E-book Piekeren Inleiding .................................................................................................................................................... 1 Wat is piekeren nu eigenlijk? ...................................................................................................................... 2 Piekertest ............................................................................................................................................. 2 De hersenen doen waar ze goed in zijn ................................................................................................... 3 Zelfkritiek, een bijzondere vorm van piekeren ......................................................................................... 4 Stoppen met piekeren ............................................................................................................................... 5 Anti-pieker tips ..................................................................................................................................... 5 Het Spirituele Anti-pieker Programma ....................................................................................................... 7
Inleiding
Veel mensen, en dan vooral vrouwen, hebben last van overmatig piekeren. Er lijden 40% meer vrouwen aan piekeren dan mannen. Iedereen piekert wel eens maar als je erin blijft hangen kan het je gemoedstoestand aardig verstoren.
Piekeren is niet hetzelfde als nadenken. Met piekeren los je namelijk geen problemen op, alhoewel je denkt dat als je maar lang genoeg erover nadenkt, je wel een oplossing zou vinden.
1
Wat is piekeren nu eigenlijk?
Piekeren is onrustig en zorgelijk nadenken. Piekeren is een negatieve benadering van gebeurtenissen en situaties waardoor het normale denken zo beïnvloed wordt dat men moeite heeft tot een oplossing te komen. (Wikipedia) Als je piekert kan het gaan over diepgaande en zeer zinvolle vragen zoals: “wie ben ik”, “wat doe ik nou met mijn leven eigenlijk?”, “waarom ben ik niet tevreden en gelukkig?”. Deze vragen horen bij het proces van zelfontwikkeling en zelfontplooiing. Het kan echter zinvol zijn om samen met anderen op zoek te gaan naar de antwoorden op deze grote vragen door bijvoorbeeld met vrienden te praten of een training of workshops te volgen. Je zult dan snel zien dat je niet alleen bent met je vragen en twijfels en dat de veel mensen “ermee zitten”. Gezamenlijk loop je dan minder gevaar om in piekeren te verzeilen. Een andere manier van piekeren gaat over het “onrecht” dat je wordt aangedaan. Je stelt je dan steeds dezelfde vragen: ”waarom gebeurt dit mij weer” of “waarom zegt ze dat nou tegen mij...” of “waarom sta ik altijd in de verkeerde rij te wachten…”.
Piekertest Denken is niet hetzelfde als piekeren. Door nadenken kun je problemen oplossen, door piekeren niet. Wil je weten of je aan het denken bent of aan het piekeren, doe dan deze 2 minutentest. Doe de 2 minutentest als volgt: denk 2 minuten na over een van jouw vragen. Na 2 minuten beantwoord de volgende vragen:
1. Ben ik dichter bij een oplossing gekomen? 2. Heb ik iets begrepen wat me eerder niet duidelijk was? 3. Voel ik me nu beter? Heb je geen van die 3 vragen met ja heeft beantwoord, dan ben je waarschijnlijk aan het piekeren.
2
De hersenen doen waar ze goed in zijn
Het is goed om te weten dat piekeren ook een gevolg is van het goed functioneren van je hersenen. De gedachten en herinneringen zijn niet geïsoleerd van andere gedachten. Jouw brein is zo ingericht dat het snel samenhangen kan herkennen en snel verbindingen kan maken met gedachten en emoties. Dit verband kan kloppen of niet kloppen. Dat noem je associëren. Deze kwaliteit en organisatie van je brein in onderling verbonden netwerken van herinneringen, gedachten en gevoelens wordt bij het piekeren gebruikt, echter met een negatieve ondertoon. Stel je voor je gaat in de ochtend gehaast naar je werk en je ontdekt dat je je portemonnee thuis hebt vergeten. Je vindt dit vervelend en je begint je te ergeren. Je gedachten zouden dan als volgt kunnen zijn: oh, ik word er toch zo moe van mezelf. Altijd vergeet ik weer wat! Waarom pak ik niet van tevoren mijn spullen? Waarom heb ik mijn leven niet goed op een rij? Je begint je slecht te voelen. Je geïrriteerdheid verandert in frustratie en woede. Je herinnert je ineens aan je vorige relatie waar je in de steek werd gelaten en je wordt er verdrietig van en zo blijf je doorgaan en negatief associaties. Of een ander voorbeeld: onverwachts word je op kantoor bij je baas geroepen. Bij jou gaan gelijk alle alarmbellen rinkelen…heb ik iets fout gedaan? Word ik ontslagen? Je herinnert je het foutje dat je laatst nog hebt gemaakt en telt de andere fouten uit het verleden erbij op en denkt het zal nu wel te veel zijn geweest…ik heb gewoon gefaald…ik kan nooit verder komen in mijn carrière en langzaam maar zeker ga je je steeds slechter voelen. Uiteindelijk blijkt bij het gesprek met je baas heel anders te verlopen. Hij heeft jou in gedachten voor een nieuw te creëren functie binnen het bedrijf….en al je zorgen zijn overbodig gebleken. Deze voorbeelden gaan over onverwachte situaties waar jij geen controle over hebt. Mensen met de neiging tot piekeren beginnen zich dan zorgen te maken. Ze denken zo de situatie toch onder controle te hebben door zich alvast op het ergste voor te bereiden. En zoals je in de voorbeelden kunt zien, roept elke negatieve gedachte een negatief gevoel op wat tot de volgende negatieve geachte leidt en zo kom je in een negatieve spiraal terecht. Meestal is de realiteit echter minder erg dan je denkt. De meeste zorgelijke gedachten blijken achteraf overbodig te zijn geweest.
3
Zelfkritiek, een bijzondere vorm van piekeren
Je kunt op allerlei manieren ontevreden zijn over jezelf. Je wilt er beter uitzien, je wilt een ideale relatie en een droombaan. Als je de eisen zo hoog stelt kunnen die wensen nooit in vervulling gaan en zo kun je blijven doorgaan met klagen en piekeren. Door onrealistische eisen te stellen blijf je in je veilige comfortzone, je hoeft je niet te veranderen want niets is goed genoeg voor jou. Je houd je afzijdig en je laat het leven langs je heen gaan. Als vrouw ben je bijzonder gevoelig voor zelfkritisch piekeren. Je kunt blijven doormalen over alles en nog wat: je uiterlijk, je gezin, je loopbaan, je gezondheid en je sociale omgeving. Je kunt blijven bedenken hoe oneerlijk het leven is en hoeveel onrecht jou is aangedaan. Je gedachten gaan hun eigen leven leiden. Dat geeft je het gevoel dat je de controle kwijt bent. Je blijft twijfelen over jezelf “waarom heb ik zo gefaald” of “het lukt me nooit mijn doelen te bereiken”. De oorzaak voor zelfkritisch piekeren is te zoeken in je overtuiging niet goed genoeg te zijn. Die overtuiging heb je opgebouwd tijdens je opvoeding en ondertussen spreekt de innerlijke criticus met zo veel autoriteit dat er niet meer mee te discussiëren valt.
4
Stoppen met piekeren
Er is geen oplossing voor piekeren, behalve er radicaal mee te stoppen! Als je jezelf betrapt bij het piekeren, stop er dan direct mee. Blijf niet nadenken en zoek zo snel mogelijk een afleiding. De buitenwereld en gebeurtenissen kun je nauwelijks controleren. Het enige wat je werkelijk onder controle kunt krijgen is je mind, zijn je gedachten. Een eerste stap is om te herkennen dat je aan het piekeren bent. De tweede stap is jezelf er niet voor te veroordelen. Dat zou namelijk betekenen dat je gewoon verder gaat met je negatief denkpatroon. De derde stap is dan mild te zijn tegenover jezelf. Kijk naar jezelf als naar een goede vriend of vriendin. Wat zou je tegen haar willen zeggen? Zeg dat tegen jezelf en spreek je positief toe. Begrijp dat je niet je gedachten bent! Hoe meer je je met je gedachten identificeert, hoe meer voel je de emoties die ermee verbonden zijn. Zie je gedachten als een aangeleerd patroon dat je ook weer af kunt leren. Begrijp ook dat je gedachten niet de werkelijkheid zijn. Het is maar hoe jij ernaar kijkt. Een ander mens ziet de wereld vanuit een heel ander perspectief en zal gebeurtenissen ook anders interpreteren.
Anti-pieker tips
1.
Gedachten stop Die is een methode uit de gedragstherapie. Als je merkt dat je aan het piekeren bent roept hard op: “Stop”. Dat onderbreekt je denkpatroon voor een moment. Nu is het belangrijk om iets anders te doen. 2. Zoek afleiding Om niet weer terug te vallen in je gedachten is het belangrijk om nu echt iets heel anders te doen. Alles met beweging is goed. Als je beweegt – hardlopen of een andere manier van sporten – kun je niet piekeren. De beweging zorgt tevens voor het aanmaken van endorfine waardoor je ook al beter gaat voelen. Of je zoekt afleiding in een hobby dat al je aandacht opeist of je gaat iemand bellen zodat je voldoende afleiding hebt.
5
3. Ga bewust piekeren Geef jezelf de ruimte om elke dag een half uur bewust te piekeren. Schrijf je gedachten in een speciaal “piekerboek” op. Als je dan opmerkt dat je aan het denken bent, onderbreek je gedachten en bewaar het voor je “piekeruurtje”. Zo kun je meer piekervrije tijd creëren. 4. Wat zou X erover zeggen? Neem een standpunt van een derde persoon in. Wat zou hij of zij erover denken en zeggen? Dat zou een goede vriend of vriendin kunnen zijn of een bekend persoon die je waardeert of van wie je denkt dat die er op een goede manier mee om kan gaan. Het belangrijkste bij deze tip is dat je afstand creëert met jouw problemen door vanuit een ander perspectief ernaar te kijken. 5. Oefen je in dankbaarheid Accepteer en waardeer jezelf en je leven zoals het is. Het is goed zo als het is. Je kunt je verleden ook niet meer veranderen. Je kunt alleen de betekenis van je verleden herwaarderen. Om meer waardering te creëren maak een lijst van 10 dingen of ervaringen in je leven waar je dankbaar voor bent. Deze lijst kun je dan doorlezen als je jezelf met positieve emoties wilt opladen. 6. Oefen je positieve focus Om dit te oefenen kun je elke avond 3 positieve dingen opschrijven die je op die dag zijn opgevallen. Het kan zo simpel zijn als het mooie weer of een leuk gesprek met iemand. Als je dit 1 week doet, zal je merken dat je steeds meer dingen opvallen die positief zijn. 7. Ontwikkel je spirituele bewustzijn Zie jezelf als onderdeel van een groter geheel. Dat relativeert je negatieve gedachten en je zorgelijk denken. Kijk naar het overvloed in de natuur. Het leven is er om jezelf te ontwikkelen en te ontplooien. Het is een geschenk. Ervaar jezelf als gezegend en als gedragen worden door het leven. Ook al voel je dat op dit moment misschien nog niet, maar dat is de realiteit!
6
Het Spirituele Anti-pieker Programma
Het ontwikkelen van een spiritueel bewustzijn helpt je bij het niet-identificeren met je gedachten, je emoties en je lichaam. Je bent geen van die drie. Jij bent puur bewustzijn. Ieder mens is een spiritueel wezen. Wij zijn allemaal spirituele wezens met een lichaam en niet andersom; wij zijn dus geen lichamen met een ziel. Het is belangrijk te begrijpen dat je onderdeel bent van een groter geheel. Dat helpt je om je gedachten los te laten en te relativeren. Het Spirituele Anti-pieker Programma gaat ervan uit dat jij gedragen wordt door het leven en dat je in bepaalde situaties terechtkomt om te leren en te groeien. Door veel en zorgelijk of negatief te denken is er weinig ruimte voor geluk. Veel tijd gaat op aan denken en je hoopt zo een oplossing te vinden voor je ongemak. Echter lost piekeren geen problemen op, dat is een van de kenmerken van piekeren. Wat wel helpt is te stoppen met je negatieve gedachten en aan je onbewuste overtuigingen te werken. Dit programma helpt je om onbewuste overtuigingen en gedragspatronen te veranderen en vanuit een positieve focus het leven te benaderen.
7
Je gaat tevens werken aan een positief zelfbeeld en aan een goed gevoel van eigenwaarde. Als je jezelf als minderwaardig ervaart is het lastig om gelukkig te zijn en is de waarschijnlijkheid groot dat je blijft piekeren omdat je een verklaring probeert te vinden waarom je je zo voelt. Je kunt dan niet begrijpen deze vragen en gedachten onderdeel zijn van een gedachtepatroon. De gereedschappen die je krijgt aangereikt komen uit de Positieve Psychologie en gedeeltelijk werk ik met de gereedschappen uit het boek “De Tools”. Kijk voor meer informatie over het programma op mijn website of vraag direct een gratis kennismakingsgesprek aan: http://www.gelukscoach-rotterdam.nl/aanvragen-gratis-gesprek/
Bronvermelding Bij het schrijven van dit ebook heb ik gebruik gemaakt van de volgende boeken: “Piekerprinsessen, doorbreek je negatieve gedachtegang” van Susan Nolen-Hoeksema, “De tools, haal het beste uit jezelf” van Phil Stutz en Barry Michels __________________________________________________________________________ Angela Becker Gelukscoach Rotterdam www.gelukscoach-rotterdam.nl of volg me op facebook https://www.facebook.com/Gelukscoachrotterdam
8
