Risico’s tijdens en na de bouw
focus op belangen Opdrachtgever
mei 2011
Programma • Risicoprofiel Opdrachtgever en bouwprojecten • De (schade-) praktijk
• Enkele belangrijke verzekering bij bouwprojecten • Overzicht verzekeringen • Conclusies en aanbevelingen
1
Introductie Aon • Aon Risk Solutions – Risico-Adviseurs en Makelaars in Assurantiën • Piet Th.A. Ligthart – Senior Account Manager Vastgoed • Paul Bootsma – Broking Director Liability
* Met 13 kantoren in Nederland en 500 worldwide * Met een sterke positie in de vastgoed- en bouwwereld, waaronder corporaties, zorginstellingen en overheid.
2
Risicoprofiel bouwprojecten
Risicosegmenten in de bouw Het werk voor oplevering Schade Schade Schade Schade Schade Schade Schade
aan aan aan aan aan aan aan
Het werk na oplevering
het werk Schade aan het werk bestaande eigendommen De onderhoudsverplichtingen bouwmaterialen Garantie op het werk bouwmaterieel hulpmiddelen eigendommen personeel andere eigendommen
Aansprakelijkheid voor en na oplevering van het werk Bestek Product Derden Omwonenden Bij de bouw betrokkenen Niet zelf rijdend materieel Zelf rijdend materieel Motorvoertuigen Milieu Ontwerp
3
Risicoprofiel Opdrachtgever • Opdrachtgevers, zoals projectontwikkelaars, corporaties, gemeenten, provincies, waterschappen, zorginstellingen, etc.
4
Risicoprofiel bouwprojecten • Aard van het project – (woningcomplex, kantoor, winkelcomplex, bedrijfsruimte, zorginstelling etc.)
• Uitwijkopties in geval van een calamiteit tijdens de bouw – (Gedeeltelijk) herbouw, met verlate oplevering
• Financieel belang – Materieel (project zelf) – Rente- huurderving, Bedrijfsschade, extra kosten
• Samenwerkingsverbanden (P.P.S.)
5
De Schade- praktijk Bouwprojecten zijn: – Dynamische processen, – waarbij vaak vele tientallen bedrijven op en nabij een bouwplaats bezig zijn,
– met vaak tientallen medewerkers, – waar geregeld schaden ontstaan en – waarbij eigendomsrechten, contractuele- en andere onderlinge afspraken (zoals aansprakelijkheidsbeperkingen), eisen van banken, huurders, patienten, omwonenden
en toeleveranciers een rol spelen, .. waarbij de assurantie makelaar vaak laat wordt ingeschakeld om nog “even” een maatwerk polis te regelen
6
Minder schades, maar groter
– Instorting Balkons, Maastricht
– Parkeerdek Bos en Lommer – Instorting schouwburg Hoorn – Instorting B-Tower, Rotterdam – Blue printwoningen, Heerhugowaard 7
Balkons in Maastricht
8
Herinnert u zich deze nog?
9
Verzekeringsmanagement • Naast aandacht voor het beperken van risico’s, is een goede financiële afdekking van catastrofe risico’s van belang o.a. *
Constructie All Risks verzekering (C.A.R.)
**
Ontwerpaansprakelijkheidsverzekering (X.O.V.)
* * * Bouw Ontwerp Verzekering (B.O.V.) of Professional Liability (P.I.) *
Van oudsher veelal ''automatisch'' aan de aannemer overgelaten.
**
Nieuw ontwikkelde dekking. Per werk, dan wel op bouwomzet basis te overwegen.
* * * Wenselijke dekking van de betrokken aannemers,ingeval van geïntegreerde projecten.
10
Kenmerken C.A.R.-verzekering opdrachtgever • De opdrachtgever is de hoofdbelanghebbende. • Eénduidige dekking voor alle werken versus éénduidige bestekstekst in contracten. • De opdrachtgever loopt geen risico bij faillissement van een mede-, onder- of hoofdaannemer. • Geen controle meer nodig op adequate dekking van de CAR-verzekering van de aannemer(s). • Ruimere dekking o.m. incluis primaire aansprakelijkheid, verlies van rente of derving huur. • Mede voor architect, constructeur en adviseur. • Schadebehandeling vanuit het belang van de opdrachtgever. • Kosten/dekking onder controle Opdrachtgever. Kostenbesparing. • Desgewenst met schaderegeling door de aannemer direct met de makelaar. Minder zorg en tijdsbesparend.
11
X.O.V.-verzekering betrokken ontwerpers/adviseurs Ontwerp-/beroepsaansprakelijkheid
Constructeur (RVOI)
Architect (SR )
Installatieadviseur
Bouwmanagement
Opdrachtgever
Bouwfysisch adviseur
Adviserende aannemer
Overige adviseurs (DNR) Ingenieur
12
X.O.V.-verzekering contracten • SR 1997 • RVOI 2001 • DNR 2005
Kernpunten aansprakelijkheidsregeling DNR 2005 • Directe schade (geen indirecte, zoals bv. kosten van evacuatie/herhuisvesting e.d) • Aansprakelijkheid beperkt tot honorarium met een maximum van EUR 1.000.000,00 per opdracht • Vervaltermijn aansprakelijkheid voor adviseur 5 jaar na beëindiging opdracht • Ook aandachtspunt bij geïntegreerde contractsvormen • Ontwerpende/adviserende partijen kunnen naar elkaar wijzen
13
Kenmerken Ontwerp Aansprakelijkheid X.O.V.-verzekering • Paraplu aansprakelijkheidsdekking boven dekkingen van alle adviseurs. • Voor alle bij de bouw betrokken adviseurs. • Dekking tot 10 jaar. • Dekking incluis verhelpen gebreken • Dekking optioneel incluis indirecte schade.
• Geen druk op adviseurs (en hun verzekeraar) voor – veelal moeizaam te verkrijgen uitbreiding van hun honorarium-limieten c.q. hun standaarddekking. • Kosten/dekking onder controle van Opdrachtgever. • Kostenbesparing. • Extra zekerheid in het kader van de financiering.
14
Overzicht verzekeringen BOV / P. I. Aannemer XOV Opdrachtgever CAR opdrachtgever CAR Aannemer
Ontwerp, Berekening, Advies
Opleverdatum na ca. 2 jaar
10 jaar na ontwerp
15
Conclusies en aanbevelingen • Regelmatig overleg Opdrachtgever met de makelaar is wenselijk omtrent nieuwe risicobeheersen verzekeringsoplossingen voor bouwprojecten. • Dat komt vanuit onze optiek neer op het advies op het gebied van: – Risicomanagement Integraal of per project – Verzekeringsmanagement Ons basisadvies is het verzekeringsbeleid zoals hierna per afzonderlijke partij weergegeven. Kortom: welke partij in het bouwproject sluit welke verzekeringen. * Dit sluitend vastleggen in het bestek, incluis de bijbehorende regeling/spelregels. Binnenkort presentatie van door STABU i.v.m. Aon ontwikkelde nieuwe- verzekeringsparagraaf.
16
Conclusies en aanbevelingen 1. De aannemer
• Aansprakelijkheidsverzekering bedrijven – minimaal EUR 2.500.000,- of hoger • WAM-verzekering op rijdend materieel, zoals mobiele kranen, shovels e.d. wettelijk verplichte bedragen. Minimaal EUR 2.500.000,• Aansprakelijkheidsverzekering voor sloopwerken, asbestsanering of bodemsanering. • Beroepsaansprakelijkheidsverzekering (B.O.V. / P.I.) bij geïntegreerde contracten
17
Conclusies en aanbevelingen 2. De architect, constructeur, adviseur
• Beroepsaansprakelijkheidsverzekering – Basis-dekking zonder extra eisen.
– Eis verhoging tot bv. EUR 1 a 2 mln ingeval van kleinere, risico- arme projecten.
18
Conclusies en aanbevelingen 3. De opdrachtgever
• C.A.R. verzekering. Aandacht voor rente- huurderving, bedrijfschade • X.O.V.-verzekering. Bij (grotere) werken met advies-, ontwerp-, constructie-risico’s (niet een eenvoudig onderhoudsproject)
19
