Bestuurs- en Concerndienst
Bijlage H RI&E agressie en geweld
De Arbeidsomstandighedenwet verplicht werkgevers tot het opstellen van een risico inventarisatie en evaluatie (RI&E). Onderdeel van deze RI&E zijn agressie en geweldsrisico’s. In deze bijlage noemen wij de onderwerpen die in een dergelijke inventarisatie aan de orde moeten komen. De RI&E A&G gaat uit van een brede benadering en sluit aan bij de richtlijnen en uitgangspunten van het kader ‘Agressie en geweld’. Zowel de beleidsmatige, curatieve als preventieve aanpak komen aan de orde.
De vragen zijn als volgt gegroepeerd:
1 Curatieve aanpak a b c d
Alarm en assistentie inschakelen; Melden, registreren en analyseren; Opvang en nazorg; Sancties, aangifte en schadevergoeding.
2 Preventieve aanpak a b c d e f
Inrichting gebouw en omgeving; Inrichting werkprocessen; Huisregels en gedragsregels; Training en instructie van medewerkers; Samenwerking van team en leidinggevende; Samenwerking met ketenpartners.
3 Beleidsmatige aanpak a Taken en verantwoordelijkheden vastleggen; b Risico’s in kaart brengen; c Beleidscyclus doorlopen.
44
Utrechts kader Agressie en geweld tegen ambtenaren - 2010
1 Curatieve aanpak Alarmeren en assistentie inschakelen bij agressie en dreiging
Ja/nee
Er zijn werkafspraken over het inschakelen van een collega Er zijn werkafspraken over inschakelen van de politie Er zijn normtijden gesteld voor de opkomst van hulp Er is een alarmsysteem op kritische punten in het gebouw Er zijn afspraken met ambulante medewerkers over alarm slaan, bereikbaarheid, achterwacht, traceersysteem, opkomsttijden, bewaking/begeleiding
Melden, registreren en analyseren van agressie en geweld
Ja/nee
Er is een duidelijke definitie voor: agressie en gewelddadig gedrag, te onderscheiden vormen van agressief gedrag Er is een duidelijke indeling naar vormen van agressief gedrag Er is een incidentenregistratiesysteem Er is een procedure voor melden en registreren Er is een instructie voor het melden aan Arbeidsinspectie Er zijn afspraken over analyseren en rapporteren De afspraken over registreren en analyseren worden nageleefd Er is een coördinator aangewezen die het incidentenregister bijhoudt
Opvang en nazorg van medewerkers
Ja/nee
Er is een procedure ‘Eerste opvang’ Er is een procedure ‘Nazorg’ De taken m.b.t. opvang en nazorg zijn ondergebracht Er is voldoende kennis en kunde bij opvangers Opvang en nazorg werken naar verwachting
Dadergerichte aanpak: sancties, aangifte en schadeverhaal
Ja/nee
Er zijn afspraken over het aanspreken van burgers Er zijn afspraken met medewerkers over het doen van aangifte Er zijn afspraken met politie en officier van justitie (OM) Er zijn afspraken over opleggen van sancties Er zijn afspraken over de omgang met veelplegers Er zijn afspraken over de schadeafhandeling: voegen, civielrechtelijke procedure, verzekering medewerker/werkgever
45
Bestuurs- en Concerndienst
2 Preventieve aanpak Veilige inrichting van gebouw en omgeving
Ja/nee
Er zijn afspraken over de veiligheidsaspecten: toegang tot het gebouw, inrichting receptie, toegangscontrole Er zijn afspraken over de veiligheidsaspecten: scheiding publiek en medewerkers deel van het gebouw, gesloten ruimtes, overzichtelijkheid, verstopplekken, vluchtwegen, cool down ruimte Er zijn technische voorzieningen zoals: alarminstallatie, camera- toezicht, brandalarm, noodverlichting, hang- en sluitwerk Er zijn procedures bedrijfshulpverlening Er zijn afspraken over inzet beveiligers Er zijn afspraken over inrichting van spreekkamers Er zijn afspraken over inrichten balie Er zijn afspraken over inrichten wachtkamers
Veilig inrichten van werkprocessen De ‘kritische’ momenten in het primaire proces zijn bekend Er is voorlichting over risicovolle taken Teamleden weten hoe risico’s in te schatten Risicovolle taken worden voorgesproken Incidenten worden nabesproken Er zijn afspraken over te nemen voorzorgsmaatregelen Er is een procedure ‘Veilig op huisbezoek’ Er zijn afspraken over alleen werken Er zijn afspraken over werken buiten kantoortijden Er zijn afspraken over samenwerken met politie Er zijn afspraken over samenwerken met beveiligers Er zijn afspraken over de omgang met veelplegers Er zijn afspraken over de omgang met risicogroepen en risicosituaties Veilig inrichten van werkprocessen De ‘kritische’ momenten in het primaire proces zijn bekend Er is voorlichting over risicovolle taken Teamleden weten hoe risico’s in te schatten Risicovolle taken worden voorgesproken Incidenten worden nabesproken Er zijn afspraken over te nemen voorzorgsmaatregelen Er is een procedure ‘Veilig op huisbezoek’
46
Utrechts kader Agressie en geweld tegen ambtenaren - 2010
Ja/nee
Huisregels en gedragsregels
Ja/nee
Er zijn gedragsregels voor medewerkers en burgers De gedragsregels zijn bekend bij medewerkers en burgers Er is toezicht op naleven van gedragsregels Medewerkers en burgers worden aangesproken bij overtreding Er zijn afspraken over het opleggen van sancties Huisregels en gedragsregels Er zijn gedragsregels voor medewerkers en burgers
Training en instructie van medewerkers
Ja/nee
Er zijn afspraken over bijscholing van medewerkers (hoe vaak en hoe lang) Er zijn afspraken over instructies voor nieuwe medewerkers Er zijn afspraken over de inhoud van agressietrainingen
Welke onderwerpen komen in de training aan de orde • Traumaverschijnselen herkennen • Risico-inschatting • Werking van het agressiemechanisme • De eigen protocollen en werk instructies
• De-escaleren • Collegiale ondersteuning • Fysieke weerbaarheid • Veiligheid op straten en pleinen • Veilig op huisbezoek
• Samenwerken bij conflicten • Eerste opvang • Nazorg verlenen • Zelfcontrole en beheersing
Samenwerking van team en leidinggevende gericht op veilig werken
Ja/nee
Leidinggevende en team letten erop dat teamafspraken worden nageleefd Het thema ‘veilig werken’ staat regelmatig op de agenda Het team weet hoe risico’s in te schatten Het team krijgt voorlichting over risicovolle taken Het team neemt passende maatregelen bij risicovolle taken Het team stelt duidelijke grenzen aan het gedrag Het team heeft afspraken over het aanspreken van burgers en collega’s op onacceptabel gedrag Het team besteedt aandacht aan de werkhouding in relatie tot A&G Binnen het team worden incidenten nabesproken Het team evalueert jaarlijks het (eigen) agressieprotocol
Samenwerking met ketenpartners bij aanpak agressie en geweld
Ja/nee
Er zijn afspraken met ketenpartners over aanpak A&G o.a. politie, Arrondissementsparket Er zijn samenwerkingsafspraken met voordeurdelers o.a. bedrijfsverzamelgebouwen
47
Bestuurs- en Concerndienst
3 Beleidsmatige aanpak Taken en verantwoordelijkheden vastleggen
Ja/nee
Er is een contactpersoon A&G bij de dienst aangewezen De verantwoordelijkheden van de leidinggevenden zijn duidelijk beschreven De verantwoordelijkheden van medewerkers zijn duidelijk beschreven De verantwoordelijkheden van P&O, arbocoördinator en preventiemedewerker zijn vastgelegd Het toezicht op de naleving van het beleid A&G is geregeld
Risico’s vaststellen
Ja/nee
Er is een actuele RI&E inclusief een deel A & G Risicovolle momenten in het primaire proces zijn vastgelegd, agressierisicoprofiel opstellen Er is een plan van aanpak A & G
Beleidsproces Er wordt gewerkt met een arbo-jaarplan Het beleid wordt jaarlijks geëvalueerd Er is een intentieverklaring Er wordt samengewerkt met OR Er is een klachtenregeling voor medewerkers Er is voorzien in een bestuurlijke koppeling van het A&G- beleid aan de P&C-cyclus
48
Utrechts kader Agressie en geweld tegen ambtenaren - 2010
Ja/nee
