Samen werken aan efficiënter werken
Vlaams Innovatiecentrum voor Grafische Communicatie
VIGC • Vlaams Innovatiecentrum voor Grafische Communicatie vzw • Missie VIGC: • “De competitiviteit van bedrijven versterken door hen te steunen bij innovatie” • Zowel proces- als productinnovatie
• Hoe vertalen we dat concreet? • Collectieve diensten • Bv. seminaries, test suites, tutorial files
• Individuele diensten • Adviezen op maat
30/11/2010
2
VIGC • Activiteitsterreinen • Trendwatching • Tijdig opportuniteiten en bedreigingen herkennen
• Seminaries • Basisinformatie, achtergrondinformatie
• Onafhankelijke adviesverlening • Efficiëntieverbeteringen in de productie, administratie
• Netwerking • ExpertenNetwerken
• Kennisdomeinen • Kleur, PDF, JDF, standaardisatie (ISO 12647), packaging & labels, efficiëntieverbeteringen 30/11/2010
3
Samen werken aan efficiënter werken
Analyse kleurproeven
Fons Put
VIGC – 22/11/2010
Standaardisatie • Evolutie in de productie van drukwerk en proeven • Opstellen grafische standaards: ISO 12647 reeks
• Doel: produceren van voorspelbare kleur • Resultaat: betrouwbare match proef/druk
• …toenemend gebruik van deze normen Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
• • • • •
“Vakmanschap” versus “Industrialisatie” Communicatie met de klant Globalisatie Certificatie …
Analyse kleurproeven
5
Standaardisatie • Evolutie in de productie van drukwerk en proeven • Toenemend gebruik meettoestellen
• Inhoud • Kleurmeting (algemeen) • ISO 12647-7: Kleurmeting van een proef
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
6
Kleurmeting
Meting (algemeen) • Waarom meten? • De mens is uitgerust met een goed werkend stel hersens en wil natuurlijke processen begrijpen. • Aan de hand van metingen zoekt hij methodes om een proces zo efficient mogelijk uit te voeren. Voorbeeld: Sextant van Charles Darwin tijdens de reis met de Beagle (1831/1836). Met dit meetinstrument kon de positie op zee nauwkeurig worden vastgelegd om efficient een bestemming te bereiken.
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
8
Meting (algemeen) • Meten in de grafische industrie: Begrijpen we de kleur die we produceren?
Inhoud • Inleiding
Identieke digitale foto, verwerkt door 3 verschillende grafische bedrijven.
• Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
9
Meting (algemeen) • Wat kan er gemeten worden ? • Lengte (meter) • 0.120mm (registertolerantie)
• Massa (kilogram) • 115g/m2 (gramgewicht papiertype 1)
• Tijd (seconde) • 24u (kleurechtheid van een proef)
• Temperatuur (°Kelvin of °C) • 25°C (bewaren van een proef) Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
• Electrische stroom (Ampère) • Hoeveelheid materie (mol) • Lichtintensiteit (Candela) • Kleur van een inktlaag, papieroppervlak, toonwaarde Analyse kleurproeven
10
Meting (algemeen) • Basis van kleurmeting • Kleur op zich bestaat niet. Kleur is er enkel door interactie met licht. • Een kleur meten = licht meten Het meten van een hoeveelheid licht (lichtintensiteit) wordt uitgedrukt in Candela. 1 Candela komt overeen met de hoeveelheid uitgestraald licht van een kandelaar.
Enkele typische waarden:
Inhoud • Inleiding
Een scene in vol zonlicht: 5000Cd/m2
• Meting
Wit blad onder bureaulamp: 500Cd/m2
• ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
11
Meting (algemeen) • Afgeleiden van lichtintensiteit • Densiteit • Verhouding van de lichtintensiteit van invallend en gereflecteerd licht
• Toonwaarde • Verhouding van densiteit volvlak en densiteit toonwaarde
• CIELAB kleurcoordinaten • Lichtintensiteit in verhouding tot de menselijke perceptie. Bijvoorbeeld: welke kleur heeft de hoogste lichtintensiteit, magenta of cyaan? Inhoud
• …
• Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
12
Meting (algemeen) • Waaruit bestaat een meting? • Meetresultaat (eenheid!) • Tolerantie • Betrouwbaarheid
Voorbeeld: Meten van gewicht Meetresultaat: 95 kg
Tolerantie : ±5kg
Inhoud
Betrouwbaarheid : locatie, stabiel geplaatst,...
• Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
13
Meting (algemeen) • Waaruit bestaat een meting? • “ betrouwbaarheid” Voorbeeld: Herhaaldelijk meten van hetzelfde papierwit met een spectrofotometer. Bij een aantal metingen is het papierwit “witter dan wit” geworden (l>100). Oorzaak lag in een onnauwkeurige kalibratie van het meettoestel.
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
14
Meting (algemeen) • Waaruit bestaat een meting? • “eenheid”!
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
15
Kleurmeting • Inkt/papier interactie
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Inktpigment op gecoat papier Analyse kleurproeven
16
Kleurmeting • Wat beïnvloedt de interactie: • inktpigment • Lichtdeeltjes gaan door de inktlaag en worden door het inktpigment gedeeltelijk geabsorbeerd.
• Glans van het inktoppervlak • Op het inktoppervlak wordt licht weerkaatst zonder in de inktlaag te dringen.
• Soort papier en ondergrond • Zowel in papier als ondergrond absorberen een hoeveelheid licht.
• Invallend licht van de lichtbron Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
• Onder welke hoek bereikt het invallende licht het inktoppervlak? • Onder welke hoek wordt het gereflecteerde licht bekeken/gemeten? Analyse kleurproeven
17
Kleurmeting • Voorbeeld: gebruik van niet gecoat papier
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Inktpigment op niet-gecoat papier Analyse kleurproeven
18
Kleurmeting • Inkt/papier interactie: microscoop
Inhoud • Inleiding • Meting
Bron: Nils Pauler M-real/DPC
• ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
19
Kleurmeting • Samenstelling van licht • Wit licht bestaat uit verschillende golflengtes • ROGGBIV (rood-oranje-geel-groen-blauw-indigoviolet)
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
20
Kleurmeting • Inkt/papier interactie van zwart oppervlak
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
21
Kleurmeting • Inkt/papier interactie van zwart oppervlak
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
22
Kleurmeting • Inkt/papier interactie van kleurpigment
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
23
Kleurmeting • Invloed van optical brightners
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
24
Kleurmeting • Invloed van optical brightners
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
25
Kleurmeting • Invloed van optical brightners
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
26
Kleurmeting • spectraalmeter
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
27
Kleurmeting • Invloed van de lichtbron • Voor een goede interactie verwachten we een uniform wit licht • Praktijk: gas filled tungsten lamp (Illuminant A)
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Ideaal Analyse kleurproeven
Illuminant A 28
Kleurmeting: afleiden kleurcoordinaten • Kleuren beschrijven • Hoe de kleuren die in de natuur voorkomen beschrijven? • mens kan 500.000 verschillende tinten zien • Industrie gebruikt 25.000 verschillende kleuren
• Welke kleur is dit?
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
grasgroen
?
• Naamaanduiding: slechts 400 namen Analyse kleurproeven
29
Kleurmeting: afleiden kleurcoordinaten • Beschrijving met kleurcoördinaten • Kleuren beschrijven aan de hand van een aandeel rood/groen/blauw • Wright/guild experimenten (1920) • RGB (XYZ, Lab) kleurcoordinaten
Inhoud • Inleiding
Rood= 3
Rood= 13
• Meting
Groen = 85
Groen = 85
• ISO 12647-7
Blauw = 15
Blauw = 2
© VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
30
Kleurmeting: afleiden kleurcoordinaten • Berekenen van kleurcoördinaten uit een spectraalmeting • Voorbeeld: gele procesinkt
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
31
Kleurmeting: afleiden kleurcoordinaten • Cielab kleurcoordinaten • Nulpunt: alle kleur afwezig
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
32
Kleurmeting: afleiden kleurcoordinaten • Cielab kleurcoordinaten • A en b kleurassen
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
33
Kleurmeting: afleiden kleurcoordinaten • Cielab kleurcoordinaten • Chroma
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
34
Kleurmeting: afleiden kleurcoordinaten • Cielab kleurcoordinaten • Hue
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
35
Kleurmeting: afleiden kleurcoordinaten • Cielab kleurcoordinaten • Evaluatie Procesinkten
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
36
Kleurmeting: afleiden kleurcoordinaten • Evaluatie inktpigment
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
37
Kleurmeting: evaluatie spectrofotometers • Nauwkeurigheid • Kan de spectraalmeter kleur voldoende nauwkeurig meten? • Procedure • Meting van 13 kleuren van een Netprofiler kleurkaart. • Berekening kleurverschil ΔE*ab van de 13 metingen met de referentie van de Netprofiler kleurkaart.
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
38
Kleurmeting: evaluatie spectrofotometers • Nauwkeurigheid • Gemiddelde van 20 meettoestellen
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
39 Analyse kleurproeven
39
Kleurmeting: evaluatie spectrofotometers • Nauwkeurigheid • Resultaat per type toestel
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
40 Analyse kleurproeven
40
Kleurmeting: evaluatie spectrofotometers • Nauwkeurigheid • Invloed van slechts onderhouden kalibratieplaat (witte diffuser)
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
41 Analyse kleurproeven
41
ISO 12647-7: Kleurmeting van een proef
Proefstandaard • ISO 12647-7 • “Zo nauwkeurig mogelijk simuleren van de visuele karakteristieken van het eindproduct” • Proef/druk match in ISO 12647-2 • • • •
Papier: dE < 3 Volvlak: dE < 5 Gemiddelde kleurdeviatie 50 patches: dE < 4 Maximum kleurdeviatie50 patches: dE < 10
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
43
Overeenkomst tussen druk en proef • Hoe matchen proeven met drukwerk?
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
44
Overeenkomst tussen druk en proef • Hoe matchen proeven met drukwerk?
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
45
ISO 12647-7 vereisten - normatief • Testvorm
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
46
ISO 12647-7 vereisten - normatief • Proefsubstraat • Variatie van de kleur na bewaren in een donkere ruimte • 24h bij 25 °C en relatieve vochtigheid van 25% • 24h bij 40 °C en relatieve vochtigheid van 80% • 1 weekbij 40°C en relatieve vochtigheid van 10%
• Lichtechtheid • ISO 12040 • Blue Wool scale • >= 3 Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
47
ISO 12647-7 vereisten - normatief • Proefsubstraat • Resultaat
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
48
ISO 12647-7 vereisten - normatief • Kleur • Proceskleuren CMYK • Deviatie – CIELAB dE – CIELAB dH
• Variatie • Lichtechtheid
Inhoud
• • • •
Stabilisatie Controlestrip Herhaalbaarheid Gesatureerde kleuren
• Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
49
ISO 12647-7 vereisten - normatief • Kleur • Proceskleur
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
50
ISO 12647-7 vereisten - normatief • Kleur • Controlestrip • • • • • •
Simulatie kleur druksubstraat Volvlakken en samendrukken (CMYRGB) Midden –en schaduwtonen (CMYRGB) Zwarte toonschaal CMY toonschaal Kritische kleuren
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
51
ISO 12647-7 vereisten - normatief • Kleur • Controlestrip (CMY toonschaal)
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
52
ISO 12647-7 vereisten - normatief • Kleur • Kritische kleuren
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
53
ISO 12647-7 vereisten - normatief • Toonwaarden • Reproductielimieten van de toonschaal • Deviatie van de toonschaal
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
54
ISO 12647-7 vereisten - normatief • Reproductie van verlooprasters • Visueel volgens ISO 3664
• Beeldregister and resolutie • Informatie • • • • •
Datum/Tijd Proefsysteem Substraat/kleuren Gesimuleerde printconditie …
Inhoud • Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
55
ISO 12647-7 vereisten - informatief • Data • PDF/X, TIFF/IT • Kleurinformatie
• Raster • Frekwentie, hoek, puntvorm
• Substraat • Glans, UV-respons
Inhoud
• Wrijfvastheid • Inktglans
• Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Analyse kleurproeven
56
Conclusies
Conclusies • Kleurmeting • Niet alle kleuren kunnen even nauwkeurig gemeten worden • Een kleurmeting is meer dan een getal (eenheid, tolerantie, betrouwbaarheid) • Kalibratie en onderhoud zijn noodzakelijk voor een goede betrouwbaarheid.
• ISO 12647-7 Inhoud
• Basiscriteria zijn kleur • Voor een optimale overeenkomst zijn er bijkomende vereisten (UV-respons, glans,…)
• Inleiding • Meting • ISO 12647-7 © VIGC - 30/11/2010
Titel seminarie: in te voegen als voettekst!
58
Vragen? • Vergeet niet uw evaluatieformulier in te vullen! • En ook graag opvolging na 3 maanden • Heeft het seminarie u iets opgeleverd? • Ontbreken er bepaalde zaken?
Inhoud • Introductie • Titel hoofdstuk 1
• Titel hoofdstuk 2 • Conclusies © VIGC - 30/11/2010
Titel seminarie: in te voegen als voettekst!
59
Dank u :-)
Titel seminarie Samen werken aan efficiënter werken
Strategische partners VIGC