RENILDE ELISE VAN HALLE HERINNERING

   

RENILDE ELISE VAN HALLE HERINNERING

Herinnering

2

Studio 29 Lisserbroek

Herinnering

3

COLOFON   Publicatie in opdracht van mevrouw H.J.C. van Halle, namens de erven van mevrouw R.E. van Halle. Eénmalige publicatie in een oplage van 50 stuks. Ook verkrijgbaar als elektronische publicatie op de website www.studio29foto.nl en via iBooks voor iPad, iPhone en MacBook, onder de titel; Renilde Elise van Halle. Gepubliceerd op 22 augustus 2015. Ontwerp en beeldbewerking door Studio 29, Lisserbroek. www.studio29foto.nl. Alle bewerkte foto’s in deze uitgave zijn eigendom van Studio 29, en mogen niet gebruikt worden zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming vooraf. Gedrukt in Nederland. Foto’s zijn aangeleverd uit archieven van Nil en familieleden. Tekst is van familieleden. Alle rechten van deze publicatie zijn in handen van mevrouw H.J.C. van Halle. Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd, opgeslagen, of verstuurd in welke vorm maar ook, zonder geschreven toestemming van rechthebbende.  

Herinnering

 

4

 

 

HERINNERING AAN NIL INHOUD

Voorwoord Renilde en haar tweelingzus Herinnering aan mijn beide zusjes – In memoriam 2015 In de stroom van de tijd Fotogalerij De begrafenis, 28 augustus 2010 Herinneringen in 2015

Herinnering

5

 

 

Herinnering

6

 

 

     

VOORWOORD     Wij   danken   iedereen   die   heeft   bijgedragen   aan   de   totstandkoming   van   deze   publicatie.   Wij   zijn   broers,   zus   en   nicht   van   Nil   erkentelijk   voor   hun   bijdragen   in   geschreven   vorm   en   voor   de   foto’s   uit   hun   archieven.   Deze   foto’s   maakten   een   visuele   reconstructie   mogelijk   van   het   leven   van   Nil   van   Halle.   Wij   danken   bovendien   degenen   die   het   manuscript   hebben   geredigeerd   en   feiten   hebben   gecontroleerd.   Zonder   de   inspanning   van   Jeanne,   Fer,   Ben,   Suzanne,   Joy,   Thomas,   Michiel,   Hilde   en   Eric   was   deze   publicatie   niet   mogelijk   geweest.   Deze   uitgave   werd   mede   mogelijk   gemaakt   door   uitvaartverzekeraar  Yarden.         Herinnering

7

             

 

  Renilde  Elise.        

  Irina  Josette.  

 

 

Herinnering

8

                                 

Renilde  en  haar  tweelingzus     Renilde  Elise  van  Halle,  of  Nil  zoals  velen  haar  kenden,  werd  geboren  op  18  januari  1955  in  Talang  Akar  Indonesië.     Haar  leven  kende  veel  hoogte-­‐  en  dieptepunten.   Uiteindelijk  stond  dit  leven  stil  op  22  augustus  2010.   Het  leven  van  Nil  werd  gekenmerkt  door  twee  belangrijke  elementen:  ze  was  allereerst  deel  van  een  tweeling  en    werd  daarnaast  op  jonge  leeftijd  getroffen  door  polio.   Beide  elementen  vormen  de  rode  draad  door  haar  leven,  zoals  u  verder  zult  lezen  in  deze  publicatie.  

Herinnering

9

Herinnering  aan  mijn  beide  zusjes  

  IN  MEMORIAM  2015               In  onze  prille  jeugd  vertrokken  wij  uit  het  dierbare  Indonesië.   Het  was  1956.  Nilleke  werd  besmet  met  polio  en  de  medische   wereld  daar  stond  nog  in  de  kinderschoenen.  Voor  Papa  was   het   ook   beter   om   naar   Nederland   te   vertrekken.   Ook     speelde   destijds  het  politieke  klimaat  in  Indonesië  ons  gezin  parten.         Op  18  januari  1955  kwamen  Rineke  en  Nilleke  ter  wereld  in   Talang   Akar   (Sumatra).   Het   was   al   zover   dat   Nilleke   kon   staan   in   de   box!   Echter   het   noodlot   sloeg   toe   en   Nilleke   kon   NIET  meer  staan…….  Bedroefdheid  bij  Papa  en  Mama.     Stilstaan   was   geen   oplossing,   dus   spullen   pakken,   huis   en   haard  achterlaten  en  op  weg  naar  Nederland.   De   lange   tocht   per   cruiseschip   de   “Willem   Ruys”   gemaakt   over   de   Javazee   en   Indische   oceaan,   naar   Europa   via   het   Suez   kanaal,  de  Middellandse  zee,  een  stukje  Atlantische  oceaan  en     de  Noordzee  naar  Rotterdam.     Hier  werden  wij  opgewacht  door  Oma,  Oom  Iman,  Tante  Riet,   Oom   Vic,   Tonnie   en   Syl.   Een   warm   welkom   in   een   koud   land….want  het  was  winter.   Daarna  werden  wij  per  bus  vervoerd  naar  het  opvangpension   “Dennenoord”   aan   het   Binnenveld   5   te   Groesbeek.   Wij   gingen   daar  naar  school.     Voor   Nilleke   echter   moest   hulp   en   verpleging   worden   gezocht.   Die   werd   gevonden   in   de   Sint   Maartenskliniek   te   Berg   en   Dal   bij   Nijmegen.   Hier   is   Nilleke   geruime   tijd   verpleegd.  Met  niet  al  teveel  succes.       In   die   tussentijd   zijn   wij   als   gezin   verhuisd   naar   Nijmegen,   naar   de   Hendrick   de   Keijserstraat   14.   Een   flat   met   5   slaapkamers.  Helaas  niet  alles  gelijkvloers.       De   zorg   werd   door   Mama   overgenomen.   ´s   Avonds     werd   Nilleke   in   een   gipsharnas   gelegd   voor   haar   rug,   en   haar   beentjes  moesten  worden  gespalkt.  

Herinnering

Nachten   van   opstaan   door   Mama,   omdat   Nilleke   pijn   had   in   haar   hieltjes.   Dat   hield   ook   Mama   uit   haar   slaap.   Nooit   werden  wij  als  kinderen  hiermee  geconfronteerd.  Als  ouders   hielden  ze  hun  zorgen  voor  ons,  als  kinderen,  verborgen.       Er   moest   gezocht   worden   naar   een   oplossing,   die   gevonden   werd  in  het  “Nederlands  Zeehospitium”  te  Kijkduin.  Heel  ver   van   Nijmegen,   en   zeker   destijds,   want   we   praten   over   begin   jaren   zestig.   Toen   waren   er   nog   geen   volwaardige   snelwegen.   Heel   veel   verdriet   heeft   dat   Papa   en   Mama   gedaan,   om   hun   kleine  meisje  af  te  staan,  zover  van  huis!!     Een   auto   moest   er   komen,   om   Nilleke   ettelijke   malen   per   maand  te  bezoeken.   In   de   tussentijd   dat   Papa   en   Mama   bij   Nilleke   waren   moesten   wij   ons   buiten   vermaken,   want   wij   mochten   nooit   mee   naar   binnen.  We  waren  te  jong  en  men  was  bevreesd  voor  ziektes   en   besmettingen.   Wij   gingen   dan   de   duinen   in   om   konijnen   te   bekijken,  en  keken  hier  vandaan  om  een  glimp  op  te  vangen   van  Nilleke,  wat  dikwijls  ook  lukte.  Op  de  terugweg,  want  het   waren   lange   trips   brachten   wij   bezoekjes   aan   familieleden.   Aan   het   eind   van   zo’n   trip   werd   vaak   ook   nog   even   een   bezoek   gebracht   aan   de   Italiaanse   ijssalon   “Merano”   in   de   lange   Hezelstraat.   Steevast   werden   we   –in   slaap   gevallen   na   zo’n   lange   rit-­‐   wakker   op   de   Waalbrug.   Dit   waren   ritten   die   mij  duidelijk  zijn  bijgebleven.  Een  stuk  nostalgie.     Ook   hieraan   kwam   een   einde   en   Nilleke   kwam   uiteindelijk   weer  thuis  wonen  in  de  flat.     Er   kwam   een   driewieler   –koffiemolen   door   ons   genoemd,   vanwege  de  vorm-­‐  waarin  Nilleke  zich  kon  verplaatsen.  Ja  ze   ging   ook   gewoon   naar   de   lagere   school,   samen   met   haar”   twinsister”,  Rineke.     Om  Nilleke  in  haar  driewieler  te  krijgen  moest  ze  ´s  morgens   twee  trappen  af  en  later  weer  de  trappen  op,  en  dat  dagelijks   vele  malen.  Ik  nam  deze  zorg  eigenlijk  op  me.  Ik    

10

droeg  haar  dan  mee  op  mijn  rug.  Later  zijn  wij  verhuisd  naar   de   Wetstraat   2,   en   hier   had   Nilleke   ook   haar   eigen   kamer.   Jawel  met  eigen  douchecabine,  wat  een  luxe  in  die  tijd!     Vele   jaren   verstreken   en   onze   zusjes   werden   ouder.   Nilleke   was   al   erg   zelfstandig   geworden   door   haar   handicap   en   het   leven  in  diverse  woonvormen.     Helaas   veel   te   vroeg   op   25   juni   1977   kwam   Mama   te   overlijden   door   een   hersenbloeding.   Ze   werd   slechts   50   jaar   oud.   Toen   was   Papa   alleen   met   Nil   en   Rineke.   Zij   woonden   nog   thuis,   en   wij   grote   zus   en   grote   broers   waren   in   de   tussentijd  getrouwd  en  woonden  elders  in  Nederland.       Er   was   maar   één   oplossing   en   dat   was   verhuizen   naar   een   appartement   in   de   Nocturnestraat   in   Neerbosch-­‐Oost   met   uitzicht  op  het  Maas-­‐Waal  kanaal.     Hier  nam  Rineke  de  zorg  over  voor  Papa  met  hulp  van  Jeanne,   want  die  woonde  in  de  buurt.  Ook  Nilleke  woonde  hier.  Voor   Rineke   ook   een   zware   last   maar   daar   hoorde   je   haar   nooit   over.   Ze   deed   dit   gewoon.   Heel   veel   respect   voor   dit   lieve   zusje!  Voor  Rineke  kwam  na  verloop  van  tijd  de  liefde  om  de   hoek   kijken.   Ze   ontmoette   Alex,   het   klikte   en   ze   trouwden.   Rineke   vertrok   uit   Nijmegen   en   ging   wonen   in   Zevenaar.   Uit   dit  huwelijk  werd  later  Angelina  geboren.       Met  Papa  ging  het  na  enige  tijd  ook  al  niet  meer  al  te  best.  Zijn   gezondheid   ging   zienderogen   achteruit,   hij   leed   aan   Parkinson.   Slechts   een   kleine   vier   jaar   na   het   overlijden   van   Mama  overleed  ook  Papa  op  20  mei  1981,  pas  66  jaar  jong.     Eigenlijk   hebben   Rineke   en   Nilleke   niet   het   zusjes-­‐leven   kunnen   leiden   dat   je   hun   zo   graag   had   gegund.   Maar   in   gedachten  waren  ze  altijd  bij  elkaar  en  met  elkaar.     Na  het  overlijden  van  Papa  ging  Nilleke  op  zichzelf  wonen  aan   de  Horstacker  in  Nijmegen.     Op   deze   plaatsen   hebben   wij   -­‐Erna,   Marc,   René   en   ik-­‐   met   regelmaat   zus   (en   ook   tante)   Nil   bezocht.   Het   was   bij   haar   altijd  een    gezellige  boel  en…….rommelig.     Nilleke   had   haar   huisje   omgetoverd   tot   een   comfortabel   overvol   met   pluche   en   echte   dieren   gevuld   huisje.   Haar   domein….!   Er   is   helaas   ook   veel   misbruik   van   haar   gemaakt,  

zowel   menselijk   als   financieel!   Hier   kwamen   wij   geregeld   achter   en   probeerden   haar     dan   op   deze   gebieden   beetje   bij   beetje  wijzer  te  maken.       Ook  bij  Rineke  kwam  het  noodlot  om  de  hoek  kijken;  zij  werd   geconfronteerd   met   een   hersenvliesontsteking.   Dit   was   haar   bijna   noodlottig   geworden.   Ze   kwam   in   een   coma   terecht   en   moest  per  ambulance  naar  het  streekziekenhuis  in  Zevenaar   en   later   naar   het   VU   Medisch   Centrum   in   Utrecht.   Na   lange   tijd   kwam   ze   weer   thuis   om   de   draad   weer   op   te   pakken.   Slechts   een   paar   jaar   later   ,in   het   millenniumjaar   2000,   overlijdt  Alex  plotseling!  Voor  Rineke  weer  een  last  erbij.       Haar   gezondheid   werd   brozer   en   brozer.   Ze   leed   ondermeer   aan   longemfyseem   (Besnier–Boeck).   Het   werd   daardoor   ziekenhuis   in   en   uit,   waarbij   ook   het   longcentrum   Dekkerswald  bij  Nijmegen  regelmatig  werd  bezocht.   Het   waren   TWEELINGEN,   en   ook   Nilleke   leed   aan   longemfyseem.   Mede   hierdoor   moest   Nilleke   onder   betere   omstandigheden   worden   gehuisvest.   Ze   kon   terecht   in   ‘Het   Dorp’  in  Arnhem.  Hier  had  ze  het  redelijk  naar  de  zin,  want  ze   had   voldoende   aanspraak   met   de   medebewoners.   Een   leuke   plek,  en  voor  ons  een  prettig  gevoel  dat  er  zo  dicht  medische   hulp   was   indien   nodig.   Dat   dit   nodig   was,   bleek   enige   tijd   later  al.  Rineke  overlijdt  op  1  februari  2010  aan  de  gevolgen   van   haar   kwaal   en   als   klap   op   de   vuurpijl   gaat   Nilleke   ditzelfde  voorbeeld  volgen  op  22  augustus  2010.       Hoezo  een  TWEELING!  Beiden  slechts  55  jaar  oud  geworden!   Ik  had  ze  graag  nog  langer  willen  ontmoeten,  en  het  liefst  in   een  betere  gezondheidstoestand.  Want  nu  ben  je  ineens  40  %   van  je  broers  en  zussen  kwijt.     Als  ik  al  deze  gebeurtenissen  de  revue  laat  passeren,  dan  is  er   in  een  korte  tijd  zoveel  gebeurd,  dat  uiteindelijk  als  een  veel   te  korte  film  in  kleur  en  zwart/  wit  aan  je  voorbij  trekt.  Erna   en   ik   denken   nog   met   regelmaat   aan   onze   zusjes   met   hun   opmerkingen,  doen  en  laten.  Ik  hou  leuke  herinneringen  aan   mijn  zusjes  over  en  adoreer  onze  jeugd.       Helaas  alweer  VIJF  jaar  geleden.  Waar  blijft  de  tijd  en  zo  zie  je   dat  ze  snel  “oud”  wordt.  Ze  zou  nu  alweer  60  jaar  oud  zijn.   Rust  zacht  lieve  zusjes  en  ouders.  Jullie  zijn  SCHATTEN   En  blijven  in  onze  herinnering.     Fer  van  Halle,  Spanje  juli  2015  

Herinnering

11

       

 

 

Nil  links  met  rechts  haar  tweelingzus  Rine  en  kersverse  echtgenoot    Alex.    

 

Herinnering

12

           

 

 

Opvangpension  “Dennenoord”  aan  het  Binnenveld  5  te  Groesbeek.      

Herinnering

13

In  de  stroom  van  de  tijd   Jaar   1947   1955   1956   1958   1961   1965   1966  

Gebeurtenissen  familie  van  Halle   Huwelijk  Ferdinand  Jules  van  Halle  en  Sjoerdje  Adriënne   Dozy.  Ouders  van  Nil.   Geboorte  Irina  Josette  en  Renilde  Elise.  Nil  wordt  9  maanden   later  door  polio  getroffen  bij  een  epidemie  in  Indonesië.   Vertrek  familie  van  Halle  naar  Nederland.  Gaan  wonen  in   Groesbeek.  Opname  Nil  in  St  Maartenskliniek  Nijmegen.   Opname  Nil  in  Zeehospitium  Kijkduin.   Familie  van  Halle  verhuist  naar  Hendrick  de  Keijserstraat  in   Nijmegen.     Nil  gaat  naar  de  lagere  school  in  Nijmegen.   Familie  van  Halle  verhuist  naar  de  Wetstraat  in  Nijmegen.  

1967  

Nil  gaat  naar  het  voortgezet  onderwijs,  verblijft  verder  in  het   BIO  revalidatiecentrum  in  Arnhem  en  later  in  Werkenrode  bij   Nijmegen.  

1973   1974    

Nil  wordt  18  jaar.   Nil  gaat  werken  in  de  werkvoorziening  Nijmegen  en   Omstreken.   Nil  wordt  21  jaar.   Moeder  van  Nil  overlijdt,  na  door  een  hersenbloeding  te  zijn   getroffen,  op  50  jarige  leeftijd  in  Apeldoorn.   Nil  verhuist  met  zus  Rine  en  haar  vader  naar  een   appartement  aan  de  Nocturnestraat  in  Nijmegen.   Zus  Rine  treedt  in  het  huwelijk  met  Alex  Schmitz.  

1976   1977     1979   1980   1981   1984   1993   tot   2008  

2008   2010     2010  

Vader  van  Nil  overlijdt  in  het  Ziekenhuis  na  een   spoedoperatie  voor  het  plaatsen  van  een  stoma.   Nil  verhuist  naar  de  Horstacker  in  Nijmegen.   Nil  stopt  met  werken  om  gezondheidsredenen,  begint   dagbestedingsactiviteiten.  Heeft  een  kortstondige  relatie.   Gebruikt  veel  haar  elektrisch  aangedreven  rolstoel  om   dagelijks  locaties  in  Nijmegen  en  omstreken  te  bezoeken.     Neemt  regelmatig  deel  aan  excursies  met  o.a.  de  Henri   Dunant  en  Zonnebloemboot,  bezoekt  reünies  van  de  familie   van  Halle,  en  organiseert  er  zelf  één  in  2008    naar  het   Afrikamuseum  bij  Berg  en  Dal.   Verhuist  naar  ‘Het  Dorp’  bij  Arnhem,  omdat  alleen  thuis   wonen  te  zwaar  wordt  en  haar  fysieke  conditie  professioneel   toezicht  vereist.   Zus  Rine  overlijdt.   Nil  overlijdt  in  ‘Het  Dorp’  bij  Arnhem  en  wordt  bij  haar  zus   begraven  op  begraafplaats  Vredehof  in  Nijmegen.   Herinnering

Wat  gebeurde  er  in  de  wereld   Nederland’s  eerste  ingrijpen  in  de  Indonesische   Onafhankelijkheidsoorlog.   Opening  1e  Mac  Donalds  in  Californië   Russische  inval  in  Hongarije  en  Suezcrisis.   Wereldtentoonstelling  Expo  58  in  Brussel   John  F.  Kennedy  president  van  de  V.S.  Berlijnse  muur   gebouwd.  Rus  Joeri  Gagarin  1e  mens  in  de  ruimte.   Verloving  Prinses  Beatrix  met  Claus  van  Amsberg.   Huwelijk  Prinses  Beatrix  met  Claus  van  Amsberg.  Slaan   van  1e  paal  voor  de  nieuwe  Bijlmermeer.   1e  kleurenuitzending  op  Nederlandse  televisie.  In   Kaapstad  1e  harttransplantatie  door  Christian  Barnard.   Tanker  Torrey  Canyon  veroorzaakt  eerste  grote   milieuramp  op  zee.   Eerste  autoloze  zondag  in  Nederland,  door  oliecrisis.   Abba  wint  songfestival  met  Waterloo.  Introductie   Volkswagen  Golf.   Eerste  reguliere  vluchten  met  de  Concorde.   Elvis  Presley  overlijdt.  Treinkaping  door  Zuid  Molukkers   bij  de  Punt.  Tenerife-­‐luchtvaartramp  KLM  en  PanAm.   Margaret  Thatcher  eerste  vrouwelijke  premier  van  het   Verenigd  Koninkrijk.  Sjah  van  Iran  wordt  verdreven.   John  Lennon  in  NY  doodgeschoten.  Ronald  Reagan  wint   verkiezingen  in  V.S.  Beatrix  nieuwe  koningin.   Aanslagen  op  Paus  Johannes  Paulus  II  en  Ronald  Reagan.   Prins  Charles  en  Lady  Diana  trouwen.  Eerste  rit  TGV.   Verkoop  eerste  Apple  MacIntosh  computer   (1993)  Bill  Clinton  president  van  de  V.S.    World  Trade   Center  NY  getroffen  door  autobom.  Koning  Boudewijn   van  België  overlijdt  aan  hartstilstand.  (2000)  Millennium   Jaarwisseling  gevierd.  George  W.  Bush  president  van  de   V.S.    (2001)  Twin  Towers    NY  verwoest,  meer  dan  2000   doden.    (2002)  Terreuraanslag  trein  in  Madrid,  22  doden.   Terreuraanslag  London,  55  doden.  (2006).  Dictator   Sadam  Hoessein  van  Irak  ter  dood  veroordeeld.   Wereld  in  de  greep  van  grootste  kredietcrisis  sinds  jaren   ‘30  vorige  eeuw.  AEX  en  Dow  Jones  onderuit.  Banken  fail-­‐ liet.  Huizenmarkt  getroffen.  Pensioenfondsen  onder  druk.     Haïti  getroffen  door  zware  aardbeving.  230.000  doden.   Opening  wereldtentoonstelling  Expo  2010  in  Sjanghai,   China.  Griekenland  heeft  diepe  staatsschuldencrisis.  

14

   

 

Fotogalerij  

  Nijmegen  de  Wetstraat  1965,  Foto  met  broers,  zussen,  ouders,  oma,  oom,  tantes,  neven  en  nichten.  

 

Helemaal  links;  Nil  van  Halle.  Verder  met  van  links  naar  rechts  en  van  boven  naar  beneden;  Fer  van  Halle  –  broer,   Jeanne  van  Halle  –  zus,  Theo  Vredevoort  –  neef,  Iman  Dozy  –oom,  Jules  van  Halle  –  vader,  Mary  Dozy-­‐van  Hamel  –  oma,   Thea  Dozy  –  tante,  Ben  van  Halle  –  broer,  Sjoerdje  van  Halle-­‐Dozy  –  moeder,  Rine  van  Halle  –  zus,  Reginald  Dozy  –   neef,  Silvia  Dozy  –  nicht,  Bert  (zoontje  van  Silvia),  Joy  Dozy  –  neef,  Gaby  Dozy  –  nicht,  Rakker  –  hond.    

  Herinnering

15

 1    

   

 2     Herinnering

16

   3                    

1. Foto  uit  1953  van  Jeanne,  Ben  en  Fer.  Broers  en  zus  van  Nil  in  de  omgeving  waar  alle   kinderen  uit  het  gezin  van  Halle  zijn  geboren.  Talang  Akar  Indonesië  op  het  eiland   Sumatra.     2. De  drie  zussen  in  1963,  met  van  links  naar  rechts  Nil,  Rine  en  Jeanne.     3. Nil  opgenomen  in  de  Sint  Maartenskliniek  in  Nijmegen,  getroffen  door   kinderverlamming  na  een  polio-­‐uitbraak  in  Indonesië  in  1955.    

Herinnering

17

2  

1    

1. 2. 3. 4.

 

Huwelijk  ouders  van  Nil  1947.   Aankomst  in  Nederland  1956.   Nil  in  ziekenhuis  1956.     Rien  en  Nil  1,5  jaar  1956.  

     

4  

3  

Herinnering

18

  Nil  met  verpleegsters  van  de  Sint  Maartenskliniek  in  Nijmegen  (foto  boven)   en  het  Zeehospitium  in  Kijkduin  bij  Den  Haag  (foto  onder).  

   

 

 

Herinnering

19

WNO   -­‐   Werkvoorziening   Nijmegen   en   Omstreken,   waar   Nil   op   19   jarige   leeftijd   begon   en   lange   tijd   heeft   gewerkt,   totdat   ze   in   1993   om   gezondheidsredenen  moest  stoppen.     Vervoersbewijs   en   foto’s   van   Nil   bij   deze  voorziening.    

 

   

 

    Herinnering

   

20

               

 

  Nil  in  BIO  revalidatiecentrum  Arnhem  na  rugoperatie.  

Herinnering

21

Nil  (midden  links)  met  familie  in  de  achtertuin  van  de  Wetstraat  in  Nijmegen.    

  Herinnering

22

           

 

 

  Nil  onderaan  links  met  ouders,  zussen,  broer  met  verloofde  Erna  en  kennis  Rink.      

 

 

Herinnering

23

 

  Nil  (R)  en  tweelingzus  Rine  (L),  bij  de  bruiloft  van  hun  broer  en  schoonzus,  Fer  en  Erna     van  Halle  –  Emmens.      

 

Herinnering

24

         

 

Nil  bij  het  huwelijk  van  haar  tweelingzus  Rine  met  Alex  Schmitz  in  1980.    

Herinnering

25

 

Vierdaagse  in  Nijmegen  –  1982.    

 

Herinnering

26

     

 

Nil  gaat  op  stap,  gebruikmakend  van  de  taxivergoeding  die  ze  in  die  periode  kon  besteden.        

Herinnering

27

       

 

 

 

Nocturnestraat  in  Nijmegen.  De  woonplaats  van  Nil  van  1979  tot  1984.    

 

Herinnering

28

         

 

Reünie  familie  van  Halle  begin  jaren  negentig,  waarbij  Nil  ook  aanwezig  was.    

 

Herinnering

29

 

 

   

   

 

Het  domein  van  Nil  met  onder  andere  haar  hond  Toby  (As  van  haar  hond  ging  mee  in  de  kist  van  Nil)  in  de  Horstacker   13-­‐73,  Nijmegen.  Haar  woonplaats  vanaf  1984.    

Herinnering

30

 

   

 

  De  Horstacker,  Nijmegen.  Buitenomgeving  van  Nil.    

Herinnering

31

 

   

Nil  in  winkelcentrum  Dukenburg,  Nijmegen.    

Herinnering

32

 

 

Stilleven  van  Nil’s  bonte  verzameling.    

  Herinnering

33

 

 

 

 

Het  nieuwe  domein  van  Nil  in  ‘Het  Dorp’  bij  Arnhem  (foto  boven).     Nil  bij  familiereünie  in  Afrikamuseum,  door  Nil  georganiseerd  (foto  onder).    

  Herinnering

34

 

 

 

 

Sprokkelweg  6,  Het  laatste  adres  van  Nil  in  ‘Het  Dorp’  bij  Arnhem.         Herinnering

35

         

 

 

De  locatie  waar  Nil  haar  laatste  jaren  doorbracht.  Arnhem  ‘Het  Dorp’.    

Herinnering

 

36

 

 

2009  –  Een  uitstapje  vanuit  ‘Het  Dorp’  naar  Burgers  Zoo.    

Herinnering

 

37

     

   

 

2010  –  Een  uitstapje  naar  het  Openluchtmuseum  in  Arnhem.  Laatste  foto  van  haar,  gemaakt  door  neef  Joy,  kort  voor   haar  overlijden.    

  Herinnering

38

 

  Februari  2010  -­‐  Nil  en  Suniva,  het  jongste  nichtje  van  Nil.    

 

 

Herinnering

39

De  begrafenis,  28  augustus  2010      

Toespraak  Ben  van  Halle,  oudste  broer  van  Nil       Lieve  familie,  beste  vrienden  en  kennissen,   Afgelopen   zondag   22   augustus   overleed   Nil.   Een   zorgzaam   team   van   hulpverleners   omringde   haar   in   een   uiterste   poging   Nil   te   helpen   in   haar   snel   verslechterende   gezondheidstoestand.   Het   mocht   niet   baten.   Nil   gleed   stilletjes  weg  uit  het  leven.   Ongetwijfeld  een  gevoel  van  verslagenheid  bij  hulpverleners.   Daarna   de   taak   om   de   familie   in   te   lichten,   ook   voor   een   professional  steeds  weer  een  moeilijke  taak.     Mijn  zus  Jeanne  was  de  eerste  die  het  hoorde.  Wellicht  kunt  u   zich   voorstellen   wat   zij   doormaakte   in   die   eerste   minuten;   Onwezenlijk,   ontkenning,   verbijstering,   stomheid,   verwijt,   ongeloof,   teleurstelling,   verdriet,   leegheid,   een   plotseling   besef  Nil  is  er  niet  meer.     Wat   is   de   dood   wreed   en   voelt   die   als   een   vijand   van   het   leven.   En   daarna   haar   broers   gaan   inlichten.   Maar   eerst   gedachten   ordenen,   en   dan   telefoonnummers   intoetsen   en   het   droeve   nieuws   gaan   vertellen.   Eerst   de   ene   broer,   dan   de   andere   broer.   En   daarna   alle   anderen.   Op   een   zondag   die   je   waarschijnlijk  anders  had  gepland.  Petje  af  voor  mijn  zus.     Dan  komt  de  werkelijkheid.  Er  moet  veel  werk  verzet  worden   om  de  dag  van  de  begrafenis  in  kannen  en  kruiken  te  krijgen.   Dat   is   gelukt,   dankzij   de   ondersteuning   van   degenen   die   ondanks  verdriet  hun  steentje  daaraan  hebben  bijgedragen.       Vandaag  nog  geen  week  later  nemen  we  afscheid  van  Nil.     Het   is   vertroostend   voor   de   nabestaanden   te   zien   dat   u   met   zo   velen   gekomen   bent   om   met   hen   nog   even   bij   Nil   te   zijn,   voordat   straks   het   definitieve   moment   van   afscheid   nemen   komt.   En   namens   hen   wil   ik   u   dank   zeggen   voor   uw   aanwezigheid,   de   oprechte   belangstelling   en   de   warme   aanmoedigende  en  vertroostende  woorden.         De  rouwkaart  lezend:  

Herinnering

 “Renilde   van   Halle,   een   bijzonder   mens,   zij   overleed   in   de   leeftijd  van  55  jaar”.     Nil  was  inderdaad  een  bijzondere  persoon,  Degenen  die  haar   van  nabij  hebben  meegemaakt  zullen  dit  bevestigen.     Nil   heeft   geen   makkelijk   leven   gehad,   maar   ze   heeft   er   wat   van  gemaakt.       Wat  is  leven  eigenlijk?     Is  het  niet  een  aaneenschakeling  van  dagelijkse  bezigheidjes,   met   momenten   van   geluk   en   momenten   van   tegenslag.   Het   maken   van   plannetjes.   Sommige   realiseer   je,   andere   lukken   niet.  Je  leert  van  tegenslagen.  Je  geniet  van  de  mensen  om  je   heen.   Je   geeft   ze   jouw   aandacht   op   een   hartelijke   en   oprechte   wijze.   Je   bent   gastvrij,   vrolijk   en   behulpzaam.   Je   bouwt   aan   relaties,  sommige  leveren  niet  op  wat  je  ervan  verwachtte,  je   verwerkt   dan   het   verdriet   en   pakt   de   levensdraad   weer   op.   Je   geniet   van   een   nieuwe   rolstoel,   van   een   nieuwe   mobiele   telefoon,   van   uitstapjes,   van   een   gesprekje   in   het   cafetaria,   van   de   kinderboerderij,   van   het   kijken   naar   een   leuk   tv   programma,   en   van   de   aankoop   van   dingetjes   die   je   graag   wil   hebben.  Je  staat  ‘s  morgens  op,  geniet  van  het  ontbijt,  geniet   van   een   nieuwe   dag.   Geniet   van   je   huisdieren.   Je   doet   de   dingen  waar  je  goed  in  bent  en  waar  je  van  overtuigd  bent.  Zo   schakelt  de  ene  dag  zich  aan  de  andere  in  het  leven.  Het  ene   jaar   aan   het   andere.   Dit   is   toch   het   gewone   normale   dagelijkse  leven,  nietwaar!     Nil   heeft   dit   allemaal   gedaan   en   heeft   wat   dat   betreft   een   goed   leven   geleid.   Geen   makkelijk   leven,   maar   wel   een   goed   leven.   Geen   hoogvlieger,   geen   hemelbestormer,   maar   een   sterke   vrouw   die   zichzelf   bleef.   Open,   extravert,   hartelijk,   gastvrij.  Ze  hield  van  eenvoudige  en  leuke  dingen  in  het  leven.   Van   haar   hondje   Tobias,   de   kat   Blacky,   en   de   vele   pluche   beesten.      

40

Ik   denk   dat   deze   kaart,   die   in   de   laatste   maanden   aan   het   plafond   boven   haar   bed   hing,   die   gezellig,   ongekunstelde,   eenvoudige  en  gastvrije  wereld  van  Nil    goed  weergeeft.     Ik  zal  de  kaart  straks  op  de  kist  leggen.     Haar   jonge   leven   begon   moeizaam   door   kinderverlamming.   Daar  had  ze  in  het  begin  gelukkig  niet  zo’n  weet  van.  Ze  kreeg   veel   zorg   en   aandacht   van   haar   beide   ouders   met   ondersteuning   van   broers   en   zussen.   Nil   onderging   veel   operaties,  en  kreeg  veel  hulpmiddelen  en  therapie  om  haar  te   leren  lopen,  en  om  haar  te  leren  zelfstandig  door  het  leven  te   gaan.   Ze   moest   daarvoor   veel   en   lang   van   haar   vertrouwde   huisgenoten   weg.   Moest   noodgedwongen,   ook   al   in   haar   jonge   leven,   die   warmte   en   geborgenheid   van   een   gezin   missen.       Voor   gezins-­‐   en   familieleden   bekende   namen   van   plaatsen   waar  Nil  vaak  lange  tijd  verbleef,  en  dan  praten  we  echt  over   jaren,   zijn;   De   Maartenskliniek,   Kijkduin   Zeehospitium,   en   BIO  Revalidatieoord.     Onder   andere   in   die   zorginstellingen,   heeft   ze   geleerd   geen   zelfmedelijden   te   hebben,   dingen   aan   te   pakken,   en   voor   zichzelf  op  te  komen.     De   laatste   dagen   van   haar   leven   waren   ondanks   fysieke   en   mentale   tegenslagen,   onder   andere   door   het   overlijden   van   haar  tweelingzus   Irina,   toch   vaak   zonnig   en   vrolijk.   Zij   genoot   zichtbaar   van   de   aanwezigheid   van   allen   die   haar   zo   lief   waren.  Broers  en  zussen,  neven  en  nichten  met  hun  kinderen,   die   haar   bezochten   en   anekdotes   vertelden.   Die   een   rondje   met  haar  gingen  wandelen,  naar  de  dierenboerderij.  Die  haar   voorzagen  van  technische  communicatiemiddelen  om  contact   met   de   buitenwereld   te   houden.   Haar   hielpen   met   de   inrichting  van  de  woonplek.   Tot  op  het  laatste  moment  genoot  zij  van  het  leven  en  deelde   dat  met  ons  allen.     Deelde   dat   met   huisbewoners   en   verzorgers   in   ‘Het   Dorp’,   waar   ze   zich   uiteindelijk   begon   thuis   te   voelen.   Haar   levenslust,   doorzettingsvermogen,   en   warme   betrokkenheid   hebben  velen  in  het  hart  geraakt.  

Herinnering

Nil,       beste  zus,  vandaag  begraven  wij  jou!   Vandaag  begraven  wij  jou  in  ons   Niet  in  de  aarde,  niet  in  de  kist   Niet  bij  die  bomen  in  de  ochtendmist   Daar  ben  jij  niet,  jij  bent  veilig  in  ons     Vandaag  begraven  wij  jou  in  ons.   Niet  bij  die  steen  daar,  die  lange  rij   Al  die  oude  namen,  daar  hoor  jij  niet  bij   Nee,  vandaag  begraven  wij  jou  in  ons   Dan  kunnen  we  met  je  praten  en  antwoord  geven   Dan  blijf  je  leven  in  ons  leven     Vanaf  vandaag  leef  jij  in  ons   Vandaag  begraven  we  jou  in  ons   Zullen  je  niet  zoeken  waar  je  nu  bent   Blijf  maar  bij  ons,  hier  waar  je  iedereen  kent   Jouw  plaats  aan  tafel  houden  we  voor  je  vrij   We  zullen  lachen  en  weer  plannen  maken   We  zullen  gaan  slapen  denkend  aan  jou  en  weer  ontwaken   Lach  en  voel  met  ons,  wees  vrij   Wat  je  nog  doen  wou,  doen  wij  erbij     Vanaf  vandaag  leef  jij  in  ons   Haal  maar  weg  de  kist  en  al  die  bloemen   Verscheur  de  rouwberichtjes  waarin  ze  jouw  naam  noemen   Vanaf  vandaag  leef  jij  verder  in  ons.     Beste  familie,  vrienden  en  kennissen  van  Nil.  Zolang  wij  over   Nil     blijven   praten,   ervaren   wij   een   gemis,   en   zolang   wij   Nil   missen  is  Nil  niet  dood,  want  dood  ben  je  pas  als  iedereen  je   vergeten  is.         Ben  van  Halle   Uitvaartdienst  28  augustus  2010   In  Barbara  Dela  Uitvaartcentrum  Nijmegen  

41

Toespraak  Fer  van  Halle,  broer  van  Nil     Lieve  zus,  broer  en  verdere  familieleden  en  vrienden.       Arnhem   22   augustus   2010.   Op   deze   zondagmorgen   krijg   ik   in   Spanje   een   telefoontje   van   Jeanne   mijn   oudste   zus.   Erna   neemt  de  telefoon  op  en  krijgt  te  horen  dat  Nilleke  rond  9.30u   is   overleden.   Zelf   was   ik   onderweg   om   vakantiegasten   op   te   halen  van  de  luchthaven.  Dit  bericht  komt  wederom  hard  aan,   even  staat  de  wereld  weer  stil!     Slechts   55   jaar   mocht   ze   worden   en   amper   een   half   jaar   na   haar  tweelingzusje  Rine.     Wij   wisten   dat   het   met   de   gezondheid   van   Nilleke   niet   goed   ging   en   we   zagen   haar   zienderogen   achteruitgaan.   Maar   als   we   elkaar   spraken   dan   bleven   we   grapjes   maken.   Want   ze   had  best  HUMOR!     Nilleke   was   een   gevoelsmens   en   dat   was   te   merken   in   haar   hele   doen   en   laten.   Nooit   was     zij   zelfzuchtig,   ze   stond   klaar   voor   alles   en   iedereen.   Dieren   hebben   en/   of   verzorgen   was   ook   een   liefhebberij   van   haar.   Ze   was   een   opvanghuis   voor   honden,   katten,   cavia’s,   konijntjes,   vissen,   muizen,   vogels   enzovoort   je   kon   het   zo   gek   niet   bedenken   of   Nilleke   stelde   haar   huis   hiervoor   open.   Ging   het   in   een   enkel   geval   alleen   om  een  tijdelijk  onderdak,  dan  was  het  vaak  voor  de  rest  van   het  leven  voor  het  betreffende  dier.   Fijn  was  het  dan  ook  dat  zij  op  het  Dorp  aan  de  Sprokkelweg   6   te   Arnhem   een   woonruimte   kreeg   tegenover   een   soort   kinderboerderij   waarop   ze   zo   kon   uitkijken.   Zij   zorgde   bij   wijze  van  spreken  nog  beter  voor  de  dieren  dan  voor  zichzelf.   Maar  ook  stond  haar  huis  open  voor  kinderen,  want  ook  hier   was  ze  dol  op.  Neefjes,  nichtjes,  buurtkinderen,  noem  maar  op     konden  op  haar  gastvrijheid  rekenen.  Haar  fotoboeken  staan   vol  met  zulke  foto’s.     Nilleke   en   ik   stonden   heel   dicht   bij   elkaar.   Vanaf   haar   peuterleeftijd   heeft   zij   met   de   handicap   van   polio   moeten   leren   leven.   Zij   was   de   jongste   uit   ons   gezin,   maar   wel   de   eerste  die  het  huis  verliet  om  elders  in  den  lande  op  diverse   locaties   te   verblijven   om   te   revalideren.   Dit   tot   groot   verdriet   van   onze   ouders,   die   moesten   accepteren   dat   Nilleke   niet   meer   thuis   verpleegd   kon   worden,   maar   dat   dit   uiteraard   wel   moest   ten   gunste   van   haar   welzijn.   Nilleke   was   voor   die   periode  al  een  mensje  dat  veel  levenservaring  heeft  opgedaan   Herinnering

en   al   behoorlijk   zelfstandig   was.   Ook   in   die   periode   heeft   zij   veel   ontberingen   moeten   ondergaan.   Toch   bleef   ze   altijd   het   meisje  met  een  vrolijke  lach  en  vriendelijk  voor  velen  zo  niet   voor   iedereen.   Een   korte   impressie   in   de   vorm   van   foto’s   heeft  u  net  kunnen  zien.   Een  mooie  jonge  vrouw  die,  door  haar  gezondheidstoestand,   in   korte   tijd   heel   erg   getekend   werd.   Toch   heeft   Nilleke   na   jaren   van   revalidatie   een   groot   deel   van   haar   lagere   schooljaren  thuis  doorgebracht.  Gedurende  deze  periode  heb   ik  veel  met  Nilleke  opgetrokken.     Zoals  gezegd  heeft  Nilleke  best  een  bewogen  leven  achter  de   rug.  Maar  ging  hier  eigenlijk  voor  de  buitenwereld  heel  goed   mee  om.   Al  werd  haar  wereldje  op  het  laatst  wel  kleiner,  immers  haar   gezondheid  nam  af,  er  moest  gezorgd  worden  dat  zij  zo  goed   als   mogelijk   verzorgd   werd.   Dit   werd   gevonden   en   zij   vertrok   naar  Arnhem,  ‘Het  Dorp’.   Slechts   een   kleine   twee   jaar   heeft   zij   op   dit   laatste   stekje   gewoond,   mooi   tussen   het   groen.   Hier   hebben   we   haar   een   paar   keer   kunnen   bezoeken   en   met   haar   het   terrein   kunnen   rondgaan.  Zien  waar  zij  haar  dagbesteding  doorbracht.  En  na   afloop   heerlijk   in   het   plaatselijk   restaurant   gaan   eten   en   lekker   wat   bijkletsen.   De   laatste   maanden   van   haar   leven   werden  pas  echt  moeilijk.       Vanaf   januari   dit   jaar   raakte   zij   aan   de   zuurstof   waardoor   haar   bewegingsvrijheid   enorm   werd   beperkt.   Zij   kon   niet   meer   gaan   en   staan   waar   ze   wilde.   Ondanks   het   personeel,   die  haar  de  zorg  verleende  die  ze  nodig  had,  werd  ze  dikwijls   bang  zonder  zuurstof  te  geraken  en  daardoor  te  stikken.  Dat   benauwde  haar  extra.  Die  angst  is  nu  verleden  tijd.  Gelukkig!!     We   zijn   verplegers   en   verzorgers   van   ‘Het   Dorp’   dan   ook   zeer   erkentelijk  voor  hun  hulp  die  ze  aan  Nilleke  hebben  gegeven.   En  dank  aan  zus  Jeanne  die  eveneens  dag  en  nacht  klaarstond   voor   Nilleke,   door   altijd   aanwezig   te   zijn   bij   ondermeer   bezoeken   aan   artsen   en   cardiologen.   En   niet   te   vergeten   de   neven  en  nichten  die  zich  hebben  ingezet  en  zich  het  lot  van   Nilleke  hebben  aangetrokken,  door  haar  zo  vaak  als  mogelijk  

42

te   bezoeken,   om   haar   zo   een   hart   onder   de   riem   te   steken.   Hier  genoot  ze  erg  van.   Voor   nu…….RUST   ZACHT   LIEVE   NILLEKE   BIJ   JE   ZUSJE   RINE   EN   BIJ   PAPS   EN   MAMS,   JULLIE   BLIJVEN   IN   ONZE   HERINNERING.        

Bedankt  namens  ons  allemaal!     Fer  van  Halle     Uitvaartdienst  28  augustus  2010   In  Barbara  Dela  Uitvaartcentrum  Nijmegen  

 

  Foto  van  Nil  in  1981  

  Herinnering

43

Toespraak  Jeanne  van  Halle,  oudste  zus  van  Nil    

Het  verhaal  van  twee  heel  verschillende  zussen.   De  een  woonde  in  Arnhem,  de  ander  in  Nijmegen.   Twee  verschillende  versies  op  het  leven,  ieder  vanuit  hun  eigen   perspectief.   Ieder  was  uniek  op  zoveel  manieren.   Ieder   had   een   eigen   verhaal   met   alles   wat   er   zoal   in   haar   leven   gebeurde.   Toch   was   er   ook   iets   gemeenschappelijks….   Het   waren   zussen,   met  elkaar  verbonden  heel  hun  leven  lang.   Een  uniek  en  kostbaar  geschenk.     Lief  zusje,   Pas   de   laatste   jaren   hebben   we   intensief   contact   met   elkaar   gehad.  Daarvoor  in  de  Horstacker  leidde  jij  je  leven  zoals  bij   jou   paste.   Bijna   25   jaar   genoot   je   daar   van   je   vrijheid   en   onafhankelijkheid,  lekker  alles  doen  wat  jij  wilde.  Je  was  geen   onbekende   in   Winkelcentrum   Dukenburg.   Je   maakte   met   iedereen  een  praatje.     Ik  heb  stilletjes  bewondering  voor  je  gehad.  Hoe  je  ondanks  je   handicap   en   vele   tegenslagen   altijd   vrolijk   was.   Je   stond   ook   altijd   klaar   voor   anderen.   Je   huis   stond   altijd   open   voor   mens   en  dier  en  daar  is  ook  weleens  misbruik  van  gemaakt.     Onze  kinderen  kunnen  zich  nog  wel  herinneren  dat  als  ze  bij   jou   waren   geweest,   ze   nooit   met   lege   handen   naar   huis   gingen.  Jij  had  altijd  wel  wat  voor  ze  uit  jouw  “verzameling”,   ook  voor  de  buurtkinderen,  die  graag  bij  jou  kwamen.  Jij  vond   dat  ook  gezellig.     Tot   je   zieker   werd   en   alles   anders   ging   worden.   Je   vond   het   moeilijk   om   te   gaan   met   je   toenemende   beperking   en   niet   meer   de   vrijheid   te   hebben   om   zelf   te   bepalen   wat   je   wilde   gaan   doen.   Dit   maakte   je   verdrietig   en   ook   boos,   en   soms   mopperde   je   daarover.   Maar   evengoed   deed   je   de   dingen   met   de   jou   gebruikelijke   lacherigheid   af.   Ik   was   je   grote   zus,   die  

probeerde   dingen   voor   je   te   regelen,   maar   jij   dacht   daar   anders  over.  Dat  botste  nog  weleens.  Jij  vond  dat  je  alles  goed   voor  elkaar  had  en  vond  genieten  van  het  leven  belangrijker   dan   orde   in   je   huisje   en   als   ik   kwam,   zag   ik   alleen   maar   ‘rommel’  (want  je  verzamelde  van  alles)  i.p.v.  dat  ik  jou,  mijn   zusje   Nil,   zag   en   wilde   dan   meteen   weer   van   alles   gaan   regelen.   Dat   vond   je   niet   prettig.   We   waren   zussen,   net   als   Martha  en  Maria  uit  de  bijbel.  Maria  genoot  van  het  leven  en   Martha  wilde  alles  regelen.     Helaas   Nil   besefte   ik   te   laat   dat   we   ook   zussen   waren,   die   leuke   dingen   met   elkaar   konden   doen.   Gelukkig   heb   ik   toch   nog   een   fijne   herinnering   aan   de   laatste   keer   dat   ik   bij   je   was,   toen  we  nog  gezellig  koffie  zijn  gaan  drinken  en  een  ijsje  zijn   gaan  eten  bij  de  Sleutel.  Zo  had  het  moeten  zijn,   leuke  dingen   met  elkaar  doen.     Je   was   heel   vindingrijk.   Je   kreeg   graag   post.   Wie   niet?   En   je   had  een  creatieve  manier  bedacht  om  twee  maal  zoveel  post   te   krijgen.   Wat   deed   je   namelijk………..je   stopte   de   post   gewoon   terug   in   de   brievenbus   en   voila   je   kreeg   dubbel   zoveel  post.   Je   was   een   graag   geziene   bewoner   van   de   Sprokkelweg.   Je   was   betrokken   bij   je   medebewoners,   stond   ook   hier   weer   voor   iedereen   klaar.   Het   waren   misschien   maar   kleine   dingetjes,  maar  die  blijven  in  hun  herinnering.   Even  vragen  hoe  de  dag  was  geweest  als  iemand  terug  kwam   van   zijn   werk,   of   koekjes   halen   voor   bij   de   koffie   bij   klassieke   muziek.     Je  ruime  hart  en  puurheid  bleek  ook  uit  de  vele  goede  doelen   die   je   financieel   ondersteunde.   Lieve   Hillbilly,   je   grootste   angst  was  om  te  stikken,  dat  is  gelukkig  niet  gebeurd.     Je  bent  langzaam  weggegleden  in  een  diepe  slaap.  Slaap  zacht   klein  zusje,  ik  hoop  je  snel  weer  terug  te  zien  in  het  Paradijs.

  Jeanne  van  Halle   Uitvaartdienst  28  augustus  2010   In  Barbara  Dela  Uitvaartcentrum  Nijmegen        

Herinnering

44

Toespraak    Suzanne  Versteeg,  nicht  van  Nil    

Lieve  Nil,     Iets  meer  dan  zes  maanden  geleden  was  ik  erbij  toen  mam  je   kwam  vertellen  dat  Rine  die  nacht  was  overleden.   Samen   met   jou   heb   ik   toen   opgeschreven   wat   je   graag   nog   wilde   zeggen   tegen   Rine   en   de   rest   van   de   familie.   Nu   zes   maanden  later  sta  ik  hier  weer  en  zeg  in  mijn  eigen  woorden   iets  over  jou.     Als  kind  vond  ik  het  altijd  reuze  interessant  om  bij  jou  langs   te   gaan.   Te   spelen   met   je   rolstoel,   je   poppen,   je   huisdieren.   Mijn  ogen  uit  te  kijken  in  je  woning  met  kasten  vol  prullaria   en   knutselspullen.   Je   kocht   alles   wat   je   mooi   of   leuk   vond   of   waarvan   je   dacht   dat   je   het   kon   gebruiken   of   dat   je   er   een   ander  blij  mee  kon  maken.   Je  kon  echt  alles  missen.   Jouw   huis   aan   de   Horstacker   en   later   in   het   Dorp   aan   de   Sprokkelweg  was  een  weerspiegeling  van  wie  jij  was.   Kleurrijk,  creatief,  warm  en  vooral  heel  chaotisch.   Regelmatig   werd   geprobeerd   om   orde   te   scheppen   in   jouw   leven,  maar  daar  werd  je  alleen  maar  ongelukkig  van.      

  Toen  begin  2008  jouw  gezondheid  je  parten  begon  te  spelen   en  je,  je  huis  aan  de  Horstacker  moest  verlaten  is  een  deel  van   jou   daar   achtergebleven.   Je   raakte   je   speelsheid   kwijt,   je   zelfbepaling,  je  vrijheid.   En   de   confrontatie   met   de   achteruitgang   van   Rine   zorgde   ervoor   dat   je   na   ging   denken   en   je   zorgen   begon   te   maken   over   je   eigen   ziek-­‐zijn   en   eindigheid.   Ook   met   de   dood   van   Rine   stierf   er   een   stukje   van   jou.   Je   bleef   lachen,   maar   diep   van   binnen   had   je   veel   verdriet.   Verdriet   waar   je   niemand   mee  op  wilde  zadelen,  maar  die  van  je  gezicht  af  te  lezen  viel.     Lieve  Nil,   De  afgelopen  dagen  heb  ik  al  je  fotoalbums  doorgespit  om  jouw   kijk  op  jouw  leven  in  beeld  te  brengen.   Honderden   foto’s   van   jou,   je   familie,   je   vrienden,   buren   en   collega’s.  Van  je  huis,  je  dieren,  je  bezigheden.   Soms  scheef,  soms  onscherp,  maar  vooral  zoals  jij  was.     Gewoon  Nil,  maar  heel  bijzonder  en  zo  blijf  je  voor  altijd  in   onze  herinnering. Suzanne  Versteeg   Uitvaartdienst  28  augustus  2010   In  Barbara  Dela  Uitvaartcentrum  Nijmegen  

 

 

  Herinnering

45

Begraafplaats  Vredehof    

 

 

 

 

 

Herinnering

46

Condoléance  bijeenkomst    

 

 

 

 

   

  Herinnering

47

Rouwkaart  

 

Herinnering

 

48

In  Memoriam,  22  augustus  2010        

   

 

   

Herinnering

49

Herinneringen  in  2015    

     

Hoe  ik  terugkijk  op  Nil,         Herinneringen   ophalen  bijna   vijf   jaar   na   haar   overlijden   moet   je  eigenlijk  niet  doen.     Je   wordt   er   melancholisch   door   en     wordt   overmand   door   spijtgevoelens.     Spijt   over   tijd   die   je   niet   hebt   gebruikt   om   elkaar   wat   beter   te   leren   kennen,   door   je   wat   meer   in   de   ander   te   verdiepen   en   belangstelling  te  tonen  voor  dingen  die  Nil  interesseerden.     Van  de  55  levensjaren  van  Nil,  had  je  in  ieder  geval  30  jaar  de   tijd  om  wat  meer  over  haar  te  weten  te  komen.     Je   hebt,   bedenk   je   nu,  die   mogelijkheid   onvoldoende   benut   en   daarom   probeer   je   uit   legstukjes   van   de   geschiedenis   iets   te   reconstrueren.  Hoe  moeilijk  kun  je  het  jezelf  maken.       Heeft  het  zin?  Niet  voor  Nil  in  ieder  geval.     Voor  jezelf  dan,  of  voor  de  lezers  van  dit  stukje?     Ik  weet  het  niet.       Spijtgevoelens   tegenover   Nil   hierover   hebben,   heeft   ook   geen   zin,  omdat  je  niet  weet  hoe  Nil  de  zaken   heeft   ervaren   in   haar   leven,   althans   niet   uit   haar   eigen   mond   opgetekend.   Je   hebt   daar   immers   niet   met   haar   over   gesproken.   Wellicht   was   ze   heel   tevreden   met   de   manier   waarop   je   aandacht   aan   haar   besteedde.     Al   mijmerend   over   Nil   tijdens   het   doorlezen   van   de   begrafenistoespraken   en   het   bekijken   van   de   vele   foto’s   en   wat   mistige   flarden   uit   mijn   geheugen   reconstruerend   over   de   ontmoetingen   met   Nil,   stel   ik   me   voor   dat   Nil   meer   tevreden   was   dan   ik   denk.   Tevreden   met   haar   leven,   met   de   contacten   die   we   als   familie   en   broers   en   zussen   met   haar  

hadden.  Tevreden  met  de  uitstapjes,  die  ze  kon  maken  en  met   haar   vele   activiteiten   en   contacten   met   gelijkgezinden.   Ze   is   zelfs  een  tijdlang  bezig  geweest  met  autorijlessen.  Dat  leverde   haar  wel  veel  lol,  maar  uiteindelijk  géén  rijbewijs  op.  Plezier   hebben  in  het  leven  was  voor  Nil  belangrijker,  dan  erg  serieus   bezig  zijn  met  rijvaardigheidslessen.     We  zijn  tegenwoordig  geneigd  om  zaken  als  tevreden  zijn  en   plezier   hebben   in,   uit   te   drukken   in   begrippen   als   levenskwaliteit  en  hoeveelheid  levensvreugde.       Voor  Nil  telde  zo’n  ingewikkelde  benadering  niet  denk  ik.  Nil   was  blij  met  elke  aandacht  die  ze  kreeg  en  misschien  moeten   wij   dat   ook   zijn.   Blij   met   elke   aandacht   die   we   krijgen.   En   misschien   kunnen   we   hieruit   een   les   leren,   dat   spijt   hebben   over  iets  in  het  verleden,  niet  zo  veel  zin  heeft.  Beter  kunnen   we  de  energie  voor  spijt  steken  in  een  actieve  houding,  door   aandacht   te   besteden   aan   anderen,   en   ons   te   verdiepen   in   die   ander  zolang  je  daar  de  tijd  voor  hebt.       De  tijd  die  ik  nu  besteed  hebt  aan  de  reconstructie  van  Nil,  nu   bijna  een  half  decennium  na  haar  overlijden,  is  nuttig  geweest   voor  mezelf,  om  de  herinnering  weer  wat  scherper  te  maken.   Om   Nil   niet   te   vergeten.   Het   beeld   van   Nil   wordt     misschien   wat   wazig,   de   stem,   gezichtsuitdrukking   en   gebaren   moeilijker   om   voor   de   geest   te   halen,   en   berusting   over   dit   alles   neemt   zijn   plaats   in,   maar   Nil   blijft   in   mijn   gedachten   en   dat  voelt  goed.     Ben  van  Halle   Lisserbroek,  15  juli  2015  

Herinnering

50

Herinneringen  in  2015          

Mijn  brief    met  herinneringen  aan  Nil  .     Een  dag  werd  dagen.   Een  week  werd  weken.   Een  maand  werd  maanden.   Een  jaar  werd  jaren.     Lieve  Nil,   Het   is   alweer   bijna   vijf   jaar   geleden,   dat   we   afscheid   moesten   nemen   van   Rine   en   daarna   van   jou.   In   die   tijd   is   veel   gebeurd   in   de   wereld,  maar  ook  in  mijn  eigen  leven.  Voor  mij  betekende  het  o.a  dat  Florent  als  laatste  uit  het  nest,  het  huis  verliet  en  op  kamers   ging   wonen.   Dat   Maarten   en   Stijn   naar   de   middelbare   school   ging,   en   Stefan   en   Sofie   (haar   geboorte   heb   je   gelukkig   nog   wel   meegemaakt)   inmiddels   op   de   basisschool   zitten.   Dat   had   ik   graag   met   je   willen   delen,   zoals   we   dat   vroeger   deden   op   de   donderdagen   dat   ik   bij   je   kwam   in   ‘Het   Dorp’,   en   we   samen   een   ijsje   gingen   eten   in   het   cafetaria,   nadat   we   eerst   de   gebruikelijke   administratieve   zaken   hadden   afgehandeld.   En   ik   dan   naast   of   achter   je   aan   moest   rennen   als   jij   in   je   scoot-­‐mobiel   als   “Speedy   Gonzalez”  naar  het  cafetaria  reed.   Of   als   we   gewoon  in   je   huisje   naar   de   TV   keken  en  soms  allebei  in  slaap  sukkelden  daarbij.  Ik  ben   niet  meer  terug  geweest  in  ‘Het  Dorp’,  want  wat  heb  ik  er  nog  te  zoeken  nu  jij  er  niet  meer  bent!   Echter  ben  ik  aan  de  andere  kant  wel  weer  gerustgesteld  dat  je  niet  langer  hoeft  te  lijden  onder  je  ziek  zijn,  en  dat  je  niet  meer  112   hoeft  te  bellen,  omdat  de  zorg  te  lang  op  zich  liet  wachten  terwijl  jij  het  idee  had  dat  de  zuurstofflessen  leeg  waren  en  je  het  daardoor   benauwd  kreeg.         Elke  dag  dat  ik  naar  mijn  werk  fiets  en  langs  de  begraafplaats  kom,  denk  ik  aan  jou,  aan  Rine,  aan  Mama,  Papa  en  Jamie.  Zo  blijven   jullie  in  mijn  gedachten  en  wordt  het  verlangen  jullie  weer  terug  te  zien  alsmaar  sterker  en  komt  de  dag  dat  dit  ook  werkelijk  zal   gebeuren   steeds   dichterbij.   Dan   zullen   er   opnieuw   tranen   vloeien,   en   nu   niet   van   verdriet,   zoals   bij   jouw   afscheid,   maar   van   vreugde   vanwege   de   hereniging   met   jou   en   alle   anderen   van   wie   ik   afscheid   heb   moeten   nemen.   Dan   kan   ik   jullie   weer   in   mijn   armen   sluiten   en  zul  jij  kunnen  rennen  als  een  hinde  en  zullen  jouw  longen  zich  weer  vol  zuurstof  kunnen  vullen.  Zuurstof,  niet  uit  flessen  maar  uit   de   lucht.   Dan   kan   ik   je   stem   weer   horen   en   hoef   ik   het   niet   langer   meer   te   doen   met   de   stem   op   het   laatst   bewaarde   voicemailberichtje  van  jou:  “Met  Renilde,  ik  heb  een  longontsteking  opgelopen”.     Lief  zusje,  ik  kijk  vol  verlangen  naar  jou  en  de  anderen  uit,  zodat  ik  straks  ook  weer  de  middelste  zus  mag  zijn.  En  niet  meer  zoals  nu   de  jongste.     Je  grote  zus  Jeanne         Jeanne  van  Halle   Nijmegen,  28  juli  2015          

 

Herinnering

51

 

Zwanenzang Slecht nieuws, de wereld brak in regen, uit ogen liep een stuk verdriet, teniet ging plots geluk met moeiteloos gemak. Een laatste schrijven, dicht verweven met moeite op hout teruggegeven aan de aarde, koud met beide handen voor gezicht. De zwaan zingt maar één keer zijn laatste verzen op het meer, een lied verdwijnt stil in de mist. Gelezen en geproefd in woord, zwanenzang, zuiver van akkoord, eeuwig wordt je rijm gemist.        

Herinnering

 

52

   

 

   

Ter  herinnering  aan  onze  dierbare  tweeling   Renilde  Elise  van  Halle,  18  jan  1955  –  22  aug  2010   Irina  Josette    Schmitz  –  van  Halle,  18  jan  1955  –  1  febr  2010    

 

  Herinnering

53

   

 

Herinnering

54

 

 

Laatste  rustplaats  van  Nil  en  tweelingzus  Rine    

Begraafplaats  Vredehof   Weg  door  Jonkerbos  80   Nijmegen    

 

  Herinnering

55

   

 

Herinnering

56

Herinnering

57

  Herinnering

58