Samen zelf bouwen in Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO)
Gelderse CPO voorbeelden van de website www.iceb.nl
Apeldoorn / Zonne Entree: Zelf van start met 20 gezinnen
Beeld: Courage Architecten
De drie oprichters van de vereniging Zonne Entree hadden een gemeenschappelijke doelstelling voor ogen: ze wilden ‘gewoon’ huizen die ze praktisch, economisch én mooi zouden vinden. En dat in een kindvriendelijke wijk, samen met andere startende gezinnen. Om dat voor elkaar te krijgen, volgden ze eerst een bouwcursus voor particulier opdrachtgeverschap, georganiseerd door de gemeente Apeldoorn en het plaatselijke architectuurcentrum. Daarna gingen ze op zoek naar de juiste locatie en een geschikte architect. De locatie waar ze aanvankelijk belangstelling voor hadden liepen ze helaas mis, maar de gemeente bood een interessant alternatief: een stuk grond van 1500 m2 in de nieuwe wijk Groot Zonnehoeve. Deze laatste kavels in het luxe gedeelte van de wijk boden plaats aan 20 woningen. De kernleden hadden vervolgens geen enkele moeite om nieuwe leden te werven. Sterker nog, de reservelijst overstijgt inmiddels ruimschoots het aantal woningen! De Zonne Entree heeft de nodige vakkundige hulp om zich heen verzameld. Zo krijgt de vereniging CPO-advies van adviesbureau De Regie en werkt ze - om goed grip te houden op de bouwkosten - nauw samen met een aannemer. Op voorspraak van de vereniging (en na goedkeuring van de gemeente) is Courage Architecture aan de slag gegaan met het ontwerp. Voor de toekomstige bewoners valt er te kiezen uit een drietal ‘sferen’, uiteenlopend in bouwstijl van jaren dertig tot modern. Ter versterking van het gemeenschappelijke gevoel is er binnen de sferen extra gelet op de onderlinge samenhang van de woningen. Ook zijn er een aantal vrije opties, zoals een extra etage, garage en/of een uitbouw.. En om het bijzondere karakter van De Zonne Entree nog eens extra te onderstrepen, kozen ze voor woningen in staalframebouw (in plaats van een traditionele bouw). 20 woningen: 12 twee-onder-een kapwoningen, 2 vrijstaande woningen, 4 tussenwoningen en 2 hoekwoningen (€ 225.000 - € 350.000). Planning: De bouw is in juli 2010 gestart.
Braamt / Braamt West
De gekozen architect is Factor architecten. In hun toelichting schrijven zij: De woningen ademen een historische sfeer uit, passend bij de naastliggende nieuwbouw en de dorpskern van Braamt. Iedere woning heeft een gelijke basisopzet. Door deze basis eenvoudig te houden, is er ruimte om te spelen met opties in de gevels en plattegronden. Door individuele wensen van bewoners ontstaat een gevarieerd gevelbeeld en een individuele uitstraling per woning. De startersvereniging is onderdeel van de stichting WOEL. Het project is opgeleverd in 2009. 11 Geschakelde rijwoningen van 314 m3 op kavels van 125-270 m2 VON prijzen tussen € 139.000 - € 190.000 Betrokken partijen: Startersvereniging Braamt West Stichting WOEL, Zevenaar (Stichting Wonen Op Eigen Locatie) Factor Architecten, Duiven Aannemersbedrijf Mans, Duiven Woningstichting Bergh Procesbegeleider BIEB
Apeldoorn / De Heeze
Op een locatie ter grootte van een voetbalveld, als groene oase in een eind-jaren-zeventigwijk, heeft een oud schoolgebouwtje plaatsgemaakt voor tien grondgebonden rijwoningen. De woningen zijn in twee ongelijke blokken van vier en zes woningen rondom een oude zilveresdoorn “gevouwen”. De woningen zijn onder collectief particulier opdrachtgeverschap ontwikkeld door de daarvoor in het leven geroepen Woningbouwvereniging De Heeze. Na enkele mislukte pogingen om de locatie te herontwikkelen heeft de Gemeente Apeldoorn in 2006 de locale woningcorporatie Ons Huis gevraagd de grond over te nemen en onder collectief particulier opdrachtgeverschap te ontwikkelen. In januari 2007 zijn de plannen gepresenteerd aan een eerste groep van tien gegadigden die op een advertentie in de locale pers hadden gereageerd. Er waren geen bijzondere toelatingscriteria gesteld, doch een voorgeschreven minimuminhoud diende voor een budget van maximaal € 200.000,- vrij op naam te kunnen worden gerealiseerd en bestaande huurders kregen voorrang. Omdat er net zoveel gegadigden als woningen waren is op het laatste criterium niet getoetst. Uiteindelijk zijn de woningen gebouwd voor prijzen tussen € 188.000 en € 245.000,- vrij op naam. De bewoners hebben 26 algemene ledenvergaderingen gehouden; daarnaast waren er diverse commissies actief. De sfeer in de groep was en is erg goed. Enkele uitzonderingen daargelaten zijn bijna alle besluiten in consensus of met grote meerderheid van stemmen genomen. Het ledental heeft gedurende de ontwikkeling- en bouwtijd van totaal dertig maanden geschommeld tussen 8 en 10 leden, met tussentijds totaal 6 afhakers en 5 nieuwe leden. Uiteindelijk is één woning teruggevallen aan Ons Huis, die voor zowel de achtervang als voorfinanciering heeft zorggedragen. Architect was Karen Heijne van Tigchelaar Architecten. Zij is door de leden geselecteerd uit vier architecten, op basis van haar visie op het stedenbouwkundige plan en offerte voor de door haar te verrichten werkzaamheden. De basis van de woning heeft een breedte van 7,2 meter. Dat heeft twee voordelen: ten eerste dat er onconventionele plattegronden kunnen worden gemaakt, en ten tweede dat eventuele uitbreidingen, nu of in de toekomst, niet leiden tot een “pijpenlade”. Van de tien gerealiseerde woningen zijn er negen volledig verschillend van elkaar. Aantal woningen: tien. Prijs: € 188.000,- tot € 245.000,- vrij op naam Opgeleverd: 26 oktober 2009 Betrokken partijen: Woningbouwvereniging De Heeze (hiervoor in het leven geroepen) Woningcorporatie Ons Huis Procesbegeleiding Van Diepen Adviseurs Architectuur: Karen Heijne, Heimensen Bouw
Zevenaar / BIZON
De kopersvereniging BIZON heeft, met het budget van de leden als uitgangspunt, verschillende woningen ontworpen. Het ontwikkeltraject is in september 2007 gestart. Samen met Hulshof architecten en Bouwen In Eigen Beheer, Eindhoven, zijn ontwerpworkshops gehouden waarin de verschillende mogelijkheden met de leden worden besproken. Alle mogelijke consequenties worden hierbij steeds inzichtelijk gemaakt. Na een jaar ontwikkelen is heeft de vereniging in december 2008 de aannemer voor het project geselecteerd en is begin 2009 gestart met bouwen. Naast de verschillende kapvormen zijn de woningen ook in verschillende groottes ontworpen. De vrij op naam prijzen variëren van € 135.000 voor een tussenwoning tot € 210.000 voor een tweekapper. De provincie Gelderland steunt dit project. De kopersvereniging zetelt onder een overkoepelende stichting WOEL. Het project is opgeleverd in 2010 32 Rijwoningen/tweekappers van 300 - 484 m3 op kavels van 120 - 148 m2 VON prijzen tussen € 135.000 - € 210.000 Betrokken partijen: Kopersvereniging BIZON Stichting WOEL, Zevenaar (Wonen Op Eigen Locatie) Hulshof Architecten, Delft Verkerk Bouw/Veluwezoom, Didam Woningcorporatie Baston Wonen
Culemborg / Eva Lanxmeer: Transparant wonen
Beeld: Joost Brouwers
De Culemborgse wijk Eva Lanxmeer bestaat uit een bijzondere combinatie van wonen, werken en recreëren met een groene insteek. Bij het ontwikkelen van de woningen heeft de gemeente (in samenwerking met stichting Ecologisch Centrum voor Educatie, Voorlichting en Advies) een hoge mate van differentiatie nagestreefd. Zowel koop als huurwoningen, eengezinswoningen, vrijstaande woningen en appartementen kregen hier een plek toegewezen. Ook werd er de nodige ruimte gereserveerd voor een CPO-initiatief. Dat leidde tot een project waarbij een zestal huizen door de bewoners zelf werden ontwikkeld. Het uiteindelijke resultaat valt des te meer op: het rijtje woningen gaat namelijk schuil onder een kas. De ‘kaswoningen’ zijn ontworpen door KWSA Architecten. Door de vrijstaande situering van de woningen in de kas zijn er aan drie zijden van het huis overdekte tuinen en terrassen te vinden. De overdekte ‘buitenruimten’ bieden veel verschillende gebruiksmogelijkheden. Vier van de zes woningen hebben bovendien ook een werkruimte. Door de bescherming van de kas worden ook de buitenruimten warm(er) gehouden. Het totale gebruiksoppervlakte binnen de woning wordt daardoor optimaal gebruikt. De kas vormt zowel bij heel koud weer als bij grote warmte een thermische buffer, wat de leefbaarheid van de woningen ten goede komt. Daarnaast hebben de woningen een duurzaam karakter. Zo wordt de door de zon voorverwarmde lucht in de kas gebruikt voor de ventilatie van de woning, zodat het energieverbruik nog verder verminderd wordt. Ook dient de kas als drager voor PV-panelen en zonnecollectoren. Het totale energieverbruik van de woningen ligt daardoor aanzienlijk onder het landelijke gemiddelde. 6 woningen, variërend van 185 tot 305 m² (inclusief de kasruimte). Stichtingskosten (inclusief installaties en grond) variërend tussen de € 240.000 en € 400.000. Alle woningen zijn reeds in 2002 opgeleverd. Voor meer informatie: www.eva-lanxmeer.nl
Dodewaard / Wilhelminalaan
12 starterswoningen Dodewaard (Gemeente Neder-Betuwe) Een Kopersvereniging in Dodewaard ontwikkelde in eigen beheer twaalf starterswoningen met een maximale vrij-op-naamprijs van € 160.000 euro. De bijzondere verkaveling van het project is in opdracht van de vereniging gemaakt. De woningen zijn uitgevoerd als ruime drie-onder-een-kap woningen. De kavels hebben een oppervlakte van circa 170 m2. De woningen zijn gerealiseerd door het bouwbedrijf Groothuis. Procesbegeleider De Regie uit Amsterdam begeleidde de kopersvereniging tijdens de voorbereiding en ontwikkeling van haar project.
