Rembrandt 400 Instellingenenquête 0-meting
Bekendheid onder instellingen in Leiden en omgeving met de koppeling Leiden en Rembrandt en de activiteiten hieromheen.
Gemeente Leiden Concernstaf BOA (Beleidsinformatie, Onderzoek en Advies) Postbus 9100, 2300 PC Leiden e-mail:
[email protected]/
[email protected] Annemiek van Soest/ Wieke Bertina, BOA, tel. 071 - 516 5064
Voorwoord Leiden wil het feit dat het in 2006 400 jaar geleden is dat Rembrandt in Leiden is geboren aangrijpen om een goed Rembrandt-programma te realiseren. Het moet een programma worden waar de stad als geheel ook jarenlang daarna nog profijt van heeft in de brede zin van het woord. Binnen het project zijn voor de stad Leiden zes belangrijke doelstellingen onderscheiden: 1
Grote bekendheid van de combinatie Rembrandt - Leiden In binnen- en buitenland is Rembrandt overbekend. Aan de naambekendheid van Rembrandt hoeft dan ook niets meer te worden gedaan. Wel moeten we ervoor zorgen dat Rembrandt niet meer alleen bij Amsterdam hoort, maar ook bij Leiden, zodat de trits "Amsterdam, Delft, Gouda, Zaanstreek, Leiden" vanzelfsprekend wordt voor toeristen.
2
Goede programmering in 2006 De basis van de hele viering is het programma dat wordt opgezet. Dit is heel breed en bestaat o.a. uit het opzetten van een Ontvangsthal, het aanpassen van het Weddesteegplein, waar Rembrandt is geboren, het inrichten van een klaslokaal van de Latijnse school, een Rembrandtroute en een aantal goede evenementen, waaronder exposities in de Lakenhal. Ook randvoorwaarden zijn meegenomen zoals een schone en bereikbare stad, goede promotie etc.
3
Meer kennis bij de bevolking van de stad over de Gouden Eeuw kweken Er is veel aandacht voor educatie in het hele programma. Als we het hier beperken tot de locale educatie wordt er van basisonderwijs, volksuniversiteit en "bewoners" tot universiteit van alles georganiseerd om het onderwerp "Rembrandt in de Gouden Eeuw in Leiden" te laten leven.
4
Aantrekkelijke stad (als gemeentebestuur kun je nog zo veel "leuke" dingen bedenken, het gaat erom dat de bezoekers en inwoners het ook als prettig ervaren).
5
Meer en langer bezoek; meer activiteiten per bezoek Er zijn schattingen gemaakt van het (extra) aantal bezoekers dat Leiden in het Rembrandtjaar 2006 en uitdrukkelijk ook daarna zou kunnen trekken. Het gaat dan om bezoekers uit de regio, uit de rest van Nederland en uit het buitenland.
6
Meer bestedingen & meer arbeidsplaatsen in het toeristisch segment. Het belang van de stad en haar partners bij het slagen van het Rembrandtjaar is gelegen in een goede promotie van de stad, meer bezoekers, meer inkomsten en meer werkgelegenheid.
Om na te gaan in hoeverre al deze doelstellingen worden behaald, en uiteraard ook om tijdens de rit nog bij te kunnen sturen wordt er gericht gemonitord voor en tijdens het Rembrandtjaar. Hiervoor worden verschillende bestaande instrumenten gebruikt, zoals de Stadsenquête, een panel, verzamelde gegevens over b.v. museumbezoekers, overnachtingen etc. Ook zijn of worden er nieuwe meetinstrumenten opgezet, zoals een enquête onder hotelgasten en een enquête onder instellingen. Van de laatstgenoemde enquête ligt het resultaat van de 0-meting voor u. Met 37 personen is gesproken over de bekendheid met de koppeling Leiden en Rembrandt en de activiteiten hieromheen en de bekendheid en waardering van de eerste nieuwsbrief over Rembrandt 400 Leiden.
Gemeente Leiden, BOA: Beleidsinformatie Onderzoek & Advies
Instellingenenquête 2005
3
Inhoud
1
Inleiding ....................................................................................................................................... 7
2
Het onderzoek ............................................................................................................................. 7
3
Uitkomsten................................................................................................................................... 9 3.1 Bekendheid Rembrandt van Rijn ........................................................................................... 9 3.2 Viering Rembrandtjaar........................................................................................................... 9 3.3 Communicatie, algemeen .................................................................................................... 10 3.4 Nieuwsbrief.......................................................................................................................... 10 3.5 Website ............................................................................................................................... 11 3.6 Overzicht georganiseerde activiteiten .................................................................................. 11
4
Conclusies ................................................................................................................................. 12
5
Bijlagen ...................................................................................................................................... 13
Instellingenenquête 2005
5
1
Inleiding
Op 15 juli 2006 is het 400 jaar geleden dat Rembrandt van Rijn, Nederlands grootste schilder uit de Gouden Eeuw, in Leiden werd geboren. De activiteiten in het kader van het Rembrandtjaar zijn geconcentreerd in de twee plaatsen waar Rembrandt zijn leven doorbracht: Leiden, waar hij in 1606 werd geboren, en Amsterdam, waar hij het tweede deel van zijn leven woonde en werkte. De diverse evenementen en exposities zullen veel toeristen uit binnen- en buitenland trekken. Omdat het voor de gemeente Leiden belangrijk is om te weten of er voldoende bekendheid wordt gegeven aan het Rembrandtjaar en de activiteiten die in 2006 in Leiden worden georganiseerd, heeft het projectteam Rembrandt 400 BOA gevraagd hier in het kader van de algemene monitor activiteiten een klein onderzoek naar te doen.
2
Het onderzoek
Doel 1 van de Rembrandtjaar is: Bekendheid van de combinatie ‘Rembrandt’ en ‘Leiden’. De effectindicatoren hierbij zijn: Bekendheid onder Nederlanders met het feit dat Rembrandt in Leiden is geboren en er heeft gewerkt; Bekendheid onder buitenlanders met de koppeling Leiden en Rembrandt en de bekendheid van Leiden als de stad van de jonge Rembrandt; Bekendheid onder Leidenaren met Rembrandt (in brede zin); Bekendheid onder politieke en zakelijke instellingen in Leiden en omgeving met de koppeling Leiden en Rembrandt en de activiteiten hieromheen. Deze laatste effectindicator wordt in dit onderzoek gemeten. BOA heeft een telefonische enquête afgenomen onder instellingen in Leiden en de regio. In deze enquête komen drie onderwerpen aan de orde: Hoe groot is de bekendheid onder instellingen in Leiden en omgeving met de koppeling Rembrandt en Leiden? Hoeveel is bekend over de viering van het Rembrandtjaar? Is men tevreden over de communicatie rondom het Rembrandtjaar? De enquête bevat 22 vragen waarbij het merendeel met ja/ nee beantwoord kan worden, bij sommige vragen kan een korte toelichting worden geven. Deze 0-meting heeft plaatsgehad in het eerste kwartaal van 2005. Het onderzoek zal herhaald worden in dezelfde periode in 2006. Om de respondentengroep te bepalen is een selectie gemaakt van de instellingen die op de mailinglijst staan van de Nieuwsbrief ‘Rembrandt 400 Leiden’. Op het moment van de enquête is één Nieuwsbrief verzonden (oktober 2004). Niet iedere respondent staat met de eigen naam op de mailinglijst. In enkele gevallen wordt de Nieuwsbrief aan de instelling verzonden of aan een collega (zie tabel 2). Tabel 1: Nieuwsbrief verzonden aan …
Respondent Collega van respondent Instelling algemeen
Aantal
Percentage van respondentengroep
19
43%
4
9%
11
25%
Niet verzonden
3
7%
Onbekend
7
16%
44
100%
Totaal
Instellingenenquête 2005
7
In tabel 1 zijn enkele gegevens van de respondentengroep opgenomen. Van de 44 benaderde personen zijn 37 mensen geïnterviewd, dit is een respons van 84%. Tabel 1: instellingen, functie contactpersoon, aantal respondenten en % respons
Aantal benaderde personen
Respons (personen)
Respons (percentage)
Projectleider
1
1
100%
Coördinator
5
5
100%
Gemeente
Beleidsmedewerker EZ
7
6
86%
Horecagelegenheden
Manager/ Eigenaar
3
3
100%
Ministeries
Beleidsmedewerker EZ
2
2
100%
Musea
PR-functies
3
3
100%
Onderwijsinstelling
Marketing en Communicatie
2
1
50%
Politieke partijen
Duo-raadsleden
11
7
64%
Provincie
Regio manager
1
1
100%
Theaters
Management
2
2
100%
Toeristenbureaus
PR-functies
3
3
100%
Wijkvereniging
Voorzitter vereniging
4
3
75%
44
37
84%
Soort instelling
Functie contactpersoon
Bioscoop Buurt- en clubhuizen
Totaal
Instellingenenquête 2005
8
3
Uitkomsten
3.1
Bekendheid Rembrandt van Rijn
In Leiden hebben vele bekende schilders gewoond en men werd gevraagd er één of meer te noemen. Alle respondenten wisten Rembrandt te noemen als bekende schilder. Daarnaast werden ook de schilders Jan van Goyen, Jan Steen, Jan Lievens en Lucas van Leijden, Gerard Douw, Doesburg, Floris Verster, Verhakkert en Kamerling genoemd. Vervolgens werd gevraagd of bekend is dat Rembrandt tot zijn 25ste in Leiden heeft gewoond en gewerkt. 78% van de respondenten wist dit. Van de mensen die dit niet wisten waren er enkelen die wel wisten dat Rembrandt in Leiden heeft gewoond en gewerkt, maar niet precies tot welk levensjaar. Een enkeling kon vertellen waar het huis van Rembrandt staat en dat Rembrandt ingeschreven heeft gestaan op de universiteit te Leiden. Van de 37 respondenten wist 86% dat 2006 het 400ste geboortejaar van Rembrandt is, 14% wist dit niet. Men was onder andere op de hoogte door huis aan huis bladen of het Leidsch Dagblad. Grafiek 1: bekendheid Rembrandt van Rijn
Rembrandt is een bekende Leidse schilder
bekend
2006 is het 400ste geboortejaar van Rembrandt
bekend
Rembrandt heeft tot zijn 25ste in Leiden gew oond en gew erkt
bekend
0%
3.2
onbekend
20%
40%
onbekend 60%
80%
100%
Viering Rembrandtjaar
Op de vraag of men weet dat Leiden het geboortejaar van Rembrandt het gehele jaar gaat vieren antwoordt 89% met ja. Wanneer men op de hoogte was van dit feit, werd gevraagd of men enkele activiteiten kon noemen. Eenderde van deze mensen kon dit niet, tweederde noemde onder andere de volgende activiteiten: arrangementen bij hotels; Scheltema-tentoonstelling; vrijwilligers als kunstenaars verkleed door de stad; tentoonstellingen in de lakenhal; living history; stadswandeling; toneelstukken; muziekfestival; congressen; verschillende exposities en de nachtwacht uitgebeeld in levende personen. Grafiek 2: Viering Rembrandtjaar
De gemeente Leiden viert in 2006 het geboortejaar van Rembrandt
bekend
Enkele activiteiten noemen
1 of meer activiteiten
Instelling gaat zelf activiteiten organiseren 0%
Instellingenenquête 2005
onbekend geen nee
ja 20%
40%
60%
80%
100%
9
Zes van de 37 instellingen heeft het voornemen zelf een activiteit te organiseren in het kader van het Rembrandtjaar. Drie instellingen noemen concrete zaken: In de gemeente Lisse gaat men zelf een mozaïek van een schilderij van Rembrandt maken of er wordt met bloembollen een schilderij van Rembrandt nagebootst, zoals eerder ook de Nachtwacht; Het Museum van Volkenkunde gaat een tentoonstelling houden van wassenbeelden; Het Zuid-Hollands Bureau voor Toerisme gaat het Rembrandtjaar gebruiken voor eigen promotie. De overige drie instellingen hebben nog geen concrete plannen: ROC Leiden; Stadsgehoorzaal; Het Rijksmuseum van Oudheden ziet te weinig raakvlakken en zal zelf geen initiatief nemen tot het organiseren van activiteiten. Men sluit deelname aan een door anderen georganiseerde activiteit niet uit.
3.3
Communicatie, algemeen
Van de respondenten is 38% tevreden over de communicatie rondom het Rembrandjaar door de gemeente, 46% is ontevreden en 16% heeft geen mening. Er zijn enkele ideeën genoemd ter verbetering van de communicatie: Verspreiden van posters met informatie; Een algemeen emailadres voor eventuele vragen; Meer bekendheid over concrete plannen. Een enkele keer is genoemd dat de gemeente te veel geld besteedt aan het Rembrandtjaar. Wanneer daar naar gevraagd wordt, vindt 22% van de respondenten dat de gemeente meer zou kunnen benadrukken dat Rembrandt uit Leiden komt. Genoemd wordt om het bijvoorbeeld in de algemene stadspromotie op te nemen. 76% vindt dat het voldoende bekend is dat Rembrandt uit Leiden komt. Daarbij vindt niet iedereen het even belangrijk. Grafiek 3: Communicatie, algemeen
ja
Tevreden over communicatie Meer nadruk op relatie Rembrandt met Leiden 0%
3.4
nee
ja
geen mening
nee 20%
40%
60%
80%
100%
Nieuwsbrief
In oktober 2004 is de Nieuwsbrief ‘Rembrandt 400 Leiden’ verspreid. Aan de respondenten is gevraagd of men deze Nieuwsbrief kent. Wanneer men de Nieuwsbrief heeft ontvangen is men gevraagd de Nieuwsbrief te beoordelen op inhoud en vormgeving. Van de respondenten zegt 14% de Nieuwsbrief te hebben ontvangen. Hiervan staat in twee gevallen de eigen naam op de mailinglijst, in twee gevallen de naam van een collega en in een geval is de Nieuwsbrief aan de instelling gericht. 86% zegt de Nieuwsbrief niet te hebben ontvangen. De personen die de Nieuwsbrief hebben ontvangen vinden het moeilijk een oordeel te geven, onder andere omdat het al enige tijd geleden is dat de Nieuwsbrief is verstuurd. De volgende zaken uit de Nieuwsbrief herinnert men zich: Er wordt een bijeenkomst georganiseerd, men kan hierover geen nadere uitleg geven; De Nieuwsbrief is voor en door Leidenaren; Er worden verschillende exposities georganiseerd; Er wordt een musical gemaakt. Wat gemist werd in de Nieuwsbrief was: Aanwijzingen voor het aanvragen van subsidies door niet-commerciële organisaties. Voor de de inhoud van de Nieuwsbrief is drie keer een 7 gegeven en voor de vormgeving een 6 en een 7.
Instellingenenquête 2005
10
3.5
Website
Het Rembrandtjaar heeft een eigen website, www.leiden.nl/rembrandt. Aan de respondenten is gevraagd of men de website kent. Wanneer men de website heeft bezocht is men gevraagd deze te beoordelen op inhoud en vormgeving. 32% van de respondenten weet dat de website bestaat, 5 personen hebben de website ook bezocht. Deze mensen werd gevraagd wat zij zich nog konden herinneren van de inhoud van de website, wat zij eventueel misten en er werd gevraagd een cijfer te geven voor de inhoud en voor de vormgeving van de website. Enkele zaken van de website zijn genoemd: De tentoonstelling in de Lakenhal; De rode loper; Het feit dat er verschillende activiteiten worden georganiseerd. Van de personen die de website bezocht hebben, hebben drie mensen een rapportcijfer gegeven. Voor de inhoud van de website werd twee keer een 7 en een 6 gegeven, voor de vormgeving twee keer een 7 en een 5. Grafiek 4: Nieuwsbrief en website
Website bezocht
ja
nee
Nieuw sbrief ontvangen
ja
nee
0%
3.6
20%
40%
60%
80%
100%
Overzicht georganiseerde activiteiten
36 van de 37 instellingen geeft desgevraagd aan graag een overzicht van de georganiseerde activiteiten te willen ontvangen, als dat door de gemeente opgesteld zou worden. Men is benieuwd naar concrete plannen. Ook is er behoefte aan een overzicht van hoofd- en nevenactiviteiten, lokale en landelijke activiteiten en activiteiten voor speciale doelgroepen.
Instellingenenquête 2005
11
4
Conclusies
Uit het onderzoek zijn de volgende conclusies te trekken. Bij de respondenten is voldoende bekend dat Rembrandt in Leiden is geboren en zijn jeugd heeft doorgebracht. De viering van het vierhonderdste geboortejaar in 2006 is ook voldoende bekend bij de respondenten. Deze informatie komt niet alleen van de gemeente. De huis aan huis bladen en het Leidsch Dagblad zijn ook genoemd als informatiebron.
Bijna de helft van de respondenten is ontevreden over de communicatie door de gemeente. Een overzicht van georganiseerde activiteiten zou zeer goed ontvangen worden. De verspreiding van de Nieuwsbrief behoeft enige aandacht: hoewel de instellingen geselecteerd zijn van de mailinglijst van de Nieuwsbrief zeggen 32 van de 37 respondenten de Nieuwsbrief niet te kennen (in de bijlage wordt een opsomming gegeven van instellingen waarvan de respondent zegt de Nieuwsbrief niet ontvangen te hebben). De website wordt onvoldoende bezocht, ook hier zou meer aandacht aan besteed kunnen worden.
Zoals gezegd zal dit onderzoek herhaald worden in 2006. De uitkomsten zullen op de volgende punten vergeleken worden: Is men geïnteresseerd in een activiteiten overzicht, verzorgd door de gemeente; Is men algemeen bekend met Rembrandt en de binding met Leiden; Is men bekend met de activiteiten die georganiseerd worden i.h.k.v. het Rembrandtjaar; Is men tevreden over de communicatie over het Rembrandtjaar; Heeft men de website bezocht; Heeft men de Nieuwsbrief ontvangen. Grafiek 5: Score 2005 op 6 verschillende punten
97%
Geinteresseerd in activiteiten overzicht 88%
Algemene bekendheid Rembrandt en Leiden 55%
Bekend met activiteiten 38%
Tevreden over de communicatie Website bezocht
14%
Nieuw sbrief ontvangen
14%
0%
Instellingenenquête 2005
20%
40%
60%
80%
100%
12
5
Bijlagen
De vragenlijst van de telefonische enquête: 1. In Leiden hebben vele bekende schilders gewoond. Kunt u een of meerdere namen noemen? 2. Een van de bekendste schilders die in Leiden heeft gewoond is Rembrandt. Wist u dit? 3. Wist u dat Rembrandt tot zijn 25ste in Leiden heeft gewoond en gewerkt? 4. 2006 is het 400ste geboortejaar van Rembrandt. Wist u dit? 5. Weet u dat de gemeente Leiden in 2006 het geboortejaar van Rembrandt het gehele jaar gaat vieren? 6. Kunt u enkele activiteiten noemen die georganiseerd worden tijdens het Rembrandt jaar? 7. Gaat u zelf activiteiten organiseren i.h.k.v. het Rembrandtjaar? Zoja, welke? 8. Bent u tevreden over de communicatie door de gemeente rondom het Rembrandtjaar? Zoniet, wat zou u graag anders zien? 9. Heeft u de Nieuwsbrief over het Rembrandtjaar ontvangen? Zoniet, ga naar vraag 14 10. Wat weet u nog van de inhoud van de Nieuwsbrief? 11. Wat miste u in de Nieuwsbrief? 12. Welk rapportcijfer zou u geven voor de inhoud van de Nieuwsbrief 13. Welk rapportcijfer zou u geven voor de vormgeving van de Nieuwsbrief? 14. Het Rembrandtjaar heeft een eigen website, wist u dat? 15. Heeft u de website al eens bezocht? 16. Wat weet u nog van de inhoud van de website? 17. Wat miste u op de website? 18. Welk rapportcijfer zou u geven voor de inhoud van de website? 19. Welk rapportcijfer zou u geven voor de vormgeving van de website? 20. De gemeente overweegt een overzicht van de georganiseerde activiteiten uit te brengen, zou u daar interesse in hebben? 21. Zou de gemeente meer moeten doen om te benadrukken dat Rembrandt uit Leiden komt? Zoja, waar denkt u aan?
Instellingenenquête 2005
13
Instellingen waarvan de respondenten aangeven de Nieuwsbrief niet te hebben ontvangen: - Bioscoop Het Kijkhuis - Buurt- en Clubhuis De Boschbloem, Voorschoten - Buurt- en Clubhuis Het Trefpunt, Warmond - Buurt- en Clubhuis LWO Noord - Buurt- en Clubhuis Vogelvlucht - Buurt- en Clubhuis Staalwijk - Gemeente Noordwijkerhout - Gemeente Oegstgeest - Gemeente Voorhout - Gemeente Leiderdorp - Gemeente Zoeterwoude - Hotel Mayflower - Bed & Breakfast Op Zolder - Stadscafe Van der Werff - Ministerie OCW - Ministerie EZ - Museum Boerhaave - Rijksmuseum van Oudheden - Rijksmuseum van Volkenkunde - D66, 3 duo-leden - Leefbaar Leiden, 1 duo-lid - LWG De Groenen, 2 duo-leden - Provincie Zuid-Holland - Theater Het LAK - Theater De Stadsgehoorzaal - Wijkvereniging Hoornes-Rijnsoever, Katwijk - Wijkvereniging Cronesteyn - Wijkvereniging Leiden Noord
Instellingenenquête 2005
14