Rendabele investeringen in beeld (4)

Rendabele investeringen in beeld (4)

Duurzaam Ondernemen, geen woorden maar daden

Mens & Milieu

MENS - MILIEU - BEDRIJF

West-Vlaams CHARTER

DUURZAAM ONDERNEMEN

Inhoud Voorwoord................................................................................................. 3 1. Management en zorgsystemen.............................................................. 4 2. Efficiënt met cijfers............................................................................. 10 3. Creatief met technologie..................................................................... 16 4. Informatie en imago............................................................................ 21 5. Laureaten 2009-2010.. ......................................................................... 28

COLOFON Milieu-investeringen in beeld is een bijlage van het magazine ecoTips Samenstelling en redactie: Eefje Hernalsteen, Katrien Moens, Laeti Lemahieu en Lieve Crauwels Eindredactie: Guido Redant Grafische vormgeving: Evelyn Vermeersch Druk: Drukkerij Geers Offset, Gent-Oostakker Foto’s, grafieken en bijdrages van Ahlers (p22), Alpro (p20), Arcelormittal Construction Belgium NV, Site Geel (p20), Ardo (p21,22), CBR (p17), Continental Automotive (p11), Cymaco (p4), Deceuninck (p24), Drukkerij Michiels (p8), EDUGO (p17,18), FAVV (p12,13), Fomeco (p5), Freeze&Store (p13), Genencor (p15), Impextraco (p25), Jetair (p25), McBride (p7), OptimaT (p19), RoomeR (p23), Speciality Polymers Antwerp (p6, 7), Telcom (p26), Tyco Electronics Belgium EC (p9), Vanelo (p6), Vandecasteele Houtimport (p16), Vleeswaren Depuydt (p14), Vondelmolen (p27), Ysco (p10)

Duurzame investeringen in beeld

Duurzaam ondernemen, geen woorden maar daden Onder het motto ‘geen woorden, maar daden’ zetten het West-Vlaams Charter Duurzaam Ondernemen en de Milieucharters in Oost-Vlaanderen en Antwerpen bedrijven aan tot concrete acties rond duurzaam ondernemen. De pragmatische benadering van deze charterinitiatieven wordt door de bedrijven sterk geapprecieerd en vormt de drijfveer tot continue verbetering. De gepersonaliseerde aanpak maakt deelname haalbaar voor zowel kleine als grote bedrijven uit de diensten- en productiesector. Groot en klein zijn ook de realisaties, met één constante: bedrijven gaan ervoor! Binnen het jaaractieplan leggen de deelnemende bedrijven eigen accenten. Eens de eerste resultaten van een actie zichtbaar, is het bedrijf snel overtuigd van de meerwaarde van duurzaam ondernemen. Stap voor stap evolueert een bedrijf zo naar een meer gestructureerd duurzaamheidsbeleid waarbij beslissingen worden afgetoetst op hun impact op het financiële, sociale en ecologische vlak. Honderdvijfentwintig bedrijven behaalden in 2010 het Chartercertificaat. Dat zijn er vier meer dan in 2009 en eenentwintig meer dan in 2008 en dit spijts de economische crisis. Duurzaam ondernemen zit dus duidelijk in de lift en bedrijven zijn op zoek naar hulpmiddelen en ondersteuning. De externe erkenning die ze door het behalen van het Charter krijgen voor hun inspanningen is daarbij een stimulans. In West-Vlaanderen werden voor de tweede keer de certificaten van het Charter Duurzaam Ondernemen uitgereikt. Waar 2008 een overgangsjaar was, merkten we in 2009 een meer evenwichtige verdeling van acties tussen mensvriendelijk ondernemen en milieuvriendelijk ondernemen. Door de moeilijke economische situatie werden investeringen soms uitgesteld en verschoof het accent van de actieplannen naar het waardevolle menselijk kapitaal en naar het sensibiliseren van werknemers. Tevens stellen we vast dat steeds meer bedrijven ook hun maatschappelijke verantwoordelijkheid opnemen door het ondersteunen van sociale projecten in binnen- en buitenland. Voor het vierde jaar op rij, werd een kleine greep uit de realisaties van de deelnemers aan de Charter-initiatieven in West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Antwerpen gebundeld in een autonome brochure. Wij danken daarvoor de bedrijven die deze specifieke informatie hebben aangeleverd en het team van ecoTips om samen met ons de boodschap van duurzaam ondernemen ruim te verspreiden. We hopen dat deze artikels de lezer zullen inspireren en aanzetten om ook binnen de eigen onderneming of organisatie over te gaan tot duurzame initiatieven en acties! Philippe Tavernier POM West-Vlaanderen

1. Management en zorgsystemen

Cymaco Keuring gasflessen door toepassing van ultrasoontechnologie Cymaco staat voor ‘Cylinder Maintenance Company’ en is een productiebedrijf waar, onder voortdurende controle van de officiële instanties en volgens de vigerende wetgeving, wordt ingestaan voor de verplichte periodieke herkeuring van drukhouders. Op vraag van de klant kunnen de drukhouders ook worden onderhouden volgens de beste beschikbare en de meest geavanceerde technieken zodat deze in optima forma terug inzetbaar zijn. Om het grondwaterverbruik en de diffuse emissies die vrijkomen bij het herkeuren van gasflessen te verminderen, onderzocht Cymaco NV de haalbaarheid van het ultrasoon beproeven van gasflessen. Conventioneel hydraulisch beproeven van gasflessen gaat steeds gepaard met een relatief groot verbruik van zuiver water. Om de integriteit van het product in een gasrecipiënt te waarborgen, is recyclage van het proceswater echter uitgesloten. Daarnaast moeten de recipiënten eerst worden geledigd en in geval van corrosieve en toxische gassen, worden gespoeld met een inert gas zodat alle eventueel gevaarlijke gasresidu’s worden verwijderd. Tevens moeten tal van voorzorgsmaatregelen genomen worden door de werknemers


ecoTips

wanneer een dergelijk recipiënt wordt geopend voor inspectie. In navolging van de Amerikaanse wetgeving bestaat er nu ook een wettelijk Europees platform voor ultrasoon onderzoek voor het periodiek herkeuren van drukhouders. Daarom werd het mogelijk deze vernieuwende ultrasoontechniek naar België te halen. Een Dapco RTS-300 ultrasoon testapparaat voor het herkeuren van hogedrukgasflessen werd aangekocht en in gebruik genomen. Het toestel wordt bediend en gesuperviseerd door gekwalificeerd en ervaren personeel. Economisch voordeel Een eerste doorgedreven praktijkervaring met ultrasoon testen toonde aan dat de benodigde hoeveelheid water met maar liefst 95% kon worden gereduceerd. Een bijkomend voordeel is dat bij het ultrasoon beproeven, de drukhouder niet meer moet worden geopend voor herkeuring. Door ultrasoon testen kunnen meer exotische, en dus zeer dure, gassen in het gesloten recipiënt blijven tijdens het herbeproeven, wat een aanzienlijke besparing tot gevolg heeft en worden de risico’s op mogelijke emissies van gevaarlijke producten tot een minimum herleid. Cymaco sloot een contract af voor het ultrasoon beproeven van 20.000 gasflessen per jaar, voor een periode van drie jaar.

(Foto linksboven)

(Figuren rechts)

Door over te schakelen op ultrasoontechnologie voor het (her)keuren van gasflessen bespaart Cymaco jaarlijks meer dan 400.000 liter water.

Een Idee Management Systeem (IMS) zorgt voor grotere betrokkenheid en gedragenheid van de acties bij Fomeco.

Milieuvoordeel Hydraulische beproeving - 200 flessen/dag - 22 l water/fles Ultrasone beproeving - 180 flessen/dag - 1,39 l water/fles

gen worden opgenomen. Binnen het IMS is snel beslissen (keuze tussen “doen” of “niet doen”) cruciaal. Iedereen krijgt feedback over de beslissing van zijn direct leidinggevende. Maandelijks worden “awards” uitgereikt voor waardevolle ideeën en worden ze zo extra in de verf gezet.

Door de ultrasone beproeving kan meer dan 20 liter water per recipiënt worden bespaard. Voor de jaarlijkse campagne van deze klant betekent dit een besparing van 412.200 liter per jaar, of circa 12% van het huidige jaarlijkse waterverbruik van het bedrijf. Voor het volledige contract betekent dit een waterbesparing van meer dan 1.200 m³ water van hoge kwaliteit.

Economisch voordeel Bepaalde voorstellen gaan over verbeteringen die een economisch voordeel met zich meebrengen. Het economische voordeel is uiteraard mooi meegenomen, maar het doel van het IMS-systeem is eerder om de betrokkenheid van werknemers te verhogen.

FOMECO Idee Management Systeem leidt tot grotere betrokkenheid Fomeco (Zwevegem), specialist in plaat- en buisbewerking voor de automobielindustrie, introduceerde een eenvoudig IMS (Idee Management Systeem) om ideeën en voorstellen gestructureerd te registreren. Werknemers van de volledige organisatie (management, bedienden, chefs en productie-operatoren) kunnen zelf voorstellen aanbrengen en registreren. Zowel milieupunten, veiligheidspunten als andere mogelijke verbeterin-

Milieuvoordeel Milieu- en veiligheidspunten komen ook in de lijst terecht. De uitvoering van bepaalde milieupunten zal de globale milieu-impact van het bedrijf verminderen. De input komt niet alleen meer van de milieu- en veiligheidsverantwoordelijke maar van de hele organisatie. Sociaal voordeel Het IMS zorgt voor een grotere betrokkenheid en gedragenheid van de acties. Een belangrijke motiverende factor is dat ook productie-operatoren voorstellen kunnen doen die gerealiseerd kunnen worden.

ecoTips


VANELO Total Quality Management: gewoon doen! Vanelo (Sint-Eloois-Vijve) produceert versgekoelde en diepgevroren aardappelproducten. Door het opzetten van een eigen uitgewerkt Total Quality Managementsysteem investeert het bedrijf verder in kwaliteit. Het Total Quality Managementsysteem omvat een concrete dagdagelijkse opvolging van corrigerende maatregelen alsook het stimuleren, opvangen en uitwerken van ideeën ter verbetering van zowel het productieproces als van de arbeidsomstandigheden. Daartoe wordt de productie-eenheid opgesplitst in verschillende afdelingen waar TQM dagelijks beheerd wordt. Maandelijks wordt in aanwezigheid van de algemene directie een TQM-review gehouden waar de belangrijkste Key Performance Indicatoren (participatiegraad, realisatie binnen bepaalde uitvoeringstermijn) opgevolgd worden en budgettaire knopen worden doorgehakt op basis van uitgewerkte voorstellen. Om de zes maanden

Bij Vanelo zorgt een maandelijkse TQM-review ervoor dat het productieproces voortdurend geoptimalisseerd wordt, maar ook dat er op een duurzame en participatieve manier wordt omgesprongen met human resources.

zijn er groepsopleidingen voor alle medewerkers van een afdeling. Alle informatie in verband met de evolutie en de realisatie van acties/ideeën en voorstellen is beschikbaar op de werkvloer. Economische en sociale voordelen zijn legio. Het productieproces wordt voortdurend geoptimaliseerd en er wordt op een duurzame, participatieve en aangename manier omgesprongen met de aanwezige human resources. Dit alles kadert in de algehele bedrijfsstrategie om op een duurzame manier te handelen.

SPECIALITY POLYMERS ANTWERP Brandwerende pakken voor medewerkers en contractors Speciality Polymers Antwerp NV (SPA) is specialist in de productie van homo- en copolymeren. Om de duurzaamheid van de toegepaste materialen in het bedrijf te verbeteren, koos SPA ervoor om Nomex®-textiel te introduceren voor de overalls van de medewerkers en contractors. Nomex® is het basismateriaal voor brandwerende pakken en is uitzonderlijk duurzaam. Typerend is de hoge beschermingsfactor bij een laag gewicht. De vezels bieden een blijvende weerstand tegen hitte en vuur. Nomex® brandt, smelt en druipt niet en is zelfdovend. Bij verhitting ontstaan er geen gassen of rook. De kleding heeft een levensduur van acht jaar en kan tot tweehonderd keer gewassen worden. Daardoor is de kost per draagbeurt lager dan die van concurrerende kleding en worden er minder grondstoffen verbruikt. Zowel Formule I-rijders als de Belgische brandweerkorpsen dragen pakken gemaakt van Nomex®. Bij het kiezen van beschermende kleding tellen heel wat factoren mee: wat is het risico, in welke omstandigheden moet er gewerkt worden en welk budget is er ter beschikking. De kleding is verplicht voor alle werknemers wanneer zij werkzaamheden uitvoeren in de ATEX-zone van de re-


ecoTips

Beschermende kleding is verplicht voor alle werknemers wanneer zij werkzaamheden uitvoeren in een ATEX-zone (foto’s: Speciality Polymers Antwerp).

actie-afdeling, dus bijna in de volledige plant. SPA investeerde 50.000 euro in beschermende kledij voor een honderdtal werknemers en contractors.

Economisch voordeel Via affichering wordt duidelijk aangegeven wat het economische voordeel is van de voorstellen (gebruik van euroWatt-meter). De doelstellingen werden ruimschoots gehaald.

MCBRIDE Energiebewustmakingscampagne ‘euroWatt’

Milieuvoordeel De energiebesparende maatregelen reduceren de CO2-uitstoot met 400 ton per jaar.

McBride (Ieper) produceert vloeibare huishoudreinigingsproducten (afdeling Household) en producten voor persoonlijke hygiëne (afdeling Personal Care). Het bedrijf stelt vast dat iedere medewerker goede ideeën heeft, maar dat deze vaak niet naar voor komen. Dit is ook zo op het vlak van energie. Naast grote energieprojecten zijn er op de werkvloer tal van kleine zaken die voor besparingen kunnen zorgen. Via het opzetten van een energiebewustmakingscampagne wil het bedrijf de werknemers doen nadenken over energie en wordt het aanleveren van verbeteringsvoorstellen gestimuleerd.

Sociaal voordeel Het sensibiliseren van medewerkers rond energie en stimuleren van besparingsvoorstellen heeft als gevolg dat medewerkers thuis ook stilstaan bij hun eigen energieverbruik. Daarnaast creëert de campagne een verhoogde betrokkenheid van de medewerkers.

Via het opzetten van een energiebewustmakingscampagne doet McBride de werknemers nadenken over energie en wordt het aanleveren van verbeteringsvoorstellen gestimuleerd.

Om de campagne in goede banen te leiden, werd een stuurgroep opgericht die het doel en de aanpak vastlegde. Een promotieteam startte de promocampagne via diverse communicatiekanalen zoals posters en toelichtingen via de teammeetings. Gedurende zes maanden werden de voorstellen bijgehouden, beoordeeld en werd de euroWatt-meter aangevuld. In de Household-afdeling werd als doel 25.000 euro aan verbeteringen vooropgesteld. Uiteindelijk kwamen iets meer dan tachtig meldingen binnen, goed voor 60.772 euro besparingen op jaarbasis. In de Personal Care-afdeling was het doel 10.000 euro. Midden 2009 werden er al vijfentwintig meldingen binnengebracht en was het doel reeds overschreden.

ecoTips


DRUKKERIJ MICHIELS Stimulans naar groene papierkeuze

lijke certificatie-instelling garanderen het correct toepassen van alle procedures aangaande FSC.

Drukkerij Michiels uit Booischot is een van de eerste drukkerijen in België die een FSC-certificaat kreeg. FSC staat voor Forest Stewardship Council. Het certificaat wordt toegekend door een onafhankelijke organisatie die het verantwoordelijk beheer van bossen aanmoedigt door controle van de productieketen, van de grondstof tot het afgewerkte product. Regelmatige audits door een onafhanke-

Drukkerij Michiels koos ervoor de bedrijfsvoering nog duurzamer te maken door het intensiever gebruik van FSC-gelabeld papier. Ondertussen dragen alle omslagen en de meeste papiersoorten bij Drukkerij Michiels het FSC-label. Het bedrijf ziet het als zijn taak om de klant te helpen milieubewust te kiezen uit een breed gamma van FSC-producten. Het commercieel team stelt spontaan een FSC-papier voor wanneer de klant geen specifieke voorkeur toont. Op het gekozen papier worden het FSC-label en het aan Drukkerij Michiels toegekende erkenningsnummer gedrukt. Samen met enkele leveranciers organiseerde de drukkerij een event over de groene politiek van het bedrijf: digitaal drukken, FSC-gelabeld papier, recycling, CO 2-neutraal werken, … De genodigden waren reclamebureaus en prepressers, de voorschrijvers van papier voor hun klanten. Drukkerij Michiels hoopt zo zijn klanten aan te zetten tot een groene papierkeuze voor commercieel en handelsdrukwerk. In de rubriek ‘Het Groene Hoekje’ van de nieuwsbrief voor de klanten zet Drukkerij Michiels spe-

Wanneer de klant geen specifieke voorkeur toont, stelt drukkerij Michiels spontaan een FSC-papier voor.


ecoTips

ciale papiersoorten in de kijker. Ook hier wordt bewust gekozen voor FSC-papier.

Door de beslissingsbevoegdheden zo veel mogelijk te verschuiven naar de werkvloer worden de medewerkers bij Tyco Electronics Belgium EC uitgedaagd om verantwoordelijkheden op te nemen.

TYCO ELECTRONICS BELGIUM EC Zelfsturende teams: 1+1=3 Tyco Electronics Belgium EC ontwikkelt en produceert elektromechanische componenten, hoofdzakelijk voor de automobielsector. Binnen het bedrijf zijn de vereisten aan het werk de laatste jaren sterk toegenomen door verhoogde klanteneisen. Men verwacht een grotere flexibiliteit, de complexiteit van de opdracht neemt toe en de productiviteit en kwaliteitsvereisten liggen hoger. Dit had een negatieve invloed op de performantie en tevredenheid van de medewerkers. Een tevredenheidsenquête bevestigde dit. Het bedrijf startte met een pilootproject omtrent zelfsturende teams in de spuitgietafdeling. De medewerkers kregen meer regelmogelijkheden in de organisatie van hun werk en konden in autonome teams het werk uitvoeren en verdelen. De beslissingsbevoegdheden werden zo veel mogelijk verschoven naar de werkvloer. Hierdoor werden de medewerkers uitgedaagd om verantwoordelijkheden op te nemen. Omwille van de positieve resultaten binnen de spuitgietafdeling werd deze werkwijze uitgebreid naar de rest van de organisatie. Hiervoor kreeg het

bedrijf steun vanuit het Europees Sociaal Fonds. Samen met de leidinggevenden werd ervoor gezorgd dat de nodige competenties verworven werden om met meer regelmogelijkheden en in teamverband te werken. Economisch voordeel Door samen te werken, worden meer en betere resultaten bereikt dan wanneer elk individu op zijn eentje bezig is. 1+1=3. Milieuvoordeel Binnen de autonome teams wordt er ook aan milieuthema’s gewerkt. Sociaal voordeel Door het werken in zelfsturende teams worden de medewerkers meer betrokken bij het hele werkproces en het resultaat, waardoor het werk zinvoller en bevredigender wordt. De medewerkers krijgen meer voldoening in hun job, meer leermogelijkheden, … . De kwaliteit van hun arbeid neemt toe. De tevredenheid van werknemers neemt toe en dit resulteert in minder ziekteverzuim.

ecoTips


2. Efficiënt met cijfers

YSCO Nieuwe verpakking bespaart 320 vrachtwagens Ysco (Langemark) is producent van roomijs. Bij de installatie van de nieuwe cornetlijn met een capaciteit van 36.000 stuks per uur werd, naast de verhoging van de capaciteit en flexibiliteit, heel wat tijd gestoken in het herontwerpen van de doosverpakking. De nieuwe cornetlijn beantwoordt aan de volledige bedrijfsfilosofie: kwaliteit, innovatie, automatisatie en een hoge servicegraad. De hogere snelheid van de lijn minimaliseert het koudeverlies in de keten en levert daardoor een betere kwaliteit van het eindproduct op. De arbeidsintensieve taken in de verpakking werden geautomatiseerd. De nieuwe verpakking werd ontworpen vertrekkende van de grootte van de pallet en de optimale palletstapeling. De lijmflap werd verplaatst van de buitenkant naar de binnenkant van de verpakking. Hierdoor werd de verpakking van het consumentdoosje 1 mm kleiner. Een minimale ingreep met een maximaal gevolg! Door de compactere doos kon de stapelformatie van de dozen op de pallet herschikt worden. De hoeveelheid doosjes steeg maar liefst van 540 naar 720 per pallet. De machines en robots zijn zeer accuraat en nauwkeurig, waardoor het eindproduct volautomatisch in een kleinere doos verpakt kan worden.

10


ecoTips

Voor de ecologische ingreep in de verpakking ontving Ysco de Industrie Technisch Management Award 2008 in de categorie ‘Logistics’. De jury bewierookte de nieuwe cornetlijn omdat alle aspecten van engineering gecombineerd werden met een optimaal eindresultaat. Economisch voordeel De stijging van 540 doosjes naar 720 doosjes betekent op jaarbasis 10.000 minder palletmanipulaties en 10.000 palletten die niet gestockeerd en vervoerd moeten worden. Koudetransport en diepvriesopslag zijn dure aangelegenheden. De jaarlijkse besparing op arbeid, energie en transport bedraagt 165.000 euro. Milieuvoordeel Een besparing van 10.000 palletten per jaar, betekent 320 vrachtwagens minder op een totaal van 7.500 vrachtwagens per jaar. 320 vrachtwagens minder op de weg resulteert in minder files, minder brandstofverbruik en een lagere CO 2-uitstoot. Koudetransport is duur en de producten worden ‘Europawijd’ verdeeld. Bij een veronderstelling dat een vrachtwagen met ijs gemiddeld 1.000 km aflegt (500 km heen en 500 km terug), geeft dit een reductie van 320.000 kilometer. Sociaal voordeel Dat automatisering niet noodzakelijk minder tewerkstelling betekent, heeft Ysco bewezen. Om de nieuwe cornetlijn op volle sterkte te laten draaien

Bij het ontwerpen van een nieuwe productielijn, heeft YSCO meteen ook de verpakking opnieuw bekeken. Door de consumentverpakking met 1 mm te verkleinen, kunnen er 720 doosjes op een pallet in plaats van 540. De overeenkomstige besparing op transportkosten wordt geschat op 320.000 km.

Continental Automotive Benelux bvba realiseert een elektriciteitsbesparing van 56.000 euro per jaar met de installatie van een goed gedimensioneerde condensatorbatterij, een investering van 6.000 euro.

werden 35 mensen extra aangeworven, gespreid over drie ploegen. Het gaat over acht mensen die controlefuncties uitvoeren, een operator, een machinebediener en een lijnverantwoordelijke per ploeg. Daarnaast werden twee extra techniekers aangeworven voor het onderhoud en de fijnregeling van de lijn.

CONTINENTAL AUTOMOTIVE Verhoging energie-efficiëntie door cos phicompensatie van niet-toerentalgeregelde compressoren Continental Automotive Benelux bvba, gelegen in het industriepark Mechelen-Noord, is een hoog-

Tabel 1. De verbruiksgegevens bij Continental Automotive Benelux uit Mechelen, tonen duidelijk het belang aan van een goede cos phibeheersing.

Zonder compensatie Compressor

Amp

cos phi

Zonder compensatie schroefcompr. 1 0,817 Compressor Amp 460 cos phi schroefcompr. 2 schroefcompr. 1 schroefcompr. 3 schroefcompr. 2 schroefcompr. 3

484 460 510 484 510

0,865 0,817 0,868 0,865 0,868

Met compensatie Amp

cos phi

kVAr

Draai uren

Stroom daling (A)

Met compensatie 386 Amp cos0,975 phi 430 386 460 430 460

Vermogen daling (A)

125 Draai 5097 Stroom74 Vermogen 51,208 kVAr uren daling (A) daling (Kw) 0,97 100 2369 54 37,368 0,975 125 5097 74 51,208 0,958 4817 5054 34,6 0,97 87,5 100 2369 37,368 0,958 87,5 4817 50 34,6

kWh/jaar

261,007 88,525 166,668

draaiuren van 2007 Stroomdaling doordoor installatie van goed Stroomdaling installatie van goed gedimensioneerde condensatorbatterij die gedimensioneerde condensatorbatterij wordt ingeschakeld bij overgang wordt ingeschakeld bij overgang vanvan sterster naarnaar driehoek driehoek

draaiuren van 2007

die

ecoTips


11

technologisch bedrijf dat ABS-remsystemen en onderdelen ervan produceert. Het bedrijf heeft zich sterk gefocust op het ontwikkelen en bouwen van ventielen en sensoren op hoogtechnologische montagelijnen. De plant is daardoor hét competence center op gebied van de productie van ventielen. Jaarlijks produceert Continental meer dan 100 miljoen ventielen, 15 miljoen sensoren en 2,8 miljoen ABS-systemen. Binnen het ISO 14001-managementsysteem werd het energieverbruik als één van de belangrijkste milieueffecten geïdentificeerd. Het energieverbruik (elektriciteit, perslucht en aardgas) wordt maandelijks opgevolgd, wat zorgt voor snelle bijsturing. Binnen het bedrijf gaat 26% van het elektriciteitsverbruik naar perslucht. Om de energie-efficiëntie te verhogen van de niet-toerentalgeregelde compressoren werd de mogelijkheid onderzocht om de cos phi te verbeteren. Uit een piloottest bleek dat een stroomdaling kon gerealiseerd worden door de installatie van een goed gedimensioneerde condensatorbatterij die wordt ingeschakeld bij overgang van ster naar driehoek. Door de goede resultaten werden bij de drie grootste 250 kW on/off compressoren condensatorbatterijen geplaatst.

12


ecoTips

Economisch voordeel De verbetering van cos phi resulteerde in een elektriciteitsbesparing van 56.000 euro per jaar met een investering van 6.000 euro, rekening houdend met de kabellengte en de plaatsing van de batterij tegen de muur of op een steun. Milieuvoordeel Er is een lager energieverbruik en bijgevolg ook een reductie in CO 2-uitstoot.

FAVV Met minder licht gaat even goed! De opdracht van het FAVV is te waken over de veiligheid in de voedselketen en de kwaliteit van ons voedsel, ter bescherming van de gezondheid van mens, dier en plant. In de kantoren van het FAVV te Brugge werd via het sensibiliseren van de 110 medewerkers en het drastisch reduceren van onnodige verlichting een aanzienlijke daling van het elektriciteitsverbruik gerealiseerd. Tot 40% van de verlichtingspunten, vooral in onbezette burelen, gangen, archief- en voorraadruimten, zijn uitgeschakeld. Door de arbeidsgeneesheer werd met een luxmeting bevestigd dat de resterende lichtsterkte ter hoogte van de burelen nog ruim voldoende blijft.

Traditionele TL-lamp

Long Life TL-lamp

Kostprijs

2 euro

9.20 euro

Levensduur

12.000 uren

60.000 uren

De prestatie van een lamp bij kamertemperatuur is niet hetzelfde als in een diepvriesruimte: goed voor een besparing van 1.000 euro/jaar.

Een duidelijke identificatie van de lichtschakelaars maakt het gemakkelijker om het licht uit te schakelen in onbemande ruimtes.

Het project doorliep vier fasen: Fase 1. Sensibiliseren van het personeel met het oog op een actieve deelname aan de actie. Fase 2. Het identificeren (via legende) van de bedieningsknoppen voor de verlichting. Fase 3. Het reduceren en/of uitschakelen van onnodige verlichting. Fase 4. Evaluatie van de inspanningen via het bijhouden van de meterstanden. Economisch voordeel Een daling van het elektriciteitsverbruik met ruim 30%. Milieuvoordeel Door de daling van het elektriciteitsverbruik wordt de CO2-uitstoot beperkt. Sociaal voordeel De medewerking door het personeel van het FAVV aan dit project is groot en mede door het continu sensibiliseren van de medewerkers blijft dit initiatief zijn vruchten afwerpen. Een aantal collega’s hebben de elementen uit deze actie spontaan ook bij hen thuis toegepast.

FREEZE&STORE Relighting diepvries Freeze&Store (Zedelgem) staat in voor de opslag van gekoelde en diepgevroren producten voor derden. Bij de relighting van zijn diepvries ging het bedrijf niet over één nacht ijs. De mogelijkheden voor optimalisatie werden bekeken. Aura Thermo Long Life Fluorescentielampen zijn in het bijzonder geschikt voor omgevingen met lage omgevingstemperatuur waar deze een aanzienlijk hogere lichtsterkte bieden. Hierdoor kan men het geïnstalleerde vermogen (watt) van de lichtinstallatie reduceren, met als gevolg besparing op de energiekosten en een lagere warmteproductie. Door de lagere warmteproductie is er minder koeling nodig. Langere levensduur betekent dat twee van de drie lampvervangingen geëlimineerd kunnen worden, waarbij een aanzienlijke besparing op de onderhoudskosten gerealiseerd wordt. Economisch voordeel De lampen met lange levensduur leveren een gemiddelde besparing tot 40 à 50% op onder-

ecoTips


13

houdskosten. De besparingsberekeningen worden opgemaakt per praktijkgeval. Een installatie met bijvoorbeeld 500 Long Life TL-lampen levert een besparing van ruim 1.000 euro per jaar ten opzichte van de installatie met klassieke TL-lampen.

Milieuvoordeel Minder vaak lampen wisselen betekent doorheen de hele keten een vermindering in productie, voorraad, transport, verpakking en recyclage, waardoor er een globale reductie is in C0 2-uitstoot. Sociaal voordeel Aangepast licht zorgt voor een meer aangename werkomgeving.

Het gebruik van een interactieve routeplanner zorgt voor een besparing van 20% op rijtijden én op afgelegde kilometers: een dubbele winst.

VLEESWAREN DEPUYDT Take a different road Het bedrijf Vleeswaren Depuydt (Oostende) is gespecialiseerd in de groothandel van fijne vleeswaren, bereide gerechten en salades. Door een permanent groeiend klantenbestand koos het ITmanagement voor de integratie van externe routeplanningssoftware in het warehousemanagementsysteem. Intertour, een interactieve routeplanner, opent diverse mogelijkheden in de optimalisatie van de dagdagelijkse vrachtplanning. Het bedrijf opteerde ervoor om via dit systeem ook de dagplanningen van de vertegenwoordigers in kaart te brengen met een verrassende optimalisatie tot gevolg! Het systeem zorgt ervoor dat klantenbezoeken optimaal verdeeld worden rekening houdend met diverse relevante beperkingen zoals bezoeken sluitingsdagen, openingsuren en inzetbaarheid van voertuigen.

14


ecoTips

Genencor bespaart op energieverbruik en op koelwater door het inschakelen van een kleinere koelmachine op ogenblikken dat de vraag naar koelwater kleiner is.

Economisch voordeel De vroegere rijtijd van de vertegenwoordigers bedroeg 16.230 uren/jaar. Na gebruik van de routeplanner bedraagt de geoptimaliseerde rijtijd van de vertegenwoordigers nog 13.598 uren/jaar. De afgelegde afstanden werden gereduceerd van 993.580 km/jaar tot 789.600 km/jaar. Door deze optimalisatie ontstaat een efficiëntere klantenservice. De vrijgekomen tijd wordt besteed aan klantenprospectie. Milieuvoordeel Door deze toepassing daalt het brandstofverbruik met 12.000 liter per jaar en vermindert de CO 2-uitstoot met +/- 36.000 kg CO 2/jaar. Sociaal voordeel Door het dalende aantal kilometers en de efficiëntere bezoeken bij hun klanten, hebben de verkopers minder ‘verkeers-stress’.

GENENCOR Evaluatie koeling fermentoren Genencor International (Brugge) is een biotechnologisch bedrijf waar middels fermentatieprocessen enzymen worden geproduceerd voor diverse industriële toepassingen.

Door het plaatsen van een kleinere koelmachine die een zeer hoge COP (coefficient of performance) (max 5,20) heeft bij een lagere vraag naar gekoeld water, wordt een efficiënte koeling doorheen het hele jaar bekomen. In de zomer wordt de grote koelmachine aangesloten, in de andere seizoenen de kleine koelmachine. Bijkomend voordeel is dat de koeltorens, nodig voor de koeling van de koelmachines, minder draaien en dat het volume te verpompen koelwater kleiner is. Economisch voordeel Deze maatregel levert een jaarlijkse besparing van de energiefactuur met 88.000 euro, de terugverdientijd van de installatie bedraagt minder dan twee jaar. Door de extra koelinstallatie is er voortaan een back-upsysteem in het geval één van de installaties faalt. Milieuvoordeel Er is een lager energieverbruik van +/- 1.235.000 kWhe/jaar. Doordat de koeltorens minder draaien voor de koeling van de koelinstallatie, is er minder koeltorenwater nodig (besparing van 1.765 m³/jaar). Sociaal voordeel Er is minder achtergrondlawaai naar de buurt toe. De koeltorens moeten minder draaien om de koelinstallaties te koelen.

Na het uitvoeren van een energie-audit in 2007 werden diverse voorstellen voor energiebesparing geformuleerd. Eén van de belangrijkste was het evalueren van de koeling voor de fermentoren. Uit de analyse van de bestaande installatie werd vastgesteld dat de efficiëntie zeer sterk varieert met de behoefte aan gekoeld water. Enkel gedurende de zomer, als er voldoende vraag naar gekoeld water is, was de bestaande koelinstallatie efficiënt.

ecoTips


15

3. Creatief met technologie

Vandecasteele Houtimport Vrachtwagenmotor valt stil na drie minuten Vandecasteele Houtimport (Aalbeke) importeert en exporteert hout en heeft voor zijn activiteiten een aantal vrachtwagens in eigendom. Om het stationair draaien van de motoren van de vrachtwagens aan te pakken, heeft Vandecasteele Houtimport in samenwerking met de Volvo-garage alle vrachtwagens aangepast zodat ze na drie minuten stationair draaien automatisch stilvallen. Daarnaast is er een continue sensibilisatie rond het beperken van het stationair draaien. De gegevens en verbruiken worden opgevolgd per vrachtwagen en gecommuniceerd naar de chauffeurs. Economisch voordeel Deze ingreep levert een besparing in dieselverbruik. Het verbruik van één uur stationair draaien, komt overeen met het verbruik tijdens een rit van 50 km. Milieuvoordeel De CO2-uitstoot bij stationair draaien bedraagt 0,4 g per kwartier. Voor het volledige wagenpark (15 trekkers) betekent dit een vermindering van de CO2-uitstoot met 6,76 ton per jaar.

16


ecoTips

Alle trekkers van Vandecasteele Houtimport werden aangepast zodat de motoren na drie minuten stationair draaien automatisch stilvallen.

Sociaal voordeel De chauffeurs hoeven niet meer na te denken om de motor stil te leggen, hierdoor verhoogt het rijcomfort.

CBR CBR biedt slechtvalken onderdak CBR (Gent), gelegen in de Gentse kanaalzone, produceert, verkoopt en levert cement en bindmiddelen. Om een einde te maken aan de buitensporige aanwezigheid van duiven die installaties beschadigen en bevuilen, heeft CBR Gent op één van haar silo’s, op 86 meter hoogte, een nest voor een koppel slechtvalken aangebracht. CBR wil op die manier het aantal duiven in de omgeving drastisch verminderen. In de broedtijd zou de slechtvalk namelijk twee tot vijf duiven per dag moeten vangen. In de lente van 2009 heeft een koppel slechtvalken zich in de nestkast genesteld en werden twee eieren uitgebroed. Ook in 2010 is het koppel slechtvalken bijna dagelijks te zien. In de nestkast werd een camera geplaatst om alles beter te kunnen opvolgen. Bovendien is er ieder jaar een koppel torenvalken te gast en worden er ook regelmatig buizerds waargenomen.

De slechtvalken bij CBR worden opgevolgd via een camera in de nestkast.

Economisch voordeel Er is een merkbare vermindering van schade aan gebouwen en installaties. Op termijn betekent dit een lagere reinigingskost. Milieuvoordeel en sociaal voordeel In lijn met het duurzaamheidsbeleid, neemt cementproducent CBR het initiatief om het FIR (Fonds voor Instandhouding van Roofvogels) te steunen. CBR werkt op die manier mee aan de instandhouding en ontwikkeling van de biodiversiteit.

Edugo EDUGO investeert in milieuvriendelijk onderwijs

In de metaalbewerkingsafdeling werd een plasmasnijmachine met gasfilterinstallatie geplaatst. Voor de elektronica-opleiding werd een printfreesmachine aangekocht. Hierdoor moeten de printplaten niet meer geëtst worden en worden er veel minder chemicaliën gebruikt. Ook in de afdeling grafische technieken worden nieuwe milieuvriendelijke installaties zoals CTP (Computer–To–Plate) gebruikt, quasi zonder chemicaliën.

Bij scholengroep EDUGO werd in de metaalbewerkingsafdeling een plasma-snijmachine met gasfilterinstallatie geplaatst.

EDUGO (Gent – Oostakker), scholengroep voor basis- en secundair onderwijs in Oostakker (Gent), voert een actief milieubeleid. Edugo investeert daarom onder meer in milieuvriendelijke installaties, voor gebruik tijdens de technische lessen. Voor de schildersafdeling werd een verfborstelwasmachine aangeschaft voor het wassen van verfborstels voor watergedragen verf. Het afvalwater wordt opgevangen en gezuiverd alvorens het geloosd wordt.

ecoTips


17

Edugo maakt gebruik van LED-TL-verlichting.

Geluiddemper op de ontluchtingsleiding van de reactor.

De studenten elektrische installatietechnieken voerden een testopstelling met LED-verlichting (LED-TL verlichting) uit waarbij fotovoltaïsche (PV) panelen zorgen voor de energievoorziening. Dit was een voorproefje op de enkele duizenden vierkante meter grote PV-installatie die ondertussen op de platte daken werd geplaatst!

worden. Het snel ontluchten van tankwagens produceert een hels lawaai dat kan leiden tot hinder voor zowel de buurt als de personeelsleden in de directe omgeving.

Economisch voordeel Uitsparen chemicaliën (grafische technieken en elektronica), reductie materiaalverbruik (metaalbewerking) en energiebesparing (zonnepanelen). Milieuvoordeel Besparing grondstoffen, reductie milieugevaarlijk afval en beperking van de CO 2-uitstoot. Sociaal voordeel Studenten maken tijdens hun opleiding kennis met nieuwe milieuvriendelijke technieken en leren deze toe te passen. Risicobeperking bij het werken met gevaarlijke producten.

EOC EOC beperkt geluid bij ontluchten EOC produceert in zijn vestigingen te Oudenaarde latex, emulsies, compounds en basisproducten voor de detergentindustrie. EOC Logistics is het transportbedrijf van de EOC groep dat de productleveringen verzorgt binnen een zekere straal rond de onderneming. EOC Logistics werkt met “dedicated” tankwagens die zo lang als mogelijk met producten uit dezelfde productfamilie geladen worden. Hierdoor kan het aantal reinigingsbeurten van de tankwagens geminimaliseerd worden. Om het vastdrogen van de productrestanten te vermijden, wordt de technisch lege tankwagen terug onder persluchtdruk geplaatst. Bij het laden moet uiteraard de druk van de tankwagen afgelaten

18


ecoTips

Om deze hinder te beperken, werden in de EOCwerkplaatsen zelf geluidsdempers gemaakt om de kosten te drukken. EOC Logistics beschikt momenteel namelijk over 78 tankwagens. Teneinde het geluidsniveau sterk te verlagen, komt het erop neer om de lucht te laten ontsnappen door een groot aantal kleine openingen. Een analoog probleem duikt op bij de ontluchting van de reactoren van de surfactants-divisie. Voor de ontluchting van reactoren werd op de ontluchtingsleiding een geperforeerde blindstop gemonteerd. Het geluidsniveau kon hierdoor sterk gereduceerd worden tot een aanvaardbaar niveau. Milieuvoordeel Door de geluidsdemping is er minder geluidshinder naar de buurt toe. Sociaal voordeel Beter imago naar de buurt en de buurtbewoners. Door het creëren van betere werkomstandigheden is EOC er zeker van dat de personeelstevredenheid zal toenemen.

OptimaT Ludieke Dikke Truiendag OptimaT (Lichtervelde) is een toeleveringsbedrijf voor industrie en kmo, en biedt personen met een arbeidshandicap uit de regio aangepaste tewerkstelling aan. Vanuit de Vlaamse overheid wordt jaarlijks de campagne Dikke Truiendag georganiseerd. Ook OptimaT neemt deel aan deze campagne en stak deze dag in 2009 in een heel speciaal kleedje. Het

Enkele sfeerbeelden van de ludieke Dikke Truiendag in de beschutte werkplaats OptimaT.

was de start van een sensibiliseringscampagne bij de werknemers rond minder energieverbruik en CO2-reductie. Naast het lager zetten van de verwarming met 2°C, werd een heel programma uitgewerkt. Een fitness-sessie werd georganiseerd om het lekker warm te krijgen. Allerlei ingezamelde dikke truien werden verkocht ten voordele van Poverello. Iedere medewerker kreeg een gratis dikke trui van OptimaT. ’s Middags werd een koude schotel aangeboden bij kaarslicht. Een komische act had tot doel het bewustzijn bij de medewerkers te vergroten en duiding te brengen rond de CO 2-problematiek. Economisch voordeel Energiezuiniger leven bespaart makkelijk 10% op de energiefactuur van een huisgezin. Milieuvoordeel Energiezuiniger leven kan een reductie van 100 ton CO2 per jaar opleveren. Sociaal voordeel De werknemers met een handicap worden op een eenvoudig en verstaanbare manier betrokken bij het CO2-gebeuren en de actualiteit rond dit thema.

Alpro Afvalwarmte verwarmt kantoren Alpro (Wevelgem) produceert diverse sojaproducten. Sterilisatie op hoge temperatuur maakt deel uit van het productieproces. Vroeger gebeurde een deel van de koeling van de sterilisator via een gesloten koelwatercircuit. Hierbij werd de warmte van het koelwater afgegeven aan de omgevingslucht via een koeltoren. Na aanpassingen wordt nu een deel van de warmte gerecupereerd en gestockeerd als warm water

in een geïsoleerde tank. Uit die tank vertrekt warm water van 80 °C naar verschillende afnemers. De belangrijkste afnemer is de verwarming van de kantoren. Het project werd gerealiseerd in twee fasen. In fase 1 werd de sterilisator omgebouwd. Dit hield de ombouw van de koelsectie en de aankoppeling op het primaire circuit in. Dit primair circuit staat in voor de circulatie van warm/koud water tussen de tank en de sterilisator. Regelapparatuur werd geplaatst om de gewenste temperatuur uit de sterilisator te halen. De bestaande tank werd uitgerust met diverse temperatuurmetingen om de verschillende warmtezones te monitoren. Een systeem werd geïnstalleerd om de laminaire flow in de tank te bevorderen. Op deze manier behoudt men verschillende temperatuurzones in de tank, namelijk warm bovenaan en koud onderaan. Via het secundaire systeem wordt het warm water verdeeld naar de diverse afnemers. Door de aankoppeling van de warmtewisselaar van de centrale verwarming van de kantoren kan de warmte nuttig aangewend worden. In een tweede fase werden ook andere procesverbruikers die warmte vragen (CIP-installatie, schuiminstallatie voor externe reiniging van de productie-installaties en warm water voor reiniging van de afvulmachines) aangesloten op het circuit. Economisch voordeel Via dit project wordt 300 kWh, onder de vorm van warm water op 80 °C, gerecupereerd. Op jaarbasis betekent dit een besparing van 1.262 MWh. Milieuvoordeel De kantoren hoeven niet langer met fossiele brandstoffen verwarmd te worden, maar gebruiken nu restwarmte uit de productie. De besparing van het gasverbruik zorgt voor een jaarlijkse reductie van 230 ton CO 2.

ecoTips


19

De ingebruikname van een tweede polyolpomp resulteert in de eliminatie van een afvalstroom én een grondstoffenbesparing van ongeveer 9.000 kg per jaar.

Sociaal voordeel De schuiminstallatie die water gebruikt voor de manuele reiniging van de productievloeren is nu een afnemer van warm water. Door de overschakeling van koud water naar warm water verloopt de reiniging nu gemakkelijker.

ArcelorMittal Construction Belgium NV, site Geel Ontdubbeling van polyolpompen leidt tot dubbele winst ArcelorMittal Construction Belgium Site Geel NV produceert en verkoopt profielplaten en sandwichpanelen voor industrie- en utiliteitsbouw. Het bedrijf maakt deel uit van ArcelorMittal Construction, de afdeling Bouw van ArcelorMittal, een staalconcern van wereldformaat en marktleider in Europa voor bouwproducten. Sandwichpanelen zijn eigenlijk profielplaten voorzien van isolatie bestaande uit polyurethaanschuim. Eén van de grondstoffen om het polyurethaanschuim aan te maken, zijn de polyolen. In het bedrijf worden verschillende types polyolen aangewend en dit in functie van de benodigde brandweerstand van de panelen. Het polyol wordt via een hogedrukpomp verpompt naar de mengkop en vermengd met de andere basiscomponenten (isocyanaten, pentaan,…). In het productieproces worden, bij de omstelling van de verschillende types polyolen, de leidingen gespoeld en de dagtank leeggemaakt. Hierdoor worden extra grondstoffen verbruikt en moeten de vrijgekomen afvalstoffen afgevoerd worden.

20


ecoTips

Het warme water afkomstig van de sterilisator wordt gestockeerd in een geïsoleerde tank.

Door de installatie van een bijkomende polyolpomp, een investering van 75.000 euro, wordt de ontdubbeling van twee types polyolen mogelijk gemaakt. Deze polyolen worden gerecupereerd en opnieuw als grondstof ingezet, de vroegere afvalstroom wordt geëlimineerd. Economisch voordeel Er werden besparingen gerealiseerd op verschillende vlakken: - besparing van 150 liter polyol bij iedere omstelling; - besparing 450 euro kosten aan extra polyolverbruik per omstelling; - besparing 130 euro afvoerkosten polyol per omstelling; - besparing op manuren. Milieuvoordeel Dankzij deze ingreep realiseerde ArcelorMittal Construction Belgium in één klap een eliminatie van een afvalstroom én een besparing op het grondstofverbruik van ongeveer 9.000 kg per jaar. Sociaal voordeel Aangezien er minder omstellingen plaatsvinden, worden de werknemers minder blootgesteld aan de risico’s verbonden met de manipulatie van chemische producten en worden de emissies naar de omgeving en het leefmilieu sterk gereduceerd.

Zicht op de nieuwe parking van Ardo

4. Informatie en imago

ARDO Integratie in het landschap door aanleg ‘groene parking’ en groenzone Ardo (Ardooie) is een producent van vriesverse groenten. Bij de heraanleg van de site opteerde men om de bedrijfsgebouwen en de infrastructuur visueel te integreren in het landschap. Daarnaast werd een “groene parking” aangelegd rekeninghoudend met de principes van duurzaam ondernemen. De groenzone rond de bedrijfsgebouwen bestaat uit een bos van metasequoia bomen en hazelaar, afgezet met een kastanjehouten afsluiting. Opritwegen zijn uitgevoerd in betonverharding. Het regenwater dat hierop valt, gaat naar een KWS-afscheider en komt terecht in een regenwaterbassin voor hergebruik. De nieuwe “groene parking” bestaat uit grasbetonstenen die waterdoorlaatbaarheid garanderen. Het water wordt vertraagd afgevoerd, doorheen waterdoorlaatbare matten in kiezel en gaat via het drainagesysteem naar de regenwatervijver. Een omwalling met aarden talud (max. 3,5 m) gaat geluidsoverlast tegen. De talud beplant met hazelaar sluit dan weer visuele hinder uit en het natuurlijk hellingsprofiel voorkomt erosie. Om de parking maximaal te verlichten met een minimaal energieverbruik voerde Axioma een studie uit. De oude parking was 6600 m² groot en bood plaats

aan 240 wagens. De oude verlichting bestond uit 4 masten van 11 m hoog met een geïnstalleerd vermogen 6400 W. De nieuwe parking is 8000 m² groot en biedt plaats aan 320 wagens. De nieuwe verlichting bestaat uit 15 masten van 5 m hoog met een geïnstalleerd vermogen 1820 W. De installatie werkt met daglichtsturing en een timer waardoor in bepaalde periodes (tussen de ploegwissel om 21u en de ploegwissel om 5u) maar de helft van de parking verlicht is. Economisch voordeel Daling van de energiekosten voor de nieuwe verlichting. Milieuvoordeel Het verbruik van de oude verlichting bedroeg 23 400 kWh/jaar of ongeveer het elektriciteitsverbruik van 6 huisgezinnen. Het huidig verbruik met de nieuwe installatie is 6 600 kWh/jaar of ongeveer het elektriciteitsverbruik van 1,5 huisgezin. Een daling van de CO 2-uitstoot met 13 ton/jaar wordt gerealiseerd door de aanpassing van de verlichting. Een grotere opvang en hergebruik regenwater en de integratie in een natuurlijke omgeving zijn bijkomende milieuvoordelen. Sociaal voordeel Door de heraanleg van de opritwegen en de

ecoTips


21

Nieuwe verlichting op de parking bij Ardo

nieuwe parking is het bedrijf beter bereikbaar. De vroegere files op de openbare weg bij aanleveringspieken van groenten zijn weggewerkt.

Ahlers Energiebesparing met hoog frequente batterijladers Ahlers (Evergem) is een internationale logistieke en maritieme dienstverlener. Het bedrijf biedt via

Hoogfrequentlader voor combitruck bij Ahlers te Evergem

zijn distributiecentrum in Evergem een geïntegreerde oplossing voor het transport, distributie, opslag en behandelen van verpakte chemicaliën. Eind 2008 werden in één van de compartimenten rekken voor smalle gangenopslag geïnstalleerd. Bij de aankoop van de twee combitrucks werd gekozen voor toestellen waarvan de batterijen worden opgeladen d.m.v. een hoogfrequentlader. Het gebruik van een dergelijke lader heeft enkel voordelen. Dit type lader verbruikt in vergelijking met een traditionele lader in de oplaadfase 90% minder water uit de batterij - op zich uiteraard een besparing - wat neerkomt op een gelijkwaardig verminderde waterstofproductie. Anderzijds verbruikt dit type lader slechts half zoveel elektriciteit in vergelijking met een traditionele lader. Meerkost voor dit type bedroeg € 1660 per lader. Deze meerkost wordt op het einde van het eerste werkingsjaar bijna volledig terug gewonnen. Economisch voordeel Elektriciteitsverbruik voor het opladen van de batterijen: - Met klassieke lader: 116 kWh per lading - Met hoogfrequentlader: 58 kWh per lading Besparing op jaarbasis per lader: +/- 1400 euro Meerkost: 1660 euro per batterijlader Milieuvoordeel Energiebesparing van 40 à 50%. Lagere productie van waterstofgas. Minder verbruik van gedemineraliseerd water. Sociaal voordeel De verminderde waterstofproductie heeft zijn positieve weerslag op het zoneringsdossier dat voor een tractiebatterijlader moet worden opgesteld.

22


ecoTips

Voor Jeroen (links) en Maarten Michels (rechts) is de vlier een godenplant. De planten met de mooiste, volste en geurigste bloemen komen in aanmerking voor de productie.

RoomeR Duidelijke profilering RoomeR: zorg voor mens, milieu en meesterschap Op artisanale wijze en menselijke schaal een kwalitatief hoogstaand vlierbloesem-aperitief produceren op basis van zuiver natuurlijke en zelf geteelde grondstoffen, dat is de missie van de Gentse onderneming RoomeR. Jeroen en Maarten Michels leiden dit bedrijf. Als kleine speler op een globaal georganiseerde drankenmarkt zorgen ze voor een duidelijke profilering en dit door aandacht voor mens, milieu en meesterschap. Zo werkt het RoomeR-team voor het bottelen samen met de beschutte werkplaats Ryhove in Gent. Maarten Michels, RoomeR: “Op vlak van milieuzorg willen we verder gaan dan wat de wet ons voorschrijft. We telen onze vlierbloesem op een natuurvriendelijke manier en trachten actief ons water- en energieverbruik te beperken. Bovendien zetten we alles in het werk om lucht- en geluidshinder te voorkomen en onze afvalstroom te reduceren.” RoomeR heeft al drie keer deelgenomen aan Milieucharter Oost-Vlaanderen. Dat milieuvriendelijke inspanningen economisch interessant kunnen zijn op vlak van afvalbeheersing beaamt Maarten Michels: “In 2008 hebben we de mogelijkheid onderzocht om onze verpakkingsdozen in lichter karton te vervaardigen en om de tussenschotjes tussen de flessen te reduceren tot het noodzakelijke minimum. Dit alles zonder in te boeten aan kwaliteit. Die twee denksporen resulteerden in een reductie van kartonafval met 23%. Voor onze horecaklanten lieten we houten retourkratten maken. Die inspanning zorgt ervoor dat we nog eens 30% minder kartonnen dozen nodig hebben. 30% van onze flessen krijgen we opnieuw binnen voor hergebruik, hoewel onze flessen in principe vrij zijn van statiegeld.” Economisch voordeel Lagere kostprijs voor kartonnen dozen en tussenschotten. Er zijn 30% minder kartonnen dozen nodig.

Bloemen in ieder glas, want ‘every flower is a wish’.

Milieuvoordeel 23% reductie kartonafval door minimalisatie tussenschotten; 30% reductie in kartonnen dozen en dus 30% minder kartonafval; 30% glazen flessen zitten in een retoursysteem (zonder waarborg). Sociaal voordeel Deze acties kaderen binnen het Duurzaam Ondernemen-beleid van de onderneming.

TVH – THERMOTE & VANHALST Duurzaam vlootbeheer bespaart meer dan 100 ton CO 2 TVH - Thermote&Vanhalst (Waregem) verhuurt heftrucks en hoogtewerkers, en verkoopt nieuwe en tweedehands machines, onderdelen en handling equipment. Het bedrijf heeft een wagenpark van 70 personen- en 70 bestelwagens. Het volledige wagenpark verbruikt jaarlijks zo’n 500.000 liter diesel, goed voor een uitstoot van ongeveer 1.300 ton CO 2 per jaar. Tot enkele jaren terug was er geen aandacht voor de milieu-impact van de bedrijfswagens. Momenteel bedraagt de gemiddelde CO2-uitstoot van de bedrijfswagens 164 gram per km. Om de CO2-uitstoot van het wagenpark te verminderen heeft TVH gekozen voor een totaal aanpak. Er worden acties genomen op verschillende fronten: · Aankoopbeleid: De maximum uitstoot voor een nieuwe wagen is vastgelegd op 145 gram CO 2 per km. De maximum uitstoot van nieuwe wagens bedraagt dus 11 % minder dan de huidige gemiddelde CO 2-uitstoot. · Techniek: De huidige banden worden bij slijtage vervangen door “Energy Saver” banden. Neutrale en objectieve tests geven een mogelijke verbruiksdaling aan tot 22%. · Opleiding: Alle techniekers die de herstellingen uitvoeren bij klanten kregen tijdens de werk-

ecoTips


23

uren een opleiding “duurzaam rijden”. Medewerkers met een bedrijfswagen werden door het bedrijf persoonlijk uitgenodigd om deze cursus na hun werkuren te volgen. · Meten: Alle voertuiggegevens worden in een database bijgehouden. Het verbruik per werknemer en per type voertuig kan opgevolgd worden. · Competitie: Enkel meten van de verbruiken is niet voldoende. De verbruiksgegevens (liter/100 km) worden halfjaarlijks naar iedere wagengebruiker gemaild. Zo kan iedereen zich vergelijken met z’n collega’s met al dan niet hetzelfde wagentype. De grootste verbruikers staan bovenaan de lijst. Hun eergevoel zorgt ervoor dat zij de volgende keer meer onderaan de lijst te vinden zijn. · Belonen: De 5 medewerkers die het minst verbruiken en de 5 medewerkers die de grootste verbruiksvermindering realiseren krijgen een etentje cadeau. Naast het beheer van het wagenpark probeert TVH om het aantal gereden kilometers te beperken. De bestelwagens zijn nu uitgerust met een blackbox, zodat de dispatching nieuwe opdrachten kan inplannen in functie van de positie van de bestelwagen en de status van de werkopdrachten. Andere bestelwagens worden gebruikt voor intern goederentransport tussen de 6 magazijnen van TVH, goed voor 2100 km/week, 14.000 l diesel/jaar of 37 ton CO 2/jaar. Door een nieuw transportschema lukt dit met 1400 km/week. Jaarlijks worden zo 36.000 km minder gereden, of 12 ton minder CO2 uitgestoten. Tegelijkertijd worden alle werknemers aangemoedigd om gebruik te maken van de fiets, de trein of carpooling. In mei 2009 bespaarden de werknemers zo 8.5 ton CO 2. Op jaarbasis geeft dit zo’n 100 ton minder CO 2 uitstoot. Economisch voordeel In enkele maanden tijd leidden de acties rond het duurzaam vlootbeheer tot een reductie van 7.32%

Implementatie van een pro-actief gezondheidsbeleid via de campagne ‘GEZONDHEID!’ bij deceuninck

24


ecoTips

in het brandstofverbruik. Bovendien stijgt de fiscale aftrekbaarheid van wagens met een lagere CO2-uitstoot. Daarnaast zijn de solidariteitsbijdrage van de werkgever en het voordeel in natura voor de werknemers die een bedrijfswagen hebben CO2-gerelateerd. Milieuvoordeel Op jaarbasis wordt momenteel alleen al door het duurzaam vlootbeheer 95 ton CO 2-uitstoot bespaard. Het aankoopbeleid en de keuze voor nieuwe banden zullen echter pas later hun effect hebben.

DECEUNINCK Pro-actief gezondheidsbeleid Deceuninck (Hooglede) produceert kunststofprofielen voor de bouwnijverheid. Op 1 september 2007 werd binnen het bedrijf gestart met de campagne ‘GEZONDHEID!’. Deze campagne wil de kwaliteit van de arbeid verhogen door het verbeteren van de gezondheidsrisico’s. De campagne ‘GEZONDHEID!’ steunt hierbij op 4 pijlers: ergonomie, welbevinden, leefgewoonten en sfeer. In de periode september 2007 tot februari 2008 kon iedere werknemer op vrijwillige basis deelnemen aan een medisch onderzoek waarbij een individuele gehoortest werd afgenomen. Daarnaast werd een individuele bevraging gehouden rond een aantal gezondheidsthema’s waaronder voeding en beweging, roken, alcohol en drugs, slaapgewoonten, ergonomie, lawaai en gehoor. Uiteindelijk namen zo’n 75% van de werknemers deel aan dit onderzoek. Tijdens de campagne werd bijzondere aandacht geschonken aan het ziekteverzuim door de invoering van een nieuwe procedure rond ziektemelding en –opvolging. Daarnaast werd een geneeskundig attest ontwikkeld. Dit attest is een bedrijfsformulier dat peilt naar een eventueel verband tussen de ziekte en de arbeidsomstandigheden en wordt ingevuld door de huisarts. In navolging van de gehoortesten werd een campagne gehouden rond het gehoor (“Het oor wil ook wat”) met een infosessie voor alle werknemers.

Polyester omsnoeringsbanden zijn zo sterk als staaldraad, maar wegen wel 5 x lichter. (Impextraco)

Door een goede opvolging werd een daling in oplages van de zomer- en winterbrochures gerealiseerd bij Jetair.

Opgeblazen stuwkussens vormen een driedimensionale scheidingswand die voorkomt dat de lading verschuift. (Impextraco)

De werknemers die gedurende meer dan 4 uur per dag worden blootgesteld aan meer dan 100 dBA, kregen gehoorbescherming op maat aangeboden. Eind 2008-begin 2009 werd een nieuwe campagne “Hart aanbevolen” opgestart ism het UZ Gent. Hierbij werd tijdens een individuele consultatie een bloed- en urine-onderzoek uitgevoerd met het doel (eventueel) nierfalen en het risico op hart- en vaatziekten op te sporen. Dit resulteerde in een individueel medisch rapport per deelnemer. De projecten werden uitgevoerd met steun van het Europees Sociaal Fonds (ESF). Economisch voordeel De campagne ‘GEZONDHEID!’ Heeft als doel om het ziekteverzuim te doen dalen, waardoor er minder kosten zijn voor het bedrijf. Sociaal voordeel Verbetering van de gezondheid van de werknemers.

JETAIR Meer reizigers – minder papier Jetair is een touroperator met hoofdzetel in Oostende. Voor Jetair zijn brochures en een goede verspreiding ervan levensnoodzakelijk. Zonder brochures is Jetair als een bakker zonder brood. Het is enerzijds belangrijk dat het bedrijf niet zonder brochures valt, maar anderzijds is het zeer belangrijk dat er geen enorme reststocks aan brochures overblijven. De laatste jaren is het aantal reizigers gestegen, toch zijn de brochure-oplages verminderd! Deze reductie is bereikt door een gerichte opvolging van de distributie van brochures, een goed beheer van de reststocks en het sensibiliseren van de reisagenten. Verschillende acties zijn ondernomen om de oplages te verminderen:

- Correctere oplages werden bepaald aan de hand van een grondige studie en evaluatie van de voorgaande seizoenen; - Brochures werden gerichter verdeeld. Een beperkte startstock gaat naar de 1600 reisagenten; - De reisagenten kunnen zelf brochures bijbestellen via een online bestelsysteem. Een daling is onder meer gerealiseerd in het aantal zomerbrochures voor vlieg- en autovakanties en voor de winterbrochures. Economisch voordeel Niettegenstaande Jetair de voorbije tien jaar een jaarlijkse groei in aantal reizigers (stijging van 39% voor de periode 2003-2008) én in omzet kende, heeft de nieuwe aanpak een vermindering in oplages opgeleverd van 16% voor de zomerbrochures en 35% voor de winterbrochures. Milieuvoordeel Er worden minder papier en verpakkingen gebruikt. Om het volume bij de reisagenten te krijgen moeten er minder transporten georganiseerd worden. De reisagenten hebben ook minder restafval in het kantoor door het gerichter bijbestellen van de brochures. Op het einde van het seizoen is er minder reststock. Eventuele reststocks die toch overblijven worden opgekocht voor recyclage door gespecialiseerde firma’s.

Impextraco Reductie afvalstromen die ontstaan bij transport Impextraco (Heist-op-den-Berg) heeft eigen productielijnen voor veevoederadditieven die wereldwijd verkocht worden. Impextraco staat in voor het selecteren en het ontwikkelen van de beste ecoTips


25

De hal vóór en na de bekleding met isolerende sandwichpanelen bij Telcom

oplossing op het gebied van veevoedingsadditieven. Hierbij komt de gezondheid van het dier en de kwaliteit van de producten op de eerste plaats. Deze visie wordt dan ook doorgetrokken op het gebied van milieu. Gezien hun activiteiten vervoert Impextraco regelmatig milieugevaarlijke producten. In het kader van hun deelname aan het Milieucharter onderzocht Impextraco hoe ze de specifieke afvalstromen kon verminderen die ontstaan door schade tijdens transport over de weg of over zee (bij storm op zee). Het bedrijf besloot om verschillende mogelijkheden te onderzoeken om de ladingzekerheid te verhogen. Ladingzekerheid is een belangrijke vereiste om milieuschade en extra kosten te voorkomen aan lading, producten, transportmiddelen, mensen, dieren en milieu. Na een haalbaarheidsonderzoek en diverse testen met materiaal van de firma Cordstrap B.V. werd overgegaan tot aankoop van omsnoeringsbanden en stuwkussens. De omsnoeringsbanden zijn vervaardigd uit polyester. De banden zijn zo sterk als staalband, maar toch 5 x lichter, waardoor het gebruiksvriendelijker is. Tevens beschikt de omsnoeringsband over rek en een hoog rekherstellend vermogen, zodat schokken tijdens het transport beter absorberen dan bij staalband. Bovendien raakt de polyester omsnoeringsband zijn spanning niet kwijt als de lading krimpt of uitzet. De stuwkussens worden in de overgebleven ruimte tussen de lading geplaatst. Wanneer ze worden opgeblazen vormen ze een 3-dimensionale scheidingswand die voorkomt dat de lading verschuift. Bovendien zijn de stuwkussens herbruikbaar. Voor de laadkaaien werd een compressor met persluchtaansluiting aangekocht voor het opblazen van de stuwkussens. Alle magazijniers, de logistieke afdeling, de kwaliteitsdienst en de preventiedienst kregen een interne opleiding op maat door Cordstrap. Ondermeer werd aangeleerd hoe stuwkussens optimaal kunnen opgeblazen worden. Systemen als ‘unitizing’ (d.i. het compact stapelen en vastzetten van goederen op en aan de pallet of aan elkaar) en het ‘vormsluitend laden’ (het individueel of als blok zekeren van verschillende ladingsdelen waarbij de goederen direct tegen het kopschot en de zijwan26


ecoTips

den worden geplaatst) werden van nabij bekeken. Ook het belang van een optimale lastverdeling waarbij het gewicht van de lading gelijkmatig over het laadoppervlak gespreid wordt, werd benadrukt. Impextraco heeft in het verleden geen slechte ervaringen gehad op het gebied van ladingzekerheid. Maar het is wel zo dat het transporteren van goederen een risico met zich meebrengt. Pro-actief handelen is dus de boodschap. Eens er een probleem is, is het immers te laat! Economisch voordeel Een goede ladingzekerheid voorkomt extra kosten veroorzaakt door schade aan lading, producten, transportmiddelen, mensen, dieren en milieu. Milieuvoordeel Een efficiënte ladingzekerheid voorkomt dat schadelijke producten bij een eventuele calamiteit tijdens het vervoer het milieu verontreinigen. Sociaal voordeel De werknemers ervaren het als positief dat zij al het mogelijke in het werk kunnen stellen om calamiteiten te vermijden.

Telcom Energiebesparing door extra wandisolatie Telcom NV (Hulshout) installeert zonnepanelen en is gespecialiseerd in huisaansluitingen voor nutsvoorzieningen. In opdracht van de grote nutsmaatschappijen brengt Telcom gas, elektriciteit, telefonie, televisie en internet tot in de woning en plaatst de meterinstallatie en de regelapparatuur. Bij uitbreiding, vernieuwing of verbetering van het elektriciteitsnet past Telcom de hoogspanningscabines aan. Telcom wenste het energieverbruik in het magazijn waar materialen en gereedschap worden bewaard te reduceren tot - zo mogelijk - een nulinput van calorieën door het aanbrengen van extra wandisolatie. Na studie van de verschillende mogelijkheden werd gekozen voor het aanbrengen van sand-

Hoogfrequentlader voor combitruck bij Ahlers te Evergem

Suntrackers geplaatst op het dak van Vondelmolen brengen het daglicht binnen.

wichpanelen met 4,5 cm isolatie op de bestaande muurstructuren van Ytong steen. De panelen zijn volledig opgeschuimd met PUR zodat er geen condensatie kan ontstaan. De panelen sluiten bovendien esthetisch aan bij de wanden van de kantoorruimte. Twee winters op rij (2008 en 2009) was het niet meer nodig om de hal te verwarmen. De temperatuur in het magazijn zakte net niet onder het vriespunt. Economisch voordeel Er is geen bijverwarming meer nodig in het magazijn. Milieuvoordeel Er is een lager energieverbruik en bijgevolg ook een reductie in CO 2 uitstoot.

Vondelmolen Vondelmolen brengt licht binnen via suntrack koepel Vondelmolen (Lebbeke) produceert naast de basisproducten peperkoek en peperkoek met honing, ook biologische peperkoek, fruitkoek, tussendoortjes en dit in allerhande formaten. Ook op het vlak van milieuzorg blijft Vondelmolen bekommerd en werden al grote inspanningen geleverd. Door het

plaatsen van zonnepanelen (zowel fotovoltaïsche als warmwater panelen), doorgedreven afvalselectie en overschakeling naar aardgas draagt Vondelmolen nu al een grote zorg voor de natuur en draagt het bedrijf bij tot een vermindering van de CO2-uitstoot. Recent plaatste Vondelmolen drie lichtkoepels met gestuurde spiegels , zogenaamde suntrackers. Deze koepels zorgen voor een maximale lichtinval in de productiegebouwen door middel van spiegels die zich continu loodrecht op het zonlicht positioneren. De voeding van deze koepels gebeurt door een dubbele zonnecel. Economisch voordeel Lagere energiekosten. Milieuvoordeel Minder energieverbruik voor de verlichting en dus minder CO2-uitstoot. Sociaal voordeel De suntracker optimaliseert de aanvoer van natuurlijk daglicht, wat resulteert in: - Minder afwezigheden (6,8 u / persoon / jaar) door aangenamere werkomstandigheden - Verbeterde verkoop, werkefficiëntie en productie - Verbeterde veiligheid - Verbeterde kleur- en toonweergave ecoTips


27

5. Laureaten 2009-2010

Laureaten West-Vlaams Charter Duurzaam Ondernemen 2009-2010 Agripom/Warnez, Tielt Wassen en verpakken van aardappelen voor grootdistributie Alpro NV, Wevelgem Vervaardigen van sojaproducten ARCOTEC bw, Brugge - Beschutte werkplaats Ardo NV, Ardooie Producent van diepvriesgroenten Barias Food Packaging, Roeselare (Her)verpakken van diepvriesproducten BELGOMILK cvba – YSCO nv, Langemark Productie van melkpoeder, boter, cheddar- en mozarellakaas en consumptieroomijs BELTRAMI, Harelbeke Groothandel in natuursteenproducten Betafence, Zwevegem Ontwikkeling, productie en verkoop van afrasteringsystemen BIOVER, Brugge Productie en verkoop van natuurlijke gezondheidsproducten BOSS paints NV, Waregem Fabrikant gebouwenverven en groothandel verf en toebehoren Cargill N.V., Izegem Veredeling van eetbare oliën Cargill Oil Packers bvba, Izegem Bottelen van eetbare oliën Daikin Europe N.V., Oostende Productie indoor en outdoor airconditioners, warmtepompen en waterkoelaggregaten Deceuninck NV, Hooglede-Gits Extrusie en veredeling (bedrukken, coaten, bekleven) van kunststofprofielen voor de bouwnijverheid Delaware Consulting, Kortrijk Aanlevering IT-oplossingen op maat van de klant Dessauvage Geert nv, Izegem Groothandel papier, printer supplies en kantoorbenodigdheden Electrawinds, Oostende Hoofdkantoor - realisatie van ‘groene energie’projecten Electrawinds Biostoom nv, Oostende Productie groene stroom uit vaste biomassa Freeze & Store NV, Zedelgem Opslag en overslag van diepvries en gekoelde voedingswaren Genencor International BVBA, Brugge Enzymbereiding door fermentatie voor diverse 28


ecoTips

industriële toepassingen Goekint Graphics NV, Oostende Drukkerij (prepress - press - postpress) IMOG, Harelbeke Verbrandings- en sorteerinstallatie Jetair NV, Oostende Reisorganisatie - hoofdzetel België Kanaal 127 cvba, Kortrijk Startcentrum sociale economie Karel Sterckx nv, Roeselare Productie van champignonsubstraat Latexco Recycling, Tielt Recyclage van latex- en polyetherschuimresten Maenhout nv, Brugge Dienstverlening en industriële wasserij van antivuilmatten, logomatten en sanitaire toestellen Mariasteen, Gits Beschutte werkplaats OptimaT, Lichtervelde Beschutte werkplaats PinguinLutosa Food Group, vestiging VANELO, Sint-Eloois-Vijve Productie van versgekoelde en diepgevroren aardappelproducten Politiezone RIHO, Roeselare/Izegem/Hooglede Garanderen basispolitiezorg Recticel Insulation, Wevelgem Productie polyurethaan hardschuimplaten TVH – Thermote & Vanhalst, Waregem Verhuur heftrucks en hoogtewerkers, verkoop nieuwe en tweedehands machines, onderdelen en handling equipment Top-Mix, Brugge Breekwerf – betoncentrale - containerdienst Tyco Electronics Belgium EC, Oostkamp Productie elektromechanische componenten en inductieve systemen voor de automobielindustrie Unilin bvba Divisie Flooring / Decor, Wielsbeke Producent van laminaatvloeren en gemelamineerde spaan- en MDF-platen Vandecasteele Houtimport, Aalbeke Import en export van gezaagd, onbewerkt hout Vandemoortele Izegem N.V., Izegem Productie van margarines en verpakte vetten ‘t Veer b.w.m. vzw, Menen Beschutte werkplaats Vleeswaren Depuydt Nv, Oostende Distributiebedrijf - groothandel fijne vleeswaren, bereide gerechten en salades VULKOPRIN nv, Tielt Productie industriële wielen in polyurethaan en rubber

Waak BW, Kuurne Beschutte werkplaats Westlandia VZW, Ieper Beschutte werkplaats Wienerberger NV, divisie Aalbeke Productie dakpannen Wienerberger NV, divisie Beerse Productie gevelstenen Wienerberger NV, divisie Kortemark Productie gevelstenen Wienerberger NV, divisie Tessenderlo Productie snelbouwstenen Wienerberger NV, divisie Zonnebeke Productie snelbouwstenen

Laureaten Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2009-2010 A. De Cuyper – Robberecht NV, Zele Rotatie heatset drukkerij ABOG, Wetteren Wegenonderhoud Ahlers Belgium nv, Evergem Op- en overslag voor lokale bedrijven die logistieke processen wensen uit te besteden en overzeese bedrijven die Europees Distributie Centrum wensen op te richten Allgro bvba, Sint-Lievens-Houtem Wassen, versnijden en verpakken groenten en fruit ArcelorMittal Belgium nv, site ArcelorMittal, Gent Productie van onbekleed en bekleed vlakstaal en van lasergelaste vormstukken ARONIA nv, Gent Schoonmaak, consultancy en facilitaire dienstverlening

Autobedrijf Ost, Wetteren Honda hoofdverdeler in Oost-Vlaanderen – Volvo erkende werkplaats – Shell tankstation Auwerprint nv, Dendermonde Zeefdrukkerij Batsleer Renovatie nv, Aalter Bouw - en renovatiebedrijf Breydel, Antonio Vleeswaren bvba, Gavere Vleeswarenbedrijf Cargill, Gent Extractie van oliehoudende zaden CBR Cementbedrijven nv, Sint-Kruis-winkel Productie, verkoop en levering van cement en bindmiddelen Country Chef Belgium n.v., Aalter Bereiding van maaltijden & maaltijdcomponenten Crivaco, Lovendegem - Garage Cytec Surface Specialties, Dendermonde Productie van radcure monomeren De Hauwere nv, Dendermonde Offsetdrukkerij DeLaval nv, Drongen Productie van detergenten en hygiëneproducten voor de melkveehouderij Derde Construct nv, Wichelen renovatie parkeerdaken; aanleg openbare speeltuinen; wegenbouw Drukkerij Schaubroeck NV, Nazareth Drukkerij Dynea, Gent Produktie van lijmen voor de houtindustrie Eco Print Center nv, Lokeren Drukken van kranten en magazines op ecologische waterloze technologie Edugo, Oostakker Secundair onderwijs ecoTips


29

EOC Belgium Adhesive Division Evergem, Evergem - Productie van lijmen EOC Belgium Latex Division II - Evergem, Evergem - Productie van gecarboxyleerde butadiëen styreen latex EOC Belgium Oudenaarde - EOC Management, Oudenaarde - Productie latex, lijm, compound en basisproducten detergentindustrie EOC Surfactants - Evergem, Evergem Productie van basisproducten voor zeep- en detergentindustrie Hamann International Logistics NV, Wetteren Logistieke dienstverlening Havenbedrijf Gent agh, Gent Diensten in verband met vervoer over water Honda Belgium Factory NV, Aalst Lakken van bumpers, magazijnbeheer van bumpers en body parts voor de Europese wisselstukkenmarkt Honda Europe NV, Gent Het gecentraliseerde beheer en controle van alle logistieke operaties in Europa, Afrika en het Midden-Oosten, voor alle Honda-producten en hun wisselstukken en de ontwikkeling en beheer van informaticasystemen Initial Textiles nv, Lokeren Industriële wasserij KaHo Sint-Lieven - Campus Dirk Martens, Aalst Onderwijs - onderzoek – dienstverlening KaHo Sint-Lieven – Technologiecampus Gent, Gent Onderwijs - onderzoek - dienstverlening KTN Truck & Trailer Service nv, afd.Silo Cleaning, Kallo - In en uitwendig reinigen van tankvoertuigen na transport van niet-ADR producten Maes Dakwerken, Buggenhout 30


ecoTips

Dakwerken, plaatsen zonnepanelen en isolatiewerken Milliken Europe BVBA, Gent - Industriële textiel Movianto Belgium Dirk Raes NV, Drongen Transport en opslag van geconditioneerde farmaceutica Nieulandt Recycling nv, Aalst Schroothandel, aan- en verkoop en sortering van oude metalen, erkend depollutiecentrum voor autowrakken NIKO NV, Sint-Niklaas Productie van elektrisch installatiemateriaal OVMB nv, Gent Stortplaats industriële afvalstoffen en solidificatieinstallatie Plastal, Gent Spuitgieten, lakken, monteren en sequentiëren van bumpersets Rio Tinto Minerals Gent, Gent Vermalen van talksteen tot talkpoeder RoomeR bvba, Gent - Productie van alcoholisch aperitief op basis van vlierbloesem Solutia bvba, Gent - Kunststofverwerking Transport Mervielde nv, Ertvelde-Rieme Nationaal en internationaal tanktransport en tankreiniging Vanas - Vanas Engineering, Kruibeke Industriëel toeleverancier Vandenbussche nv Industrieterrein Langevoorde, Aalter - Algemene bouwonderneming Voka - Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen, Dendermonde - Bedrijvenorganisatie Volvo Cars Gent, Gent - Auto-assemblage Vondelmolen nv , Lebbeke Fabricatie en verkoop van peperkoek

Laureaten Milieucharter Kempen en Mechelen cyclus 2009-2010 Alural, Willebroek Oppervlaktebehandeling van metalen: poedercoating AMIVAL vzw, Turnhout Beschutte werkplaats Antwerp Bulk Cleaning – Katoen Natie, Antwerpen Cleaninghal voor reinigen van tankwagens Belgian Refining Corporation (BRC), Antwerpen Petrochemie Beneens & Zonen, Olen Algemene bouwwerken Canberra Semiconductor, Olen Productie nucleaire meetapparatuur Dierenpark Planckendael , Mechelen Dierenpark Drukkerij Ignace Wils, Sint-Amands Drukwerk: offset en digitaal Euroports Containers Meerhout, Meerhout Containeroverslag Gemeentelijke Werkplaatsen Merksplas, Merkplas Gemeentelijke werkplaats Havi Logistics, Olen Logistiek Impextraco , Heist-op-den-Berg Productie en verkoop veevoederadditieven Kantoor Liekens, Geel Bank, verzekeringen, kredieten, financiële planning

KMDA Zoo – Antwerpen, Antwerpen Dierenpark, congrescentrum, natuurreservaat De Zegge Lavetan, Turnhout Laboratorium Nordex, Arendonk Productie houten binnendeuren, parket, kasten en trappen ODTH, Rumst Logistiek ODTH, Willebroek Logistiek Orakel, Retie Productie houwtouwen, jetons, polsbandjes, ballonnen, ballen voor ballenbaden Prayon, Puurs Productie, opslag, verkoop van fosfaten Renotec NV, Geel Renovatiewerken aan gevels incl. glas in lood, asbestverwijdering SPECIALITY POLYMERS ANTWERP, Antwerpen Productie van homo- en copolymeren TECHNOPOLIS, Mechelen Doe-centrum - platform voor wetenschap en technologie TELCOM, Hulshout Aansluiting nutsvoorzieningen en bekabeling, verkoop fotovoltaïsche zonnepanelen VANHOUT, Geel Algemene bouwwerken VAN ROEY, Rijkevorsel Algemene bouwwerken VINK, Heist-op-den-Berg Productie kunststof halffabrikaten

ecoTips


31

Voor meer informatie omtrent het Charter Duurzaam Ondernemen of de Milieucharters: [email protected] • [email protected] • [email protected] tel. 050 40 73 70 • tel. 052 33 98 33 • tel. 014 56 30 30

Voor het vierde jaar op rij, publiceert het magazine ecoTips een selectie van Charter-initiatieven uit West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Antwerpen in een autonome brochure ‘Duurzame investeringen in beeld’. Hoewel deze initiatieven werden uitgewerkt in functie van een specifieke situatie, blijken zij vaak een overdrachtelijke waarde te hebben, waardoor ze ook in andere bedrijven en sectoren hun nut kunnen bewijzen. We hopen dat deze brochure de lezer zal inspireren en aanzetten om ook binnen de eigen onderneming of organisatie over te gaan tot duurzame initiatieven en acties!

Rendabele investeringen in beeld (4)

Recommend Documents