Jaarverslag 2011
Ruimtelijke Kwaliteit in Apeldoorn augustus 2012
jaarverslag ruimtelijke kwaliteit 2011
Colofon
1
Coördinatie: Regiegroep Bellevue Redactie: diensten OW, RO, Samenleving en Publieksdienst Eindredactie: Evert Leusink, afdeling Stedebouw en Cultuurhistorie Foto’s: gemeente Apeldoorn (tenzij anders aangegeven) Vormgeving: MG2 | Merijn Groenhart Apeldoorn, augustus 2012
jaarverslag ruimtelijke kwaliteit 2011
inhoud 1.
Een kort jaarverslag
3
2. Wijkschouw
3
3.
De cijfers
4
4.
De structuurvisie
4
5.
Modernisering Monumentenzorg
5
6.
Openbare ruimte
6
7.
Toezicht en handhaving
7
8.
Kunst in de openbare ruimte in Apeldoorn 2011
8
9. Prijzen
10
10.
Samenwerking BNA Architecten binnen de regio Stedendriehoek
11
11.
Tot slot
12
2
jaarverslag ruimtelijke kwaliteit 2011
1. Een kort jaarverslag.
Ter uitvoering van de wettelijke verplichting doet het college van B&W ook over het jaar 2011 verslag van het Apeldoornse ruimtelijke kwaliteitsbeleid. In 2010 hebben wij gekozen voor een beperkter jaarverslag dat zich vooral richt op de hoofdlijnen. Evenals vorig jaar 1.hebbenEen kort jaarverslag. wij ons jaarverslag beperkt tot een bestuurlijke aanvulling op het uitgebreide en complete jaarverslag CRK. Ter uitvoering vanvan dedewettelijke verplichting doet het college van B&W ook over he
2011 verslag van het Apeldoornse ruimtelijke kwaliteitsbeleid. In 2010 hebbe
2. Wijkschouw.
gekozen voor een beperkter jaarverslag dat zich vooral richt op de hoofdlijnen. Ev
vorig jaar hebben wij ons jaarverslag beperkt tot een bestuurlijke aanvulling o In 2011 zijn wijkschouwen gehouden in Beekbergen Lieren, Agrarische Enclave, Park Berg en Bos, Loenen, Wiesel en Indischevan Buurt/De Parken. Tijdens de wijkschouwen uitgebreide en Wenum complete jaarverslag de CRK.
blijkt altijd weer de enorme betrokkenheid van de samenleving bij hun eigen leefomgeving. Er is dan ook een grote wens in onze samenleving om de gebiedskwaliteiten te behouden en waar nodig te borgen. Door de ongedwongen en informele stijl van de wijkschou2.wen zijnWijkschouw. gesprekken zeer open en constructief. Daardoor neemt het wederzijds verstaan en begrijpen toe waardoor de gemeentelijke visie op een gebied nog beter kan aansluiten op In 2011 zijn wijkschouwen gehouden in Beekbergen Lieren, Agrarische Enclave, de wensen van de samenleving.
Berg en Bos, Loenen, Wenum Wiesel en Indische Buurt/De Parken. Tijden wijkschouwen blijkt weer
de
betrokkenheid
en
van
samenleving bij hun
leefomgeving. Er is
ook een grote we
onze samenleving o gebiedskwaliteiten behouden en waar te
borgen.
Door
ongedwongen en info
stijl van de wijkscho Wel hebben wij in 2011 de volgende wijzigingen in de wijkschouw doorgevoerd:
zijn gesprekken zeer open en constructief. Daardoor neemt het wederzijds versta
1. de wijkschouw gaat niet alleen over het welstandsbeleid maar ook de kan aansluit begrijpen toe waardoor de meer gemeentelijke visie op een gebied nogover beter
cultuurhistorie en het bestemmingsplan;
gereed is maar al bij de start van het denken over het gebied;
2. wensen de wijkschouw wordt niet pas gehouden zodra er een concept Beeldkwaliteitsplan de van de samenleving.
3
Wel hebben wij in 2011 de volgende wijzigingen in de wijkschouw doorgevoerd:
Met deze wijzigingen willen wij de integraliteit van de gebiedsontwikkeling verder ver1. de wijkschouw gaat niet meer alleen over het welstandsbeleid maar ook ov sterken. Bovendien willen wij de effectiviteit van de inbreng uit de samenleving vergroten door hen echt vanaf het alle begin bij het proces te betrekken. De reacties op deze cultuurhistorie enprilste het bestemmingsplan; wijzigingen zijn zeer positief.
2. de
wijkschouw
wordt
niet
pas
gehouden
zodra
er
een
co
Beeldkwaliteitsplan gereed is maar al bij de start van het denken over het ge
Met deze wijzigingen willen wij de integraliteit van de gebiedsontwikkeling v
jaarverslag ruimtelijke kwaliteit 2011 versterken. Bovendien willen wij de effectiviteit van de inbreng uit de samen
vergroten door hen echt vanaf het alle prilste begin bij het proces te betrekke
3. De cijfers. Na aanleiding van de cijfermatige verantwoording in het jaarverslag van de CRK op blz. 16 t/m 18 het volgende. Wij zijn bijzonder tevreden over het feit dat het percentage plannen dat na de eerste behandeling in de CRK is goedgekeurd stabiel is gebleven. Vooral ook omdat door het vergroten van de categorie vergunningvrije bouwwerken er feitelijk sprake is van een verbetering. Immers, de bouwplannen die vanaf 2011 vergunningvrij zijn hadden een hoog goedkeuringspercentage. Feitelijk betekent deze stabilisatie dus dat er meer grotere bouwplannen in één keer zijn goedgekeurd dan in voorgaande jaren. Deze ontwikkeling bevestigd het succes van onze strategie om door helder en duidelijk te investeren aan 3. De cijfers. de voorkant van het bouwplanproces problemen in de vergunningfase worden beperkt. In Na aanleiding cijfermatige in het jaarverslag van de CRK op blz. 2011 zijn doorvan onsdealle adviezenverantwoording van de CRK overgenomen. 16 t/m 18 het volgende. Wij zijn bijzonder tevreden over het feit dat het percentage plannen dat na de eerste behandeling in de CRK is goedgekeurd stabiel is gebleven.
4. De structuurvisie.
Vooral ook omdat door het vergroten van de categorie vergunningvrije bouwwerken er feitelijk sprake is van een verbetering. Immers, de bouwplannen die vanaf 2011
vergunningvrij zijn hadden een goedkeuringspercentage. Feitelijk betekent deze In 2011 is de ontwikkeling vanhoog de structuurvisie verschillende malen met de CRK besproken. Dit past streven om de CRK al in in een vroeg bij de beleidsvorming te stabilisatie dusbij datons er meer grotere bouwplannen één keer stadium zijn goedgekeurd dan in betrekken. Het Koersdocument om te komen tot een Apeldoornse structuurvisie heeft drie voorgaande jaren. Deze ontwikkeling bevestigd het succes van onze strategie om door thema’s centraal staan: helder en duidelijk te investeren aan de voorkant van het bouwplanproces problemen in
de vergunningfase worden In 2011 1. positionering vanbeperkt. Apeldoorn overgenomen. 2. ruimtelijk casco 3. manier van werken
zijn door ons alle adviezen van de CRK
Vooral het ruimtelijk casco is onderwerp van bespreking geweest. Met de cascobenadering 4. De structuurvisie. wil Apeldoorn de omslag maken om meer te sturen op hoofdlijnen. Die hoofdlijnen -ofteIn 2011 is de ontwikkeling van de structuurvisie verschillende malen met de CRK wel de essenties van de ruimtelijke identiteit van Apeldoorn- zijn in het Koersdocument besproken. als Ditdragers. past bij In ons de CRK al belangrijkste in een vroeg stadium bij de structuren benoemd de streven dragersom vinden we de kenmerkende van Apeldoornteterug, zoals de en sprengen, de een hoofdwegen en de voorziebeleidsvorming betrekken. Hetbeken Koersdocument om de te parken, komen tot Apeldoornse ningen. Om deze voorcentraal de toekomst structuurvisie heeft dragers drie thema’s staan: te behouden zullen initiatieven in deze structuren strikt worden beoordeeld. Het is de bedoeling om daarbuiten juist meer vrijheid te 1. positionering van Apeldoorn bieden maar zonder de borging van de minimale basiskwaliteit los te laten. Met behulp casco van2.vijfruimtelijk principes voor ontwikkeling willen we vooral inspireren en stimuleren. Dit sluit 3. manier van werken naadloos aan bij de werkwijze van het Groot Apeldoorns Landschapskookboek en het in voorbereiding zijnde Klein Dorpenkookboek. Vooral het ruimtelijk cascoApeldoorns is onderwerp van bespreking geweest. Met de cascobenadering wil Apeldoorn de omslag maken om meer te sturen op hoofdlijnen. Die hoofdlijnen
-oftewel
de
essenties van de ruimtelijke identiteit van Apeldoorn- zijn in
het
Koersdocument
benoemd als dragers. In de dragers
vinden
belangrijkste structuren
we
de
kenmerkende van
Apeldoorn
terug, zoals de beken en sprengen, de parken, de hoofdwegen en de voorzieningen. Om deze dragers voor de toekomst te behouden zullen initiatieven in deze structuren strikt worden beoordeeld.
Conform het advies van de CRK zal de cultuurhistorie worden verankerd in de structuurvisie, als belangrijk onderdeel van de Apeldoornse identiteit. Ze is minder goed op kaart 3 zullen wij aanwijsbaar, maar vormt integraal onderdeel van ruimtelijke ontwikkeling. Ook voldoen aan het verzoek van de CRK om betrokken te mogen worden bij het meedenken over de principes. jaarverslag ruimtelijke kwaliteit 2011
4
zijnde Klein Apeldoorns Dorpenkookboek. Conform het advies van de CRK zal de cultuurhistorie worden verankerd
5. Modernisering Monumentenzorg.
structuurvisie, als belangrijk onderdeel van de Apeldoornse identiteit. Ze is minder
op kaart aanwijsbaar, maar vormt integraal onderdeel van ruimtelijke ontwikkeling
In 2011 is uitvoering gegeven aan de Modernisering van de Monumentenzorg (Momo). Deze door rijk geïnitieerde heeft doelom om de cultuurhistorie zoveel worden b zullen wij het voldoen aan hetmodernisering verzoek van detot CRK betrokken te mogen mogelijk te integreren in de ruimtelijke ordening. Een integratie waaraan in Apeldoorn al meedenken over de spelregels. diverse jaren wordt gewerkt op basis van het door de raad vastgestelde cultuurhistorisch beleid in de nota “I-Cultuur”. Daardoor heeft Apeldoorn een landelijke koppositie bij de implementatie van Momo in zowel bestemmingsplannen als beeldkwaliteitsplannen. is in nauw overleg Monumentenzorg. met de raad de Implementatienota Momo opgesteld met als re5.In 2011 Modernisering sultaat vaststelling door de gemeenteraad begin 2012. Op basis van deze nota worden in waarden zoals en karakteristieke panden InApeldoorn 2011 iscultuurhistorische uitvoering gegeven aan de landschappen Modernisering van de Monumentenzorg (M meer via het bestemmingsplan beschermd.
Deze door het rijk geïnitieerde modernisering heeft tot doel om de cultuurhistorie z
mogelijk te integreren in de ruim ordening.
Een
integratie
waaraa
Apeldoorn al diverse jaren wordt ge op
basis
van
het
door
de
vastgestelde cultuurhistorisch beleid nota
“I-Cultuur”.
Daardoor
Apeldoorn een landelijke koppositie implementatie
van
Momo
in
bestemmingsplannen als beeldkwal plannen.
In 2011 is in nauw overleg met de
de Implementatienota Momo opg
met als resultaat vaststelling doo
gemeenteraad begin 2012. Op basi deze
nota
worden
in
Apel
cultuurhistorische waarden zoals landschappen en karakteristieke panden meer v
Vanwege deze verdere integratie van de cultuurhistorie in de ruimtelijke ordening heeft de gemeenteraad eindbeschermd. 2011 besloten de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit (CRK) en de Culbestemmingsplan tuurhistorische Advies Commissie (CHAC) samen te voegen tot één commissie. Overigens hadden beide commissies in 2011 al veelvuldig samen vergaderd. Om die reden heeft de CHAC over 2011 ook geen jaarverslag meer opgesteld. Wél is de cultuurhistorische adviseVanwege deze verdereinintegratie vandede cultuurhistorie in de ruimtelijke ordening ring over 2011 verantwoord het verslag van CRK.
5
de gemeenteraad eind 2011 besloten de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit (CRK) Cultuurhistorische Advies Commissie (CHAC)
jaarverslag ruimtelijke kwaliteit 2011
samen te voegen tot één comm
"Herinrichting openbare ruimte Kanaalstraat-Kanaal Noord is impuls voor de k om een aantrekkelijke stad te kunnen zijn. De Wat parkeerstrook en hondenuitlaatstrook was langs het k 6. voorheen Openbareeen ruimte. ers, ondernemers en externe deskundigen ter een flaneer boulevard aan het water. Het kanaal is in feite weer vrijgespe Een goede openbare ruimte is noodzakelijk om een aantrekkelijke stad te kunnen zijn. De met de openbare ruimte. De "lange lijnen"tervan tigen dat.interactie Het belang van een goedeondernemers openbare gesprekken die zijn gevoerd met bewoners, en externe deskundigen voor- het kanaal zijn ee bereiding op de Structuurvisie bevestigen dat. Het doorgaande belang van een goede openbare ruimte geweest voor het ontwerp. De nieuwe bomenrij van Amerik willenhet wij illustreren aan de hand van het volgende voorbeeld bezien vanren aan voor de Apeldoorn hand van volgende voorbeeld en van openbare formaat, uit dede visiesteiger van de ontwerper ruimte.aan de rand van het water, zijn hierbij een uiting. Geparkeerde auto's zijn verplaatst richting de bebouwingswand e penbare ruimte. “Herinrichting openbare ruimte Kanaalstraat-Kanaal Noord is impuls voor de rond de toren van Koningshaven is meer vrij gemaakt. Komend vanuit de binnenstad” maar ook vanuit de Wiepkingstraat, is het kanaal weer meer bele Wat voorheen een parkeerstrook en hondenuitlaatstrook was langs het kanaal, is nu een flaneer in beeld ondergeschikt geworden, passend bij de func at-Kanaalverkeersfunctie Noord is impulsisvoor de binnenstad" boulevard aan het water. Het kanaal is in feite weer vrijgespeeld voor de interactie met de openbare bestemmingsverkeer ruimte. De “lange lijnen” van het kanaal zijn een inspiratie geweest voor het ontwerp. De doorgaande nieuwe bomenrij Amerikaanse en de steiger denuitlaatstrook wasvanlangs heteiken kanaal, is van nuformaat, aan de rand van het water, zijn hierbij een belangrijke uiting. Geparkeerde auto’s zijn verplaatst richting de bebouwingswand t kanaal D isdeinruimte feite weer vrijgespeeld voor dehet Komend herinrichting onderdeel project en is ook en e rond de toren vanisKoningshaven is meervan vrij gemaakt. vanuitKanaaloevers de Hofstraat, maar ook vanuit Wiepkingstraat, het kanaal meer beleefbaar. De verkeersfunctie in vernieuwing va ange lijnen" van hetde kanaal zijniseen inspiratie ontwikkeling gefinancierd. Hetweer project is gestart met isde beeld ondergeschikt geworden, passend bij de functie van het bestemmingsverkeer nde nieuwe bomenrij vanhet Amerikaanse eiken kademuur door Waterschap. Daarna is van kademuur tot grens won d van het water, zijn hierbij een belangrijke De herinrichting is onderdeel van het project Kanaaloevers ook vanuit deze ontwikkeling gehele openbare ruimte ingerichten ismet een voor degefi-Kanaaloevers kar nancierd. Het project is gestart met de vernieuwing van de gehele kademuur door het Waterschap. st richtinggebakken de bebouwingswand en de ruimte klinker. Zitbanken steiger maken een Daarna is van kademuur tot grens woningbouw deen gehelede openbare ruimte ingericht met een voorverblijf aan het k r vrij gemaakt. Komend Hofstraat, de Kanaaloevers karakteristieke Zitbanken en de steiger maken een verblijf aan is aangepakt: e mogelijk. Ook vanuit de gebakken tuindeklinker. rond de toren Koningshaven het kanaal weer mogelijk. Ook de tuin rond de toren Koningshaven is aangepakt: een nieuwe loopis het kanaal weer meer beleefbaar. De loopbrug naar dedieentree, bomen diein het worden brug naar de entree, bomen worden aangelicht, crocussen gras etc. Deaangelicht, oude loopbrug is crocussen in h kt geworden, passend bij de functie van het weer hergebruikt in de wijk Zevenhuizen. De oude loopbrug is weer hergebruikt in de wijk Zevenhuizen.
project Kanaaloevers en is ook vanuit deze s gestart met de vernieuwing van de gehele is van kademuur tot grens woningbouw de een voor de Kanaaloevers karakteristieke ger maken een verblijf aan het kanaal weer Koningshaven is aangepakt: een nieuwe orden aangelicht, crocussen in het gras etc. de wijk Zevenhuizen.
6
jaarverslag ruimtelijke kwaliteit 2011
7. Toezicht en handhaving. In mei 2011 heeft de gemeenteraad naar aanleiding van het rapport ‘Minder strikte welstand’, de gewijzigde versie van de kadernota ‘Over welstand geschreven’ en de herijking van het ‘Reclamebeleid’ vastgesteld. Ter voorbereiding op de herijking van het reclamebeleid is intensief met ondernemend Apeldoorn gesproken. Zij steunen het beleid maar hebben vooral zorg over de inzet van voldoende capaciteit voor toezicht en handhaving. In overeenstemming met het bestuursakkoord ‘veerkracht en verbinding’ biedt het reclamebeleid meer ruimte voor eigen verantwoordelijkheid en initiatief. Als gevolg hiervan worden medio 2012 de mogelijkheden van een andere handhavingstrategie onderzocht. Een strategie gericht op het bevorderen van de eigen verantwoordelijkheid en overheidsgezag, in relatie tot de beschikbare handhavingcapaciteit. Omdat er voor 2011 geen handhavingprojecten waren voor het onderwerp ‘Ruimtelijke kwaliteit’, is in 2011 hiervoor geen prioriteit opgenomen in het ‘Uitvoeringsprogramma toezicht en handhaving van de ruimtelijke en bouwregelgeving’. Dit betekent overigens niet dat er in 2011 geen toezicht en handhaving heeft plaatsgevonden met het oog op de ruimtelijke kwaliteit. In 2011 zijn 20 handhavingzaken in behandeling genomen met betrekking tot welstandsaspecten, monumentenaspecten c.q. de ruimtelijke kwaliteit. Dergelijke overtredingen worden veelal in overleg met de overtreder op vrijwillige basis beëindigd, zowel door aanpassing als door legalisering achteraf. Slechts in 15% van de gevallen was een juridische procedure noodzakelijk. Er hebben zich in 2011 geen excessen voorgedaan zoals bedoeld in artikel 19 van de Woningwet (excessenregeling).
7
jaarverslag ruimtelijke kwaliteit 2011
8. Kunst in de openbare ruimte van Apeldoorn 2011. De gemeente Apeldoorn treedt op als beheerder van de Apeldoornse kunstcollectie in de openbare ruimte. Deze collectie is vanaf de jaren ’70 opgebouwd. De collectie is van hoge kwaliteit, verhoudt zich goed tot het nationale kunstbezit, en weerspiegelt de tijd waarin het tot stand is gekomen.
Vanaf 2009 is het budget voor nieuwe kunst afgeschaft. In 2010 zijn veel van de nog lopende projecten afgemaakt. Daarnaast wordt incidenteel uitvoering gegeven aan opdrachten bij kunstopdracht aan de winnaar van de Wilhelminaring oeuvreprijs voor Nederland gemeentelijke gebouwen door 1 tot 2 % van het bouwbudget voor kunst uit te trekken. Andere kunstwerken komen stand gewonnen uit een tweejaarlijkse kunstopdracht aan de winnaar beeldhouwkunst (in tot 2009 door John Körmerling, in 2011 door Piet Slegers van de Wilhelminaring oeuvreprijs voor Nederlandse beeldhouwkunst (in 2009 gewonnen door John in 2011 door Piet Slegers). Naast de percentageregeling soms kunst. Naast deKörmerling, percentageregeling leidt soms privaat initiatief totleidt nieuwe privaat initiatief tot nieuwe kunst. De commissie die tot begin 2009 heeft gezorgd voor de artistieke advisering bij kunstopdrachten heet de GABK (gemeentelijke adviescommissie beeldende kunsttoepassingen). De die SAM tot met begin 2009 heeft die gezorgd de artistieke advisering Sindscommissie 2009 werkt de dienst beoordelingsgroepen, bestaan uitvoor belanghebbenden buiten de gemeente, artistiek adviseurs en vertegenwoordiging uit onze ambtelijke kunstopdrachten heet de GABK (gemeentelijke adviescommissie beelden organisatie.
kunsttoepassingen). Sinds 2009 werkt de dienst SAM met beoordelingsgroepen, d In 2011 is er één kunstwerk geplaatst: De ‘Watervogel’ van Joost Barbiers. Dit beeld is geschonken in 2008 de Stichting Triënnale, enbuiten is in overleg wijkraad De Parken bestaan uit door belanghebbenden demet de gemeente, artistiek geplaatst langs het Griftpad nabij Marialust. De aandacht in 2011 is vooral uitgegaan naar uitvoering van projecten dieuit in 2012 worden opgeleverd en efficiency van groot en klein onvertegenwoordiging onze ambtelijke organisatie. derhoud van de totale kunstcollectie. Sinds 2010 wordt alle onderhoud succesvol gecoördineerd door de dienst OW. Van de nog lopende projecten zijn er 4 tot nader orde uitgesteld. Dit heeft te maken met wijzigingen of langdurig uitstel van gebiedsontwikkelingen.
adviseurs
In 2011 is er één kunstwerk geplaatst: D
‘Watervogel’ van Joost Barbiers. Dit bee
is geschonken in 2008 door de Stichtin
Triënnale, en is in overleg met de wijkra
De Parken geplaatst langs het Griftp nabij Marialust. De aandacht in 2011 vooral
uitgegaan
naar
uitvoering
v
projecten die in 2012 worden opgeleve Joost Barbiers ‘Watervogel’
Joost Barbiers ‘Watervogel’
en efficiency van groot en klein onderhou
van de totale kunstcollectie. Sind
(her-)plaatsing bestaande kunstwerken 2011:
2010 alle onderhoud succesvol gecoördineerd door de dienst OW. Van d -Griftpadwordt nabij Marivalust, beeld Joost Barbiers (geschonken door Stichting Triënnale)
8 nog lopende projecten zijn er 4 tot nader orde uitgesteld. Dit heeft te maken m Lopende projecten -Beurtvaartstraat, 3e Sprengen- en Bekenproject, Tanja Smeets (Griftroute) (2012)
wijzigingen of langdurig uitstel van gebiedsontwikkelingen. -Beeld Wilhelminaring (winnaar 2009: John Körmeling) (2012)
-Steegjesroute Tannhausergebied (Hester Oerlemans) (tot nader orde uitgesteld) -De Groene Wig (Park Zuidbroek) (Jeroen van Westen) (tot nader orde uitgesteld) -Verlengde Tannhauser (Observatorium) (tot nader orde uitgesteld) (her-)plaatsing bestaande kunstwerken 2011: -Herplaatsing ‘Orpheus’ (Ossip Zadkine) (ivm schade-/diefstalgevoeligheid) (2012)
-Griftpad nabij Marivalust, beeld Joost Barbiers (geschonken door Stichting Triënnale) jaarverslag ruimtelijke kwaliteit 2011
Lopende projecten
ingebruikname van de A50 en in 1990 geplaatst. Het kunstwerk is n
ter verfraaiing, maar markeert ook het begin van de Oost-Veluwe en Ap
Andere projecten met aparte financiering: -Omnisport (percentageregeling) (2012/2013) Het houten kunstwerk staat meer dan 20 jaar langs de weg en is ee -Kristal (percentageregeling) (2012) -OBAN kunstwedstrijdobject (kunstwerkgeworden. door ApeldoornseJaarlijks kunstenaar inwerd Zuidbroek, weg-te-denken het kunstwerk v initiatiefnemer Ondernemersvereniging Bedrijvenpark Apeldoorn Noord) (Winnaar: Jesse van Lienen, nader orde uitgesteld) beschermlaag, maar uitvoering het hettotwerk was toe aan groot onderhoud. Zeke -Kunstfonds Ons Huis, ‘Two Donkeys’ van Tom Claassen (Matenpark) (2012) -Kunstfonds Apeldoornse ‘Hoog en Laag’ (nbt) De gemeente heeft jaren ging Ons deHuis, kwaliteit vankunstwedstrijd het hout snel achteruit.
voor
groot
onderho
verduurzaming en ins
het kunstwerk voor ee van 30 jaren. Om werken moesten de weggehaald
en
verp
werkplaats. Rijkswaters benodigde Joos Clijssen ‘Twee Halve Bollen’
demontage en transpor
Joos Clijssen ‘Twee Halve Bollen’
Groot onderhoud: Twee Halve Bollen van Joos Clijsen Langs de A50 op het tracé Apeldoorn – Arnhem staan ter hoogte van Beekbergen twee bijzondere objecten: De Twee Halve Bollen van kunstenares Joos Clijsen. Deze bollen zijn in 1989 door de gemeente Apeldoorn aangekocht ter gelegenheid van de ingebruikname van de A50 en in 1990 geplaatst. Het kunstwerk is niet alleen bedoeld ter verfraaiing, maar markeert ook het begin van de Oost-Veluwe en Apeldoorn. Het houten kunstwerk staat meer dan 20 jaar langs de weg en is een bijna niet-meer-wegte-denken object geworden. Jaarlijks werd het kunstwerk voorzien van een beschermlaag, maar het het werk was toe aan groot onderhoud. Zeker de laatste twee jaren ging de kwaliteit van het hout snel achteruit. De gemeente heeft opdracht gegeven voor groot onderhoud, gericht op verduurzaming en instandhouding van het kunstwerk voor een nieuwe periode van 30 jaren. Om goed te kunnen werken moesten de beelden worden weggehaald en verplaatst naar een werkplaats. Rijkswaterstaat verleende de benodigde vergunningen voor demontage en transport.
9
jaarverslag ruimtelijke kwaliteit 2011
vergun
Bouwhuis als Stichting Apeldoornse hier van geven door Het Het isis belangrijk belangrijk dat ruimtelijk ruimtelijk kwaliteit kwaliteit Monumenten en en cultuurhistorie cultuurhistorie gedragen en gestimuleerd gestimuleerd Bouwhuis als de dedat Stichting Apeldoornse Monumenten hier gedragen van blijk blijk en geven door het het uitreiken van worden worden door door de de samenleving samenleving zelf. zelf. Wij Wij zijn zijn dan dan ook ook blij blij dat dat zowel zowel Architectuurcentrum Architectuurcentrum uitreiken vanprijzen. prijzen.
9. Prijzen.
Bouwhuis Bouwhuis als als de de Stichting Stichting Apeldoornse Apeldoornse Monumenten Monumenten hier hier van van blijk blijk geven geven door door het het Zo de Nacht van de op november uitreiken uitreiken van vanprijzen. prijzen. Zo tijdens dedat Nacht van kwaliteit de Architectuur Architectuur op 25 25 gedragen november 2011 de de publieksprijs publieksprijs Hetisisistijdens belangrijk ruimtelijk en cultuurhistorie en 2011 gestimuleerd worden door de het samenleving zelf. Wij zijn dan ook blij dat zowel Architectuurcentrum uitgereikt uitgereikt voor voor het project project SPARTA SPARTA LUCE, LUCE, dat dat inin opdracht opdracht van van woningbouwvereniging woningbouwvereniging Bouwhuis als de Stichting Apeldoornse Monumenten hier van blijk geven door het uitrei-
Ons Huis isis gerealiseerd. De bekroonde het nieuwe entreegebouw Paleis kenisis van prijzen. Zo Zo tijdens tijdens de de Nacht Nacht van van de de Architectuur Architectuur op op 25 25 november november 2011 2011 de de van publieksprijs publieksprijs Ons Huis gerealiseerd. De vakjury vakjury bekroonde het nieuwe entreegebouw van Paleis ’t’t Loo. uitgereikt uitgereikt voor voor het het project project SPARTA SPARTA LUCE, LUCE, dat dat inin opdracht opdracht van van woningbouwvereniging woningbouwvereniging Loo. Zo is tijdens de Nacht van de Architectuur op 25 november 2011 de publieksprijs uitgereikt voorHuis het project SPARTA LUCE, in opdracht van woningbouwvereniging Ons Huis van isvan Paleis Ons Ons Huis isis gerealiseerd. gerealiseerd. De Dedat vakjury vakjury bekroonde bekroonde het het nieuwe nieuwe entreegebouw entreegebouw Paleis ’t’t gerealiseerd. De vakjury bekroonde het nieuwe entreegebouw van Paleis ’t Loo.
Loo. Loo.
Sparta SpartaLuce Luce(foto (fotoHarry HarryNoback) Noback) EEntree ntreePaleis Paleis‘t‘tLoo Loo(foto (fotoHarry HarryNoback) Noback) Sparta Luce (foto Harry Noback)
Sparta Sparta Luce Luce (foto (foto HarryNoback) Noback) Noback) Entree Paleis ‘t Loo (fotoHarry Harry
De Stichting Apeldoornse Monumenten ntree ntree Paleis Paleis‘t‘tLoo Loo (foto (fotoHarry HarryNoback) Noback) E E De Stichting Apeldoornse Monumenten bekroonde bekroonde de de prachtige prachtige restauratie restauratie van van bijzondere Apeldoornse monumenten. De 2011 door bijzondere monumenten. De SAM-prijs SAM-prijs 2011 werd werd door de de vakjury vakjury De Stichting Apeldoornse Apeldoornse Monumenten bekroonde de prachtige restauratie van bijzondereStichting Apeldoornse monumenten. De SAM-prijs 2011 werd door dede vakjury aan (Loolaan kend villa De (Anna Paulownalaan 21) en villa toege De De Stichting Apeldoornse Monumenten Monumenten bekroonde bekroonde de prachtige prachtige restauratie restauratie van van kend aan aanApeldoornse villa De Toetoepan Toetoepan (Anna Paulownalaan 21) entoegekend villa Apoldro Apoldro (Loolaan toege villa De Toetoepan (Anna Paulownalaan 21) en villa Apoldro (Loolaan 55).
55). bijzondere bijzondere Apeldoornse Apeldoornse monumenten. monumenten. De De SAM-prijs SAM-prijs 2011 2011 werd werd door door de de vakjury vakjury 55). kend aan aan villa villa De De Toetoepan Toetoepan (Anna (Anna Paulownalaan Paulownalaan 21) 21) en en villa villa Apoldro Apoldro (Loolaan (Loolaan toege toegekend 55). 55).
Villa De Toetoepan (foto Henk Bast)
Villa Apoldro (foto Henk Bast)
Villa VillaDe DeToetoepan Toetoepan(foto (fotoHenk HenkBast) Bast) VVilla illaApoldro Apoldro(foto (fotoHenk HenkBast) Bast)
10 Villa VillaDe DeToetoepan Toetoepan(foto (fotoHenk HenkBast) Bast)
illaApoldro Apoldro(foto (fotoHenk HenkBast) Bast) VVilla
99 99
jaarverslag ruimtelijke kwaliteit 2011
10. Samenwerking BNA architecten binnen de regio Stedendriehoek. Een landelijke quick scan onder architectenbureaus naar de kwaliteit van de dienstverlening van lagere overheden was aanleiding voor stevige kritiek richting veel gemeenten. Apeldoorn werd in deze quick scan niet aangesproken. Desondanks was dit onderzoek wél reden om tot meer samenwerking te komen tussen Apeldoorn en de BNA architecten (Bond van Nederlandse Architecten). Zo is er een periodiek overleg gestart met de regionaal werkzame architecten over nog verdere verbetering van de dienstverlening. Ook heeft dit overleg er in geresulteerd dat in 2011 in het stadhuis van Apeldoorn het “Stedendrieboek” kon worden gepresenteerd. Dit boek is samengesteld door de regionale BNA en laat het werk zien van de binnen de regio werkzame aangesloten architecten. Dit alles met het doel om te laten zien dat ook binnen de regio hoge kwaliteit wordt geleverd en dat opdrachtgevers (waaronder de gemeente Apeldoorn) dus niet per definitie met architecten “van buiten” in zee hoeven te gaan. Daarnaast heeft het overleg er toe geleid dat de BNA betrokken wordt bij de formulering van de beeldkwaliteitskaders.
11
jaarverslag ruimtelijke kwaliteit 2011
Daarnaast heeft het overleg er toe geleid dat de BNA betrokken wordt bij de form van de beeldkwaliteitskaders.
11. Tot slot. Door de huidige crises verandert er veel. Zo staan er in Nederland veel woningen te koop en is te veel aan nieuwbouw geprogrammeerd. Daardoor is thans de markt niet meer aan11. Totmaar slot. bod gestuurd vooral vraag gestuurd. Het accent is dan ook verschoven van realiseren van kwantiteit naar realiseren van kwaliteit. Het aanbieden van goede ruimtelijke kwaliteit
Door de huidige crises verandert er veel. Zo staan er in Nederland veel wonin koop
en
is
te
veel
aan
nieuw
geprogrammeerd. Daardoor is thans de mar
meer aanbod gestuurd maar vooral vraag ge
Het accent is dan ook verschoven van rea
van kwantiteit naar realiseren van kwalite
aanbieden van goede ruimtelijke kwaliteit m
gebiedsspecifieke eigenheid is in de huidige
waarin genoeg te kiezen valt steeds bela
geworden. Al deze veranderingen is voor d
reden geweest om aan NICIS Institute de op
te geven na te denken over de vraag “Hoe b we alleen nog wat we nodig hebben?”
opdracht heeft geleid tot de ‘Handreiking ste
herprogrammering woningbouw’. Deze zeer lezenswaardige handreiking bevesti met een gebiedsspecifieke eigenheid is in de huidige markt waarin genoeg te kiezen valt steeds belangrijker geworden. Al deze veranderingen is voor de G32 reden geweest om aan NICIS Institute de opdracht te geven na te denken over de vraag “Hoe bouwen we alleen nog wat we nodig hebben?” Deze opdracht heeft geleid tot de ‘Handreiking stedelijke herprogrammering woningbouw’. Deze zeer lezenswaardige handreiking bevestigd ons dat een goede ruimtelijke kwaliteit en gebiedsidentiteit juist nu in deze veranderde markt cruciaal is voor de ontwikkeling van onze gemeente. Wij zullen ons dan ook samen met onze burgers en bedrijven blijven inzetten voor het behouden en versterken van de aantrekkelijke Apeldoornse woon- en leefomgeving. Daarmee onderschrijven wij de aanbeveling van de CRK op door te gaan om de ingeslagen weg.
12
jaarverslag ruimtelijke kwaliteit 2011
© Gemeente Apeldoorn, augustus 2012 jaarverslag ruimtelijke kwaliteit 2011