RN4CAST: Europees onderzoek naar de inzet van verpleegkundigen voor een veilige zorg

NVKVV vzw. 35ste Week van de Verpleegkundigen en Vroedvrouwen Studiedag verpleegkundige directies, middenkaders en opleidingscoördinatoren, 27 maart 2009

RN4CAST: Europees onderzoek naar de inzet van verpleegkundigen voor een veilige zorg prof. dr. Walter Sermeus Luk Bruyneel, Koen Van den Heede K.U.Leuven

www.RN4CAST.eu

INHOUD

 Probleemsituering  RN4CAST: internationaal  Belgische luik RN4CAST

www.RN4CAST.eu

2

3

PROBLEEMSITUERING Aantal verpleegkundigen per land 16 RN/1000 inhabitants

4 RN= 1 MD Ireland

14

Iceland

The Netherlands

3 RN= 1 MD

12

10

Canada

8 Japan

Switserland Luxembourg Norway Sweden Belgium (ex) Australia Denmark Germany Finland UK Czech Rep Austria USA Spain France

2 RN= 1 MD

Slovak Rep Belgium

6

Italy

Hungary Portugal

Poland

4

1 RN= 1 MD Greece

Mexico

2 Turkey

Korea MD/1000 inhabitants

0 0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

4,5

5

Bron: OECD, 2005 – voor België (exact): J.Pacolet, 2006

www.RN4CAST.eu

4

PROBLEEMSITUERING Vaststellingen

Grote verschillen in verpleegkundige densiteit (vkn/1000 inwoners) per land  Ratio tussen hoogste en laagste densiteit  Artsen: factor 1: 1,8 (Polen – Griekenland)

 Verpleegkundigen: factor 1:3,8 (Griekenland – Ierland)

 Grote verschillen in opleidingsniveau per land

www.RN4CAST.eu

5

PROBLEEMSITUERING Verpleegkundig onderwijs Verpleegkundig onderwijs in 19 Europese landen met aanduiding van onderwijsniveau en opleidingsduur eerste cyclus de

Eerste cyclus Land IJsland Ierland Italië Noorwegen Spanje Zweden UK Malta Griekenland Portugal Finland Denemarken Zwitserland Nederland België Duitsland Frankrijk Oostenrijk Luxemburg

Beroepsopleiding

Hogeschool

Diploma - 3j Diploma - 3j (MBOV) Diploma - 3j Diploma - 3j Diploma - 3j Diploma - 3j Diploma - 3j

Bachelor – 4j Bachelor – 4j Bachelor – 3,5j Bachelor – 3,5j Bachelor – 4j Bachelor – 3j (HBOV) Bachelor – 3j

e

2 en 3 cyclus Universiteit Bachelor – 4j Bachelor – 3 en 4j Bachelor – 3j Bachelor – 3j Bachelor – 3j Bachelor – 3j Bachelor – 3j Bachelor – 4j Bachelor – 4j Bachelor – 4j

Master en PhD MA, PhD MA, PhD MA, PhD MA, PhD MA, PhD MA, PhD MA, PhD MA, PhD MA, PhD MA, PhD MA, PhD MA, PhD MA, PhD MA, PhD MA, PhD

Bron: Spitzer en Perrenoud, 2006

www.RN4CAST.eu

6

PROBLEEMSITUERING Is er een tekort?  In Europa:  In de meeste Europese landen  Onafhankelijk van de huidige densiteit

 België: onduidelijk  NIET volgens planningsmodellen: hoogste vraagscenario’s blijven onder laagste instroomscenario’s (J. Pacolet)  WEL in de praktijk: vacatures in ziekenhuizen, RVTs, rusthuizen, thuiszorg,…

www.RN4CAST.eu

7

PROBLEEMSITUERING Is er een tekort? Verklaring  Complexiteit  Instroom: aantrekkingskracht beroep, imago  Uitstroom: retentiebeleid, lengte loopbaan, % deeltijdse arbeid,…  Organisatie

 Tekortkomingen in huidige planningsystemen  Impact aantal en kwalificatie op kwaliteit en veiligheid  Impact praktijkomgeving 

Voldoende staf, ondersteuning management, relaties tussen verpleegkundigen en artsen, betrokkenheid staf bij het beleid, kwaliteitsinitiatieven op werkvloer

www.RN4CAST.eu

8

PROBLEEMSITUERING Complexiteit INTERVENING FACTORS OPERATIONAL ENVIRONMENTAL Organizational Mode

Institution Type Unit Size Unit Design Hospital Organisation Centralized

Primary Team Others

Management Administration Sophistication Leadership – Management Organizational Leadership

Staffing Methods

Decentralized

Service – Mixed, specialized Technology Technological Sophystication Computer Systems

Fixed Ratio Variable

Care Planning Techniques Scheduling Assessment Classification Priorities - Decisions

Medical Staff Organisation Supporting Services External Organizational Relationships Unions External Mandates (JCAH, Regulations , etc.)

INPUT

OUTPUT

Philosophy, Goals, Policy, Personnel – Budget Staffing Patterns Availability Education & Skills Motivation

SYNTHESIS (Coordination, Integration , Maintenance of Control)

Patient Care Requirements

Direct Care Indirect Care Patient Satisfaction Nurse Satisfaction Quality Process Outcome

Documentation Care plan Assessment

Costs Turnover - Absenteism

Bron: Young et. al., 1981

www.RN4CAST.eu

9

PROBLEEMSITUERING Impact personeelsinzet - internationaal

Surgical Patient Deaths

Per 100 heelkundige ziekenhuisoverlijdens bij een ratio van 4 patiënten per verpleegkundige, het aantal dat geschat wordt te overlijden bij hogere ratios

140 120

100

107

114

123

131

100 80 60 40 20 0 4 to 1

5 to 1

6 to 1

7 to 1

8 to 1

Patient to Nurse Ratio Elke patiënt per verpleegkundige extra  toename van 7% in de kans om te overlijden en failure-to-rescue” Bron: Aiken et al., JAMA, 2002

www.RN4CAST.eu

10

PROBLEEMSITUERING Impact personeelsinzet - nationaal  Doctoraat Koen Van den Heede (2008) 

Analyse op verpleegeenheidniveau



Steekproef: 29 ziekenhuizen; 18490 patiënten tussen 20 en 85 jaar opgenomen voor electieve hartchirurgie (hartklepchirurgie en CABG)



Controle voor verschillen in patiëntenkarakteristieken (leeftijd, geslacht, DRG, ROM), intensiteit verpleegkundige zorgen, volume ingrepen



Significant consistente relatie aantal NHPPD op post-op algemene verpleegafdelingen & mortaliteit



Simulatie verhoging NHPPD van afdelingen algemene cardiale heelkunde tot percentiel 75 = jaarlijks 5.9 minder overlijdens per 1000 patiënten die worden opgenomen voor electieve cardiale heelkunde

www.RN4CAST.eu

11

PROBLEEMSITUERING Impact praktijkomgeving - internationaal Relatie tussen praktijkomgeving en welbevinden op het werk % verpleegkundigen met Burn-out, Job(on)tevredenheid, Intent to Leave

60% 50% 40% Poor Mixed Better

30% 20% 10% 0%

High Burnout

Job Dissatisfaction

Intent to Leave

www.RN4CAST.eu

Bron: Aiken et. al., JONA, 2008 12

PROBLEEMSITUERING Impact praktijkomgeving - nationaal  Pilootstudie RN4CAST (2008)

 4 Vlaamse ziekenhuizen, 12 afdelingen (I, C en D)  179 verpleegkundigen: vragenlijst omtrent werkomgeving (relatie verpleegkundige-arts, autonomie,…), kwaliteit van zorg, burnout,…  Significante relaties:  Relatie verpleegkundige-arts en hoge jobtevredenheid verpleegkundigen  Relatie verpleegkundige-arts en door verpleegkundigen als uitstekend gepercipieerde zorg

 Staffing en adequate voorziening van middelen en hoge jobtevredenheid  Staffing en adequate voorziening van middelen en burnout Bron: Bruyneel et. al., JNS, 2009

www.RN4CAST.eu

13

PROBLEEMSITUERING Impact praktijkomgeving en personeelsinzet Deaths Per 1000 Surgical Patients 28

30 23.3

25

19.3 21.6 19.7

17.9

20 16.6

16.6

15

Relatie tussen kans op overlijden, verpleegkundige bestaffing en praktijkomgeving

16.6

10 5

Poor PE- 20%BSN Mixed PE- 40% BSN

0 4 P/N

Good PE- 60% BSN 6 P/N

8 P/N

Bron: Aiken et. Al., JONA, 2008 (Bron: Aiken et.al. JONA, 2008)

www.RN4CAST.eu

14

INHOUD

 Probleemsituering  RN4CAST: internationaal  Belgische luik RN4CAST

www.RN4CAST.eu

15

PROJECTOPZET RN4CAST Seventh Framework Programme of the EU  2007-2013

 Multidisciplinair onderzoek en samenwerkingsactiviteiten in Europa stimuleren  Focus op thema’s (Health, Space, Energy, Environment,…)  Doelstelling thema Health: “to improve the health of European citizens and boost the competitiveness of health-related industries and businesses, as well as address global health issues”  Globaal budget van 53,2 miljard euro http://cordis.europa.eu/fp7/ www.RN4CAST.eu

16

PROJECTOPZET RN4CAST Call RN4CAST  Financiering FP7-Health  Health theme 3: Optimising the delivery of health care

 3.2. Quality, Efficiency and solidarity of health care systems, including transnational health systems  3.2.4. Health care human resources planning in nursing

 2009-2011  Coördinatie:  Coördinator: Walter Sermeus (CZV, Katholieke Universiteit Leuven)  Vice-coördinator: Linda Aiken (CHOPR, University of Pennsylvania)

 15 partners

www.RN4CAST.eu

17

PROJECTOPZET RN4CAST Europese partners België Katholieke Universiteit Leuven

Duitsland Technische Universität Berlin

Finland Kuopio University

Griekenland National and Kapodistrian University of Athens

Ierland Dublin City University

Nederland Radboud University Medical Centre Nijmegen

Polen Jagiellonian University in Krakow

Spanje Institute of Health Carlos III

Verenigd Koninkrijk King’s College

Zweden Karolinska Institutet

Zwitserland Basel University

www.RN4CAST.eu

18

PROJECTOPZET RN4CAST University of Pennsylvania, USA Verendigde Staten University of Pennsylvania

 Co-coördinator RN4CAST  Ervaring coördinator International Hospital Outcomes Study:  Finalisatie meetinstrumenten  Finalisatie protocol

UPenn USA

 Data-analyse

www.RN4CAST.eu

19

PROJECTOPZET RN4CAST International Cooperating Partner Countries

China

Botswana Zuid-Afrika

China

Botswana

Peking Union Medical College

University of Botswana

Zuid-Afrika North-West University

Opvolgen methodologie & vergelijkingsbasis Europa in een latere fase www.RN4CAST.eu

20

PROJECTOPZET RN4CAST Doelstellingen Verfijnen

van

traditionele

modellen

voor

manpowerplanning

(forecasting) van de verpleegkundige beroepsgroep met informatie over 1. de verpleegkundige werkomgeving 2. de personeelsinzet van verpleegkundigen (aantallen en kwalificatie) 3. hun impact op kwaliteit van zorg, rekrutering en retentie van

verpleegkundigen

Zowel op Europees als op nationaal niveau

www.RN4CAST.eu

21

PROJECTOPZET RN4CAST Methodologie

Bevraging verpleegkundigen

Bevraging patiënten

Klinische gegevens

Karakteristieken ziekenhuizen

www.RN4CAST.eu

22

PROJECTOPZET RN4CAST Methodologie  Deelname ziekenhuizen  Acute ziekenhuizen  30 ziekenhuizen/land

 Verpleegafdelingen  Afdelingen chirurgie en interne geneeskunde (cfr. Kane et al., 2007)  Minimaal 2 afdelingen/ziekenhuis

 Verpleegkundigen  Alle verpleegkundigen in directe patiëntenzorg

www.RN4CAST.eu

23

PROJECTOPZET RN4CAST Methodologie Bevraging verpleegkundigen  De verpleegkundige werkomgeving  Factoren verpleegkundige werkomgeving, jobtevredenheid, burnout

 Kwaliteit en veiligheid  Kwaliteit verpleegeenheid, kwaliteit ziekenhuis, incidenten patiëntveiligheid

 Meest recente shift  Aantal patiënten waarvoor zorg werd opgenomen, personeelsinzet, nietverpleegkundige taken, niet-uitgevoerde taken die eigenlijk nodig waren

 Karakteristieken verpleegkundigen  Leeftijd, geslacht, tewerkstelling (migratie?), aantal jaren ervaring,…

www.RN4CAST.eu

24

PROJECTOPZET RN4CAST Methodologie Bevraging patiënten  Dataverzameling

patiënten:

één

dag,

alle

patiënten

op

verpleegafdeling  Ervaringen patiënten:  Omgang met verpleegkundigen (respect, luisterbereidheid,…)

 Omgang met artsen (respect, luisterbereidheid,…)  Ziekenhuisomgeving (netheid, rust)  Tegemoetkoming aan hulpvraag, pijnmanagement, informatieverstrekking medisch-verpleegkundige zorgen  Ontslagvoorbereiding  Algemene indruk ziekenhuis www.RN4CAST.eu

25

PROJECTOPZET RN4CAST Methodologie

Klinische gegevens  Routinematig verzamelde klinische gegevens (MKG)  Patiëntenkarakteristieken  Medische diagnose en interventie (ICD-9 of ICD-10)  Type opname, verblijfsduur, ontslagbestemming, ontslagstatus (bv.

mortaliteit),…  Data van alle volwassen patiënten op C & D afdelingen

www.RN4CAST.eu

26

PROJECTOPZET RN4CAST Methodologie Karakteristieken ziekenhuizen  Type ziekenhuis (karakter, specialismen,…)  Patiëntenactiviteit  Aantal bedden  Personeelsinzet (verpleegkundigen, artsen): aantal en kwalificatie

 Instroom en uitstroom personeel  Organisatie en management verpleegkundigen: ratio, opleiding,…

www.RN4CAST.eu

27

PROJECTOPZET RN4CAST Outcome Traditionele forecasting modellen

Door RN4CAST gegenereerde data, inzicht inzake:

Ander Europees en nationaal onderzoek (bv. MoHProf (FP7))

Patiëntveiligheid

Beeldvorming verpleegkunde (ethische aspecten) migratie

&

Organisatie verpleegkundig onderwijs (Europa-België) Verpleegkundige werkomgeving

Personeelsinzet van verpleegkundigen

www.RN4CAST.eu

Competentieprofiel, differentiatie, retentie, rekrutering

Betrouwbaar en accuraat beeld van benodigde personeelsinzet (aantal en kwalificatie) voor een veilige patiëntenzorg en een gezonde werkomgeving voor verpleegkundigen

28

DISSEMINATIE RN4CAST  Hoog op politieke en beleidsagenda’s in Europa

www.RN4CAST.eu

29

INHOUD

 Probleemsituering  RN4CAST: internationaal  Belgische luik RN4CAST

www.RN4CAST.eu

30

BELGISCH LUIK RN4CAST Dataverzameling

Bevraging verpleegkundigen

Klinische gegevens (MKG)

Bevraging patiënten

VG-MZG

+ Karakteristieken ziekenhuizen

www.RN4CAST.eu

Completer en nauwkeuriger beeld van verpleegkundige personeelsinzet (dagelijkse en periodieke registratie) en van verstrekte zorgen

31

BELGISCH LUIK RN4CAST Dataverzameling  Uitnodiging alle acute ziekenhuizen: Vlaams, Waals en Brussels

Hoofdstedelijk Gewest & Vlaamse, Franse en Duitstalige Gemeenschap  Dataverzameling herfst 2009  C en D afdelingen (random selectie)  >500 bedden/ziekenhuis: 6 afdelingen  <500 bedden/ziekenhuis: 4 afdelingen

 Dataverzameling verpleegkundigen: alle verpleegkundigen (≥ Niveau 5)  Dataverzameling patiënten: 1 dag, alle patiënten aanwezig op afdeling  Karakteristieken ziekenhuizen: vragenlijst verpleegkundig directeurs  MKG & VG-MZG: rechtstreeks bij ziekenhuizen

www.RN4CAST.eu

32

BELGISCH LUIK RN4CAST Ethische aspecten  Anonimiteit van ziekenhuizen, verpleegkundigen en patiënten gewaarborgd  Goedkeuring Commissie Medische Ethiek wordt gevraagd

www.RN4CAST.eu

33

BELGISCH LUIK RN4CAST Tijdsschema  26 februari - 20 maart 2009: 1ste oproep tot deelname, alle Belgische acute ziekenhuizen  1 april - 30 april 2009: vertaling en validering instrumenten  Mei - juni 2009: ethische goedkeuring  September - december 2009: dataverzameling verpleegkundigen, patiënten, organisatorische vragenlijst  Januari 2009 - april 2010: dataverzameling MKG & VG-MZG  Herfst 2010: feedback Belgische ziekenhuizen

www.RN4CAST.eu

34

BELGISCH LUIK RN4CAST Oproep deelname  Deelname RN4CAST:  Hoge respons = sterk signaal naar Belgische en Europese overheden  Vergroten draagvlak RN4CAST

 Stimuleren samenwerkingsactiviteiten Belgische ziekenhuizen inzake wetenschappelijk onderzoek, management van de verpleegkundige beroepsgroep, opleiding verpleegkundigen,…  Individuele feedback toestand verpleegkundige werkomgeving (burnout, jobtevredenheid, relatie verpleegkundige-arts,…), patiëntenervaringen, personeelsinzet,… Positionering van uw ziekenhuis in Belgisch en Europees kader

www.RN4CAST.eu

35

BELGISCH LUIK RN4CAST Stakeholderscomité  Stimuleren deelname van ziekenhuizen  Breed draagvlak voor:  vertaling van de onderzoeksresultaten naar beleidsrelevante informatie  ontwikkeling van strategieën om studieresultaten te integreren in het globale gezondheidszorgbeleid

 Vertegenwoordiging van overheden, verpleegkundige beroepsorganisaties, en werkveld, zowel uit de Nederlandstalige, Franstalige als Duitstalige gemeenschap

 Eerste vergadering 28 april 2009

www.RN4CAST.eu

36

www.RN4CAST.eu …-calendar-news-publications-partners-…