#14
Maisdijk 7 · 9102 · 5704 RM Helmond t 0492 56 10 20 · f 0492 56 10 30 www.reynaers.nl ·
[email protected]
Voorjaar 2014
REYNAERS B.V.
REPORT #14
TOGETHER FOR BETTER
REPORT Architectuurmagazine van Reynaers Aluminium
PARAGON TOWER IJkpunt met solide dynamiek Focus Architectuur van iedereen
Perth Arena Een gigantische 3D-puzzel
#14
Uitgave voorjaar 2014 Verantwoordelijke uitgever: Birgit Huybrechs Productie: A10, RSM Co-Publishers
ONTMOETING TUSSEN ARCHITECTUUR EN MENSEN
G
ebouwen worden ontworpen in relatie tot de mensen die erin wonen, werken, recreëren en ontspannen. Gebouwen brengen mensen samen. Of het nu een hotellobby, een atrium van een kantoor, de entree van een woonblok of de foyer van een theater is, bij alle mogelijke sociale ontmoetingsplekken moet rekening gehouden worden met verschillende behoeftes en gebruiken. Het ene gebouw nodigt uit door een transparant en open ontwerp, het andere vraagt meer om warmte en intimiteit. Het ene gebouw moet mensen op een snelle en efficiënte manier naar hun bestemming leiden zonder dat ze verdwalen (bijvoorbeeld op een vliegveld), het andere dient mensen op hun gemak te stellen (zoals de receptie van een ziekenhuis). Mensen voelen zich in toenemende mate verloren in anonieme en grootschalige omgevingen. Ze hebben behoefte aan gebouwen die uniek zijn en een gevoel van collectiviteit uitstralen, waar ruimte is voor gedeelde ervaringen en herinneringen. In die zin krijgen sociale ontmoetingsplekken als vliegvelden, woonblokken en winkelcentra steeds meer de functie van aangename verblijfplaats waar mensen tijd willen doorbrengen, willen zitten, praten, wandelen en winkelen. Reynaers speelt hierin een belangrijke rol door bij te dragen aan het realiseren van die prettige sociale leef- en werkomgevingen. In dit licht hebben de innovatieve en duurzame systeemoplossingen van Reynaers zowel een functionele als ook een sociale functie. Immers, en dat geldt in grote mate voor de projecten in het Midden-Oosten, er wordt grote waarde gehecht aan de samenwerking met architecten, aannemers en gevelbouwers met wie Reynaers werkt aan de sociale aspecten van gebouwen. Bijvoorbeeld door systemen te realiseren waardoor mensen openheid ervaren, een relatie aangaan met de buitenwereld of met elkaar. Het kijkt ook bewust naar andere aspecten, zoals zonlichtreflectie en winddichtheid, om een aangename en comfortabele omgeving te creëren. Een mooi voorbeeld hiervan is het Qatar National Convention Centre in Qatar. Dit unieke project kwam tot stand door een hechte samenwerking tussen Reynaers en haar partners. Het sluit perfect aan bij Reynaers’ motto: ‘Together for Better’. Ali Khalaf Directeur Reynaers Midden-Oosten
ONTDEK ONZE NIEUWE WEBSITE *** ONTDEK ONZE NIEUWE WEBSITE*** ONTDEK ONZE NIEUWE Onlangs heeft Reynaers zijn nieuwe website gelanceerd. Ga naar www.reynaers.nl en laat u inspireren door een ruime selectie uit onze projecten, systeemdocumentatie, brochures en lokale informatie. Bekijk de 360°-panoramabeelden van onze geïnstalleerde producten alsof
u er naast staat. Zoom in en open en sluit ramen, scharnierende deuren en schuifdeuren. Voor gedetailleerdere technische gegevens is het Extranet beschikbaar voor professionals.
IN DIT NUMMER
UITGELICHT
4 Hier leest u meer over enkele nieuwe projecten met Reynaers systemen
FOCUS
8
ARCHITECTUUR VAN IEDEREEN Gebouwen die mensen bij elkaar brengen
PROJECTEN
14
22
PERTH ARENA, PERTH
QATAR NATIONAL CONVENTION CENTRE, QATAR
Een gigantische 3D-puzzel
Multifunctionele ontmoetingsplek
30
38
Vakantiehuis met uitzicht
Geordende creativiteit
LAKE WAKATIPU HOUSE, QUEENSTOWN
ETOPIA CENTRO DE ARTE Y TECNOLOGIA, ZARAGOZA
46
PARAGON TOWER, ANKARA IJkpunt met solide dynamiek
INNOVATIES
54 Recente innovaties en vernieuwingen
W REFERENTIES
58 Een overzicht van projecten waaraan Reynaers heeft bijgedragen
UITGELICHT
Gestroomlijnde Y-vormige benen ESBJERG (DK) — Het gebouw van de Deense vakbond, Det Faglige Hus, symboliseert met zijn gestroomlijnde gevel en entree de kracht van de arbeidersbeweging. Tegelijkertijd zijn de vloeiende lijnen een hint naar de nabijgelegen luchthaven van Esbjerg: van bovenaf heeft het Y-vormige gebouw van architect Arkitema iets weg van een vliegtuig. Het gebouw is overzichtelijk en georiënteerd op de zon. Een drie verdiepingen hoog atrium vormt het kloppende hart van het gebouw. De glazen gevels en cirkelvormige dakramen laten het daglicht volop binnen
CHRISTER HOLTE
4
dankzij de slanke profielen van het sterk isolerende CW 50-HI systeem. Behalve voor veel licht zorgt het atrium voor een aangenaam gevoel van ruimtelijkheid door de drie bouwlagen zichtbaar met elkaar te verbinden. Dat gevoel wordt versterkt door de platte-gronden die als doorlopende circuits zijn ontworpen. Zo loopt het atrium naadloos over in de bedrijfskantine en de overlegruimtes. In de drie ‘benen’ van de Y-vorm bevinden zich kantoren. De gevels kenmerken zich door een combinatie van metselwerk
en met glas beklede gevelvlakken. Aan de drie kopse kanten van het gebouw is het BS 100 zonweringsysteem van Reynaers gebruikt. Dit louvresysteem is bevestigd aan de buitengevel en houdt de warmte buiten. Zo is het prettiger werken en kan worden bespaard op de klimaatregeling. De duurzaamheid van het Det Faglige Hus schuilt verder in het flexibele kantoorconcept, waardoor ruimte wordt uitgespaard omdat niet iedereen elke dag aanwezig is. Ook de toepassing van het CS 104-profiel zorgt voor een optimale energie-efficiëntie. Plus: door
het gebouw zo veel mogelijk met daglicht te verlichten, wordt het gebruik van kunstlicht beperkt. En dan heb je natuurlijk nog het weidse uitzicht op het Deense
platteland. Vooral dat maakt dat het hier prettig werken is.
DET FAGLIGE HUS Architect: Arkitema, Aarhus Investeerder: Det Faglige Hus, Esbjerg Toegepaste Reynaers systemen: CW 50-HI, CS 104, BS 100
5
UITGELICHT
CHRISTIAN RICHTERS
6
Gebouw met groene huid BEEKBERGEN (NL) — Het opmerkelijke appartementencomplex Ginkgo De Bergbeek, lijkt naadloos op te gaan in de natuurlijke omgeving. De achttien appartementen, acht parkhuizen, de half-ondergrondse parkeergarage en de gemeenschappelijke ruimte, brengen kunst, technologie en architectuur samen. Ginkgo grenst aan de ene kant aan een park en aan de andere zijde aan een jaren vijftig woon-
wijk. Met dat gegeven besloten de architecten om twee gebouwen te realiseren met ieder een eigen ‘huid’ en die te laten communiceren met hun omgeving. Het ene gebouw is gekleed in een organische ‘vegetatie-jas’. De groene huid bestaat uit een transparante façade van lange balkons afgewisseld met panoramische terrassen met uitzicht op het park. Daarop zijn opvallende prints aangebracht van het unieke waaiervor-
mige boomblad van de ginkgo biloba. De prints in verschillende tinten - van limoengroen tot okergeel - zorgen onophoudelijk voor een spel met reflectie, schaduw en silhouetten, afhankelijk van het licht, de lucht, en de tijd van het jaar. De stedelijke huid bestaat uit baksteen afgewisseld met openingen in de façade. De stenen huid zorgt niet alleen voor aansluiting met de bestaande stadswijk.
Ook vormt het CS 68 raam- en deursysteem van Reynaers een lichte tegenhanger voor het massieve steen. GINKGO DE BERGBEEK APARTEMENTEN Architect: Casanova + Hernandez architecten, Rotterdam Opdrachtgever: Sprengenland Wonen, Loenen Investeerder: Woningstichting Beter Wonen, Almelo Hoofdaannemer: Slokker Vastgoed, Breda Constructeur: Kolf en Molijn, Emmeloord Toegepast Reynaers-systeem: CS 68
Red Apple SOFIA (BG) — Aedes Studio is een jong bureau dat in relatief korte tijd de Bulgaarse hoofdstad heeft voorzien van een aantal imponerende bouwwerken. Het appartementencomplex Red Apple, gelegen aan het oude centrum en pal naast een groot park, is de nieuwste aanvulling op hun groeiende oeuvre. Het gebouw ontleent zijn naam aan de bekende bijnaam van de stad New York en de opvallend rode kleur van het metselwerk. De gevel van baksteen roept hetzelfde rijke gevoel op als gebouwen uit de 19e en 20e eeuw, maar door de onregelmatige gevelcompositie krijgt het complex een eigentijds gezicht. Door de puntvorm valt het gebouw op tussen de omringende, non-descripte architectuur uit de jaren zeventig van de vorige eeuw. Dankzij de weldoordachte afwisseling van gesloten muren en transparant glas, wordt het daglicht zodanig gedoseerd dat er een evenwicht ontstaat tussen de beschutte binnenwereld en het contact met buiten. De loggia’s en hoge raampartijen zijn gerealiseerd met de CS 77 en CW 50 systemen van Reynaers. In combinatie met de daklichten en doorkijken aan de binnenzijde verlenen ze de woningen een loft-achtige uitstraling.
7
PLAMEN BRATKOV
RED APPLE APPARTEMENTEN Architect: Aedes Studio, Plamen Bratkov, Sofia Constructeur: Muharski Ltd., Sofia Toegepaste Reynaers-systemen: CS 77, CW 50
FOCUS
ARCHITECTUUR VAN IEDEREEN
8
GEBOUWEN WORDEN ONTWORPEN VOOR DE MENSEN DIE ERIN WONEN, WERKEN, SAMENKOMEN, LEREN, ONTSPANNEN, SLAPEN. ALS GEBOUWEN MENSEN BIJ ELKAAR BRENGEN, VRAAGT DIT OM PUBLIEKE RUIMTES. EN HOE MEER MENSEN DEZE PUBLIEKE RUIMTES GEBRUIKEN, HOE NEUTRALER EN EFFICIËNTER DE ARCHITECTUUR MOET ZIJN. VERGELIJK DE FOYER VAN EEN HOTEL MET EEN WINKELCENTRUM EN HET IS DIRECT DUIDELIJK HOE VERSCHILLENDE BEHOEFTEN EN GEBRUIKEN IN DE DIVERSE SCHALEN VAN FUNCTIES EN VIERKANTE METERS VAN INVLOED ZIJN OP HET ONTWERP VAN EEN OPENBARE RUIMTE. Tekst: Indira van ’t Klooster Fotografie: Thomas Saraceno, IAF
9
FOCUS
De opkomst van de consumptiemaatschappij in de jaren zestig heeft zowel architecten, aannemers als ontwikkelaars gedwongen hun rol als scheppers van publieke ruimte te heroverwegen. Kunnen ze hoogwaardige ruimtes ontwerpen en tegelijkertijd werken met de ongeschreven wetten van getal en geld? Ze proberen daar op allerlei manieren een evenwicht in te vinden. En als de behoeften van mensen veranderen, verandert ook de architectuur van iedereen.
10
In publieke ruimten hebben mensen de neiging hun eigen plekje af te bakenen, zoals een foto op je bureau op kantoor, of een jas op de stoel naast je in de trein. In grote openbare gebouwen zoals transferia slaan mensen in geval van twijfel bijna altijd rechtsaf en lopen ze naar de lichtste plekken. Bij openbare toiletten worden de toiletcabines meestal in een rij van de ingang af geplaatst omdat mensen er niet van houden recht in een open toiletdeur te kijken. Extraverte mensen hebben minder kantoorruimte nodig dan introverte mensen en richten hun werkplekken doorgaans gezelliger in. En waarom kopen we altijd meer bij IKEA dan gepland? Na een half uur over dat voorgeprogrammeerde pad gesjokt te hebben, willen we onszelf het gevoel geven dat onze tijd toch nuttig is besteed. Al dit soort weetjes over menselijk gedrag komen voort uit wetenschappelijk onderzoek: de omgevingspsychologie. ALLES UIT HET MOMENT HALEN Voor architecten, aannemers en investeerders is dit soort kennis essentieel. Gebouwen als winkelcentra en bibliotheken hebben zich ontwikkeld tot plekken die óók ontmoeting, recreatie, en ontspanning mogelijk moeten maken. Daarmee volgen ze de trend van treinstations, luchthavens en musea. Hierin zijn openbare ruimten ontworpen op het maximaliseren van momenten van zitten en praten, lopen en kopen, verblijven en ontmoeten. En of het nu gaat om de lobby van een appartementencomplex, het atrium van een kantoor, de balie van een ziekenhuis of de foyer van een theater – naarmate het gebruik van een gebouw generieker is, wordt haar vormentaal dat ook. De vormtaal van standaardisatie en
consumptiemaatschappij. Welk effect heeft dat op de ontwikkelingen en trends in de architectuur? Achter standaardisering gaat de macht van de grote getallen en het grote geld schuil. Standaardisering maakte bijvoorbeeld volkswoningbouw mogelijk en grootschalige productieprocessen, maar het betekende ook dat architecten de vertalers werden van politieke en economische uitgangspunten. Moeten architecten wel zo nauw verbonden willen zijn met de rationalisering van het bouwproces? Of leidt dat af van hun eigenlijke taak: het creëren van een autonome, culturele en ideologische beeldentaal? Deze discussie werd gevoerd in de jaren zeventig van de vorige eeuw, onder aanvoering van Manfredo Tafuri, die in zijn boek ‘Ontwerp en Utopie’ (1975) het verband tussen architectuur en kapitalisme aan de kaak stelde. Wat hij precies duidelijk wilde maken, bleek pas zo’n twintig jaar later, toen eerst de economie en vervolgens ook de architectuur een opleving beleefde. De keerzijde van de architectuur van iedereen is immers ook: een keten, zoals McDonald’s, die overal ter wereld hetzelfde is. En dat leidt niet alleen tot inwisselbare gebouwen, maar ook tot inwisselbare steden. De Franse antropoloog Marc Augé benoemde dit verschijnsel in 1992 in zijn studie ‘Non-lieux. Introduction à une anthropologie de la surmodernité’. De leefomgeving van mensen wordt steeds onpersoonlijker. Al die transferia, winkelcentra en appartementencomplexen noemt hij ‘non-lieux’, niet-plaatsen. Gebouwen voor de massa waar je je als individu niet toe verhoudt: je wordt geboren en sterft in een ziekenhuis (in plaats van in je eigen bed), je viert vakantie in een all-inclusiveresort (in plaats van in een lekkend tentje), en je doet boodschappen in een supermarkt (in plaats van bij de bakker om de hoek). Zo verblijft de mens een groot deel van zijn leven in onpersoonlijke, anonieme gebouwen en ruimten. Het is duidelijk geworden dat het bij het ontwerpen van deze onpersoonlijke ruimten van cruciaal belang is om ze persoonlijker te
6 Opvallende trechtervorm in het atrium van Ferrari World Abu Dhabi met maatwerk vliesgevelsysteem van Reynaers
OPENBARE RUIMTEN ZIJN PERFECT ONTWORPEN OM TE ZITTEN EN TE PRATEN, TE WANDELEN EN TE WINKELEN, DE TIJD DOOR TE BRENGEN EN MENSEN TE ONTMOETEN
11
FOCUS
12
IN PLAATS VAN EFFICIENCY IS ‘INTEGRAAL GEBRUIK’ EEN BELANGRIJK THEMA GEWORDEN IN DE HEDENDAAGSE ARCHITECTUUR
1 The Sir Duncan Rice Library: als een venster op de activiteiten binnen het gebouw
werden de façades in kleinere verdeeld en zijn felle kleuren en houten passages toegepast. Toch zijn dergelijke gebouwen in de eerste plaats efficiënte machines, die - hoewel de publieke ruimten vol zorg zijn vormgegeven vooral inspelen op het efficiënt (ver)plaatsen van personen.
3 Perth Arena: kleurschema’s en met hout beklede wandelgangen
maken en een doel te geven. Onderzoek zoals hierboven beschreven helpt architecten daarbij. We weten dat in appartementencomplexen mensen minder geneigd zijn zich terug te trekken in hun eigen woning als de route erheen levendiger en uitnodigender is. Daarom creëren architecten nu hun plattegronden met ruimten voor ontmoeting en beschutting. Een dergelijke aanpak werkt vanzelfsprekend niet op een vliegveld – daar is maximaal overzicht en licht juist een voorwaarde om mensen in beweging te krijgen. De behoefte aan een beschut territorium lossen ontwerpers dan op door bijvoorbeeld lage afbakeningen in ruimten te maken zoals muurtjes en hagen, en door ruimte te ontwerpen tussen stoelen zoals op luchthavens. Een interessant voorbeeld is Perth Arena (zie p. 14), een stadion voor concerten en sportevenementen in Australië. Om dit enorme gebouw een menselijke maat te geven,
UNICITEIT Maar waar de bouwproductie afneemt, is standaardisering en grootschaligheid minder aan de orde. Bovendien hebben mensen de neiging om vakmanschap en uniciteit meer te waarderen. Niet voor niets zijn in Europa markthallen ineens erg populair, zoals de markthal van Robbrecht Daem in Gent of die van MVRDV in Rotterdam. Een goed voorbeeld is ook de Sir Duncan Rice bibliotheek in Aberdeen van schmidt hammer lassen architects. Hier is het atrium niet (alleen) toegepast als ruimtelijk spektakelstuk, maar als inkijkje in de activiteit binnen het gebouw door de slimme toepassing van een vortex: de verdiepingsvloeren in het atrium verschuiven per verdieping iets ten opzichte van elkaar. Hierdoor ontstaat een dubbel-effect: zowel van bovenaf als van beneden kun je naar andere verdiepingen kijken. Dat geeft het gevoel alsof je in een poppenhuis kijkt, of in een bijenkorf. In een oogopslag zie je de boeken, de studenten, de groepjes, het leven. Architecten, opdrachtgevers en gebruikers zoeken naar manieren om juist het collectieve en het ambachtelijke te onderzoeken. In de moderne architectuur is ‘ruimte maken’ een belangrijk thema geworden, meer dan efficiëntie. Dat sluit aan op een verschuiving in wat mensen verwachten van publieke ruimten: een gevoel van collectiviteit, een ervaring, een unieke plaats die ze herinneringen en verhalen biedt. Het gaat niet langer om het efficiënt opgaan in een grote ruimte, maar om het gevoel onderdeel te zijn van een groter geheel.
13
PROJECT
14
EEN REUSACHTIGE ARCHITECTONISCHE 3D-PUZZEL
PERTH, AUSTRALIË Tekst: Isabelle Priest Foto’s: Stephen Nicholls
PERTH ARENA
15
H
et ontwerp van Perth Arena is gebaseerd op Christopher Moncktons ‘Eternity Puzzle’, de hersenkraker die een vrijwel gelijkmatige twaalfhoek vult met 209 onregelmatig gevormde kleinere veelhoeken. De architecten zijn er op deze manier in geslaagd een indrukwekkende en multifunctionele locatie te ontwerpen voor concerten en (sport)evenementen. Een architecturaal werk dat veel weg heeft van een reusachtige en complexe puzzel. Met 9800 driehoekige en duizend rechthoekige panelen lijkt het alsof de architecten – Ashton Raggatt McDougall (ARM) en Cameron Chisholm Nicol (CCN) – zowel naar binnen als naar buiten de esthetische uitstraling van het gebouw wilden uitdrukken aan de hand van de vormtaal van een puzzel. Deze vrij oppervlakkige interpretatie komt echter voort uit impressies van het eindresultaat en niet zozeer uit de oorspronkelijke ideeën van de bedenkers.
velden schuiven over tennisbanen heen. Hier is duidelijk zichtbaar hoe een puzzel het vehikel werd voor de externe expressie. Zijn absolute multifunctionaliteit maakt de Perth Arena tot een indrukwekkende, reusachtige 3D-puzzel en een imposant staaltje architectuur. Het complex is gebaseerd op de puzzel ‘Eternity’, die in 1999 op de markt kwam. De fabrikant had een prijs van een miljoen Britse pond uitgeloofd voor degene die hem binnen vier jaar zou kunnen oplossen; een vrijwel onmogelijke opgave. Dat wereldwijd vervolgens een rage losbarstte, was nauwelijks een verrassing, en ongeveer een jaar na de lancering kon een winnaar worden bekendgemaakt. Toen in 2007 Eternity Puzzle II uitkwam, waren de voorbereidingen voor de bouw van Perth Arena al in volle gang.
De nieuwe arena met een oppervlak van 28.000 vierkante meter bevindt zich in het cenWel kan men stellen dat het gebouw in essentie trum van de stad en vervangt het Perth Entertaineen puzzel is. De Perth Arena is immers een uiment Centre. Het is de eerste fase van een 13,5 terst complex geheel: een multifunctioneel stadion hectare groot stadsvernieuwingsproject om de voor concerten en sportevenementen met een belangrijkste zakenwijk van Perth via een ondercapaciteit van 15.000 mensen, waar trucks direct grondse spoorlijn naar Fremantle rechtstreeks te de arenavloer op kunnen rijden, plus vijf multifunc- verbinden met Northbridge. Het gebouw opende tionele ruimtes, een ondergrondse parkeergarage afgelopen november zijn deuren en kostte in totaal met 686 plaatsen, een beweegbaar dak van 56 bij 548,7 miljoen Australische dollar (zo’n 355 miljoen 35 meter dat in slechts zeven minuten opent, 36 euro). Inmiddels is het de thuishaven van het lokale bedrijfssuites en een zestal verkooppunten voor basketbalteam de Wildcats en wordt er de Hopman etenswaren en dranken. Beweegbare basketbalCup gespeeld, een internationaal tennistoernooi.
16
1 Verticale of hellende elementen met enkele beglazing
Dwarsdrager Dwarsdrager
SG
SG
Middenstijl Dwarsdrager
Middaenstijl
Dwarsdrager
Middenstijl
SG
Middenstijl
Dwarsdrager
SG
Dwarsdrager
Dwarsdrager Middenstijl
Middenstijl
Dwarsdrager
Dwarsdrager
SG
Middenstijl
Dwarsdrager
Dwarsdrager Dwarsdrager
Dwarsdrager
Middenstijl
SG
Middenstijl Middenstijl
Dwarsdrager
Dwarsdrager
SG
Dwarsdrager
Middenstijl Middenstijl
Dwarsdrager
Middenstijl
Buitenzijde
SG
Middenstijl Dwarsdrager
SG
Middenstijl Dwarsdrager
90º
Binnenzijde
Buitenzijde
Binnenzijde van 24º tot 79º
17
2 Duizend rechthoekige en 9800 driehoekige panelen
DE BEGLAZINGSPANELEN ZIJN GERANGSCHIKT IN OPVALLENDE GEOMETRISCHE PATRONEN
18
ONDANKS DE COMPLEXITEIT VAN HET GEBOUW KUNNEN MENSEN ER GOED DE WEG VINDEN EN KUNNEN BEZOEKERS ELKAAR OP TAL VAN PLAATSEN ONTMOETEN
UNIEKE GEVELS Zowel gezien vanaf de grootse boulevard ten zuiden, als vanaf de hoger gelegen snelweg ten westen is geen van de façades of ingangen van het gebouw belangrijker dan de andere. Kenmerkend zijn de negen unieke façades in de vorm van onderling verbonden veelhoeken die elkaar raken en overlappen. Deze gevels worden op hun beurt verdeeld in krachtige geometrische patronen door de kleur ‘International Klein Blue’, witte en zwarte panelen en beglazing, als weerspiegeling van de explosieve aard van de evenementen die binnenin plaatsvinden. Dit thema wordt voortgezet in de ingangen, foyers en multifunctionele ruimten binnen, waar de kleuren rood, oranje en geel zijn gecombineerd met de houten bekleding. Dit gebruik van kleur ondersteunt de zonering en oriëntatie, en onderstreept tegelijkertijd de bruisende energie van entertainment en sport. LICHTGEWICHT ESTHETISCHE ELEMENTEN In de context van een dergelijk complex gevelsysteem creëerde Reynaers een passende oplossing op basis van de CW 50 structureel ge-
5 De dynamiek van het gebouw krijgt een vervolg in het interieur
klemde vliesgevelserie. De beglazing is aangepast aan een niet-standaard vorm met parallelle ramen voor een naadloze aansluiting op het driehoekige bekledingssysteem van het geheel. Het ontwerp is bestand tegen elke windbelasting, thermische schommelingen, bewegingen van de structuur en systeembelasting die ontstaan door de diagonale dragers van het gebouw. Voor ARM en CCN moest het systeem samensmelten met de lichtgewicht uitstraling van de buitenzijde. Overdag vallen de ramen deels of zelfs geheel weg tussen de andere materialen van de façades. ‘s Nachts daarentegen strijken lichtflitsen over de buitenkant en krijgt het gebouw weer een heel andere uitstraling. In het interieur vormen de ramen de verbinding met de buitenwereld. De raamkozijnen in verschillende hoeken sluiten aan op de patronen aan de buitenzijde die in allerlei richtingen doorlopen. En alsof de constructie en uitstraling van het gebouw nog niet ambitieus genoeg waren, heeft de Perth Arena ook uitgesproken milieuvriendelijke doelstellingen, met mixed-mode natuurlijke ventilatie, energiezuinige convectie-airconditioning,
6 Veel glas en lichtstraten creëren lichte en ruime functionele ruimtes
19
en fotovoltaïsche installaties op het dak. Met U-waarden van circa 1,5 en een SHGC van 0,23 tot 0,6 voldoet het CW 50-systeem aan deze ambities. Bovendien is het gebouw onderscheiden vanwege zijn maatwerkbeglazing door de Australian Window Association in de vorm van de award voor ‘Best Use of Windows and Doors Commercial – New Construction’. Ondanks de complexiteit van het gebouw is het zo ontworpen dat mensen er goed de weg kunnen vinden en bezoekers elkaar op tal van plaatsen kunnen ontmoeten. De circulatieruimten bevinden zich op meer dan vijftig meter hoogte en zijn rondom enorme atriums geplaatst. Trappenhuizen in deze ruimten helpen bezoekers om een beeld te krijgen van welke route zij afleggen, zodat zij zich meer verbonden voelen met de activiteiten die zich op de vele verschillende niveaus afspelen; ze worden daarbij ondersteund door meer dan driehonderd schermen voor digitale informatie. Door de vloerplaten op strategische plaatsen te openen, ontstaat verder weg van het atrium bij de restaurants en bars een intiemere sfeer met lagere
plafonds. Een vergelijkbare aanpak is toegepast voor de hoofdarena zelf. Die kan door middel van gordijnschermen in kleinere ruimten worden ingedeeld, afhankelijk van het evenement, zodat waar nodig meer intimiteit ontstaat. Met de Perth Arena hebben de architecten een gebouw gecreëerd dat met zijn heldere kleuren en dynamische geometrie een ongekende energie uitstraalt waarmee het activiteiten naar de stad zal trekken die er anders nooit waren gekomen. En dat is voor Perth en voor heel West-Australië van het grootste belang: deze arena maakt van Perth een levendige stad met een bruisend sport- en evenementenprogramma.
RECREATIE / ENTERTAINMENT CENTRE PERTH ARENA Architecten: ARM Architecture, Perth en Melbourne, en Cameron Chisholm Nicol, Perth Hoofdaannemer: BGC Construction, Perth Constructeur: Alcom Fabrications, Perth Toegepaste Reynaers-systemen: maatwerkoplossing op basis van CW 50-SC
18049 mm
CW 50-SC
66 º
VOUWLIJN 1
VOUWLIJN 17º
Enkele beglazing
VOUWLIJN
VOUWLIJN
16920 mm
CW 50 met doppen
Dubbele beglazing BINNENZIJDE
1. Enkel glas structureel verlijmde gevel 2. Siliconen rubber 3. SSG siliconen rubber 4. Aluminium paneel
20
5. EPDM membraam 6. Mechanische verankering EPDM 7. Uitsnede in roede 8. Binnenzijde gelakt paneel
CW 50-SC verticale doorsnede hellende elementen
3 CW 50-SC geveloplossing op maat
7
PROJECTOPLOSSINGEN Systemen Projectoplossing gebasseerd op CW 50 structureel verlijmde gevel 1 2
4 7 5 6 8 2 3 1
7
Projectomschrijving Projectoplossing voor een complete voor- en achteroverhellende gevel Speciale glassteunen en T-verbinding zijn nodig om de onregelmatig gevormde elementen te kunnen produceren. Opnemen van afwijkend gevormde verticaal openende ramen in de gevel Speciale hoekverbinders Projectmatig ontwikkelde profielen en koppelprofielen De frames moesten zo transparant mogelijk zijn met zo min mogelijk zichtbaar aluminium door het glas Projectmatig laksysteem voor profielen en accecoires Elementen Koppelprofielen van sommige elementen zijn verbonden aan een stalen sub-structuur Diverse elementen van verschillende afmetingen en onregelmatige vormen Lucht- wind- en waterdichtheidstesten in het Reynaers Institute Beglazing Sommige elementen in enkele en in dubbele beglazing Akoestische varianten met een 32 mm spacer en een akoestische laag tussen de glasplaten In verband met de hoge gewichten veroorzaakt door de hellingshoek, is er speciale beveiliging aangebracht om te voorkomen dat het glas eruit valt
2 Heldere kleuren en dynamische geometrie
‘S NACHTS STRIJKEN LICHTFLITSEN OVER DE BUITENKANT EN KRIJGT HET GEBOUW WEER EEN HEEL ANDERE UITSTRALING
21
PROJECT
22
DOHA, QATAR Tekst: Viveka van de Vliet Fotografie: Mohammed Al Najjar
23
QATAR NATIONAL CONVENTION CENTRE
MULTIFUNCTIONELE ONTMOETINGSPLEK
24
DE ARCHITECT KREEG EEN OPPERVLAK VAN IN TOTAAL 200.000 VIERKANTE METER TOT ZIJN BESCHIKKING
T
oen de toonaangevende Japanse architect Arata Isozaki het Qatar National Convention Center ontwierp, kwam hij met een spectaculaire en uitnodigende entree in de vorm van twee in elkaar verstrengelde bomen die het dak van het opvallende gebouw dragen. Het QNCC als multifunctionele ontmoetingsplek. Een conferentiecentrum dat plaats biedt aan concerten, gala’s en tentoonstellingen.
6 De glazen gevel omspant een oppervlak van 250 meter breed en 15 meter hoog
Het Qatar National Convention Center (QNCC) ligt in ‘Education City’, niet ver van het moderne van wolkenkrabbers voorziene zakencentrum in Doha, de hoofdstad van de oliestaat Qatar. Het opmerkelijke designicoon bevindt zich op de enorme campus tussen faculteiten van ’s werelds beste universiteiten, waaronder Weill Cornell, Texas A&M, en Georgetown, maar ook onderzoeks- en technologie-instituten als het Sidra Medical and Research Center en Qatar Science & Techno-
25
logy Park. Op deze plek heeft Qatar ambitieuze toekomstplannen, zoals de kenniseconomie: hier moeten olie en gas plaatsmaken voor wetenschap en opleiding, voor innovatie, technologie, en ondernemerschap. Hier kreeg architectenbureau Arata Isozaki & Associates een totale oppervlakte van 200.000 vierkante meter tot zijn beschikking. Het realiseerde drie gebouwen: het conferentiecentrum, de tentoonstellingsruimte en de
parkeergarage. Het vier verdiepingen tellende opvallende hoofdgebouw bezit een ronduit spectaculaire entree. De twee 250 meter hoge Sidra-bomen van gebogen staal die het dak dragen, zijn ware blikvangers. Maar dat niet alleen. De sidra is niet willekeurig gekozen. Deze boom is een icoon in de Qatarse cultuur: van origine een baken in de woestijn en door bedoeïenen gebruikt als ontmoetings- en schuilplaats.
26
BEZOEKERS VOELEN ZICH NIET VERLOREN OF NIETIG, VOORAL DANKZIJ DE KEUZE VAN HET MEUBILAIR EN DE ZORGVULDIG GEPLAATSTE LOUNGEFACILITEITEN
5 Daglicht zorgt voor een gevoel van ruimtelijkheid
SYMBOLISCHE ONTMOETINGSPLEK Met deze symboliek zet de architect meteen de toon: het conferentiecentrum is een ontmoetingsplek. Buiten kunnen studenten en wetenschappers kennis uitwisselen in de schaduw onder de boom, binnen wordt de bezoeker uitgenodigd toe te treden tot een conferentiehal waar alles groot, hoog en transparant is. Met veel daglicht wordt een ruimtelijk gevoel gecreëerd. Door toepassing van het smalle CW 50 systeem kan de verlengde vliesgevel een maximum aan licht binnenlaten. Toch voelen bezoekers zich niet verloren of nietig, deels dankzij de keuze van het meubilair en de zorgvuldig geplaatste loungeplekken waar het comfortabel toeven is. Dat bezoekers het gevoel hebben onderdeel te zijn van een groot geheel, heeft de architect mede bereikt door de mogelijkheid te creëren om ruimten flexibel in te delen, door beweegbare plafonds en veel licht toe te laten. Het hoofdgebouw is verbonden door twee aaneengeschakelde ovale volumes. De parkeergarage kan ruim drieduizend auto’s en veertig bussen herbergen. In het andere gebouw realiseerde de architect een multifunctionele tentoonstellingsruimte met een totale oppervlakte van 40.000 vierkante meter. Een zaal die evengoed wetenschappers kan herbergen voor een seminar, als vierduizend internationale bezoekers van de klimaatconferentie van de Verenigde Naties, een van ‘s werelds grootste conferenties ooit met 17.000 gedelegeerden die dit evenement bijwoonden. Dit zette het kersverse QNCC meteen op de kaart op het gebied van logistiek (het soepel verplaatsen van grote groepen mensen) en techniek (audiovisuele, akoestische en hightech hoogstandjes zijn weggewerkt in mobiele plafonds). Met als kers op de taart lampen die open en dicht kunnen als een lotusbloem. Het QNCC omvat ook een theater met 2300 stoelen en een toneel dat gekenmerkt wordt door warme kleuren en luxueuze materialen. Dan zijn er nog drie auditoria, 52 kleinere ontmoetingsruimtes, een zaal voor gala’s of andere activiteiten, zes luxe VIP-lounges met vijfsterrencatering en zeven ‘hospitality suites’. Zo is QNCC een van de chicste, meest flexibele en grootste conferentiecentra in het Midden-Oosten.
LICHT EN GROEN Het project-team van Reynaers leverde de oplossingen om de transparante verlengde glazen façade met een spanbreedte van zeker zestien meter zonder extra ondersteuning te kunnen dragen. De façade met aluminium en staal is aan de binnenzijde bekleedt met roestvrijstalen kappen en versterkt met OS-façades van 650 millimeter diep over een oppervlak van 5500 vierkante meter. QNCC is bovendien duurzaam ontworpen. Het ‘groene’ gebouw is gebouwd volgens de zogenoemde ‘US Green Building Council’s Leadership in Energy and Environment Design’ (LEED) gold-certification standaard. Dankzij innovatieve oplossingen voor onder andere zuinig water- en energiegebruik is het gebouw zeker 32 procent zuiniger dan vergelijkbare gebouwen die geen gebruik maken van deze technologische innovaties. Een van die innovaties is de toepassing van 3500 vierkante meter aan zonnepanelen die ruim twaalf procent van de energiebehoefte leveren. Daarbij wordt in de tentoonstellingsruimten energie-efficiënte ledverlichting toegepast. In de toekomst moet een treinstation het zakencentrum van Doha verbinden met Education City, en worden meer parkeergarages en luxe hotels gebouwd. Hierdoor wordt het QNCC nog bereikbaarder voor nog meer mensen.
QATAR NATIONAL CONVENTION CENTRE Hoofdarchitect: Arata Isozaki & Associates, Tokio en Londen Overige architecten: Halcrow Yolles/RHWL, Londen (conferentiecentrum) - Burns and McDonnel Inc., VS (tentoonstellingsruimte) - WS Atkins and Partners, Londen (hoofdparkeergarage) Projectmanagement: ASTAD Constructiemanagement: KEO International Consultants & ASTAD Aannemers: Baytur Insaat Tahhut A.S., Turkije (conferentiecentrum), Victor Buyck Steel Construction Sdn. Bhd. (sidrabomen) - Maleisië, Eversendai Engineering Qatar W.L.L. Ontwikkelaar: Qatar Petroleum, Doha Constructeur: Jungbluth Alu Partners SA, Herstal (België) Toegepaste Reynaers-systemen: CW 50, CW 50 bespoke solution, CW 50-Ra, CS 59-Pa, CS 68
27
70 mm 40 mm
PROJECTOPLOSSINGEN Systemen Projectoplossing gebaseerd op vliesgevel CW 50 10
Project omschrijving Projectoplossing maakt extreme overspanning mogelijk 250 meter brede x 15 meter hoge gevel zonder afsteunpunten. Gevel moest zo transparant mogelijk zijn en doorbuiging voorkomen Profielbreedte: 70 mm Breedte van afdekkap: 50 mm Profielen verbonden met een slanke stalen structuur die volledig bekleed is aan de binnenzijde met stalen afdekkap Versterking met 4 glazen vinnen per gevelmodule van 2 meter breedte (elke module bestaat uit 4 elementen op elkaar) Spanningsbanden worden achter de glazen vinnen geplaatst voor extra sterkte, stijfheid en het stellen van de beugels. Glazen vinnen 650 mm diep en 40 mm dik (3 panlen van 12 mm gelaagd glas met PVB-film ertussen) De vinnen worden gelijmd in een aluminium profiiel en dan gemonteerd op de slanke stalen constructie. Gewicht: 225 kg per vin, 900 kg in totaal per module
256.7 mm
9
6
8 7
5
28 4 113.5 mm
3 2 46.3 mm
2
Beglazing Dubbel gelaagd glas met een dikte van 46,5 mm Inbraakwerend en explosiewerend Gewicht: 530 kg per element Testen Lucht-, wind- en watertests in het Reynaers Instituut Waterdichtheid tot 600 Pa Luchtdoorlatendheid (afwijking) tot 1200 Pa Veiligheidstest tot 1800 Pa 13,5 kN per element 5 4 kN per module
1
50 mm 76.4 mm
5
Elementen 4 elementen per module 3,75 m hoog en 2 meter breed Totaal gewicht van 1 glasmodule inclusief stalen structuur, profielen en vinnen: 3,7 ton
1 CW 50 Dwarsdrager verticale doorsnede
11
5 CW 50 Middenstijl horizontale doorsnede
1 71.4 mm
50 mm
4
11
100.2 mm
46.3 mm
1. Aluminium afdekkap 2. EPDM afdichting 3. Aluminium glaslat 4. Stalen structuur 5. RVS afdekkap 6. Lijm profiel
7. Norton band 8. Siliconen afdichting 9. Glazen vin 10. RVS afsteunpunt 11. Aluminium dorpel
2 Per module ondersteunen vier glaslamellen de vijftien meter hoge gevel
29
PROJECT
30
LAKE WAKATIPU HOUSE
VAKANTIEHUIS MET UITZICHT
QUEENSTOWN, NIEUW-ZEELAND Tekst: Andrew Guest Foto’s: James Jubb
31
32 2 Fantastisch uitzicht op het meer en de bergen
D
e ligging aan de oever van Lake Wakatipu op het Nieuw-Zeelandse Zuidereiland en omgeven door een uitgestrekt berggebied heeft Queenstown een benijdenswaardige reputatie opgeleverd als het mooiste aan een meer gelegen ‘alpiene vierseizoenenresort’ van het zuidelijk halfrond. Een titel die het aantal van 19.000 permanente inwoners gemiddeld met 1,9 miljoen bezoekers per jaar opschroeft. Het centrum van Queenstown ligt aan de noordzijde van het meer, terwijl aan de zonniger oever georiënteerd op het noorden, tegenwoordig veel ontwikkeling plaatsvindt. Hier steekt het schiereiland Kelvin Heights het water van Lake Wakatipu in. Dat biedt een fenomenaal uitzicht op het meer en de bergen
ten noorden en zuiden. Het was op precies zo’n locatie dat de Nieuw-Zeelandse Anne en de Australiër Bryan Oliver een perceel kochten met daarop een bescheiden ‘hutje’. Het plan was om er een vakantiehuis voor henzelf, hun familie en hun vrienden te bouwen, terwijl hun thuisbasis zo’n 6400 kilometer verderop ligt in de Australische stad Perth. Het in Queenstown en Auckland gevestigde Koia Architects ontwierp vier eenvoudige boxachtige units en bekleedde deze met cederhout. Via treden van schist, een lokale soort leisteen, wordt het steil hellende terrein tussen Peninsula Road en het meer overbrugd. Met name dankzij een reeks raam- en deursystemen van Reynaers profiteert
33
deze woning optimaal van het uitzicht en de lichtinval op deze prachtige locatie. Hiermee wordt de doelstelling van de architectom een huis te ontwerpen waarin de grens tussen binnen en buiten vervaagt, gerealiseerd. Dit effect wordt versterkt door het gebruik van schist voor binnen en buiten en de grijze Kerlite-tegels waarmee zowel de binnen- als de buitenvloeren zijn gelegd. De architect wilde een gebouw creëren dat inspeelt op de locatie in plaats van zich ertegen af te zetten. De klanten vroegen om een huis waarin ze evenveel tijd binnen als buiten konden doorbrengen, zoals bij Nieuw-Zeelanders gebruikelijk is. FENOMENAAL UITZICHT Bij binnenkomst van de woning vanaf de
zuidzijde gaat de blik onmiddellijk naar het meer en de bergen in de verte; de belangrijkste leefruimte bevindt zich namelijk zes treden lager. Naar links voert de entreehal naar de trap richting grote slaapkamer en de logeerkamer of zitkamer. Op het bovenste niveau van het huis zijn Reynaers CS 77-ramen geplaatst in de noord-, oost- en zuidgevels, zodat deze kamers een fenomenaal uitzicht bieden op het meer en de bergen aan weerszijden van het schiereiland. Net als alle trappen in dit huis is ook de trap die naar deze verdieping leidt, bekleed met lamellen van rimu, een inheemse NieuwZeelandse houtsoort. Dit hergebruikte materiaal is afkomstig van het oorspronkelijke ‘hutje’ en van andere gesloopte huisjes. Rimuhout
34
HET UITZICHT EN DE LICHTINVAL VAN DE LOCATIE WORDEN MAXIMAAL BENUT
35
36
loopt als een warmtegeleider door de verschillende delen van het huis en zorgt tegelijk voor een verbinding met zijn locatie en met het verleden.
vergezichten op het noorden. De volgende trap, weer bekleed met rimuhouten lamellen, leidt omlaag naar de onderste verdieping van het huis.
SCHUIFDEUREN De leefruimte strekt zich uit over de volle breedte van de woning en combineert haardhoek, zitgedeelte, eetkamer en keuken. Met een combinatie van grote schuifdeuren uit het Reynaers CP 155-systeem en Reynaers CS 77 vaste ramen kon Koia een volledig thermisch geïsoleerde lichtdoorlatende noordgevel ontwerpen, waarbij het mogelijk is de CP 155-ramen opzij te schuiven om het ruime balkon bij de leefruimte te betrekken. Een royaal uitstekende overhang van het dak van de leefruimte vermindert hier de behoefte aan zonwering tegen de felle zomerzon.
De architecten hebben lokale materialen gecombineerd met de nieuwste beglazings- en aluminiumtechnologie van Reynaers. Zo is een verbluffend huis ontworpen waarin het in elk van de vier zeer uiteenlopende seizoenen in Queenstown heerlijk wonen is.
Een trap achter de stenen muur aan de westzijde, verlicht door Reynaers CS 77-ramen, voert omlaag naar nog twee slaapkamers, een badkamer en een wasruimte. In deze twee slaapkamers bieden Reynaers CP 96-schuifdeuren fantastische
LAKE WAKATIPU HOUSE QUEENSTOWN Architect: Koia Architects, Queenstown & Auckland Hoofdaannemer: Justbuilditnz, Queenstown Constructeur: Unique Window Technique, Whangarei Toegepaste Reynaers-systemen: CS 77, CP 96, CP 155, CF 77
Grote schuifdeuren brengen de buitenwereld naar binnen 1 2
37
PROJECT
38
ETOPIA CENTRO DE ARTE Y TECNOLOGIA
ZARAGOZA, SPANJE Tekst: Sander Laudy Fotografie: Wenzel
39
GEORDENDE CREATIVITEIT
H
et Etopia Centro de Arte y Tecnologia (CAT) in de Spaanse stad Zaragoza is toegankelijk en licht en tegelijkertijd solide en modern. Het is een open plek waar creatievelingen, ingenieurs en het grote publiek elkaar kunnen ontmoeten. MCBAD/ Colomer Dumont architecten ontwierp een expressief gebouw waar research, kunst, economie, communicatie, cultuur en techniek samensmelten.
40
Aan zijn positie in de stad zal het niet liggen. Etopia Centro de Arte y Tecnologia maakt onderdeel uit van ‘La Milla Digital’ (de Digitale Mijl), een aaneenrijging van ontwikkelingen en activiteiten op het gebied van digitale-mediatechnologie, die vanuit het centrum de link leggen naar het voormalige expo-terrein. Sleutelstuk in deze sequentie is het hogesnelheidsstation Delicias. Etopia ligt daar precies tegenover en wordt ermee verbonden door een elegante hangende voetgangersbrug. Zo is dit centrum geworteld in zijn omgeving en tegelijk verbonden met de wereld.
De compositie van het gebouw weerspiegelt de behoefte aan rationaliteit die in Spanje de laatste jaren duidelijk de kop op steekt. De financiële crisis en het faillissement van verschillende uitzinnige en extravagante projecten hebben geleid tot een reflectie omtrent de vorm van de architectuur. De architecten van MCBAD hebben altijd al een voorkeur gehad voor het ontwerpen van heldere, regelmatige volumes, maar in dit geval is het resultaat ook een duidelijke weerspiegeling van de tijd die Spanje beleeft. De ingetogen materialisering maakt het complex al vanaf ver tot een duidelijke eenheid. Drie blokken van vergelijkbare proporties zijn aan elkaar gekoppeld door een plint van twee lagen, die op meerdere punten geopend is en aanhaakt op het omliggende park. ONTMOETINGSPLEK Binnen het gebouw zijn op 16.000 vierkante meter vloeroppervlak drie dubbelhoge ruimtes gerealiseerd. Dat maakt meteen duidelijk dat het gebouw een ontmoetingsplek is. Een open
ruimte waar iedereen - van zakenman tot kunstenaar en techneut - workshops, thinktanks en trainingen kan houden, en innovatieve ideeën kan ontwikkelen en delen. Het is een platform vanaf waar startende bedrijven en ondernemers zichzelf kunnen lanceren. Om dat mogelijk te maken, zijn er voor startende bedrijven rond de entree een auditorium en een serie ruimtes beschikbaar waarvan het karakter geleidelijk verschuift van publiek toegankelijk naar meer privé. Deze flexibiliteit en informaliteit zijn bedoeld om de kruisbestuiving tussen ondernemers en het contact met mogelijke klanten te vergemakkelijken. Zo zal het sociale klimaat het economische hopelijk positief beïnvloeden. De verschillen tussen de gevels zijn wat betreft contrasten subtiel. Twee blokken wisselen glazen elementen af met aluminium gevelpanelen, terwijl het derde blok omhuld is door een matglazen vliesgevel. De gevelelementen van alle drie de volumes hebben met elkaar gemeen dat ze overal de
41
3 Subtiele contrasten tussen de diverse gevels
Etopia is een open ruimte waar kunstenaars, ingenieurs en het publiek bij elkaar kunnen komen 7
42
2 Een voetgangersbrug verbindt Etopia met het tegenovergelegen station
6 CW 50-SC glaselementen lopen van vloer tot vloer
maat van de diverse verdiepingen aangeven. Deze modulaire vormgeving is de voornaamste oorzaak van de industriële-technologische uitstraling van het complex. Deze afbakening van de glasvlakken is de uitdrukking van een rationale en snelle uitvoering van de bouw, die met standaardoplossingen niet eenvoudig te realiseren is. Voor dit project zijn profielen toegepast die zijn gebaseerd op het CW 65-gevelsysteem van Reynaers, met diepere inbouwafmetingen om dezelfde smalle aanzichten van 65 millimeter te behouden. Ook werd er een extra verankering opgenomen van de glaspanelen die van vloer tot vloer lopen. Uiteindelijk maakt het elegante gevelbeeld met de rustige, maar geprononceerde glasvlakken zo’n lichte indruk, dat zelfs de grotendeels dichte gevels niet hermetisch overkomen. TOEGANKELIJK EN LICHT Deze uitstraling van toegankelijkheid komt op de begane grond met al zijn openingen, tot zijn hoogtepunt. Dit gevoel is essentieel voor het bedrijfsimago van het Etopia, dat als creatieve broedplaats een belangrijke publieke rol te vervullen heeft. De plint bestaat daarom grotendeels uit glasvlakken, die in meer of mindere mate zonwerende elementen bevatten. Voor de bovenliggende volumes was het ook zeer belangrijk dat de kozijnen zo fijn mogelijk over zouden komen. Met dit doel is het Reynaers CS 68-HV raamprofiel toegepast, waarbij het bewegende deel van buitenaf gezien zelfs volledig wegvalt achter het vaste kozijn.
Het zou niet de eerste keer zijn dat de omgeving van een expo-terrein jaren na afloop van een evenement een treurige aanblik biedt. Er was de gemeente, als opdrachtgever van het Etopia, daarom veel aan gelegen om op deze locatie een brandpunt van activiteiten te creëren. Dat het project niet alleen voor de lokale bevolking maar ook voor iedereen die met de hogesnelheidslijn in Zaragoza aankomt, een referentie moest zijn, is evident. De combinatie van economie en kunst, van research en openheid en van industrie en creativiteit, kan tegenstrijdig overkomen, maar juist daar zal de kracht van dit centrum in moeten liggen. De architectonische expressie van het gebouw maakt dat in ieder geval mogelijk.
ETOPIA CENTRO DE ARTE Y TECNOLOGIA Architect: MCBAD/ Colomer Dumont, Valencia Hoofdaannemer: UTE Sacyr, S.A.U.- Marcor Ebro, S.A. Investeerder: Ayumiento de Zaragoza, Zaragoza Constructeur: Eurosca, Huesca Toegepaste Reynaers-systemen: maatoplossing gebaseerd op CW 65-EF, CW 50-SC, CS 77, CS 68-HV
43
PROJECTOPLOSSINGEN Systemen Projectoplossing gebaseerd op CW 65-EF/SG elementgevel CW 50-SC CS 68 draairaam met verborgen vleugel in CW 65-EF CS 77 toegangsdeur
400 mm
1
Projectomschrijving Ontwikkeling van diepere profielen om de gewenste lx-waardes te verkrijgen van de elementen met grote overspanning CW 65-EF/SG profielen met een diepte van 195,5 mm
2 3960 mm
Elementen In totaal 500 elementen Verdiepingshoge prefab elementen 3960 mm 4500 mm Geinstalleerd zonder drempel voor een onbelemmerd uitzicht Gevel met glas- of aluminium panelen Speciaal anker ontwikkeld om glaspanelen te kunnen afsteunen 90 openende elementen in CS 68-HV
3560 mm
800 mm
800 mm
800 mm
1600 mm
800 mm
Beglazing Structureel verlijmde beglazing Glas verbinding direct op het hoofdframe (geen cassette)
1600 mm
3 Doorsnede 1: CW 65-EF/SG – horizontale doorsnede kaderprofiel
CW 65-EF-SG Geveloplossing op maat
44
4 Doorsnede 2: CW 65-EF/SG – horizontale doorsnede T-profiel met CS 68-HV
1. Buitenkader 2. T-profiel 3. Afdichting 4. Verbindingsprofiel 5. Structurele siliconen rubber
6. Afdichting 7. Isolatie 8. Gipsplaat 9. Aluminium paneel 10. Buitenkader CS 68 11. Vleugel CS 68
8 65mm 28mm
9 mm
65 mm
28mm
3 8
2
1
169.3 mm
195.5 mm 195.5 mm 236.8 mm 237.3 mm
237.3 mm
237.3 mm
3 7
4 5
4 7mm
16mm
68 mm
6 5
SSG
SSG
9
6
16mm
101 mm 117 mm
11
10
CS 68-vensters met verborgen vleugel zijn in de gevel geïntegreerd voor een strakke uitstraling 2
DE CONSTRUCTIE OMVAT EXTRA VERANKERING VAN DE GLASPANELEN DIE VAN VLOER TOT VLOER LOPEN
45
PROJECT
46
PARAGON TOWER ANKARA, TURKIJE Tekst: Omer Kapinak Foto's: Selçuk Çınar
TOREN MET SOLIDE DYNAMIEK 47
48
Een eenvoudig, rechthoekig prisma verrijst vanaf zijn basis 1
V
anaf zijn basis verrijst Paragon Tower in de vorm van een eenvoudig rechthoekig prisma. Dit kantoorgebouw is ontworpen door architect Gokhan Aksoy en bevindt zich in de wijk Çukurambar in de Turkse hoofdstad Ankara. Het omvat 27 verdiepingen aan kantoorruimte en vijf verdiepingen voor sociale en commerciële faciliteiten, naast facilitaire ruimten, parkeerplaatsen en tuinen. Het rechthoekige perceel ligt aan een belangrijke verkeersader in een van de nieuwe wijken van Ankara, waar de afgelopen tien jaar tal van dergelijke gebouwen zijn verrezen. Deze kantoortoren is een eenvoudig rechthoekig prisma met twee in elkaar grijpende, L-vormige verdiepingen rondom de liftschacht met het trappenhuis in het midden. Het vloeroppervlak wordt elke hogere verdieping kleiner, waardoor de toren als geheel een dynamische diagonale vorm krijgt.
49
De kantoorruimten op de 27 verdiepingen beslaan in totaal ongeveer 12.000 vierkante meter, terwijl de hele constructie 32 verdiepingen telt met een oppervlak van in totaal 44.600 vierkante meter. Hieronder bevinden zich ook sociale en commerciële faciliteiten, naast facilitaire ruimten en parkeerplaatsen. Op de 7e en 17e verdieping van het gebouw bevinden zich vier halfopen 'verdiepingstuinen', die fungeren als café, restaurant of algemene ontmoetingsplek voor kantoormedewerkers. Ook de bovenste verdieping herbergt een royaal bemeten restaurant met onbelemmerd uitzicht over de stad. Het gebouw is voorzien van twee ingangen, die vanwege het hellende terrein op verschillende niveaus op de begane grond liggen. De lager gelegen ingang verschaft toegang tot de toren zelf, terwijl de hoger gelegen ingang uitkomt op de binnenplaats aan de voet van het terras. Bij de ingang van de toren zelf verspringt het kantorenblok naar binnen, waardoor een openbare ruimte ontstaat die extra nadruk krijgt dankzij de overkapping.
Elke verdieping hoger neemt het vloeroppervlak af, waardoor een diagonale vorm ontstaat 2
50
BIJ DE INGANG VAN DE TOREN VERSPRINGT HET KANTORENBLOK IETS NAAR BINNEN. DE OPENBARE RUIMTE DIE DAARDOOR ONTSTAAT, WORDT BENADRUKT DOOR DE OVERKAPPING
51
3 Op deze dichtbebouwde locatie in de stad wordt op ingenieuze wijze maximaal vloeroppervlak gecreëerd
De bovenste binnenplaats is verfraaid met beplanting en stadssculpturen om een aangename omgeving te creëren voor het publiek. UITNODIGENDE BINNENPLAATS De bovenste binnenplaats legt de link tussen de toren en de voet. De overkapping versterkt dit effect, omdat die het gebouw verbindt met de losstaande units rondom de binnenplaats. Deze bevat semipublieke ruimten, die het publiek uitnodigen om de open ruimten op de begane grond te gebruiken en interactie aan te gaan met het gebouw.
52
PARAGON TOWER Architect: Gökhan Aksoy Mîmarlik, Ankara Hoofdaannemer: Ufuk Mesken Inșaat, Ankara Investeerder: Bayraktar Inșaat, Ankara Constructeur: Panel Cephe, Ankara Toegepaste Reynaers-systemen: CW 50, CW 50-SC
De Paragon Tower vertoont veel overeenkomsten met zijn soortgenoten die her en der in de wijk verspreid staan. Zoals op veel dichtbebouwde stedelijke locaties geldt, moest ook hier de architect het vloeroppervlak maximaliseren. Ook kon hij zijn creativiteit alleen kwijt in de vormgeving van de façade, omdat de volumes deels bepaald worden door beperkende wetgeving met betrekking tot zonering. Door op elke volgende verdieping het vloeroppervlak aan te passen, heeft hij in dit geval een dynamische en esthetisch fraaie asymmetrische vorm kunnen creëren. Bovendien is deze dynamiek gerealiseerd zonder afbreuk te doen aan een model met een centrale facilitaire kern. De patronen die de geanodiseerde bekleding en de CW 50-SC en CW 50-systemen van Reynaers op de façade vormen, zetten de dynamiek van deze toren nog extra kracht bij. ZWEVENDE OVERKAPPING Het succes van het gebouw is voor een groot deel te danken aan de publieke ruimten op de begane grond, waar met veel architecturaal vakmanschap de nadruk op wordt gelegd. De twee grote onafhankelijke units die zich aan de rand van het rechthoekige perceel bevinden, zijn ontworpen als grote winkelpanden en zijn via een stijlvolle zwevende overkapping slim verbonden met de voet van de toren. De binnenplaats die tussen deze losse units en de overkapping ontstaat, is goed geïntegreerd met de voet van de toren en bedoeld als openbare ruimte in de hoofdstad.
3 Bezoekers komen binnen in de open en lichte ontvangstruimte
53
6 De verlichte Paragon Tower is een opvallend ijkpunt
INNOVATIES
MEER GLASGEWICHT DOOR NIEUWE GLASSTEUNEN
54 5
GEOPTIMALISEERD VOOR GEBRUIK VAN DRIEDUBBELE BEGLAZING, WAARMEE OOK DE ISOLATIEWAARDE ENORM VERBETERT
CW 50 met kokervormige afdekkap
Het vliesgevelsysteem CW 50 kenmerkt zich door een hoge wind- en waterdichtheid en het toelaten van een maximum aan licht. Reynaers komt verder tegemoet aan de behoefte aan veel licht door de mogelijkheid te bieden grote glasoppervlakten te dragen. Hierdoor kan nog meer licht binnenkomen. Met deze technische verbetering is het CW 50 systeem geoptimaliseerd voor het gebruik van driedubbel glas, waardoor tevens de isolatiewaarde sterk toeneemt.
worden door de profielen. Een standaard glassteun kan daardoor tot een gewicht van 200 kilo dragen, waar voordien een belasting van 120 kilo mogelijk was. De zogenoemde ‘tubulaire’ glassteunen hebben eveneens een verbetering ondergaan en kunnen nu in plaats van 150 kilo, een beglazing van 310 kilo dragen. En tot slot de T-vormige glassteunen: die kan een gewicht van 450 kilo dragen, terwijl dat voorheen 350 kilo was.
Deze verbetering is gerealiseerd door op specifieke plaatsen minimale hoeveelheden materiaal aan de profielen toe te voegen. Dit ogenschijnlijk kleine detail, zorgt ervoor dat zwaardere glaspartijen beter en steviger ondersteund kunnen
Door dit technische redesign is het nu niet meer nodig bij een gewicht boven de 120 kilo over te stappen naar duurdere glassteunen. Hierdoor is het vernieuwde CW 50 systeem steviger en veiliger tegen een zeer concurrerende prijs.
PURITY HANG- EN SLUITWERK De eerste serie unieke PuRity-handvatten voor standaard deuren, ramen en schuifdeuren is in het voorjaar van 2013 gelanceerd. Purity koppelt een fraai design aan functionaliteit, verenigt de kwaliteit van innovatieve materialen, productie, assemblage en modulaire mogelijkheden en is gemaakt van een nieuw materiaal Pura™*, waarvoor Reynaers wereldwijd het exclusieve alleenrecht heeft verworven voor de toepassing in handgrepen. Dit innovatieve materiaal biedt vele voordelen: het is niet corrosief, hypoallergeen en honderd procent recyclebaar.
systeem voor naar buitendraaiende ramen. Cockspur handvaten bevatten een soort kruk waarmee de ramen worden afgesloten, niet door gebruik te maken van een slot, maar van een zogenoemde ‘safety pin’. Cockspur is de beste handvatoplossing voor het topsegment naar buitendraaiende ramen op markten zoals het Verenigd Koninkrijk en Azië. ‘Offset’ handvat voor deuren De reeks handvaten voor deuren is uitgebreid met een ‘offset’ handvat, dat zijn unieke uitstraling dankt aan een verspringend mechanisme. Dit design maakt het
55
3 Purity raamhandgreep in Sapphire Black
6 Purity verzonken handgreep in Lithium
6 Purity vergrendelbare raamhandgreep in Sapphire Black
De grote belangstelling vanuit de markt voor de exclusieve PuRity-design handvatten heeft Reynaers doen besluiten de toepassingen uit te breiden. De nieuwe oplossingen zullen begin 2014 op de markt verschijnen. Sloten voor ramen Reynaers breidt de reeks PuRity-producten uit met de ontwikkeling van sloten in het handvat voor ramen. Niet alleen het design is aantrekkelijk, de afsluitbare handgreep biedt bovendien een belangrijke en interessante toevoeging aan de veiligheid van het product. In elke positie waarin de handgreep wordt gezet, is de vergrendelmethode toepasbaar. Cockspur voor naar buiten draaiende ramen Cockspur is een ingenieus en veilig vergrendel-
6 Purity verzonken deurgreep in Moonlight White
vrijwel onmogelijk dat kleding blijft haken of handen bezeerd raken en biedt tegelijk een zeer eenvoudige manier om deuren te openen en te sluiten. Het ‘offset’ handvat vormt bovendien een goede oplossing met betrekking tot veiligheid. Met name in openbare gebouwen waar veiligheid voorop staat zoals ziekenhuizen en hotels, is deze PuRity-variant een zeer welkome verbetering. De offset-handvaten kunnen ook voor deuren van nooduitgangen worden gebruikt. Alle PuRity-handvaten zijn verkrijgbaar in drie fraaie standaardkleuren: Sapphire Black, Moonlight White, en Lithium. Op aanvraag zijn er vijf extra kleuren beschikbaar: Or, Obsidian, Polaris, Eclipse, en Belgian Chocolate. • In samenwerking met ENTECH srl
INNOVATIES
56
HI-FINITY: ARCHITECTURALE VRIJHEID VOOR ENERGIEZUINIGE WONINGEN Tot de huidige trend in de architectuur behoren grote glaspartijen die zorgen voor veel licht, openheid en weidse vergezichten. Met dit concept in het achterhoofd heeft Reynaers Hi-Finity ontworpen. Een elegante, modern ogende schuifwand die reikt van de vloer tot aan het plafond en zich over de gehele lengte van de gevel uitstrekt. De strak belijnde, slanke profielen zijn nauwelijks zichtbaar waardoor de enorme transparante glaswand met een maximale hoogte van 3, 5 meter het interieur naadloos verbindt met de buitenwereld. Reynaers biedt hierbij nu ook een extra mogelijkheid: een Hi-Finity hoekoplossing waardoor een nog groter gevoel van openheid en transparantie ontstaat. Drievoudig glas Naast de serie met dubbel glas, is nu ook een variant in drievoudig glas beschikbaar. Daartoe is de inbouwdiepte van het systeem verhoogd tot 179 mm, t.o.v. de 147 mm voor het dubbelglassysteem. Met Ud-waarden beneden 1.0 W/m²K kunnen deze glaspartijen ook toegepast worden in energiezuinige woningen. Hiermee haalt Hi-Finity het energiebesparende Minergie-label. Ook een hogere luchtdichtheid - klasse 4 - zorgt
dat dit systeem beter isoleert en het is daardoor nog geschikter gemaakt voor woningen in kuststreken en vergelijkbare open gebieden. Grote glaspanelen Het systeem kan schuivende glaspartijen tot 500 kilo probleemloos dragen. Deze grote driedubbele glaspartijen kunnen met de hand in een vloeiende beweging worden geopend dankzij een speciaal ontworpen wielbasis die op twaalf hoogwaardige lagers loopt. De glaspanelen openen nog comfortabeler door met een druk op de knop de verborgen elektrische motor te activeren. Mede door de gelaagdheid van het glas en een ingenieus weggewerkt vergrendelingsmechanisme, is Hi-Finity een sterk inbraakwerend systeem dat voldoet aan de RC2-normen. Het Hi-Finity-systeem is dé oplossing voor grote opengaande transparante delen in energiezuinige woningen.
CS 86-HI VOOR NAAR BUITENDRAAIEND RAAM CS 86-HI zorgt voor perfecte isolatie en uitstekende luchtdichtheid. Het systeem kan grote afmetingen glas aan en wordt bovendien gekenmerkt door een esthetisch design. Reynaers breidt dit assortiment dan ook verder uit: CS 86-HI is nu ook geschikt voor naar buitendraaiende ramen. Om een hoge isolatie en goede luchtdichtheid te garanderen, is het naar buitendraaiende raam voorzien van een middendichting. In verband met grote afmetingen van het glas, kan een naar buiten draaiend raam een maximale hoogte aan van 2400 mm, en een breedte van 1600 mm. Ook kan het een gewicht tot 170 kilo dragen.
3 CS 86-HI naar buiten draaiend raam
Hi-Finity hoekoplossing met driedubbele beglazing 4
57
REFERENTIES
In het historische district met het Kremlin en de Tretyakov Galerie als buren, staat dit opmerkelijke kantorencomplex aan de oevers van de Moskva. De vier gebouwen met verschillende vormen en hoogtes buigen mee met een licht gekromde weg en worden gekarakteriseerd door moderne gerasterde façades, panoramische ramen en - uitzonderlijk in Moskou: terrassen. Het complex herbergt winkels, een restaurant en hightech kantoren met veel staal en glas.
ZAKENCENTRUM AQUAMARINE Architect: Speech, Moskou Investeerder: PSP Forman, Moskou Constructeur: Narat-StekloStoy, Saratov Toegepaste Reynaers-systemen: CS 77, CW 50
BRUZ, FRANKRIJK Een technisch en ecologisch hoogstandje. De dubbele façade is karakteristiek voor de moderne universiteit: een huid van steen en gegalvaniseerd staal is voorzien van een extra glaslaag. Deze opmerkelijke dubbele gevel is zowel isolerend als zonwerend. Het gebouw kreeg energielabel ‘BBC’ (Batiment Basse Consommation).
UNIVERSITEIT 'ECOLE NORMALE SUPÉRIEURE DE CACHAN (ENS)' Architect: Yves-Marie Maurer, Catherine Proux, Rennes Hoofdaannemer: Académie de Rennes Constructeur: CMA, Saint Brieuc Toegepaste Reynaers-systemen: CW 50-FV, TS 57
PHILIPPE GAUCHER
58
ILIA IVANOV
ELENA PETUKHOVA
MOSKOU, RUSLAND
FOROS, DE KRIM, OEKRAÏNE Alsof je op een luxueus jacht vertoeft. Het witte gestapelde vakantiehuis annex botenhuis biedt een weids uitzicht over de Zwarte Zee, mede door de Concept Folding 77 schuifpui. Het terras dat op duizend meter boven zeeniveau ligt, biedt een spectaculair 360 graden uitzicht op water en rotsen. Dit huis is winnaar van de European Property Awards 2013-2014 in de categorie ‘beste architectuur’.
VAKANTIEHUIS Architect: Robin Monotti, Londen Constructeur: Niks-M, Djnepropetrowsk Toegepaste Reynaers-systemen: CS 77, CF 77
IOANNA MERINESCU
59
GÜRKAN AKAY
REFERENTIES
60
VENLO, NEDERLAND Het voormalige fabriekscomplex Nedinsco (Nederlandse Instrumenten Compagnie) is gerestaureerd en omgetoverd tot stoere appartementen, kantoorruimten en een tv-studio. Door het gebruik van beton, staal en glas, wordt het rijksmonument tot de Nieuwe Zakelijkheid gerekend. Karakteristieke elementen van weleer zoals de stalen kozijnen zijn behouden, al zijn die nu in aluminium uitgevoerd.
APPARTEMENTEN NEDINSCO Architect: diederendirrix architecten, Eindhoven Investeerder: Woonwenz, Venlo Constructeur: Aluminiumbouw D’n Boeij, Schaijk Toegepaste Reynaers-systemen: CF 77, CS 38-SL
61 T-MOBILE KANTORENPARK Architect: Jaspers & Eyers architecten, Leuven Hoofdaannemer: Ghelamco Poland, Warschau Constructeur: Mega Aluminium Sp., Wolomin Toegepaste Reynaers-systemen: CW 50-HI, CW 50, CS 86-HI
PIOTR KOPYT
PAN CATER EVENTS, PIOTR KOPYT
WARSCHAU, POLEN
Het ‘BREEAM’ gecertificeerde milieuvriendelijke en voornamelijk glazen gebouw, is onderscheiden met de titel: ‘Excellent’.
REFERENTIES
62
MARRAKECH, MAROKKO
XAVIER BARDOU
De verschillende gestapelde volumes met een grote glazen schuifpui geven het beschutte privéhuis toch een licht en transparant uiterlijk.
VILLA Architect: Hervé Marcel, Marrakech Constructeur: Alphalu, Marrakech Toegepaste Reynaers-systemen: CS 59Pa, CP 45Pa
TUNIS, TUNESIË Kenmerkend aan het robuuste ambassadegebouw zijn de kolomvormige glazen torens met rasters. Er zijn diverse maatoplossingen ontwikkeld om te voldoen aan de strenge veiligheidsnormen. Parallel openende ramen in de gevel garanderen frisse lucht terwijl een hoog veiligheidsniveau behouden blijft.
63
HAMADI RGAYEG
DUITSE AMBASSADE Architect: Slim Jbir, Tunis Constructeur: Mas, Sfax Toegepaste Reynaers-systemen: CW 50, CS 77, CW 86-EF
ERIC WANG
REFERENTIES
64
SHANGHAI, CHINA
Het dynamische chique hotel - en vakantiecomplex is gevouwen rondom een elipsvormige binnentuin. De façade met twintigduizend terracotta tegels is een blikvanger.
TWELVE AT HENGSHAN HOTEL Architect: Mario Botta Architetto, Mendrisio Investeerders: Shanghai Land Group & Shanghai Shengtong Metro Group Constructeur: Wan Heng glass aluminium, Shanghai Toegepast Reynaers-systeem: CP 155-LS
LOUIS JONGENEELEN
HOLSBEEK, BELGIË Veel privacy en een oase van rust. Kenmerkend aan dit woonhuis is de beslotenheid doordat de ommuurde patio deels in de grond steekt. Tegelijkertijd laat het een maximum aan zon toe vanwege de dakramen en brede glaspartijen aan weerszijden, en biedt het een vrij uitzicht op heuvels en bossen.
WOONHUIS Architect: DMOA, Heverlee Constructeur: Janssens-Peeters, Rillaar Toegepaste Reynaers-systemen: CS 77, CP 155-LS
65
JIŘÍ JAHODA
REFERENTIES
66
Met respect voor de oorspronkelijke architectuur gerenoveerd, oogt het kantoorgebouw modern. Direct in het oog springend zijn de betegelde façades.
KANTOORGEBOUW SUDOP Architect: Tomáš Pechman, Praag Hoofdaannemer: Nevšímal a.s., Nymburk Investeerder: Sudop Group, Praag Constructeur: Nevšímal a.s., Nymburk Toegepaste Reynaers-systemen: CW 50, CS 86-HI
JIŘÍ JAHODA
PRAAG, TSJECHIË
SAXON COURT & ROSEBERRY
LONDEN, VERENIGD KONINKRIJK Een ingenieus appartementengebouw met zowel vrije sectorals sociale huurappartementen. De transparante lagere bouwdelen met woningen voor ouderen en faciliteiten als een kapper, restaurant, spa en terras, zijn gesitueerd rondom een gemeenschappelijke binnentuin.
KING’S CROSS R4 APPARTEMENTEN – RUBICON COURT Architect: PRP architecten, Londen Hoofdaannemer: Carillon Pic, Wolverhampton Investeerder: One Housing Group, Berkshire Constructeur: Red Architectural, Cheshire Toegepast Reynaers-systeem: ES 50
67
NICK SHORT
KING’S CROSS R5 APPARTEMENTEN – SAXON COURT & ROSEBERRY Architect: Maccreaner Lavington Architects, Londen Hoofdaannemer: Carillon Pic, Wolverhampton Investeerder: One Housing Group, Berkshire Constructeur: Red Architectural, Cheshire Toegepaste Reynaers-systemen: ES 50, CS 38-SL
RUBICON COURT
#14
Maisdijk 7 · 9102 · 5704 RM Helmond t 0492 56 10 20 · f 0492 56 10 30 www.reynaers.nl ·
[email protected]
Voorjaar 2014
REYNAERS B.V.
REPORT #14
TOGETHER FOR BETTER
REPORT Architectuurmagazine van Reynaers Aluminium
PARAGON TOWER IJkpunt met solide dynamiek Focus Architectuur van iedereen
Perth Arena Een gigantische 3D-puzzel
