rovakliktmet omgeving, mens en economie

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

1

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

rovakliktmet omgeving, mens en economie

afval & grondstoffen

.

beheer openbare ruimte

.

duurzame energie

.

sociaal werkgeverschap

2

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

INHOUD

Voorwoord ROVA klikt met omgeving, mens en economie Over ROVA: duurzame ontwikkeling klikt met innovatie Omgeving: schoon, heel en veilig klikt met persoonlijk welzijn Mens: participatie klikt met groei en ontwikkeling Financiën: economie klikt met ecologie

COLOFON Tekst, productie en coördinatie: NV ROVA Holding Communicatie & Voorlichting CREATIE Concept en ontwerp: Frappant bureau voor spetterende communicatie, Aalten Fotografie: Martin Hogeboom fotografie, Epe Drukwerk: Maarse, Eibergen

VOORWOORD

3 4 6 8 14 20

hetklikt Voor u ligt het ROVA jaarrapport 2012. Naar goed gebruik hanteren we ieder jaar een thema bij dit rapport. Dit jaar is dat: “het klikt!”. Hierin culmineren de thema’s van twee voorgaande jaarverslagen. Het door visie- en missie-ontwikkeling gekenmerkte jaar 2010 (“Ik pak het op!”), werd in 2011 opgevolgd door de strategische uitwerking en de start van de implementatie (“Ik ben om!”). Vanaf 2012 laten we zien dat ‘het klikt’ tussen de verschillende beleidsvelden die wij als gemeentelijke uitvoeringsorganisatie aan elkaar koppelen. Grondstofbeheer, openbare ruimte en duurzame energie vormen samen een duurzame leefomgeving voor de inwoners in onze gemeenten. De effecten daarvan worden concreet zichtbaar en leiden tot mooie resultaten. De slogan: “Het klikt” werkt daarbij op twee manieren: enerzijds symboliseert het dat de strategische keuze goed is geweest, het blijkt in de praktijk te functioneren. Anderzijds geeft het aan dat ROVA een op de praktijk gericht, uitvoerend bedrijf is. Bij ROVA worden ideeën omgezet in daden en zoeken we al werkend naar

verankering van onze strategie. Het moet kunnen klikken. Hoe en met wie het klikt laten we in dit verslag zien aan de hand van drie themavelden: t De omgeving: dit gaat over de omgeving waarin we werken, denk aan marktontwikkelingen en milieueffecten; t De mens: degenen vòòr wie we het doen en met wie we het doen; t De financiën: wat is de economische waarde die we toevoegen? Wat levert het de gemeenschap en onze aandeelhouders op? Dit jaarrapport is grotendeels een samenvatting van het jaarverslag 2012 van NV ROVA Holding. Het complete jaarverslag is online te raadplegen via www.rova.nl/jaarverslag. Ik wens u veel leesplezier. Hans Groenhuis Algemeen directeur

3

4

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

rovakliktmet omgeving, mens en economie Onze 4 ‘leading principles’

Omgeving

Over ROVA ROVA is in 1996 opgericht als gemeentelijke samenwerking en heeft zich ontwikkeld tot een duurzaam dienstenbedrijf met uiteenlopende taken op het gebied van afval & grondstoffen, beheer openbare ruimte en duurzame energie. > pagina 6

Realisatie hergebruikdoelen 100

t t

t

Afval is grondstof: ROVA streeft naar een samenleving waarin het niet meer vanzelfsprekend is dat waardevolle grondstoffen worden verspild door ze eenmalig te gebruiken en op een laagwaardige manier te verwijderen. Afvalstoffen worden als grondstoffen beschouwd en worden als zodanig verzameld en hergebruikt. Schoon, heel en veilig: ROVA werkt vanuit het besef dat het welzijn van inwoners voor een belangrijk deel wordt bepaald door de kwaliteit van de leefomgeving. Duurzame inzetbaarheid: De inzet, kennis en kunde van onze medewerkers vormen de basis van ons succes. Ons beleid is daarom als vanzelfsprekend gericht op de duurzame inzetbaarheid en beschikbaarheid van medewerkers. Daarbij geven wij invulling aan onze maatschappelijke verantwoordelijkheid door ook werkgelegenheid te bieden aan mensen met een afstand tot de reguliere arbeidsmarkt. Motivatie door Innovatie: Om een duurzame toekomst te realiseren is innovatie nodig. Innovatie in dienstverlening en techniek, maar ook innovatie in het duurzaam benutten van ingezamelde grondstoffen. Door vernieuwend te durven zijn, komen we verder.

80

-30%

1

2

Omgeving De omgeving waarin ROVA werkt is volop in beweging. Naast de toenemende aandacht voor afval als waardevolle grondstof, is er steeds meer aandacht voor een duurzaam beheer van onze leefomgeving. > pagina 8

Staphorst Steenwijkerland Olst Wijhe Hoonhorst kern afvalbrief Atsma

90

t

70 60

2

3

50

Mensen

40

Daling restafval in 1e fase omgekeerd inzamelen

Mensen

30 20 2009

2010

2011

2012

ROVA verzorgingsgebied x duizend inwoners

11% Social return inzet bijzondere doelgroepen en opleiding

Financiën

781 Ontwikkeling omzet x duizend 62,9

66,3

68,4

67,9

66,1

2008

2009

2010

2011

2012

afval

Verdeling omzet

iBOR overige

5

vierkliks met profijt voor onze wereld

ROVA staat midden in de samenleving. Als werkgever, dienstverlener, aanjager, regisseur of als adviseur. In nauwe samenwerking met onze gemeenten willen we komen tot een duurzame ontwikkeling van mens en milieu. > pagina 14

3

4 Financiën Onze opdracht is de kosten voor de burger zo laag mogelijk te houden. We trachten zo kostenefficiënt mogelijk te werken waarbij het de uitdaging is om duurzaamheid te verbinden met een goed rendement. Dat lukt ons. > pagina 20

beeldmerk ROVA heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan. Het streven naar duurzaamheid is daarom ook terug te vinden in de keuze van ons beeldmerk, het roodborstje. Deze vogelsoort is nogal gevoelig voor milieu-invloeden. De populatie groeit als de samenleving verantwoord omgaat met haar leefomgeving en dus ook met afval. Lukt dat de samenleving, dan kunnen we nog lang genieten van de aanwezigheid van het roodborstje.

6

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

OVER ROVA

duurzame ontwikkeling kliktmet innovatie Personeelsbestand

400

300

200

100

2008 2009 2010 parttime fulltime

2011

2012

-4,5% Ontwikkeling restafval gemiddeld

2011

2012

Profiel

Activiteiten

ROVA is opgericht in 1996 door de samenwerkende gemeenten in de toenmalige regio IJssel-Vecht. Als samenwerkingsverband van gemeenten kreeg ROVA de opdracht de gemeentelijke afvalverwijdering efficiënter en effectiever te beheren en waar mogelijk te innoveren. Inmiddels heeft ROVA zich ontwikkeld tot een duurzaam dienstenbedrijf met uiteenlopende taken op de terreinen afval & grondstoffen; beheer openbare ruimte en duurzame energie. ROVA werkt momenteel voor 20 aandeelhoudende gemeenten in de provincies: Overijssel, Gelderland, Drenthe, Utrecht en Flevoland. Het verzorgingsgebied bestrijkt zo’n 320.000 huisaansluitingen (ongeveer 780.000 inwoners).

De bedrijfsactiviteiten van ROVA zijn verdeeld over drie pijlers, te weten Inzameling & iBOR (integraal beheer openbare ruimte), Grondstoffen & Energie en Beleid & Communicatie. Ons takenpakket bestaat onder andere uit: t inzamelen, be- en verwerken van diverse afvalstoffen van huishoudens en gemeenten; t beheren van grondstoffenpleinen waar huishoudelijke afvalstromen kunnen worden aangeboden ten behoeve van hergebruik en recycling; t onderhouden en reinigen van de openbare ruimte zoals straten, parken, plantsoenen en gemeentelijke sportterreinen (schoon, heel en veilig); t het reinigen van kolken en riolen; t het leveren van groene energie en grondstoffen die geproduceerd worden vanuit de leefomgeving van de burger; t het leveren van kennis en beleidsadviezen aan gemeenten; t het bieden van educatie en voorlichting aan inwoners.

Het publieke karakter van ROVA wordt geborgd doordat alleen overheden met een wettelijke zorgtaak op het gebied van huishoudelijk afval aandeelhouder kunnen zijn. Daarmee is ROVA een organisatie van en voor overheden, ten dienste van inwoners. Onze missie is een schone en duurzame leefomgeving voor de inwoners van onze aandeelhoudende gemeenten.

7

8

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

OMGEVING

schoon, heel en veiligklikt met persoonlijk welzijn MARKT IN BEWEGING Grondstoffen- en verpakkingenbeleid

Afvalstoffenheffing € 300 € 250 € 200 € 150 2008

2009

2010

2011

2012

gemiddelde ROVA gemeenten gemiddelde Nederland

2012

ti e

kg

bi

3

0

am

33kg 2 0 2 0:

Restafval in kg per inwoner per jaar met gebruik grondstofcontainer

2013

De aandacht voor afval, als zijnde grondstof neemt toe. Beleidsmakers realiseren zich in toenemende mate dat ‘afval’ een van knoppen is waar men aan kan draaien om de duurzame economie te bevorderen. Afval biedt kansen zowel voor duurzame ontwikkeling als in financieel economisch opzicht. Zowel in het bedrijfsleven als bij de overheid handelt men meer en meer vanuit de gedachte van de circulaire economie. Bij gemeenten zien we intensieve bewegingen om via verbeterde inzamelmodellen te komen tot meer hergebruik. Gestimuleerd door de aangescherpte recycling doelstellingen uit de afvalbrief van staatssecretaris Atsma, zijn veel gemeenten aan de slag gegaan met het stellen van nieuwe afvaldoelstellingen en het inrichten van nieuw beleid. De gescheiden inzameling van kunststof verpakkingen krijgt een vervolg na het sluiten van e en nieuwe raamovereenkomst tussen verpakkend bedrijfsleven en de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Gemeenten hebben daarmee zekerheid gekregen voor de voortzetting van de gescheiden inzameling. Het raamakkoord bevat echter nog vele open einden. In de komende jaren zullen partijen daarom nog volop ‘in gesprek blijven’ om de kaders van het verpakkingenakkoord verder uit te werken. Bespreekpunten zijn onder andere: kostenvergoedingen voor

inzameling door gemeenten; verduurzaming verpakkingsketen; afschaffen statiegeld en eventuele alternatieve inzamelmodellen en bronscheiding van drankenkartons, eventueel in combinatie met andere herbruikbare verpakkingsmaterialen. Een daarvoor in het leven geroepen kennisinstituut zal een deel van deze vragen moeten beantwoorden. Een wezenlijke verandering in de verwijderingstructuur zal in 2015 kunnen ontstaan als gemeenten naast de inzameling ook de verantwoordelijkheid krijgen voor het sorteren (en eventueel vermarkten) van de inge zamelde kunststof verpakkingen. Deze maatregel zal een forse impact hebben op de verantwoordelijkheid van gemeenten in de verwijdering en recycling van kunststof verpakkingen. De kaders waarbinnen dat moet gebeuren, zullen in 2013 nader uitgewerkt moeten worden opdat gemeenten op tijd voorbereid zijn op deze nieuwe taak.

Afvalverwerking Naast de genoemde beleidsmatige bewegingen heeft de beoogde daling van de hoeveelheid huishoudelijk restafval sterke invloed op de Nederlandse verbrandingsmarkt. De overcapaciteit van verbranders neemt toe. Voor ROVA is dit mede aanleiding geweest om een innovatieve Europese aanbesteding uit te schrijven voor het huishoudelijk restafval dat afkomstig is uit de IJssel-Vecht gemeenten. Dit afval staat nog tot en met juni 2016 onder contract bij

9

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

OMGEKEERD INZAMELEN

De resultaten in de kern van Hoonhorst laten het perspectief zien van fase 2 van omgekeerd inzamelen: een verdere daling van de hoeveelheid restafval naar 30 kg per inwoner per jaar en een percentage hergebruik van 90%! Aan de hand van een bewonersonderzoek is getoetst of de wijzigingen in de inzameling van afval en grondstoffen in Staphorst, Steenwijkerland en OlstWijhe hebben geleid tot wijziging in tevredenheid bij de inwoners. In de totale beoordeling door de inwoners is geen verschil in de beoordeling gevonden tussen 2010 en 2012 (beide keren ruim voldoende).

INTEGRAAL BEHEER OPENBARE RUIMTE Nieuwe dienstverlening Met de integratie van het team Uitvoering van de gemeente Zwolle heeft ROVA in 2012 een belangrijke vervolgstap gezet in de verbreding van de dienstverlening aan aangesloten gemeenten. Nadat een vergelijkbare stap in 2011 al was gezet in de gemeente Winterswijk, is ROVA vanaf 1 januari 2013 ook verantwoordelijk voor het onderhoud van de gehele openbare ruimte in de gemeente Zwolle. Hieronder vallen alle grijze en groene onderhoudstaken, alle reinigingstaken en het serviceonderhoud. Deze ontwikkeling volgt op de binnen de gemeente Zwolle gevoerde kerntakendiscussie, een discussie die in steeds meer gemeenten wordt gevoerd en vergelijkbaar is met de ontwikkeling begin jaren 90 toen gemeenten de samenwerking zochten op het terrein van de gemeentelijke afvalzorg. Mede als gevolg van de druk op de overheidsfinanciën zoeken gemeenten ook nu weer naar verdergaande schaalvoordelen door samenwerking met buurgemeenten op diverse beleidsvelden.

Voordeel door samenwerking

Naast deze efficiencyvoordelen is in de bredere samenwerking ook aandacht voor het vinden van oplossingen voor een verdere participatie van bijzondere doelgroepen en het vergroten van de betrokkenheid van burgers (burgerparticipatie; faciliteren van burgerinitiatieven).

%

24 va n

w agen

pa

r

Aantal voertuigen op groen gas in 2012

84,1% 7, 6

6

In dit licht werd ROVA in 2010 door de gezamenlijke aandeelhouders opgeroepen zich ook te ontwikkelen op aanpalende gemeentelijke uitvoeringstaken. In de ontwikkelvisie die voor de ROVA-organisatie werd aangenomen, is daarbij gekozen voor beleidsvelden die te maken hebben met een duurzame leefomgeving voor de inwoners van de aangesloten gemeenten. De kwaliteit van de buitenruimte komt bij steeds meer g e m e e n t e n o n d e r d ru k t e s t a a n d o o rd a t n o o d g e dw o n g e n g e ko r t m o e t w o rd e n o p onderhoudsgelden. Schaalvergroting in uitvoering en in de zogenaamde back-office taken (klant contact

centrum, werkvoorbereiding, planning, advisering, inkoop, wagenparkbeheer, et cetera), moet aantoonbare besparingen opleveren in het onderhoud. Kansen doen zich vooral voor bij wijk- en gebiedsoverstijgende specialistische functies die doorgaans ook meer kapitaalintensief zijn. Doordat afvalbeheer, reiniging en groenbeheer in één hand komen, ontstaan synergievoordelen in de uitvoering. Dit effect heeft zich in de ROVA-samenwerking op afvalgebied al ruimschoots bewezen en levert nu in het onderhoud van de openbare ruimte ook aantoonbare voordelen op.

16

In 2009 is ROVA met haar aandeelhoudende gemeenten de dialoog gestart over de toekomst van het gemeentelijke afvalbeheer. Het was duidelijk dat optimaliseren van bestaande systemen onvoldoende oplossing bood: een trendbreuk was noodzakelijk. Op basis van goede resultaten in pilots in 2010 en 2011 is in 2012 daadwerkelijk gestart met het zogenaamd ‘omgekeerd inzamelen’. Bij omgekeerd inzamelen wordt de focus gelegd op de inzameling van herbruikbare grondstoffen. De gescheiden inzameling van herbruikbare grondstoffen wordt maximaal gefaciliteerd, terwijl de service op restafval wordt verminderd. Dat laatste kan door de frequentie van inzameling te verlagen of inwoners het restafval op afstand weg te laten brengen. Doelstelling is om meer grondstoffen te genereren uit het restafval en daarmee de hoeveelheid restafval drastisch te verlagen.

De eerste ervaringen geven aan dat er een grote bereidheid is bij inwoners om afval en grondstoffen gescheiden aan te bieden als de service op grondstoffen wordt verhoogd en het aanbieden van restafval wordt ontmoedigd. De maatregelen van fase 1 van omgekeerd inzamelen leiden tot ongeveer 30% minder restafval en tot meer dan een verdubbeling van de hoeveelheid gescheiden ingezameld GFT. Uit de samenstelling van het restafval blijkt dat voor bijna alle herbruikbare materialen een afname is te zien. De doelstelling van 65% hergebruik in 2015 (afvalbrief staatssecretaris Atsma augustus 2011) wordt al ruimschoots in 2012 door de gemeenten Staphorst, Steenwijkerland en Olst-Wijhe gehaald.

11

k

Attero in Wijster. Toch besloot ROVA de verwerking van dit restafval al in 2012 aan te besteden. Voor de exploitanten van de Nederlandse AVI’s bood dit een kans zich voor langere tijd te verzekeren van de aanvoer van restafval. Naast het vroege tijdstip van aanbesteden, verraste ROVA verder door in het bestek een plafondprijs op te nemen. De aanbesteding werd in het voorjaar van 2012 afgerond met de gunning van het bestek aan SITA ReEnergy tegen voor de gemeenten aantrekkelijke voorwaarden: de verwerkingskosten voor de betreffende gemeenten worden meer dan gehalveerd. Inmiddels wordt in Nederland veel restafval geïmporteerd uit onder andere Engeland en Italië om de overcapaciteit in de AVI’s op te vullen.

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

% i n 2 01

1

10

Gebruik digitale afvalkalender in 2012

12

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

Sturen op beeldkwaliteit

Aanpak langs meerdere lijnen

In het onderhoud van de openbare ruimte wordt steeds meer op beeldkwaliteit gestuurd. Samen met de gemeente Zwolle heeft ROVA in de afgelopen maanden gewerkt aan het definiëren van de gewenste beeldkwaliteit. Het sturen op beeldkwaliteit heeft als voordeel dat alleen inzet wordt gepleegd als dat nodig is. Maandelijks beoordelen opdrachtgever en opdrachtnemer gezamenlijk de buitenruimte op de gedefinieerde meetlatten. Op deze wijze wordt grip gehouden op de realisatie van de gemaakte afspraken en kan waar nodig tijdig worden bijgestuurd.

Op het gebied van grondstoffen en energie is ROVA in 2012 actief geweest langs meerdere lijnen. De eerste lijn is de lijn van de grondstoffen. Door het voeren van een adequaat afvalinzamelingbeleid, proberen we zoveel mogelijk grondstofwaarde uit de ingezamelde afvalstoffen te herwinnen. Enerzijds is dat via de lijn van het huishoudelijk afval (gescheiden inzameling van deelstromen) en ander zijds is dat door het verkennen en opzetten van een infrastructuur voor biomassa. Biomassa vormt een potentiële bron voor de productie van bio-energie. De wijze van inzameling en bewerking is van groot belang om deze potentiële energiebron optimaal te kunnen benutten. Vanuit de positie als logistieke dienstverlener kan ROVA een goede rol vervullen bij het inrichten en uitvoeren van een inzamelstructuur voor bijvoorbeeld knip- en snoei hout uit openbaar gebied. Hierbij wordt de samenwerking gezocht met gemeenten en andere semi-publieke gebiedsbeheerders.

Nieuw is dat ook steeds vaker de dialoog met inwoners wordt gezocht om hun betrokkenheid bij het inrichten en onderhouden van de openbare ruimte te vergroten. Ten slotte gaat het uiteindelijk om de beleving en het welzijn van de inwoners. Een schone en veilige leefomgeving speelt daarin een belangrijke rol.

G RO N D S TO FFE N E N E N E RG I E Commitment Doorgaande stijging van de CO 2-concentratie in de lucht, onder andere door het verbruik van fossiele grondstoffen en brandstoffen, vormt een bedreiging voor het klimaat wereldwijd. In lijn met de mondiale strijd tegen de klimaatverandering, hebben ook alle ROVA-gemeenten klimaatbeleid geformuleerd en maatregelen benoemd om de uitstoot van CO2 tegen te gaan. ROVA heeft zich verbonden om door haar bedrijfsvoering en door het uitvoeren van specifieke projecten bij te dragen aan het realiseren van deze klimaatdoelen.

De tweede lijn is de lijn van het opzetten en uitvoeren van projecten. Zo is ROVA betrokken bij meerdere haalbaarheidsonderzoeken van provincie en gemeenten met betrekking tot de ontwikkeling van duurzame energie. Op het gebied van zonne-energie is in samenwerking met de gemeenten Dalfsen, Staphorst en Zwartewaterland en met steun van de provincie Overijssel het project Duurzaam Genieten uitgevoerd. Binnen dit project is totaal 830 kiloWattpiek aan zonne-energie geïnstalleerd bij particulieren in de deelnemende gemeenten. Dit is in totaal goed voor een CO2-reductie van 351 ton.

Het project Duurzaam Genieten is een van de concrete acties binnen de samenwerking Nieuwe Energie Noord-West Overijssel. Dit project betreft een samenwerking tussen de gemeenten Dalfsen, Staphorst, Steenwijkerland en Zwartewaterland om te komen tot een regionaal energiebeleid. In 2013 krijgt Duurzaam Genieten een breder vervolg. Een ander voorbeeld betreft de samenwerking met de gemeente Winterswijk. Om de ontwikkeling van duur zame energie in de regio verder te stimuleren hebben gemeente en ROVA besloten tot de oprichting van een lokaal duurzaam energiebedrijf van waaruit lokale projecten worden gestimuleerd en gefaciliteerd. De derde lijn is de ondersteuning bij de realisatie van kleinschalige bio-energieprojecten bij gemeen telijke gebouwen zoals zwembaden. Nadat in 2011 in samenwerking met de gemeente Hardenberg en Unica installatietechniek BV een eerste houtkachel was gerealiseerd bij zwembad De Kiefer in Hardenberg, werd in 2012 een tweede project gerea liseerd in de gemeente Hattem bij zwembad De Marke. Beide zwembaden worden verwarmd met een houtgestookte energiecentrale.

De vierde lijn betreft de productie van groen gas uit huishoudelijk gft-afval. Hiervoor participeert ROVA samen met HVC in Natuurgas Overijssel BV. De installatie die hiervoor in Zwolle is gebouwd produceert biogas uit gft en werkt dat biogas vervolgens op naar aardgaskwaliteit (groen gas). Per ton gft wordt hiermee 147 kilo CO2 vermeden. Het betreft hier een innovatie in de verwerking van gftafval en de opwerking naar groen gas. Hierin dient nog verdere ontwikkeling plaats te vinden. De exploitatie van Natuurgas Overijssel kampt namelijk nog steeds met aanloopverliezen. Knelpunten in deze innovatieve verwerking worden vooral nog gevonden bij de opwerking en afzet van het digestaat uit de vergister. Diverse scenarioverkenningen en doorrekeningen geven aan dat onder voorwaarden tot een positieve exploitatie kan worden gekomen. Desalniettemin hebben wij ons genoodzaakt gezien om een gedeeltelijke afwaardering van de installatie te verwerken in de jaarrekening 2012.

-30% 134 Kton Daling restafval in 1e fase omgekeerd inzamelen Vermeden CO2-emissie door afvalscheiding

13

14

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

MENS

participatiekliktmet groei en ontwikkeling R E S U LTA AT D O O R S E R V I C E E N C O M M U N I C AT I E

‘Afv a ‘Natu

d’ ou n’ oo

cheiden is l s lijk S g ch ur

0

1

9 .9 5

Aantal leerlingen in programma’s

95% Afhandeling calls binnen 24 uur

Klantcontact, voorlichting en educatie In 2012 jaar heeft ROVA veel aandacht besteed aan het contact met inwoners. Naast verstrekken van algemene informatie, is ROVA in toenemende mate actief als het gaat om het overtuigen van doelgroepen van het belang van goede afvalscheiding. ROVA beschikt over een modern klant contact centrum waar inwoners terecht kunnen met al hun vragen en meldingen. Door het gebruik van moderne communicatiemiddelen kan men op elk gewenst moment relevante informatie raadplegen, een 24/7 openstelling. Voorbeelden hier van zijn het bestellen van inzamelzakken voor de inzameling van kunststof afval, het maken van een afspraak voor het ophalen van grof vuil of grof tuinafval, het raadplegen van de afvalkalender en het melden van schades in de openbare ruimte. Ook vindt actieve voorlichting en educatie plaats naar inwoners en onderwijs. Ten behoeve van de doelgroep kinderen in de leeftijd van 6 tot en met 11 jaar (bovenbouw basisschool, groep 6 t/m 8) werkt ROVA met het educatieprogramma ‘Afval scheiden is Goud!’. Met behulp van de speciale ‘Groenbus’ hebben in 2012 bijna 6.000 kinderen het educatie programma do orlopen (222 deelnemende scholen). Dit

programma werd door de deelnemende scholen met een hoog cijfer gewaardeerd (8,6). Naast dit doorlopende educatieprogramma heeft ROVA in maart 2012 voor de 5e keer ‘De week van Natuurlijk Schoon’ georganiseerd. Deze actieweek is bedoeld om kinderen bewust te maken van het zwerfafvalprobleem. In totaal hebben ruim 14.000 kinderen de prikstok gepakt en zwerfafval in hun directe leefomgeving opgeruimd. Ruim 250 scholen hebben deelgenomen aan deze actieweek. In december ontving ROVA voor deze actie de “Gouden Sneeuwbal” van de organisatie Nederland Schoon uit handen van minister Plasterk. Educatie en voorlichting is ook gericht op volwassenen. ROVA heeft in 2012 wekelijks diverse groepen volwassenen ontvangen en voorlichting gegeven. Ook verzorgde ROVA voorlichting en presentaties op seminars en podia in Nederland. Hierbij ging het vaak over de ervaringen van ROVA met betrekking tot het nieuwe afvalbeleid.

Overige communicatie Het team Beleid & Communicatie heeft zich naast wijzigingen in inzamelmethoden en/of inzameldata,

15

16

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

gericht op ondersteuning van de gemeenten bij projecten als Duurzaam Genieten en Omgekeerd inzamelen. Daarnaast is de communicatie gericht geweest op merkpositionering, interne communicatie en arbeidsmarktcommunicatie. Het contact met de beleid- en communicatiemedewerkers van de ROVA gemeenten is geïntensiveerd en het aantal uren ondersteuning ten behoeve van de gemeenten is toegenomen.

P E R S O N E E L & O R G A N I S AT I E Duurzame inzetbaarheid en betrokkenheid Duurzame inzetbaarheid is het leidende principe van ons sociaal beleid en daarmee belangrijk in het realiseren van de strategische missie van onze organisatie. Iedereen, directie, management en medewerkers, is zich bewust van het feit dat we onze ambities alleen waar kunnen maken als we kunnen beschikken over voldoende vakbekwame en betrokken medewerkers. Daarbij reikt onze maatschappelijke verantwoordelijkheid verder dan alleen het bestaande personeelsbestand. ROVA wil een organisatie zijn waar mensen zich kunnen ontwikkelen, maar ook waar jonge mensen een kans krijgen zich te scholen en ervaring op te doen. Daarbij wil ROVA mensen met een achterstand tot de arbeidsmarkt ook een kans geven om te participeren in het maatschappelijk proces. Opleiden is een belangrijk onderdeel van het duurzaam inzetbaar houden van medewerkers. Opleiden is ook een belangrijk onderdeel bij het onderwerp veiligheid en gezondheid. In samenwerking met het

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

Personele organisatie

management, en in afstemming met de individuele medewerkers, wordt daarom voortdurend gekeken op welke deelterreinen medewerkers scholing of bijscholing nodig hebben. Daarnaast zijn wij er van overtuigd dat kwaliteit van dienstverlening voor een belangrijk deel wordt bepaald door de betrokkenheid van de medewerkers. Deze betrokkenheid wordt onder andere gestimuleerd door verschillende vormen van (werk)overleg en medezeggenschap, door het ondersteunen van sociale netwerken en personeelsbijeenkomsten en door een goede interne communicatie. Ook oud-medewerkers worden daarbij niet vergeten. Zo wordt onder andere jaarlijks een gepensioneerdendag georganiseerd om ook deze groep betrokken te houden bij het reilen en zeilen van ‘de ROVA-familie’. Daarnaast ondersteunt de directie de personeelsverenigingen die binnen de organisatie actief zijn.

Het proces dat in 2011 in gang is gezet om de organisatie door te ontwikkelen in het kader van de nieuwe ontwikkelvisie, is in 2012 afgerond. Er is een nieuwe organisatiestructuur van kracht en waar nodig zijn medewerkers (her)benoemd op nieuwe of andere functies. In dit proces heeft tevens de integratie plaatsgevonden van het team Uitvoering van de gemeente Zwolle (90 medewerkers).

Kwaliteit, arbo en milieu In 2011 is de ROVA organisatie VCA** gecertificeerd. Hiermee willen wij het belang van veilig werken benadrukken, zowel voor onze medewerkers als voor de inwoners in de gemeenten waar wij werken. In 2012 zijn voor het onderdeel afvalinzameling en reiniging in totaal 124 werkplekinspecties uitgevoerd en zijn ten minste tien toolbox-meetingen aangeboden aan alle medewerkers. Doelstelling daarvan is om de medewerkers en de organisatie scherp te houden op het belang van veilig werken en de medewerkers g e ï n fo rm e e rd t e h o u d e n o v e r d e l a a t s t e ontwikkelingen. Conclusie is dat de organisatie in compliance is met de eisen vanuit de VCA.

Gezondheid en ziekteverzuim In de afgelopen jaren is veel aandacht besteed aan het terugdringen van het ziekteverzuim. Management, arbodienst en de afdeling P&O hebben elk hun rol op het vlak van aandacht, zorg en controle. Op allerlei fronten worden zieke medewerkers ondersteund om hen zo snel mogelijk weer in het arbeidsproces te helpen. En met succes, want het ziekteverzuim is in de loop der jaren fors teruggebracht. In 2009 werd een historisch laag niveau bereikt op 2,56%. In 2010 en 2011 liep het verzuim iets op, helaas vooral veroorzaakt door enkele langdurig zieken. In 2012 hebben we het verzuim weer kunnen verlagen tot 3,37%. Uit de analyses van de verzuimgegevens blijkt dat het zogenaamde grijs verzuim goed onder controle is.

Met betrekking tot (bijna)ongevallen geldt binnen ROVA een meldingsplicht. Hiermee wordt zicht gehouden op onveilige situaties en proberen we in te grijpen om ongevallen te voorkomen. In 2012 zijn in totaal 24 meldingen ontvangen van gevaarlijke situaties en (bijna)ongevallen (2011: 29). De totale verzuimduur als gevolg van deze ongevallen bedroeg 14 dagen. Uit de analyse van de meldingen over de afgelopen jaren blijkt dat het aantal (bijna)ongevallen redelijk onder controle is, maar dat het noodzakelijk blijft om hier voortdurend aandacht aan te schenken. De implementatie van de nieuwe dienstverlening in het beheer van de openbare ruimte en de toename van de inzet van arbeidskrachten met een afstand tot de reguliere arbeidsmarkt, noodzaken tot nog scherp er to ezicht op het naleven van de werkinstructies. Dit is in de organisatie belegd bij de afdeling KAM die bewust niet onder directe leiding van de uitvoerende afdelingen valt.

12%

2012 2011

7,3

7,6

10% 8% 6% 4% 2%

Inwonerstevredenheid

0% 2004

2005

2006

Ziekteverzuim

2007

2008

2009

2010

2011

2012

17

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

Ondernemingsraad In 2012 zijn in totaal acht overlegvergaderingen gehouden tussen Directie en Ondernemingsraad. Twee van deze vergaderingen werden bijgewoond door een delegatie van de RvC. In de overleg vergaderingen is telkens gesproken over de ontwikkeling van de organisatie in het kader van de nieuwe ontwikkelvisie (o.a. implementatie van beheer openbare ruimte), de actualisatie van bedrijfsregelingen, de realisatie van de doelstellingen in het kader van de resultaatafhankelijke beloning, de ontwikkeling van het ziekteverzuim en de voortgang in het kwaliteit beheersysteem (VCA). In alle gevallen zien wij terug op een constructief overleg met de OR.

2011

2012

29

24

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

In het kader van de implementatie van de nieuwe ontwikkelvisie hebben twee onderwerpen prominent op de agenda gestaan, te weten de doorontwikkeling van de organisatie (adviesaanvraag ROVA 2.0) en de vervreemding van de activiteiten van NV ROVA Bedrijven (adviesaanvraag). Beide onderwerpen hebben een grote impact op de organisatie. Nieuwe collega’s werden verwelkomd door de toetreding van het voormalig team Uitvoering gemeente Zwolle, terwijl anderzijds afscheid werd genomen van collega’s die werkzaam waren in de commerciële dienstverlening (januari 2013). Het proces van integratie van het voormalig team Uitvoering van de gemeente Zwolle is in het kader van medezeggenschap begeleid door een ad hoc werkgroep bestaande uit twee leden van de Ondernemingsraad NV ROVA Holding en twee leden van de OR en OC Wijkzaken van de gemeente Zwolle. Met betrekking tot de vervreemding van NV ROVA Bedrijven heeft het overleg zoals bedoeld in de Wet op de Ondernemingsraden en het SER-besluit Fusiegedragsregels 2000 met zowel de OR als de vakbonden met goed gevolg plaatsgevonden.

Gemeente

Provincie

Aansluitingen  

 

 

 

 

Overijssel

11.035

27.432

166,52

5

Volume-frequentie

Hardenberg

Overijssel

22.792

59.430

316,30

5

Volume-frequentie

Hattem

Gelderland

5.032

11.805

24,28

4

Volume-frequentie

Heerde

Gelderland

7.406

18.244

80,40

4

Volume-frequentie

Kampen

Overijssel

21.087

50.705

164,91

3

Volume-frequentie

Drenthe

14.355

32.573

58,00

3

Vaste heffing 

7.147

17.659

118,50

5

Volume-frequentie

ROVA IJssel-Vecht Dalfsen

Meppel Olst-Wijhe

Overijssel

(i

nt

1,9 e rn

)

Aantal (bijna) ongevallen

e norm:

2,

Klachten per 1000 aansluitingen

Met veel genoegen heeft de directie gezien dat ook vanuit de OR initiatieven worden ondernomen binnen h e t t h e m a ‘ m a a t s ch a p p e l i j k v e ra n tw o o rd ondernemen’. Door de OR werd op 12 mei 2012 opnieuw de zogenaamde IJsselbolder tocht georganiseerd. Ruim 70 vrijwilligers organiseerden op deze dag voor de bewoners van dagcentrum De IJsselbolder te Zwolle (onderdeel van zorginstelling Frion) een dagtocht door de regio met het ROVAmaterieel, variërend van vrachtwagens, huis vuilwagens, veegwagens tot de ROVA-groenbus.

Inwoners

Oppervlakte in km2

Stedelijkheid klasse*

Tariefsysteem afvalstoffenheffing

Ommen

Overijssel

7.051

17.380

181,29

5

Volume

Raalte

Overijssel

14.551

36.603

172,54

4

Volume-frequentie

Staphorst

Overijssel

5.396

16.224

135,75

5

Volume-frequentie

Steenwijkerland

Overijssel

18.239

43.402

330,00

4

Volume-frequentie

Twenterand

Overijssel

12.794

33.929

106,98

4

Volume-frequentie

Urk

Flevoland

5.504

18.950

109,92

4

Naar gezinsgrootte

Drenthe

8.538

19.196

282,75

5

Naar gezinsgrootte

Zwartewaterland

Westerveld **)

Overijssel

7.975

22.048

93,41

4

Volume-frequentie

Zwolle

Overijssel

52.704

121.527

119,28

2

Naar gezinsgrootte 

 

 

 

 

 

 

ROVA Eemland

0

18

Amersfoort  

Utrecht  

ROVA Achterhoek

 

 

 

 

 

62.619

148.250

63,86

2

Naar gezinsgrootte 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Aalten

Gelderland

11.296

27.305

97,04

4

Volume-frequentie

Oost Gelre

Gelderland

11.989

30.005

110,10

4

Volume-frequentie

Winterswijk

Gelderland

12.163

28.946

138,80

3

Volume

 

 

 

 

319.673

781.613

 

 

  Totaal

 

*) Stedelijkheidsklasse 1 = Zeer sterk stedelijk 2 = Sterk stedelijk 3 = Matig stedelijk 4 = Weinig stedelijk 5 = Niet stedelijk **) Per 1 januari 2013 treedt de gemeente Westerveld toe tot NV ROVA Holding

19

20

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

FINANCIËN

economiekliktmet ecologie O M Z E T E N R E S U LTA AT ontwikkeling omzet x duizend 62,9

66,3

68,4

67,8

66,0

2008

2009

2010

2011

2012

5,2 2012

Resultaat

in miljoenen euro’s

Het netto bedrijfsresultaat in 2012 (€5,2 mln.) is hoger dan begroot. Over 2011 werd weliswaar een hoger resultaat behaald, maar dat resultaat werd sterk beïnvloed door de incidentele baten op de stortplaats. Deze incidentele activiteiten hebben in 2012 niet meer plaatsgevonden door het gewijzigd belastingregime met betrekking tot de stortbelasting. Het resultaat 2012 is ook lager dan 2011 door de tegenvallende resultaten in de commerciële activiteiten in NV ROVA Bedrijven en door het negatief resultaat in deelnemingen. Deze deelneming betreft het aandeel van ROVA in Natuurgas Overijssel BV. Deze vennootschap kampt nog met aanloopverliezen bij de productie van groen gas uit gft-afval. Met betrekking tot de deze deelneming is een gedeeltelijke afwaardering van de installatie verwerkt in de jaarrekening 2012.

In de omzet en in het resultaat 2012 zijn nog geen gegevens verwerkt van de BOR-taken voor de gemeente Zwolle. Deze taak wordt vanaf 1 januari 2013 onder verantwoordelijkheid van ROVA uitgevoerd. Voor het jaar 2012 vallen deze taken nog onder de financiële verantwoording van de gemeente Zwolle. Daarom zijn de omzet- en kostengegevens over het tweede halfjaar 2012 nog niet in deze jaarrekening opgenomen. Deze cijfers zijn vanaf 2013 wel zichtbaar in de jaarrekening van ROVA.

PERSPECTIEF VOOR INWONERS Het jaarverslag NV ROVA Holding presenteert het door de onderneming gevoerde beleid en de daarmee behaalde resultaten. Naast de hierboven geschetste financiële resultaten van de vennootschap zijn er echter ook directe effecten voor de inwoners van de aangesloten gemeenten. Het gevoerde afvalbeleid waarin actief wordt gestuurd op herbruikbare grondstoffen, levert namelijk ook direct financieel voordeel voor de inwoners. Door minder vaak hun restafval aan te bieden, betalen ze een lagere afvalstoffenheffing. De gemiddelde afvalstoffenheffing in ROVA gemeenten is daardoor in 2012 gedaald en zal naar verwachting ook de komende jaren verder dalen. Meer gemeenten zullen namelijk voorrang geven aan de inzameling van grondstoffen boven de inzameling van restafval.

21

22

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

AANDEELHOUDERSRENDEMENT

VOORUITZICHTEN Met het sluiten van de jaarrekening ruim 15% boven begroting, zien wij met tevredenheid terug op een jaar waarin weer veel is gebeurd. De scherpe aandacht voor kostenbeheersing heeft bijgedragen aan het goede resultaat. Alertheid blijft echter geboden. Mede do or de economische crisis staan o ok de overheidsfinanciën onder druk en neemt de noodzaak tot efficiënt en kostenbewust werken verder toe. De ROVA organisatie heeft de afgelopen jaren echter bewezen telkens weer de kracht en creativiteit te vinden om kosten verder te verlagen en daarmee tot goede resultaten te komen. Wij zien de toekomst dan ook met vertrouwen tegemoet. De uitbreiding van de dienstverlening naar het beheer van de openbare ruimte zal voor verdere omzetgroei zorgen. (Financiële) risico’s uit de commerciële activiteiten zijn afgebouwd en maken vanaf 2013 niet langer onderdeel uit van ROVA door de vervreemding van NV ROVA Bedrijven met ingang van 1 januari 2013. De stortplaatsactiviteiten blijven ongewijzigd op een

laag niveau, maar leveren geen financieel risico. ROVA kan de stortplaats namelijk exploiteren op een zogenaamd sluimerscenario, waarbij kosten en baten in evenwicht zijn. Nadat bij toetreding van BORgemeenten het resultaat uit schaalvoordeel in eerste instantie direct toekomt aan de deelnemende gemeenten, zullen verdere efficiencyvoordelen uit de BOR-taken de komende jaren ook zichtbaar worden in het ROVA-resultaat. In de winstverdeling komen deze resultaten toe aan de gemeenten die de BOR-taken aan ROVA opdragen. Hiervoor zijn de statuten in december 2012 aangepast met een aparte categorie letteraandelen voor BOR-taken. Met een nog scherpere focus op publieke dienstverlening tegen maatschappelijk verantwoorde kosten, is de ROVA-organisatie klaar voor de toekomst. We investeren daarom in nieuw afvalbeleid en in een duurzame, schone leefomgeving voor de inwoners van onze gemeenten. En wij doen dat met een maatschappelijk hart. Omgeving, mens en financieel: we zorgen dat het klikt!

14 miljoen

12 miljoen

10 miljoen

8 miljoen

6 miljoen

4 miljoen

2 miljoen

€ 96/97

1998

1999

uitgekeerd dividend

2000

2001

2002

2003

2004

doorgevoerde tariefsverlaging

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

rente op achtergestelde lening

2012

319.673

ONTWIKKELING OMZET EN RESULTAAT (bedragen in duizenden euro’s) 2012

2011

2010

2009

2008

66.070

67.856

68.412

66.300

62.934

5.204

6.656

7.512

5.51 1

5.989

225,9

Balanstotaal

73.902

74.456

78.642

70.213

69.730

€

Eigen vermogen

22.322

22.288

20.836

19.994

18.466

Resultaat Omzet Resultaat na belastingen Vermogen

Eigen vermogen/balanstotaal in %

30,2%

29,9%

26,5%

28,5%

26,5%

Aansprakelijk vermogen

34.652

35.298

37.207

37.046

36.198

Aansprakelijk vermogen/balanstotaal in %

46,9%

47,4%

47,3%

52,8%

51,9%

2011

2012

210,1 Gemiddelde afvalstoffenheffing

309.122 2011

Huisaansluitingen in het ROVA verzorgingsgebied

23

24

N V R O V A H O L D I N G S A M E N V AT T E N D J A A R R A P P O R T 2 0 1 2

NV ROVA HOLDING Postadres Postbus 200 8000 AE Zwolle

Tel. Fax E-mail

Bezoekadres Steinfurtstraat 2 8028 PP Zwolle

Internet www.rova.nl LinkedIn nv-rova-holding Twitter @rova

VESTIGINGEN ROVA IJssel-Vecht Rijnlandstraat 2 8028 PX Zwolle

ROVA Eemland Nijverheidsweg-Noord 35 3812 PK Amersfoort

Ommerweg 69 7797 RC Rheezerveen Zompstraat 21 8102 HX Raalte Karenbrug 3 8331 VE Steenwijk Hesselterlandweg 69 7942 HZ Meppel

(038) 427 37 02 (038) 427 37 73 [email protected]

ROVA Achterhoek Leeghwaterweg 10 7102 JJ Winterswijk