunt servanda).
Soorten overeen kom sten
Er ziin verschillende soorLen manieren om overeenkomsten in te delen deze zijn: consensuere overeenkomsten en Formere overeenkomsten, benoemde overen komsten en o n ben oemde overeen komsten, wederkeri ge overeen komsten en eenzijdige overeenkomsten, duurovereenkomsten en eenmarige overeenkomsten. il+=r cL: *i e *=Ee:=e* * k*e=.: =en =tan voor totstandkoming is wirsovereenstemming vordoende. Voorbeerden zijn a rbeidsovereenkomsten, koopovereen komst, h u u rovereen komst FerseeE* +v*reerc k*;E€t*rE voor totstandkoming zijn bepaalde vormvereisten zoals een schriftelijk stuk. voorbeelden zij n vverzekeri n gsovereen komsten, h u u rkoopovereen komsten, koopovereenkomsten mbt r"girturgoederen (auto,s, huizen). Ee
***
*=
*e
€Ive ree
s=
k-e rx
r.:
=Ec expliciet in de wet geregeld, met dwingende wetsbepalingen ter bescherming va n de zwa kkere pa rtij (zoa rs a rbeidsovereen komsten, koopovereen komsten
*
e e ue r== + k+ :r= st+ ci Niet nader in de weg geregerd (reaseovereenkomsten, side-retters =
+=e
"'#e#e
=
+ ir; e r: d
rken! ge *ve reei= k+ m
:r
=t* Beide partijen hebben een verprignting (komt het meeste voor) (denk aan koopovereenkomst)
ree n korn sE= nzij * = = G**= = partij heeft prestatieplicht (denk aan schenkingsovereenkomst) Slechts 1 Ee
E
==. = -. *-,E_EEL' . - ---GLI ^ -.l- *-
-
-E*- -
Wederzijdse verplichtingen duren langere tijd voort (onderhoudscontracten, a rbeidscontra cten ) EenmeE EE=
*vereenkeme?cn
Eenmalig karakter
Algemene voorwaarden Heel vaak wordt de inhoudt van een overeenkomst voor een groot deelbepaald door de algemene voorwaarden. Dit zijn de kleine lettertjes die de randvoorwaarden van de overeenkomst bevatten. Dus niet de kern van de overeenkomst. De ondernemer die de algemene voorwaarden heeft geconstrueerd heet " de gebruikef'. De andere partij heet de " wederpaftii". Ten eerste kunnen ze de contractuele verplichtingen nader invullen. Zoals bijvoorbeeld betalings- en leveringstermijnen.ten tweede kunnen er ook contractuele verplichtingen uitgesloten worden. Dit heet een exoneratieclausule. Voorbeeld is een verzekeringsmaatschappij die in bepaalde voorwaarde stelt bij de uitkering van de vergoeding na een inbraak (bijvoorbeeld dat er braaksporen moeten z\n). Ten derde kunnen algemene voorwaarden ook contractuele verpl ichti ngen aa nvul len. Voorbeeld is een garantiebepal ing.
Koopovereenkomsten Art 7.18W: "Koop is de overenkomst waarbij de een zich verbindt een zaak te geven en de ander om daarvoor een priis in geld te betalen" Bedoeling van elke koopovereenkomst is het om een wijziging aan te rengen in de eigendomsverhoudingen mbt de onderhavige zaak en de rechthebbende. 5s=+s*iala 5!LIL '
alo+=+-*+-iE-._i
LIVIiIL=
E
-het gaat om een prijs (mocht die ontbreken dan geldt een "redelijke" prijs). Als de "prijs" is de verplichting om een andere zaak te geven, dan is er sprake van een ruilovereenkomt -het gaat om een zaak. Niet alleen roerende en onroerende zaken, maar ook vermogensrechten. Voorbeeld van een vermogensrecht is het doorgeven van een vordering aan een incassobureau of het verkopen van een octrooirecht, hetverkopen van een auteursrecht of het recht wat een kaartje voor een concert vertegenwoord igt.
B
ijzondere koopovereen kom sten
#*r':#eE=k+*p Koper en verkoper handelen beroepsmatig. Koper wil de gekochte goederen met winst doorverkopen. Het handelskoop kent geen specifieke juridische regeling (komt niet specifiek in de wet voor) Ce=s=n':=n€*nF;*eB Een koopovereen komst die: "een roerende zaak (niet-registergoed) betreft, waarbij de verkoper handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf, en de koper een natuurlijke persoon is, die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf". Dit onderscheid is belangrijk omdat de consument in het geval van consumentenkoop een uitgebreide bescherming geniet. voorbeeld is europese wetgeving die de consument beschermt bij aankopen en garantieregelingen. Art7.17 lid 2 BW: "De verkochte zaak moet de eigenschappen hebben die de koper op grond van de overeenkomst mocht verwachten". Vraag hierbij is wat de consument bij normaal, niet-zakelijk gebruik van de zaak mag verwachten. AIs een goed niet voldoet aan de normale verwachtingen mbt tot kwaliteit en levensduur is het goed non-conform. je hebt dan bijvoorbeeld recht op een reparatie of vervanging van de mobiel. Garantietermijn: Ex art 7:18 Iid 2: op alle nieuwe dingen die je koopt krijg je minimaal 6 maanden.
iie+p af afhet+Eimg -De koper wordt bij de aflevering van de zaak meteen de eigenaar van de zaak -Bij aflevering van de zaak hoeft de koper slechts een deel van de kopprijs te voldoen -Het grootste deel van de koopprijs wordt vervolgens in termijnen gedaan -Zie art 7 A 757 6 ev BW K*ep +n*er elg=rcdem=v+*rbeh+u# I Fr.u:"ke*p -De koper wordt bij aflevering van de zaak geen eigenaar van de zaak
-Pas als de totale koopsom is voldaan wordt men eigenaar Dit noem ie levering onder opschortende voorwaarde, Voordeel hiervan is dat als de koper faiiliet gaat, de eigena ar zijn zaak kan terugvorderen bij de curator. De betaalde termijnen hoeven dan niet terugbetaald te worden want dan geldt dat als huur. Nadeel is dat het eigendomsvoorbehoud alleen werkt zolang het een zelfstandige zaak betreft. Dus wel een zeilboot maar niet een motor die
je vervolgens in een auto bouwt, de motor heeft dan zijn zelfstandigheid verloren want het is onderdeel van iets anders.
Bedrijfsrecht lecture 4 Privaatrecht
Bestaat uit regels mbl personen en familie en mbt vermogen Vermogen betaat uit negatief (schulden) en positief (bezittingen).
Bezittingen noemt men binnen het recht meestal goederen. Goederen kun je verdelen in vermogensrechten en zaken. Alle zaken zijn goederen maar niet alle goederen zijn zaken. Zaken bestaan weer uit roerende en onroerende zaken. Onroerende zaken bevatten panden, bomen planten e.d'. Alles wat niet onroerend is is roerend.Onroerende zaken zijn in de wet gedefineerd als:
-
grond
lebouwen & werken, rechtstreeks of indirect met de grond verenigd Nog niet gewonnen delfstoften Met de grond verenigde beplantingen
G*ed=re* Goederen (art 3.1 BW) is een overkoepelend begrip voor alle zaken en vermogensrechten. Zaken zijn de voor menseliike beheersing vatbare stoffetijke objecten Dus tastbare dingen, materieel van aard. Mensen zijn een uitzondering. Goederen kunnen ook op een andere manier verdeeld worden, namelijk tussen reg i ster en n i et- reg i ster goederen. Reg istergoederen zij n a e goederen waarvoor -wil men ze vestigen of overdragen- inschrijving in de daarrtoe bestemde openbare registers noodzakelijk is. Alle onroerende zaken vallen onder de registergoederen. Daarnaast vallen ook bepaalde roerende zaken onder de registergoederen. Voorbeelden zijn sommige schepen en vliegtuigen. Tot slot vallen ook bepaalde vermogensrechten zoals bijvoorbeeld het erfpachtrecht onder de registergoederen. Onder de niet-registergoederen vallen alle andere goederen. NB: een auto is g66n registergoed omdat het register van de kentekenbewijzen niet geldt als een openbaar register zoals bijvoorbeeld het kadaster. II
'"Jerm+gertsrec*e*en
Vermogensrechtenzijn rechten die een financiele waarde in zich dragen (art
3.68W). Voorbeelden zijn de vordering van een crediteur op een debiteur of het oxtrooirecht van een uitvinder. Ook het recht van een verhuurder op de huursom is een vermogensrecht. Belangrijk in deze is of je iets tot "jouw eigendom" mag rekenen.
Eigerzd*:= Eigendom is het meest omvattende recht dat een persoon op een hebben (art s.lBW). Het is zaak kan niet mogerijk om te zijn van vermogensrecht. Je bent bij een "ig"n.". een u"irog"n;;;;i nier de eigenaar maar de rechthebbende' Meer dan eigenaar van een zaak kan met niet zijn.wie eigenaar is van de hoofdzaat<, is ook eigenaar van alle bestandsdelen. de een zaak uit meerdere componenten Dus als bestaat zoars een auto, ben je van de auto ook gerijk de eigenaar ars eigenaar van de radio die erin zit. Binnen het eigendom kun ;Jtezitter of houdi. .l;.. Een bezitter houdt een zaak voor zichzelf terwijl een houder de zaak ,ool. i"rund ' anders dan zichzerf houdt' Je oefent dan dus wel ergens de macht over uit maar niet voor jezerf. Je kan dus de bezitter ergens van'ziinterwijr ;" ni"i Je eigenaar bent. Een houder anders eigenaaris. Een Ji"r o bilvoorbeerJ wer bezirter Eigendomsverkrijging kan onder algemene titel of onder bijzondere titel. onder algemene titel krijg je bijvoorbeeto ooor t" io*et de bezittingen ars de schulden gaan over op een andere persoon."r*n. onder bijzondere titel gaan areen de bezittingen over op een andere persoon.
#:[ffitiiff}"J:"d
Beperkte rechten Dit is een afreiding van het eigendomsrecht en is onder te verderen in zekerheidsrechten en gebru i ki_of genotsrechten.
E*k+rh* i#=rec &t**
Zekerheidsrechten.omvatten bijvoorbeerd het borg staan voor een rening va iemand anders' Zekerheidtt".r,i"n dienen ter oetiing van een gerdvordering. Bestaan uit twee soorLen pandrecht en Hypotheekrecht
***dre
3t1,.:T::;:"H;:f #yp+eiteeks-e=*t
Heeft veel verwantschap met pandrecht. Hypotheekrecht is het zekerheidsrecht dat rust op registergoederen. Gerdt dus voor urr" onro"rende zaken en are beperkte rechten op onroerende zaken (zoars uppun"r"ntsrecht op erfdienstbaarheid), en bepaaroesctrepen en vriegtuigen. Hier moet je een l,"r:ffi 5,-1i"" vo o r a te n o p m a ke n . i n s c h ri j v n g gL r. ; L o t m d d e s Huiseigenaar = de hypotheekgever. De bank is de hypotheekhouder. I
i
i
I
(
*f
ge==tsr==E=Ecrt i*r.;: k=Deze rechten geven een recht op het feitelijk recht van een goed. Vijf gebruiks- of genotsrechten worden behandeld: =G=
E
1. Vruchtgebruik geeft aan de gebruiker het recht om goederen die aan een ander toebehoren te gebruiken en daarvan de vruchten te genieten. Voorbeeld is het weggeven van het recht om elk jaar je boomgaard te laten leegplukken. Gaat dus om het recht op een zaak of op een ander recht. Vruchtgebruik is verbonden aan het leven van een natuurlijk persoon of maximaal 30 jaar bij een rechtspersoon(zoals bij iegendom door een BV). Daarnaast is het belangrijk dat vruchtgebruik zaaksgevolg heeft. Stelje moet je boomgaard verkopen terwijl je iemand anders hebt als vruchtgebruiker, dan gaan de vruchtgebruikers ook over. Totstandkoming gebeurt door verjaring of door vestiging. Vestiging omvat registratie bij notaris, bijvoorbeeld door een officiele akte (zie kopje hieronder). 2. Et{dienstbaarheid: een last waarmee de ene onroerende zaak wordt bezwaard ten behoeve van de andere onroerende zaak. Heeft dus niks te maken met het erven na overlijden. Er is een dienend erf en een heersend erf. Wanneer een camping een afspraak met een boer maakt om een deel van zijn land te gebruiken als toegang, is de boerderij het "dienend erf". Hij moet dus iets dulden of doen. De camping is het "heersend erf". Deze betaalt een retributie voor het bestaan van deze erfdienstbaarheid. Dit alles komt tot stand door verjaring of vestiging. Daarnaast heeft dit ook zaaksgevolg. De kinderen van de boer moeten dus na overlijden van de boer ook dit recht respecteren. 3. Edpacht: benadert het eigendom. Je hebt het genot als eigenaar maar je betaalt er pacht voor. Komt eigenlijk alleen voor binnen de landbouw. Je sluit dit af over een langere periode. Veel in gebruik bij gemeenten: Gemeente blijft eigenaar van de grond terwijl de boer en later zijn kinderen er gebruik van kunnen maken. Wordt gebruikt omdat de gemeente niet wil dat grond in commerciele handen valt. lotstandkoming door verjaring of vestiging. 4. Opstal: Het zakelijk recht om in, op of boven een ontoerende zaak van een ander gebouwen, werken of beplantingen in eigendom te hebben of te verkrijgen. Voorbeeld: tennisvereniging huurt grond van gemeente en laat daar clubgebouw op bouwen. De gemeente is dan eigenaar van de grond maar de tennisvereniging van het clubgebouw.Totstandkoming door verjari ng of vesti ging. 5. Appaftementsrecht: de bevoegdheid tot gebruik van bepaalde gedeelten van een gebouw, Daarnaast ook het recht van mede-eigendom mbt het hele gebouw en gebruiksrecht van gemeenschappelijke ruimten. Heeft dus echt specifiek betrekking op appartementen. Je bent dus eigenaar van je eigen hut maar hebt ook recht of gedeeltelijk eigendom van gemeenschappelijke ruimten zoals de parkeergarage. llitsluiten totstandkoming per notaridle akte, Er betaat een reglemant en een vereniging tot beheer van het gebouw.
Aktes Akte : schriftelijk stuk, ondertekend
door 1 of meer personen en bestemd om tot bewijs te doenen. 3 verschillende soorten: l. Authentieke akte: akte met volledige bewijskracht' Door notaris opgemaakt.Ziin steeds kosten aan verbonden' 2. tii g"r"gistrleerde onderhandse alcte: Onderhandse akte die is Akte is voorzien van een dagtekening (bijvoorbeeld door belastingdienst)' kan je dan bestempeld dat de akte is gezien door een officiele instantie. Je wel dan beroepen op het feit dat die dag de akte al bestond. Hier zijn kosten aan verbonden. 3. De onderhandse akte: Minste bewijskracht. Niet door notaris opgemaakt, meestal door een der partijen. Geen kosten aan verbonden'
College 5 Arbeidsrecht het geheel aan rechtsregels dat betrekking heeft op de arbeidsverhouding van de onzelfstandige betoepsbevolking in de private en publieke sector. Beroepsbevolking is te verdelen in zelfstandige beroepsbevolking en de onzelfstandige beroepsbevolking. Deze laatste zijn dus afhankelijk van een andere partij en er is een hierarchise verhouding. Deze komen we tegen in de private 6n in de publieke sectoren. De focus in dit college ligt op de private sector (dus niet op ambtenaren). Het gaat hier niet om onbetaalde mensen (vrijwilligers), maar alleen over de betaalde beroepsbevolking.
*e
j*xE#Esche *,tegeEE;kheder: tra* *vere*=-Ek+r*sten EeE h*t =errEeFtt*n ts=E? arb*Ed 1. aanneming van werk. Werk wordt buiten dienstbetrekking verricht. Er wordt een stoffelijk voorwerp tot stand gebracht in dit vindt plaats onder
2.
3.
resultaatsverbintenis (dus je maakt iets voor een ander en het uitgangspunt is dat daar een bepaald resultaat mee bereikt moet worden). opdracht. Hierbij moet je ook betalen als er geen resultaat bereikt wordt. Er wordt ook werk verricht buiten dienstbetrekking. Het gaat om het verrichten van een dienst (zoals het doen van onderzoek). Dit is een inspanningsverbintenis en het resultaat staat dus niet centraal. Dit kom je vaak tegen in de medische wereld. Arbeidsovereenkomst. Werk wordt in dienst van een ander verricht. lemand is de baas: er is een gezagsverhouding. lemand verteld dus wie, wat waar en hoe. De prestatie is onbepaald.
-*e Enh*** ve;= *er: =n=*Edsav*re*r:ksrg.tst Een arbeidsovereenkomst
wordt op de eerste plaats bepaald door datgene wat patijen afspreken. Ook een modelinge overeenkomst is een rechtsgeldige overeenkomst. Deze zijn echter wel moeilijk te bewijzen. In de fureede plaats wordt de inhoud van een arbeidsovereenkomst bepaald door de Collectieve Arbeidsovereenkomst (cao). Deze moet dan wel aanwezig zijn en alle bepalingen hieruit die beter zijn voor de werknemer, gaan v65r de regelingen uit de individuele arbeidsovereenkomst. Als je volgens je cao dus meer zou moeten verdienen, dan geldt deze. ln de derde plaats wordt de inhoud van een arbeidsovereenkomst bepaald door een aantal bepaling uit boek 7 (Burgerlijk wetboek). Er zijn 4 soorten bepalingen vn aanvullend recht: Er zijn namelijk een aantal regels van dwingend recht ("van dit beding mag niet worden afgeweken") zoals art 667 (een arbeidsovereenkomst kan niet automatisch eindigen wegens huwelijk, zwangerschap of bevalling) die duidelijk van invloed zijn op de inhoud van een arbeidsovereenkomst. Er zijn ook regels van driekwart dwingend recht (afwijking is slechts mogelijk bij cao). Voorbeeld is art 652 ("bij een arbeidsovereenkomst korter dan 2 jaar, kan een proeftijd worden aangegaan van
maximaal 1 maand, tenzij in de cao anders is bepaald,,). ook zijn er regels van semi-dwingend recht. Afwijking alleen schriftelijk mogelijk of middels een reglement' Voorbeeld is art 652: ("wil een werkg"u", concurrentiebeding afspreken dan kan dat alleen schritelijk, met een meerderjarige ""n werknemer,,). Tot slot zijn er nog regels van aanvullend recht. Voorbeeld is art 7:622: (,,wanneer betaling van het loon niet giraal plaatsvindt mag de werkgever zelf bepalen waar hij het loon wil uitbetalen,,).
De verdeling van arbeidsovereenkomsten Arbeidsovereenkomsten kunnen op verschillende soorten kenmerken verdeeld worden:
1' op basis van tijd. Arbeidsovereenkomste
^ 2.
voor bepaalde tijd kennen een vastgelegde duur' Als deze tijd eindigt, eindigt ook de rechtsgeldigheid. Naast het afspreken van een x aantar maanden kun je oepaalde trlo ook zien als bijvoorbeeld een project dat op een bepaald moment afloopt. rr staat dan geen datum vast maar wer een impriciete tijdsduur. Bij een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd is er sprake van een vaste Pugn. Eindigt door opzegging. )e kan ook op een anoere mJniet verdelen op basis van tijd: namelijk full-time of part-time. Fufl-time betreft 4013,8136 uur, meestar. Bij Paft-time arbeidscontracten gaat het om minder uren
Onbepaal de tijd
Full-time
Part-time
Een vast contract op basis van een volledige werkweek
Een vast contrast voor minder dan 3B-urige
Een tijdelijk contract op basis van een volledige
Een tijdelijk contract met minder dan 38
werkweek
werkweek
uren per week
Als er sprake is van een tijdelijk contract kan er stilzwijgende verlenging optreden. Dit houdt de volgende dingen in:
1'
? J.
bij stilzwijgende verlenging heb je volgens de wet geen nieuw contract. Als je iemand vraag of hij nog even wir brijven na de eerste contractsperiode, en hij brijft nog een maand heeft hij gewoon , een nieuw jaarcontract. Hi_erbinnen gerden dezerfde tijd en dezetfde voorwaarden Maar is macimaal 1 jaar geldig
De wet stelt dat arbeidsovereenkomsten ook automatisch van belaade naar onbepaalde tijd kunnen verlopen:
,-t
€".:rc:
Bij een ketting van 3 opeenvolgende contracten. Tussenliggende periodes mogen niet langer zijn dan 3 maanden. Dit geldt alleen bii werknemers van 27 iaar en ouder! Onder de 27 geldt een minimum van 4 contracten. 2. Zodra opeenvolgende contracten langer duren dan 36 maanden. Mochhten er twee 2-jarige contracten van 2 iaar zijn, inclusief onderbrekingen niet langer dan 3 maanden, dan gaat er halverwege t 2" contract een vaste 1.
arbeidsovereenkomst in. Dit qeldt alleen bii werknemers van 27 en ouder! Onder de27 geldt een minimum van 48 maanden.
iaar
V
College 6 ondernemingsvormen' Dit college gaat over rechtspersonen in verschillendepersonen en rechtspersonen natuurlijke Eerst is het belangrijk het verschil tussen goed te kunnen onderscheiden' F*=t:-:
rE
ij
ke P*eE*=t=.
en bloedt' zeziin van nature drager Natuurlijke personen zijn mensen van vlees leven' Dit in tegenstelling tot van subjectieve rechten zoals het recht van de slavernij periode)' Deze gevallen uit de geschidenig (denk bijvoorbeeld aan personen tal van bevoegdheden die ze subjectieve rechten geven de natuurlijke natuurlijke persoon bindt enkel en zelf (in beginsel) geldend kunnen *uk"n. De die zij maakt alleen gelden haar de alleen zichzelf,*ut o"t"kent dat de afspraken en verbintenissen alleen op persoon in kwestie, en dus de gemaakte afspraken deze persoon kunnen worden verhaald' =
F;*=*t=PcE"=Gr=e:t
de natuurlijke personen geen Rechtspersonen kennen in tegenstelling tot en plichten die zij kent zijn subjectieve rechten van nature. Alle ,".ht"n een juridisch beginsel' Een vastgelegd in de wet. Rechtspersonen zijn namelijk Ze hebben in beginsel dezelfde rechtspersoon is in principe een organisitie. recht van eigendom)' met uitzondering vermogensrechten als de mens (zoals het trouwen oid)' Rechtspersonen van het familierecht (rechtspersoon kan niet verbintenissen aangaan (denk kennen organendie namens de rechtspersoon is dat dan niet de persoon (de aan cEo die contract tekent). het grote verschil de rechtspersoon in kwestie (de CEO) aansprakelijk/verantwoordeliji is maar organisatie).
Ondernemingsvormen
en die zonder Zijn op t delen in 2 groepen, namelijk die met rechtsPersoo n ij khe d' i
I
<}=t=**rs=€EeEffi#=-..:JGrE?E*lte=c}=E=*€hEEp*nEGGEEEE}=E==E* o BV (Besloten VennootschaP) . NV (Naamloos VennootschaP)
. . o .
*
ar
Vereniging Stichting gezamenlijk voordeel' denk aan coorperatieve vereniging (leden behalen boerenorganisatie) voorbeeld is onderlinge Waarborgmaatschappij (vaak verzekeringen, Univ6)
**
o . .
-r
r=
e
E
r=
g sve= r €?E €
E
e
=
E3
*
€
r
=t Eenmanszaak maatschap Vennootschap onder Firma (V'O'F
te € *=t=
)
FC
-rs**
Ec
E
E3
kh e d E
.
CommanditairevennootschaP
Eenaantalspecialeondernemingsvormenwordtnubesproken.
/
Eenmanszaak De eenmanszaak vormt de groote groep bedrjjven binnen NL. ln 2010 waren het er 471.000,560/o van het totaal aantal bedrijven in NL. De eenmanszaak kenmerkt zich doordat er zo goed als niets voor is geregeld via de wet. Oprichting is zeer invoudig, je schrijft je in in het handelsregister via de KvK en klaar is kees. De ondernemer is de eigenaar, de leiding en de financiering is gedaan voor 1 persoon. Let op: Een eenmanszaak kan wel degelijk personeel hebbenl Er is binnen een eenmanszaak geen scheiding tussen het zakelijk en privevermogen van de eigenaal. De ondernemer is dus voor zijn gehele vermogen aansprakelijk. Ook de partner kan in geval van trouwen aansprakelijk zijn, maar alleen als er in gemeenschap van goederen getrouwd is.
Speciaal geval van de eenmanszaak is deZZP-er. Deze zelfstandige zonder personeel is geen officiele ondernemingsvorm. Net als de eenmanszaak is zij geen rechtspersoon. Ze zien zichzelf echter wel als ondernemers en komen vaak voor binnen de bouw, de horeca, de ICT en het vervoer. Zezijn de laatste jaren nogal hot omdat de arbeidsmarkt flexibiliseert. Werkgevers maken gebruik van twee soorten toenemende flexibilitiet, namelijk Functionele flexibiliteit en N u merieke flexi bil iteit.
Functionele flexibiliteit houdt in dat de werkgever de mogelijkheid heeft om medewerkers op verschillende taken in te zetten. ook bekend onder de term Employability van vaste werknemers. Numerieke flexibiliteit houdt echter in dat de werkgever makkelijk kan wisselen van het aantal krachten dat hij in dienst heeft. Dit kan intern door bijvoorbeeld mensen te laten overwerken of in ploegendiensten aan de slag te gaan. Ook kan die extern door het inhuren van Iosse arbeidskrachten zoals uitzendkracht of deZZP-ers. De ZZP'er heeft een aantal kenmerken:
. . o
De ZZP'er werkt voor eigen rekening en op eigen risico Ze heeft geen personeel of zakelijke partners ze verkoopt voornamelijk eigen arbeid
Deze benadering is voornamelijk bedrijfskundig. De fiscus kijkt namelijk heel anders naar ZZP'ers. Het kan namelijk voor een werkgever heel aantrekkelijk zijn om een vaste kracht te ontslaan en vervolgns aan te nemen alsZZP'er, omdat de werkgever dan elk moment het contract kan ontbinden. Er is dan echter vrijwel sprake van de oude situatie en dus bepaalt de fiscus dat je dan gewoon loonbelasting moet betalen. Voorwaarden van de fiscus voor een ZZP'er:
. o . .
Ze kent minimaal 3 opdrachtgevers p€rsoon opdrachtgever mag niet de oude werkgever zijn Er mag geen sprake zijn van een gezagsverhouding (ZZP'er heeft vrijheid om opdracht uit te voeren) De ZZP'er presenteert zichzelf als ondernemer
.
En er gelden bepaalde voorwaarden ten aanzien van het financieel risico
dat gelopen wordt (wordt er bijvoorbeeld doorbetaalt bij ziekte? Zo ja, dan lijkt dit wel erg op een vast contract)
Er is dus een strenge controle door de fiscus opZZP'ers of ze niet gewoon hun oude werk doen onder nieuwe voorwaarden, zonder daar loonbelasting over te betalen.
/
Maatschap Dit is een speciale ondernemingsvorm die bestaat uit een samenwerki ngsverba nd va n verschi I lende zelfstandi gen die sa men besl uiten bepaalde lasten te delen. Voorbeeld is een aantal fysiotherapeuthen die samen een hut kopen en van daaruit gaan opereren, om zo niet allemaal zelf een eigen pand te hoeven onderhouden. Meestal zijn het zelfstandig werkenden zoals advocaten of huisartsen. Het gaat dus om een overeenkomst tussen 2 of meer zelfstandige rechtspersonen. Let op: de maatschap zelf is geen rechtspersoon. De maatschap is wel opgenomen in de wet maar er is geen plicht tot inschriving in het handelsregister. De inbreng van de verschillende deelnemers (beter bekend als maten) bestaat in de eerste plaats uit geld. Daarnaast kan er ook sprake zijn van andere inbreng zoals Arbeid, Goederen, Goodwill of Gebruiksrecht. Het is belangrijk om het bestuur van een maatschap duidelijk vast te leggen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen beheersdaden en beschikkingsdaden. Beheersdaden zijn daden waarbij de dagelijkse eploitatie gemoeid is. Denk aan dagelijkse financiele zaken. Elke maat is hiertoe bevoegd, tenzij anders afgesproken. Beschikkingsdaden zijn de overige handelingen. Denk aan het kopen van een nieuw pand bijvoorbeeld. hiervoor is unanimifeif vereist. Binnen een maatschap is het namelijkzo dan alle maten voor een gelijk deel aansprakelijk zijn. Je kan dan bijvoorbeeld ook geen factuur sturen aan een maatschap, want het is niet 1 rechtspersoon. Je moet dan losse facturen sturen aan de verschillende maten binnen het maatschap.
De Vennootschap Onder Firrna (V.O.F.) De VOF is een bijzondere vorm van een maatschap en kent ook geen rechtspersoon. De VOF is eigenlijk een maatschap die zich veel meer als 1 bedrijf gedraagt. Er zijn meerdere firmanten (maten) die samen 1 bedrijfsnaam
hebben. Ze hebben daarmee ook een afgescheiden vermogen. Vennoten zijn hoofdelijk aansprakelijk! Een schuld van het bedrijf kan dus verhaald worden op 1 van de vennoten. Die moet het zelf dan maar regelen met zijn mede-vennoten. Ook het priv6vermogen van de vennoten kan aansprakelijk gesteld worden. De vennootschap onder firma kent wel een plicht tot inschrijving in het hhandelsregister van de KVK. Voor de oprichting van de VoF is een notariele akte nodig. Heb je dat niet allemaal netjes geregeld maar gedragen een aantal zelfstandigen zich als een VOF (door bijvoorbeeld zelfde bedrijfsnaam samen te dragen) dan worden ze voor de wet toch gezien als een VOF! Dus je kan je niet beroepen op het feit dat je je niet geregistreerd hebt als een VOF op het moment dat je aansprakelijk gesteld wordt voor een niet-betaalde rekening van een van de mensen waarmee je een bedrijfsnaam hebt gedeeld. Voordeel van VOF is eigenlijk dat het veel meer het karakter heeft van een gezamenlijk bedrijf en het meer structuur kent dan een gewone maatschap.
/
De Commanditaire VennootschaP
Er zijn namelijk naast 1 of meer De CV is een bijzondere vorm van een VOF maar ook 1 of meer stille vennoten die samen de degelijkse leiding hebben, de geldschieters en hebben vennoten (beter bekend als commandieten).ziizijn echter ook risico' dat zo groot is dus recht op een deel van de winst. Ze kennen of bijvoorbeeld aansprakelijk als hun inleg (kunnen niet meer dan dat kwijtraken Zij mogen echter geen gesteld worden voor rekeningen bij een faillissement)' dat een stille vennoot beheersdaden uivoeren. wanneer geconstateerd wordt is zij namelijk net als de zich actief bezig houdt met de bedrijfsvoering, hoofdeliik aansprakelijk en hierbij kan net als bij de
beherende vennoten
gewone VOF beslag worden gelegd op het prive-vermogen'
Keuze voor ondernemingsvorm: ondernem en
Met
anderen
ffi% Eenmansza
B,V.
!_&
-l
rel
d$ffie-^-i ael BV NV
ak
Stichting Coiip verngn9
owM
I
MaatschaP VOF
c.v.
r College l Intellectueel eigendomsrecht
houdt verband met 2 dingen:
Fre=E*iEcs o
nde
rn e m
I
jff
";,
U,T
f ,Z: :ff,.f
.
*
e rm d wo,o n p;"ffi?:J i : t ff""j :fiT " 2. Auteursrecht 3. Tekeningen en modellenrecht
#*rkert
rt Er: g=E*
ffi [X' jil # ;-J: " " o " m
noe
rn e n e n
k€r*s s& Ec *e*#*rs=*Eeers
ilffii"*="i
Fli:xT::L'J,:'#J:IaffiJ} 1. Merkenrecht
ter vestiging van de
2. Handelsnaamrecht Er wordt dit colle o ve ri s
eo "
in ",
",,
f T:i ff""-t:; Lni,:J ;:,,:T
i
re c h t e
n h et
m
e
rke
n re c h
t
Het octrooirecht octrooi en patent zijn hetzelfde' Het octrooirecht is bedoerd om uitvindingen misbruik te rooo,.;;;;,,"n die t niet hebben ",id"."n
* moethoden o, .#L:1::;,ilTI.'J;ff;:;;;;' 1. via de ffi;:i:'#ili;::"
of methooi
Rijksoctrooiwet (ROW ggSt f 2.Via het Europees Octrooi Verdrag
i, ziin
2
(ROV)
Eisen om voor deze bescherming in aanmerking te komen: 1. Het moet gu?1orn een uitvinding
3p"11iii[:1,_";fi :i:ij.;um,:;Htffi opgelost
a
5: 8;[J:::t
sa.an om,,weten,,,.,,kunnen,,
n.,,,iX'lii1i,,}:ffi ;fiIfllri 2. De uitvinding moet nieuw ziin a. Stand oer tecfrnieilr-3", uoorb"*"reld e den zil n besch r
iets
n
i
en,,rechnische vooruitsans,,
o',Jl,l,,oen in Jui.",,?i;
besrip' Het betreft artes ;;r;,0 ;;'".,].-".ii wat waar op enigerlei ::,lTi"' wijze openbaar
ok ter
octroo
",J;;J"t';"jtj:?,
i
eirt,Ti;:
l?
f
fl
en
,"",n
u" n,,.; ;
r.
t
i, J" ri"."ffff
r1:vi n s
;;;;
:;:,",,y::;.,;;,,::n,,*Jixti;:f"fl
["J[ ;i.::[T.""
,.::i{;T:l#:$i{:.ii"
3. De eis an de inventiviteit moet iets gebeu a. 4. De ui nding moet vatbaa uitbinding moet a. 5. De uit nding moet oP het us vatbaar voor in a. medische hand iet b. mar niet in st ing 6. De uiti
wat niet voor de and ligt zijn voor toePassin rken ongeacht Pla ts en tijd eid zijn errein van de nij ustriele toePassing instrumenten lingen, wel medi zijn met de oPen re orde en de goede
zeden a.
ensen gaan klone
mag niet zomaar
et
Procedu
rij ksoctrooi
Wordt be Eigendom in
door het registrati ijswijk
ysteem bij het Bu
u voor lndustriele
ntonen materiele g van aanvraag+ 1. lndi tie aanvraag 2. Regist 3. Nieuwi heidsonderzoek (d ur: 6-9 maanden) 4. lnschri ing van het octroo in het register 5. octrooi erlening end vanaf de optijd = 20 jaar ( a.
tug inschrijving)
Voordelen: elatief snel en Rel ef goedkooP (Paar rid, rechter kan geen rechtszek Nadelen:je beweert dat hij Bijvoorbeeld ls iemand anders ijk geeft. rechter hem I
De intern
nale proc
Aanvraagstel te Rijswijk
het Euopees
end €) ooi nietig verklaren. al had bedacht en de
ure ctrooibureach te
M
lke van de 30 lan n is het octrooi 1. Voor erzoek ve nieuwighe 2. Ambt ( 18 maanden) 3. Public ie van aanvraag gevo door octrooiverl g, eventueel 4. Bes maanden, hierna eid tot oppositie 5. Mogeli
Nadelen: La durig en Kostbaar orde van grootte Voordelen: iedt grote mate v zekerheid
2
nchen of in de dePendance
iet meer ontvankelijk) .000€
L:
De rechthebbende van een octrooi
ls in principe de aanvrager. Het kan dus zijn dat degene die de aanvraag deot niet de uitvinder is. Dit noemt men het Rechtsvermoeden . Er zijn een aantal probleemsituaties die hieruit kunnen ontstaan:
1. Een niet gerechtigde doet een octrooiaanvraag (lijkt al snel op bedrijfsspionage). 2' collosie: Verschillende personen doen, onafhankelijk van elkaar, dezelfde uitvinding' Komt vaak voor in de industrie. Beslissend is dan het moment van de aanvraag en niet de datum van de uitvindingl 3' voorgebruik: Eerste uitvinder gebruikt een niet-geoctrooieerde vinding. Denk aan hele gespecialiseerde gereeds-chappen in o" inolstrie. Art 55 Row: voorgebruiker blijft bevoegd tot bepaalde handelingen. Als iemand anders het dan ineens octroieert ben jij dus nog we-l gerechtigJ om het te blijven gebruiken. Let op:Je mag het dan niet commercieel guun u"rkopen maar alleen zelf gebruiken. 4' Uitvinding wordt gedaan door iemand in dienstbetrekking. Als iemand tijdens zijn werk een miljoenenontdekking gaat het om uJrd ,un J" dienstbetrekking en de soort vinding. Als iemand wiens ""n taak het was om iets te vinden een ontdekking doet, komt het op naam van het bedrijf. Als je in dienst bent als financieel controller en in je vrije tijd iets briljants bedenkt dan komt het op naam van jezelf. Dus heeft het iets met je functie te maken of niet? Nog een voorbeeld: Je bent voor je werk op zoek naar methoden om accu,s sneller op te laden maar je vindt een nieuw soort bierflesopener. Dan is het welje functie om dingen uit te vinden maar niet dit soort dingen. Dus het is het octrooi van jezelf.
Het merkenrecht Merk : teken van herkomsf (een onderscheidingsteken). Het onderscheidt
producten of diensten die erg op elkaar lijken. Gedeponeerd wordt de naam, het logo en de kleuren van het bedrijf. Ook de drie-dimesionale vorm van een product kan odner het merkenreht vallen. Denk aan de vorm van een coca-cola flesje. ook de twee-dimensionale afbeelding hiervan kan onder het merkenrecht vallen. Denk bijvoorbeeld aan de mercedes-stel. ook Klanken, geuren en gebaren. denk ook aan Titels zoals boekenreeksen of tijdschrijften. ook Letters, woorden, ciifers en/of slogans zoals heertijk hetder heineken. ook (Geslachts)namen zoals Vroom&Dreesman kunnen oner het merkenrecht vallen. lets is ongeschikt ars merk ars het teken niet geschikt is om een waar te individualiseren. Het merk moet dus onderscheidend vermogen hebben. Er zijn een aantal criteria uit jurisprudentie: 1. Het teken mag niet te simpel zijn (een punt mag niet) 2' Het teken mag niet te veel beschrijvend zijn Ue wintet mag niet damesmode heten)
