RIS086767b_07-06-2001
PROGRAMMA JEUGDPARTICIPATIE EN -INFORMATIE
DE JEUGD AAN ZET
Gemeente Den Haag Dienst Onderwijs, Cultuur en Welzijn Productgroep Beleid, Subsidies en Projecten mei 2001
Programma Jeugdparticipatie en -informatie De Jeugd Aan Zet
1.
Beleidskader
Het gemeentelijk beleid is erop gericht in kaders te denken. De jeugd is echter dusdanig gefragmenteerd en op kortetermijndenken gericht dat het aanbrengen van kaders binnen het jeugdbeleid onvoldoende zal functioneren en zelfs contraproductief kan zijn. Daarom zal het jeugdparticipatie- en informatiebeleid en in het verlengde daarvan het beleid op voorzieningenniveau en activiteiten voor de jeugd zich sterker richten op de wensen die bij de jeugd leven. In het beleidskader voor het Haagse jeugdbeleid 'Door de Jeugd Gestuurd' (rv 206/27-6-2000), wordt prioriteit gegeven aan jeugdinformatie en -participatie. Uitgangspunt daarbij is dat op de doelgroep gerichte informatie een voorwaarde is voor jeugdparticipatie. Informatie en participatie kunnen dan ook niet los van elkaar gezien worden. Daarbij is het van belang dat er een klimaat gecreëerd wordt waarin de jeugd haar wensen kan aangeven, meepraat en betrokken wordt bij ontwikkelings- en besluitvormingsprocessen op wijk- en stedelijk niveau. In de gemeenteraadsvergadering van 19 oktober 2000 is door het CDA een motie ingediend over jeugd- en jongerenparticipatie. In de motie wordt het College van Burgemeester en Wethouders verzocht een in het gemeentelijke jeugdbeleid, in het verlengde van 'Door de Jeugd Gestuurd', ingebed structureel jeugd- en jongerenparticipatiebeleid te ontwikkelen en daarbij aandacht te geven aan het beleid op stadsdeelniveau. Met deze beleidsnotitie wordt hier eveneens invulling aan gegeven. Uitgangspunt van het jeugdparticipatiebeleid is het betrekken van de jeugd op de volgende niveaus: - bij wijk- en buurtactiviteiten en -voorzieningen - als vrijwilligers in het kader van maatschappelijke participatie - in beleidsontwikkelings- en besluitvormingsprocessen. De nadruk van het jeugdparticipatiebeleid ligt op het betrekken van de jeugd op wijk- en buurtniveau. De decentrale welzijnsorganisaties spelen hierbij een belangrijke rol. Het gaat hier niet om nieuw in te voeren beleid, maar om jeugdparticipatie en -informatie, ook financieel, een extra impuls te geven. Op het gebied van jeugdparticipatie wordt gemeentebreed al veel georganiseerd. Met de concretisering van het programma jeugdparticipatie en -informatie wordt het jeugdparticipatiebeleid extra gestimuleerd en en wordt gebruik gemaakt van aanwezige kennis en kunde bij de partners en jongeren zelf.
1
2.
Doelstelling en doelgroep
Doelstelling De doelstelling van het jeugdinformatie en -participatiebeleid is het bevorderen van de kwaliteit van het gemeentelijke jeugdbeleid en het optimaliseren van het aanbod aan en de deelname door de jeugd aan activiteiten en het gebruik van voorzieningen. Het bij het beleid betrekken van de jeugd is een onmisbare voorwaarde voor het jeugdbeleid, dat met en door jongeren (interactie) tot stand gebracht moet worden. Op deze wijze draagt het jeugdbeleid bij aan het vergroten van de ontplooiingsmogelijkheden van jongeren. Jeugdparticipatie wordt vaak gezien als een inspraakmodel met een jeugd- of jongerenraad. Dit model is echter te eenzijdig omdat het gevaar bestaat dat maar een beperkt deel van de Haagse jeugd participeert en jeugdigen uit risicogroepen en wijken die extra aandacht behoeven overvleugeld worden door bijvoorbeeld beter opgeleide jongeren. Jeugdparticipatie richt zich daarom in eerste instantie op het betrekken van jongeren bij wijkvoorzieningen. Daarnaast zal vanuit het gemeentelijke beleid ook maatschappelijke participatie en betrokkenheid bij gemeentelijke beleids- en besluitvormingsprocessen gestimuleerd worden. Een onderscheid wordt gemaakt tussen jeugdinformatie en jeugdparticipatie. Jeugdinformatie bestrijkt een breder terrein dan jeugdparticipatie. Bij jeugdinformatie gaat het om onderwerpen als wijk- en stedelijke activiteiten, sport en spel, gezondheid, wonen, uitgaan, cultuur, onderwijs en scholing, hulpverlening en werk. Hoewel prioriteit gegeven wordt aan het betrekken van de jeugd op wijkniveau, c.q. wijkvoorzieningen, zullen ook maatschappelijke participatie en betrokkenheid bij gemeentelijke beleidsontwikkeling en –besluitvorming door jongeren gestimuleerd worden. Jeugdparticipatie zal vooral op wijkniveau gestalte krijgen. Daarbij ligt de nadruk op de wijkvoorzieningen en –activiteiten voor de jeugd. Bij zowel de vorm van jeugdparticipatie als de te bespreken onderwerpen zal heel direct aangesloten worden bij de belevingswereld van de jeugd. Wat de onderwerpen betreft zal het voornamelijk gaan over wijkvoorzieningen en –activiteiten, inrichting van speelterreinen e.d. Daarnaast zullen pilots opgezet worden, bijvoorbeeld om kinderen en jongeren structureel te betrekken bij ruimtelijke ordenings- en stedelijke vernieuwingsprocessen (fysieke omgeving). Belangrijk voor alle drie vormen van jeugdparticipatie is dat de met de jeugd gemaakte afspraken op redelijk korte termijn gerealiseerd worden en dat de afspraken, in welke vorm ze ook uitgevoerd worden, altijd direct op de doelgroep gericht zijn en een voor kinderen en jongeren een winsituatie opleveren. Wat niet waar gemaakt kan worden, moet niet beloofd worden.
2
Doelgroep Jeugdinformatie en –participatie richt zich op de leeftijdscategorie 6 tot 25 jaar. Een belangrijk onderdeel van de jeugdparticipatie op wijkniveau richt zich op de leeftijdscategorie 6 tot 18 jaar. Voor de leeftijdscategorie 12 tot 25 jaar zal het beleid zich naast het betrekken van jongeren op wijkniveau tevens richten op maatschappelijke participatie en betrokkenheid bij gemeentelijke ontwikkelings- en besluitvormingsprocessen. Bij het bereiken van jongeren in de wijken zal nauw aangesloten worden bij groepen of groepjes jongeren die al of niet geregeld gebruik maken van het aanbod van de decentrale welzijnsorganisaties of zogenaamde hanggroepjongeren die moeilijk te bereiken zijn. Als voorbeeld kan genoemd worden de vrijetijdsactiviteiten voor en door jongeren in het kader van ‘Rondje Plein’ die zich vanuit het jeugd en veiligheidsbeleid richten op de doelgroep risico- en probleemjongeren. Ook Y-Voicegroepen en andere min of meer 'vaste' groepen, leerlingenraden, het Grootscholieren Overleg Uit Den Haag (GOUD) e.d. worden benut. De onderwerpen zullen hier een meer stedelijk karakter hebben.
3
3.
Domeinen van jeugdinformatie en -participatie
Het jeugdinformatie en -participatiebeleid onderscheidt vier domeinen. Per domein en per doelgroep zal de informatieverstrekking en de vorm van participatie verschillend zijn.
Informatieverstrekking Ter bevordering van kennis over en deelname aan Haagse voorzieningen zal de jeugd over een breed scala van onderwerpen geïnformeerd worden. Onderwerpen zijn onder meer wijk- en stedelijke activiteiten, drugs, gezondheid, sexuele voorlichting, hulpverlening, opleiding en scholing, wonen, sport, vervoer, shoppen, cultuur en uitgaan. Informatieverstrekking zal gebeuren op een wijze die de jeugd aanspreekt. Prioriteit zal worden gegeven aan het verder ontwikkelen van een jeugdwebsite. De informatieverstrekking is sector-, wijk- en stedelijk gericht, al naar gelang het onderwerp en de doelgroep. In paragraaf 4. wordt de informatieverstrekking geconcretiseerd.
De jeugd betrekken bij wijkvoorzieningen Bij de deelname aan en gebruik van voorzieningen gaat het om de activiteiten vanuit de buurt- en clubhuizen en vrijetijdsactiviteiten (sport, spel, cultuur e.d.) op wijkniveau. Hieraan gerelateerd zijn de activiteiten die in het kader van de verlengde schooldag georganiseerd worden. Een vraaggericht aanbod zal de deelname aan activiteiten stimuleren. Bij het realiseren van een vraaggericht aanbod, gebaseerd op het betrekken van de jeugd bij de totstandkoming van activiteiten, zal als vuistregel gelden dat de jeugd over die activiteiten geïnformeerd wordt en dat het organiseren van bijeenkomsten voor de jeugd en het in samenspraak met de jeugd te realiseren aanbod door de welzijnsorganisaties structureel wordt ingevoerd. De bijeenkomsten zullen zich, eventueel in overleg of in samenwerking met scholen of (wijk)organisaties, richten op de invulling van het het aanbod en de variëteit van de jeugdvoorzieningen in de wijk. Het structureel inzetten van jeugdparticipatie en het in de uitvoering van de activiteiten daarop inspelen zal in de afspraken met de welzijnsorganisaties worden opgenomen. De plannen ten behoeve van het jeugdbeleid die op wijkniveau worden uitgevoerd zullen geconcretiseerd worden op basis van het horen van de jeugd. Ter ideeënvorming en verbreding van het aanbod zal er vanuit het gemeentelijk jeugdbeleid voor worden zorggedragen ‘best practices’ onder de aandacht van de welzijnsorganisaties te brengen. Maatschappelijke participatie Bij maatschappelijke participatie door jeugdigen gaat het om betrokken zijn bij en verantwoordelijkheid nemen voor de eigen leefomgeving en –situatie. Maatschappelijke onderwerpen zoals natuurbeleid, milieubeheer, vredesbeweging e.d. zijn onderwerpen die zich lenen voor maatschappelijke participatie. Een voorbeeld van maatschappelijke participatie door jongeren is het zitting nemen door jongeren in besturen van bijvoorbeeld schoolraden, wijkorganisaties, sportclubs, jongerenorganisaties e.d. om zodoende invloed uit te oefenen op beleid en samenleving. 4
Ook het betrekken en inzetten van jongeren in het beheer van pleinen via de ‘Pleinaanpak’ is een vorm van maatschappelijke participatie.
Betrokkenheid bij gemeentelijke beleidsontwikkeling en besluitvorming Bij dit domein gaat het om het betrekken van en inspraak geven aan jongeren in zowel de ontwikkelings- als de besluitvormingsfase van beleid en activiteiten. Een belangrijke voorwaarde is dat beschikt kan worden over relevante en voor de doelgroep leesbare informatie.
5
4.
Uitwerking van beleid
De uitwerking van het jeugdinformatie en –participatiebeleid vindt plaats op drie uitvoeringsniveau’s, te weten a. b. c.
gemeentelijk niveau partners in de stad experimenten.
Gemeentelijk niveau De gemeente kent twee doelgroepen. Zij richt zich in haar berichtgeving direct op de doelgroep jeugd, maar informeert ook de partners in de stad die betrokken zijn bij het jeugdinformatie en participatiebeleid. Bij de informatieverstrekking ligt het zwaartepunt op gemeentelijk beleid en informatie over het gemeentebestuur. Bij het stimuleren van jeugdparticipatie richt de gemeente zich zowel op de eigen activiteiten, als op die van de partners.
Partners in de stad De partners in de stad zijn onder meer het JIP (Jeugd Informatie Punt), de decentrale welzijnsorganisaties, scholen, bibliotheken, het Koorenhuis, sportverenigingen en Scouting. Kortom alle organisaties die hun activiteiten op de jeugd richten. Het JIP speelt een centrale rol in het doorgeven van informatie via een jeugdwebsite. Jongerenparticipatie kan hier bevorderd worden door websites interactief te maken. De decentrale welzijnsorganisaties spelen een centrale rol in de jeugdparticipatie op wijkactiviteiten en -voorzieningen, alsmede de vertaalslag naar uitvoering van de met de jeugd gemaakte afspraken. Scholen en bibliotheken hebben een belangrijke rol in het doorgeven van informatie aan en het beschikbaar stellen van ict-apparatuur en –applicaties aan de jeugd. Dit geldt trouwens ook voor de decentrale welzijnsorganisaties. Ook andere organisaties, zoals Centrum 16/22, St. Boog, wijk- en migrantenorganisaties, hebben een rol, zij het minder centraal, in het doorgeven van informatie.
Experimenten en pilots Om vernieuwend beleid te voeren is het van belang dat – zij het op beperkte schaal geëxperimenteerd wordt met nieuwe producten die zich richten op jeugdinformatie en –participatie. In dit kader is het eveneens van belang dat pilots die in het ene stadsdeel zijn ingezet en succesvol blijken overdraagbaar gemaakt worden voor gebruik in andere stadsdelen. Te noemen zijn de Interactieve Jeugdmonitor Segbroek, de Jongerenbus in Scheveningen en Segbroek/Loosduinen, de zogenaamde Bosch-video door jongeren, het project ‘Kids doen ertoe’ en De Held in Escamp. 6
Ook zal aangesloten worden bij de werkwijze van buurtbetrokkenheid en –beheer en het door jongeren zelf initiëren en uitvoeren van activiteiten in het kader van de ‘Pleinaanpak’ en ‘Rondje Plein’. Binnen het beleid zal er ruimte zijn voor nieuw te ontwikkelen beleid, al of niet op experimentele basis. Te denken valt hier aan een pilot jeugdparticipatie in ruimtelijke ordenings- en stedelijke vernieuwingsprocessen (fysieke omgeving). Ter vernieuwing en verbreding van het jeugdinformatie en -participatiebeleid zal ook oriëntatie op succesvolle projecten elders, dat wil zeggen in andere grote steden in Nederland en daarbuiten, plaatsvinden.
Hieronder wordt een overzicht gegeven van de concrete uitwerking van het jeugdinformatie en –participatiebeleid. In de bijlage komen deze punten terug, waarbij tevens planning en financiering worden aangegeven.
Informatieverstrekking 1. Jeugdwebsite De jeugdwebsite via het JIP (Jeugd Informatie Punt) wordt verder ontwikkeld en vormgegeven, waarbij koppeling plaatsvindt van (ook gemeentelijke) websites met relevante en voor de jeugd interessante informatie met uitsplitsing naar doelgroep. Bekeken wordt in hoeverre de website interactief (te maken) is. In het kader van het Internationale Jaar van de Vrijwilligers wordt er een zap-dag voor jongeren en vrijwilligerswerk georganiseerd. 2. Gemeentelijke en bestuurlijke informatie Door de gemeente wordt informatie ontwikkeld over de gemeentelijke organisatie en het gemeentebestuur. Koppeling vindt plaats met de onder 1. genoemde jeugdwebsite. 3. Participatie-ondersteunende informatie Het informeren van de jeugd over activiteiten op wijk- en stedelijk niveau, direct gekoppeld aan concrete participatie en inspraak. De aangeboden informatie wordt, rekeninghoudend met de verschillende doelgroepen, leesvriendelijk en voor de doelgroep goed toegankelijk aangeboden. 4. Haagse media Aandacht voor specifiek op de jeugd gerichte berichtgeving op radio en tv (Stadsradio 94 en rtv West) en in De Stadskrant, de Haagse Courant en in wijkbladen.
7
Jeugdparticipatie 5. Startbijeenkomst jeugdinformatie en -participatie Het organiseren van een startbijeenkomst jeugdinformatie- en participatie met de jeugd en de betrokken organisaties. Het doel van de bijeenkomst is om enerzijds informatie uit te wisselen over doel en uitvoering van het jeugdinformatie en –participatiebeleid en anderzijds reeds in ontwikkeling zijnde activiteiten te presenteren. Een ander belangrijk doel is dat netwerkvorming ontstaat en dat op deelgebieden samenwerking plaatsvindt. Afhankelijk van de uitkomsten van de startbijeenkomst wordt bekeken op welke wijze afstemming tussen de organisaties geregeld wordt. Op de startbijeenkomst worden afspraken gemaakt over een uitvoeringsplan per actief bij het beleid betrokken organisatie. Medio 2001 zullen deze operationeel zijn. Jeugdparticipatie zal, waar relevant, als voorwaarde gelden bij gemeentelijke subsidieverstrekkingen. Als voorbeeld voor de uitwerking van jeugdparticipatie op wijkniveau: Door de St. Welzijnsorganisatie Schilderswijk worden in 2001 twee jongerenkerngroepen ingesteld (2United en Amicitia) die onder meer ideeën zullen leveren en activiteiten zullen uitvoeren onder begeleiding van twee beroepskrachten. Veel activiteiten zullen als doel hebben het vergroten van de leefbaarheid op met name de pleinen. Daarnaast zal door een jongerenplatform, bestaande uit afvaardigingen van vaste groepen jongeren in buurthuizen, activiteiten voor en door jongeren uit de buurt georganiseerd worden. Gedacht wordt aan onder meer wijkfeesten en weekendsurvivalkampen met o.a. de politie. Een andere activiteit is 1 op 1 computerles voor ouderen. 6. Relatie gemeeneraad-bestuur/jongeren Bij de uitvoering van jeugdparticipatie op wijk- en buurtniveau zal als vast onderdeel bij de vergaderingen van de stadsdeelcommissies het eerste uur ingericht worden voor de jongeren. Verder wordt een chat-spreekuur voor de jeugd door de wethouder van Welzijn, Volksgezondheid en Emancipatie ingesteld. Er is een pilot in ontwikkeling die zich richt op werkbezoeken aan het stadhuis en politieke fracties, het bijwonen van raads(commissie)vergaderingen e.d. Bekeken wordt nog of deze pilot een zelfstandige activiteit wordt, of dat aangesloten wordt bij al op dit onderwerp gerichte activiteiten. 7. Best practices, experimenten en pilots Het inzichtelijk maken en verspreiden van bestaande activiteiten op het terrein van jeugdinformatie en –participatie en de resultaten ervan (‘best practices’). Ten behoeve van het monitoren van de ‘best practices’ wordt aangesloten bij de ICDI-monitor Het overdraagbaar maken van pilots en experimenten naar andere stadsdelen. Het bekijken van een pilot kinder- en jongerenparticipatie in stedelijke vernieuwingsprocessen. Deze 8
pilot moet nog verder worden uitgewerkt. Het doel van de pilot is het betrekken van kinderen en jongeren bij de wijkplannen. Daarnaast zullen kinderen betrokken worden bij het plaatsen van kunstobjecten in de wijk. Financiering Programma Jeugdinformatie en –Participatiebeleid 'De Jeugd aan Zet'
Financiele dekking begrotingspost 630.4.10 professioneel jongerenwerk begrotingspost 621.0.01 lokaal preventief jeugdbeleid begrotingspost 621.0.01 lokaal preventief jeugdbeleid
100.000 375.000 75.000
Activiteit
Kosten
1. Jongerenraden Facilitering van en professionele ondersteuning aan jongerenraden zoals GOUD, Haagse Jongerenraad, Haags jongerenpanel gezondheidszorg. In 2001 zal de Haags de Haagse Jongerenraad i.o.
125.000
2. Jeugdinformatie a. Internet Uitbreiding van de (interactieve) website van JIP, het operationaliseren van gemeentelijke informatie via internet en het informeren van de jeugd over stedelijke en wijkactiviteiten. b. Haagse media Gebruikmaken van radio, tv, kranten, Stadskrant, wijkbladen.
225.000
3. Relatie gemeentebestuur - jongeren Het eerste uur inrichten voor jongeren tijdens stadsdeelcommissievergaderingen, het instellen van een chatspreekuur met de wethouder jeugdzaken en het organiseren van werkbezoeken aan het stadhuis. 4. Pilots en best practices Het ontwikkelen van pilots op het gebied van jeugdparticipatie en het overdraagbaar maken en uitbreiden van best practices. Het project Kids doen ertoe, het activeren van kinderen in de leeftijd van 8-12 jaar om in hun wijk daadwerkelijk veranderingen tot stand te brengen, wordt uitgebreid van het stadsdeel Escamp naar alle stadsdelen. Tegelijkertijd vindt verbreding van het project plaats naar de leeftijdscategorie 12-16 jaar. 5. Participatie-activiteiten Het faciliteren van de partners bij het organiseren van (wijk)bijeenkomsten en participatie-activiteiten
9
25.000
150.000
25.000
