Resultaten Onderzoek hygiëne en infectiepreventie Oktober 2015
Gom ZorgSupport Oktober 2015
In de periode van 9 tot en met 22 oktober 2015 heeft Gom ZorgSupport een digitaal onderzoek naar hygiëne en infectiepreventie uitgevoerd onder de deelnemers van het ZorgPanel. Met het ZorgPanel wil Gom ZorgSupport actief bijdragen aan de verdere professionalisering van de facilitaire dienstverlening binnen de zorgsector. Het ZorgPanel bestaat uit ruim 400 professionals die actief zijn binnen de facilitaire dienstverlening in zorginstellingen. Graag wil ik de resultaten van dit onderzoek met u delen en de deelnemers bedanken voor het invullen van de vragenlijst. Met vriendelijke groeten, Herman Busch Directeur Gom ZorgSupport
Vragen Hygiëne scoort in veel zorginstellingen (met name verpleeghuizen) een onvoldoende. Dat blijkt uit onderzoek door de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). Vraag 1: Wat is volgens u de belangrijkste oorzaak dat hygiëne bij veel zorginstellingen een onvoldoende scoort?
Als oorzaak werden tal van verschillende redenen door de respondenten genoemd. De volgende oorzaken werden echter het meest door de respondenten genoemd: • • • • • • • •
Bezuinigingen, gebrek aan financiële middelen Onvoldoende controle op naleving protocollen Tijdsdruk op de afdelingen Gebrek aan kennis over hygiëne en infectiepreventie Lakse persoonlijke/handhygiëne Onvoldoende aandacht/focus voor het onderwerp infectiepreventie Overheveling van schoonmaaktaken naar zorgpersoneel die daar geen tijd en prioriteit voor heeft Belang van infectiepreventie wordt onvoldoende onderkend
Inkoopcoöperatie Intrakoop vindt dat veel schoonmaakbedrijven en zorgorganisaties zich te eenzijdig focussen op gastvrijheid en beleving en te weinig op de technische kwaliteit van de schoonmaak. Volgens Intrakoop moet de schoonmaakdienstverlening dan ook primair gaan om het voldoen aan de hygiëne-eisen en goede en veilige patiëntenzorg. Beleving en gastvrijheid mogen meer als schil om de basis heen. Vraag 2: Bent u het eens met de stelling van Intrakoop dat de focus nu te veel ligt op gastvrijheid en beleving? 45% 42,86%
40%
35%
30%
25% 21,43% 20% 16,67% 15%
10%
9,52%
9,52%
5%
0% Helemaal eens
Eens
Neutraal
Niet mee eens
Helemaal niet mee eens
Belangrijkste opmerkingen van respondenten: • Basis, technische kwaliteit moet in orde zijn, beleving is de volgende stap om te komen tot meerwaarde. • Bij Facilitair managers ligt de focus op gastvrijheid, te gelijker tijd nemen besmettingen toe en wordt de IGZ steeds strenger. • De Focus vanuit zorgorganisaties moet naar mijn mening altijd liggen op de klant centraal. Vanuit de huidige CQ index wordt ook gevraagd naar de beleving van schoonmaak! Vanuit de VSR metingen dient een organisatie altijd te voldoen aan de technische schoonmaak kwaliteit. Het hoeft naar mijn mening elkaar niet te bijten. Samengevat.: - Basis uitgangspunt is klant tevreden m.b.t. tevredenheid met daarin opgenomen basisnorm veiligheid en hygiëne. Dit laatste borg je vanuit een
• •
• • • • •
• • • • •
vast programma en daarnaast kun je tijd reserveren voor een eventuele klantwens. De schoonmaakdienst binnen de zorg levert geen geld op vandaar dat het niet als primair wordt gezien Eens: natuurlijk moet schoonmaakdienstverlening primair gaan om het voldoen aan de hygiëne-eisen. Niet eens: juist die belevingskwaliteit bepaalt de score en het imago! Het kunnen bepalen van de technische kwaliteit is maar voor weinigen weggelegd en staat ver af van de belevingskwaliteit. Gastvrijheid en beleving kan maar niet in patiëntgebonden gebieden, daar voert patiëntveiligheid echt de boventoon. Infectiepreventie en Hygiëne beleving zijn beide belangrijk. Kunst is aandacht verdelen Maar in de praktijk kom je daar niet zo kort door de bocht mee weg. Als je de hygiëne eisen volledig wilt volgen kom je klem te zitten als je toestaat dat de afdeling huiselijk worden ingericht. ''Onze'' schoonmaakleverancier heeft een totaal schoonmaakconcept wat wel degelijk op een goede techniek is gebaseerd. De focus op schoonmaak binnen onze organisatie is zeer wisselend. Mede door de verschillende locaties en daarbij horende verschillende culturen. Op gastvrijheid en beleving worden we door patiënten en bezoekers beoordeeld. Goede gastvrijheidsbeleving en technisch slecht gaat niet samen. De waarheid ligt in het midden. Primair moet kwaliteit van de schoonmaak kwaliteit staan. Beleving en/of gastvrijheid echter blijven eveneens belangrijke voorwaarden. Schoonmaak is slechts een klein onderdeel van de oorzaak van veel besmettingen. Dit gaat in veel gevallen van patiënt naar medewerker naar patiënt. Voor het oog schoon is tijdelijk. Ook in relatie tot duurzaamheid van de inrichting (o.a. vloeren/ sanitair) belangrijk. Zijn alle drie belangrijke punten
Vraag 3: Vindt u de aandacht voor hygiëne en infectiepreventie binnen uw eigen organisatie de afgelopen 3 jaar is: 80% 73,17% 70%
60%
50%
40%
30%
19,51%
20%
10% 4,88% 2,44% 0% Toegenomen
Gelijk gebleven
Afgenomen
Geen oordeel
Belangrijkste opmerkingen van respondenten: • Bij hygiënist ligt de focus heel erg op infectiepreventie, hierdoor worden verzorgingshuizen weer ziekenhuisachtig met weer van allerlei dispensers aan de muur. • Heeft met de nieuwe doelgroep dementerenden te maken. Voorheen konden de cliënten ook zelf nog wel het één en ander doen. Dat gaat met deze doelgroep niet meer. • Hygiëne is een belangrijk onderdeel binnen ons kwaliteitsmanagementsysteem • I.v.m. accreditatie • Is een speerpunt van de cliëntenraad • Locatiehoofden willen minder uitgeven voor schoonmaak • maken werk van structurele aandacht, sturing en controle met ook terugkoppeling naar cliënt • Op het voorkomen van infecties in ons ZH wordt stevig op gestuurd. • Start e-learning programma met diverse modules m.b.t. hygiëne maatregelen. • Veel meer aandacht aan besteed en ruimte voor gemaakt. Regels zijn veel meer aangescherpt.
Vraag 4: Wie is binnen uw organisatie primair verantwoordelijk voor de opzet en controle van het hygiëne- en infectiepreventiebeleid? (meerdere antwoorden mogelijk) 60%
50,00% 50%
47,62%
40%
30%
21,43% 20% 16,67% 11,90% 9,52%
10%
Anders
De infectiepreventie commissie
Infectiepreventie is als aandachtsgebied ondergebracht bij zorg/verpleging
De artsmicrobioloog
Een externe deskundige infectiepreventie
De eigen deskundige infectiepreventie
0%
Andere genoemde functies: • Accountmanager FB voor VSR metingen • Het locatiehoofd met advies van de facilitair manager • HRM-Arbo in combinatie met Facilitair • Hygiënecommissie, waar externe deskundig infectiepreventie deel van uitmaakt • leidinggevende huishouding • schoonmaak stafadviseur • SOG en kwaliteitsfunctionaris • Verantwoordelijk lijn management aangevuld met infectiepreventiecommissie
Vraag 5: Bent u als facilitair verantwoordelijke voldoende betrokken bij het bepalen van het hygiëne/infectiepreventie beleid binnen uw organisatie? 70%
61,90% 60%
50%
40%
30%
20% 16,67% 11,90% 9,52%
10%
0,00% 0% Meer dan voldoende Voldoende betrokken betrokken
Voor verbetering vatbaar
Onvoldoende betrokken
Helemaal niet betrokken
Belangrijkste opmerkingen van respondenten: • De schoonmaakafdeling bedenkt praktische oplossingen voor infectiepreventie vraagstukken • Deze vraag is lastig te beantwoorden. De facilitaire verantwoordelijkheden liggen nu bij de afdelingshoofden zorg. Er is wel een infectiepreventie commissie en deze communiceert met managementteam. • Dit gaat steeds beter, we komen van ver! • Facilitair is vertegenwoordigd in de infectie cie. • In de vorm van voorzitter Hygiënecommissie + verantwoordelijke schoonmaakkwaliteit • Zin van de hygiënist wordt doorgedrukt, dat is een organisatie keuze • Zorgcontinuïteitsplan in ontwikkeling, scenario infectieziekten/pandemie. Infectiecommissie trekt, ik word betrokken
Vraag 6: Zijn uw schoonmakers (eigen dienst en/of uitbesteed) volgens u voldoende op de hoogte wat er van hen wordt verwacht op het gebied van hygiëne en infectiepreventie? 60%
48,84%
50%
40%
30%
27,91%
20%
11,63% 9,30%
10%
2,33% 0,00% 0% Ruim voldoende
Voldoende
Kan beter
Onvoldoende
Ruim onvoldoende
Geen oordeel
Belangrijkste opmerkingen van respondenten: • Afd. infectiepreventie werkt nauw samen met afd. schoonmaak. • Een grote groep is ruim voldoende op de hoogte maar bij sommigen duurt het langer voordat zaken zijn geland. Dit behoeft continue aandacht. • Er is veel geschoold maar het blijft lastig om iedereen met de neus dezelfde kant op te houden. • Ook voor de huishoudelijke dienst ligt nu de focus vooral op de cliënt. Komt ook door onze doelgroep, VG. De cliënten zijn lichamelijk niet veel kwetsbaarder dan gewoonlijk. Ze zijn verstandelijk gehandicapt, maar meestal niet ziek. • Verplicht volgens e-learning modules m.b.t. hygiëne maatregelen. Men moet voor de modules een minimale score behalen
********************
