Routekaart ‘De zorg ontzorgd met ICT’
versie 9 juni 2014
Doel van het doorbraakproject ‘de zorg ontzorgd door ICT’ De inzet van innovatieve ICT-oplossingen om de zelfredzaamheid van ouderen te ondersteunen, biedt zowel op maatschappelijk als bedrijfseconomisch gebied kansen. Deze kansen worden echter nog onvoldoende verzilverd. Op dit moment zijn er al veel kleinschalige (en meestal) lokale initiatieven waarbij ICT-oplossingen worden ingezet die de zelfredzaamheid van ouderen ondersteunen. Het lukt echter niet om deze initiatieven zodanig te richten dat ze tot opschaling te komen. De belemmeringen vormen blijkbaar een zo grote drempel dat geen van de partijen in staat is om ze zelf te doorbreken. Dit is waar het ICT doorbraakproject ‘de zorg ontzorgd met ICT’ in beeld komt. Algemene doelstelling van de doorbraakprojecten is het oplossen van maatschappelijke vraagstukken door het gezamenlijk slechten van drempels die grootschalig gebruik van ICT in de weg staan. Tot de doelgroep van het doorbraakproject ‘de zorg ontzorgd met ICT’ behoren ouderen die thuis zorg en/of ondersteuning ontvangen en door middel van ICT-oplossingen hierin kunnen worden ondersteund1. Dit zijn cliënten die begeleiding, verzorging of verpleging thuis ontvangen. Het gaat hier om een potentiële doelgroep van meer dan 300.000 cliënten. De zorg ontzorgd… Dit doorbraakproject richt zich op een sector waarin grote veranderingen plaatsvinden, wellicht de grootste veranderingen ooit. Deze veranderingen (stelselwijzigingen/transities) hebben grote maatschappelijke impact, maar worden door de overheid gezien als zeer noodzakelijk. De noodzaak van deze veranderingen staat verwoord in diverse beleidsdocumenten van het ministerie van VWS, zoals de beleidsagenda als onderdeel van de rijksbegroting 20142. Enkele alinea’s: “Het stelsel van de langdurige zorg en ondersteuning wordt herzien om de kwaliteit van zorg en ondersteuning te verbeteren. Relatief lichte zorgvragen worden nog te vaak behandeld vanuit een medisch perspectief. Ook worden mensen afhankelijk gemaakt van zorg, doordat professionals deze te vaak overnemen. Dit kan leiden tot medicalisering. Verder is het van belang om de betrokkenheid in de samenleving te vergroten. Nederland is naar een situatie gegroeid waarbij hulp en ondersteuning wordt geboden, terwijl de (financiële) mogelijkheden van de mensen zelf of hun sociale omgeving onvoldoende worden benut. Ook is het van belang de ondersteuning en langdurige zorg te herzien om deze betaalbaar te houden. De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) heeft sinds haar introductie een sterke groei doorgemaakt. De reële zorguitgaven stijgen sinds het begin van deze eeuw met circa 4,3 procent per jaar. Dit is bijna drie keer zo veel als de structurele economische groei. Door de voorgestelde hervormingen wordt een structurele verlaging van de groei bewerkstelligd.” ..met ICT... ICT kan een belangrijke bijdrage leveren aan de herinrichting van langdurige zorg en ondersteuning, Zo kan de toepassing van innovatieve ICT-oplossingen in belangrijke mate bijdragen aan de behoefte van mensen om zelf regie te houden op het leven, ook als er sprake is van ziekte of eenzaamheid. Er zijn bijvoorbeeld alarmeringssystemen die bijdragen aan de veiligheid van mensen die thuis wonen. Door de inzet van beeldbellen kunnen mensen langer in hun eigen woning blijven wonen doordat de afstanden tussen patiënt en professional worden overbrugd. Door middel van (digitale) sociale netwerken kan eenzaamheid worden bestreden en kunnen mantelzorgers en vrijwilligers makkelijker worden ingezet. Het op grote schaal invoeren van innovatieve ICT-oplossingen kan in potentie een enorme bijdrage leveren aan de kwaliteit van leven, zorg en ondersteuning, als ook aan de betaalbaarheid en slimmere organisatie van de (langdurige) zorg en ondersteuning. Daarbij zijn de ICT-oplossingen geen doel op zich. Dit staat ook verwoord in de gezamenlijke
1
Jaarlijks wordt ongeveer €18 mld besteed aan ouderenzorg van de totaal €93 mld aan de gezondheidszorg (bron: CBS Statline, 2011ba;
CBS, 2012). 2
http://www.rijksbegroting.nl/2014/voorbereiding/begroting,kst186652_4.html
1
agenda ‘van systemen naar mensen’ van minister en staatssecretaris van VWS begin 20133: “Belangrijk bij innovatieve projecten is dat ze daadwerkelijk bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken zoals schaarste aan zorgpersoneel of de wens van ouderen om langer thuis te wonen. Procesinnovaties zijn hierbij van belang.” Ook in de recente innovatiebrief van juni 20144 geven minister en staatssecretaris van VWS hun gezamenlijke visie op de wijze waarop procesinnovaties, waaronder inzet van ICT en e-health, een bijdrage kunnen leveren aan de maatschappelijke uitdagingen. …biedt economische kansen Naast de maatschappelijke bijdrage die innovatieve ICT-oplossingen kunnen leveren, is er nadrukkelijk ook een economisch belang: het draagt bij aan economische groei, werkgelegenheid, het innovatievermogen en de internationale concurrentiepositie van Nederland. De ontwikkelingen op het gebied van zorg en ondersteuning bieden groeikansen voor bedrijven die inspelen op de behoeften van ouderen en de mantelzorgers en zorgprofessionals die hen ondersteunen. Zorginstellingen zien de traditionele bekostiging van hun activiteiten deels verdwijnen en zoeken samen met (of gestimuleerde door) onder andere gemeenten en zorgverzekeraars naar nieuwe organisatievormen en businessmodellen om de zorg en ondersteuning slimmer aan te bieden. Er ontstaan nieuwe (publiek/private) samenwerkingsverbanden waarbij leveranciers van innovatieve ICT-oplossingen nieuwe posities in de waardeketen kunnen verkrijgen. Bijvoorbeeld omdat ze niet meer alleen de leverancier van de techniek zijn, maar steeds meer toegevoegde waarde kunnen bieden in het primaire proces zelf. Deze kansen doen zich niet alleen voor op nationaal niveau, maar bieden ook mogelijkheden voor het ICT-bedrijfsleven om het exportaanbod met innovatieve producten voor toepassing in de zorg te verrijken. Welke doorbraak is nodig? Ondanks de maatschappelijke én bedrijfseconomische potentie is het, met uitzondering van enkele vaker genoemde goede voorbeelden, momenteel niet zo dat innovatieve ICT-oplossingen grootschalig worden ingevoerd.
Goede voorbeelden: Zorginstellingen als Sensire of Zuidzorg bieden succesvol zorg en ondersteuning op afstand (bv. via TV of iPad) waarbij verpleegkundigen op afstand face-to-face ondersteuning kunnen bieden aan zelfstandig wonende ouderen, bv. voor praktische vragen of als ondersteuning bij het gebruik van medicatie.
Aan de aanbodkant van de zorg speelt er een aantal oorzaken. Om de belangrijkste te noemen: •
Allereerst de manier waarop de zorg wordt bekostigd. Omdat zorgaanbieders worden betaald voor volume, (uren zorg) is er een negatieve prikkel om te innoveren omdat dit veelal een vermindering van inkomen betekent indien door technologie het aantal uren zorg wordt verminderd (efficiency). Specifieke beleidsregels geven slechts beperkt en/of tijdelijk innovatieruimte.
•
Ten tweede ontbreekt het aan (geaccepteerde/verplichtende) standaarden om technologische innovaties onderling inter-operabel te maken. Pas als verschillende ICT-systemen en -toepassingen op elkaar aansluiten en elkaar aanvullen, loont de inzet ervan (voor kwaliteit en kosten). Het betreft standaarden op verschillende niveaus (proces, informatie, bericht en begrip, uitwisseling, privacy).
3
http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2013/02/08/kamerbrief-gezamenlijke-agenda-vws-van-
systemen-naar-mensen.html 4
Op moment van schrijven van deze routekaart nog niet publiek beschikbaar. Publicatie naar verwachting eind juni 2014.
2
•
Ook ontbreekt het aan voldoende samenwerking. Zorgaanbieders en zorgverzekeraars ontwikkelen nog te vaak hun eigen oplossing voor hetzelfde doel omdat beschikbare kennis niet genoeg gedeeld wordt en omdat ze zich willen onderscheiden van hun concurrent. Daarnaast vallen de kosten en baten van het gebruik van innovatieve oplossingen niet samen en ontbreekt het veelal aan een duidelijke regie of stimulans voor instellingsoverstijgende samenwerking.
•
Tot slot spelen er cultuuraspecten. De cultuur binnen zorginstellingen en bij zorgprofessionals is soms nog erg gericht op behandelen, het overnemen van zorg en het idee dat er altijd een professionele zorgverlener aanwezig dient te zijn. Hierbij wordt de inzet van technologie eerder gezien als een bedreiging dan als een kans om de zorg te verbeteren.
Ook aan de vraagkant zijn er factoren waarom innovatieve ICT-oplossingen onvoldoende worden doorgevoerd: •
Voor mensen die zorg nodig hebben is het vaak onvoldoende helder welke mogelijkheden er zijn. Informatie over de mogelijkheden is niet centraal toegankelijk aanwezig en ook niet voorzien van goede beoordelingen van gebruikers.
•
Ook zijn mensen nog onvoldoende in staat om echt te kiezen voor innovatieve ICT-oplossingen. Hiervoor zijn zij nog te afhankelijk of de aanbieder(s) waaruit zij kunnen kiezen deze mogelijkheden bieden.
ICT-ondernemers (vooral het MKB) ervaren specifieke belemmeringen bij innovaties met ICT. De belangrijkste zijn: ICT-ondernemers kunnen moeilijk de weg vinden naar kansrijke toepassingsgebieden en (kennis-)partners. Dit maakt het moeilijk om kansen met ICT te identificeren. (Bedrijfseconomische) businesscases zijn te complex geworden om globaal te overzien of die positief of negatief zullen uitvallen voor een specifieke innovatie. Bij de financiering van innovaties met ICT wordt ook gebruik gemaakt van stimuleringsregelingen met fiscaal voordeel. Deze regelingen vereisen echter winst om hiervan te kunnen profiteren. Daarnaast bestaat er onbekendheid met Europese subsidieprogramma’s. Welke acties zijn er nodig om de doorbraak te bereiken en belemmeringen te doorbreken? In het project wordt in kaart gebracht welke kansrijke initiatieven er op dit terrein zijn en welke van de eerder genoemde belemmeringen er spelen die opschaling in de weg staan. Daarna wordt in samenspraak met de initiatieven en relevante stakeholders gekeken welke belemmeringen worden weggenomen door de hervormingsagenda langdurige zorg en ondersteuning en/of op welke wijze het ICT doorbraakproject daar een bijdrage aan kan leveren. Eénn van de activiteiten van het doorbraakproject is om te komen tot de selectie van (maximaal) vijf regionale doorbraakcasussen. Hiertoe wordt door ZonMw een ronde opengesteld en een speciale selectie- en begeleidingscommissie samengesteld bestaande uit een vertegenwoordiging van relevante stakeholders uit het zorgveld. De doorbraakcasussen zijn initiatieven van (regionale) samenwerkingsverbanden die middelen krijgen voor procesondersteuning waardoor belemmeringen die het opschalingsproces in de weg staan doorbroken kunnen worden. Voorbeelden van procesondersteuning zijn: ketenregie, procescoördinatie, standaardisatie en interoperabiliteit, monitoring, communicatie en kennisoverdracht, implementatiestrategie voor opschaling en procesevaluatie. Ook kan bijvoorbeeld gekeken worden naar de ervaringen in het eerder uitgevoerde programma Slim
3
Geregeld, Goed Verbonden5 dat van 2009-2012 in opdracht van het ministerie van Economische Zaken werd uitgevoerd. In de samenwerkingsverbanden zijn minimaal vertegenwoordigd: ouderen, zorginstellingen (waarbij zorgprofessionals zich richten op het bieden van zorg en ondersteuning thuis), zorgfinanciers (gemeenten, zorgkantoren/-verzekeraars) en ICT-leveranciers. Deze samenwerkingsverbanden zijn veelal op regionaal niveau georganiseerd, maar landelijke samenwerkingsverbanden zijn niet uitgesloten. Globale planning oproep ZonMw: • 2014: selectie (max. 5) doorbraakcasussen. • 2015-2016: uitvoering doorbraakcasussen • Vanaf medio 2016: evaluatie + oplevering blauwdrukken (nationale) opschaling evt. begeleiding start opschaling NB. De financiële overheidsbijdrage via de ZonMw ronde is slechts één van de instrumenten van het doorbraakproject. De focus van het doorbraakproject ligt primair op het gezamenlijk door praktijk en beleid, publieke én private partijen (helpen) wegnemen van belemmeringen. Planning en activiteiten doorbraakproject Dit doorbraakproject is nog in voorbereiding. Communicatie over concretere planning van vervolgactiviteiten kan, op uitdrukkelijk verzoek van VWS, pas plaatsvinden na publicatie van de innovatiebrief (naar verwachting eind juni 2014). Een uitgebreidere planning van activiteiten komt begin september 2014 beschikbaar. Om toch enige richting te geven, volgen hieronder enkele activiteiten die waarschijnlijk onderdeel gaan uitmaken van de uitgebreidere planning. NB. Hierover zijn in het kernteam (waaronder de ministeries van VWS en EZ) en/of met mogelijke partners voor samenwerking/co-creatie nog geen specifieke afspraken gemaakt. • • • • • • • •
Samenhang expliciteren van het doorbraakproject met al lopende initiatieven gericht op het slechten van barrières. In kaart brengen van goede voorbeelden van opschaling van innovatieve ICT-oplossingen. Expliciteren van barrières en het doen van aanbevelingen voor oplossingsrichtingen en doorbraakmechanismen (in co-creatie met partners). Formuleren van een plan van aanpak voor uitvoering van bovenstaande aanbevelingen (in co-creatie met partners). Thematische bijeenkomsten voor afspraken over uitvoering van de aanbevelingen (in cocreatie met partners). Gerichte bijeenkomsten organiseren per gehonoreerde doorbraakcasus uit de ZonMw oproep. Inrichten van een website met informatie over het doorbraakproject. Stimuleren kennisdeling (via website, co-creatie met partners,..).
Wie gaat die acties uitvoeren? Een externe (nog te benoemen) ‘aanjager’ neemt het project onder zijn hoede, kan deuren openen en mensen op bestuurlijk niveau aan elkaar verbinden. De dagelijkse uitvoering van het project ligt in handen van ZonMw bij projectleider Chris Flim in samenwerking met ECP en in nauwe afstemming met vertegenwoordigers van de ministeries van Economische Zaken en Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Wat is de (bedrijfseconomische) business case? De potentiële maatschappelijke meerwaarde (de ‘maatschappelijke of macro business case’) van de inzet van innovatieve ICT-oplossingen lijkt groot. Velen zijn ervan overtuigd dat het niet mogelijk is om de eerder geschetste veranderingen in langdurige zorg en ondersteuning te realiseren zonder 5
http://gbo.overheid.nl/fileadmin/os/documenten/FS16-10-05_Slim_Geregeld.pdf
4
inzet van ICT. De vraag lijkt daarom niet zozeer of de inzet van innovatieve ICT-oplossingen gaat toenemen, maar wanneer en hoe. Daarvoor zijn echter nog wel de eerder genoemde barrières te slechten. Bijvoorbeeld als het gaat om de bedrijfseconomische business case. Want de positieve maatschappelijke of macro business case leidt niet vanzelf tot een positieve bedrijfseconomische business case voor de verschillende stakeholders. De kosten en baten van het gebruik van innovatieve ICT-oplossingen vallen doorgaans niet samen. De complexe organisatieen bekostigingsstructuur van de langdurige zorg speelt hier parten. Daarnaast hebben stakeholders waarvoor de economische business case negatief uitvalt (in tegenstelling tot veel andere sectoren) aanzienlijke ‘hindermacht’ om de innovaties te belemmeren en daarmee bestaande belangen te verdedigen. De eerder genoemde grootschalige veranderingen op het gebied van inrichting en organisatie van langdurige zorg en ondersteuning zorgen ervoor dat deze barrière naar verwachting gedeeltelijk verdwijnt. Er ontstaat een nieuw speelveld waarin meer ruimte ontstaat voor nieuwe gezamenlijke business cases en modellen voor opschaling van innovatieve ICT-oplossingen. Wat wordt de governance? Projectstructuur Onderstaand plaatje illustreert de relatie tussen de opdrachtgever (ZonMw) en opdrachtnemer (VWS/EZ)
De volgende partijen zijn onderdeel van de projectstructuur: • Het ministerie van VWS: treedt samen met het ministerie van EZ op als mede-opdrachtgever van het project. Het ministerie van VWS is penvoerder van het project. Opdrachtgeverschap wordt neergelegd bij de directeur Langdurige Zorg. • Het ministerie van EZ: treedt samen met het ministerie van VWS op als mede-opdrachtgever van het project. Het opdrachtgeverschap wordt neergelegd bij de directeur Regeldruk en ICTbeleid. Het ministerie van EZ draagt zorg voor afstemming van het project met het High Level Overleg. • High Level Overleg(HLO): De routekaart van het project wordt voorgelegd aan het HLO waar strategisch advies wordt ingewonnen. Voorafgaand aan de besluitvorming over welke 5 doorbraakcasussen van start gaan wordt de procedure ter advies voorgelegd aan het HLO, ook wordt de voortgang van het project in het HLO besproken. • Aanjager van het doorbraakproject: er wordt een aanjager aangesteld voor het project welke zal optreden als aanjager en gezicht van het project. • ZonMw: is opdrachtnemer van het project. Zij draagt zorg voor de uitvoering van het project onder leiding van een projectleider die gemandateerd is om besluiten te nemen over de dagelijkse gang van zaken.
5
•
•
Doorbraakteam: bij ZonMw wordt een doorbraakteam (een commissie binnen ZonMw) in het leven geroepen met vertegenwoordigers van relevante veldpartijen en waarnemers van de ministeries van VWS en EZ. Dit doorbraakteam neemt uiteindelijk het besluit over de selectie van de 5 doorbraakcasussen en de allocatie van het budget aan de projecten. Dit besluit wordt bekrachtigd door het bestuur van ZonMw. ECP: ZonMw maakt gebruik van de diensten van de organisatie Elektronische Communicatie Platform (ECP), platform voor informatiesamenleving. Binnen het project zijn er specifieke activiteiten belegd rondom communicatie en informatie uitwisseling. ECP is opdrachtnemer voor deze specifieke activiteiten. Deze activiteiten worden onder regie van en in overleg met ZonMw uitgevoerd.
Wat zijn de risico’s? Verwachtingsmanagement is essentieel. Dit doorbraakproject kan een relevante bijdrage leveren aan het beter ondersteunen van de zelfredzaamheid van ouderen. Het is daarbij wel essentieel om de innovatieve ICT-oplossingen te blijven positioneren als middel en niet als doel. Een oplossing kan zijn om het belang en de gepercipieerde meerwaarde van de belangrijkste doelgroepen (cliënten, mantelzorgers, zorgprofessionals) bij alle doorbraakcasussen als uitgangspunt te nemen. Daarbij geldt ook nog dat ook deze doelgroepen niet eenvormig zijn en ‘one size fits all’ niet past. Maatwerk tegen acceptabele kosten is nodig. (‘mass customization’). Ook kan het doorbraakproject teveel als ‘los’ initiatief worden beschouwd naast de vele andere initiatieven die al op het vlak van (ICT-)innovaties plaatsvinden of hebben plaatsgevonden. Het is daarom essentieel om het doorbraakproject daaraan te koppelen in de context van de beleidsvisie(s) en -ambities van de overheid. Naast de ICT-innovatie agenda van het ministerie van EZ bieden eerder genoemde beleidsdocumenten en de innovatiebrief van minister en staatssecretaris van VWS daartoe een richtinggevend kader. Tenslotte is er het risico dat dit project vooral gepercipieerd wordt als een verkapt subsidieproject. De financiële ondersteuning van de overheid is echter niet het belangrijkste instrument van dit project en bovendien alleen gericht op procesinnovatie. De kern van het doorbraakproject is gericht op het stimuleren van samenwerking tussen partijen in consortia en voor hen, daar waar mogelijk, barrières weg te nemen om de eigen innovatiekracht van de sector verder te ontplooien cq. aan te jagen. Deze boodschap zal in alle communicatieve uitingen van dit project benadrukt worden. Monitoren voortgang en resultaten Voor de geselecteerde doorbraakcasussen voortkomend uit de ZonMw oproep wordt een nul- en één-meting ingericht op basis waarvan bepaald kan worden in hoeverre ondersteuning heeft bijgedragen heeft aan de beoogde doelstellingen van het doorbraakproject. Hiertoe worden vooraf kwalitatieve en kwantitatieve parameters vastgesteld. Ook wordt overwogen om een bredere nulen één-meting te houden om voor de sector als geheel te beoordelen welke bijdrage het doorbraakproject heeft geleverd aan de beoogde doelstellingen. Deze bredere meting wordt echter alleen gehouden als de impact van het doorbraakproject voldoende te onderscheiden is van vele andere initiatieven en factoren die het bereiken van de doelstellingen beïnvloeden. Samenhang met andere initiatieven gericht op ondersteuning zelfredzaamheid ouderen Er zijn diverse initiatieven gericht op innovaties in de (langdurige) zorg en ondersteuning. Het doorbraakproject onderscheidt zich door zich exclusief te richten op het helpen wegnemen van belemmeringen voor opschaling van al in gebruik zijnde innovatieve ICT-oplossingen. (Dus bijvoorbeeld niet op onderzoek, ontwikkeling, pilots of implementatie). Er zit echter ook enige overlap in doelstellingen en activiteiten. Dit hoeft niet bezwaarlijk te zijn, mits er goede onderlinge afspraken worden gemaakt waar het oplossen van belemmeringen gezamenlijk kan worden opgepakt en/of activiteiten te beleggen bij een specifiek initiatief. In de zomerperiode (juli/augustus) wordt als onderdeel van het doorbraakproject een omgevingsanalyse gemaakt om in kaart te brengen hoe de initiatieven zich tot elkaar verhouden en elkaar kunnen versterken.
6
Samenhang met andere ICT-doorbraakprojecten De genoemde omgevingsanalyse beperkt zich niet tot initiatieven gericht op (langdurige) zorg en ondersteuning, maar zal ook synergie en samenhang met de andere ICT doorbraakprojecten nader in kaart brengen. Tijdens het eerste projectleideroverleg van de ICT-doorbraakprojecten kwamen al enkele kansen aan de orde voor samenwerking en kennisdeling met andere doorbraakprojecten als Big Data, Ondernemersdossier en MKB. Het is aannemelijk dat deze kansen er ook zijn bij de andere ICT-doorbraakprojecten. De gezondheidszorg is wel een bijzondere sector, maar de vraagstukken zijn niet uniek. Relevante voorbeelden van programma’s en initiatieven gericht op ondersteuning zelfredzaamheid ouderen (onderverdeling op landelijk, regionaal en Europees niveau). Nationaal • In voor Zorg; “Het programma In voor zorg! helpt zorgorganisaties hun werkprocessen in te richten met het oog op deze toekomst. Het programma bundelt bestaande kennis en biedt organisaties praktische ondersteuning in hun eigen veranderingstraject. In voor zorg! loopt vanaf september 2009 en is een initiatief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Vilans, kenniscentrum langdurende zorg.” •
Nationaal Programma Ouderenzorg; “Het Nationaal Programma Ouderenzorg verbetert de zorg voor ouderen met complexe hulpvragen. Talrijke organisaties slaan daarvoor landelijk en regionaal de handen ineen. Doel is een samenhangend zorgaanbod dat beter is afgestemd op de individuele behoeften van ouderen. Het Nationaal Programma Ouderenzorg is een programma van ZonMw, in samenwerking met de NFU en de CSO. Opdrachtgever is het ministerie van VWS.”
•
Zorg voor innoveren; “Zorgvernieuwers faciliteren zodat zij het innovatieproces zelfstandig en snel kunnen doorlopen. Daar staat Zorg voor innoveren voor. Binnen Zorg voor innoveren werken vier overheidsorganisaties: • Het Zorginstituut Nederland (voorheen CVZ); • De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa); • Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS); • ZonMw.”
•
Zorgende Stad; “Zorgende Stad is een onderdeel van de Digitale Stedenagenda en bevordert zelfredzaamheid, goede afstemming van zorgaanbod en –behoefte, inzet van slimme (zorg)technologie en is daarnaast alert op prijs/prestatie.”
•
Vitavalley; “VitaValley is een netwerk voor vernieuwing in de zorg. Met de partners ontwikkelt en realiseert Vitavalley innovaties. Verbeteringen die ervoor zorgen dat mensen hun kwaliteit van leven behouden of kunnen bevorderen. In dit proces inspireert VitaValley haar partners door kennis en ervaring te delen en heeft een aanjagende rol door partijen te verbinden en ondersteunen.”
•
ECP, platform voor informatiesamenwerking; “ECP is een neutraal platform van bedrijfsleven, overheid en maatschappelijke organisaties en heeft tot doel het gebruik van ICT in de Nederlandse samenleving te versterken.” ECP heeft in april 2014 samen met Vitavalley het platform (langdurige) zorg met ICT geïnitieerd.
•
Doe Tank VNO/NCW; “De Doetank wil ervoor zorgen dat de plannen voor ouderenwoningen tot uitvoer worden gebracht. Tot het gezelschap behoren vertegenwoordigers van de sectoren bouw, installatie, ICT, logistiek en detailhandel. Ook de zorg, de financiële sector en woningcorporaties doen mee.”
7
Regionaal/lokaal (Bijna) elke regio of gemeente is actief bezig en/of betrokken in publiek/private samenwerkingsverbanden en worden vaak ondersteund door publieke of private kennisinstellingen. Deze samenwerkingsverbanden zijn de belangrijkste doelgroep waarop het doorbraakproject zich zal richten. Europees Diverse Europese innovatietrajecten richten zich op het beter ondersteunen van de zelfredzaamheid van ouderen, met de inzet van ICT. Te denken valt aan bijvoorbeeld: European Innovation Partnership (EIP) Active and Healthy Ageing “With the Innovation Union strategy the European Commission aims to enhance European competitiveness and tackle societal challenges through research and innovation. One way in which this is to be achieved is with Innovation Partnerships. The European Commission has identified active and healthy ageing as a major societal challenge common to all European countries, and an area which presents considerable potential for Europe to lead the world in providing innovative responses to this challenge.” Active & Assisted Living (AAL) Programma “The AAL Programme is a funding activity with the aim of enhancing the quality of life of older people and strengthening the industrial base in Europe through the use of Information and Communication Technologies (ICT). Therefore, the AAL JP is an activity that operates in the field of services and actions to enable the active ageing among the population.” In bredere context is er een relatie met de Europese Digitale Agenda en andere onderdelen van het Horizon 2020 programma.
8
