Gevelbouw: toekomst VMRG November 2010 Dr.ing. Just Renckens / Renckens Advies
[email protected]
renckens advies geveltechniek
1
2050?
renckens advies geveltechniek
2
Op naar de toekomstige generatie gevelbouwers Is dit wat uw opvolgers moeten kunnen bouwen (gebouwschil)? Op weg daar naar toe: 1. Toenemende complexiteit van de gevelbouwopgave 2. Toenemende omvang van gevelbouwprojecten 3. Verdergaande digitalisering (communicatie, info, proces, beheersing, controle etc.) 4. Hogere opleidingsniveau engineering staf. 5. Specialisatie gevelbouwbedrijf 6. Meer samenwerking met projectpartners (specialisten) Vergelijk huidige trend in ziekenhuizen: gespecialiseerde specialisten. renckens advies geveltechniek
3
2010: Hans Hollein architect
renckens advies geveltechniek
4
Toenemende complexiteit gevelbouwopgave (architectuur, regelgeving, prestatie-eisen) • Specialisatie – eventueel meerdere specialisaties binnen het bedrijf: aparte units/bv‟s (profit centra). Voorbeelden van nu o.a: • • • •
Onderhoud PV-technologie Plaatwerk Zonwering/lichtregulering
• Professioneel projectmanagement (samenwerking met contractpartners): co-makership • Risicomanagement (integraal onderdeel van al het handelen van offerte tot en met oplevering/nazorg/garantieperiode/wettelijke verantwoordelijkheden) Risico begroten! renckens advies geveltechniek
5
toenemende specialisatie per bedrijf (bedrijfsonderdeel) Kennis/specialisatie eigen bedrijf Kennis/specialisatie ingeschakelde projectpartners Contractomvang
renckens advies geveltechniek
6
Specialisatie (core business) 1. Minder diversiteit, kerntaken beter doen: 1. Begrip in de markt (onderscheidend) 2. Minder faalkosten 3. Co-makership met „vaste‟ gespecialiseerde contractpartners/onderaannemers/toeleveranciers
2. Belangrijke engineeringopgave en coördinatie taak bij het „sleutelbedrijf‟ Specialisatie: Prestaties (wat) / markten (landen) (waar) renckens advies geveltechniek
7
Toenemende industrialisatie Elementen-bouwwijze 1. Betere kwaliteitsborging verzendgereed product: minder faalkosten in fabricage stadium, doch bij gebreken gemonteerd product hoger risico van „repeterende‟ omvang 2. Relatief hogere kosten in fabricage stadium t.o.v. kosten op bouwplaats (projectfinanciering!) 3. Kortere montagetijden op bouwplaats LOGISTIEKE en MONTAGE KNOW-HOW worden belangrijker renckens advies geveltechniek
8
Materiaalkennis Inventieve moderne architectuur uitermate geschikt voor (metaal)aluminium-glas gebouwschil • Materiaalkennis dient up-to-date te zijn (onderhouden) – Mogelijkheden/beperkingen – Samenstellingen/combinaties
• Consequenties gevelbouw t.a.v. andere partijen, (contract)specialisten, dient in acht genomen te worden. Bijvoorbeeld: – E-componenten • Licht • Beveiliging etc. • PV renckens advies geveltechniek
9
Voorbeeld: ventilatiekleppen tweedehuidfaçade ING House
renckens advies geveltechniek
10
Nieuwe en/of grensverleggende materialisatie gevels
renckens advies geveltechniek
11
Materiaal-/systeem/toepassingskennis • • • • •
Metalen, kunststoffen Beglazing Oppervlakte-afwerkingen Systeemontwikkelingen Nieuwe verwerkings-/bewerkings/bevestigingstechnieken (o.a. lijmen) • Nieuwe materialen – Afkijken (auto-industrie) – Samenwerken (Senseo koffiezetter) – Publicaties renckens advies geveltechniek
12
1. Twee honderd keer sterker dan staal
2. Geleidt stroom een miljoen maal beter dan koper 3. Zeer doorzichtig, het laat 97,4 % van het licht door 4. Voor zonnecellen veel hogere stroomopwekking dan met siliciumcellen 5. Opvolger van silicium in chips renckens advies geveltechniek
13
Duurzaamheid • Modewoord waar je alle kanten mee op kan (net zoals nano…, en voorheen bio…) • In de bouw geen eenduidige definitie • Op internet een massa aan artikelen, uitgangspunten, initiatieven • Een van de doelen die voor gevels genoemd worden is de ontwikkeling van nulenergie gevel naar energieplus gevel. renckens advies geveltechniek
14
Zelfs accountants adverteren al met de kreet:
MAAK UW WINST DUURZAAM Een suggestieve weinig zeggende slogan die kennelijk toch aanspreekt.
Ze schrijven verder: Duurzaamheid is inmiddels meer dan alleen een idealistische keuze: het is een serieuze business kans. Etc.
renckens advies geveltechniek
15
Marketing: duurzame gevel (toch op inspelen, maar…) 1. 2.
Functioneel: gebruikkwaliteit Gebruikers welbehagen/gezondheid: productiviteit 1. 2.
3. 4. 5. 6. 7.
Beleving in gebruik (membraan) Aanzien als onderdeel architectuur bouwwerk (trots)
Aanpasbaarheid Energiezuinig (gevel – klimaatinstallatie/licht) Milieu-efficiënt (materialisatie, levensduur op componentniveau) Onderhoudsarm Bouwprijs/-kwaliteit (oplevering)
De eerste zes punten worden steeds belangrijker in de beoordeling, ook voor de gevelbouwer renckens advies geveltechniek
16
Marketing: wat komt er aan vraag binnenkort? Gerelateerd aan de gebouwschil. Wat is actueel? Regeringsbeleid. Marktvraag. Kapstok: welke cursussen worden er zo al aangeboden?
Voorbeelden
renckens advies geveltechniek
17
De trend
renckens advies geveltechniek
18
De trend
renckens advies geveltechniek
19
De trend
renckens advies geveltechniek
20
De trend
renckens advies geveltechniek
21
renckens advies geveltechniek
22
Duurzaamheid in vastgoedontwikkeling Voorbeelden uit brochure • Inleiding – Levenscyclusdenken
• Visie en strategie – Het vaststellen van duurzaamheidsambitie
• (Her)ontwikkeling – Het implementeren van duurzaamheidscriteria in de bouw: energieverbruik, materialengebruik, binnenklimaat, etc.
• Bestaande bouw: renovatie en onderhoud – Van energiebesparing naar energieproductie – Exploitatiekosten en – opbrengsten centraal – Van korte naar lange termijn
• Technologische innovaties – Ademende gevel – Zelfherstellende materialen – Industriële bouwsystemen
renckens advies geveltechniek
23
Architectuur trends
renckens advies geveltechniek
24
Op naar de sensorgevel
renckens advies geveltechniek
25
Kijk naar andere industrieën Bijvoorbeeld: Auto branche • Gebruikers gericht – Rijcomfort – Gebruiksgemak • Voorzieningen • Sensortechnologie (geheugen)
– Veiligheid – Imago – Efficiëntie – Onderhoudsarm Hier kan een gevelbouwer veel van „leren‟/‟lenen‟ renckens advies geveltechniek
26
Voorbeeld: auto infosysteem sensoren
renckens advies geveltechniek
27
Sensoren in auto • Informatie (technisch, omgeving, functies) • Comfort (automatische aanpassing airco, anti-verblinding, spiegel, ruitenwissers, koplampen etc.) • Veiligheid (airbag, deur niet dicht etc.) • Hulpmiddelen (Tom Tom, handsfree, achteruitrij signaal etc.) • Storingen • Waarschuwingen renckens advies geveltechniek
28
Will façade technology beat car technology?
renckens advies geveltechniek
29
Introductie van sensortechnologie in de gevel • Reageren op gewijzigde omstandigheden – Comfort/binnenklimaatbeheersing/energie-efficiëntie – Gevel-schoonmaak-signalering
• Veiligheid – Functiealarm (storing), informatie (raam niet goed dicht), aanwezigheiddetectie, toegangsveiligheid
• Schadepreventie (vocht, constructie) • Aanpassingen – Privacy – Persoonlijke comfort stand (verlichting, meubilair enz.) renckens advies geveltechniek
30
Sensortoepassingen: suggesties op korte termijn • Comfort/productiviteit/efficiëntie – Toegangscontrole / aanwezigheid detectie – Zon-/licht-/zichtregulering – Daglichtbenutting/kunstlichtaanpassing
• Onderhoud/veiligheid – Gevelreiniging – Waterhuishouding in gevelsysteem – Functionaliteit beglazing – Stabiliteit gevelelementen (positie) renckens advies geveltechniek
31
Gewenste signaleringen/sturingen • Comfort regulering op kantoorunitniveau (productiviteit is de voornaamste economische factor van een utiliteitsgebouw) – Airco op gevelniveau/daglicht/zicht
• Functie wijziging van de gevel (beglazing) – Privacy/scherm – Medium
• Energiegevel • Vervuilingsgraad per gevel • Storingen: – – – –
Stagnerend water in het gevelsysteem Te weinig argon in de dubbelglasspouw Lekke ruit Verzakken gevelelementen renckens advies geveltechniek
32
Gevel sensoren: toepassings voorbeelden Verwachting 5 jaar geleden: regelbare beglazingseigenschappen (g-waarde, Uwaarde, LTA-waarde)
Opmerking: er zijn nog geen betaalbare efficiënte op licht/warmte reagerende beglazingcoatings toegepast/beschikbaar
renckens advies geveltechniek
33
renckens advies geveltechniek
34
Mogelijkheden voor ontwikkeling gevel-vuilsensor Voorbeeld in de praktijk: vaatwasmachine: infrarood vuilsensor meet vuilgehalte in het waswater: teveel vuil, dan wordt er extra gespoeld (sensor kost circa € 10,00) Mogelijke meetuitgangspunten vuilsensor voor gevel: • reflectiemeetpunten: een vuile reflector reflecteert minder licht • temperatuur: een vuile sensor wordt heter • doorzicht: door vervuiling sensor minder doorzicht • blauwlicht: vuil wordt zichtbaar en meetbaar • sensor: geleiding/gewicht/tampon enz.?
renckens advies geveltechniek
35
Beglazing • Sensor in glas unit voor: – Signalering bij te weinig argon in de spouw – Signalering bij te veel vocht in de glasspouw – Signalering bij teveel/te weinig druk in de glasspouw • Drukvereffening
Voorbeeld destijds Hueck „temperatuurpil‟ renckens advies geveltechniek
36
Gevelbouwer=elektricien? Valkuil! Zonweringen, beveiliging, pv-toepassingen, sensoren etc. • Te weinig kennis: aspecten – Toenemende industrialisatie (inbouw productvreemde componenten) – Te weinig samenwerking tussen installateur en gevelbouwer (aparte disciplines)
• Veiligheid • Duurzaamheid (levensduur-/onderhouds cq. vervangingsaspecten, juiste componenten) – Voorbeeld zonwering in dubbelglasspouw renckens advies geveltechniek
37
Innovatieteam • Ieder bedrijf dient een actief niet vrijblijvend innovatieteam te hebben (roulatie) • Bijvoorbeeld eenmaal per drie maanden een overleg onder leiding van een directielid • Iedere leidinggevende dient tenminste eens per drie maanden een innovatiesuggestie/verbeteringsvoorstel in te dienen/voor te leggen
renckens advies geveltechniek
38
Risico management • Dient een belangrijke plaats in te nemen • Dient onderhouden te worden • Interne regels/afspraken/kennisoverdracht
renckens advies geveltechniek
39
Markt • Signalen uit te markt opnemen en interpreteren • Co-makership partners zoeken • Interne kennisoverdracht regelen (structuur) • Potentiële klanten/projectpartners informeren over gerealiseerde prestaties, sterke punten/vernieuwingen e.d. (promotie) renckens advies geveltechniek
40
Crisis-Nu juist onderscheidend zijn!
renckens advies geveltechniek
41
Interactieve gevel (Schüco)
renckens advies geveltechniek
42
Interactieve gevel gevelmembraan-klimaatinstallatie
renckens advies geveltechniek
43
Medium gevel
renckens advies geveltechniek
44
Medium gevel
renckens advies geveltechniek
45
PV-gevel
renckens advies geveltechniek
46
PV-gevel
renckens advies geveltechniek
47
Gietijzeren gevelpanelen
renckens advies geveltechniek
48
Composiet bergingen
renckens advies geveltechniek
49
Composietbouw • Aanbieder stelt: het voldoet aan alle normen (Germanische Lloyd) • Bouw- en Woningtoezicht R‟dam vraagt: verstrekt de beoordelingsgegevens. • Germanische Lloyd: neen. • B&WT: Voldoet zo niet aan Bouwbesluit. • Resultaat: uitvoering draagconstructie bergingen omgezet in staal. renckens advies geveltechniek
50
Het verleden de toekomst 1980 • • • • • •
De Vries Robbé Nijhuis ALKONA Nijs & Vale Scheldebouw Gartner Chamebel
• Vliesgevelbouw: maatwerk • Architecten beslissers (relatie, inzet, prijs/kwaliteit) • Collegiale concurrentie
De Zes
VMR branche vereniging (groot metaal/ renckens advies geveltechniek
51
1980 • Ramen, puien: systeemhuizen, systeemverwerkers
Vele metalen ramen- en deuren bedrijven
• Bouwkundige aannemers beslissers (inkoop) MRG branche vereniging (klein metaal)
renckens advies geveltechniek
52
1985 veel bouwactiviteiten: verkopersmarkt
• Projectontwikkelaars/ • Systeemhuizen bouwmanagement/ ontwikkelen bouwkundige vliesgevelsystemen aannemers beslissen • De grotere (architecten verliezen systeemverwerkers de rol van bouwleider) worden ook vliesgevelbouwers en • De Zes krijgen het concurrent van “De moeilijk (prijs/volume) zes”, lagere prijzen • Collegiale concurrentie wordt renckens advies geveltechniek 53 onder druk gezet
1990 Terugval in de bouw: kopersmarkt • Trend zet versneld door • Middelgrote systeemverwerkers worden ook groot • De Zes hebben hun voorsprong verspeeld, er is te weinig werk op de markt, gevoelig voor volume verkleining
1995-2000 • Faillissement – Chamebel – De vries Robbé – Nijhuis Alkona
• Sluiting – Nijs & Vale – Bijna Scheldebouw (door moederbedrijf De Schelde)
• Gartner krijgt het moeilijk (blijft te traditioneel opereren) renckens advies geveltechniek
54
1995-heden • Scheldebouw wordt overgenomen door de Permasteelisa groep (gevelbouwconcern met hoofdvestiging in Italië) • Permasteelisa is een vernieuwende mondiale gevelbouwer/-aannemer • Intensieve kennisverwerving/engineering knowhow, industrialisatie (grote elementenbouwwijze), specialisatie Gartner wordt „gered‟ door overname aandelen door Permasteelisa renckens advies geveltechniek
55
2010 recessie • Gespecialiseerde bedrijven (onderscheidend) doen het „t beste: lean and mean.
!!!!!
lering
Stilstand is achteruitgang. Voorsprong voortdurend behouden (aan blijven werken). Risicomanagent (continuïteit van het bedrijf) moet op een intensief niveau in het bedrijf verankerd zijn. Actief. renckens advies geveltechniek
56
lering • Blijf werken aan kennisoverdracht en ophogen kennisniveau (engineering, projectmanagement enz.) • Specialiseer (product/markt/volume) • Werk samen met specialist-partners – Op projectniveau – Op productniveau
• Vorm een innovatieteam: niet vrijblijvend – Marktontwikkelingen – Gebouwschil trends – Regelgeving, maatschappelijke trends
• Introduceer een risicomanagement regiem • Werk mee aan een sterke branche (VMRG, Kenniscentrum, SKG) renckens advies geveltechniek
57
Werken aan opwaardering gevelbouw
• Plaats in de bouworganisatie – Initiatieffase – Besteksfase – Uitvoeringsfase
• Functie in de duurzaamheid opgave – Inzet/betrokkenheid na oplevering • INSTANDHOUDING/periodieke „apk-keuring‟ gevels • AANPASSINGEN
• Technologische meerwaarde gebouwschil initiëren – Geveltechnologie/-functies – Interacties met andere bouwpartners/disciplines, comakership renckens advies geveltechniek 58
voorspelling • De gebouwschil wordt steeds belangrijker (hoge toegevoegde waarde voor bouwwerk/ebruikers) • Maar ook kwetsbaarder (risicomanagement) • Oplevering (bouwproduct gevel) wordt ondergeschikt aan prestatie-eisen in het gebruik (gebruikgeschiktheid, aanpasbaarheid, energiezuinigheid, onderhoudsarm, duurzaam) • Hoogwaardig gespecialiseerde bedrijven met goede partners die voorschrijdend hun voorsprong behouden, zijn de basis voor de gevelbouw van de toekomst, dus voor hun opvolgers en het personeel. SUCCES! renckens advies geveltechniek
59
Dali: toekomstig wandelend gebouw?
renckens advies geveltechniek
Bedankt voor uw aandacht: Just Renckens
60