Risico Inventarisatie Dijkdeuvels, Mixed-in-Place en Dijkvernageling. ir. M. Woning ing. J. Rietdijk Ir. A.M.J. Mens

Risico Inventarisatie Dijkdeuvels, Mixed-in-Place en Dijkvernageling

ir. M. Woning ing. J. Rietdijk Ir. A.M.J. Mens

© Deltares, 2009

1200595-002-VEB-0003, Versie 2, 27 augustus 2009, voorlopig

Inhoud 1 Inleiding 1.1 Doel rapportage 1.2 Algemeen 1.3 Belangrijk aandachtspunt 1.4 Leeswijzer

1 1 1 2 2

2 Aanpak risicoanalyse 2.1 Algemeen 2.2 Opzet risicodossier 2.3 Gebruik risicodossier

3 3 4 4

3 Overzicht van de belangrijkste projectgegevens 3.1 Doel van WINN Innovatief Waterkeren 3.2 Doel van de risicosessie 3.3 Globale omschrijving van de techniek “dijkdeuvels” 3.4 Globale omschrijving van de techniek Mixed in Place 3.5 Globale omschrijving van de techniek dijkvernageling

7 7 7 7 8 9

4 Risicoclassificatie 4.1 Ongewenste Gebeurtenissen 4.2 Klasse indeling 4.3 Grootste risico’s

11 11 12 12

5 Analyse en conclusies uit risicodossier 5.1 Bespreking van de top risico’s 5.2 Voorbereiding 5.2.1 Waterkerend vermogen 5.2.2 Levensduurverkorting 5.2.3 Tijd 5.2.4 Kwaliteit 5.2.5 Geld 5.2.6 Cluster 5.3 Uitvoering 5.3.1 Waterkerend vermogen 5.3.2 Levensduurverkorting 5.3.3 Tijd 5.3.4 Kwaliteit 5.3.5 Geld 5.3.6 Cluster 5.4 Gebruiksfase 5.4.1 Waterkerend vermogen 5.4.2 Levensduurverkorting 5.4.3 Tijd 5.4.4 Kwaliteit 5.4.5 Geld 5.4.6 Cluster 5.5 Dijkdeuvels Generiek

13 13 13 13 15 18 19 20 21 22 22 24 27 28 29 30 31 31 33 35 36 37 38 39

i

5.6

5.7

5.5.1 Waterkerend vermogen 5.5.2 Levensduurverkorting 5.5.3 Tijd 5.5.4 Kwaliteit 5.5.5 Geld 5.5.6 Cluster Mixed-in-Place Generiek 5.6.1 Waterkerend vermogen 5.6.2 Levensduurverkorting 5.6.3 Tijd 5.6.4 Kwaliteit 5.6.5 Geld 5.6.6 Cluster Dijkvernageling Generiek 5.7.1 Waterkerend vermogen 5.7.2 Levensduurverkorting 5.7.3 Tijd 5.7.4 Kwaliteit 5.7.5 Geld 5.7.6 Cluster

39 41 44 45 47 48 49 49 51 54 55 56 58 58 58 60 62 64 65 66

6 Clusteroverzicht 6.1 Voorbereiding 6.2 Uitvoering 6.3 Gebruik 6.4 Dijkdeuvels 6.5 Mixed-in-Place 6.6 Dijkvernageling

67 67 68 69 70 71 72

7 Conclusies en aanbevelingen 7.1 Conclusies 7.2 Aanbevelingen

73 73 73

8 Referenties

75

Bijlage(n) A Uitdraai risicodossier Generiek

ii


77


1 Inleiding 1.1

Doel rapportage Dit rapport is opgesteld om belanghebbende partijen, inzicht te geven in de risico’s die spelen bij de INSIDE-technieken, te weten dijkdeuvels, mixed-in-place en dijkvernageling, zodat tijdig, doeltreffende maatregelen kunnen worden genomen in de strijd tegen tegenvallende sterkte.

1.2

Algemeen Dijken waarvan het waterkerende vermogen niet meer afdoende is, worden vaak aan de polderzijde versterkt door het toepassen van een binnenberm. Daarvoor is niet altijd ruimte, bijvoorbeeld omdat er huizen staan of omdat er een waardevol natuurgebied ligt.

Een optie om de huizen en/of de natuur te sparen, is het plaatsen van een lange damwand met verankering. Zo’n damwand wordt aangebracht in de teen van de dijk en loopt van maaiveld tot in het Pleistocene zand. Eén van de nadelen van zo’n damwand is dat hij duur is, tevens kan er door trillingshinder ook schade ontstaan aan omliggende bebouwing. Als deze aspecten van groot belang zijn zal eerder een andere oplossing worden gekozen zoals een diepwand of kistdam. Dit zijn echter vaak nóg duurdere oplossingen dan lange damwanden. In het verleden zijn er al verschillende projecten geweest, waar innovatief waterkeren centraal stond. Helaas heeft dit nog niet geleid tot een spin-off in het gebruik van deze technieken. Het project INSIDE (INnovations on Stability Improvements enabling Dike Elevations) is in 2001 gestart door Rijkswaterstaat in samenwerking met CUR Bouw & Infra en GeoDelft. INSIDE heeft Nederlandse kennisaanbieders op het gebied van dijken (ingenieursbureaus, aannemers en kennisinstituten) uitgedaagd om te komen met ideeën voor innovatieve dijkversterking. Drie innovatieve dijkversterkingtechnieken zijn hieruit ontstaan. Er vond steeds afstemming plaats met de kennisvragers (waterschappen, Rijkswaterstaat en provincie) om de technische en financiële haalbaarheid en maatschappelijk acceptatie te waarborgen. In 2003 is het project om financiële redenen stopgezet, tijdens de bezuinigingsronde binnen het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Vanaf dat moment is er wel gekeken naar mogelijke alternatieve financieringen, echter zonder goed resultaat. Begin 2004 heeft WINN1 toegezegd te willen investeren in dit project en INSIDE daarmee nieuw leven ingeblazen. De drie ontwikkelde dijkversterkingtechnieken zijn: • • •

Mixed-in-Place (MIP); Dijkvernageling; Expanding Columns (dijkdeuvels).

Met het in uitvoering brengen van de maatregelen voor Ruimte voor de Rivier en de dijkverbeteringsprogramma’s voor het Hoogwater Beschermingsprogramma (HWBP) zijn door de Projectdirectie Ruimte voor de Rivier (PDR) en het HWBP scans uitgevoerd op kansrijke toepassingen van innovaties. Dit betreffen onder meer technische innovaties, maar

1.

WINN is het Innovatieprogramma voor Wateruitdagingen van Rijkswaterstaat. Rijkswaterstaat gaat in WINN, samen met kennisinstituut Deltares en het bedrijfsleven wateruitdagingen aan. http://www.rijkswaterstaat.nl/water/innovatie_en_onderzoek/index/index.aspx

1

tevens innovaties vanuit ruimtelijke inpassing. Uit interviews met initiatiefnemers en waterschappen kwamen vanuit technische innovaties als kansrijk de zogenaamde INSIDEdijkversterkingtechnieken naar voren. Voor deze technieken zijn begin jaren 2000 pilots opgestart en uitgevoerd. Met het afronden en rapporteren van deze pilots leken ze toepassingsgereed. Ondanks deze reeds uitgevoerde stappen worden door de beslissers nog belemmeringen gevoeld. Gevraagd naar de gevoelde belemmeringen bij de initiatiefnemers en waterschappen om te komen tot implementatie van deze innovatieve technieken kwamen meerdere aspecten naar voren, waaronder aspecten rondom levensduur van de technieken, mede in het licht van de wettelijk vereiste periodieke toetsing. Het wegnemen van de gevoelde belemmeringen kan de sleutel zijn voor het succes van doorwerking van deze technieken. Omdat de planvoorbereiding is opgestart voor de vele maatregelen en dijkverbeteringprojecten is de tijd rijp om deze belemmeringen weg te nemen. 1.3

Belangrijk aandachtspunt Zoals in hoofdstuk 2.1 wordt toegelicht is het van groot belang om voor gecompliceerde projecten zoals het onderliggende niet alleen de technische risico’s te inventariseren, maar ook ‘niet technische risico’s’ zoals organisatorisch, ruimtelijk, politiek, juridisch, etc. Desalniettemin was de voorbereidings- en doorlooptijd van deze risico-inventarisatie zeer beperkt en is tevens de noodzaak van aandacht voor (reductie in) waterkerend vermogen en (verkorting) in levensduur steeds benadrukt. Dit heeft er toe geleid dat deze inventarisatie toch voornamelijk technische risico’s bevat. Het verdient dan ook de aanbeveling om ook de andere risico’s nog eens nader te bekijken.

1.4

Leeswijzer Hoewel dit rapport is opgesteld in opdracht van WINN Innovatief Waterkeren, zijn er meer partijen nauw betrokken bij de onderliggende pilot. Omdat iedere partij met een andere bril op naar de risico’s kijkt en ook niet altijd dezelfde belangen nastreeft, beschrijft dit rapport voornamelijk de top-risico’s. Het rapport is dientengevolge op meerdere manieren te lezen. Direct betrokkenen kunnen volstaan met het bekijken van hoofdstuk 5 (Analyse en conclusies uit risicodossier), waarbij het af en toe noodzakelijk zal zijn een onderdeel uit hoofdstuk 4 terug te zoeken, ter verklaring van specifieke onderdelen. Geïnteresseerden en onderzoekers die wat verder van de materie afstaan doen er goed aan de inleiding op de gehanteerde aanpak door te nemen (hoofdstuk 2) en een blik te werpen op het overzicht van de belangrijkste projectgegevens (hoofdstuk 3), alvorens zich te verdiepen in hoofdstuk 4 en 5. Uiteraard zijn de aanbevelingen voor iedereen van belang.

2



2 Aanpak risicoanalyse 2.1

Algemeen De RISMAN-methode vormt het uitgangspunt voor het opzetten van de (technische) risicoanalyse voor het project WINN INSIDE. Deze methode bestaat uit vier stappen: 1. 2. 3. 4.

Vaststellen doel van de risicobeheersing, gegevens verzamelen. In kaart brengen risico’s. Vaststellen belangrijkste risico’s (kwalificatie/classificatie). In kaart brengen beheersmaatregelen.

Risicomanagement speelt in alle fasen van een project een rol. Het is een cyclisch proces dat gedurende het project continu doorlopen wordt (zie navolgende figuur). Elke projectfase begint met het uitvoeren van een risicoanalyse die steeds weer de belangrijkste risico's voor het project in beeld brengt. Tot en met het einde van de projectfase worden de stappen uit de cyclus een aantal maal doorlopen. De volgende fase begint weer met een risicoanalyse, gevolgd door de overige stappen.

Deltares hanteert voor risicomanagement bij geotechnische werken, in het bijzonder vanuit haar ervaringsgebied toegespitst op omgaan met onzekerheden, de op de RISMAN-methode gebaseerde GeoQ aanpak (Sman 2008). Deze aanpak bevat een aanvulling op de RISMANmethode door het expliciet doorlopen van een aantal extra stappen. Het GeoQ proces bestaat uit de volgende stappen die per projectfase worden doorlopen: A. B. C. D. E. F.

Bepalen doel en gegevens verzamelen voor volgende stappen. Risico identificatie. Risicoclassificatie en -kwantificatie. Beheersmaatregelen vaststellen. Evalueren resulterend risicoprofiel. Overdracht naar volgende fase.

De eerste en laatste stap vormen een aanvulling op de RISMAN-methode. Stap E komt overeen met het evalueren van de beheersmaatregelen uit de RISMAN-methode. Ten opzichte van de RISMAN-methode zijn de stappen A en F toegevoegd en stap E verbreed.

3

Door de grote tijdsdruk die er op dit project ligt -nog vóór het stormseizoen twee pilots met dijkdeuvels en Mixed-in-Place te realiseren- is ervoor gekozen te focussen op technische risico’s. Met name het waterkerend vermogen van het dijklichaam en levensduurverkorting zijn onder de loep genomen. Na het identificeren van de risico’s en het vertalen in ongewenste gebeurtenissen (OG’s) (zie 4.1), zijn ze met bijbehorende kansen, gevolgen, classificatie en maatregelen opgenomen in een digitaal risicodossier (Mens en Woning 2009). 2.2

Opzet risicodossier Het digitale risicodossier vervult naast een overzichtsfunctie ook een rapportagefunctie. Door een overzichtelijke opbouw en de wijze van presenteren kan aan betrokkenen buiten de projectorganisatie snel en transparant inzicht worden gegeven in de relevante informatie over de risico’s van het project en de wijze waarop deze risico’s worden beheerst. De resultaten van iedere doorlopen stap volgens de bovenstaande aanpak, vullen het dossier, dat is opgezet als een Excel-bestand. Door deze werkwijze is het dossier op maat gemaakt voor het project WINN INSIDE en kunnen de resultaten op eenvoudige wijze worden vergeleken met het specifieke deel van WINN doorwerking. De kern van het uiteindelijke risicodossier vormt het overzicht van alle risico’s met de prioritering, de beheersmaatregelen, acties, initiatiefnemers/verantwoordelijken en planning. In deze fase zijn de acties al wel geformuleerd, maar er zijn nog geen initiatiefnemers aan gekoppeld en er is ook nog geen planning gemaakt. Daar staat tegenover dat de betrokken consortia parallel aan deze risico-analyse zelf al bezig zijn met maatregelen, zodat tijdens de volgende fase vermoedelijk een groot aantal risico’s kan worden geparkeerd. De overige informatie in het risicodossier betreft onder andere: projectkenmerken, kritische succesfactoren, belangrijke actoren en andere informatie die relevant is voor de beheersing van de risico’s. Het dossier dient continu te worden bijgewerkt; na iedere risicosessie, maar ook na bijvoorbeeld een projectvergadering waarin een nieuw risico naar voren is gekomen. Zo kan goed inzicht worden verkregen in het verloop van het risicomanagementproces, in de zin van wat de ontwikkeling is van de risico’s (zijn er risico’s verdwenen of juist bijgekomen na verloop van tijd?), zijn de beheersmaatregelen voldoende effectief geweest of moeten nog aanvullende acties worden genomen?

2.3

Gebruik risicodossier In (Mens en Woning 2009) is een tabel te vinden met de resultaten uit de EBR sessie. In deze tabel is per techniek, respectievelijk dijkdeuvels (dd), dijkvernageling (dv) en Mixed-inPlace (mp) de ongewenste gebeurtenis (OG, kolom A en K) beschreven. Per ongewenste gebeurtenis is in kolom L een categorie kans toegekend op een klasse van 1 tot 3. Per ongewenste gebeurtenis is vervolgens in kolom M het gevolg op het waterkerend vermogen gekwantificeerd. Hetzelfde is gedaan voor de gevolgen op de tijd, kwaliteit, geld en levensduurverkorting op een klasse van 1 tot 3. Voor de betekenis van deze schaal zie figuur 4.2. Daarnaast is in dezelfde file per ongewenste gebeurtenis (OG) een aantal preventieve maatregelen beschreven, gerangschikt naar de belangrijkste preventieve maatregelen. Bij sommige ongewenste gebeurtenissen zijn veel preventieve maatregelen die na elkaar uitgevoerd kunnen worden en bij andere zijn dat er minder.

4



Herstellende maatregelen, oftewel curatieve maatregelen, die genomen kunnen worden zijn beschreven vanaf kolom Y. Hier geldt hetzelfde als bij preventieve maatregelen: bij sommige ongewenste gebeurtenissen zijn er meer curatieve maatregelen mogelijk en bij andere gebeurtenissen minder.

5


3 Overzicht van de belangrijkste projectgegevens 3.1

Doel van WINN Innovatief Waterkeren Voor de generieke risicosessie treedt het project WINN Innovatief Waterkeren op als opdrachtgever. Het algehele doel van dit project is het initiëren en implementeren van nieuwe, creatieve concepten en ideeën op het gebied van innovatief waterkeren. De belangrijkste drijfveer is het DOEN. Dit betekent niet alleen aandacht voor de inhoud, maar ook voor het proces.

3.2

Doel van de risicosessie Voor specifiek de innovatieve dijkversterkingstechnieken geldt dat het doel het wegnemen van gevoelde belemmeringen op het aspect levensduur en waterkerend vermogen van de INSIDE-technieken betreft. WINN Innovatief Waterkeren brengt deze belemmeringen in kaart aan de hand van een risicoanalyse en ontwikkelt een proces en stelt een maatregelenpakket op om de risico’s beheersbaar en toetsbaar (volgens de vigerende normen) te maken om daarmee de betrouwbaarheid van een gegarandeerde levensduur te vergroten. De resultaten van de generieke sessies zijn ook input geweest voor de specifieke sessies bij Waterschap Rivierenland. Bij het waterschap zullen in 2009 naar alle waarschijnlijkheid twee pilots worden uitgevoerd voor mixed-in-place en dijkdeuvels. Aan de uitvoering van deze pilots zit een strak tijdschema vast. Zo is het de bedoeling dat de twee pilots half september uitgevoerd gaan worden. Voor 15 oktober, begin van het stormseizoen, moeten de werkzaamheden zijn afgerond.

3.3

Globale omschrijving van de techniek “dijkdeuvels” Een buis, voorzien van een omhullende kous, wordt in de slappe ondergrond schuin geplaatst tot in de draagkrachtige Pleistocene zandlaag. De kous wordt vervolgens volgeperst met cement-bentoniet (de expander). De dijkdeuvels staan met de onderkant (de “shear key”) in de draagkrachtige Pleistocene zandlaag en met de bovenkant in de onderste lagen van het dijkmateriaal (Figuur 3.1), zie ook (Larsen 2009).

7

Figuur 3.1

Principeschets dijkdeuvels schuin in het binnentalud van een dijk

.

Deze innovatieve techniek is binnen INSIDE specifiek ontworpen om stabiliteitsverlies van de dijk bij opdrijven van het slappe lagenpakket achter de binnenteen van de dijk tegen te gaan door vergroting van de schuifweerstand in het glijvlak. Deze techniek is in principe ook geschikt als innovatieve oplossing bij situaties waar opdrijven niet van toepassing is. 3.4

Globale omschrijving van de techniek Mixed in Place De Mixed-in-Place (MIP) techniek is een methode van grondverbetering die reeds vele jaren o.a. in Scandinavië, Duitsland, USA en Japan is toegepast. Met behulp van een kraan uitgerust met een mengkop of meerdere mengkoppen tegelijk, vermengt de techniek droog of nat bindmiddel, met name cement met vochtige grond, waardoor na verharding gestabiliseerde grondkolommen ontstaan (Figuur 3.2). Figuur 3.2

8

Principe dijkversterking met Mixed-in-Place (dwarsdoorsnede en bovenaanzicht).



Deze innovatieve techniek is binnen INSIDE specifiek ontworpen om stabiliteitsverlies van de dijk bij opdrijven van het slappe lagenpakket achter de binnenteen van de dijk tegen te gaan door vergroting van de schuifweerstand op het diepe glijvlak. Daarnaast wordt de stabiliteit van het binnentalud verhoogd, door de kolommen schuin aan te brengen vanuit het binnentalud tot in de diepe zandlaag (Figuur 3.2), zie ook (Larsen 2009). 3.5

Globale omschrijving van de techniek dijkvernageling Dijkvernageling bestaat uit het verankeren van het binnendijkse grondmassief door toepassing van trekelementen. Dat zijn nagels met een groutomhulling die volgens een bepaald stramien en onder een geschikte hoek op het binnendijkse talud ingebracht worden. In het basisconcept is gerekend met stalen buisnagels met een lengte van circa 14 meter en een onderlinge afstand van circa 2 meter. Deze versterkingstechniek resulteert in een grotere afschuifsterkte tijdens maatgevend hoogwater, waarbij de nagels vooral op dwarskracht worden belast. Hiermee neemt de weerstand tegen binnendijks afschuiven toe, waardoor geen binnendijkse teenverzwaring en dus ook geen dijkverbreding nodig is. Figuur 3.3

Principe dijkversterking met dijkvernageling (dwarsdoorsnede)

Toepasbaarheid Macrostabiliteit. Versterking door het verhogen van de weerstand tegen afschuiven van de dijk bij diepe en ondiepe glijvlakken. Hoogte. Door het vergroten van de afschuifweerstand is het mogelijk om hogere dijken te bouwen met een steiler talud. Voor het vasthouden van de oppervlaktegrond kan gebruik worden gemaakt van een facing in combinatie met een geotextiel.

9


4 Risicoclassificatie 4.1

Ongewenste Gebeurtenissen De risico-analyse voor WINN Innovatief Waterkeren is initieel opgebouwd door gebruik te maken van de al aanwezige ‘analyse van risico’s en maatregelen Dijkvernageling’ uit CUR rapport 219 (CURNET 2007). Deze risico’s zijn uiteengerafeld in een verzameling risico’s of ongewenste gebeurtenissen, waar zowel preventieve als curatieve maatregelen aan te koppelen zijn. Een risico wordt zodoende als volgt gedefinieerd:

Risico

Kans Gevolg ,

(0.1)

waarin ‘gevolg’ is gesplitst in vijf aspecten: Waterkerend vermogen (WV); Tijd (T); Kwaliteit (K); Geld (G); en Levensduurverkorting (LV). In de hiernavolgende paragraaf worden deze onderdelen nog nader verklaard. Om de ondersteuning en de expert input van de betrokken partijen te garanderen evenals zoveel mogelijke relevante gegevens te verzamelen zijn, voor alle drie de INSIDE technieken (MiP, dijkvernageling en dijkdeuvels), EBR-sessies gehouden. De deelnemers van deze sessie waren: Ruud Termaat (Waterdienst) Marga van der Tol (Waterdienst Werner Halter (Fugro) Martin de Kant (Royal Haskoning) Helle Larsen (Deltares) Arno Rozing (Deltares) Erwin de Jong (VWS Geotechniek) Henk Dekker (Keller Meettechniek) Laurens Ziltenburg (Keller Meettechniek) Arend Terluin (Waterschap Rivierenland) Ellen Tromp (Deltares) Meindert Van (Deltares, op een later moment input geleverd) Annemieke Mens (facilitator) Daarmee zijn bijna alle partijen die een belang hebben in de pilot vertegenwoordigd: Waterdienst (RWS), Consortium Dijkdeuvels Consortium Dijkvernageling Consortium Mixed-in-place Waterschap Rivierenland Deltares

11

Tijdens deze sessies hebben de deelnemers de kans gekregen nog ongewenste gebeurtenissen (OG’s) toe te voegen, is er inhoudelijk over de OG’s gediscussieerd en zijn ze vervolgens gescoord op relevantie. 4.2

Klasse indeling Tijdens de EBR-sessie hebben de aanwezige experts alle ongewenste gebeurtenissen gescoord op die onderdelen, waarbij ze (in onderling overleg) de volgende grenzen in acht hebben genomen. Figuur 4.1 Klasse-indeling van kansen en gevolgen zoals gehanteerd tijdens de EBR-sessie op 14 mei 2009

Score

Kans Waterkerend vermogen

Tijd

SchattingOverschrijding

1

0-10% Geen

2

10-25% Niet significant

3

25-50% Significant

Kwaliteit

Geld

Levensduur

Overschr.

Overschrijding

Overschr.

Verkorting

< 2 weken

Niet significant

0-20%

Geen

20-50%

Niet significant

>50%

Significant

2 wk – 3 mnd Beperkt en aanvaardbaar > 3 mnd

Significant en onaanvaardbaar

Score slaat op het getal dat is toegekend aan de klasse. De experts hebben bij ‘kans’ aangegeven hoe zij dachten over de kans van voorkomen van de ongewenste gebeurtenis. De gedachte hierbij is dat indien een kans de 50% overschrijdt, dat men dan kan spreken van iets dat vrij zeker gaat gebeuren. Het heeft weinig zin zoiets op te nemen in een risicoclassificatie. Let op: deze scores zijn soms anders dan in het vergelijkbare rapport over specifieke risico’s. Voor een goede beoordeling van het risico(cluster) dient in dit project vooral gekeken te worden naar de risico’s per aspect, omdat gevolgen voor waterkerend vermogen heel anders van aard zijn dan gevolgen in kwaliteit en ze dus niet goed opgeteld kunnen worden voor een totaal risico. Tevens is het belangrijk te realiseren dat in alle gevallen wordt gesproken over indicaties van grootte en rangorden. De individuele betekenis van losse kansen en gevolgen geeft meestal een vertekend beeld. 4.3

Grootste risico’s In het volgende hoofdstuk worden per aspect (waterkerend vermogen, tijd, kwaliteit, geld en levensduurverkorting) de top risico’s (kans x gevolg op aspect) opgesomd en daar waar mogelijk worden maatregelen voorgesteld. Omdat ‘waterkerend vermogen’ en ‘levensduurverkorting’ van dusdanig groot belang zijn, worden van deze aspecten de top 10 (+ enkele opmerkelijke overige) risico’s genoemd. Van de andere aspecten worden de top 5 (+ enkele opmerkelijke overige) risico’s behandeld. De totaallijst van behandelde risico’s is terug te vinden in (Mens en Woning 2009).

12



5 Analyse en conclusies uit risicodossier 5.1

Bespreking van de top risico’s De opsomming en behandeling van de risico’s vindt als volgt plaats: (OG nummer) + ‘definitie Ongewenste Gebeurtenis’ Voorgestelde preventieve maatregelen o … o … o … Voorgestelde curatieve maatregelen o … o … o …

Hierin zijn de risico’s per aspect van groot naar klein gesorteerd. Als eerste zullen de risico’s van de voorbereiding, uitvoering en gebruiksfase worden besproken. Daarna zullen per techniek de risico’s worden behandeld. 5.2 5.2.1

Voorbereiding Waterkerend vermogen Top tien: 1.5. Te weinig bodemonderzoek (technisch en milieukundig) leidt tot onjuiste geotechnische en milieutechnische randvoorwaarden bodem 2.4. Onvoldoende voorkennis van verwachte bodemzakkingen leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten 2.3. Onvoldoende voorkennis van de waterspanningen (normaal en bij hoogwater), leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten 1.1. Onvoldoende kennis van waterkeringen (faalmechanismen) leidt tot onjuiste functionele ontwerpeisen 2.5. Onvoldoende voorkennis van de veiligheidsfilosofie voor het ontwerp, leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten 2.6. Onvoldoende voorkennis van de rekenparameters leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten 1.4. Onvoldoende bekende randvoorwaarden van de omgeving leiden tot onjuiste functionele ontwerpeisen 3.1. Onvoldoende kennis van faalmechanismen en technieken leidt tot onjuiste keuze van het ontwerpprincipe 4.1. Onjuist gebruik richtlijnen/normen leidt tot onjuiste ontwerpberekening 1.3. Onjuiste informatieverstrekking aan ontwerpers leidt tot onjuiste functionele ontwerpeisen

13

1.5.

Te weinig bodemonderzoek (technisch en milieukundig) leidt tot onjuiste geotechnische en milieutechnische randvoorwaarden bodem Voorgestelde preventieve maatregelen o voldoende grondonderzoek Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

2.4.

Onvoldoende voorkennis van verwachte bodemzakkingen leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten Voorgestelde preventieve maatregelen o voldoende grondonderzoek o toepassen veiligheidsfactoren Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoren tijdens uitvoer met bijstellen ontwerp

2.3.

Onvoldoende voorkennis van de waterspanningen (normaal en bij hoogwater), leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten Voorgestelde preventieve maatregelen o toepassen normen en richtlijnen o toepassen gebiedservaringsgegevens o ontwerpen per sectie Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoren wateroverspanningen o ballasten lek o afvoeren water

1.1.

Onvoldoende kennis van waterkeringen (faalmechanismen) leidt tot onjuiste functionele ontwerpeisen Voorgestelde preventieve maatregelen o minimum eisen aan ontwerp(ers) o kwaliteitscontrole ontwerp/second opinion o afstemming met waterschap en provincie o goede inventarisatie van omgevingseffecten in begin stadium ontwerp o toepassen normen en richtlijnen Voorgestelde curatieve maatregelen o verschillende principes evalueren in ontwerpstadium

2.5.

Onvoldoende voorkennis van de veiligheidsfilosofie voor het ontwerp, leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten Voorgestelde preventieve maatregelen o minimum eisen aan ontwerp(ers) o kwaliteitscontrole ontwerp/second opinion o afstemming met waterschap en provincie o goede inventarisatie van omgevingseffecten in begin stadium ontwerp Voorgestelde curatieve maatregelen o verschillende principes evalueren in ontwerpstadium

2.6.

Onvoldoende voorkennis van de rekenparameters leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten Voorgestelde preventieve maatregelen o minimum eisen aan ontwerp(ers) o kwaliteitscontrole ontwerp/second opinion

14



o afstemming met waterschap en provincie o goede inventarisatie van omgevingseffecten in begin stadium ontwerp o labproeven Voorgestelde curatieve maatregelen o verschillende principes evalueren in ontwerpstadium

5.2.2

1.4.

Onvoldoende bekende randvoorwaarden van de omgeving leiden tot onjuiste functionele ontwerpeisen Voorgestelde preventieve maatregelen o toepassen normen en richtlijnen o toepassen gebiedservaringsgegevens Voorgestelde curatieve maatregelen o verschillende principes evalueren in ontwerpstadium

3.1.

Onvoldoende kennis van faalmechanismen en technieken leidt tot onjuiste keuze van het ontwerpprincipe Voorgestelde preventieve maatregelen o minimum eisen aan ontwerp(ers) o kwaliteitscontrole ontwerp/second opinion o afstemming met waterschap en provincie o goede inventarisatie van omgevingseffecten in begin stadium ontwerp o labproeven Voorgestelde curatieve maatregelen o verschillende principes evalueren in ontwerpstadium

4.1.

Onjuist gebruik richtlijnen/normen leidt tot onjuiste ontwerpberekening Voorgestelde preventieve maatregelen o minimum eisen aan ontwerp(ers) o kwaliteitscontrole ontwerp/second opinion o afstemming met waterschap en provincie o goede inventarisatie van omgevingseffecten in begin stadium ontwerp Voorgestelde curatieve maatregelen o verschillende principes evalueren in ontwerpstadium

1.3.

Onjuiste informatieverstrekking aan ontwerpers leidt tot onjuiste functionele ontwerpeisen Voorgestelde preventieve maatregelen o toepassen normen en richtlijnen o toepassen gebiedservaringsgegevens o ontwerpen per sectie Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoren bij uitvoering

Levensduurverkorting Top tien: 2.4. Onvoldoende voorkennis van verwachte bodemzakkingen leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten 1.5. Te weinig bodemonderzoek (technisch en milieukundig) leidt tot onjuiste geotechnische en milieutechnische randvoorwaarden bodem 2.3. Onvoldoende voorkennis van de waterspanningen (normaal en bij hoogwater), leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten

15

1.1. Onvoldoende kennis van waterkeringen (faalmechanismen) leidt tot onjuiste functionele ontwerpeisen 2.6. Onvoldoende voorkennis van de rekenparameters leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten 3.1. Onvoldoende kennis van faalmechanismen en technieken leidt tot onjuiste keuze van het ontwerpprincipe 1.4. Onvoldoende bekende randvoorwaarden van de omgeving leiden tot onjuiste functionele ontwerpeisen 1.6. Onjuist uitgevoerd bodemonderzoek leidt tot onjuiste geotechnische en milieutechnische randvoorwaarden bodem 2.5. Onvoldoende voorkennis van de veiligheidsfilosofie voor het ontwerp, leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten 4.1. Onjuist gebruik richtlijnen/normen leidt tot onjuiste ontwerpberekening

2.4.


1.5.


2.3.


1.1.

Onvoldoende kennis van waterkeringen (faalmechanismen) leidt tot onjuiste functionele ontwerpeisen Voorgestelde preventieve maatregelen o minimum eisen aan ontwerp(ers) o kwaliteitscontrole ontwerp/second opinion o afstemming met waterschap en provincie o goede inventarisatie van omgevingseffecten in begin stadium ontwerp o labproeven Voorgestelde curatieve maatregelen o verschillende principes evalueren in ontwerpstadium

16



2.5.

Onvoldoende voorkennis van de rekenparameters leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten Voorgestelde preventieve maatregelen o minimum eisen aan ontwerp(ers) o kwaliteitscontrole ontwerp/second opinion o afstemming met waterschap en provincie o goede inventarisatie van omgevingseffecten in begin stadium ontwerp o labproeven Voorgestelde curatieve maatregelen o verschillende principes evalueren in ontwerpstadium

3.1.


1.4.


1.5.

Onjuist uitgevoerd bodemonderzoek leidt tot onjuiste geotechnische en milieutechnische randvoorwaarden bodem Voorgestelde preventieve maatregelen o bodemonderzoek toetsen op kwaliteit o voldoende grondonderzoek o toepassen gebiedsrepresentatieve ervaringsgegevens o ontwerpen per sectie o toepassen normen en richtlijnen Voorgestelde curatieve maatregelen o bijstellen ontwerp aan de hand van monitoring uitvoering

2.6.

Onvoldoende voorkennis van de veiligheidsfilosofie voor het ontwerp, leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten Voorgestelde preventieve maatregelen o minimum eisen aan ontwerp(ers) o kwaliteitscontrole ontwerp/second opinion o afstemming met waterschap en provincie o goede inventarisatie van omgevingseffecten in begin stadium ontwerp Voorgestelde curatieve maatregelen o verschillende principes evalueren in ontwerpstadium

17

4.1.

5.2.3

Onjuist gebruik richtlijnen/normen leidt tot onjuiste ontwerpberekening Voorgestelde preventieve maatregelen o minimum eisen aan ontwerp(ers) o kwaliteitscontrole ontwerp/second opinion o afstemming met waterschap en provincie o goede inventarisatie van omgevingseffecten in begin stadium ontwerp Voorgestelde curatieve maatregelen o verschillende principes evalueren in ontwerpstadium

Tijd Top zes (gedeelde 5e plaats) 5.5. Verplichte tijdsframes (stormseizoen/broedseizoen/open waterkering/…) leidt tot gebrek aan vergunningen om op te starten 1.4. Onvoldoende bekende randvoorwaarden van de omgeving leiden tot onjuiste functionele ontwerpeisen 5.1. Te laat aangevraagde vergunningen leiden tot gebrek aan vergunningen om op te starten 1.1. Onvoldoende kennis van waterkeringen (faalmechanismen) leidt tot onjuiste functionele ontwerpeisen 3.1. Onvoldoende kennis van faalmechanismen en technieken leidt tot onjuiste keuze van het ontwerpprincipe 5.2. Toepassing techniek buiten de eigendomsgrenzen van waterschap leiden tot gebrek aan vergunningen om op te starten

5.5.

Verplichte tijdsframes (stormseizoen/broedseizoen/open waterkering/…) leidt tot gebrek aan vergunningen om op te starten Voorgestelde preventieve maatregelen o overleg vergunningverlenende instanties o juiste voorlichting werkzaamheden o duidelijkheid eigendomsgrenzen o inventarisatie vergunningen/regels o voortijdig vergunning aanvragen Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

1.4.


5.1.

Te laat aangevraagde vergunningen leiden tot gebrek aan vergunningen om op te starten Voorgestelde preventieve maatregelen o overleg vergunningverlenende instanties o juiste voorlichting werkzaamheden… Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

18



5.2.4

1.1.


3.1.


5.2.

Toepassing techniek buiten de eigendomsgrenzen van waterschap leidt tot gebrek aan vergunningen om op te starten Voorgestelde preventieve maatregelen o duidelijkheid over eigendomsgrenzen in/voor haalbaarheidsfase van ontwerpproces Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

Kwaliteit Top vijf: 1.5. Te weinig bodemonderzoek (technisch en milieukundig) leidt tot onjuiste geotechnische en milieutechnische randvoorwaarden bodem 3.1. Onvoldoende kennis van faalmechanismen en technieken leidt tot onjuiste keuze van het ontwerpprincipe 1.4. Onvoldoende bekende randvoorwaarden van de omgeving leiden tot onjuiste functionele ontwerpeisen 2.3. Onvoldoende voorkennis van de waterspanningen (normaal en bij hoogwater), leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten 2.4. Onvoldoende voorkennis van verwachte bodemzakkingen leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten

1.5.


19

5.2.5

3.1.


1.4.


2.3.


2.4.


Geld Top vijf: 1.5. Te weinig bodemonderzoek (technisch en milieukundig) leidt tot onjuiste geotechnische en milieutechnische randvoorwaarden bodem 1.1. Onvoldoende kennis van waterkeringen (faalmechanismen) leidt tot onjuiste functionele ontwerpeisen 5.5. Verplichte tijdsframes (stormseizoen/broedseizoen/open waterkering/…) leiden tot gebrek aan vergunningen om op te starten 3.1. Onvoldoende kennis van faalmechanismen en technieken leidt tot onjuiste keuze van het ontwerpprincipe 1.3. Onjuiste informatieverstrekking aan ontwerpers leidt tot onjuiste functionele ontwerpeisen

20



5.2.6

1.5.


1.1.


5.5.

Verplichte tijdsframes (stormseizoen/broedseizoen/open waterkering/…) leiden tot gebrek aan vergunningen om op te starten Voorgestelde preventieve maatregelen o overleg vergunningverlenende instanties o juiste voorlichting werkzaamheden o duidelijkheid eigendomsgrenzen o inventarisatie vergunningen/regels o voortijdig vergunning aanvragen Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

3.1.


1.2.

Onjuiste informatieverstrekking aan ontwerpers leidt tot onjuiste functionele ontwerpeisen Voorgestelde preventieve maatregelen o Toepassen normen en richtlijnen o Toepassen gebiedservaringsgegevens o Ontwerpen per sectie Voorgestelde curatieve maatregelen o Monitoren bij uitvoering

Cluster In Tabel 5.1 is een overzicht gegeven van de top tien gevolgen voor de voorbereiding generiek. Hierin staan de gevolgen die overall het hoogst hebben gescoord.

21

3.1. Onvoldoende kennis van faalmechanismen en technieken leidt tot onjuiste keuze van het ontwerpprincipe 1.1. Onvoldoende kennis van waterkeringen (faalmechanismen) leidt tot onjuiste functionele ontwerpeisen 1.4. Onvoldoende bekende randvoorwaarden van de omgeving leiden tot onjuiste functionele ontwerpeisen 1.5. Te weinig bodemonderzoek (technisch en milieukundig) leidt tot onjuiste geotechnische en milieutechnische randvoorwaarden bodem 2.3. Onvoldoende voorkennis van de waterspanningen (normaal en bij hoogwater), leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten 2.4. Onvoldoende voorkennis van verwachte bodemzakkingen leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten 1.3. Onjuiste informatieverstrekking aan ontwerpers leidt tot onjuiste functionele ontwerpeisen 2.5. Onvoldoende voorkennis van de veiligheidsfilosofie voor het ontwerp, leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten 2.6. Onvoldoende voorkennis van de rekenparameters leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten 4.1. Onjuist gebruik richtlijnen/normen leidt tot onjuiste ontwerpberekening Tabel 5.1

Clusteroverzicht Voorbereiding Generiek.

In het bovenstaande overzicht is te zien dat qua voorbereiding veel risico’s zitten in onvoldoende (voor)kennis van faalmechanismen, waterkeringen, omgevingsfactoren enzovoorts. Het belangrijkste in de voorbereiding lijkt te zorgen voor goede uitgangspunten, ontwerpeisen en randvoorwaarden. 5.3 5.3.1

Uitvoering Waterkerend vermogen Top tien: 3.2. Onvolledige testprocedure leidt tot procedurediscussies over de sterktecontrole, waardoor vertraging ontstaat 3.3. Nieuwe inzichten/onvoorziene situaties tijdens sterktecontrole leiden tot procedurediscussies over de sterktecontrole 1.1. Werken vanaf de kruin en aanvoer van materialen leiden tot (gedeeltelijke) wegafsluiting en dus verkeershinder 4.2. Onvoldoende aandacht in het kwaliteitsbeheersplan voor de relatie tussen uitkomsten van de testprocedure en het compensatiewerk leiden tot compensatiewerk discussies, waardoor vertraging ontstaat 2.4. Onverwachte objecten/obstakels leiden tot aanpassingen lokaal deelontwerp 4.2. Onvoldoende aandacht in het kwaliteitsbeheersplan voor de relatie tussen uitkomsten van de testprocedure en het compensatiewerk leiden tot compensatiewerk discussies, waardoor vertraging ontstaat 1.6. het maken van een tijdelijke aanberming (t.b.v. de uitvoering) leidt tot stabiliteitsverlies van de dijk 4.3. Onvolkomenheden in afstemming tussen maatregelen en specifieke situaties leiden tot compensatiewerk discussies, waardoor vertraging ontstaat

22



3.1. Gebrek aan goedkeuring kwaliteitsplan leidt tot procedurediscussies over de sterktecontrole, waardoor vertraging ontstaat 1.2. Geluid van aggregaat en materieel leiden tot geluidsoverlast

3.2.

Onvolledige testprocedure leidt tot procedurediscussies over de sterktecontrole, waardoor vertraging ontstaat Voorgestelde preventieve maatregelen o opstellen van duidelijke criteria waaraan kwaliteitsbeheersplan moet voldoen o grondige toetsing op volledigheid van kwaliteitsbeheersplan in aanbestedingsfase Voorgestelde curatieve maatregelen o bijstellen kwaliteitsbeheersplan tijdens uitvoering en bijbehorende goedkeuringsprocedure

3.3.

Nieuwe inzichten/onvoorziene situaties tijdens sterktecontrole leiden tot procedurediscussies over de sterktecontrole Voorgestelde preventieve maatregelen o niet gedefinieerd Voorgestelde curatieve maatregelen o bijstellen kwaliteitsbeheersplan tijdens uitvoering en bijbehorende goedkeuringsprocedure

1.1.

Werken vanaf de kruin en aanvoer van materialen leiden tot (gedeeltelijke) wegafsluiting en dus verkeershinder Voorgestelde preventieve maatregelen o tijdig gemeentevergunning aanvragen Voorgestelde curatieve maatregelen o communicatie met omgeving/belanghebbenden

4.2.

Onvoldoende aandacht in het kwaliteitsbeheersplan voor de relatie tussen uitkomsten van de testprocedure en het compensatiewerk leidt tot compensatiewerk discussies, waardoor vertraging ontstaat Voorgestelde preventieve maatregelen o criteria opstellen kwaliteitsbeheersplan o toetsing kwaliteitsplan (door externen) Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

2.4.

Onverwachte objecten/obstakels leiden tot aanpassingen lokaal deelontwerp Voorgestelde preventieve maatregelen o Klic-melding o vooronderzoek aanwezige obstakels Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

1.6.

Het maken van een tijdelijke aanberming (t.b.v. de uitvoering) leidt tot stabiliteitsverlies van de dijk Voorgestelde preventieve maatregelen o niet gedefinieerd Voorgestelde curatieve maatregelen o controleren/wijzigen van ontwerp

23

5.3.2

4.3.

Onvolkomenheden in afstemming tussen maatregelen en specifieke situaties leiden tot compensatiewerk discussies, waardoor vertraging ontstaat Voorgestelde preventieve maatregelen o start na goedkeuring kwaliteitsbeheersplan o criteria opstellen kwaliteitsbeheersplan o toetsing kwaliteitsplan (door externen) o duidelijkheid goedkeuringsprocedure o duidelijkheid doorlooptijd goedkeuringsprocedure Voorgestelde curatieve maatregelen o tijdig melden aan opdrachtgever o korte reactietijd op bijstelling kwaliteitsbeheersplan

3.1.

Gebrek aan goedkeuring kwaliteitsplan leidt tot procedurediscussies over de sterktecontrole, waardoor vertraging ontstaat Voorgestelde preventieve maatregelen o opstellen van duidelijke criteria waaraan kwaliteitsbeheersplan moet voldoen o grondige toetsing op volledigheid van kwaliteitsbeheersplan in aanbestedingsfase Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

1.2.

Geluid van aggregaat en materieel leiden tot geluidsoverlast Voorgestelde preventieve maatregelen o werktijden in vergunning aangeven Voorgestelde curatieve maatregelen o communicatie met omgeving o aanpassen werktijden

1.8.

Het maken van een tijdelijke aanberming (t.b.v. de uitvoering) leidt tot schade aan kabels en leidingen Voorgestelde preventieve maatregelen o niet gedefinieerd Voorgestelde curatieve maatregelen o controleren/ wijzigen van ontwerp

Levensduurverkorting Top tien: 4.2.

2.4. 3.2. 3.3. 4.3. 4.1.

24

Onvoldoende aandacht in het kwaliteitsbeheersplan voor de relatie tussen uitkomsten van de testprocedure en het compensatiewerk leiden tot compensatiewerk discussies, waardoor vertraging ontstaat Onverwachte objecten/obstakels leiden tot aanpassingen lokaal deelontwerp Onvolledige testprocedure leidt tot procedurediscussies over de sterktecontrole, waardoor vertraging ontstaat Nieuwe inzichten/onvoorziene situaties tijdens sterktecontrole leiden tot procedurediscussies over de sterktecontrole Onvolkomenheden in afstemming tussen maatregelen en specifieke situaties leiden tot compensatiewerk discussies, waardoor vertraging ontstaat Gebrek aan goedkeuring kwaliteitsbeheersplan leidt tot compensatiewerk discussies waardoor vertraging ontstaat



1.1. 1.2. 3.1. 1.3.

Werken vanaf de kruin en aanvoer van materialen leiden tot (gedeeltelijke) wegafsluiting en dus verkeershinder Geluid van aggregaat en materieel leiden tot geluidsoverlast Gebrek aan goedkeuring kwaliteitsplan leidt tot procedurediscussies over de sterktecontrole, waardoor vertraging ontstaat Rupsvoertuigen en zwaar materieel veroorzaken scheuren in de weg

4.2.

Onvoldoende aandacht in het kwaliteitsbeheersplan voor de relatie tussen uitkomsten van de testprocedure en het compensatiewerk leiden tot compensatiewerk discussies, waardoor vertraging ontstaat Voorgestelde preventieve maatregelen o criteria opstellen kwaliteitsbeheersplan o toetsing kwaliteitsplan (door externen) Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

2.4.


3.2.


3.3.


4.3.

Onvolkomenheden in afstemming tussen maatregelen en specifieke situaties leiden tot compensatiewerk discussies, waardoor vertraging ontstaat Voorgestelde preventieve maatregelen o start na goedkeuring kwaliteitsbeheersplan o criteria opstellen kwaliteitsbeheersplan o toetsing kwaliteitsplan (door externen) o duidelijkheid goedkeuringsprocedure o duidelijkheid doorlooptijd goedkeuringsprocedure

25

Voorgestelde curatieve maatregelen o tijdig melden aan opdrachtgever o korte reactietijd op bijstelling kwaliteitsbeheersplan 4.1.

Gebrek aan goedkeuring kwaliteitsbeheersplan leidt tot compensatiewerk discussies waardoor vertraging ontstaat Voorgestelde preventieve maatregelen o opstellen van duidelijke criteria waaraan kwaliteitsbeheersplan moet voldoen o grondige toetsing op volledigheid van kwaliteitsbeheersplan in aanbestedingsfase Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

1.1.

Werken vanaf de kruin en aanvoer van materialen leiden tot (gedeeltelijke) wegafsluiting en dus verkeershinder Voorgestelde preventieve maatregelen o tijdig gemeentevergunning aanvragen Voorgestelde curatieve maatregelen o communicatie met omgeving/belanghebbenden

1.2.


3.1.

Gebrek aan goedkeuring kwaliteitsplan leidt tot procedurediscussies over de sterktecontrole, waardoor vertraging ontstaat Voorgestelde preventieve maatregelen o opstellen van duidelijke criteria waaraan kwaliteitsbeheersplan moet voldoen o grondige toetsing op volledigheid van kwaliteitsbeheersplan in aanbestedingsfase Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd…

1.3.

Rupsvoertuigen en zwaar materieel veroorzaken scheuren in de weg Voorgestelde preventieve maatregelen o gebruik rijplaten o communicatie met omgeving o afspraken over wijze en periode van herstel Voorgestelde curatieve maatregelen o afspraken over wijze en periode van herstel

26



5.3.3

Tijd Top vijf: 4.2.

4.3. 2.4. 3.2. 3.1.

Onvoldoende aandacht in het kwaliteitsbeheersplan voor de relatie tussen uitkomsten van de testprocedure en het compensatiewerk leiden tot compensatiewerk discussies, waardoor vertraging ontstaat Onvolkomenheden in afstemming tussen maatregelen en specifieke situaties leiden tot compensatiewerk discussies, waardoor vertraging ontstaat Onverwachte objecten/obstakels leiden tot aanpassingen lokaal deelontwerp Onvolledige testprocedure leidt tot procedurediscussies over de sterktecontrole, waardoor vertraging ontstaat Gebrek aan goedkeuring kwaliteitsplan leidt tot procedurediscussies over de sterktecontrole, waardoor vertraging ontstaat

4.2.


4.3.


2.4.


3.2.


27

3.1.

5.3.4

Gebrek aan goedkeuring kwaliteitsplan leidt tot procedurediscussies over de sterktecontrole, waardoor vertraging ontstaat Voorgestelde preventieve maatregelen o opstellen van duidelijke criteria waaraan kwaliteitsbeheersplan moet voldoen o grondige toetsing op volledigheid van kwaliteitsbeheersplan in aanbestedingsfase Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

Kwaliteit Top vijf: 1.1. 1.2. 1.5. 1.8. 1.7.

Werken vanaf de kruin en aanvoer van materialen leiden tot (gedeeltelijke) wegafsluiting en dus verkeershinder Geluid van aggregaat en materieel leiden tot geluidsoverlast In de weg staande eigendommen die tijdelijk worden verwijderd leiden tot hinder/schade omwonenden het maken van een tijdelijke aanberming (t.b.v. de uitvoering) leidt tot schade aan kabels en leidingen het maken van een tijdelijke aanberming (t.b.v. de uitvoering) leidt tot schade of overlast aan de belendingen

1.1.

Werken vanaf de kruin en aanvoer van materialen leidt tot (gedeeltelijke) wegafsluiting en dus verkeershinder Voorgestelde preventieve maatregelen o tijdig gemeentevergunning aanvragen Voorgestelde curatieve maatregelen o communicatie met omgeving/belanghebbenden

1.2.


1.5.

In de weg staande eigendommen die tijdelijk worden verwijderd leiden tot hinder/schade omwonenden Voorgestelde preventieve maatregelen o afspraken over wijze en periode van herstel Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

1.8.

Het maken van een tijdelijke aanberming (t.b.v. de uitvoering) leidt tot schade aan kabels en leidingen Voorgestelde preventieve maatregelen o afspraken over wijze en periode van herstel Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

28



1.7.

5.3.5

Het maken van een tijdelijke aanberming (t.b.v. de uitvoering) leidt tot schade of verlast aan de belendingen Voorgestelde preventieve maatregelen o afspraken over wijze en periode van herstel Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

Geld Top vijf: 2.4.

Onverwachte objecten/obstakels leiden tot aanpassingen lokaal deelontwerp

4.2.

Onvoldoende aandacht in het kwaliteitsbeheersplan voor de relatie tussen uitkomsten van de testprocedure en het compensatiewerk leiden tot compensatiewerk discussies, waardoor vertraging ontstaat Onvolkomenheden in afstemming tussen maatregelen en specifieke situaties leiden tot compensatiewerk discussies, waardoor vertraging ontstaat Nieuwe inzichten/onvoorziene situaties tijdens sterktecontrole leiden tot procedurediscussies over de sterktecontrole het maken van een tijdelijke aanberming (t.b.v. de uitvoering) leidt tot schade aan kabels en leidingen

4.3. 3.3. 1.8.

2.4.

Onverwachte objecten/obstakels leiden tot aanpassingen lokaal deelontwerp Voorgestelde preventieve maatregelen Voorgestelde preventieve maatregelen o Klic-melding o vooronderzoek aanwezige obstakels Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

4.2.


4.3.


29

5.3.6

3.3.


1.8.

het maken van een tijdelijke aanberming (t.b.v. de uitvoering) leidt tot schade aan kabels en leidingen Voorgestelde preventieve maatregelen o afspraken over wijze en periode van herstel Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

Cluster In Tabel 5.2 is een overzicht gegeven van de top tien gevolgen voor de uitvoering generiek. Hierin staan de gevolgen die overall het hoogst hebben gescoord. 2.4.


4.2.

Onvoldoende aandacht in het kwaliteitsbeheersplan voor de relatie tussen uitkomsten van de testprocedure en het compensatiewerk leiden tot compensatiewerk discussies, waardoor vertraging ontstaat Onvolkomenheden in afstemming tussen maatregelen en specifieke situaties leiden tot compensatiewerk discussies, waardoor vertraging ontstaat Werken vanaf de kruin en aanvoer van materialen leiden tot (gedeeltelijke) wegafsluiting en dus verkeershinder Geluid van aggregaat en materieel leiden tot geluidsoverlast

4.3. 1.1. 1.2. 1.8. 3.1. 3.2. 3.3. 1.3.

Het maken van een tijdelijke aanberming (t.b.v. de uitvoering) leidt tot schade aan kabels en leidingen Gebrek aan goedkeuring kwaliteitsplan leidt tot procedurediscussies over de sterktecontrole, waardoor vertraging ontstaat Onvolledige testprocedure leidt tot procedurediscussies over de sterktecontrole, waardoor vertraging ontstaat Nieuwe inzichten/onvoorziene situaties tijdens sterktecontrole leiden tot procedurediscussies over de sterktecontrole Rupsvoertuigen en zwaar materieel veroorzaken scheuren in de weg

Tabel 5.2

30

Clusteroverzicht Uitvoering Generiek



5.4 5.4.1

Gebruiksfase Waterkerend vermogen Top negen: 2.1. Klimaatsverandering leidt tot stijging toetspeil, wat voor afname van veiligheid zorgt 1.2. Onvolledige of afwezige duurzaamheidstoetsing van het materiaal leidt uiteindelijk tot een tekort in sterkte 2.2. Stijging toetspeil leidt tot kruinverhoging waardoor belasting toeneemt en de veiligheid afneemt 2.6. Grondwaterstand wordt beïnvloed door barrièrewerking waardoor uitvoeringsontwerp moet worden aangepast. 2.5. Wijzigingen in ruimtegebruik (verkeersintensiteit, …) leiden uiteindelijk tot veiligheidsafname 2.7. Beïnvloeding grondwaterstand leidt tot schade of overlast aan de belendingen 2.3. Onjuiste voorspellingen kruin- en maaivelddalingen leiden tot aanpassingen in het ontwerp 2.4. Onjuiste voorspellingen maaivelddaling leiden uiteindelijk tot veiligheidsafname 1.1. Te zwaar (onderhouds)materieel leidt tot belastingoverschrijding

2.1.

Klimaatsverandering leidt tot stijging toetspeil, wat voor afname van veiligheid zorgt Voorgestelde preventieve maatregelen o in ontwerp marge aanhouden voor toekomstige ontwikkelingen Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

1.2.

Onvolledige of afwezige duurzaamheidstoetsing van het materiaal leidt uiteindelijk tot een tekort in sterkte Voorgestelde preventieve maatregelen o eisen stellen aan duurzaamheidstoets o second opinion over DT (externen) Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

2.2.

Stijging toetspeil leidt tot kruinverhoging waardoor belasting toeneemt en de veiligheid afneemt Voorgestelde preventieve maatregelen o in ontwerp marge aanhouden voor toekomstige ontwikkelingen Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

2.6.

Grondwaterstand wordt beïnvloed door barrièrewerking waardoor uitvoeringsontwerp moet worden aangepast. Voorgestelde preventieve maatregelen o toepassen gebiedservaringsgegevens o ontwerpen per sectie o voldoende peilbuizen plaatsen 31

Voorgestelde curatieve maatregelen o bijstellen ontwerp aan de hand van monitoring uitvoering 2.5.

Wijzigingen in ruimtegebruik (verkeersintensiteit, …) leiden uiteindelijk tot veiligheidsafname Voorgestelde preventieve maatregelen o opstellen beheersplan voor gebruiksfase… Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

2.7.

Beïnvloeding grondwaterstand leidt tot schade of overlast aan de belendingen. Voorgestelde preventieve maatregelen o toepassen normen en richtlijnen o toepassen gebiedservaringsgegevens o ontwerpen per sectie Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoren wateroverspanningen o afvoeren water o ballasten lek

2.3.

Onjuiste voorspellingen kruin- en maaivelddalingen leiden tot aanpassingen in het ontwerp Voorgestelde preventieve maatregelen o voldoende grondonderzoek o ontwerpeisen stellen aan de coupures o verschillende ontwerpprincipes evalueren in ontwerpstadium o beschikbare gegevens toetsen op juistheid o bodemonderzoek toetsen op kwaliteit Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

2.4.

Onjuiste voorspellingen maaivelddaling leiden uiteindelijk tot veiligheidsafname Voorgestelde preventieve maatregelen o in ontwerp marge aanhouden voor toekomstige ontwikkelingen o monitoringsplan Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

1.1.

Te zwaar (onderhouds)materieel leidt tot belastingoverschrijding Voorgestelde preventieve maatregelen o … Voorgestelde curatieve maatregelen o …

32



5.4.2

Levensduurverkorting Top negen: 1.2. Onvolledige of afwezige duurzaamheidstoetsing van het materiaal leidt uiteindelijk tot een tekort in sterkte 2.1. Klimaatsverandering leidt tot stijging toetspeil, wat voor afname van veiligheid zorgt 2.2. Stijging toetspeil leidt tot kruinverhoging waardoor belasting toeneemt en de veiligheid afneemt 2.3. Onjuiste voorspellingen kruin- en maaivelddalingen leiden tot aanpassingen in het ontwerp 2.5. Wijzigingen in ruimtegebruik (verkeersintensiteit, …) leiden uiteindelijk tot veiligheidsafname 2.4. Onjuiste voorspellingen maaivelddaling leiden uiteindelijk tot veiligheidsafname 2.7. Beïnvloeding grondwaterstand leidt tot schade of overlast aan de belendingen. 2.6. Grondwaterstand wordt beïnvloed door barrièrewerking waardoor uitvoeringsontwerp moet worden aangepast 1.1. Te zwaar (onderhouds)materieel leidt tot belastingoverschrijding

1.2.


2.1.


2.2.


33

2.3.


2.5.

Wijzigingen in ruimtegebruik (verkeersintensiteit, …) leiden uiteindelijk tot veiligheidsafname Voorgestelde preventieve maatregelen o opstellen beheersplan voor gebruiksfase… Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

2.4.

Onjuiste voorspellingen maaivelddaling leiden uiteindelijk tot veiligheidsafname Voorgestelde preventieve maatregelen o in ontwerp marge aanhouden voor toekomstige ontwikkelingen o monitoringsplan Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

2.7.

Beïnvloeding grondwaterstand leidt tot schade of overlast aan de belendingen Voorgestelde preventieve maatregelen o toepassen normen en richtlijnen o toepassen gebiedservaringsgegevens o ontwerpen per sectie Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoren wateroverspanningen o afvoeren water o ballasten lek

2.6.

Grondwaterstand wordt beïnvloed door barrièrewerking waardoor uitvoeringsontwerp moet worden aangepast. Voorgestelde preventieve maatregelen o toepassen gebiedservaringsgegevens o ontwerpen per sectie o voldoende peilbuizen plaatsen Voorgestelde curatieve maatregelen o bijstellen ontwerp aan de hand van monitoring uitvoering

1.1.

Te zwaar (onderhouds)materieel leidt tot belastingoverschrijding Voorgestelde preventieve maatregelen o beheersplan voor gebruiksfase Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

34



5.4.3

Tijd Top vijf: 2.1. Klimaatsverandering leidt tot stijging toetspeil, wat voor afname van veiligheid zorgt 2.7. Beïnvloeding grondwaterstand leidt tot schade of overlast aan de belendingen 2.3. Onjuiste voorspellingen kruin- en maaivelddalingen leiden tot aanpassingen in het ontwerp 1.2. Onvolledige of afwezige duurzaamheidstoetsing van het materiaal leidt uiteindelijk tot een tekort in sterkte 2.6. Grondwaterstand wordt beïnvloed door barrièrewerking waardoor uitvoeringsontwerp moet worden aangepast

2.1.


2.7.

Beïnvloeding grondwaterstand leidt tot schade of overlast aan de belendingen. Voorgestelde preventieve maatregelen o toepassen normen en richtlijnen o toepassen gebiedservaringsgegevens o ontwerpen per sectie Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoren wateroverspanningen o afvoeren water o ballasten lek

2.3.


1.2.


35

2.6.

5.4.4

Grondwaterstand wordt beïnvloed door barrièrewerking waardoor uitvoeringsontwerp moet worden aangepast Voorgestelde preventieve maatregelen o toepassen gebiedservaringsgegevens o ontwerpen per sectie o voldoende peilbuizen plaatsen Voorgestelde curatieve maatregelen o bijstellen ontwerp aan de hand van monitoring uitvoering

Kwaliteit Top vijf: 2.7. Beïnvloeding grondwaterstand leidt tot schade of overlast aan de belendingen 1.2. Onvolledige of afwezige duurzaamheidstoetsing van het materiaal leidt uiteindelijk tot een tekort in sterkte 2.1. Klimaatsverandering leidt tot stijging toetspeil, wat voor afname van veiligheid zorgt 2.3. Onjuiste voorspellingen kruin- en maaivelddalingen leiden tot aanpassingen in het ontwerp 2.2. Stijging toetspeil leidt tot kruinverhoging waardoor belasting toeneemt en de veiligheid afneemt

2.7.

Beïnvloeding grondwaterstand leidt tot schade of overlast aan de belendingen Voorgestelde preventieve maatregelen o toepassen normen en richtlijnen o toepassen gebiedservaringsgegevens o ontwerpen per sectie Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoren wateroverspanningen o afvoeren water o ballasten lek

1.2.


2.1.


36



5.4.5

2.3.


2.2.


Geld Top vijf: 1.2. Onvolledige of afwezige duurzaamheidstoetsing van het materiaal leidt uiteindelijk tot een tekort in sterkte 2.7. Beïnvloeding grondwaterstand leidt tot schade of overlast aan de belendingen 2.1. Klimaatsverandering leidt tot stijging toetspeil, wat voor afname van veiligheid zorgt 2.2. Stijging toetspeil leidt tot kruinverhoging waardoor belasting toeneemt en de veiligheid afneemt 2.3. Onjuiste voorspellingen kruin- en maaivelddalingen leiden tot aanpassingen in het ontwerp

1.2.


2.7.

Beïnvloeding grondwaterstand leidt tot schade of overlast aan de belendingen Voorgestelde preventieve maatregelen o toepassen normen en richtlijnen o toepassen gebiedservaringsgegevens o ontwerpen per sectie Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoren wateroverspanningen o afvoeren water

37

5.4.6

2.1.


2.2.


2.3.


Cluster In Tabel 5.3 is een overzicht gegeven van de top negen gevolgen voor de gebruiksfase generiek. Hierin staan de gevolgen die overall het hoogst hebben gescoord. 1.2. Onvolledige of afwezige duurzaamheidstoetsing van het materiaal leidt uiteindelijk tot een tekort in sterkte 2.1. Klimaatsverandering leidt tot stijging toetspeil, wat voor afname van veiligheid zorgt 2.3. Onjuiste voorspellingen kruin- en maaivelddalingen leiden tot aanpassingen in het ontwerp 2.7. Beïnvloeding grondwaterstand leidt tot schade of overlast aan de belendingen 2.2. Stijging toetspeil leidt tot kruinverhoging waardoor belasting toeneemt en de veiligheid afneemt 2.6. Grondwaterstand wordt beïnvloed door barrièrewerking waardoor uitvoeringsontwerp moet worden aangepast 1.1. Te zwaar (onderhouds)materieel leidt tot belastingoverschrijding 2.4. Onjuiste voorspellingen maaivelddaling leiden uiteindelijk tot veiligheidsafname 2.5. Wijzigingen in ruimtegebruik (verkeersintensiteit, …) leiden uiteindelijk tot veiligheidsafname Tabel 5.3

38

Clusteroverzicht Gebruiksfase Generiek



5.5 5.5.1

Dijkdeuvels Generiek Waterkerend vermogen Top tien: 6. 1. 25.

7.

14. 9. 20. 4. 26. 2.

Expansie van cement-bentonietlichaam is onvoldoende, waardoor benodigde sterkte niet wordt gehaald Onvoldoende kennis van dijkdeuvels of waterkeringen leidt tot over het hoofd zien van faalmechanismen Door vervormingen of erosie ontstaan holle ruimten langs dijkdeuvels wat kan leiden tot ongelijkmatige/onvoldoende sterkteontwikkeling waardoor dijksterkte niet gegarandeerd kan worden Ontwikkeling dikte cement-bentonietlichaam per grondlaag verloopt ongelijkmatig wat kan leiden tot ongelijkmatige /onvoldoende sterkteontwikkeling waardoor dijksterkte niet gegarandeerd kan worden Toename corrosie leidt tot een kortere levensduur van de constructie De shearkey staat niet in de zandlaag, waardoor onvoldoende sterkteontwikkeling kan ontstaan Harde of vaste obstakels zorgen ervoor dat de shearkey niet op diepte geplaatst kan worden Onvoldoende anticipatie op nieuwe informatie of waarschuwingen leidt tot te lage ontwerpsterkte dijkdeuvels De shearkey kan bezwijken wat kan leiden tot ongelijkmatige/onvoldoende sterkteontwikkeling waardoor dijksterkte niet gegarandeerd kan worden Onvoldoende ervaring met dijkdeuvels leidt tot onderschatting van de ontwerpsterkte dijkdeuvels

6.

Expansie van cement-bentonietlichaam is onvoldoende, waardoor benodigde sterkte niet wordt gehaald Voorgestelde preventieve maatregelen o voldoende grondgeschiktheidsonderzoek o labproeven minimum eisen aan ontwerp(ers) Voorgestelde curatieve maatregelen o in situ proeven o bijplaatsen trekelementen

1.

Onvoldoende kennis van dijkdeuvels of waterkeringen leidt tot over het hoofd zien van faalmechanismen Voorgestelde preventieve maatregelen o minimum eisen aan ontwerp(ers) o kwaliteitscontrole ontwerp/second opinion o afstemming met waterschap en provincie o goede inventarisatie van omgevingseffecten in begin stadium ontwerp o labproeven Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoring tijdens uitvoering o ontwerpaanpassing ahv monitoring

39

25.

Door vervormingen of erosie ontstaan holle ruimten langs dijkdeuvels wat kan leiden tot ongelijkmatige/onvoldoende sterkteontwikkeling waardoor dijksterkte niet gegarandeerd kan worden Voorgestelde preventieve maatregelen o aanpassen ontwerp o gevalideerde rekenmodellen gebruiken Voorgestelde curatieve maatregelen o reparatie met in situ injectie

7.

Ontwikkeling dikte cement-bentonietlichaam per grondlaag verloopt ongelijkmatig wat kan leiden tot ongelijkmatige /onvoldoende sterkteontwikkeling waardoor dijksterkte niet gegarandeerd kan worden Voorgestelde preventieve maatregelen o voldoende grondgeschiktheidsonderzoek Voorgestelde curatieve maatregelen o in situ proeven o bijplaatsen trekelementen

14.

Toename corrosie leidt tot een kortere levensduur van de constructie Voorgestelde preventieve maatregelen o kwaliteitseisen aan materiaal o materiaalfactoren in ontwerp Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoren toestand deuvels

9.

De shearkey staat niet in de zandlaag, waardoor onvoldoende sterkteontwikkeling kan ontstaan. Voorgestelde preventieve maatregelen o kwaliteitseisen aan uitvoerder Voorgestelde curatieve maatregelen o controle tijdens uitvoer o controle locatie met plaatsbepaling o calibratie meetapparatuur

20.

Harde of vaste obstakels zorgen ervoor dat de shearkey niet op diepte geplaatst kan worden. Voorgestelde preventieve maatregelen o Klic-melding o vooronderzoek grond/objecten Voorgestelde curatieve maatregelen o duidelijke werktekeningen o correcte locatiebepaling

4.

Onvoldoende anticipatie op nieuwe informatie of waarschuwingen leidt tot te lage ontwerpsterkte dijkdeuvels Voorgestelde preventieve maatregelen o geschiktheidsonderzoek grond o rekenregels opstellen lab naar veld o praktijktest uitvoeren o afstemming met TAW o second opinion door externe experts o kwaliteitseisen aan gebruikt materiaal

40



Voorgestelde curatieve maatregelen o controle tijdens uitvoer

5.5.2

26.

De shearkey kan bezwijken wat kan leiden tot ongelijkmatige/onvoldoende sterkteontwikkeling waardoor dijksterkte niet gegarandeerd kan worden Voorgestelde preventieve maatregelen o kwaliteitseisen aan uitvoerder o kwaliteitseisen aan materieel o kwaliteitseisen aan gebruikt materiaal Voorgestelde curatieve maatregelen o controle tijdens uitvoer

2.

Onvoldoende ervaring met dijkdeuvels leidt tot onderschatting van de ontwerpsterkte dijkdeuvels Voorgestelde preventieve maatregelen o geschiktheidsonderzoek grond rekenregels opstellen lab naar veld o praktijktest uitvoeren o afstemming met TAW o second opinion door externe experts o kwaliteitseisen aan gebruikt materiaal Voorgestelde curatieve maatregelen o controle tijdens uitvoer

Levensduurverkorting Top tien: 1. 25.

14. 6. 20. 26. 2. 7.

9. 4.

Onvoldoende kennis van dijkdeuvels of waterkeringen leidt tot over het hoofd zien van faalmechanismen Door vervormingen of erosie ontstaan holle ruimten langs dijkdeuvels wat kan leiden tot ongelijkmatige/onvoldoende sterkteontwikkeling waardoor dijksterkte niet gegarandeerd kan worden Toename corrosie leidt tot een kortere levensduur van de constructie Expansie van cement-bentonietlichaam is onvoldoende, waardoor benodigde sterkte niet wordt gehaald Harde of vaste obstakels zorgen ervoor dat de shearkey niet op diepte geplaatst kan worden De shearkey kan bezwijken wat kan leiden tot ongelijkmatige/onvoldoende sterkteontwikkeling waardoor dijksterkte niet gegarandeerd kan worden Onvoldoende ervaring met dijkdeuvels leidt tot onderschatting van de ontwerpsterkte dijkdeuvels Ontwikkeling dikte cement-bentonietlichaam per grondlaag verloopt ongelijkmatig wat kan leiden tot ongelijkmatige /onvoldoende sterkteontwikkeling waardoor dijksterkte niet gegarandeerd kan worden De shearkey staat niet in de zandlaag, waardoor onvoldoende sterkteontwikkeling kan ontstaan Onvoldoende anticipatie op nieuwe informatie of waarschuwingen leidt tot te lage ontwerpsterkte dijkdeuvels

41

1.


25.

Door vervormingen of erosie ontstaan holle ruimten langs dijkdeuvels wat kan leiden tot ongelijkmatige/onvoldoende sterkteontwikkeling waardoor dijksterkte niet gegarandeerd kan worden Voorgestelde preventieve maatregelen o aanpassen ontwerp o gevalideerde rekenmodellen gebruiken Voorgestelde curatieve maatregelen o reparatie met in situ injectie

14.


6.

Expansie van cement-bentonietlichaam is onvoldoende, waardoor benodigde sterkte niet wordt gehaald Voorgestelde preventieve maatregelen o voldoende grondgeschiktheidsonderzoek o labproevenminimum eisen aan ontwerp(ers) Voorgestelde curatieve maatregelen o in situ proeven o bijplaatsen trekelementen

20.

Harde of vaste obstakels zorgen ervoor dat de shearkey niet op diepte geplaatst kan worden. Voorgestelde preventieve maatregelen o Klicmelding o vooronderzoek grond/objecten Voorgestelde curatieve maatregelen o duidelijke werktekeningen o correcte locatiebepaling

42



26.

De shearkey kan bezwijken wat kan leiden tot ongelijkmatige/onvoldoende sterkteontwikkeling waardoor dijksterkte niet gegarandeerd kan worden Voorgestelde preventieve maatregelen o kwaliteitseisen aan uitvoerder o kwaliteitseisen aan materieel o kwaliteitseisen aan gebruikt materiaal Voorgestelde curatieve maatregelen o controle tijdens uitvoer

2.


7.


9.

De shearkey staat niet in de zandlaag, waardoor onvoldoende sterkteontwikkeling kan ontstaan Voorgestelde preventieve maatregelen o kwaliteitseisen aan uitvoerder Voorgestelde curatieve maatregelen o controle tijdens uitvoer o controle locatie met plaatsbepaling o calibratie meetapparatuur

4.

Onvoldoende anticipatie op nieuwe informatie of waarschuwingen leidt tot te lage ontwerpsterkte dijkdeuvels Voorgestelde preventieve maatregelen o geschiktheidsonderzoek grond o rekenregels opstellen lab naar veld o praktijktest uitvoeren o afstemming met TAW o second opinion door externe experts o kwaliteitseisen aan gebruikt materiaal Voorgestelde curatieve maatregelen o controle tijdens uitvoer

43

5.5.3

Tijd Top 5: 20. 1. 2. 6. 4.

Harde of vaste obstakels zorgen ervoor dat de shearkey niet op diepte geplaatst kan worden Onvoldoende kennis van dijkdeuvels of waterkeringen leidt tot over het hoofd zien van faalmechanismen Onvoldoende ervaring met dijkdeuvels leidt tot onderschatting van de ontwerpsterkte dijkdeuvels Expansie van cement-bentonietlichaam is onvoldoende, waardoor benodigde sterkte niet wordt gehaald Onvoldoende anticipatie op nieuwe informatie of waarschuwingen leidt tot te lage ontwerpsterkte dijkdeuvels

20.

Harde of vaste obstakels zorgen ervoor dat de shearkey niet op diepte geplaatst kan worden. Voorgestelde preventieve maatregelen o Klic-melding o vooronderzoek grond/objecten Voorgestelde curatieve maatregelen o duidelijke werktekeningen o correcte locatiebepaling

1.


2.


44



5.5.4

6.


4.

Onvoldoende anticipatie op nieuwe informatie of waarschuwingen leidt tot te lage ontwerpsterkte dijkdeuvels Voorgestelde preventieve maatregelen o geschiktheidsonderzoek grond o rekenregels opstellen lab naar veld o praktijktest uitvoeren o afstemming met TAW o second opinion door externe experts o kwaliteitseisen aan gebruikt materiaal Voorgestelde curatieve maatregelen o controle tijdens uitvoer

Kwaliteit Top vijf: 1. 18. 6. 2. 7.

1.

Onvoldoende kennis van dijkdeuvels of waterkeringen leidt tot over het hoofd zien van faalmechanismen Toepassing van deuvels binnen de invloedszone van de paalfundering leidt tot schade aan de bebouwing Expansie van cement-bentonietlichaam is onvoldoende, waardoor benodigde sterkte niet wordt gehaald Onvoldoende ervaring met dijkdeuvels leidt tot onderschatting van de ontwerpsterkte dijkdeuvels Ontwikkeling dikte cement-bentonietlichaam per grondlaag verloopt ongelijkmatig wat kan leiden tot ongelijkmatige /onvoldoende sterkteontwikkeling waardoor dijksterkte niet gegarandeerd kan worden


45

18.

Toepassing van deuvels binnen de invloedszone van de paalfundering leidt tot schade aan de bebouwing Voorgestelde preventieve maatregelen o voorboren of kernen Voorgestelde curatieve maatregelen o afspraken over wijze van herstel o duidelijke werktekeningen o monitoren bebouwing/fundering

6.

Expansie van cement-bentonietlichaam is onvoldoende, waardoor benodigde sterkte niet wordt gehaald Voorgestelde preventieve maatregelen o voldoende grondgeschiktheidsonderzoek o labproevenminimum eisen aan ontwerp(ers) Voorgestelde curatieve maatregelen o in situ proeven o bijplaatsen trekelementen

2.


7.


46



5.5.5

Geld Top vijf: 1. 14. 6. 18. 7.

Onvoldoende kennis van dijkdeuvels of waterkeringen leidt tot over het hoofd zien van faalmechanismen Toename corrosie leidt tot een kortere levensduur van de constructie Expansie van cement-bentonietlichaam is onvoldoende, waardoor benodigde sterkte niet wordt gehaald Toepassing van deuvels binnen de invloedszone van de paalfundering leidt tot schade aan de bebouwing Ontwikkeling dikte cement-bentonietlichaam per grondlaag verloopt ongelijkmatig wat kan leiden tot ongelijkmatige /onvoldoende sterkteontwikkeling waardoor dijksterkte niet gegarandeerd kan worden

1.


14.


6.


18.

Toepassing van deuvels binnen de invloedszone van de paalfundering leidt tot schade aan de bebouwing Voorgestelde preventieve maatregelen o voorboren of kernen Voorgestelde curatieve maatregelen o afspraken over wijze van herstel o duidelijke werktekeningen o monitoren bebouwing/fundering

47

7.

5.5.6


Cluster In Tabel 5.4 is een overzicht gegeven van de top tien gevolgen voor de dijkdeuvels generiek. Hierin staan de gevolgen die overall het hoogst hebben gescoord. 1. 6. 14. 2. 7.

25.

20. 4. 26. 9. Tabel 5.4

48

Onvoldoende kennis van dijkdeuvels of waterkeringen leidt tot over het hoofd zien van faalmechanismen Expansie van cement-bentonietlichaam is onvoldoende, waardoor benodigde sterkte niet wordt gehaald Toename corrosie leidt tot een kortere levensduur van de constructie Onvoldoende ervaring met dijkdeuvels leidt tot onderschatting van de ontwerpsterkte dijkdeuvels Ontwikkeling dikte cement-bentonietlichaam per grondlaag verloopt ongelijkmatig wat kan leiden tot ongelijkmatige /onvoldoende sterkteontwikkeling waardoor dijksterkte niet gegarandeerd kan worden Door vervormingen of erosie ontstaan holle ruimten langs dijkdeuvels wat kan leiden tot ongelijkmatige/onvoldoende sterkteontwikkeling waardoor dijksterkte niet gegarandeerd kan worden Harde of vaste obstakels zorgen ervoor dat de shearkey niet op diepte geplaatst kan worden Onvoldoende anticipatie op nieuwe informatie of waarschuwingen leidt tot te lage ontwerpsterkte dijkdeuvels De shearkey kan bezwijken wat kan leiden tot ongelijkmatige/onvoldoende sterkteontwikkeling waardoor dijksterkte niet gegarandeerd kan worden De shearkey staat niet in de zandlaag, waardoor onvoldoende sterkteontwikkeling kan ontstaan Clusteroverzicht Dijkdeuvels Generiek



5.6

Mixed-in-Place Generiek

5.6.1

Waterkerend vermogen Top tien: 5.

Onvoldoende kennis van MIP of waterkeringen leidt tot over het hoofd zien van faalmechanismen 14. Onvoldoende onderzoek naar langeduur gedrag leidt tot verkeerde bindermaterialen 7.

Groter spreidingseffect of residuele sterkte leidt tot te lage ontwerpsterkte MIP

24. Harde of vaste laag/obstakels zorgen ervoor dat mengkop niet op diepte kan komen waardoor de kolom niet over de hele lengte kan worden gemaakt 1. Toepassing van MIP in de kruin beïnvloedt de freatische lijn in de dijk, waardoor de stabiliteit negatief wordt beïnvloed 16. Onjuiste vertaling lab naar veld leidt tot te lage hoeveelheid binder, waardoor gewenste sterkte niet wordt bereikt 18. Onvolledig geschiktheidsonderzoek leidt tot te lage mixintensiteit, waardoor het cement slecht wordt verspreid binnen het blok 10. Onvoldoende ruimte voor het bijplaatsen van kolommen bij tegenvallende sterkte leidt tot gebrek aan compensatiemogelijkheden tijdens uitvoering 19. Onjuiste vertaling lab naar veld leidt tot te lage mixintensiteit, waardoor het cement slecht wordt verspreid binnen het blok 13. Onvoldoende evaluatie van het stabilisatie effect van bindermateriaal leidt tot verkeerde bindermaterialen

5.

Onvoldoende kennis van MIP of waterkeringen leidt tot over het hoofd zien van faalmechanismen Voorgestelde preventieve maatregelen o minimum eisen aan ontwerp(ers) o kwaliteitscontrole ontwerp/second opinion o afstemming met waterschap en provincie Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

14.

Onvoldoende onderzoek naar langeduur gedrag leidt tot verkeerde bindermaterialen Voorgestelde preventieve maatregelen o uitvoeren duurzaamheidsonderzoek… Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoring o meten zuurgraad bodem en evalueren effect op MIP

7.

Groter spreidingseffect of residuele sterkte leidt tot te lage ontwerpsterkte MIP Voorgestelde preventieve maatregelen o afstemming met TAW o labproeven Voorgestelde curatieve maatregelen o controle tijdens uitvoer o controle tijdens levensduur

49

24.

Harde of vaste laag/obstakels zorgen ervoor dat mengkop niet op diepte kan komen waardoor de kolom niet over de hele lengte kan worden gemaakt Voorgestelde preventieve maatregelen o Klic-melding o vooronderzoek obstakels/ondergrond Voorgestelde curatieve maatregelen o extra kolom aanbrengen o uitvoeren met kleinere diameter o controle van het ontwerp op mogelijkheid toevoegen extra kolom, check of je dat nog kan verbeteren o analyse kritieke minimum # MIP nodig voor minimale sterkte

1.

Toepassing van MIP in de kruin beïnvloedt de freatische lijn in de dijk, waardoor de stabiliteit negatief wordt beïnvloed Voorgestelde preventieve maatregelen o toepassen normen en richtlijnen o toepassen gebiedservaringsgegevens o ontwerpen per sectie o plaatsen voldoende peilbuizen Voorgestelde curatieve maatregelen o bijstellen ontwerp a.h.v. monitoring o ballasten lek o afvoeren water

16.

Onjuiste vertaling lab naar veld leidt tot te lage hoeveelheid binder, waardoor gewenste sterkte niet wordt bereikt Voorgestelde preventieve maatregelen o geschiktheidsonderzoek grond o literatuuronderzoek o praktijktest uitvoeren o duurzaamheidsonderzoek o meten zuurgraad o rekenregels opstellen lab naar veld Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

18.

Onvolledig geschiktheidsonderzoek leidt tot te lage mixintensiteit, waardoor het cement slecht wordt verspreid binnen het blok Voorgestelde preventieve maatregelen o geschiktheidsonderzoek grond o rekenregels opstellen lab naar veld o praktijktest uitvoeren o afstemming met TAW o second opinion door externe MIP experts Voorgestelde curatieve maatregelen o controle tijdens uitvoer o kwaliteitseisen aan gebruikt materiaal

10.

Onvoldoende ruimte voor het bijplaatsen van kolommen bij tegenvallende sterkte leidt tot gebrek aan compensatiemogelijkheden tijdens uitvoering Voorgestelde preventieve maatregelen o in ontwerp voldoende ruimte (bijv max 0,7 i.r.) o duidelijkheid goedkeuringsprocedure

50



o duidelijkheid doorlooptijd goedkeuringsprocedure Voorgestelde curatieve maatregelen o tijdig melden aan opdrachtgever o korte reactietijd op bijstelling kwaliteitsbeheersplan

5.6.2

19.

Onjuiste vertaling lab naar veld leidt tot te lage mixintensiteit, waardoor het cement slecht wordt verspreid binnen het blok Voorgestelde preventieve maatregelen o geschiktheidsonderzoek grond o literatuuronderzoek o praktijktest uitvoeren o duurzaamheidsonderzoek o meten zuurgraad o rekenregels opstellen lab naar veld Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

13.

Onvoldoende evaluatie van het stabilisatie effect van bindermateriaal leidt tot verkeerde bindermaterialen Voorgestelde preventieve maatregelen o eisen aan monsternemer en lab o proefomschrijving Voorgestelde curatieve maatregelen o evaluatie sterkte bindermateriaal

Levensduurverkorting Top tien: 5.

Onvoldoende kennis van MIP of waterkeringen leidt tot over het hoofd zien van faalmechanismen

7.


14. Onvoldoende onderzoek naar langeduur gedrag leidt tot verkeerde bindermaterialen 10. Onvoldoende ruimte voor het bijplaatsen van kolommen bij tegenvallende sterkte leidt tot gebrek aan compensatiemogelijkheden tijdens uitvoering 24. Harde of vaste laag/obstakels zorgen ervoor dat mengkop niet op diepte kan komen waardoor de kolom niet over de hele lengte kan worden gemaakt 1.

Toepassing van MIP in de kruin beïnvloedt de freatische lijn in de dijk, waardoor de stabiliteit negatief wordt beïnvloed

18. Onvolledig geschiktheidsonderzoek leidt tot te lage mixintensiteit, waardoor het cement slecht wordt verspreid binnen het blok 19. Onjuiste vertaling lab naar veld leidt tot te lage mixintensiteit, waardoor het cement slecht wordt verspreid binnen het blok 6.

Onvoldoende ervaring met MIP leidt tot onderschatting van de ontwerpsterkte MIP

16. Onjuiste vertaling lab naar veld leidt tot te lage hoeveelheid binder, waardoor gewenste sterkte niet wordt bereikt

51

5.


7.

Groter spreidingseffect of residuele sterkte leidt tot te lage ontwerpsterkte MIP Voorgestelde preventieve maatregelen o afstemming met TAW o labproeven Voorgestelde curatieve maatregelen o controle tijdens uitvoer o controle tijdens levensduur

14.


10.

Onvoldoende ruimte voor het bijplaatsen van kolommen bij tegenvallende sterkte leidt tot gebrek aan compensatiemogelijkheden tijdens uitvoering Voorgestelde preventieve maatregelen o in ontwerp voldoende ruimte (bijv max 0,7 i.r.) o duidelijkheid goedkeuringsprocedure o duidelijkheid doorlooptijd goedkeuringsprocedure Voorgestelde curatieve maatregelen o tijdig melden aan opdrachtgever o korte reactietijd op bijstelling kwaliteitsbeheersplan

24.

Harde of vaste laag/obstakels zorgen ervoor dat mengkop niet op diepte kan komen waardoor de kolom niet over de hele lengte kan worden gemaakt Voorgestelde preventieve maatregelen o Klic-melding o vooronderzoek obstakels/ondergrond Voorgestelde curatieve maatregelen o extra kolom aanbrengen o uitvoeren met kleinere diameter o controle van het ontwerp op mogelijkheid toevoegen extra kolom, check of je dan nog kan verbeteren o analyse kritieke minimum # MIP nodig voor minimale sterkte

1.

Toepassing van MIP in de kruin beïnvloedt de freatische lijn in de dijk, waardoor de stabiliteit negatief wordt beïnvloed Voorgestelde preventieve maatregelen o toepassen normen en richtlijnen o toepassen gebiedservaringsgegevens

52



o ontwerpen per sectie o plaatsen voldoende peilbuizen Voorgestelde curatieve maatregelen o bijstellen ontwerp ahv monitoring o ballasten lek o afvoeren water 18.

Onvolledig geschiktheidsonderzoek leidt tot te lage mixintensiteit, waardoor het cement slecht wordt verspreid binnen het blok Voorgestelde preventieve maatregelen o geschiktheidsonderzoek grond o rekenregels opstellen lab naar veld o praktijktest uitvoeren o afstemming met TAW o second opinion door externe MIP experts Voorgestelde curatieve maatregelen o controle tijdens uitvoer o kwaliteitseisen aan gebruikt materiaal

19.

Onjuiste vertaling lab naar veld leidt tot te lage mixintensiteit, waardoor het cement slecht wordt verspreid binnen het blok Voorgestelde preventieve maatregelen o geschiktheidsonderzoek grond o literatuuronderzoek o praktijktest uitvoeren o duurzaamheidsonderzoek o meten zuurgraad o rekenregels opstellen lab naar veld Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

6.

Onvoldoende ervaring met MIP leidt tot onderschatting van de ontwerpsterkte MIP Voorgestelde preventieve maatregelen o rekenregels opstellen van lab naar veld o uitvoeren praktijktesten o afstemming met TAW o second opinion door externe experts Voorgestelde curatieve maatregelen o meer MIP-kolommen plaatsen

16.


53

5.6.3

Tijd Top vijf: 10. Onvoldoende ruimte voor het bijplaatsen van kolommen bij tegenvallende sterkte leidt tot gebrek aan compensatiemogelijkheden tijdens uitvoering 24. Harde of vaste laag/obstakels zorgen ervoor dat mengkop niet op diepte kan komen waardoor de kolom niet over de hele lengte kan worden gemaakt 25. Reeds verharde MIP-kolommen zorgen ervoor dat mengkop niet op diepte kan komen waardoor de kolom niet over de hele lengte kan worden gemaakt 16. Onjuiste vertaling lab naar veld leidt tot te lage hoeveelheid binder, waardoor gewenste sterkte niet wordt bereikt 3.

Toepassing van MIP dicht bij of onder bebouwing (staalfundering) leidt (uiteindelijk) tot schade

10.

Onvoldoende ruimte voor het bijplaatsen van kolommen bij tegenvallende sterkte leidt tot gebrek aan compensatiemogelijkheden tijdens uitvoering Voorgestelde preventieve maatregelen o in ontwerp voldoende ruimte (bijv max 0,7 i.r.) o duidelijkheid goedkeuringsprocedure o duidelijkheid doorlooptijd goedkeuringsprocedure Voorgestelde curatieve maatregelen o tijdig melden aan opdrachtgever o korte reactietijd op bijstelling kwaliteitsbeheersplan

24.


25.

Reeds verharde MIP-kolommen zorgen ervoor dat mengkop niet op diepte kan komen waardoor de kolom niet over de hele lengte kan worden gemaakt Voorgestelde preventieve maatregelen o Klic-melding o vooronderzoek obstakels/ondergrond Voorgestelde curatieve maatregelen o extra kolom aanbrengen o uitvoeren met kleinere diameter o controle van het ontwerp op mogelijkheid toevoegen extra kolom, check of je dan nog kan verbeteren o analyse kritieke minimum # MIP nodig voor minimale sterkte

54



5.6.4

16.


3.

Toepassing van MIP dicht bij of onder bebouwing (staalfundering) leidt (uiteindelijk) tot schade Voorgestelde preventieve maatregelen o nulmetingen uitvoeren o afspraken over wijze en periode van herstel Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

Kwaliteit Top vijf: 3.


2.

Toepassing van MIP in de kruin van de dijk leidt tot extra onderhoud aan de wegconstructie

4.

Toepassing van MIP binnen de invloedszone van de paalfundering leidt tot schade aan de bebouwing

14. Onvoldoende onderzoek naar langeduur gedrag leidt tot verkeerde bindermaterialen 5.


3.


2.

Toepassing van MIP in de kruin van de dijk leidt tot extra onderhoud aan de wegconstructie Voorgestelde preventieve maatregelen o voldoende grondonderzoek o ontwerpeisen stellen aan de coupures o verschillende ontwerpprincipes evalueren in ontwerpstadium o verschillende mengmethoden evalueren in ontwerpfase

55

o bodemonderzoek toetsen op kwaliteit Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

5.6.5

4.

Toepassing van MIP binnen de invloedszone van de paalfundering leidt tot schade aan de bebouwing Voorgestelde preventieve maatregelen o voorboren of kernen Voorgestelde curatieve maatregelen o afspraken over wijze van herstel o duidelijke werktekeningen o monitoren bebouwing/fundering

14.


5.


Geld Top vijf: 3.


5.


10. Onvoldoende ruimte voor het bijplaatsen van kolommen bij tegenvallende sterkte leidt tot gebrek aan compensatiemogelijkheden tijdens uitvoering 24. Harde of vaste laag/obstakels zorgen ervoor dat mengkop niet op diepte kan komen waardoor de kolom niet over de hele lengte kan worden gemaakt 4.

Toepassing van MIP binnen de invloedszone van de paalfundering leidt tot schade aan de bebouwing

3.


56



5.


10.

Onvoldoende ruimte voor het bijplaatsen van kolommen bij tegenvallende sterkte leidt tot gebrek aan compensatiemogelijkheden tijdens uitvoering Voorgestelde preventieve maatregelen o in ontwerp voldoende ruimte (bijv. max 0,7 i.r.) o duidelijkheid goedkeuringsprocedure o duidelijkheid doorlooptijd goedkeuringsprocedure Voorgestelde curatieve maatregelen o tijdig melden aan opdrachtgever o korte reactietijd op bijstelling kwaliteitsbeheersplan

24.


4.

Toepassing van MIP binnen de invloedszone van de paalfundering leidt tot schade aan de bebouwing Voorgestelde preventieve maatregelen o voorboren of kernen Voorgestelde curatieve maatregelen o afspraken over wijze van herstel o duidelijke werktekeningen o monitoren bebouwing/fundering

57

5.6.6

Cluster In Tabel 5.5 is een overzicht gegeven van de top tien gevolgen voor de MIP generiek. Hierin staan de gevolgen die overall het hoogst hebben gescoord. 5.


10. Onvoldoende ruimte voor het bijplaatsen van kolommen bij tegenvallende sterkte leidt tot gebrek aan compensatiemogelijkheden tijdens uitvoering 24. Harde of vaste laag/obstakels zorgen ervoor dat mengkop niet op diepte kan komen waardoor de kolom niet over de hele lengte kan worden gemaakt 14. Onvoldoende onderzoek naar langeduur gedrag leidt tot verkeerde bindermaterialen 16. Onjuiste vertaling lab naar veld leidt tot te lage hoeveelheid binder, waardoor gewenste sterkte niet wordt bereikt 3.


7.


1.

Toepassing van MIP in de kruin beïnvloedt de freatische lijn in de dijk, waardoor de stabiliteit negatief wordt beïnvloed

18. Onvolledig geschiktheidsonderzoek leidt tot te lage mixintensiteit, waardoor het cement slecht wordt verspreid binnen het blok 19. Onjuiste vertaling lab naar veld leidt tot te lage mixintensiteit, waardoor het cement slecht wordt verspreid binnen het blok Tabel 5.5

5.7 5.7.1

Clusteroverzicht MiP generiek

Dijkvernageling Generiek Waterkerend vermogen Top tien: 6. 4.

Onvoldoende ervaring met dijkvernageling leidt tot onderschatting van de ontwerpsterkte Onjuiste inschatting van groepseffect van de ankers kan leiden tot een overschatting van de houdkracht van de trekelementen 8. Onvoldoende anticipatie op nieuwe informatie of waarschuwingen leidt tot te lage ontwerpsterkte dijkvernageling 9. Kruindaling beïnvloed de houdkracht in negatieve zin 1. Onvoldoende kennis van de bodemopbouw kan leiden tot een overschatting van de trekkracht van de trekelementen 5. Onvoldoende kennis van dijkvernageling of waterkeringen leidt tot over het hoofd zien van faalmechanismen 10. Het onvoldoende rekening houden met de invloed van kruindaling leidt tot een overschatting van de houdkracht van de trekelementen 2. Onderschatting van levensduur leidt tot vroegtijdige aanpassing van de constructie 12. Toename corrosie door klimaatveranderingen leidt tot een kortere levensduur van de constructie 7. Groter spreidingseffect of residuele sterkte leidt tot te lage ontwerpsterkte dijkvernageling

58



6.

Onvoldoende ervaring met dijkvernageling leidt tot onderschatting van de ontwerpsterkte Voorgestelde preventieve maatregelen o rekenregels opstellen van lab naar veld o uitvoeren praktijktesten o afstemming met TAW o second opinion door externe experts Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

4.

Onjuiste inschatting van groepseffect van de ankers kan leiden tot een overschatting van de houdkracht van de trekelementen Voorgestelde preventieve maatregelen o onderzoek naar invloed van groepseffect van de ankers… Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoring

8.

Onvoldoende anticipatie op nieuwe informatie of waarschuwingen leidt tot te lage ontwerpsterkte dijkvernageling Voorgestelde preventieve maatregelen o kwaliteitseisen aan uitvoerder o kwaliteitseisen aan materieel Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

9.

Kruindaling beïnvloedt de houdkracht in negatieve zin Voorgestelde preventieve maatregelen o veiligheidsmarges hanteren in ontwerp o ontwerpaanpassingen Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

1.

Onvoldoende kennis van de bodemopbouw kan leiden tot een overschatting van de trekkracht van de trekelementen Voorgestelde preventieve maatregelen o voldoende grondonderzoek o toepassen gebiedservaringsgegevens o ontwerpen per sectie Voorgestelde curatieve maatregelen o bijstellen ontwerp ahv monitoring

5.

Onvoldoende kennis van dijkvernageling of waterkeringen leidt tot over het hoofd zien van faalmechanismen Voorgestelde preventieve maatregelen o minimum eisen aan ontwerp(ers) o kwaliteitscontrole ontwerp / second opinion o afstemming met waterschap en provincie Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

59

10.

Het onvoldoende rekening houden met de invloed van kruindaling leidt tot een overschatting van de houdkracht van de trekelementen Voorgestelde preventieve maatregelen o veiligheidsmarges in ontwerp hanteren o ontwerpaanpassingen Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

2.

Onderschatting van levensduur leidt tot vroegtijdige aanpassing van de constructie Voorgestelde preventieve maatregelen o kwaliteitseisen aan materiaal o materiaalfactoren in ontwerp Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoren toestand trekelementen

12.

Toename corrosie door klimaatveranderingen leidt tot een kortere levensduur van de constructie Voorgestelde preventieve maatregelen o kwaliteitseisen aan materiaal o materiaalfactoren in ontwerp Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoren toestand trekelementen

7.

Groter spreidingseffect of residuele sterkte leidt tot te lage ontwerpsterkte dijkvernageling Voorgestelde preventieve maatregelen o onderzoek naar spreidingseffect Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoring

5.7.2

Levensduurverkorting Top tien: 4. Onjuiste inschatting van groepseffect van de ankers kan leiden tot een overschatting van de houdkracht van de trekelementen 6. Onvoldoende ervaring met dijkvernageling leidt tot onderschatting van de ontwerpsterkte 8. Onvoldoende anticipatie op nieuwe informatie of waarschuwingen leidt tot te lage ontwerpsterkte dijkvernageling 12. Toename corrosie door klimaatveranderingen leidt tot een kortere levensduur van de constructie 5. Onvoldoende kennis van dijkvernageling of waterkeringen leidt tot over het hoofd zien van faalmechanismen 9. Kruindaling beïnvloedt de houdkracht in negatieve zin 2. Onderschatting van levensduur leidt tot vroegtijdige aanpassing van de constructie 1.

Onvoldoende kennis van de bodemopbouw kan leiden tot een overschatting van de trekkracht van de trekelementen 3. Onjuiste inschatting van de trekkracht van de trekelementen leidt tot een grotere vervorming van de dijk bij hoogwater 10. Het onvoldoende rekening houden met de invloed van kruindaling leidt tot een overschatting van de houdkracht van de trekelementen

60



4.

Onjuiste inschatting van groepseffect van de ankers kan leiden tot een overschatting van de houdkracht van de trekelementen Voorgestelde preventieve maatregelen o onderzoek naar invloed van groepseffect van de ankers… Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoring

6.


8.


12.


5.

Onvoldoende kennis van dijkvernageling of waterkeringen leidt tot over het hoofd zien van faalmechanismen Voorgestelde preventieve maatregelen o minimum eisen aan ontwerp(ers) o kwaliteitscontrole ontwerp / second opinion o afstemming met waterschap en provincie Voorgestelde curatieve maatregelen o niet gedefinieerd

9.


61

5.7.3

2.

Onderschatting van levensduur leidt tot vroegtijdige aanpassing van de constructie Voorgestelde preventieve maatregelen o kwaliteitseisen aan materiaal o materiaalfactoren in ontwerp Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoren toestand trekelementen

1.

Onvoldoende kennis van de bodemopbouw kan leiden tot een overschatting van de trekkracht van de trekelementen Voorgestelde preventieve maatregelen o voldoende grondonderzoek o toepassen gebiedservaringsgegevens o ontwerpen per sectie Voorgestelde curatieve maatregelen o bijstellen ontwerp ahv monitoring

3.

Onjuiste inschatting van de trekkracht van de trekelementen leidt tot een grotere vervorming van de dijk bij hoogwater Voorgestelde preventieve maatregelen o preventief onderzoek uitvoeren Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoring o treffen van noodmaatregelen ten tijde van hoogwater

10.

Het onvoldoende rekening houden met de invloed van kruindaling leidt tot een overschatting van de houdkracht van de trekelementen Voorgestelde preventieve maatregelen o kwaliteitseisen aan materiaal o materiaalfactoren in ontwerp Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoren toestand trekelementen

Tijd Van dit onderdeel is een top zes opgesteld. De laatste twee ballot-items hebben even hoog gescoord. Top zes: 8. 6.

Onvoldoende anticipatie op nieuwe informatie of waarschuwingen leidt tot te lage ontwerpsterkte dijkvernageling Onvoldoende ervaring met dijkvernageling leidt tot onderschatting van de ontwerpsterkte

7.

Groter spreidingseffect of residuele sterkte leidt tot te lage ontwerpsterkte dijkvernageling

4.

Onjuiste inschatting van groepseffect van de ankers kan leiden tot een overschatting van de houdkracht van de trekelementen 10. Het onvoldoende rekening houden met de invloed van kruindaling leidt tot een overschatting van de houdkracht van de trekelementen 13. Toepassing van dijknagels onder bebouwing leidt tot schade (o.a. door autonome bodemdaling)

62



8.


6.


7.

Groter spreidingseffect of residuele sterkte leidt tot te lage ontwerpsterkte dijkvernageling Voorgestelde preventieve maatregelen o onderzoek naar spreidingseffect Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoring

4.

Onjuiste inschatting van groepseffect van de ankers kan leiden tot een overschatting van de houdkracht van de trekelementen Voorgestelde preventieve maatregelen o onderzoek naar groepseffect van ankers Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoring

10.

Het onvoldoende rekening houden met de invloed van kruindaling leidt tot een overschatting van de houdkracht van de trekelementen Voorgestelde preventieve maatregelen o kwaliteitseisen aan materiaal o materiaalfactoren in ontwerp Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoren toestand trekelementen

13.

Toepassing van dijknagels onder bebouwing leidt tot schade (o.a. door autonome bodemdaling) Voorgestelde preventieve maatregelen o ontwerpaanpassingen Voorgestelde curatieve maatregelen o afspraken over wijze van herstel o duidelijke werktekeningen o monitoren bebouwing/fundering

63

5.7.4

Kwaliteit Top vijf: 8. 6.

Onvoldoende anticipatie op nieuwe informatie of waarschuwingen leidt tot te lage ontwerpsterkte dijkvernageling Onvoldoende ervaring met dijkvernageling leidt tot onderschatting van de ontwerpsterkte

9.

Kruindaling beïnvloedt de houdkracht in negatieve zin

13. Toepassing van dijknagels onder bebouwing leidt tot schade (o.a. door autonome bodemdaling) 4. Onjuiste inschatting van groepseffect van de ankers kan leiden tot een overschatting van de houdkracht van de trekelementen

8.


6.


9.


13.

Toepassing van dijknagels onder bebouwing leidt tot schade (o.a. door autonome bodemdaling) Voorgestelde preventieve maatregelen o ontwerpaanpassingen Voorgestelde curatieve maatregelen o afspraken over wijze van herstel o duidelijke werktekeningen o monitoren bebouwing/fundering

4.

Onjuiste inschatting van groepseffect van de ankers kan leiden tot een overschatting van de houdkracht van de trekelementen Voorgestelde preventieve maatregelen o onderzoek naar groepseffect van ankers

64



Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoring

5.7.5

Geld Top vijf: 12. Toename corrosie door klimaatveranderingen leidt tot een kortere levensduur van de constructie 8. Onvoldoende anticipatie op nieuwe informatie of waarschuwingen leidt tot te lage ontwerpsterkte dijkvernageling 6. Onvoldoende ervaring met dijkvernageling leidt tot onderschatting van de ontwerpsterkte 4. 2.

Onjuiste inschatting van groepseffect van de ankers kan leiden tot een overschatting van de houdkracht van de trekelementen Onderschatting van levensduur leidt tot vroegtijdige aanpassing van de constructie

12.


8.


6.


4.

Onjuiste inschatting van groepseffect van de ankers kan leiden tot een overschatting van de houdkracht van de trekelementen Voorgestelde preventieve maatregelen o onderzoek naar groepseffect van ankers Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoring

65

2.

5.7.6

Onderschatting van levensduur leidt tot vroegtijdige aanpassing van de constructie Voorgestelde preventieve maatregelen o Onderzoek naar levensduur trekelementen o Veiligheidsmarges opnemen in ontwerp… Voorgestelde curatieve maatregelen o monitoring

Cluster In Tabel 5.6 is een overzicht gegeven van de top tien gevolgen voor de Dijkvernageling generiek. Hierin staan de gevolgen die overall het hoogst hebben gescoord. 4. 6.

Onjuiste inschatting van groepseffect van de ankers kan leiden tot een overschatting van de houdkracht van de trekelementen Onvoldoende ervaring met dijkvernageling leidt tot onderschatting van de ontwerpsterkte

8.

Onvoldoende anticipatie op nieuwe informatie of waarschuwingen leidt tot te lage ontwerpsterkte dijkvernageling 12. Toename corrosie door klimaatveranderingen leidt tot een kortere levensduur van de constructie 9. Kruindaling beïnvloed de houdkracht in negatieve zin 2.

Onderschatting van levensduur leidt tot vroegtijdige aanpassing van de constructie

10. Het onvoldoende rekening houden met de invloed van kruindaling leidt tot een overschatting van de houdkracht van de trekelementen 5. Onvoldoende kennis van dijkvernageling of waterkeringen leidt tot over het hoofd zien van faalmechanismen 1. Onvoldoende kennis van de bodemopbouw kan leiden tot een overschatting van de trekkracht van de trekelementen 7. Groter spreidingseffect of residuele sterkte leidt tot te lage ontwerpsterkte dijkvernageling Tabel 5.6

66

Overzicht cluster Dijkvernageling Generiek



6 Clusteroverzicht 6.1

Voorbereiding In Tabel 6.1 is een overzicht gegeven van de top tien gevolgen voor de voorbereiding generiek. Hierin staan de gevolgen die overall het hoogst hebben gescoord. 3.1. Onvoldoende kennis van faalmechanismen en technieken leidt tot onjuiste keuze van het ontwerpprincipe 1.1. Onvoldoende kennis van waterkeringen (faalmechanismen) leidt tot onjuiste functionele ontwerpeisen 1.4. Onvoldoende bekende randvoorwaarden van de omgeving leiden tot onjuiste functionele ontwerpeisen 1.5. Te weinig bodemonderzoek (technisch en milieukundig) leidt tot onjuiste geotechnische en milieutechnische randvoorwaarden bodem 2.3. Onvoldoende voorkennis van de waterspanningen (normaal en bij hoogwater), leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten 2.4. Onvoldoende voorkennis van verwachte bodemzakkingen leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten 1.3. Onjuiste informatieverstrekking aan ontwerpers leidt tot onjuiste functionele ontwerpeisen 2.5. Onvoldoende voorkennis van de veiligheidsfilosofie voor het ontwerp, leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten 2.6. Onvoldoende voorkennis van de rekenparameters leidt tot onjuiste ontwerpuitgangspunten 4.1. Onjuist gebruik richtlijnen/normen leidt tot onjuiste ontwerpberekening Tabel 6.1

Clusteroverzicht Voorbereiding Generiek.

In het bovenstaande overzicht is te zien dat er veel risico’s qua voorbereiding zitten in onvoldoende (voor)kennis van faalmechanismen, waterkeringen, omgevingsfactoren enzovoorts. Het belangrijkste in de voorbereiding lijkt, te zorgen voor goede uitgangspunten, ontwerpeisen en randvoorwaarden.

67

6.2

Uitvoering In Tabel 6.2 is een overzicht gegeven van de top tien gevolgen voor de uitvoering generiek. Hierin staan de gevolgen die overall het hoogst hebben gescoord. 2.4.


4.2.

Onvoldoende aandacht in het kwaliteitsbeheersplan voor de relatie tussen uitkomsten van de testprocedure en het compensatiewerk leiden tot compensatiewerkdiscussies, waardoor vertraging ontstaat Onvolkomenheden in afstemming tussen maatregelen en specifieke situaties leiden tot compensatiewerkdiscussies, waardoor vertraging ontstaat Werken vanaf de kruin en aanvoer van materialen leidt tot (gedeeltelijke) wegafsluiting en dus verkeershinder Geluid van aggregaat en materieel leidt tot geluidsoverlast

4.3. 1.1. 1.2. 1.8. 3.1. 3.2. 3.3. 1.3.

Het maken van een tijdelijke aanberming (t.b.v. de uitvoering) leidt tot schade aan kabels en leidingen Gebrek aan goedkeuring kwaliteitsplan leidt tot procedurediscussies over de sterktecontrole, waardoor vertraging ontstaat Onvolledige testprocedure leidt tot procedurediscussies over de sterktecontrole, waardoor vertraging ontstaat Nieuwe inzichten/onvoorziene situaties tijdens sterktecontrole leiden tot procedurediscussies over de sterktecontrole Rupsvoertuigen en zwaar materieel veroorzaken scheuren in de weg

Tabel 6.2

Clusteroverzicht Uitvoering Generiek

Bij uitvoering is het belangrijk om goed te kijken naar de details van het project. Groot risico is ook overlast door uitvoeringswijze. De sterktecontrole is een belangrijk item om voldoende aandacht aan te schenken. Hierbij kan vertraging ontstaan door discussies over de controle.

68



6.3

Gebruik In Tabel 6.3 is een overzicht gegeven van de top tien gevolgen voor de gebruiksfase generiek. Hierin staan de gevolgen die overall het hoogst hebben gescoord. 1.2. Onvolledige of afwezige duurzaamheidstoetsing van het materiaal leidt uiteindelijk tot een tekort in sterkte 2.1. Klimaatsverandering leidt tot stijging toetspeil, wat voor afname van veiligheid zorgt 2.3. Onjuiste voorspellingen kruin- en maaivelddalingen leiden tot aanpassingen in het ontwerp 2.7. Beïnvloeding grondwaterstand leidt tot schade of overlast aan de belendingen 2.2. Stijging toetspeil leidt tot kruinverhoging waardoor belasting toeneemt en de veiligheid afneemt 2.6. Grondwaterstand wordt beïnvloed door barrièrewerking waardoor uitvoeringsontwerp moet worden aangepast 1.1. Te zwaar (onderhouds)materieel leidt tot belastingoverschrijding 2.4. Onjuiste voorspellingen maaivelddaling leiden uiteindelijk tot veiligheidsafname 2.5. Wijzigingen in ruimtegebruik (verkeersintensiteit, …) leiden uiteindelijk tot veiligheidsafname Tabel 6.3

Clusteroverzicht Gebruiksfase Generiek

De risico’s die in de gebruiksfase vooral worden voorzien komen vanuit de ontwerpfase. Het gaat om stijging van waterpeil waar geen rekening mee is gehouden en onjuiste voorspellingen of duurzaamheidstoetsing, waardoor uiteindelijk het ontwerp niet meer voldoet.

69

6.4

Dijkdeuvels In Tabel 6.4 is een overzicht gegeven van de top tien gevolgen voor de dijkdeuvels generiek. Hierin staan de gevolgen die overall het hoogst hebben gescoord. 1. 6. 14. 2. 7.

25.

20. 4. 26. 9. Tabel 6.4

Onvoldoende kennis van dijkdeuvels of waterkeringen leidt tot over het hoofd zien van faalmechanismen Expansie van cement-bentonietlichaam is onvoldoende, waardoor benodigde sterkte niet wordt gehaald Toename corrosie leidt tot een kortere levensduur van de constructie Onvoldoende ervaring met dijkdeuvels leidt tot onderschatting van de ontwerpsterkte dijkdeuvels Ontwikkeling dikte cement-bentonietlichaam per grondlaag verloopt ongelijkmatig wat kan leiden tot ongelijkmatige /onvoldoende sterkteontwikkeling waardoor dijksterkte niet gegarandeerd kan worden Door vervormingen of erosie ontstaan holle ruimten langs dijkdeuvels wat kan leiden tot ongelijkmatige/onvoldoende sterkteontwikkeling waardoor dijksterkte niet gegarandeerd kan worden Harde of vaste obstakels zorgen ervoor dat de shearkey niet op diepte geplaatst kan worden. Onvoldoende anticipatie op nieuwe informatie of waarschuwingen leidt tot te lage ontwerpsterkte dijkdeuvels De shearkey kan bezwijken wat kan leiden tot ongelijkmatige/onvoldoende sterkteontwikkeling waardoor dijksterkte niet gegarandeerd kan worden De shearkey staat niet in de zandlaag, waardoor onvoldoende sterkteontwikkeling kan ontstaan. Cluste overzicht Dijkdeuvels Generiek

Voor dijkdeuvels zitten veel risico’s in de uitvoering ervan. Enerzijds beheersbaar, maar anderzijds ook erg afhankelijk van de grond en grondwaterstand. Ook hierbij vormt weinig kennis over het product een risico. In de sessie Specifiek is er meer aandacht voor het toetspeil, maar voor generiek zijn locatiegebonden risico’s iets afgezakt in de lijst.

70



6.5

Mixed-in-Place In Tabel 6.5 is een overzicht gegeven van de top tien gevolgen voor de MIP generiek. Hierin staan de gevolgen die overall het hoogst hebben gescoord. 5.

Onvoldoende kennis van MIP of waterkeringen leidt tot over het hoofd zien van faalmechanismen 10. Onvoldoende ruimte voor het bijplaatsen van kolommen bij tegenvallende sterkte leidt tot gebrek aan compensatiemogelijkheden tijdens uitvoering 24. Harde of vaste laag/obstakels zorgen ervoor dat mengkop niet op diepte kan komen waardoor de kolom niet over de hele lengte kan worden gemaakt 14. Onvoldoende onderzoek naar langeduur gedrag leidt tot verkeerde bindermaterialen 16. Onjuiste vertaling lab naar veld leidt tot te lage hoeveelheid binder, waardoor gewenste sterkte niet wordt bereikt 3. Toepassing van MIP dicht bij of onder bebouwing (staalfundering) leidt (uiteindelijk) tot schade 7.


1.

Toepassing van MIP in de kruin beïnvloedt de freatische lijn in de dijk, waardoor de stabiliteit negatief wordt beïnvloed 18. Onvolledig geschiktheidsonderzoek leidt tot te lage mixintensiteit, waardoor het cement slecht wordt verspreid binnen het blok 19. Onjuiste vertaling lab naar veld leidt tot te lage mixintensiteit, waardoor het cement slecht wordt verspreid binnen het blok Tabel 6.5

Clusteroverzicht MiP generiek

Voor Mixed-in-Place geldt ook dat de voornaamste risico’s gelegen zijn in de uitvoeringshoek en onvoldoende kennis. In vergelijking met de sessie Specifiek komen ongeveer dezelfde punten naar voren, alleen is er meer aandacht voor de locatiespecifieke risico’s.

71

6.6

Dijkvernageling In Tabel 6.6 is een overzicht gegeven van de top tien gevolgen voor de Dijkvernageling generiek. Hierin staan de gevolgen die overall het hoogst hebben gescoord. 4. 6.

Onjuiste inschatting van groepseffect van de ankers kan leiden tot een overschatting van de houdkracht van de trekelementen Onvoldoende ervaring met dijkvernageling leidt tot onderschatting van de ontwerpsterkte

8.

Onvoldoende anticipatie op nieuwe informatie of waarschuwingen leidt tot te lage ontwerpsterkte dijkvernageling 12. Toename corrosie door klimaatveranderingen leidt tot een kortere levensduur van de constructie 9. Kruindaling beïnvloedt de houdkracht in negatieve zin 2. Onderschatting van levensduur leidt tot vroegtijdige aanpassing van de constructie 10. Het onvoldoende rekening houden met de invloed van kruindaling leidt tot een overschatting van de houdkracht van de trekelementen 5. Onvoldoende kennis van dijkvernageling of waterkeringen leidt tot over het hoofd zien van faalmechanismen 1. Onvoldoende kennis van de bodemopbouw kan leiden tot een overschatting van de trekkracht van de trekelementen 7. Groter spreidingseffect of residuele sterkte leidt tot te lage ontwerpsterkte dijkvernageling Tabel 6.6

Overzicht cluster Dijkvernageling Generiek

De voornaamste risico’s zijn wederom te weinig kennis over het toe te passen product. Verder is de ontwerpsterkte een terugkerend risico, waar dus erg veel aandacht naar uit zou moeten gaan.

72


1200595-002-VEB-0003, Versie 02, 28 augustus 2009, concept

7 Conclusies en aanbevelingen 7.1

Conclusies Op basis van een risico-analysesessie voor drie innovatieve dijkversterkingstechnieken (Mixed-in-Place, dijkdeuvels en dijkvernageling) zijn de belangrijkste risico’s bepaald. Daarbij zijn de maatregelen aangegeven die grotendeels afkomstig zijn uit het CUR rapport 219 (INSIDE Innovatieve Dijkversterking). Deze sessie vormde een eerste analyse van de risico’s (en een eerste aanzet voor maatregelen voor de drie technieken). In het kader van de twee pilots bij Waterschap Rivierenland hebben twee nieuwe sessies plaatsgevonden specifiek voor de locaties en technieken. Dergelijke risicosessies geven meer inzicht waar de kritische succesfactoren liggen en waar de grootste onzekerheden liggen. De grootste onzekerheden kunnen worden opgevangen door preventieve maatregelen te treffen dan wel te monitoren. De voorgestelde maatregelen zijn niet volledig en moeten verder worden aangescherpt. Ten aanzien van de risico’s in de ontwerpfase kan worden geconcludeerd dat veel risico’s qua voorbereiding zitten in onvoldoende (voor)kennis van ondergrond, faalmechanismen, omgevingsfactoren enzovoorts. Het is van essentieel belang dat goede uitgangspunten, ontwerpeisen en randvoorwaarden worden opgesteld. Voor de uitvoeringsfase liggen de grootste risico’s in de detaillering en uitvoeringsmethode. Controle van de sterkte van de technieken is een belangrijk aspect waar veel discussies over kan ontstaan. De risico’s in de gebruiksfase komen voornamelijk door (verkeerde) keuzes in de ontwerpfase. Als er specifiek gekeken wordt naar de drie technieken, kan worden geconcludeerd dat nog onvoldoende zekerheid bestaat over het sterkteverloop in de tijd van de technieken.

7.2

Aanbevelingen De projectmanager van de pilot moet voldoende ervaring hebben in het managen van complexe projecten maar ook inhoudelijk goed op de hoogte zijn van ‘dijkversterkingsproblematiek’. Daarnaast is oog voor communicatie (met omwonenden) en voldoende tijd voor reflectie (‘heb ik nu alles?’) van groot belang. Besteed voldoende aandacht aan communicatie met de omgeving om, bij tegenvallende resultaten, imagoschade te beperken. Vang aan met de werkzaamheden op niet kritische locaties (ver van belendingen of overige obstakels) en doe ervaring met de aanleg op voordat aan de meer kritische situaties begonnen wordt. Tot slot wordt aanbevolen aanvullende risicoanalyses uit te voeren voor ‘niet technische’ zaken (juridisch, organisatorisch, etc). NB plan hier voldoende tijd voor in, ter voorkoming van kwaliteitsverlies.


73


74



8 Referenties CURNET (2007). INSIDE Innovatieve dijkversterking. Bouwen met kennis. Gouda, CUR Bouw & Infra. Larsen, H. (2009). Verdiepingsslag innovatieve technieken HWBP voor Markermeerdijken in Noord-Holland, Deltares. Mens, A. M. J. en M. P. Woning (2009). Risicodossier WINN Generiek. 1200023-003Risicodossier-v1. Mens, A. M. J. en M. P. Woning (2009). Risicodossier WINN Specifiek. 1200023-001Risicodossier-v2. Sman, H. T. (2008). Risicomanagement Boulevard Scheveningen / Uitgevoerde risicoanalyse en aanbevelingen risicomanagement. Delft, Deltares.


75


76



A Uitdraai risicodossier Generiek


77

Risico Inventarisatie Dijkdeuvels, Mixed-in-Place en Dijkvernageling. ir. M. Woning ing. J. Rietdijk Ir. A.M.J. Mens

Recommend Documents