Rio: panieken, piekeren of pieken?

15-12-2015

Rio: panieken, piekeren of pieken ?

Henk Kraaijenhof Elite performance consultant Vortx helping the best to get better

Pieken: de trainings-technische maatregelen die de trainer neemt om zijn sporter op het juiste moment in topvorm te brengen, meestal voor een belangrijke wedstrijd, kampioenschap of toernooi. Topvorm = beste jaarprestatie (objectief of subjectief) Pieken: 1. Mentale component 2. Fysieke component: individuele reactie op verschillende belasting en dus, individuele herstelcurves , maar ook het risico op blessures of fysieke beperkingen minimaliseren

helping the best to get better

1

15-12-2015

Matwejew Citaat uit: Matwejew L.P: Periodisiering des sportlichen Trainings, 1975. pg.27: “Wie eine statistische Analyse zeigte haben nur 15-25% der Leichtathleten, Schwerathleten und Schwimmer, die an entscheidenen Wettkämpfen teilnahmen, hier auch ihre Jahresbestleistungen erbracht; die übrigen “trafen daneben”, indem sie ihre Bestleistungen vor oder nach den Wettkämpfen brachten, denen die Vorbereitung galt.”

Vraag: is dat percentage nu hoger dan 40 jaar geleden ? helping the best to get better

Voorbeeld: WK atletiek 2013 Martina Martina Schippers Cadee Amels van Leuveren Broersen Sedoc Koster Kuyken Nicolaas Rietveld Vos Gaisah 4x100 m 4x100 v Butter

Best jaarprestatie 10.03 20.01 6287 65.91 2.28 52.14 6345 13.50 4.06.50 15.04.37 8322 7840 ? 7.93 39.14 43.84

WK 10.09 2035 6477 62.14 2.17 DNS 6224 13,54 4.08.15 15.14.70 8391 7840 DNF 8.29 38.37 43.26 DNF

1%

2%

1% regel: 11 van de 17 niet gepiekt

2% regel: 8 van de 17 niet gepiekt


2

15-12-2015

Mentale component • Omgaan met de druk/stress, die de voorbereiding en de wedstrijd(-en) zelf met zich meebrengen, denk aan: – – – – – – –

training resultaat belangen verwachtingen media-aandacht onverwachte tegenvallers (blessure, ziekte) aanpassing aan reis, verblijf en klimaat, enz.

• Voor een behoorlijk deel wordt dit ook genetisch bepaald!! (in ieder geval door 4 genen): “brekers” of “bloeiers”? helping the best to get better

• Buigers ≈70%: doen min of meer wat we van ze mogen verwachten aan de hand van training of voorafgaande wedstrijden • Brekers ≈25%: doen minder dan we van ze mogen verwachten (”trainingskampioenen”) • Bloeiers ≈5%: stijgen boven zichzelf uit


3

15-12-2015

Pieken in kaart gebracht • Op welke wedstrijd piekt de sporter: na 5, 15, of na 30 starts? • Hoe vaak boven de 1% lijn, 1% van beste jaarprestatie (soms 2%)? • Hoe is het verloop binnen een tournooi: voorronden, halve finale, finale, enz.?



4

15-12-2015

Peak zone



5

15-12-2015


“Coach, ik ben in topvorm….”


6

15-12-2015

Weer een stressfractuur opgelopen. Dit keer m'n andere voet. Erg jammer, want de vorm is goed. Gelukkig weet ik wat me te doen staat. Vorig jaar wist ik er nog een erg mooi seizoen van te maken, dus daar gaan we nu weer voor!

XXXXX

XXXXX


De 100m is normaal gesproken niet mijn sterkste kant en nu ik toch in topvorm was had ik het gevoel dat er wel iets van te maken moest zijn, alleen wist ik niet zo heel goed hoe. En toen ik eenmaal over de finish kwam, wist ik dat het niet was gelukt. De race was me na een goede start door de vingers geglipt, het was me maar ternauwernood gelukt niet laatste te worden. Ik werd 6e in een niet al te beste tijd. En dat viel tegen.

‘Lekker soepel gelopen. Ik was in Tilburg niet helemaal tevreden met mijn prestatie, omdat ik wist dat ik goed in vorm was’, aldus XXXXX


7

15-12-2015

Het Europees kampioenschap stayeren is voor XXXXXX weer niet de ervaring geworden waarop hij had gehoopt. ,,Ik maakte veel fouten die ik vorig jaar ook maakte. En dat mag eigenlijk niet gebeuren’’, aldus de Tuitjenhorner die de series niet overleefde.

Achteraf denkt XXXXXGdat hij misschien wel té graag wilde presteren. ,,Omdat de vorm zo goed was. Maar een renner die niet rustig kan blijven en gefocust, rijdt zichzelf meestal op een hoop. Ik had dit hoe dan ook niet verwacht. Helemaal niet na mijn tweede plaats vorige week in Bielefeld die toch zeker hoopgevend was.’’

XXXXX eindigde nog wel in de tweede groep op achttien seconden van winnaar Michal Kwiatkowski, maar de Maastrichtenaar was met een 26e plaats ook allerminst tevreden. "Ik baal als een stekker." Dit is het zoveelste jaar op rij net niet hier. Aan de vorm kan het niet liggen. Het is vooral de afstand, daarin moet ik nog een stap maken.'' Het is voor Dumoulin tot nog toe een wisselvallig voorseizoen. "Het gaat met ups en downs, hopelijk volgt er snel weer een up. helping the best to get better

Vooraf behoorden volgens XXXXX met name Duitsland en Spanje tot de grote favorieten, met daaronder een aantal landen, waaronder Nederland, die ook tot de kanshebbers gerekend werden. ,,Dat we opnieuw de finale gehaald hebben, is een knappe prestatie. Helaas speelde Australië in de halve finale en de finale zijn beste wedstrijden van het toernooi. Zij hadden op het moment dat het er om ging wel de absolute topvorm die wij helaas misten."

"En dat is wat me nog het meeste stoorde. Ik had echt verwacht daar top te zijn. Ik kwam met een goede vorm uit de Ronde van het Baskenland", zegt hij. "In de koers kwam het er niet echt uit. Ik was best wel slecht. Was daar best wel teleurgesteld over. We hebben het geanalyseerd, maar we kwamen niet echt tot een antwoord."


8

15-12-2015

Ik was ook vreselijk teleurgesteld dat ik in december vlak voor de EK veldlopen ziek werd. Ik liep onderweg naar Boedapest een voedselvergiftiging op en was daardoor te verzwakt om een topprestatie te leveren. Zo jammer, want ik was echt in topvorm en had in de top 5 kunnen eindigen.''

Het werd al vrij snel een verloren race. ,,Na 50 meter zag ik mijn concurrentie versnellen en ik had geen kracht meer in mijn armen en benen. Ik heb twee jaar getraind voor deze spelen. Ik was in topvorm en dan word je ineens een dag voor de wedstrijden ziek”, reageerde hij teleurgesteld.


XXXXX scheurde tijdens een trainingsstage in Keulen haar voorste kruisband af en moest de rest van het jaar toekijken. Het wereldkampioenschap ging aan haar neus voorbij. En dat was zeer vervelend nieuws voor de judoka die in grootse vorm verkeerde

Ik was in topvorm De Keniaan heeft er wellicht te gemakkelijk over gedacht. Hij kwam vol zelfvertrouwen naar het WK. “Ik was in topvorm, ik had goed gelopen in Monaco en in de training en ik wist dat ik goud voor Kenia kon winnen”. Eigenlijk is XXXXX geschokt dat hij slechts zesde wordt en in het laatste gedeelte van de wedstrijd niet mee kan. Na de WK blijkt hij inderdaad in uitstekende vorm met overwinningen in Zürich (3.30.97) en Rieti (3.30.13)


9

15-12-2015

Toen gingen we vol vertrouwen op trainingskamp naar Cyprus en in een volkomen onbeduidend wedstrijdje vlogen de kapotte hamstrings ons om de oren. Kwamen we terug met vier zwaar geblesseerden. logisch.'


2 componenten: “fitness” en “readiness”, vgl. “fitheid” en “vorm” “Fitheid”

“Vorm”


10

15-12-2015

Luisteren naar je lichaam ????

?



11

15-12-2015

T CZS AZS CRS

ELP

NMS DS HS PBA helping the best to get better

multi-factor model (Kraaijenhof 2003)

• Elk fysiologisch systeem kent een eigen Window of Trainability (hetero-synchroniteit) • Window of Trainability is de tijd waarbinnen een systeem optimaal belastbaar is voor de aanpassing aan een nieuwe trainingsprikkel (weinig of geen Cost of Adaptation) • We beschikken over beperkte adaptatiereserves helping the best to get better

12

15-12-2015

Cost of Adaptation

Ofwel: 1. adaptatie (aanpassing) kost energie 2. we hebben maar een beperkte voorraad adaptatie-energie ter beschikking


De prijs van blessures 1. 2. 3. 4. 5.

Geen prestatie op komende wedstrijd Uitval of aanpassing van trainingen Achterstand in training, verstoorde planning Kosten van medische behandeling Verminderd zelfvertrouwen: -is de blessure over? -is mijn prestatievermogen nog op peil? -kwetsbare plek?


13

15-12-2015

Belangrijke uitgangspunten • Er is een verschil tussen “preparedness” en “fitness” enerzijds, en “readiness anderzijds. • Readiness wordt grotendeels bepaald door deze 3 belangrijke fysiologische systemen: 1. Centraal zenuwstelsel (CNS) 2. Autonoom zenuwstelsel (cardiac system) 3. Energieleverantie processen: aeroob en anaeroob (metabolic systems) helping the best to get better

Uit: Tudor Bompa: Theory and Methodology of Training “The objective aspects of peaking refer to the nervous system’s capacity to adapt quickly and effectively to the stress and demand of competition…” Peaking “is a special training state characterized by a high CNS adaptation, motor and biological harmony, …”


14

15-12-2015

snelheid en power (explosiviteit)


kracht


15

15-12-2015

coördinatie en techniek



16

15-12-2015

overall readiness



17

15-12-2015

Klassiek model (hard trainen, volgens het programma) Trainingsbelasting (programma) 120%

OVERKILL 100% Belastbaarheid (constant!?

Cost of adaptation

discrepantie tussen belasting en belastbaarheid

OVERLOAD

80% overbelasting

onderbelasting


Tussenmodel: aangepaste training…., maar waaraan? 120%

Trainingsbelasting (gevarieerd programma)

100%

Belastbaarheid (varieert van dag tot dag) 80% helping the best to get better

18

15-12-2015

Fluid periodisation of dynamische programmering: trainingsbelasting elke dag aanpassen aan de ACTUELE status of belastbaarheid 120% Trainingsbelasting (programma aangepast aan de ACTUELE belastbaarheid)

100%

Belastbaarheid (varieert van dag tot dag)

Over- of onderbelasting minimaliseren

80% helping the best to get better

Meest gestelde vraag…. maar werkt dit nu ook in de praktijk??? V. Starodubtsev: Individualization of athletic training for middle- and long-distance runners based on criteria of special preparation. Diss. Ped.Sci. Omsk, 1999.

Controle groep

800 meter -0.3 +/- 0.1 sec

3000 meter -1.5 +/- 0.1 sec

Experimentele groep

-1.9 +/- 0.4 sec

-7.0 +/- 2.0 sec


19

15-12-2015

PhD. thesis: The Effect of Fluid Periodization on Athletic Performance Outcomes in American Football Players - 59 spelers: 8 weken training Controle groep: programma zoals op papier stond uitgevoerd Experimentele groep: programma aan de hand van dagelijkse testen met Omegawave helping the best to get better

Parameter

Controle

Experimentele

Percentage beter

Vet vrije massa (kg)

1.11

1.71

54%

Verticale sprong (cm) 1.95

5.01

157%

Standvertesprong (cm)

1.60

11.05

592%

Aerobe efficiëntie (BPM)

9.75

24.99

156%

Kern training omvang

22078

20078

-9.50%

Aanvullende training omvang

10815

9478

-13.21%

Kortom: minder getraind en meer effect!!! helping the best to get better

20

15-12-2015

Predictive analytics




21

15-12-2015





22

15-12-2015




Concept gepresenteerd op ECSS 2013, 2014, 2015. In NFL, basketbal, rugby, voetbal helping the best to get better

23

15-12-2015

Richtlijnen voor pieken 1. Pieken = fysiek + mentaal 2. Train zoveel als nodig, niet zoveel als mogelijk Optimaliseer de training: minder energie, meer effect = Fitness 3. Test Fitness (kracht, snelheid, uithoudingsvermogen, techniek, tactiek) 4. Sluit elke trainingsbelasting aan bij de ACTUELE belastbaarheid van de sporter = Readiness 5. Monitor Readiness 6. Besef dat de coach de belangrijkste schakel is in de mentale belastbaarheid van de sporter, niet de sportpsycholoog of de mental coach… ofwel: elke training is een mentale training! helping the best to get better

Bedankt voor jullie aandacht! Vragen? • meer info: www.vortx.nl • of bel: 035-533 3425 (ma-do) of mail [email protected] • blog: www.helpingthebesttogetbetter.com


24

Rio: panieken, piekeren of pieken?

Recommend Documents