Rendabele investeringen in beeld (5)

Rendabele investeringen in beeld (5)

Duurzaam Ondernemen, gewoon doen

Mens & Milieu

TRENDS IN SUSTAINABILITY

West-Vlaams CHARTER

DUURZAAM ONDERNEMEN

Inhoud Voorwoord................................................................................................. 3 1. Met oog voor duurzaamheid.................................................................. 4 2. Mensen maken het verschil.. ............................................................... 10 3. Ondernemen met minder energie.. ...................................................... 15 4. Cijfers spreken voor zichzelf............................................................... 20 5. Laureaten 2010-2011.. ......................................................................... 28

COLOFON Rendabele investeringen in beeld is een bijlage van het magazine ecoTips Samenstelling en redactie: Eefje Hernalsteen, Katrien Moens, Laeti Lemahieu en Lieve Crauwels Eindredactie: Guido Redant Grafische vormgeving: Evelyn Vermeersch Druk: Drukkerij Geers Offset, Gent-Oostakker Foto’s, grafieken en bijdrages van Alpro (p17,19), Amival vzw (p8), Arcotec (p9), Ardo (p12), Belgomilk (p24), Beltrami (p4), Electrawinds (p18), Hamann International Logistics (p24,25,26), Honda Belgium Factory (p5), ICO (p16), Initial Textiles (p27), KatoenNatie - Antwerp Bulk Cleaning (p11), Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde - Zoo Antwerpen (p6), NIKO (p7), ODTH (p21), OptimaT (p18), PinguinLutosa (p16,17), Plastal (p9), Technopolis ® (p13,14), Unilin (p10), ‘t Veer (p27), Vink (p22,23), Westlandia (p12)

Rendabele investeringen in beeld

Duurzaam ondernemen ... gewoon doen ‘Duurzaam Ondernemen ... gewoon doen’ typeert het duurzaamheidsbeleid en de acties van deelnemende bedrijven aan het West-Vlaams Charter Duurzaam Ondernemen en de Milieucharters in Oost-Vlaanderen, Mechelen en de Kempen. Meten is weten, continue verbetering, open communicatie en een actieve participatie van de werkvloer bij het uitdenken en het uitvoeren van verbeteringsacties vormen de sleutels van het succes van deze charters. De pragmatische gepersonaliseerde benadering van de initiatiefnemers maakt deelname haalbaar voor alle bedrijven uit de diensten- en productiesector. De Charterinitiatieven groeien verder. In 2011 ontvingen 131 bedrijven het Charter en engageerden een dertigtal bedrijven zich voor het eerst. Daarenboven lanceerden VOKA Kamer van Koophandel en de Provincie Limburg het ‘Charter milieu en duurzaam ondernemen Limburg’ dat door vijftien bedrijven werd ondertekend. Ook de evolutie van Milieucharter naar Charter Duurzaam Ondernemen zet zich door. Na WestVlaanderen, waar in 2008 de overgang werd gemaakt, en het nieuwe Limburgse initiatief kunnen nu ook bedrijven in Mechelen en de Kempen kiezen voor een MVO-Charter. Tevens werkt de POM West-Vlaanderen in opdracht van de Dienst Algemeen Regeringsbeleid de uitbouw uit van een uniform Vlaams Charter Duurzaam Ondernemen. De lancering hiervan zal Vlaamse bedrijven verder stimuleren tot een duurzaamheidsbeleid met een evenwichtige uitbouw van economische, sociale, omgevings- en veiligheidsgerichte thema’s. Nieuwe uitdagingen waartoe bedrijven via dit Vlaamse Charter gestimuleerd worden zijn: behoorlijk bestuur, gezondheid van de werknemer, maatschappelijk engagement, biodiversiteit, ketenbeheer en cradle-to-cradle. Het Charter Duurzaam Ondernemen bereidt op die manier bedrijven voor op een gemakkelijke integratie van de MVO-richtlijn ISO 26000 en certificatiesystemen zoals de MVO-prestatieladder. Charterbedrijven engageren zich om een voorbeeldfunctie rond “duurzaam ondernemen” uit te dragen door extern te communiceren over hun realisaties. Deze brochure is hiervan een illustratie. Voor het vijfde jaar op rij wordt een selectie uit de acties van Charterdeelnemers gebundeld in een autonome brochure. We hopen dat deze praktijkgetuigenissen u inspireren om ook binnen de eigen onderneming/organisatie over te gaan tot duurzame initiatieven en acties!

Philippe Tavernier POM West-Vlaanderen

1. Met oog voor duurzaamheid

BELTRAMI hield bij het bouwen van het nieuwe kantoorgebouw, inclusief showroom, rekening met de principes van duurzaam bouwen.

BELTRAMI Nieuw kantoorgebouw en showroom met oog voor duurzaamheid BELTRAMI is een groothandel in natuursteen, gevestigd in Harelbeke. Het bedrijf zorgt voor import en verwerking van natuursteen tot (half)afgewerkte producten. Deze producten worden verdeeld over heel West-Europa en Polen. BELTRAMI bouwde in 2008-2009 een nieuw kantoorgebouw, inclusief showroom, dat zo energieefficiënt mogelijk moest zijn. Ook wilde het bedrijf een aangename werkplek creëren waarin zowel de dienst logistiek als verkoop samen zitten. De demoruimte heeft een oppervlakte van 649 m², de kantoren zijn 2 x 417 m² groot. Het kantoorgebouw heeft een E-peil van ± 70 (zonder PV-installatie) en een K-waarde van 29. De elementen van duurzaam bouwen die geïntegreerd werden in de nieuwbouw zijn: - Een stevige isolatie van 8-15 cm dik werd aangebracht. - Hoogrendementsglas met een U-waarde van 1.1 W/m²K werd geïnstalleerd. - De buitengevel van de demoruimte is afgewerkt met Stoneskin, gemaakt met restranden van gezaagde natuursteenplaten. - De individuele kantoren die zich aan de bin-


ecoTips

-

- - - - -

- -

nenzijde van het gebouw bevinden, hebben minstens twee glazen wanden zodat er doorstroming van licht is vanuit de demoruimte naar de kantoren en de werknemer altijd daglicht kan zien. Er is balansventilatie met warmterecuperatie. De warmtewisselaar met warmtewiel zorgt voor de recuperatie van warmte (80%) en vochtigheid. Verwarming gebeurt met een warmtepomp lucht/lucht. In de kantoorruimtes zijn TL-T5 lampen met elektronische voorschakelapparatuur aanwezig. Het geïnstalleerd vermogen bedraagt ongeveer 2 W/m².100 lux. De lichten worden handmatig aangestoken en een sensor dooft automatisch de verlichting bij afwezigheid. De verlichting in de gangen en sanitaire ruimtes werkt met een aanwezigheidssensor. Spaarspoeltoiletten werden geïnstalleerd. Er is een hemelwateropvang van 5 x 20.000 liter. De parking is niet-waterdoorlatend uitgevoerd om zo veel mogelijk hemelwater te kunnen opvangen. Zonnepanelen met een geïnstalleerd vermogen van 56 kWp zorgen voor groene energie. Daarnaast werd het gebouw toegankelijk gemaakt voor rolstoelgebruikers. Twee hellingen zijn aanwezig en de hoogteverschillen in het gebouw zijn beperkt tot 2 cm.

Honda Belgium Factory NV verhoogde de poort-opening aan de laadkade om zo de beladingsgraad van de vrachtwagens te verbeteren.

Economisch voordeel Door het efficiënter gebruik van water en energie verminderen de overheadkosten. Een mooi en comfortabel gebouw oefent ook een grotere aantrekkingskracht uit bij de aanwerving van nieuwe medewerkers. Voor BELTRAMI betekent het gebouw tevens een betere uitstraling en imago. Milieuvoordeel De nieuwbouw levert een verkleining van de ecologische voetafdruk. Sociaal voordeel Het gebouw vormt een aangename en open werkplek voor tevreden medewerkers.

HONDA BELGIUM FACTORY NV In de hoogte verstelbaar dak van vrachtwagens zorgt voor halvering transporten Honda Belgium Factory NV doet opslag en distributie van koetswerkonderdelen voor Europa. Voor het transporteren van koetswerkonderdelen naar de UK, worden herbruikbare kratten gebruikt. De afmetingen, die standaard zijn voor het magazijn in UK, zijn zodanig, dat men slechts één laag kratten kan zetten in de vrachtwagens. In samenspraak met het transportbedrijf werd gezocht naar een oplossing om de beladingsgraad

Honda Belgium Factory NV liet vrachtwagens uitrusten met een verhoogbaar dak, waardoor twee kratten boven elkaar geplaatst kunnen worden.

van de vrachtwagens te verbeteren. Het transportbedrijf heeft speciale vrachtwagens voorzien waarvan het dak een dertigtal centimeter omhoog kan bewegen. Hierdoor kunnen er twee kratten boven elkaar geplaatst worden. Na het laden van de vrachtwagen brengt men het dak terug naar beneden. Om deze vrachtwagens te kunnen laden, dienden de poorten van de laadkades verhoogd te worden. Economisch voordeel Een reductie van 110 transporten op jaarbasis. Milieuvoordeel Een reductie van 30 ton CO 2 op jaarbasis. Sociaal voordeel Het heeft een gunstige invloed op de eventuele hinder voor de buren. Ook komt het ten goede aan de verkeersdrukte op de wegen.

Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde – Zoo Antwerpen Zoo Antwerpen vermindert Carbon Footprint van zijn vissen De Zoo van Antwerpen is het groene hart van Antwerpen. Jaarlijks bezoeken 1,1 miljoen bezoekers de bijna 5000 dieren en 769 diersoorten. Bij alles

ecoTips


De Zoo van Antwerpen optimaliseerde de filterwerking van de zeewatertoepassingen en kon zo de aanvoer van vers zeewater reduceren met een factor zes.

wat de Zoo doet, staan drie waarden centraal: conservatie (natuurbehoud), duurzaam ondernemen en educatie. Het aquarium van de Zoo vormt een unieke locatie: een huwelijk tussen exotische architectuur uit het begin van de 20e eeuw en de nieuwste technologieën uit de dierentuinwereld. Het is een heus huzarenstukje om de beperkingen van dit historisch beschermd gebouw te combineren met de moderne inzichten in het houden en verzorgen van dieren. Binnen het aquarium staat de rechterkant voor de zoetwaterkant en aan de linkerkant vindt de bezoeker de zoutwatervissen. Tot voor kort was voor de aquaria van deze zoutwatervissen een frequente verversing van het zeewater nodig. Dit omwille van twee factoren: een ophoping van nitraat en een tekort aan calcium. Dit was te wijten aan de aerobe filterwerking waarbij nitrieten omgezet worden in minder schadelijke nitraten. Deze nitraten worden niet afgebroken maar stapelen zich op waardoor het water uiteindelijk onbruikbaar wordt. In de praktijk betekende dit dat maandelijks een 30.000 liter water ververst werd zodat de concentratie aan nitraat terug aanvaardbaar was. Na een tijd verliest zeewater zijn calciumgehalte door biologische processen en door opname van kalk door zich vormende koralen. Dus werd er weer water ververst om het calciumgehalte op peil te houden. Maandelijks werd er zo 30.000 liter vers zeewater aangevoerd om de waterkwaliteit voor de vissen optimaal te houden. Het water werd opgezogen


ecoTips

op het eiland ‘Neeltje Jans’ in de Oosterschelde op de stormvloedkering. Dit betekende dat ook 30.000 liter vervuild zeewater in de riolering moest geloosd worden, wat zeer milieubelastend is. Ook de transporten van het verse zeewater en de uitstoot van de uitlaatgassen van de vrachtwagen (12 vrachten per jaar van 28 m³, de maximum lading op de Belgische wegen) waren milieubelastend. De Zoo onderzocht de mogelijkheden om de Carbon Footprint en de hoeveelheid geloosd afvalwater van deze activiteit te verminderen. Na onderzoek van een aantal mogelijkheden werd gekozen om de filterwerking van de zeewatertoepassingen te optimaliseren. In de aquariumzone werd een nieuw filtersysteem geïmplementeerd. Nitraten worden nu wel afgebroken door anaerobe bacteriën. Om deze bacteriën te activeren, wordt bij het water azijn toegevoegd in het zandbed in het filterkanaal. Daardoor gaan de bacteriën zuurstofgasatomen onttrekken aan het nitraat (NO 3) waardoor het stikstofgas vrijkomt. Deze bacteriën gebruiken dus het zuurstofgas van de nitraten om de azijn af te breken. Op de bodem van het filterkanaal ligt koraalzand dat voornamelijk uit calcium bestaat, maar niet goed oplosbaar is in water. Daarom wordt er koolstofdioxide (CO 2) aan het water toegevoegd. Dit CO 2 onttrekt calcium aan het koraalzand en maakt het water bijgevolg calciumrijk. Dankzij dit nieuwe filtersysteem moet het water niet meer maandelijks ververst en dus ook niet meer geloosd worden. Omdat er altijd wat verlie-

Niko verving de vroegere solventhoudende ontvetting door een gebruiksvriendelijke, biologische onderdelenreiniger, de “Bio-Circle” van Bio-chem, en bespaarde daarmee 1.250 euro per jaar.

zen zijn, volstaan nu één à twee vrachten vers zeewater per jaar. Het hele systeem wordt gemonitord via een computer zodat het water voortdurend geanalyseerd wordt en de parameters automatisch aangepast worden. De vissen zwemmen nu rond in water van betere kwaliteit dan vroeger. Economisch voordeel Dankzij het nieuwe filtersysteem kan de waterkwaliteit in stand gehouden worden met de aanvoer van één tot twee vrachten vers zeewater per jaar in plaats van twaalf. Milieuvoordeel Het water hoeft niet meer maandelijks ververst en geloosd te worden. De milieubelasting door de uitstoot van de vrachtwagen is aanzienlijk verkleind: van 2.210 km naar 368 km per jaar.

Niko Solventvrij reinigen van onderdelen Niko produceert elektrisch installatiemateriaal (stopcontacten, schakelaars…) en intelligente domoticaoplossingen. In de gereedschapsmakerij werd het vroegere solventhoudende ontvettingsproduct (gevarensymbolen: schadelijk, milieugevaarlijk en ontvlambaar) vervangen door een biologische reinigingsvloeistof zonder gevarensymbool. Bio-Circle is een gebruiksvriendelijke, biologische onderdelenreiniger, bestaande uit een uitgekiende combinatie van wastafel met verwarmingselement en zuurstofpomp en het krachtige reinigingsmiddel “Bio-Circle L”. “Bio-Circle L” bevat natuurlijke micro-organismen die de olie afbreken waardoor de standtijd van de reinigingsvloeistof onbeperkt is. Het product is niet ontvlambaar en het heeft een neutrale pH-waarde waardoor huidirritaties voorkomen worden (dermatologisch getest). Hierdoor behoort het werken met oplosmiddelen en koudreinigers tot het verleden.

Economisch voordeel 1.250 euro besparing/jaar op kostprijs product. Milieuvoordeel Geen VOC’s meer, product zonder gevarensymbolen, geen afval meer door de onbeperkte standtijd van de reinigingsvloeistof. Sociaal voordeel Niet schadelijk, cleanere werkomgeving omdat men nu werkt zonder vernevelen.

AMIVAL VZW Verbeteren afvalbeheer door interne communicatie en betere identificatie van de afvalstromen Amival vzw (Arbeid voor MInderVALiden) is een beschuttende werkplaats die sedert 1964 zinvol en lonend werk verschaft aan personen met een handicap die in het gewone arbeidscircuit moeilijk terechtkunnen. Amival biedt werk aan 460 personen in twee vestigingen. Deelname aan het Milieucharter was de start voor het opzetten van een milieumanagementsysteem. Binnen de context van een beschuttende werkplaats is het niet vanzelfsprekend om aan milieuzorg te doen. Toch slaagde het management er met glans in om het aspect ‘duurzaamheid’ te integreren in het bedrijfsbeleid. In de Werkgroep Kwaliteit, Veiligheid en Ergonomie (KVE) en in het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (PBW) werd onderzocht hoe acties rond milieu best konden overgebracht worden bij de werknemers. Verbeteren van het afvalbeheer werd als eerste actiepunt aangepakt. Het thema moest gebracht worden op het begripsniveau van de doelgroep. Als strategie werd gekozen voor ‘train-the-trainer’: de werkleiders zullen de informatie zelf overbrengen aan hun eigen medewerkers.

ecoTips


Amival vzw ontwikkelde speciale posters om de interne flow van herbruikbaar en niet-herbruikbaar afval te visualiseren.

Amival vzw bracht het herkennen en sorteren van de verschillende afvalstromen in beeld op het begripsniveau van de doelgroep.

De praktische uitwerking werd in detail voorbereid. Alle afvalstromen werden in kaart gebracht. Ook de kostprijs/inruilwaarde werd bekeken. Dan werd nagegaan welke van deze afvalstromen nog niet gekend of slecht gecommuniceerd waren bij de werknemers. Fotomateriaal en mondelinge toelichting moesten ertoe bijdragen om de materie op een begrijpbare manier over te brengen aan een overwegend mentaal zwakkere doelgroep. Opleiding en training moesten ervoor zorgen om de afvalstromen te optimaliseren en recycleerbare producten nog beter te scheiden.

Dankzij het gedreven teamwerk en de geslaagde sensibilisatiecampagne werd het project tot een goed einde gebracht. De continuïteit wordt verzekerd door herhalingsmomenten die in de toekomst ingelast zullen worden en door verdere sensibilisatie via dynamische risicobeheerssystemen.

Heel wat sensibilisatiemogelijkheden werden gebruikt. Drie grote schermen (media-tiles) werden geïnstalleerd en meteen in gebruik genomen voor interne communicatie. Op deze schermen werden verschillende milieuboodschappen geprojecteerd, bijvoorbeeld brooddoos in plaats van alufolie, PMD-flesjes platduwen, flesje afsluiten met dop... Twee posters werden ontwikkeld: herbruikbaar afval en niet-herbruikbaar afval werden apart in beeld gebracht en de interne flow werd gevisualiseerd. Op elke afvalcontainer werd een gelamineerde foto geplakt met een afbeelding van het soort afval dat in deze container ingezameld mocht worden. Voor sommige afvalstromen werden specifieke containers aangemaakt, bijvoorbeeld voor metalen houders van montageringen. De Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij voor de Kempen (IOK) stelde een demobox en folders over afvalbeheer ter beschikking. Zo kregen de medewerkers info over wat er met de verschillende afvalstromen gebeurt na ophaling. De groepen werden bewust klein gehouden. Iedereen kreeg de mogelijkheid om interactief deel te nemen aan de uiteenzetting. In totaal kregen 22 groepen een toelichting. Voor de gehoorgestoorden werd een doventolk ingeschakeld.


ecoTips

Economisch voordeel Door de reductie van het PMD-afval kan flink bespaard worden op de aankoop van PMD-afvalzakken. Door de overgang van glas (manuele verdeling) naar plastic uit een drankenautomaat wordt de kost van een personeelslid voor de verdeling en voor de ophaling van de flesjes op het einde van de werkdag uitgespaard. De leverancier van de dranken vult zelf de voorraad aan zodat er geen bestellingen en stocktelling meer moeten gebeuren. Bovendien moet niet meer geïnvesteerd worden in enorme voorraden (450 personeelsleden). Milieuvoordeel Een betere scheiding van de verschillende afvalstromen verhoogt de recycleerbaarheid van het afval in een latere verwerking. Sociaal voordeel Dankzij doorgedreven sensibilisatie, opleiding en training op hun begripsniveau ervaren de werknemers dat ze concreet hun steentje bijdragen tot een schoner milieu. In tegenstelling tot de glazen flesjes zijn plastic flesjes wel toegelaten in bepaalde zones omdat het aspect glasbreuk wegvalt. De flesjes die niet leeggedronken zijn, mogen aan het einde van de dag mee naar huis genomen worden.

Plastal Plastal verwarmt werkzone met stralingsbuizen Plastal produceert, lakt en monteert bumpers voor Volvo en levert deze in sequentie aan. In de inpakzone werd stralingsverwarming geplaatst. De inpakzone is een afgebakende beperkte werkzone, gelegen in een groot magazijn. Door de plaatsing van stralingsbuizen op aardgas kan de inpakzone plaatselijk heel snel verwarmd worden, en is het niet langer nodig het hele magazijn te verwarmen tot een aangename werktemperatuur. De sturing is voorzien van bewegingsdetectoren zodat er enkel verwarmd wordt bij activiteiten in de specifieke zone. Alle stralingspanelen zijn bovendien afzonderlijk regelbaar. Economisch voordeel Theoretische besparing van 380 MWh/jaar. Milieuvoordeel Besparing op energieverbruik en dus op CO 2-uitstoot. Sociaal voordeel Beter werkcomfort en aangenamere verwarmingsbron.

Beschuttende werkplaats Arcotec Herinrichting van een laswerkpost De beschuttende werkplaats Arcotec uit Brugge zoekt continu naar het aanpassen van de werkposten in functie van de mogelijkheden en beperkingen van de mindervalide werknemers. Het bedrijf beschikt over twee personen (ergonomen/ arbeidsanalisten), actief in de methodedienst, die hier fulltime rond werken. Hierbij wordt rekening gehouden met ergonomie (people), productiviteit (profit) en kwaliteit (planet). Arcotec ontwerpt en vervaardigt draadproducten voor industriële en huishoudelijke toepassingen. Vertrekkend van metaaldraad wordt door

Plastal verwarmt de inpakzone plaatselijk door gebruik te maken van stralingsbuizen op aardgas. Daardoor is het niet langer nodig het hele magazijn te verwarmen.

het richten, puntlassen, plooien en persen een product gevormd in een laskaliber. Een gewoon houten laskaliber (uit multiplex) van 11 kg dat de werknemer manueel moest verplaatsen bij iedere lasbeweging, werd vervangen door een duurzamer kaliber gemonteerd op rails. Hierdoor is heffen overbodig en kan het kaliber gemakkelijker verschuiven. Ook werd de positie van de gebruikte materialen rond de werkpost aangepast zodat zinloze bewegingen worden uitgeschakeld. De aanpassing van de werkpost leidt naar een verbetering van de ergonomie, gebruiksvriendelijkheid en kwaliteit. Economisch voordeel Niet “harder” maar “slimmer” werken! Door minder verloren bewegingen en stappen en door het gemakkelijker hanteren van het kaliber kan de werknemer meer stukken per dag produceren. Met het nieuwe kaliber en de aangepaste werkmethode is er een tijdwinst van 25% per gelast stuk. De investering in de aangepaste laspost bedraagt 4.500 euro en wordt in één jaar terugverdiend. Bij een eventuele verandering van het product moet Arcotec alleen het kaliber vernieuwen en kan de aangepaste werktafel behouden blijven. Milieuvoordeel Dankzij de aangepaste werkpost stijgt de kwaliteit van de draadproducten waardoor minder uitval ontstaat. Minder uitval betekent minder aankoop van grondstoffen. Het streefdoel van het bedrijf is om onder de 5% schroot te blijven op de totale hoeveelheid verwerkt metaal. Sociaal voordeel In de oude toestand werd het kaliber van 11 kg ongeveer 1.500 maal per dag opgetild en verschoven. Met het kaliber op rails valt het heffen weg en is het schuiven minder belastend. De belasting naar schouders en rug daalt sterk zodat nu ook zwakkere arbeiders dit werk aankunnen. Minder belastend werk betekent meer tevreden arbeiders, een betere motivatie en een hogere productiviteit.

Arcotec ontwikkelde een nieuw kaliber dat op rails gemonteerd is. Dat maakt het werken heel wat ergonomischer én efficiënter.

ecoTips


2. Mensen maken het verschil

UNILIN Fietsdag zet fietsers in de bloemetjes De site Flooring/Decor van Unilin in Wielsbeke produceert naast laminaatvloeren (Quick-Step ®) ook samengesteld parket en gemelamineerde platen. Als eerste binnen de groep Unilin heeft deze site het West-Vlaams Charter Duurzaam Ondernemen behaald.

Een actie die kaderde binnen het thema “duurzame mobiliteit” was de organisatie van een eerste fietsdag met gratis ontbijt. Om de fietsactie te promoten, werd een uitgebreide fietscampagne op touw gezet met onder andere een sensibiliserende cartoon op alle werkposten en artikels in de verschillende bedrijfskrantjes. Op de cartoon gaf de duurzaamheidsmascotte UNI-lientje alvast het goede voorbeeld. Aan de deelnemende fietsers werd een folder meegegeven met tips en voordelen van het fietsen. Hierin werden meteen ook de uitvluchten om niet met de fiets naar het werk te komen ontkracht. Ondanks het barslechte weer was de fietsdag een groot succes! Méér dan honderd enthousiaste werknemers kwamen met de fiets naar het werk. De fietsers van de ochtend-, dagen nachtploeg kregen een heerlijk ontbijt met voedzame producten. Ook de namiddagploeg werd niet vergeten, zij kregen een lekker vieruurtje.

De duurzaamheidsmascotte UNI-Lientje geeft het goede voorbeeld.

10


ecoTips

Economisch voordeel De medewerkers van Unilin die gedurende zes maanden per kalenderjaar met de fiets naar het werk komen, genieten een fietsvergoeding. Zo ontsnappen ze ook aan de hoge brandstofprijzen. Daarnaast zijn fitte en gezonde medewerkers minder afwezig op het werk.

Katoen Natie - Antwerp Bulk Cleaning stelde proefondervindelijk vast dat de warmwatertemperatuur kon omlaag gebracht worden van 90°C tot 68°C zonder dat aan reinigingskracht moest ingeboet worden.

“Our people make the difference” (Katoen Natie - Antwerp Bulk Cleaning)

Milieuvoordeel De deelnemers legden méér dan 2.000 kilometer af met de fiets. Per kilometer met de fiets (als alternatief voor de wagen) komt er 130 gram CO 2 minder in de atmosfeer. De ijverige fietsers bespaarden zo 260 kg CO 2. Sociaal voordeel Dergelijke acties stimuleren de teamspirit.

Katoen Natie – Antwerp Bulk Cleaning Optimalisatie van de warmwaterproductie voor de reinigingsoperaties Antwerp Bulk Cleaning (ABC) exploiteert een cleaninghal voor het inwendig reinigen van tankwagens die geen ADR-goederen vervoerd hebben, zoals bijvoorbeeld voedingsmiddelen of plasticgranulaten. Sinds mei 2006 is Antwerp Bulk Cleaning een onderdeel van Katoen Natie. De activiteiten gebeuren in een hal met vier ingerichte wasstraten. De tanks van de vrachtwagens werden inwendig gereinigd met water op een temperatuur van 90 °C. In het kader van een actiepunt over energiebesparing onderzocht ABC of een even goed resultaat kon bekomen worden met water op een lagere temperatuur. Er werd een proefproject opgezet waarbij de temperatuur van de brander systema-

tisch een graad lager werd ingesteld en de grondigheid van de reinigingen werd gecontroleerd. Uit onderzoek bleek dat de warmwatertemperatuur kon omlaag gebracht worden tot 68°C zonder dat aan reinigingskracht moest ingeboet worden. Het instellen van de brander op 68 °C leidde tot een aanzienlijke vermindering van de energiekosten. Ondanks de matig toenemende bedrijfsactiviteit daalde het stookolieverbruik per tankspoeling van zeven à acht liter naar vijf liter. Economisch voordeel In 2009 werden in totaal 10.700 wagens gespoeld. 7,5 liter stookolie per spoeling vormt een totaal jaarverbruik van 80.250 liter stookolie. Nu er slechts 5 liter stookolie per spoeling verbruikt wordt, daalt het totaal jaarverbruik naar 53.500 liter. Hiermee wordt dus 26.750 liter stookolie bespaard. In deze cijfers is eveneens het verbruik van de centrale verwarming meegerekend. Milieuvoordeel 33% minder verbruik van stookolie en dus evenredig minder luchtemissies. Sociaal voordeel Voor de werknemers die de tanks reinigen, is het veel comfortabeler en veiliger werken. Door deze maatregel verlaagt ook de kans op (minder ernstige) brandwonden.

ecoTips


11

Ardo informeert alle medewerkers over de key performance indicatoren (pki’s) en de evolutie daarvan. Dit zorgt voor een grotere betrokkenheid bij de werknemers.

Westlandia realiseerde een aanzienlijke besparing op het energieverbruik én zorgde voor een verhoging van het comfort in de productieruimtes door een doorgedreven relighting.

ARDO Elke werknemer in vijf minuten geïnformeerd!

deze evolueren. Daardoor weet iedereen wat duurzaam ondernemen inhoudt en is iedereen gemotiveerd om mee na te denken hoe continu verbeterd kan worden.

Ardo produceert vriesverse groenten en is gevestigd in Ardooie. De afdelingsverantwoordelijken komen maandelijks samen in de werkgroep Duurzaam Ondernemen (DO) rond een centraal thema (afval, energie, veiligheid, personeel,…). De prestatie-indicatoren worden in deze vergadering meegedeeld, geanalyseerd en geëvalueerd. Onder meer volgende KPI’s (key performance indicators) worden besproken: verbruik water, gas en elektriciteit, productiecijfers, afvalwatergegevens (vervuiling, debiet), afvalcijfers, cijfers personeel (absenteïsme, aantal medewerkers, verloop, ...). De KPI’s die relevant zijn voor een bepaalde afdeling worden door de desbetreffende verantwoordelijke gecommuniceerd naar zijn ploegchefs. Maandelijks legt de werkgroep DO ook een thema vast voor de vijf-minuten-info. De ploegchef krijgt een onderwerp aangereikt dat hij beknopt en duidelijk (in vijf minuten!) communiceert naar de werknemers voor wie hij verantwoordelijk is. Een voorstelling van deze vijf-minuten-info is ook te zien op de informatieschermen in de refters. De vijf-minuten-info werd in het bedrijf geïntroduceerd in 2009. Daarin werden onderwerpen behandeld als scheiden van afval, brandpreventie, nieuw circulatieplan rond de bedrijfsgebouwen, watergebruik, acties Charter Duurzaam Ondernemen. Economisch voordeel Elke medewerker weet wat de KPI’s zijn en hoe

12


ecoTips

Milieuvoordeel De communicatie gebeurt mondeling terwijl de presentatie te raadplegen is op de infoschermen in de refters. Sociaal voordeel Elke chef kan zijn eigen medewerkers informeren en motiveren. Iedereen is geïnformeerd over de KPI’s en de evolutie, wat zorgt voor een grotere betrokkenheid. Elke medewerker wordt gestimuleerd tot duurzaam ondernemen.

WESTLANDIA Relighting zorgt voor een resem voordelen Westlandia vzw uit Ieper is een beschuttende werkplaats die mensen met een handicap volwaardige arbeid verschaft in een aangepast kader. Binnen Westlandia is in twee gebouwen een metaalverwerkende afdeling aanwezig. Deze afdeling bestaat uit machines voor het frezen, draaien, persen, plooien, zagen, laseren en de bijhorende magazijnen. Voor de productiehallen, goed voor 7.200 m², werd een lichtstudie uitgevoerd. Op basis hiervan werd in verschillende fasen een volledige relighting uitgevoerd over een periode van 2,5 jaar. Als eis werd

Technopolis herinnert de laatste medewerker die de ruimte verlaat eraan het licht te doven door middel van opvallende teasers.

Technopolis stimuleert medewerkers om de trap te nemen in plaats van de lift.

gesteld dat de gemiddelde verlichtingssterkte in de productieruimtes 500 lux moest bedragen, in de magazijnen 300 lux en in de gangen 120 lux. Bijkomend werd gestreefd naar een specifiek vermogen van de installatie van minder dan 2 W/m²/100 lux. De bestaande armaturen (hoofdzakelijk 2 x 58 W TL-lampen met conventionele ballasten) werden vervangen door nieuwe armaturen met elektronische voorschakelapparatuur. Hierbij werden de lampen vervangen door hoogrendements-TL-lampen type T5. In bepaalde zalen is een automatische dimming geïnstalleerd.

Technopolis ® Verhoging milieubewustzijn van de medewerkers met doelgerichte communicatie

Economisch voordeel Bij eenzelfde brandtijd gedurende het ganse jaar, verminderen de kosten van de aangekochte elektriciteit voor verlichting met 46%. Door het gebruik van de energiezuinige T5-lampen stijgt de gemiddelde levensduur van de lampen van 8.000 uren naar 17.000 uren, waardoor ook de onderhoudskosten van de verlichtingsinstallatie dalen. Milieuvoordeel Door de relighting verminderde het totaal geïnstalleerde vermogen voor de verlichtingsinstallatie met 38,5%. Bij het gebruik van gewone elektriciteit vermindert de CO 2-uitstoot met 85,2 ton per jaar. Sociaal voordeel Het lichtcomfort voor de werknemers steeg met 145%.

Technopolis ® in Mechelen is het Vlaams doe-centrum voor wetenschap en technologie. Al experimenterend kan de bezoeker – jong en oud – de wetenschap en de technologie die schuilgaan achter vertrouwde dingen ontdekken. Technopolis® neemt zijn verantwoordelijkheid in het bewustmaken van het grote publiek over milieu en klimaatverandering. Maar ook intern streeft het bedrijf naar een groter milieubewustzijn van de 68 medewerkers. Een eenvoudige manier om medewerkers te bereiken, is het gebruik van simpele herhaalde boodschappen. Zo deed iemand twee weken lang elke avond een ronde langs de burelen om na te gaan of de pc-schermen uitgeschakeld waren. Wiens scherm af stond, kreeg een :-) met de boodschap: “Je hebt je scherm bij het afsluiten van je pc uitgezet. Bedankt om mee te besparen.” Wiens scherm niet uitgeschakeld was, kreeg een :-( met de boodschap: “Je bent vergeten om je scherm uit te zetten bij het afsluiten van je pc. Tracht ook mee te besparen en denk eraan. Bedankt.” Na twee weken was de boodschap begrepen: de meerderheid van de kantoormedewerkers zette het scherm na de werkdag uit. Om het gebruik van de hydraulische liften te verminderen, werd aan de personenlift volgende boodschap opgehangen: “Gebruik je eigen energie en neem de trap. Deze lift kost 1 euro per dag.”

ecoTips


13

Aan de goederenlift werd een andere boodschap opgehangen: “Gebruik je eigen energie en neem de trap. Deze lift kost 2 euro per dag.” Vergelijkbare metingen wijzen niet onmiddellijk op een efficiënter gebruik van de liften, omdat hier waarschijnlijk ook gewenning optreedt. Een herhaling van de actie in een andere vorm is misschien nodig om het opnieuw onder de aandacht te brengen. Medewerkers krijgen van externen wel positieve reacties op de boodschap die aan de liften hangt. Externen stellen hierdoor vaak zelf voor om de trap te nemen. Al deze acties worden ook voorgesteld in de wekelijkse Flash, de interne Technopolis ®-nieuwsbrief. Wie de Flash leest, krijgt een goed beeld van de milieubetrokkenheid van Technopolis ®. In de interne nieuwsbrief voor de medewerkers komen de verschillende projecten waaraan Technopolis ® zijn medewerking verleent aan bod. Bijvoorbeeld de deelname aan ‘Dikke-Truien-Dag’, aan ‘Earth Hour’ waarbij de lichten (verlichtingspalen parking, lichtreclame, …) gans de nacht gedoofd worden om elektriciteit te besparen en lichtvervuiling te beperken, en aan het project ‘Bright Green Youth’, een wedstrijd voor jongeren over klimaatverandering die georganiseerd werd in aanloop naar de COP15, de klimaatconferentie in Kopenhagen. De Belgische jongeren die mochten deelnemen aan een vierdaagse conferentie in Sønderborg (DK), werden geselecteerd via een wedstrijd van Technopolis ®. Ook alle milieubewuste keuzes van Technopolis ® worden toegelicht in de Flash: de keuze voor printpapier met 100% gerecycleerde vezel, het vervangen van neonverlichting in de lichtreclame aan de

Technopolis sensibiliseert medewerkers die aan het einde van de werkdag hun pc-scherm niet afsloten, met een ‘speciaal bericht’, kleurloos afgedrukt op kladpapier.

14


ecoTips

gevel door LED-verlichting en het plaatsen van timers op de printers waardoor deze automatisch in- en uitschakelen en het sluimerverbruik buiten de kantooruren wordt gereduceerd. Wekelijks wordt in de Flash ook een ‘milieutip’ gepubliceerd die afwisselend betrekking heeft op werk en op thuis; bijvoorbeeld “Doof de lichten als je als laatste persoon jouw deel van het kantoorlandschap verlaat.” Een tip voor het thuisfront is bijvoorbeeld “Je bent op zoek naar de meest energiezuinige diepvriezer. Welk model moet je kiezen? Een diepvrieskist, want die laat minder koude ontsnappen.” De reacties van de medewerkers op dit soort initiatieven zijn over het algemeen positief, zeker als ze op een originele of ludieke manier gebracht worden. Medewerkers communiceren hier ook onderling over, wat het milieubewustzijn ten goede komt. Economisch voordeel en milieuvoordeel Kwantitatief meten of het milieubewustzijn verandert, is moeilijk. De resultaten in de vorm van energiebesparing kunnen wel gemeten worden en die zijn in de meeste gevallen bemoedigend en sporen aan om de acties en projecten verder te zetten. De bewustmakingsacties werken in op het ‘preventief’ gedrag van de medewerkers waardoor er altijd op een of ander milieuvlak een besparing, hoe klein ook, gerealiseerd wordt. Sociaal voordeel Door de milieutips ook op het thuisfront te betrekken, vergroot de slaagkans van een bewustmakingsactie.

3. Ondernemen met minder energie

PINGUINLUTOSA Energiebesparend project koelinstallatie PinguinLutosa is gespecialiseerd in de ontwikkeling, productie en verkoop van diepgevroren groenten, aardappelproducten (frieten en specialiteiten) en culinaire gebruiksklare bereidingen. De groep produceert en verkoopt ook versgekoelde, voorge bakken frieten en aardappelvlokken. De vestiging in Westrozebeke beschikt over een ammoniak koelinstallatie voor het invriezen van verse groenten tot diepvriesgroenten, alsook voor het stockeren van deze diepvriesgroenten. In werkelijkheid bestaat de koelinstallatie bij PinguinLutosa NV uit 9 compressoren, 11 condensors en in iedere te koelen ruimte 1 of meerdere verdampers. De figuur op pagina 16 geeft een schematische voorstelling van de koelinstallatie. Met deze koelinstallatie wordt de ammoniak tot -40°C afgekoeld om zodoende de ruimtetemperatuur in de invriestunnel van de productie op -30°C te kunnen brengen. Deze extreem lage temperatuur is nodig om het product voldoende snel in te vriezen. Naast de productie wordt deze ammoniak ook gebruikt om de diepvriesstockages te koelen. Daar moet de ruimtetemperatuur -20°C zijn. Om deze ruimte op -20°C te houden is ammoniak van -40°C in principe te koud en heeft men met -30°C ruim

voldoende (een temperatuurverschil tussen het koudemiddel en de ruimtetemperatuur van 10°C is optimaal). Werken met ammoniak van -30°C in plaats van -40°C betekent dat de koelinstallatie minder diep moet koelen om de stockages op -20°C te houden, en dat er dus een grote hoeveelheid energie gespaard wordt. Om dit te realiseren, diende de koelinstallatie opgesplitst te worden in twee verschillende circuits: één circuit met ammoniak van -40°C en één circuit met ammoniak van -30°C. Bijkomend wordt ook het koelwater, dat gebruikt wordt om de producten af te koelen na het blancheren, gekoeld met ammoniak van -3°C in plaats van -15°C (tussendrukniveau). Ook hier betekent dit een grote besparing aan energie. Economisch voordeel Er wordt een besparing van +/- 10% gerealiseerd op het totale energieverbruik. Milieuvoordeel De opsplitsing van de koelinstallatie in 2 verschillende circuits betekent een jaarlijkse besparing van 1.693 MWh of 677 ton CO 2. Het gebruik van koelwater gekoeld met -3°C in plaats van (tussendrukniveau) -15°C levert een besparing van 1.987 MWh of 795 ton CO 2 per jaar.

ecoTips


15

ICO realiseert een carwash zonder waterverbruik.

Sociaal voordeel Via informatie-affiches en vermelding in het tijdschrift ‘Pinguin Files’ toont PinguinLutosa met de investering in dit project zijn engagement voor het milieu en duurzaamheid aan zijn personeelsleden. Dergelijke projecten brengen niet alleen een milieu- en economisch voordeel met zich mee, maar het stimuleert de werknemers om samen met het management mee te bouwen aan een duurzame onderneming.

ICO Zero waterverbuik in carwash ICO, met vestiging in de Zeebrugse haven, is één van de belangrijkste stouwerijbedrijven voor roll-on/roll-off (RoRo) cargo. Het bedrijf levert scheeps- en terminalbehandelingsdiensten inclusief Vehicle Processing, maritieme agentuur en logistieke diensten. Een belangrijke opdracht in het gehele proces van de autobehandeling op een RoRo-terminal, is het schoonmaken van wagens volgens de specificaties van de klant. Daarvoor werd een state-of-the-art carwash gebouwd met een zero waterverbruik. Alle water wordt opnieuw aangewend en schoongemaakt via een hoogtechnologisch proces. De carwash bestaat uit een volledig automatische lijn in continu proces (via een trekband) waardoor er geen auto’s met draaiende motor worden aangereden voor de aan- en afvoer. 99 % van het gebruikte water is regenwater van het dak dat opgevangen wordt in twee ondergrondse tanks van 90 en 45 m³. Het gebruikte water wordt opgeslagen in bovengrondse bezinkingstanks van 32 en 20 m³ vooraleer het gezuiverd wordt. Volledig hergebruik van dit water is mogelijk via zuivering met verschillende filters en fysico-chemie.

Schematische voorstelling van de ammoniak koelinstallatie bij PinguinLutosa.

16


ecoTips

Het verlies aan water bedraagt minder dan 4 liter per wagen. Dit is water dat aan de wagen blijft hangen of verdampt.

PinguinLutosa zorgt voor een mooie energiebesparing door de opsplitsing van de koelcircuits.

Alpro stelt tijdens de lunchpauze twintig bedrijfsfietsen ter beschikking van het personeel. Dit is slechts één onderdeel van het Healthy Alpro-project, dat werknemers wil aanzetten tot meer beweging en een gezonder leven.

Economisch voordeel De leidingwaterfactuur voor de carwash bedraagt 0 euro en er is slechts een minimale afvalfactuur. Het ‘groene imago’ kan gebruikt worden als commercieel argument, wat erg belangrijk is in de auto-industrie.

• Mogelijkheid tot aankopen bedrijfssportkledij (82 orders). • Aanbieden van 20 bedrijfsfietsen voor het personeel tijdens lunchpauze. • Deelname aan het Ik Kyoto-project (16 personen). • Deelname aan Bike to Work (33 personen) • Deelname Ploegentijdrit Gent-Wevelgem (12 personen). • Deelname Bedrijvenduatlon (2 personen) • Aanbieden van info via intranet met wandel-, loop- en fietsparcours om tijdens de middag te sporten. Ook nuttige bewegingstips en tips rond gezonde voeding worden op het intranet geplaatst. • Mogelijkheid tot aankoop Healthy Alpro Broodje (100% plantaardig broodje). • Een Fruitbox wordt aangeboden aan het personeel. • De Familiedag is ook heel sportief opgevat: mogelijkheid tot wandelen, fietsen, kiten, raften met heel het gezin. • Er wordt een sportdag georganiseerd waarbij er tijdens de middagpauze mogelijkheid is om te lopen, wandelen, Nordic Walking, zwemmen, fietsen, Tai Chi en relaxatie. Er waren ook infosessies rond ‘gezonde voeding’ en het gebruik van Wellpoint. Wellpoint is een toestel dat een indicatie geeft van bloeddruk, gewicht, vetpercentage, hartslag… Na de infosessie werd een kort rapport opgemaakt per persoon (100-tal deelnemers).

Milieuvoordeel Er wordt geen leidingwater verbruikt en de afvalstroom is heel beperkt. Door het gebruik van de trekband (zodat de motoren van de wagen niet moeten blijven draaien) realiseert men een brandstofbesparing en een kleinere CO 2-footprint. Sociaal voordeel Werknemers zijn duidelijk fier op de state-of-theart carwash. Door de trekband en een maximale wateropvang is de werkomgeving arbeidsvriendelijk. De carwash is geplaatst in een afgesloten ruimte en bevindt zich naast de verwarmde werkruimte voor verdere behandeling van de wagens zodat werknemers geen last hebben van uitlaatgassen en lawaai.

ALPRO Healthy Alpro Alpro, met vestiging in Wevelgem, is een sojavoedingsproducent. Om het personeel aan te zetten tot meer bewegen en gezonder leven werd het Healthy Alpro-project opgestart. Dit project omvat volgende concrete acties:

ecoTips


17

• De mogelijkheid werd aangeboden om basis- of lactaattesten bij het fietsen, lopen of wandelen af te leggen met een rapport en een trainingsplan om bepaalde doelen te bereiken, waaronder: - Deelname aan Leiejogging 5km (15 personen) - Deelname aan Leiejogging 10km (34 personen) - Deelname aan Leiemarathon (10 personen) • Er wordt een Familiewandeling georganiseerd vanuit het bedrijf. Economisch voordeel Economische voordelen zijn maar op lange termijn berekenbaar, maar logischerwijze heeft een verhoogde aandacht voor gezondheid een gunstige invloed op het terugdringen van absenteïsmecijfers en de economische kosten die hieraan verbonden zijn. Ook het personeelsverloop zal door een sterker engagement van de werknemers gunstig beïnvloed worden. Milieuvoordeel Deelname aan bepaalde mobiliteitsprojecten (bijvoorbeeld projecten rond duurzaam woon-werkverkeer zoals Bike to Work en Ik Kyoto) resulteert in minder CO 2-uitstoot. Sociaal voordeel Samen sporten creëert een sterker sociaal weefsel doordat mensen met elkaar in contact komen in een andere context dan het werk. Ook het engagement naar de werkgever wordt hiermee positief beïnvloed.

OPTIMA T Energiemonitoring leidt tot extra besparingsmogelijkheden OptimaT is een toeleveringsbedrijf voor industrie en kmo, en biedt personen met een arbeidshandicap uit de regio aangepaste tewerkstelling aan. Door gebruik te maken van een datalogging-systeem voor de energiemeters, dat via het intern netwerk op pc beschikbaar is, kan het bedrijf de energieverbruiken nauwlettend in het oog houden. OptimaT is nu in staat om het elektriciteitsverbruik van alle afdelingen in kaart te brengen, alsook de verbruiken van de compressoren. Zo kan nu de locatie van de grootste verbruikers bepaald worden. Met deze gegevens wordt een actieplan opgesteld om het verbruik te reduceren. Volgende acties werden reeds ondernomen: • drukverlaging van de persluchtcompressoren na monitoring via Metacentre; • extra controle op diverse machines die blijven aanliggen; • bijregeling klok voor de buitenverlichting; • bijsturing van de buitenverlichting die onnodig werkte; • uitschakeling van verlichting aan de laadkaaien in de zomer; • correcte instelling van de klok voor de verwarming na een stroompanne; • uitschakeling van UPS; • verandering van de instellingstemperatuur van de airco van 21°C naar 24°C; • bijregeling van de klok van de voorbehandelingslijn aan de poederlakinstallatie.

Lack of biomass

Good wind conditions

skip one turn

throw again START

2

1 Hangover after the Electrawinds party

3

5

4

Cloudy day skip one turn

go back two places

19

20

21

22

Airplane delay

18

23

No wind today skip one turn

go back

24

one place

31

32

33

6

The project has been licensed

Favorable energy prices

go ahead

throw again

five places

7

17 Excellent day on Belpex go forward

FINISH

30

three places

34

25

8

The solar panels were stolen go back to the beginning

29

16

28

OptimaT installeerde een dataloggingsysteem dat toelaat het energieverbruik gedetailleerd op te volgen en extra besparingsmogelijkheden te detecteren.

18


ecoTips

14

13

9

Unexpected breakdown go back to

skip one turn

15

26

27

Sore muscles after spinning session

the beginning

12

11

Electrawinds maakt nieuwe werknemers vertrouwd met het bedrijf met een gepersonaliseerd ganzenbordspel.

10

Alpro heeft aandacht voor de gezondheid van werknemers en neemt in dit kader diverse concrete en sportieve acties.

Economisch voordeel OptimaT verbruikt jaarlijks 720.000 kWh elektriciteit en 1.590 MWh gas. Er werd al een besparing van 40.000 kWh elektriciteit (5,5%) en 35.000 kWh gas (2,2%) op jaarbasis gerealiseerd. Milieuvoordeel De gerealiseerde energiewinst is het equivalent van het elektriciteitsverbruik van elf gezinnen en het aardgasverbruik van twee gezinnen gedurende één jaar. De besparing zorgt voor een vermindering van de CO2-uitstoot met 210 ton op jaarbasis. Sociaal voordeel Het systeem is zeer gebruiksvriendelijk en door de meettoestellen zichtbaar op te stellen wordt de betrokkenheid van alle werknemers bevorderd.

ELECTRAWINDS Spelenderwijs leren nieuwe werknemers het bedrijf kennen Electrawinds ontwikkelt, bouwt en exploiteert diverse groenestroomprojecten in binnen- en buitenland en heeft zijn hoofdkantoor in Oostende. Electrawinds is een groeibedrijf en verwelkomt dus regelmatig nieuwe medewerkers. Om deze medewerkers vertrouwd te maken met het bedrijf werd een uniek ganzenbordspel ontwikkeld. Het ganzenbordspel wordt gespeeld door de nieuwkomers in het bedrijf en het bord zelf is ingevuld met foto’s van de firma (realisaties, mensen, gebouwen, initiatieven,enzovoort). Er wordt een vragenbestand opgemaakt van een 30 à 40-tal vragen over verschillende uiteenlopende topics en departementen (onder andere finance, HR, raad van bestuur, managementteam, groei van de firma,…). Kleine windturbines dienen als pionnen. Het ganzenbordspel wordt gespeeld met drie à vier groepjes van maximum vier medewerkers. De begeleider van het spel is iemand die al enkele ja-

ren in de firma werkt. Het winnende team ontvangt een prijs. Op deze manier wordt de kennis over de firma (mission statement, waarden, omzet, aantal medewerkers, landen, producten, leveranciers, partners, klanten, enzovoort) op een ludieke doch efficiënte manier verspreid in de organisatie. Als nieuwkomer in een snelgroeiende firma is het niet gemakkelijk om op korte termijn de bedrijfsgegevens en weetjes te verzamelen. Dit spel komt aan deze behoefte tegemoet. Economisch voordeel De kostprijs van het ganzenbord is 480 euro voor het grafisch ontwerp en 120 euro voor de productie. De besparing situeert zich op het domein van de snelle integratie van nieuwe medewerkers. Er wordt geschat dat medewerkers gemakkelijk twee à drie uur tijd besparen. Als we rekenen met een gemiddelde loonkost van 50 euro per uur geeft dit voor 16 medewerkers per jaar een besparing van 2.400 euro per jaar (16 x 3 uur x 50 euro/uur). Het ganzenbord is een aantal jaar herbruikbaar. Het is gedrukt op een zeil met gaatjes en hangt op in het gebouw als decoratief element. Milieuvoordeel Er zijn een aantal vragen over recyclage van materiaal, tweezijdig printen,… in het vragenbestand opgenomen. Ook de mission statement en de bedrijfswaarde “met respect voor mens en milieu” wordt toegelicht aan de hand van een anekdotisch verhaal om het bewustzijn hierover te vergroten. Sociaal voordeel Medewerkers voelen zich betrokken en geïnformeerd. De reacties zijn zeer positief. Hoewel men initieel het concept van een ganzenbord wat “ludiek” kan vinden, merkt men zeer snel dat de meeste mensen een aantal basisparameters van de firma niet kennen. Doordat je het spel in groepjes speelt, worden mensen samengebracht binnen een veilige “spel-omgeving” om hun kennis met elkaar te delen.

ecoTips


19

4. Cijfers spreken voor zichzelf

ODTH ODTH zet in op duurzaam transport! Opslag en Distributie Ter Haeghe (ODTH) is al vijfentwintig jaar actief in het behandelen en de opslag van allerlei goederen, vooral in het segment van de toegevoegde waarde logistiek, de zogenaamde VAL-activiteiten (Value Added Logistics) zoals verpakken, palletiseren en labelen van producten en kwaliteitscontrole. ODTH beschikt over een groot netwerk binnen de regio Antwerpen en Vlaams-Brabant met vestigingen in Rumst, Willebroek, Mechelen, Puurs en Sint-Katelijne-Waver. Alle magazijnen van ODTH zijn gebouwd naast autowegen, spoorwegen en waterwegen zodat optimaal gebruik gemaakt kan worden van multimodaal vervoer. Op dit moment heeft ODTH meer dan 250.000 m² grond ter beschikking, allen strategisch gelegen naast water-, spoor- en autowegen. Zo kunnen klanten zeer snel eigen magazijnen ter beschikking krijgen. In het kader van deelname aan het Milieucharter wenste ODTH als ‘groen’ transportbedrijf de carbon footprint van het bedrijf te verminderen door de milieu-impact van het eigen goederentransport te reduceren. Organisatie van het goederentransport De groep ODTH beschikt over een wagenpark van elf trekkers en een honderdtal trailers. Omdat verbruik en onderhoud een heel belangrijke kost zijn

20


ecoTips

en een grote invloed hebben op het milieu, heeft het bedrijf de laatste jaren sterk geïnvesteerd in nieuw materieel. Zo zijn reeds acht van de elf trekkers geleverd met zuinige en milieuvriendelijke Euro-5 motoren. De vloot werd recent vernieuwd met zevenentwintig trailers voorzien van het ‘ladungssicherungszertifikat’ ter bevordering van de veiligheid van de chauffeurs en de andere weggebruikers. ODTH probeert de vrachtwagencombinaties zodanig samen te stellen dat met zo weinig mogelijk kilometers een zo groot mogelijk volume kan verzet worden. In samenspraak met de chauffeurs werd een transportcharter opgesteld dat door alle chauffeurs en verantwoordelijken wordt ondertekend. Hierin staat vermeld dat de planning zodanig dient opgemaakt te worden dat er zo weinig als mogelijk langs woonkernen hoeft gereden te worden. Inleiding tot eco-driving Investeren in duurzame voertuigtechnologie alleen volstaat niet. Ook de wijze waarop de vrachtwagen wordt gebruikt, heeft een wezenlijke invloed op het milieu en de gebruikskosten. Een efficiënt vlootbeheer betekent dus ook een rijstijltraining. Via de organisatie Key Driving Competences NV kregen de chauffeurs van ODTH een opleiding gerelateerd naar het verwerven van een hedendaags, geactualiseerd rijgedrag, waarbij de nadruk lag

ODTH rust zijn wagenpark uit met milieuvriendelijke Euro-5 motoren.

ODTH drong het gemiddelde dieselverbruik terug van 48,38 liter naar 34,57 liter, mede door het inschakelen van een opleiding eco-driving.

op het vlak van de ‘ecologische impact’ (Eco-Proactief Rijgedrag) en van de ‘duurzame veiligheid’ (Proactief Rijgedrag). Na een eerste kennismaking met de instructeur rijden de chauffeurs een rit in hun eigen rijstijl. Aan de hand van slides en filmbeelden wordt daarna uitleg gegeven over de basisprincipes van eco-driving, zoals het maximale koppel van een vrachtwagen, het vermogen en het belang van een juist toerental. Vervolgens rijdt de instructeur dezelfde rit met de nodige uitleg: hoe moet er geschakeld worden, hoe anticipeer je op het verkeer, … Dan is het weer de beurt aan de chauffeur die de rit rijdt met de aanwijzingen en de correcties van de instructeur. Na de rit worden de testgegevens besproken en krijgt de chauffeur uitleg over het gebruik van de gegevens uit de boordcomputer van de vrachtwagen. Tot slot volgt nog een eindevaluatie.

Ecologisch voordeel Rijden met een gelijkmatige snelheid is belangrijker dan snel optrekken en veel remmen. Op deze manier daalt de uitstoot van CO 2 en fijne stofdeeltjes en is er minder verkeerslawaai.

Via deze opleiding werd duidelijk dat je niet trager moet gaan rijden, maar wel dat je de juiste dynamiek moet leggen in je rijgedrag.

De Groep Vink is actief in 14 Europese landen. De vestiging in Heist-op-den-Berg produceert het breedste assortiment kunststof halffabrikaten van Europa: platen, staven, profielen en folies, buizen en fittingen.

Economisch voordeel Monitoring toonde aan dat de laatste twee jaren, door de investeringen in de vloot enerzijds en de opleiding eco-driving anderzijds, het gemiddelde dieselverbruik daalde van 48,38 liter naar 34,57 liter.

Sociaal voordeel Het rijcomfort voor de chauffeurs is verbeterd. De chauffeurs gaan automatisch rustiger rijden. Zij schakelen minder en ze laten de wagen uitrollen naar de verkeerslichten toe en op open afritten. De verkeersveiligheid verhoogt door een betere verkeersdoorstroming en door meer gelijkmatige snelheden.

VINK Vermindering afval door ingrijpen op de procesvoering

Vink ziet het als zijn plicht om op een zo milieuvriendelijk mogelijke manier te functioneren door energievriendelijke machines te gebruiken, zo weinig mogelijk afvalstoffen te produceren en het lawaai tot een minimum te beperken. Op de website

ecoTips


21

Vink maakte werk van het zoeken naar oplossingen om glasvezelversterkte kunststoffen uit de afvalstroom te halen.

www.vink.be toont Vink onder andere de evolutie van het percentage gerecycleerd materiaal en de vermindering van het waterverbruik.

recyclage werd uitgedrukt in cijfers. In 2008 resulteerde de inspanningen in een recyclagegraad van 50%.

Deelname aan het Milieucharter Provincie Antwerpen is een uitstekend middel om deze milieudoelstellingen te realiseren: Vink is al acht keer laureaat en het bedrijf neemt nu voor de negende keer deel.

Ondanks de geleverde inspanningen ging Vink in 2009 opnieuw op zoek naar de knelpunten binnen zijn afvalbeleid op basis van de recyclagegraad, het afvalstoffenregister en een eindwerk ‘Kunststoftoepassingen en recyclagebeleid’ van een student van de Hogeschool voor Wetenschap en Kunst, Campus De Nayer. Aan de hand van de verkregen resultaten werd gezocht naar mogelijkheden om de afvalstroom GVK (glasvezelversterkte kunststof) te verminderen in het restafval. Zo werd met de leverancier van GVKmaterialen op-maat-leveringen afgesproken zodat zo weinig mogelijk restafval overblijft. Zaagrestanten worden voortaan apart gestockeerd en zo mogelijk hergebruikt. Een revisie van de zaagmachines en optimalisatie van de zaagprogramma’s resulteerden in een vermindering van het restafval GVK. Goed sorteren kan enkel met gemotiveerde werknemers. Via regelmatige toolboxmeetings over recyclage en over het optimaliseren van verzagingen in de zaagloods worden de werknemers gesensibiliseerd om milieubewust te denken en te handelen.

De voorbije jaren lag de focus onder andere op het verminderen van de afvalstroom. Aan het begin van het afvalproject (circa 2000) werd de inhoud van de verschillende afvalcontainers geanalyseerd. Deze analyse toonde aan dat hier nog veel kon verbeterd worden. Na het sorteren van het afval was nog maar een halve restafvalcontainer nodig in plaats van twee. In de zaagloods werden de verschillende fracties restafval voortaan gescheiden: papier en karton, recycleerbare en niet-recycleerbare kunststoffen. Palletten en verpakkingsmaterialen van leveranciers worden zo veel mogelijk hergebruikt. De magazijniers gebruiken enkel een minimale hoeveelheid verpakkingsmateriaal bij het verzendingsklaar maken van het materiaal. Indien mogelijk worden de goederen onverpakt op de vrachtwagen geladen en geleverd. Sindsdien worden afvalmaterialen en recyclagematerialen maximaal geselecteerd en gestockeerd in het daartoe voorziene interne recyclagepark. Steeds meer afvalstromen worden beschikbaar gesteld voor recyclage: naast de klassieke stromen als papier en karton, metaal, beschermfolie en verpakkingsfolie in polyethyleen, inktpatronen van printers en kopieerapparaten, wordt de laatste jaren ook ingezet op de verschillende soorten kunststoffen. De recyclage van niet minder dan zeven soorten kunststof werd geoptimaliseerd (PMMA-PC-PET-PVC-PS-PP-PE). De mate van

22


ecoTips

Door in te grijpen op de procesvoeringen en door de optimalisatie van het intern logistieke proces van afval en recyclage, realiseerde Vink op een jaar tijd een bijkomende reductie van het restafval met tien ton door te focussen op de afvalstroom GVK. Economisch voordeel Door in te grijpen aan de bron wordt een dubbele winst gegenereerd: minder grondstofverbruik, minder kunststofafval.

H[YoYbW][]hWWZ

Milieuvoordeel De hoeveelheid restafval werd gereduceerd met tien ton. Sociaal voordeel Werknemers die op de werkvloer bewust omgaan met afvalstoffen passen dit ook toe in de privésfeer.

+%!%%

))!-) )%!%%

Belgomilk cvba uit Langemark produceert melkpoeder, geconcentreerde weiderivaten, boter en compoundboter, mozzarella- en cheddarkaas. Om het ziekteverzuim onder controle te houden, werd er binnen Belgomilk een gepast actieplan uitgewerkt dat zowel aandacht heeft voor de belangen van de werknemer (geen heksenjacht creëren op afwezige werknemers) als voor de belangen

)(!,)

))!')

)*!)(

),!-,

),!-+

(+!+*

(%!%%

'.!))

'%!%% &%!%%

Belgomilk Belgomilk werkt beleid rond ziekteverzuim uit

).!.'

*%!%%

&&!()

%!%% IdiVVa IdiVVa IdiVVa IdiVVa IdiVVa IdiVVa IdiVVa IdiVVa IdiVVa IdiVVa '%%% '%%& '%%' '%%( '%%) '%%* '%%+ '%%, '%%- '%%.

De evolutie van het percentage gerecycleerd materiaal wordt getoond op de website van Vink.

van de werkgever (terugdringen afwezigheden, daling van de loonkosten…). Het project doorliep drie fasen: er werd gestart met de analyse van de absenteïsmecijfers. Ver-

ecoTips


23

volgens werd een beleid rond ziekteverzuim uitgewerkt, dat voorgelegd werd op de ondernemingsraad en aan het management. Tot slot werd aandacht besteed aan de feedback naar de werknemers. Volgend actieplan werd uitgewerkt: - Indien iemand een eerste maal ziek wordt tijdens het voortschrijdende kalenderjaar zal bij terugkomst een korte interpellatie met de directe leidinggevende volgen. - Indien dit de tweede maal betreft, is er een gesprek met het afdelingshoofd. Hierbij wordt vermeld dat bij een volgende afwezigheid een medische controle volgt. - Bij de derde afwezigheid wordt het gesprek met het afdelingshoofd en de lokale directie (plant manager) gevoerd, waarbij de fundamentele boodschap vooral bestaat uit een bijsturing.

De afwezigheidscijfers worden maandelijks besproken op de managementmeeting en op de ondernemingsraad. Grafieken en cijfers verschijnen op de verschillende schermen en infoborden binnen het bedrijf. Aan de diverse afdelingshoofden gebeurt eveneens een rapportage volgens de Bradford-factor (F² x D). Dit is binnen de opvolging van absenteïsme een gangbare formule waarbij F staat voor frequentie (= het aantal maal afwezig) en D voor de duur (= het aantal dagen afwezigheid). Werknemers die gedurende een volledig kalenderjaar (1/1 tot 31/12) geen ziektedagen hebben, krijgen een financiële stimulans. Een bedrag van 35 euro netto wordt uitgekeerd in de vorm van waardebons voor de bedrijfswinkel. Zowel op het korte verzuim (‹ maand) als op het lange verzuim (tussen 1 maand en 1 jaar) is er een dalende trend merkbaar. Economisch voordeel Het effect van de daling in het ziekteverzuim weerspiegelt zich in de loonkosten. De directe kosten liggen lager door een merkelijke daling van de loonkosten voor gewaarborgd loon. Een lagere behoefte aan uitzendkrachten ter vervanging van zieke werknemers, weerspiegelt zich ook in de indirecte loonkosten. Sociaal voordeel Werknemers zien dat collega’s die frequent afwezig zijn, om welke reden dan ook, worden opgevolgd. Dit geeft hen een groter gevoel van rechtvaardigheid en zorgt ervoor dat onderlinge spanningen vermeden worden.

Recticel Insulation Competentiemanagement voor de onderhoudsdienst Recticel Insulation produceert isolatiemateriaal en is gevestigd in Wevelgem. Uit een tevredenheidsonderzoek bij de verschillende afdelingen in het bedrijf kwam de onduidelijk-

24


ecoTips

heid over competenties en het evaluatiesysteem naar voor. Om dit te verhelpen, besloot het bedrijf om een systeem voor competentiemanagement in te voeren. Er werd gestart in de onderhoudsdienst, een kleinere afdeling met veertien personen. Via een bestaand systeem met een woordenboek van omschrijvingen werd voor iedere functie een jobomschrijving tot in detail uitgewerkt. De gegevensinput voor de omschrijving kwam van de medewerkers (techniekers) zelf. Door de halfjaarlijkse evaluatie van het profiel ten opzichte van de normen kan er bijgestuurd worden. Een bijkomend voordeel is dat de medewerker zelf zijn zwakke of sterke punten kan inschatten. De medewerker krijgt dan de mogelijkheid om te werken aan de zwakke punten door extra begeleiding of opleiding die samengebundeld zijn in een individueel opleidingsplan. Een betere opleiding resulteert in optimale tevredenheid en een hoger niveau. Door de grotere duidelijkheid in de taken van hun job en die van de collega’s komt de communicatiestroom in de afdeling beter op gang en weten ze wie ze moeten aanspreken bij moeilijkheden bij het uitvoeren van een taak. Door de betrokkenheid van de leidinggevende heeft die ook een betere kijk op het functioneren van de werknemers en kan hij ze sneller bijsturen. Economisch voordeel De medewerkers zijn gemotiveerder dan ooit. Ze hebben meerdere, goed omschreven doelen en weten waar ze nog wat moeten bijsturen en leren. De sterktes en zwaktes van het team zijn beter gekend en de samenstelling van het team kan aangepast worden, zodat het eindresultaat, met name machines doen draaien, verbluffend is. Het percentage technische stilstanden is in de eerste maanden na invoering van het project al met 30% verminderd. Door een goede jobomschrijving voor iedereen krijgt het preventief onderhoud duidelijker vorm, waardoor problemen aan de installaties vermeden worden.

Het economisch voordeel van goed opgeleide techniekers is enorm. Goede techniekers zijn schaars op de markt waardoor het belangrijk is om de aanwezige competenties te gebruiken en te optimaliseren. Milieuvoordeel Gemotiveerde techniekers hebben extra aandacht voor energiebesparende oplossingen en hebben oog voor het vermijden van bijvoorbeeld lekken aan pompen. Sociaal voordeel - De medewerkers werden betrokken bij de opbouw van het systeem en het opstellen van de uitgebreide omschrijving die voor iedere functie is uitgewerkt. - De werknemer heeft een beter inzicht in de andere functies, wat zorgt voor meer waardering van de collega’s. - Het is duidelijker welke competenties de werknemer moet bezitten om mee te dingen naar een stijging in niveau (er zijn drie niveaus). - De aangepaste evaluatie is heel gebruiksvriendelijk, duidelijk, motiverend, ... en kan zowel door de chef als door de werknemer opgesteld worden. - De omschreven taken en het loonbeleid zijn duidelijker en transparanter. - Het project zorgt voor een optimale sfeer tussen de medewerkers.

Hamann International Logistics Stapsgewijze overschakeling naar een paperless office Hamann International Logistics uit Wetteren is gespecialiseerd in logistieke dienstverlening. Het bedrijf realiseerde een stapsgewijze overschakeling naar een paperless office, waarbij men gestart is met het elektronisch versturen van facturen naar klanten die aangesloten zijn bij Certipost en het elektronisch verwerken van binnenkomende

ecoTips

Rendabele investeringen in beeld Foto: Hamann 25

Paperless office bij Hamann

facturen en transportdocumenten via Recomatics. In een volgende fase wil men zo veel mogelijk alle dossiers op een elektronische manier beheren, zowel op de operationele afdeling, als bij de algemeen ondersteunende diensten. Economisch voordeel - Lager papierverbruik (facturatiepapier, enveloppen, ..). - Tijdwinst doordat een derde minder facturen geprint, gevouwen, gefrankeerd moeten worden. - Meer gestroomlijnde verwerking van binnenkomende facturen, met tijdwinst tot gevolg. - Vermindering van postkosten, door het wegvallen van 30% papieren facturen. Milieuvoordeel - Papierverbruik en drukwerk voor facturatie wordt met 30% verminderd. - Afvalberg is verminderd (enveloppen, toners, …). - Archieven worden digitaal bijgehouden.

26


ecoTips

Sociaal voordeel - Duidelijkere documentenstroom en opvolging van dossiers, wat resulteert in tijdwinst op verschillende afdelingen. - Klantentevredenheid doordat hun documentenflow ook gedigitaliseerd wordt. - Tijdwinst bij het eigen personeel. - Meten is weten indicator: 30% van klantenbestand wil en krijgt hun facturen elektronisch.

’t Veer De digitale kloof verkleinen ’t Veer uit Menen is een beschutte werkplaats. Het bedrijf heeft als missie een zinvolle tewerkstelling creëren voor mensen met een arbeidshandicap. Doelgroepwerknemers van de beschutte werkplaats ’t Veer vinden niet gemakkelijk de weg naar computeropleidingen op maat en stelden vaak de vraag om dit op te nemen in het opleidingsplan van de onderneming. Om hieraan tegemoet te

‘t Veer geeft informaticaopleidingen op maat van de doelgroepwerknemers in een volledig ingericht leslokaal.

komen, diende ‘t Veer een dossier in bij de Koning Boudewijn Stichting in het kader van de projectoproep Close The Gap - PC Solidarity. Via dit project kon een vast leslokaal ingericht worden met twaalf computers, een beamer en een printer. Ook Microsoft, Ricoh, VDAB en een plaatselijke serviceclub ondersteunen het project. Na de vakantieperiode van 2010 konden de doelgroepwerknemers een basisopleiding pc-gebruik volgen. De lessen werden gegeven door lesgevers die ervaring hebben met informaticaopleidingen voor de doelgroep. Economisch voordeel Bij verschillende opdrachten in ’t Veer wordt voor de uitvoering van het werk gebruikgemaakt van de computer en is een basiskennis nodig. Dankzij deze informaticaopleidingen verhoogt de inzetbaarheid van de werknemers. Sociaal voordeel De maatschappelijke integratie van de werknemers verbetert. Ze leren onder andere documenten opmaken, mailen, surfen, werken met telebankieren, gegevens en formulieren opvragen op het internet. Ook het ouderlijk toezicht verbetert doordat ze kennis verwerven van programma’s die veelvuldig worden gebruikt door hun kinderen, zoals Facebook en chatprogramma’s.

Initial Textiles heeft het te spuien volume water teruggebracht tot 10% door gebruik te maken van regenwater, dat een lage geleidbaarheid heeft.

Initial Textiles Gebruik van regenwater na omgekeerde osmose als suppletiewater Initial Textiles NV uit Lokeren is een industriële wasserij die ook instaat voor verhuur en onderhoud van bedrijfskleding. Het gebruik van zacht regenwater na omgekeerde osmose als suppletiewater voor de stoomketel geeft een aanzienlijke vermindering op het gebruik van stadswater en leidt tot minder energieverbruik door het beperken van de hoeveelheid water dat op hoge temperatuur moet gespuid worden. Door de lage geleidbaarheid van het regenwater wordt het te spuien volume water teruggebracht tot 10% van het volume bij gebruik van stadswater. Economisch voordeel - Besparing stadswater: 17.000 euro/jaar. - Besparing aan gas door minder spuien: 6.000 euro/jaar. - Investering RO-installatie inclusief filters en montage: 52.200 euro. - Kosten aan onderhoud en energie: 3.326 euro/ jaar. - Interne rentevoet investering = 28%. Milieuvoordeel - Bespaard volume stadswater: 5.610 m 3. - Inzetten van regenwater voor een hoogwaardige toepassing. - Energiebesparing: 139.000 kWh primair.

ecoTips


27

5. Laureaten 2010-2011 Laureaten West-Vlaams Charter Duurzaam Ondernemen 2010-2011 Agripom/Warnez – Tielt Wassen en verpakken van aardappelen voor grootdistributie Alpro Comm. VA – Wevelgem Vervaardigen van sojaproducten ARCOTEC bw – Brugge Beschutte werkplaats Ardo NV – Ardooie Producent van diepvriesgroenten AVC Group – Kortrijk Design producten in aluminium AZ Damiaan – Oostende Algemeen Ziekenhuis Barias – Roeselare (Her)verpakken van diepvriesproducten BELGOMILK cvba – YSCO nv – Langemark Productie melkpoeder, geconcentreerde weiderivaten, boter en compoundboter, mozzarella- en cheddarkaas en ijsproducten Betafence NV – Zwevegem Ontwikkeling, productie en verkoop van afrasteringsystemen Bleijko – Roeselare Productie van betonklinkers BOSS paints NV – Waregem Fabrikant gebouwenverven en groothandel verf en toebehoren Cargill N.V. – Izegem Veredeling van eetbare oliën Cargill Oil Packers bvba – Izegem Bottelen van eetbare oliën Daikin Europe N.V. – Oostende Productie indoor en outdoor airconditioners, warmtepompen en waterkoelaggregaten Deceuninck NV - Hooglede-Gits Extrusie en veredeling (bedrukken, coaten, bekleven) van kunststofprofielen voor de bouwnijverheid Delaware Consulting – Kortrijk Aanlevering IT-oplossingen op maat van de klanten Dessauvage Geert nv – Izegem Groothandel papier, printer supplies en kantoorbenodigdheden Electrawinds – Oostende Hoofdkantoor - realisatie van ‘groene energie’projecten Electrawinds Biostoom nv – Oostende Productie groene stroom uit vaste biomassa Genencor International – Brugge Enzymbereiding door fermentatie voor diverse industriële toepassingen 28


ecoTips

Goekint Graphics – Oostende Drukkerij (prepress - press - postpress) Greenbridge Incubator – Oostende Startcentrum voor hightech bedrijven I.C.O. International Car Operators RO-RO Terminal IMOG – Harelbeke Verbrandings- en sorteerinstallatie IMOG – Moen Geïntegreerd afvalbehandelingscentrum met onder meer stortplaats cat2, groencompostering en afvalrecyclagecentrum Kanaal 127 cvba – Kortrijk Startcentrum sociale economie Mariasteen – Gits Beschutte werkplaats Modular Lighting Instruments - Roeselare Ontwikkeling van designverlichting en architecturale lichtconcepten OptimaT – Lichtervelde Beschutte werkplaats PinguinLutosa Food Group, vestiging VANELO – Sint-Eloois-Vijve Productie van versgekoelde en diepgevroren aardappelproducten PinguinLutosa Food Group – vestiging PinguinLutosa - Westrozebeke Producent van diepvriesgroenten POVLT – Beitem/Rumbeke Provinciaal onderzoekscentrum voor landen tuinbouw Recticel Insulation – Wevelgem Productie polyurethaan hardschuimplaten REO veiling cvba – Roeselare Coöperatieve groente- en fruitveiling Roularta Media Group – Roeselare Drukkerij en mediagroep Top-Mix – Brugge Breekwerf – betoncentrale - containerdienst TUI Travel Belgium – Oostende Reisorganisatie - hoofdzetel België TVH – Thermote & Vanhalst – Waregem Verhuur heftrucks en hoogtewerkers, verkoop nieuwe en tweedehands machines, onderdelen en handling equipment Tyco Electronics Belgium EC – Oostkamp Productie elektromechanische componenten en inductieve systemen voor de automobielindustrie Unilin bvba Divisie Flooring / Decor – Wielsbeke Producent van laminaatvloeren en gemelamineerde spaan- en MDF-platen Vandecasteele Houtimport - Aalbeke Import en export van gezaagd, onbewerkt hout

Vandemoortele Izegem N.V. – Izegem Productie van margarines en verpakte vetten Vanhalst Trading – Wevelgem Ontwikkeling en groothandel van geboortegeschenkjes ‘t Veer b.w.m. vzw – Menen Beschutte werkplaats Vleeswaren Depuydt NV – Oostende Distributiebedrijf - groothandel fijne vleeswaren, bereide gerechten en salades VULKOPRIN nv – Tielt Productie industriële wielen in polyurethaan en rubber Westlandia – Ieper Beschutte werkplaats Wienerberger NV – divisie Aalbeke Productie dakpannen Wienerberger NV – divisie Beerse Productie gevelstenen Wienerberger NV – divisie Kortemark Productie gevelstenen Wienerberger NV – divisie Tessenderlo Productie snelbouwstenen Wienerberger NV – divisie Zonnebeke Productie snelbouwstenen

Laureaten Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010-2011 AHLERS Belgium nv – Evergem Aanbieden van open overslag voor lokale bedrijven die hun logistieke processen wensen uit te besteden en overzeese bedrijven die een Europees distributiecentrum wensen op te richten Allgro nv – Sint-Lievens-Houtem Wassen, snijden en verpakken van groenten en fruit

ArcelorMittal Gent – Gent Productie van onbekleed en bekleed vlakstaal (platen en rollen) ARONIA nv – Gent Schoonmaak, consultancy en facilitaire dienstverlening Autobedrijf Ost – Wetteren Honda hoofdverdeler in Oost-Vlaanderen – Volvo erkende werkplaats – Shell tankstation Auwerprint nv – Dendermonde Zeefdrukkerij / Offsetdrukkerij Branson – Ninove Klein- en groothandel in werkkledij, veiligheidsschoenen en persoonlijke beschermingsmiddelen Cargill – Gent Extractie van oliehoudende zaden Cavalier nv – Eeklo Producent van chocoladeproducten zonder toegevoegde suikers CBR Cementbedrijven nv – Sint-Kruis-Winkel Productie, verkoop en levering van cement en bindmiddelen Cogen energy – Eeklo Projectontwikkeling, realisatie en uitbating van biomassa-WKK-projecten Cytec Surface Specialties – Dendermonde Productie van radcure monomeren voor acrylaatharsen De Hauwere nv – Dendermonde Zeefdrukkerij / Offsetdrukkerij DeLaval nv – Drongen Productie van detergenten en hygiëneproducten voor de melkveehouderij Derde Construct nv – Wichelen Renovatie van parkeerdaken; infrastructuurwerken en wegenbouw ecoTips


29

Drukkerij De Cuyper nv – Zele Rotatie heatset drukkerij Drukkerij Schaubroeck NV – Nazareth Drukkerij Dynea – Gent Productie van harsen voor de houtindustrie Eco Print Center nv – Lokeren Drukken van kranten en magazines op ecologische waterloze technologie EOC Belgium Adhesive Division Evergem – Evergem Productie van lijmen EOC Belgium Latex Division II - Evergem – Evergem Productie van gecarboxyleerde butadiëenstyreen latex EOC Belgium Oudenaarde - EOC Management EOC Logistics – Oudenaarde Productie latex, compound en basisproducten detergentindustrie EOC Surfactants - Evergem – Evergem Productie van basisproducten voor zeep- en detergentindustrie Hamann International Logistics NV – Wetteren Logistieke dienstverlening Havenbedrijf Gent agh – Gent Diensten in verband met vervoer over water Honda Belgium Factory NV – Aalst Lakken en verpakken van bumpers, magazijnbeheer van bumpers en body parts voor de Europese wisselmarkt Honda Europe NV – Gent Het gecentraliseerde beheer en controle van alle logistieke operaties in Europa, Afrika en het Midden-Oosten, voor alle Honda-producten en hun wisselstukken en de ontwikkeling en beheer van informaticasystemen Initial Textiles nv – Lokeren Linnenverhuur - onderhoud en herstelling van bedrijfskledij KaHo Sint-Lieven - Campus Dirk Martens – Aalst Onderwijs - onderzoek - dienstverlening Koeltechniek De Ryck - De Ryck Klima – Melsele Commerciële en industriële koelinstallaties 30


ecoTips

KTN Truck & Trailer Service nv, afd. Silo Cleaning Kallo - In- en uitwendig reinigen van tankvoertuigen na transport van niet-ADR producten Lima Natuurvoeding NV / Hain Europe NV – Aalter Distributie en productie van levensmiddelen Maes Dakwerken – Buggenhout Dakwerken, plaatsen zonnepanelen en isolatiewerken Meyland NV – Adegem Ontwerp, productie, plaatsen en onderhouden van interne transportsystemen en machines Milliken Europe BVBA – Gent Versterkingsweefsel voor rubberindustrie Movianto Belgium Dirk Raes NV – Drongen Transport en opslag van geconditioneerde farmaceutica Nieulandt Recycling nv – Aalst Schroothandel, aan- en verkoop en sortering van oude metalen, erkend depollutiecentrum voor autowrakken NIKO NV – Sint-Niklaas Productie van elektrisch installatiemateriaal NRD NV – Beveren-Waas Producent kartonnen displays en POS-materiaal Onze Lieve Vrouw van Troost vzw - az Sint-Blasius Dendermonde - Algemeen ziekenhuis OVMB - Oostvlaams Milieubeheer – Gent Stortplaats industriële afvalstoffen en solidificatiesinstallatie Plastal – Gent Spuitgieten, lakken, monteren en sequentiëren van bumpersets Solutia bvba – Gent Kunststofverwerking Transport Mervielde nv – Ertvelde-Rieme Nationaal en internationaal tanktransport en tankreiniging Trition BVBA – Wetteren Industriële wasserij voor horecalinnen Vanas Engineering nv - Vanas nv - Vanasoft nv Kruibeke - Groothandel in machines, werktuigen en verbruiksgoederen

Vandenbussche nv – Aalter Algemene bouwonderneming Victor Buyck Steel Construction – Eeklo Vervaardigen van metalen constructies of delen ervan Voka - Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen Dendermonde - Bedrijvenorganisatie Volvo Cars Gent, – Gent Auto-assemblage Vondelmolen nv – Lebbeke Fabricatie en verkoop van peperkoek X-trans bvba – Aalter Transportonderneming

Laureaten Milieucharter Kempen en Mechelen cyclus 2010-2011 Alcatel-Lucent Bell NV – Antwerpen Ontwikkeling telecomapparatuur Amival – Turnhout Beschutte werkplaats Antilope – Lier Grafi-mediagroep Antwerp Bulk Cleaning – Antwerpen Cleaninghal voor inwendig reinigen van tankwagens Belgian Refining Corporation – Antwerpen Petrochemie Beneens – Olen Algemene aannemer van bouwwerken Continental Automotive Benelux – Mechelen Productie ABS-remsystemen voor personenwagens Dierenpark Planckendael – Muizen Dierenpark Drukkerij Michiels – Booischot Drukkerij GE Water&Process Technologies – Herentals Aanmaak producten voor proceswaterbehandeling en verdeling van waterbehandelingsinstallaties

Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen – Antwerpen Administratieve diensten Harzé.J - Van Est NV – Herentals Groot- en kleinhandel oude metalen HAVI Logistics – Olen Logistiek Impextraco – Heist-op-den-Berg Productie en verkoop veevoederadditieven Internationaal Vervoer Hendrickx – Hulshout Internationaal transport KMDA Zoo Antwerpen – Antwerpen Dierenpark NOF Metal Coatings Europe – Grobbendonk Productie watergedragen coatings ODTH – Willebroek Logistiek Orakel België – Retie Polsbandjes, houwtouwen, ballonnen, jetons, ballen voor ballenbaden, roerstaafjes Prayon – Puurs Productie, opslag en verkoop van fosfaten Renotec NV – Geel Renovatiewerken aan gevels (incl. glas in lood), beton, asbestverwijdering Stanley Works Belgium – Mechelen Distributie gereedschappen Technische Werkplaats gemeente Olen – Olen Hout- en metaalbewerking, onderhoud voertuigen en magazijn URS – Antwerpen Reddings- en sleepdiensten Van Roey – Rijkevorsel Algemene aannemer van bouwwerken Vanhout – Geel Algemene aannemer van bouwwerken Vink – Heist-op-den-Berg Productie kunststof halffabrikaten ecoTips


31

Voor meer informatie omtrent het Charter Duurzaam Ondernemen of de Milieucharters: [email protected] • [email protected] • [email protected] tel. 050 40 73 70 • tel. 052 33 98 33 • tel. 014 56 30 30

Voor het vijfde jaar op rij, publiceert het magazine ecoTips een selectie van realisaties van Charter-bedrijven uit West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen, Mechelen en Kempen in een autonome brochure ‘Rendabele investeringen in beeld’. Hoewel deze initiatieven werden uitgewerkt in functie van een specifieke situatie, blijken zij vaak een overdrachtelijke waarde te hebben, waardoor ze ook in andere bedrijven en sectoren hun nut kunnen bewijzen. We hopen dat deze brochure de lezer zal inspireren en aanzetten om ook binnen de eigen onderneming of organisatie over te gaan tot duurzame initiatieven en acties!

Rendabele investeringen in beeld (5)

Recommend Documents