Renovatiepact. Stuurgroepvergadering. 30 maart 2015, Brussel

Renovatiepact Stuurgroepvergadering

30 maart 2015, Brussel

AGENDA STUURGROEPVERGADERING RENOVATIEPACT 30 MAART 2015

•

Inleiding

•

Stand van zaken 6 werkgroepen

•

Eerste conclusies aangaande stand van zaken

•

Agenda stuurgroep 18 mei 2015

│2

INLEIDING STUURGROEP 30 MAART

Het Vlaamse regeerakkoord 20142014-2019 “Vlaanderen maakt van energie-efficiëntie een topprioriteit door o.a. gebouwen en bedrijven energie-efficiënter te maken. We concretiseren de langetermijnvisie voor de grondige renovatie van het bestaande gebouwenpatrimonium. We evalueren het Energierenovatieprogramma 2020 uit 2007, verhogen de ambitie waar mogelijk en stellen het bij tot 2030, na overleg met de stakeholders.”

│3


De Vlaamse beleidsnota Energie 20142014-2019 “De overheid kan de transformatie naar een energiezuiniger gebouwenpatrimonium faciliteren en ondersteunen, maar ook andere belanghebbenden, zoals de bouwsector, zullen hier mee hun schouders moeten onder zetten. We gaan dan ook voor het afsluiten van een Renovatiepact. Dit Renovatiepact moet duidelijke doelstellingen, engagementen en een uitgewerkte marketingstrategie bevatten.”

│4


Belangrijkste onderdelen van het Renovatiepact Engagement sleutelactoren Een duidelijke, goed communiceerbare, LT-doelstelling Een stimulerend maatregelenpakket dat knelpunten wegwerkt Een marketingplan dat breed wordt uitgedragen

│5


Planning Startmoment: 16 december 2014 Ondertekening engagementsverklaring door Renovatiepactcoalitie Werkgroepen: januari-juni 2015 BEN-definitie bestaande bouw & LT-doelstelling Goede actievoorbeelden Geïntegreerd beleidskader Financiering Verplichtingen Communicatie Implementatiefase

│6


Procesgebonden risico’s Groot aantal deelnemers - interesse is positief, maar Grote groepen zijn moeilijk werkbaar Enkel inbreng vanuit belang eigen organisatie Te brede uitwerking Te weinig focus op hefboomacties

│7

STAND VAN ZAKEN 6 WERKGROEPEN RENOVATIEPACT

Aanpak werkgroepen Startdocumenten VEA werden rondgestuurd Deelnemers gevraagd input voor te bereiden Toelichting voorbereiding in werkgroepen Diverse werkvormen in werkgroepen

│8

STAND VAN ZAKEN 6 WERKGROEPEN RENOVATIEPACT Werkgroep goede actievoorbeelden Samenkomsten op 28/1 en 25/2 Inventariseren van goede actievoorbeelden voor een Renovatiepact, lokaal en internationaal - overzicht op website 50 projecten aangebracht door de deelnemers. Selectie van 10 projecten met potentieel voor hefboomactie indien uitrol in Vlaanderen. Geselecteerde projecten hebben betrekking op woningpas, wijkaanpak, renovatieadvies, financiering via een rollend fonds, demonstratieprojecten

│9

STAND VAN ZAKEN 6 WERKGROEPEN RENOVATIEPACT Werkgroep goede actievoorbeelden– geselecteerde projecten BadenWürtemmburg: Sanierungsfahrplan

Europhit

Renovatie Spiere

Futurfantastic

│10

STAND VAN ZAKEN 6 WERKGROEPEN RENOVATIEPACT Werkgroep goede actievoorbeelden – geselecteerde projecten Provinciaal bouw- en renovatieadvies

Stroomversnelling Nederland – huurwoningen naar energienota 0

Bouwblokrenovatie Pluimstraat Kortrijk

Renovatiewinkels Nederland

│11

STAND VAN ZAKEN 6 WERKGROEPEN RENOVATIEPACT Werkgroep BEN-definitie

Samenkomsten op 29/1, 23/2 en 18/3 In consensus de lange termijndoelstelling voor het bestaande woningpark vastleggen

│12


• Verkennen van eigen definities 29/01 • Criteria

23/02

• Samenvoegen tot 4 voorstellen

• Besluiten aftoetsen 18/03 • Uitdiepen en kiezen

│13

STAND VAN ZAKEN 6 WERKGROEPEN RENOVATIEPACT Werkgroep BEN-definitie 1

│14


│15


│16

STAND VAN ZAKEN 6 WERKGROEPEN RENOVATIEPACT Werkgroep BEN-definitie - Besluiten

1.

Eis aan minimale energetische prestaties voor bestaande bouw op lange termijn is nodig :

│17


2. Eenvoudige communicatie belangrijk BEN-niveau bestaande bouw = maatregelenpakket EN 3.

Prestatiebenadering want maatregelenpakket zal niet overal passen BEN-niveau bestaande bouw = energieprestatie-indicator Equivalente maatregelen op maat specifieke woning

│18


2. BEN-niveau = maatregelenpakket

EN

3. BEN-niveau = Prestatiebenadering

│19


4. BEN-niveau bestaande bouw heeft positieve effecten op woonkwaliteit en gezondheid stabiliteit, vocht, veiligheid basiscomfort binnenklimaat

│20


5. Gedifferentieerde aanpak nodig om ambitieuze doelstellingen voor gebouwenpark te combineren met haalbare doelstellingen voor individuele woning. Situatie bij bestaande bouw verschilt sterk per gebouw BEN-niveau = minimum voor iedereen BEN+-niveau voor wie een stap verder wil/kan gaan

│21


6. Wijziging BEN-definitie gekoppeld aan investeringszekerheid Geen extra verplichtingen voor wie BEN-niveau bereikte vóór de wijziging/aanscherping BEN-definitie

│22


Maatregelenpakket

EN

Energieprestatie –indicator

│23


Energieprestatie –indicator: E-peil (of equivalent) +

gebouwschil + woonkwaliteit/ binnenklimaat

│24


Energieprestatie –indicator ? ≤E30

E50-60

E70-80

E90-100

Verdeelde meningen

Studie kostenoptimum 2012: ingrijpende energetische renovatie: E56-E76 │25


Energieprestatie –indicator ? Studie kostenoptimum 2012: renovatie residentieel

Referentie

Kostenoptimum

Ingrijpende Renovatie

Arbeiderswoning

K101 / E190

K74 / E110

K41 / E61

Herenhuis

K140 / E209

K36 / E63

K36 / E63

Halfopen

K138 / E230

K52 / E76

K52 / E76

Architecturale woning

K127 / E248

K79 / E65

K63 / E56

Fermette

K75 / E144

K75 / E119

K48 / E59

│26


Energieprestatie –indicator: E-peil

E60

Gebouwschil

of Umax of gebouwschilindicator

Woonkwaliteit en binnenklimaat

stabiliteit vocht veiligheid basiscomfort binnenluchtkwaliteit …

│27


Maatregelenpakket – een voorbeeld ~E60 : Umax

0,24 voor muur en dak 0,3 voor vloer 1,8 voor venster (1,1 glas)

Verwarming

condenserende ketel 1,07%

Luchtdichtheid

v50 6 m³/h.m²

Woonkwaliteit en binnenklimaat

stabiliteit, vocht, veiligheid basiscomfort ventilatievoorzieningen

│28


1 vervolgvergadering: Verder uitdiepen eis aan gebouwschil Verder uitdiepen eis aan woonkwaliteit/binnenklimaat

Evaluatie resultaat doorrekening maatregelenpakket op het bestaande woningpark

│29

STAND VAN ZAKEN 6 WERKGROEPEN RENOVATIEPACT Werkgroep geïntegreerd beleidskader

Samenkomsten op 3/2, 27/2 en 25/3 De contouren vastleggen van het geïntegreerd beleidskader voor een Renovatiepact Inventariseren van beleidsinstrumenten in andere beleidsvelden en op verschillende beleidsniveaus die een belangrijke impact kunnen hebben op de renovatiegraad van de Vlaamse woningen bijkomende impulsen koppelen aan deze instrumenten? Eindverslag: inventaris beleidsinstrumenten die een hefboom kunnen zijn voor verhogen renovatiegraad

│30


VEA gaf aanzet voor inventaris, stakeholders vulden aan Toelichting bij hun suggesties en aandachtspunten Lijst maatregelen met aanduiding beleidsdomein, doelgroep,… Beoordeling voorstellen op impact en implementeerbaarheid (insteek VEA) Tweede vergadering: bespreking ranking en prioritering

│31


│32


Consensus om de voorgestelde maatregelen te clusteren Ruimtelijke ordening (behandeld 25/03) Woonkwaliteit (te behandelen 29/04) Andere, bv Onderwijs, Omgeving, Innovatie, nieuwe bevoegdheden (huurwetgeving,..) Individuele input en suggesties deelnemers worden verwerkt

│33


Derde vergadering: Ruimtelijke Ordening Stedenbouwkundige Reglementering (Ruimte Vlaanderen): VERHELDEREND !

Opmaak beleidsplan Ruimte / project “ruimtelijk rendement” Nu al veel mogelijkheden lokaal: herziening verkavelingen, gewoonteregels niet toepassen of wijzigen… Eigendomsrecht = federaal Bv bij compensatie muurovername ifv isoleren het isoleren van een gemene muur

Verdere afstemming erg relevant │34


Voorbeelden Duurzaam Woonbeleid Antwerpse Kempen (IOK) INSPIREREND ! Lokale Ruimtelijke Uitvoeringsplannen (RUP) met doordachte bouwprofielen Voorschriften bestaande verkavelingen collectief opheffen Verdichting, zonoriëntatie, woon- en leefkwaliteit, flexibiliteit, fasering, levenslang wonen, toegankelijkheid, isolatie gebouwschil

│35


Voorbeelden Duurzaam Woonbeleid Antwerpse Kempen (IOK) Faciliteren van maximale benutting bouwvolumes en ombouw naar tweegezinswoning, zorgwoning,… Overschot (te grote) verouderde woningen babyboomers Aanpasbare woningen, levenslang wonen in eigen huis

Van 1 woning naar tweegezinswoning, zorgwoning, sociale woning,…

│36

Verhoging bouwhoogte (+ 1m): Extra slaapkamers >20 cm dakisolatie mogelijk

Extra bouwdiepte hoofdbouw Oplossing smalle percelen Faciliteert energetische renovatie Grotere kamers Ruimte op verdieping nog nodig ?

Herprofilering achterbouw Grote leefruimte in relatie met tuin Minder schaduwhinder op dak achterbouw en bij buur Zonlicht op verdiepingsniveau

Verhoging achterbouw Hogere leefruimten, groendak Meer ruimte voor isolatie en licht 37 Extra functies gelijkvloers

STAND VAN ZAKEN 6 WERKGROEPEN RENOVATIEPACT Werkgroep geïntegreerd beleidskader Subwerkgroepen concretiseerden de voorgestelde beleidsmaatregelen Ruimtelijke Ordening Sessie 29/04: Woonkwaliteit en huursector Afstemming en voorbereiding met Agentschap Wonen-Vlaanderen Eisen opnemen in de Vlaamse Wooncode? Spouwmuurisolatie, hoogrendementsglas Zie ook Vlaamse dakisolatienorm Wat is er nodig om de huursector (20-25% woningmarkt) te activeren?

│38

STAND VAN ZAKEN 6 WERKGROEPEN RENOVATIEPACT Werkgroep verplichtingen

Samenkomsten op 9/2 en 23/3 Voorstellen voor maatschappelijk aanvaardbare verplichtingen Nagaan welke bijkomende impulsen aan reeds bestaande verplichtingen kunnen worden gekoppeld Eindverslag : inventaris van maatschappelijk aanvaardbare verplichtingen + aanzet voor een mogelijk implementatietraject Initieerbaar vanuit de Vlaamse energiebevoegdheid Financieel-economisch en maatschappelijk goed onderbouwd De effectiviteit van hun impact op de verhoging van de renovatiegraad is opvolgbaar │39


Startdocument VEA: aanzet inventaris van mogelijk maatschappelijk aanvaardbare verplichtingen Voorbereiding deelnemers – 2 mogelijk maatschappelijk aanvaardbare verplichtingen Groepsbespreking VEA voegde de suggesties van de deelnemers voor maatschappelijk aanvaardbare verplichtingen toe aan de basislijst

│40


Mogelijke verplichtingen Vertrekkende vanuit het EPC een woningpas ontwikkelen Verplicht afwegingskader voor herbouw na sloop Specifieke verplichtingen bij verkoop (schenking, erfenis,…) gekoppeld aan woningpas (bv. Renovatieplan uitvoeren) Specifieke verplichtingen bij verhuur gekoppeld aan woningpas Verplichtingen gekoppeld aan EPB Semi) verplichte kwaliteitskaders voor de uitvoering van werken Belangrijk; conformiteit met de normen op vlak van kwaliteit, veiligheid, gezondheid, energetische prestatie,… uit de Vlaamse Wooncode

│41


Het koppelen van verplichtingen aan een in te voeren woningpas kon op veel bijval rekenen Het EPC, als instrument dat de energieprestatie meet, kan in de woningpas een centrale rol spelen agenda 23 maart: introductie EPC / Woningpas? Ambitieus Draagvlak Aanpasbaar / dynamisch Mening gevraagd via voting units

│42

Woningpas – Inhoud?

Energiegekoppelde informatie EPC gerelateerde informatie? BEN gerelateerde informatie? Bouwkwaliteit gekoppelde informatie? Woonkwaliteit gekoppelde informatie? Andere relevante informatie?

Overige beleidsdomeinen


│44


│45


│46


Brainstorm rond bijkomende inhoud = digitaal dossier Bouwvergunning, plannen, verzekeringen, attesten, materialen, asbest,… Vervolg: 27 april: welke verplichtingen kunnen we koppelen aan de gewenste inhoud? 27 mei: handhaving en kwaliteitsborging + aanzet tot synthese 12 juni: synthese

│47

STAND VAN ZAKEN 6 WERKGROEPEN RENOVATIEPACT Werkgroep financiering

Samenkomsten op 11/2 en 27/3 Uitwerken van acties op het vlak van financiële ondersteuning en financiering in het kader van het Renovatiepact • Eerste vergadering in de breedte gewerkt • Volgende 3 vergaderingen thematisch: Premies Fiscale maatregelen Prefinanciering en ESCO’s Aspect ontzorging wordt doorheen de thematische vergaderingen meegenomen. • Laatste vergadering: concluderen over de verschillende thema’s • •

│48

STAND VAN ZAKEN 6 WERKGROEPEN RENOVATIEPACT Werkgroep financiering • Eerste vergadering in de breedte gewerkt • •

Stakeholders brachten diverse voorstellen naar voor Belangrijkste focuspunten: Inzetten op vooronderzoek Ontzorgen cruciaal Stimuli afstemmen Optimaal inzetten fiscale instrumenten Creatief prefinancieren │49

STAND VAN ZAKEN 6 WERKGROEPEN RENOVATIEPACT Werkgroep financiering Tweede vergadering gefocust op premies netbeheerders op basis van 6 principes. De discussies gingen echter vaker veel ruimer en verloren hierdoor de inhoudelijke focus, zeker voor wat betreft de eerste stelling. Stelling 1: De premies van de netbeheerders voor gebouwschil moeten vereenvoudigd worden. worden.

Akkoord

Ja akkoord, maar enkel indien samen bekeken met alle andere premies, niet hier vereenvoudigen en de rest loslaten. Ja akkoord, maar één-loket principe en één-aanvraagformulierprincipe.

Niet akkoord

Meer nog, automatische toekenning van premies via koppeling woningpas.

│50

STAND VAN ZAKEN 6 WERKGROEPEN RENOVATIEPACT Werkgroep financiering Stelling 2: Het businessbusiness-model voor het verhogen van de renovatiegraad van woningen kan niet worden gebaseerd op een premiestelsel. premiestelsel.

Want premies staan niet in verhouding tot investeringskost en hogere premies leiden soms tot misbruiken. Premies belangrijke signaalfunctie. Waarde van een woning bepaalt meer de financieringsmogelijkheden

Akkoord Niet akkoord Onthoudingen

Business-model ook andere fundamenten: verplichtingen, prefinanciering, fiscaliteit, ontzorgen, comfortverhoging, ….

Niet zwart-wit: voor sommige doelgroepen wel doorslaggevend.

31/03/2015 │51

STAND VAN ZAKEN 6 WERKGROEPEN RENOVATIEPACT Werkgroep financiering Stelling 3: Individuele gebouwgebouwschilpremies worden zo spoedig mogelijk afgestemd op de BENBENdefinitie voor bestaande bouw. bouw.

Maar wat is BEN? Even vergaand als bij nieuwbouw? BEN= minimumdrempel. Kan ook onderscheid tussen nieuwbouw en bestaande bouw doen afnemen.

Oppassen: lock-ins kunnen groter worden indien ondoordacht. Akkoord Niet akkoord Onthoudingen

Business-model ook andere fundamenten: verplichtingen, prefinanciering, fiscaliteit, ontzorgen, comfortverhoging, ….

Zo snel mogelijk overstap van individuele naar gecombineerde premies. Als BEN te vergaand is, vallen huizen/doelgroepen uit de boot. Uitzonderingen nog mogelijk?

Indien BEN= te streng, averechts, demotiverend effect.

31/03/2015 │52

STAND VAN ZAKEN 6 WERKGROEPEN RENOVATIEPACT Werkgroep financiering Stelling 4: Een aangekondigd afbouwscenario voor een aantal premies zal meer een incentive geven aan woningeigenaars om een investering in overweging te nemen dan een continu aangehouden premiestelsel. premiestelsel.

Nodig om uitstelgedrag te vermijden. Aankondigen afbouw zorgt voor positieve dynamiek en betere bewustwording.

Rechtszekerheid= cruciaal tijdige aankondiging cruciaal + stabiliteit over regeringen heen. Akkoord Niet akkoord

Als standaard opschuift, moeten premies schuiven en dus afbouwen voor ‘vroegere’ standaard.

Onthoudingen

Premies behouden maar voorwaarden verstrengen? Niet iedereen heeft nu de middelen of heeft nu al een woning (jongeren). Die groep wordt afgestraft.

Bouwsector moet kunnen volgen. Risico indien je te drastisch afbouwt.

31/03/2015 │53

STAND VAN ZAKEN 6 WERKGROEPEN RENOVATIEPACT Werkgroep financiering Stelling 5: Energiepremies moeten meer focussen op totaalrenovaties. totaalrenovaties. Beter kwantitatief onderbouwen wat dit betekent voor volledige woningpark en bijgevolg budgettaire implicaties

Gefaseerd tot BEN + versterkt communicatie Professionele begeleiding + renovatie-advies vaak vereist. Maar premievoorwaarde of premie op zich? Supplement bovenop individuele premies!

Hoe bereiken van BEN laten bewijzen? Progressieve premie voor verbetering EPC-score ipv per maatregel werken? Akkoord Niet akkoord Onthoudingen

Focus? Welke groep aanpakken: slechtste segment, middenmoot of ‘bijna-voorlopers’? Totaal anders!

Voldoende lange termijn = 5 à 10 jaar => ook recht op premies behouden. Mede-eigendom compliceert de zaak, hoe Volgorde opleggen? daar BEN + link premie? Ja lock–in vermijden, Neen niet betonneren, Premiebonus lost prefinancieringsprobleem niet op. Flankeren: tijdelijke herhuisvesting? Huurwoningen dreigen nog meer uit de boot te vallen.

Groter gevaar op Mattheüseffect, sociale correcties nodig! 31/03/2015 │54

STAND VAN ZAKEN 6 WERKGROEPEN RENOVATIEPACT Werkgroep financiering Stelling 6: Premies geven waar er ook al wettelijke eisen bestaan, kan nog. nog.

Om sommige doelgroepen (met te beperkte middelen) ook de mogelijkheid te geven om te conformeren. Om verder te gaan dan de wettelijke eisen wel of om bijv. versnelde vervanging te stimuleren.

Aparte categorie: EPB-plichtige verbouwers? Akkoord Niet akkoord Onthoudingen

Zolang handhaving van wettelijke eisen ontbreekt, heb je incentive nodig om te renoveren.

Indien premies nog nodig, dan is eis te streng gezet. Overheid moet meer haar LT-visie communiceren. Om ontwrichting van de woningmarkt tegen te gaan (bijv. risico op verdwijnen van de private huurmarkt).

Niet om aan de pure eis te voldoen, enkel om verder te gaan. 31/03/2015 │55

STAND VAN ZAKEN 6 WERKGROEPEN RENOVATIEPACT Werkgroep communicatie •

Samenkomsten op 12/2 en 16/3

Uitwerken van een marketingplan voor positieve communicatie over de doelstellingen en de implementatie van het Renovatiepact

│56

STAND VAN ZAKEN 6 WERKGROEPEN RENOVATIEPACT Werkgroep communicatie

Eerste werkgroepvergadering Afgelopen jaren - Veel communicatievoorbeelden: algemeen, doelgroepgericht, peer to peer, demo… Veel communicatie gekoppeld aan terugverdientijden – energiebesparing Weinig aandacht voor comfort, sleutelmomenten Gebrek aan een lange termijn doelstelling Weinig advies op individueel niveau EPC info zowel technisch als communicatief onderbenut qua potentieel, nood aan een woningpas Ontzorging is belangrijke bottleneck Lessen trekken uit gedragspsychologie

│57


Tweede werkgroepvergadering: identificeren van hefbomen

Kennis: Energiefactuur/slimme meter als communicatiemiddel ‘Mijn EPC’ versus omgeving en buren, EPC-info ontsluiten - woningpas als leidraad voor woningrenovatie Real life cases/reality show (start2renovate)

Financieel: Verkoop koppelen aan een gepersonaliseerd renovatieplan op maat Aankoopmoment: rol notaris – banken – woningpasadviseur –immotheker

│58


Psychologisch : Analyse van jouw situatie t.o.v. peers (benchmark) Koppeling energie en comfort Lokale coach, wijkaanpak nu of nooit, ontzorgen Voorbeeldrol overheid Praktisch : Ontzorgen+rompslomp vermijden Testimonials met kostenplaatje Laagdrempelige hulplijn Sleutel op deur renovatie Certificering

│59

EERSTE CONCLUSIES AANGAANDE STAND VAN ZAKEN Constructieve sfeer. Tijdsdruk. Positief én negatief. BEN-definitie : maatregelenpakket + prestatiebenadering. Ontzorging en doelgroepenbenadering (huurmarkt, ouderen, appartementen, …) cruciaal, zeker ook in communicatie. Financieringsproblematiek is moeilijk vraagstuk. Kan niet door overheid alleen worden opgelost. Geïntegreerd beleidskader en verplichtingen noodzakelijk. Grote verwachtingen rond invoering woningpas (visies over inhoudelijke invulling lopen nog uiteen).

│60

Conclusies – stand van zaken

│61

AGENDA STUURGROEP 18 MEI 2015 Stand van zaken werkgroepen. Agenda en aanpak afsluitend moment werkzaamheden werkgroepen eind juni. Voorstellen voor governance Renovatiepact tijdens verdere uitwerkings- en implementatiefase.

│62

VRAGEN [email protected] MEER INFO www.energiesparen.be/renovatiepact │63

Renovatiepact. Stuurgroepvergadering. 30 maart 2015, Brussel

Recommend Documents