Dinsdag 15.03.2011 depers.nl
Evil Obama
Zeiken helpt
Mensenrechten zijn bij Obama net zo slecht af als bij George W. Bush.
Als trainer kun je maar beter mekkeren tegen de scheids. Het werkt.
Pagina 7
Pagina 19
....
....
PUZZEL MEE EN WIN!
MAAK DEZE WEEK 3x KANS OP EEN ALL-IN HOTELARRANGEMENT T.W.V 229,Op de puzzelpagina vindt u alle informatie.
DAGELIJKS WINNEN
Halfjaarabonnement op Quizted
Japan Oosterse ‘gründlichkeit’ voorkwam nóg erger
....
Pagina 3
‘Religieus symbool niet achter de balie’
FRANK GROELIKEN
Jeanine Hennis VVD-Kamerlid
VVD-Kamerlid Jeanine Hennis vindt dat ambtenaren in publieksfuncties geen religieuze symbolen zoals hoofddoekjes moeten dragen. Vrijheid van godsdienst kan wat haar betreft uit de Grondwet. Kustaw Bessems Den Haag V
In een interview met Dagblad De Pers bepleit Jeanine Hennis-Plasschaert een ‘meer beschouwend debat’ over de scheiding van kerk en staat. Zij vindt dat debat te ‘krampachtig’, ook omdat ‘de christelijke partijen daar een flink stempel op drukken’. Het huidige kabinet, waarin de VVD samenwerkt met CDA en PVV, voert een verbod op geszichtssluiers in. Hennis kijkt verder. Over de hoofddoek zegt zij: ‘Soms denk ik, als ik kijk naar hoe het tot voor kort in Turkije was: wat doen we hier toch moeilijk met z’n allen.’ Zij doelt op het Turkse hoofddoekverbod in officiele functies en in universiteiten. ‘Ja! Of kijk hoe Frankrijk daarmee omgaat, waar de hoofddoek verboden is op openbare scholen. Het debat: wanneer draag je de hoofddoek? Dat zou ik graag voeren.’ Haar inzet zou onder meer zijn: geen hoofd-
doek achter de balie van het stadhuis. ‘Ja, voor de medewerkers zou dat moeten gelden. En ook geen andere religieuze symbolen. Alle religies zijn voor mij gelijk. Universiteiten, scholen, ook daarover zou ik het debat willen. Maar de christelijke partijen beschouwen dat gelijk als aantasting van de vrijheid van godsdienst. Onzin.’ Die vrijheid van godsdienst is vervat in artikel 6 van de Grondwet. Hennis noemt dat in het vraaggesprek ‘in feite overbodig’ omdat die ‘in zo veel andere artikelen is geregeld: de vrijheid van vergadering, de vrijheid van meningsuiting.’ Hennis is woordvoerder veiligheid en was als nummer vier de hoogste VVD’er die niet tot het kabinet toetrad. Haar uitspraken zijn niet alleen opvallend omdat de VVD een coalitie vormt met christen-democraten maar ook omdat het kabinet in de Eerste Kamer mogelijk afhankelijk wordt van de orthodox-christelijke SGP.
....
Pagina 8
brother.nl/141
Draadloos netwerk ■ Dubbelzijdig printen n Verkrijgbaar van
af
249,Incl. BTW
19:30 uur
20:00 uur
Blogbal Internetschrijvers die niet naar het Boekenbal mogen, staan in De Balie.
Boekenbal Onderonsje van schrijvers en Bal der geweigerden Overgeblevenen uitgevers in Amsterdamse Schouwburg. kunnen naar de bovenzaal van Paradiso.
21:00 uur
2
Eerst
‘Biomassa en voedselproductie kunnen prima samengaan.’ De strijd tegen olieverslaving Pagina 6
Nucleaire problemen Japan lijken deels onder controle
Cartoon Argus
Japan vreest kernenergie
#Meltdown
Japan probeert de nucleaire problemen bij kerncentrale Fukushima 1 onder controle te krijgen. Deels lijkt dat te lukken. Redactie buitenland Amsterdam V
In de Japanse kerncentrale Fukushima 1 dreigde gisteren in drie reactoren een meltdown, maar dat gevaar leek gisteravond weer even geweken. Persbureau Reuters meldde rond acht uur dat de kans op een groot radioactief lek kleiner werd omdat de reactoren van Fukushima langzaam aan het afkoelen waren. De temperatuur zou met 90 procent zijn gedaald door de kernen te koelen met zeewater. Het bedrijf Tepco, dat de kerncentrale exploiteert, meldde eerder op de dag al dat in reactor 2 van de centrale moge-
lijk een gedeeltelijke meltdown had plaatsgevonden. De radioactiviteit rond de centrale was daardoor verhoogd, maar nog steeds acceptabel voor mensen. De brandstofelementen van reactor 2 kwamen gisteren bijna geheel droog te staan toen een pomp die zeewater in het vat spuit, zonder brandstof kwam te zitten. Maar omdat het later toch weer lukte zeewater in het reactorvat te pompen, leek het gevaar van een nieuwe meltdown later op de avond geweken. Toshihiro Bannai van het Nucleaire en Industriële Veiligheidsagentschap omschreef op de BBC-radio de situatie bij de centrale gisteren in de loop van de dag nog als stabiel, maar niet goed. Eerder op de dag was er een explosie bij de centrale, ditmaal bij reactor 3. Daardoor raakten elf mensen gewond, van wie een ernstig. Zaterdag
was er al een explosie bij reactor 1. Volgens Tepco beschadigde de laatste explosie het reactorvat niet. Ondertussen heeft Japan het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) gevraagd een team deskundigen te sturen voor de aanpak van de nucleaire problemen. De topman van de nucleaire waakhond van de Verenigde Naties, de Japanner Yukiya Amano, zei dat met Japan druk wordt overlegd op welke wijze deskundigen van het IAEA kunnen helpen. Tepco stelde gisteren dat de risico’s voor de volksgezondheid niet groot zijn. Maar de VS verplaatsten wel een vliegdekschip in de buurt nadat er straling van een laag niveau 160 kilometer uit de kust was geconstateerd. Japan kampt met een nucleaire noodtoestand sinds een zware aardbeving en een tsunami het noordoosten van het land vrijdag troffen.
Chip tegen jatten van linnengoed in hotels
New Kids Nitro! komt eraan
Almere In hotels en restaurants is voor zo’n 200 miljoen euro aan linnengoed, zoals handdoeken en beddengoed in omloop. Elk jaar verdwijnt de helft van het spul, wat neerkomt op een kostenpost van 100 miljoen euro. Womitex, de op een na grootste linnenverhuurder van ons land, gaat het linnengoed daarom voortaan chippen om te zien waar het verdwijnt en in welke hoeveelheden.
Amsterdam De speelfilm New Kids Turbo! krijgt een vervolg. Het tweede deel, dat New Kids Nitro! gaat heten, draait vanaf 8 december in de Nederlandse bioscopen. Geruchten over een vervolg op de eerste New Kids-film over vijf Brabantse hangjongeren, die meer dan een miljoen bezoekers trok, deden al langer de ronde. De acteurs die de vijf New Kids spelen, keren terug in deel twee.
OM onderzoekt rol OM bij misbruik RK-Kerk
Onderzoek naar leeftijd van escortmeisje ‘Ruby’
Den Haag Het Openbaar Ministerie (OM) laat onderzoeken hoe het OM zelf is omgegaan met zaken van misbruik binnen de Rooms-Katholieke Kerk. Voormalig procureur-generaal Dato Steenhuis gaat het onderzoek leiden. Dat liet minister Opstelten gisteren aan de Tweede Kamer weten. Die had om een onderzoek verzocht na berichten dat justitie zaken tegen pedofiele priesters ten onrechte had geseponeerd.
Rome Italiaanse aanklagers zijn een onderzoek gestart naar een poging tot het vervalsen van de geboortedatum van ‘Ruby’, het escortmeisje dat een hoofdrol speelt in een seksschandaal dat de Italiaanse premier Silvio Berlusconi in het nauw bracht. Vorige week meldden Italiaanse media dat twee onbekende Italianen in februari bij de burgerlijke stand in Marokko waren om de geboortedatum van ‘Ruby’ te vervalsen.
Trillingen Japan niet voelbaar in Nederland
‘Inbreken op wifiverbinding prima’
Een moeder bezoekt haar dochter, die in quarantaine is geplaatst na te zijn blootgesteld aan straling. REUTERS
De Bilt De Nederlandse bodem is vrijdag 2 tot 3 centimeter op en neer gegaan door de zware aardbeving die zich toen voordeed in Japan, aldus het KNMI. De seismologische dienst van het meteorologisch instituut heeft de beweging van de bodem geregistreerd. Volgens het KNMI duurde de beweging enkele minuten, maar hebben we er hier niets van gevoeld.
Den Haag Het is niet strafbaar in te breken op een beveiligde of onbeveiligde router en vervolgens mee te liften op de internetverbinding van een ander. Het hof in Den Haag stelt dat het ‘strafrechtelijk niet relevant’ is. Dat blijkt uit een uitspraak van het Hof in een zaak rondom een online dreigement. Het hof snapt wel dat het inbreken op een verbinding op zich maatschappelijk ongewenst kan zijn.
Verhagen blijft voor nieuwe kerncentrale in Nederland
Start up
X Meer puzzelen? Zie pagina 17
© SANDERS-PUZZELLAND
In de mini-sudoku gebruikt u op elke horizontale rij, op elke verticale rij en in elk vak de cijfers 1 tot en met 6 één keer.
1
Minister Verhagen neemt de gebeurtenissen met de kerncentrales in Japan mee bij het stellen van eisen aan de bouw van een nieuwe kerncentrale in Nederland. Redactie binnenland Den Haag
2 5 1 6 4
Mini-sudoku
#Kerncentrale
V
2 4 6 1 5 2
Het kabinet wil hoe dan ook deze regeerperiode vergunning verlenen voor de bouw van een nieuwe kerncentrale. De bouw kan naar verwachting in 2015 aanvangen. Begin vorige maand maakte Verhagen de randvoorwaarden bekend waaraan een nieuwe kerncentrale in Nederland moet voldoen. Het energiebedrijf Delta zei zich
Treinreizigers kunnen de pot op
daarin te kunnen vinden en verwacht halverwege volgend jaar een vergunningsaanvraag in te dienen voor de bouw van een centrale in het Zeeuwse Borssele. Verhagen zei eerder dat de veiligheidseisen voor een nieuwe centrale zo streng zijn dat de omhulling van de kern bestand moet zijn tegen een ongeval met een verkeersvliegtuig van buitenaf. De kans op een zogenoemd kernsmeltongeval is ‘minder dan eens in de miljoen jaar’, zo liet hij de Kamer vorige maand weten. Maar de specifieke technische eisen moeten nog worden ingevuld. Eind deze maand staat een Kamerdebat gepland over energiezaken, waarin de eisen ter sprake zullen komen. Japanse toestanden of niet.
Amsterdam De 131 nieuwe stoptreinen van de NS krijgen toch geen toilet. Minister Schultz van Infrastructuur en Milieu (VVD) vindt dit te duur. Het uitrusten van alle nieuwe Sprinters met een toilet zou zo’n negentig miljoen euro kosten. Schultz van Haegen vindt ‘in de huidige economische situatie’ het uitgeven van dat extra bedrag te veel van het goede. Wel geeft ze Prorail opdracht op veertig stations een wc aan te leggen. In alle intercity’s en stoptreinen waar een op de drie reizigers langer dan een half uur in zit, komt wel een toilet. Om het gebrek aan wc’s in sommige treinen te compenseren denkt Schultz onder meer aan het verbeteren van de verwijzing naar toiletten op stations voor reizigers. Dat kan onder meer met applicaties op de mobiele telefoon (apps), denkt ze.
Neppiloten
150 miljoen mobiel
Beschuit met extra muisjes
De vliegbrevetten van alle vierduizend piloten in India worden gecontroleerd, nadat recent vier piloten zijn betrapt met valse papieren.
150 miljoen mensen gebruiken Google Maps op een mobiel apparaat, meldt Nu.nl. Zij berekenen jaarlijks 20 miljard kilometers aan routes.
Een 27-jarige vrouw uit Australië is bevallen van een vijfling, zonder IVF. De kans op een vijfling is zonder IVF extreem klein.
Japan loopt voorop op het gebied van constructie.
Eerst
Sander Pasterkamp Universitair docent Constructie TU Delft
Japan: het had nog veel erger gekund
3
'#' % &%)# ')&!*-')!")!& $'')'#/' #/ )$*(&* ''*+',. '&*+),+! -&+')&$!"#+)'(!-&+)!+!'&$(&* +%($* -&-!"-)!(!&&
*)-+! ),!%+ %+)
0.) * '#%()* .& +& + 0.!&!&
)!(!& '+$
#Aardbeving Dankzij Japanse ‘gründlichkeit’
lijkt de schade van de enorme natuurramp - voor zover dat mogelijk is - relatief beperkt te zijn.
Julien Althuisius Amsterdam V
De beelden van de aardbeving en daaropvolgende tsunami in Japan staan op ieders netvlies gebrand. Inwoners filmden met mobiele telefoon hoe ze heen en weer werden geschud in hun huizen en kantoren en op televisie was bijna live te zien hoe de vloedgolf over het Japanse binnenland trok; auto’s, gebouwen en mensen met zich meesleurend. Het is nog gissen hoeveel slachtoffers er zijn gevallen, wat de totale schade is en hoe het nu verder moet. Één ding staat echter vast: het had nog veel erger gekund. Een natuurramp van deze omvang had in een ander land veel meer slachtoffers gemaakt. Rampen in China en Haïte eisten tien-, zo niet honderdduizenden slachtoffers. Japan heeft het leven van misschien wel miljoenen van zijn inwoners gered door een goede voorbereiding. Na de aardbeving in Kobe in 1995, die het leven kostte aan ongeveer 6.000 mensen, investeerde Japan miljarden euro’s in onderzoek en technologie tegen aardbevingen en tsunami’s. Die investering betaalt zich nu uit.
ook maar één raam springt. Na de aardbeving volgde de tsunami, en ook daarop was Japan – voor zover mogelijk – voorbereid. In de jaren tachtig en negentig bouwde het land zeeweringen van soms wel 12 meter hoog. Van de 20.000 kilometer kust die Japan heeft, is 40 procent beschermd door onder andere deze betonnen muren. Tegen de vloedgolf van afgelopen vrijdag was echter geen muur bestand. Dat werd vooral pijnlijk duidelijk bij de kernreactoren van Daiichi en Daini, beide aan de kust gelegen. Door de enorme hoeveelheid water stopten de dieselmotoren, die moeten zorgen voor de koeling van de reactoren, met werken.
Zeewering
+')&!*',. -'$&* ++),** +,()!&!( !$!&)-')%%#+ +',.*+& +&)-!&&
)*+ -)!(!&& #&+')& &.!$*
Wel moet worden aangetekend dat de voorzorgsmaatregelen die Japan heeft getroffen op het gebied van constructie en zeewering, gebaseerd waren op een potentiële aardbeving met een kracht van maximaal 7 op de schaal van Richter. De beving van vrijdag had een kracht van 8,9.
+$& '&*+),+! #),!* -)*+)#+
Bouw Veel grote gebouwen in Japanse steden zoals Tokio zijn ontworpen om bestand te zijn tegen zeer zware aardbevingen. Zo zijn er gigantische blokken van staal en rubber die nog voor er gebouwd wordt, in de uitgegraven grond worden gelegd ter isolatie. Kolommen worden dikker gemaakt met extra stalen beugels en hydraulische cilinders doen dienst als schokdempers die de energie absorberen als een gebouw heen en weer gaat. Japan loopt voorop als het gaat om aardbevingbestendige bouwtechnieken, zegt ook Sander Pasterkamp, universitair docent Constructie aan de TU Delft. ‘Net als wij vooroplopen op het gebied van waterwerken. Die wetenschappelijke instituten zijn daar heel erg goed in en zijn er heel veel mee bezig. Ze hebben onderzoekscentra, laboratoria, noem het maar op.’
Zwiepen Op het internet staat een filmpje van gebouwen die zich staande houden tijdens de aardbeving van afgelopen vrijdag. Op het eerste gezicht lijkt alles stil te staan, maar wie goed kijkt ziet dat de gebouwen heel langzaam heen en weer zwiepen, zonder dat er
Zwiepende gebouwen Gebouwen houden zich staande tijdens de aardbeving. X www.depers.nl/zwiep
De grootste levensredders in Japan zijn waarschijnlijk niet de zeeweringen of de sterke gebouwen, maar de mensen zelf. De Japanners zijn doorgaans goed ‘gedrild’ in hoe ze om moeten gaan met rampsituaties. In kuststreken hangen borden met wat te doen in het geval van een tsunami en zorgen waarschuwingssystemen ervoor dat er op tijd geëvacueerd kan worden. In Tokio weten de mensen wat hen te doen staat bij een aardbeving: een helm op en snel naar een vooraf afgesproken veilige plek. Mensen die in eerste instantie als vermist werden opgegeven, duiken regelmatig op bij scholen en buurthuizen, waaruit blijkt dat de Japanners weten wat ze moeten doen als het allemaal misgaat.
!" * '##&.+ $,&)!& &!+ +',.
Medisch verantwoord
Atlantis teruggevonden?
Vliegende auto
Een voormalig arts uit New Jersey heeft voor de rechter toegegeven dat hij om medische redenen dertig joints per dag rookt.
Onderzoeker Richard Freund meent dat hij Atlantis gevonden heeft in een moerasgebied bij de Spaanse stad Cadiz.
Eind dit jaar komt de eerste vliegende auto op de markt. De Transition gaat circa 200.000 dollar kosten. Moet je wel een vliegbrevet hebben.
4
Ik had verwacht dat het tien keer zoveel zou zijn.
Eerst
Brigitte Unger Hoogleraar Universiteit Utrecht
Column Tommy Wieringa
Qaboos
oningin Beatrix bracht een bezoek aan Oman. Door de onlusten in het MiddenOosten werd dit voorpaginanieuws. Het bezoek kon worden uitgelegd, meldde een radiocommentator, als steun aan één van de regimes in het Midden-Oosten waar de bevolking zich tegen keerde. Allerijl werd de status verlaagd tot een ‘privébezoek’ aan de sultan van Oman, Qaboos bin Sa’id. Wij steunen abjecte dictators en vuile regimes, maar zodra het volk zijn stem verheft, verheffen wij hem een beetje mee. Onder de druk der omstandigheden weegt ethiek voor even zwaarder dan economie. In de dagen die volgden bleek dat we niet erg goed geïnformeerd waren over de woestijnstaat; Oman is een uitstekend georganiseerd land waar de mensenrechten worden gerespecteerd en niemand zomaar en zonder proces achter de tralies verdwijnt. De koningin zou een aardige avond gehad kunnen hebben met een zeer ontwikkeld man, afgestudeerd aan Sandhurst, die niet alleen luit en orgel speelt maar zelf ook klassieke muziek componeert. De sultan leidt, zo maak ik op uit Robert D. Kaplans boek Moesson, een teruggetrokken bestaan en lijkt in niets op de dictators die de nachtmerries van het MiddenOosten en Noord-Afrika zijn. Er bestaat weliswaar geen vrijheid van pers, religie of meningsuiting in Oman, maar daar staat tegenover dat de repressie mild is. De positie van vrouwen is onder zijn bewind sterk verbeterd. Zijn woningbouwprojecten voorzien het volk van nette huizen met stromend water en elektriciteit, de infrastructuur is uitstekend en hoewel hij het laatste woord heeft, zijn er functionerende democratische instituties die een zekere volksinvloed garanderen. Alleen op bedoeïenen heeft hij
K
het niet, zo bleek mijn zuster, die een tijd in Oman woonde en er een informatief jeugdboek over schreef in de reeks Op bezoek in… Toen het betrokken ministerie de publicatie onder ogen kreeg, kreeg ze te horen dat het hoofdstuk over de pastorale nomaden moest sneuvelen. Het antwoord op de vraag waarom was schitterend: ‘Bedoeïenen bestaan niet’, zei de ambtenaar. Zaak gesloten. Bedoeïenen verdragen zich niet met de moderniteit, zoals ook zigeuners in het Westen worden gedwongen zich te vestigen – met vaak desastreuze gevolgen. Qaboos bin Sa’id is de verlichte despoot waar iedere vermoeide democraat naar snakt. Absolute macht gecombineerd met rechtvaardigheid, kosmopolitisme met esthetiek. Het nadeel van zijn absolute macht is echter het nadeel van alle absolute macht: het gebrek aan opvolging. Democratische instituties brengen nieuwe leiders voort, despoten opvolgingsoorlogen en wankele dynastieen. Zelden of nooit is de Arabische wereld erin geslaagd stabiele instituten te stichten. Het probleem van sultan Qaboos is zijn leeftijd (de zeventig gepasseerd), dat hij aan diabetes lijdt en kinderloos is. Met hem gaat na veertien generaties de zon van de Al bu Sa’id-dynastie onder; erna ligt alles weer open en kan simpelweg alles gebeuren.
Witwassen vastgoed is goed op te sporen #FollowTheMoney
De Utrechtse hoogleraar Brigitte Unger concludeerde ooit dat er in de Nederlandse vastgoedsector jaarlijks zo’n 6 miljard euro wordt witgewassen. Nu onderzocht ze hoe dat gaat. Edward Deiters Amsterdam
nisterie uit hoe de eigendomsstructuur in elkaar zit. ‘We bekeken daarnaast hoe het pand gefinancierd is en in hoeverre daar mensen met een strafblad bij betrokken zijn’, zegt Unger. Aan de hand van deze analyse vonden ze 36 panden met sterke aanwijzingen dat er iets niet deugde.
V
Een heel klein beetje beteuterd klinkt hoogleraar Brigitte Unger wel. ‘Ik had verwacht dat het tien keer zoveel zou zijn.’ Samen met promovendus Joras Ferwerda speurde de econome acht maanden lang fulltime naar witwasserij in de vastgoedsector. Het was een megaklus. De beide onderzoekers van de Utrechtse universiteit bekeken de gegevens van alle panden in Utrecht en Maastricht die tussen 2002 en 2006 verhandeld werden. Met andere woorden: van bijna 12.000 deals moest worden uitgezocht of ze voldeden aan bepaalde witwas-indicaties. Unger: ‘We keken naar vreemde waardesprongen, gecompliceerde financieringsconstructies met dubieuze buitenlandse bedrijven of ingewikkelde eigendomsstructuren met bedrijfjes waarvan de eigenaar onduidelijk is.’ Uiteindelijk kregen 150 panden het stempeltje ‘verdacht’. Daarvan zocht het Utrechtse onderzoeksduo samen met de Maastrichtse criminologen Hans Nelen en Luuk Ritzen, de Belastingdienst en het Openbaar Mi-
6 miljard euro Volgens de Utrechtse hoogleraar Brigitte Unger wordt jaarlijks in Nederlands vastgoed 6 miljard euro witgewassen.
In een eerder onderzoek becijferde de hoogleraar dat er in Nederland jaarlijks minimaal 18 miljard euro wordt witgewassen. ‘Mijn vermoedens zijn dat zeker eenderde van die witwasserij in het vastgoed plaatsvindt’, zegt Unger. En dus had ze in haar onderzoek ook wel wat meer foute panden verwacht. Wel wijst ze er op dat slechts individuele panden werden bekeken. ‘Bij deals met meerdere objecten is witwassen veel makkelijker. Je kunt dan schuiven met waardes.’
Tommy Wieringa is auteur van onder meer de roman Caesarion.
B>i@
4 34
per gram (basis fijngoud)
`i@bcÊ O~[xxz UO v b[ W] SxM xv
¶vS MW~O¹ MO UxxSO ¹xv¶vz~WY
xx~ WO~¶MOvß UOO] xQ [¶zxß ^vOvß SxM·¶~Ovß ¶vMOvSxMß ¡W]
O~ß S]MOvß ~WY[M¶¶]MO~ß ·OO[ß ·~xxMà ^¶vMOvßMW¶^¶vß ·~W]Y¶v Ov Ux~]xSO" >¶~WO~ß x]Oß =~OW]WvSß i^OS¶ Ov¡
x^¶ BMO]^O¶¶] ¶zO~¶¶ à < @Ov a¶¶S 25
Eerste poging Toch moet Unger het antwoord op die vraag deels schuldig blijven. ‘Een en ander moet in ieder geval verfijnd worden. Het was de eerste poging om dit te doen en er kan veel aan verbeterd worden. Wij zijn met zijn vieren al acht maanden bezig geweest met alle transacties in twee steden. Dat zie ik de politie niet doen. Dit is meer iets voor wetenschappers of IT’ers.’
Fuck het moordende Hollandse donorsysteem! #Donor
‘Gênant, anders kan ik het niet noemen. Hoezo inbreuk? Ook bij ADR kun je toch aangeven dat je geen donor wilt zijn. Bovendien vind ik het heel individualistisch geredeneerd, terwijl dit probleem juist draait om solidariteit. Wat als je zelf opeens een donor nodig hebt?’
Een vrouwenhart gaf Pieter van de Rest op het nippertje een tweede leven. Nu geeft hij bloed, zweet en tranen voor een ander donorsysteem. Peter Wierenga Amsterdam
AL
Unger en Ferwerda bundelden de resultaten van hun onderzoek in het boek Money Laundering in the Real Estate Sector: Suspicious Property. En dit boek toont volgens Unger aan dat het heel goed mogelijk is om gerommel met vastgoed systematisch op te sporen. ‘Ons onderzoek laat zien dat witwassen in de vastgoedsector voortaan informatiegestuurd in plaats van reactief kan worden opgespoord’, zegt Unger. ‘Op dit moment is een incident of aangifte vaak de aanleiding om witwassen in de vastgoedsector te onderzoeken, maar daarbij is de kans groot dat de ‘nette zakelijke’ crimineel nooit wordt gepakt. Bij onze informatiegestuurde opsporingsmethode is die kans veel groter.’ De opdrachtgevers voor het onderzoek waren de ministeries van Financiën, Justitie en Binnenlandse Zaken. En dus zou je zeggen dat de overheid nu zo snel mogelijk met de nieuwe follow-the-money-methode aan de slag gaat.
JAAR EEN VERTROUWD ADRES
O] à @W ^ ¡¶ à ~ zx^¶àOMO]^O¶¶]v]
V
‘Ik krijg mooie reacties van nabestaanden die blij zijn dat hun geliefde donor bleek te zijn’, vertelt Pieter van de Rest (42). ‘Wat is er mooier dan iemands leven redden?’ Vandaag overhandigt hij zijn boek Hart gezocht aan de Tweede Kamer. Een aangrijpend verhaal over hoe een onbekende donor zijn leven redde. Dat gunt hij iedereen. Maar elk jaar sterven meer dan honderd mensen op de wachtlijst. Daarom moet er een Actief Donor Registratiesysteem (ADR) komen: iedereen is automatisch donor, tenzij je aangeeft dat je niet wilt. Volgende week staat het (wéér) op de Haagse agenda. Waarom het systeem omdraaien? ‘Dan vang je veel mensen die nu te laks zijn om zich te registreren. We weten van slechts vier op de tien Nederlanders of ze na hun overlijden donor willen zijn of niet. De rest neemt niet eens de moeite om het formuliertje in te vullen.’
Ze wijst erop dat er al dik 200.000 donoren bijgekomen zijn door alle campagnes. Mooi toch? ‘Een druppel op een gloeiende plaat. Lang niet iedereen met een donorcodicil overlijdt op zo’n manier – aan de beademing, op de IC – dat de organen nog gebruikt kunnen worden. Als je weet dat je 100.000 registraties in de praktijk vijf echte donoren opleveren, dan heb je dus miljoenen nodig voor die wachtlijsten...’
Er is al zoveel geprobeerd. De Donorshow van BNN, de actie Twee miljoen handtekeningen... ‘Ja, ik hoop dat het niet een Don Quichotte-verhaal wordt. De linkse partijen zijn voor, de rechtse tegen. Maar mijn gevoel is dat het nu wel leeft, en dat er ook beweging is bij de VVD, als ik hun Kamerleden spreek.’ Inbreuk op het zelfbeschikkingsrecht, zegt minister Schippers.
De minister beroept zich op allerlei onderzoeken. ‘Ja, maar die spreken elkaar soms tegen. Vaststaat dat in België met een actief systeem de wachtlijsten veel korter zijn dan in Nederland. En de cijfers zeggen niet alles. Door mijn boek ken ik hartverscheurende verhalen. Zoals van Rob Brehm. Hij is na jaren van de wachtlijst gehaald, omdat zijn longdruk al te ver opgelopen is voor een donorhart. Dat komt niet eens terug in de statistieken.’
Schrobben voor straf
Hamburgertaks
Wapenfeit
Voor Kate & William’s huwelijk (29 april) zet Londen alles op alles. Veroordeelde criminelen schrobben de voetgangertunnels bij Hyde Park.
Het leven van de Hongaar wordt er niet leuker op. Om zijn eetgewoontes te verbeteren wordt op de hamburger extra belasting geheven.
India heeft China ingehaald als grootste wapenimporteur ter wereld. Negen procent van de wapenverkoop ging naar dit land.
5
De geheime diensten zijn alom aanwezig.
Eerst
Dolle Gaddafi nóg niet aangelijnd Lastig werken in Tripoli
#Opportuun Niemand houdt van Gaddafi, zijn gewelddadig optreden is walgelijk. Maar alle landen willen hem te vriend houden, voor het geval hij de rebellen overwint. Er zijn veel belangen mee gemoeid.
Arnold Karskens Tripoli V
Een voorval van niks, maar tekenend voor de werksfeer: politiefunctionarissen verbieden het filmen van de duizenden gastarbeiders die Libië via de luchthaven proberen te verlaten. Wijzen naar de minders, toezichthouders van het ministerie van Buitenlandse Zaken, die iedere journalist bij zich heeft, maakt geen indruk. Gewapende agenten dwingen ons naar de directeur, die zich beklaagt dat hij niet wist dat de pers kwam. Na een kort oponthoud waarin driftig wordt getelefoneerd met bazen op ministeries mogen we vertrekken. ‘We hebben geluk dat we niet werken voor Al Jazeera en Al Arabiya’, zegt een collega. De Arabische zenders worden verdacht van het stoken van de onrust in Libië. Een cameraman van Al Jazeera werd dit weekend, naar het schijnt, in een hinderlaag gedood als waarschuwing. Werknemers van de BBC en Reuters zijn eerder vastgehouden, waarbij vooral de Arabische medewerkers het zwaar te verduren kregen. Werken voor westerse media wordt gezien als verraad. Er blijft niet veel over dan terug te keren naar de ‘gouden kooi’. Want zo noemen de circa 120 buitenlandse journalisten het verblijf in hotel Rixos Al Nasr in Tripoli. Marmeren vloeren, spiegelplafonds, riante bedden. Wat normaal 500 euro per nacht kost, wordt door Gaddafi gratis aangeboden aan ieder medium dat het lukt een uitnodiging te bemachtigen. ‘Alleen de roomservice en internationale telefoongesprekken moeten ze zelf betalen’, zegt een receptionist. Mensen aanspreken op straat is wel een probleem. De geheime diensten zijn alom aanwezig. Een bezoek aan de opstandige wijk Tajoura loopt geheid uit op arrestatie. Een tv-ploeg die het lukte om de heroverde stad Zawiyah binnen te komen, moest alle apparatuur afstaan en kreeg die dagen later terug. ‘Nadat al het materiaal grondig was bekeken’, zegt de cameraman. Een bezoek aan het Groene Plein, waar tegenstanders zich willen verzamelen, wordt verhinderd door agenten. Maar de tegenwerking, veelal verpakt in vriendelijke woorden, is niks vergeleken met de angst onder collega’s die verslag doen aan de zijde van de oppositie. Uit angst voor een aanval op rebellenhoofdkwartier Benghazi, die elk moment wordt verwacht, pakken velen de spullen en reizen oostwaarts, naar Tobruk. De regeringGaddafi heeft gewaarschuwd dat iedere buitenlander zonder officieel visum wordt aangemerkt als ‘een lid van Al-Qaida’. En wat met deze tegenstanders gebeurt, laat zich niet zien maar wel raden. (Voor de goede orde: uw verslaggever slaapt in een ander hotel en hij betaalt zijn rekening.)
REUTERS
Steggelen tot er een winnaar komt Eva Ludemann Amsterdam V
Het begint lichtelijk gênant te worden. Terwijl Gaddafi’s piloten en huurlingen voor de negenentwintigste dag Libische burgers en rebellen onder vuur nemen, steggelt de internationale gemeenschap nog altijd over eventuele maatregelen tegen de Libische potentaat. De regeringen zijn in paniek: op welk paard moeten ze gokken? Blijft Gaddafi in het zadel? Of trekken de rebellen uiteindelijk aan het langste eind? Vanwege onder andere de olievoorraden in Libië willen veel landen goede betrekkingen houden met de autoriteiten in dat land. Sinds Gaddafi in 2006 terrorisme en zijn kernwapenprogramma afzwoor, hebben ze fiks geïnvesteerd in handelsbetrekkingen met de machthebbers in Tripoli. Als ze de oppositie in het oosten steunen, zal Gaddafi geen zaken meer met hen willen doen. De Libiër verbrak enkele dagen direct de diplomatieke banden met Parijs, nadat president Sarkozy officieel zijn steun uitsprak voor de oppositieregering in Benghazi. Geen enkel land heeft Frankrijks voorbeeld gevolgd. Gisteren overlegden NAVO-landen opnieuw zenuwachtig over de
crisis in Libië. Het aarzelende Westen stelt drie voorwaarden vóór het eventueel tot actie wil overgaan: er moet een duidelijke noodzaak zijn voor een vliegverbod, militair optreden moet brede regionale steun krijgen én er moet een stevige juridische basis voor zijn, ofwel, een resolutie van de VN-Veiligheidsraad. Tot afgelopen weekend verscholen onder andere Rusland en China zich achter het argument dat er regionaal geen steun was voor een vliegverbod. Maar nu de Arabische Liga de VN-Veiligheidsraad officieel om een no-flyzone heeft gevraagd, staat de internationale gemeenschap onder steeds grotere druk te bewegen.
Logistieke nachtmerrie Groot-Brittannië en Frankrijk zijn het felst in hun eis van een no-flyzone, maar binnen de EU liggen Italië en Duitsland dwars en in de NAVO is Turkije fel tegen militair ingrijpen. In de VS wordt president Obama bekritiseerd omdat hij te aarzelend zou reageren op de toenemende crisis in Libië. De verdeeldheid binnen VS werd vorige week goed duidelijk toen de chef van de Nationale Veiligheidsdienst James Clapper verklaarde dat Gaddafi uiteindelijk zou winnen, terwijl het Witte Huis eerder de rebellen
verbaal steunde. Volgens sommigen binnen Obama’s regering is een noflyzone een logistieke nachtmerrie, die veel planning en voorbereiding vereist. Maar een groep oud-militairen zegt dat Obama zich verkeerd laat informeren. Zo waarschuwt minister van Defensie Gates dat een no-flyzone helikopters niet kan tegenhouden. ‘In de praktijk is dat niet zo’n probleem’, zegt een generaal b.d. die anoniem wil blijven in het blad Aviation Week. ‘Er zijn maar drie helikopterbases in Libië, één in Tripoli, één in Benghazi en één nabij de olievelden in het oosten en die is in handen van de rebellen.’ De terughoudendheid van de Amerikanen zou volgens de oud-militairen eerder politiek dan militair zijn gemotiveerd. De VS – en andere westerse landen – zouden zich verschuilen achter de NAVO-eis dat de VN-Veiligheidsraad akkoord gaat met een no-flyzone, wetende dat Rusland en China een veto zullen uitspreken tegen zo’n zone. Zo zouden ze tijd winnen tot er een winnaar uit de strijd komt. China heeft enorme energiebelangen in Libië en heeft nooit willen meedoen aan sancties tegen het Libische regime. Het Kremlin is tegen een NAVO-gecoördineerde actie.
Lekker klussen
Sex sells
Liever lui dan moe
300.000 mensen doen dit weekend mee aan vrijwilligersactie ‘Nederland doet’. Het animo is dit jaar verdubbeld volgens het Oranje Fonds.
Een condoomproducent in de Verenigde Staten heeft een gat in de eigen markt gevonden: advertentieruimte op de rubbertjes.
Een regionaal krantje in Engeland heeft de oudere inwoners van het vergrijsde gebied verzocht alvast hun eigen in memoriam te schrijven.
6
Biomassa hoeft niet te concurreren met voedsel.
Eerst
André Faaij Hoogleraar energiesysteemanalyse (UU)
Shortlist voor Libris Literatuur Prijs bekend
Veel meer fraude met internetbankieren
Amsterdam De zes genomineerden voor de Libris Literatuurprijs zijn bekend. Op de shortlist van kanshebbers staan Gerbrand Bakker (De omweg), Peter Buwalda (Bonita Avenue), Adriaan van Dis (Tikkop), Esther Gerritsen (Superduif), Arnon Grunberg (Huid en Haar) en Yves Petry (De maagd Marino). Wie de winnaar is, weten we op 9 mei.
Amsterdam Het aantal gevallen van fraude met internetbankieren neemt toe. Over heel 2010 waren er 1.383 fraudegevallen met internetbankieren, tegen 154 in 2009. Minister Opstelten van Veiligheid en Justitie ondertekende gisteren het convenant Bankenteam, waarin verschillende partijen gaan samenwerken om fraude met internetbankieren tegen te gaan.
Hoe kicken we af van olie? #Olieprijs
studie voor de Europese Commissie. Hybride auto’s hebben dus een grote toekomst, maar van alle energie die in het vervoer gebruikt wordt (olie gaat voor driekwart naar transport) wordt slechts 40 procent door personenauto’s gebruikt, legt Faaij uit. Luchtvaart, scheepvaart en vrachtvervoer slokken de rest op. Enige oplossing daarvoor volgens de hoogleraar is massale inzet van duurzame biobrandstoffen van tweede generatie. Een nieuwe studie over bio-energie van zijn hand voor het IPCC, de invloedrijke klimaatorganisatie van de VN, zal in mei verschijnen. Daarin trekt hij de verrassende conclusie dat Europa een kwart tot eenderde van zijn totale energiebehoefte kan dekken met biomassa. ‘Daar kun je de hele transportsector op laten rijden.’ Biomassa kan omgezet worden in zowel benzine als diesel.
Nog één ernstig incident in het Midden-Oosten en de olieprijs stijgt nog verder. Hoe komen we van onze olieverslaving af? En welke alternatieven zijn er? Jan-Hein Strop Amsterdam V
Citaat
‘Ik ben tegen geweld. Ik zou nooit iemand omver rijden. Ik heb een grote mond gehad. Ik heb iets gezegd: Gestapo. Dat had ik niet moeten doen.’ Jack Wouterse ontkent dat hij inreed op twee Rotterdamse stadswachten.
Van der Laan wil zelf homo’s trouwen
Weer meer schuldsaneringen
Amsterdam Lesbiennes en homostellen kunnen op vrijdag 1 april in Amsterdam door burgemeester Eberhard van der Laan in de echt worden verbonden. Dan is het precies 10 jaar geleden dat het burgerlijk huwelijk werd opengesteld voor paren van hetzelfde geslacht. ‘De burgemeester draagt graag bijaan dit speciale moment’, aldus een woordvoerder.
Den Haag De rechter sprak vorig jaar volgens het CBS ruim 11.000 schuldsaneringen uit, 2500 meer dan in 2009. Vooral het aantal privépersonen dat werd toegelaten tot de Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp) groeide. Vooral in het laatste kwartaal nam het aantal mensen dat via de rechter een schuldsanering kreeg toe. Daarmee zet de stijging door.
Opstelten: ‘Geen DNA afnemen bij iedereen’
Weg met die plastic wegwerptassen
Rotterdam Minister Ivo Opstelten van Veiligheid & Justitie is tegen het opslaan van DNA van alle Nederlanders. Hij noemde de voorgestelde maatregel gistermiddag disproportioneel. Het voorstel kwam van de Rotterdamse politiekorpschef Frank Paauw. De Rotterdamse burgemeester Aboutaleb keerde zich ook meteen tegen het plan voor een landelijke databank voor DNA.
Brussel De Europese Commissie overweegt het weggeven van plastic wegwerptassen binnen de EU te verbieden. Eurocommissaris Janez Potocnik (Milieu) zei dat gisteren tijdens een bijeenkomst van de EU-bewindslieden voor Milieu. Volgens Potocnik is het gebruik van plastic tassen sterk gestegen in de EU. De commissie wil een brede discussie over het stoppen van dit milieuprobleem.
Nu ook onrust dreigt in Saoedi-Arabië, is één ernstig incident genoeg voor opnieuw een snelle prijsstijging van olie. Of de olieproductie in het land met de grootste bewezen reserves in gevaar komt, is niet eens relevant: een mogelijke verstoring is volgens analisten al genoeg om tot paniekreacties te leiden. Als olie stijgt naar 200 dollar per vat, dan heeft dat grote economische consequenties, waar je niet blij van wordt. Het is daarom urgent – ook gezien de toenemende schaarste van olie op langere termijn en het klimaat – dat Europa afkickt van zijn olieverslaving. Hoe? Probleem is dat elektrisch rijden, waarbij de energie afkomstig is uit gas- en kolengestookte centrales, en dus verre van groen, alleen voor het personenvervoer een optie is. Accu’s zijn nu eenmaal niet krachtig genoeg om vrachtwagens aan te drijven, laat staan vliegtuigen en grote schepen. Maar zelfs voor personenvervoer heeft volledig elektrisch rijden voorlopig nog zoveel nadelen – actieradius, laadinfrastructuur, afhankelijkheid van schaarse metalen en vooral de prijs – dat we daar niet te veel van moeten verwachten, zegt André Faaij, hoogleraar energiesysteemanalyse
V
Wat is de bewering?
Van alle energie in het vervoer gaat 60% naar luchtvaart, scheepvaart en vrachtvervoer.
aan de Universiteit Utrecht. ‘Geloof de hype niet.’ Hij verwacht meer van hybride auto’s met een kleine verbrandingsmotor om elektriciteit mee op te wekken als de accu leeg is, zoals de Chevrolet Volt. ‘Met zulke auto’s rij je 1 op 30 in plaats van 1 op 15, dat scheelt nogal wat.’ Energieconsultant CE Delft kwam tot dezelfde slotsom in een
Consumentenbond gaat kort door de bocht
Jan-Hein Strop Amsterdam
Controversieel
procent
Pinokkio
Mooimakerij, fabeltjes, halve waarheden, Pinokkio prikt ze door. Reacties en suggesties naar:
[email protected]
60
‘Uit onderzoek van de AFM blijkt dat 20 procent van de hypotheekadviezen niet passend is. Een vijfde deel, dat is voor 120 miljard euro aan hypotheken!’
Wie zegt dat? Bart Combée, directeur van de Consumentenbond.
Waar zegt hij dat? In De Telegraaf van zaterdag 12 maart.
Hoe zat het ook alweer? De Consumentenbond start 15 maart – de Internationale Dag van de Rechten van de Consument – de campagne Begrijp je geld?! Weet waar je voor tekent. Daarmee daagt de Consumentenbond naar eigen zeggen de finan-
ciële sector uit om eenvoudige financiële producten te verkopen. Volgens directeur Bart Combée zijn de producten namelijk nog steeds te ingewikkeld en niet in het belang van de consument. Ook het advies schiet te kort. Om dat te benadrukken haalt hij een AFM-onderzoek aan, waaruit zou blijken dat eenvijfde van het hypotheekadvies niet deugt en dat daarmee een bedrag is gemoeid van 120 miljard euro aan hypotheekleningen.
Wat is waar? De Consumentenbond doelt op het AFM-onderzoek Stand van de hypotheekadviespraktijk in Nederland Rapportage, Vervolgonderzoek Hypotheken, gepubliceerd in oktober vorig jaar. Daarin staat: ‘Het percentage financiele dienstverleners bij wie de kwaliteit van het hypotheekadvies redelijk tot goed is, is gestegen van 75 procent naar 85 procent.’ Niet 20, maar 15 procent van het hypotheekadvies is volgens de AFM dus onder de maat. Waar komt die 120 miljard vandaan, die met het ‘niet-passende’ advies gemoeid zou zijn? De Bond heeft
Biobrandstoffen zijn tegenwoordig controversieel, omdat de teelt van gewassen mogelijk concurreert met de voedselproductie. Faaij stelt dat dat te voorkomen is: ‘De IPCC-evaluatie toont aan dat het mogelijk is biomassa te produceren zonder voedselproductie in gevaar te brengen. Dat kan door efficiënter gebruik te maken van de grond, waar zeker in Oost-Europa grote kansen voor liggen. We moeten bomen en grassen laten groeien, die putten de bodem niet uit.’ Kortom, werkelijk afkicken van olie betekent grootschalig inzetten op hybride auto’s. Voor het overige vervoer is verantwoorde biomassa de oplossing. Zeggen straks ook de VN.
Niet waar / Deels waar / Waar
eenvijfde genomen van de totaal uitstaande hypotheekschuld van omstreeks 600 miljard euro. Dit is enigzins kort door de bocht, nu dit onderzoek een beperkt aantal adviezen in een beperkte periode behelst: 214 hypotheekadviezen van vorig jaar van 21 financiële dienstverleners. De woordvoerder van de AFM onderschrijft de behoefte aan verdere verbetering van advisering, maar laat weten dat de toezichthouder het rekensommetje van de Consumentenbond geheel voor haar eigen rekening laat. ‘Wij zouden die conclusie daar niet aan verbinden.’
Eindoordeel De bewering is niet waar.
Reactie De woordvoerder van de Consumentenbond: ‘Ten onrechte suggereert deze quote dat die 20 procent van de hypotheekadviezen niet passend is, terwijl 15 procent van de adviezen bij het afsluiten van een hypotheek niet goed is en 20 procent van de adviezen bij het oversluiten van een hypotheek niet-passend is.’
Eén-kind-vergoeding
Langreizigers
Minder alcohol
China wil extra smartengeld voor Chinese slachtoffers van de aardbeving in Christchurch. Ouders missen immers hun enige pensioenvoorziening.
Vanaf augustus mogen studenten nog maar één jaar extra gebruik maken van hun OVstudentenkaart, in plaats van drie jaar.
Als het aan het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid ligt, verlaagt Heineken na het Britse ook het alcoholpercentage van het Nederlandse bier.
Soldaat eerste klasse Manning wordt eerlijk behandeld.
Eerst
Officiële standpunt Amerikaans ministerie van Defensie
7
Alles zou andersworden dan onder George W. Bush (links), maar Obama moet bijvoorbeeld Guantánamo Bay nog steeds sluiten. AP, REUTERS
Oude wijn, nieuwe zakken #Amerika George W. Bush vond mensenrechten ondergeschikt aan de strijd tegen terreur. Barack Obama zou het heel anders doen. Not. De huidige president doet niet onder voor zijn voorganger.
Mark van Assen Amsterdam V
‘Ja, Obama hier. Zeg, hoe staat het eigenlijk met die Manning? Goed? Ja? Oké, dan weet ik genoeg. Bedankt!’ Het zal niet helemaal zo gegaan zijn, maar die indruk wekt de president van de Verenigde Staten wél een beetje. Hij heeft gebeld met het Pentagon en daar de verzekering gekregen dat er niets schort aan de behandeling van Bradley Manning, de militair die videobeelden en 260.000 diplomatieke berichten lekte naar WikiLeaks. Of zoals het officiële standpunt van het ministerie van Defensie luidt: ‘Soldaat eerste klas Manning wordt eerlijk behandeld, met waardigheid en respect. Alle maatregelen hebben als doel zijn veiligheid te waarborgen.’
Belachelijk en stom De vorige woordvoerder van Defensie zei echter iets heel anders. Daarom is hij nu ook geen woordvoerder meer en moest Obama in allerijl bellen
met het Pentagon. Op het Massachusetts Institute for Technology liet P.J. Crowley zich in een toespraak ontvallen dat de behandeling van Manning ‘belachelijk, contraproductief en stom’ is. Hij zei er nog wel bij dat het hier zijn persoonlijke mening betreft en dat hij vindt dat Manning terecht vastzit, maar dat hielp niet meer. Exit Crowley. De verdediger van Manning, maar ook Amnesty International, roept al een hele tijd dat de voormalige soldaat geen leven heeft in de gevangenis. Hij zit elke dag 23 uur in iets dat lijkt op een isoleercel, om de vijf minuten wordt gecheckt of hij nog wel leeft, hij moest tot voor kort naakt slapen (nu heeft hij een pyjama die hij niet kan verscheuren), heeft geen kussen of lakens en is voortdurend geboeid; en dit was voordat hij tijdelijk nóg meer restricities kreeg, omdat er sprake zou zijn van een ‘zelfmoordrisico’. Manning wordt weliswaar verdacht van (onder meer) ‘hulp aan de vijand’, waarop in de VS de doodstraf
van George Bush jr, toen waterboarden bijvoorbeeld pas na lang aandringen werd gezien als marteling, toen mensen zonder proces werden opgesloten in Guantánamo Bay en toen de CIA terreurgevangenen liet martelen in Europese en Afrikaanse cellen.
Black sites
Bradley Manning. EPA
staat, maar in een land waarvan de president de Nobelprijs voor de Vrede heeft gekregen en zich laat voorstaan op zijn liefde voor mensenrechten, doet dit behoorlijk overdreven aan. Een dergelijke behandeling zou je eerder verwachten in het tijdperk
Toen president Obama aan de macht kwam, klonk er een zucht van verlichting. Er zou een einde komen aan Amerika’s dédain voor de mensenrechten en de nietsontziende strijd tegen terreur. Maar het is toch iets anders gelopen. Ondanks een verkiezingsbelofte heeft Obama de omstreden gevangenis in Guantánamo nog steeds niet gesloten. Hij weet niet waar hij met de gevangenen heen moet, zo luidt zijn verweer. De president heeft inmiddels wel gemeld dat de black sites, de CIA-martelcellen buiten de VS, zijn gesloten. Maar dat is allemaal zo geheim en oncontroleerbaar dat er flink wat deskundigen zijn die twijfelen aan de
woorden uit het Witte Huis. Wat in dit verband nog wel het meest tot de verbeelding spreekt, zijn de voortdurende aanvallen met onbemande vliegtuigen (drones) op AlQaida-verdachten in Pakistan en Jemen. Dit wapen werd weliswaar al ingezet ten tijde van Bush, maar Obama heeft flink op het gaspedaal getrapt. Sinds zijn aantreden zijn er volgens de Long War Journal, een organisatie die de aanvallen bijhoudt, alleen al in Pakistan 186 acties geweest. In de Bush-jaren tussen 2004 en 2009 waren dat er 45. Sinds 2006 zijn bij de drone-aanvallen 1.827 mensen van Al-Qaida of de taliban omgekomen en 108 burgers. Driekwart daarvan in de laatste drie jaar onder Obama. Het bijzondere van deze officieel niet-bestaande operaties is dat de drones op afstand worden bestuurd door mensen van de CIA. Geen soldaten dus, maar burgers. Dat zou dus betekenen dat we hier te maken hebben met moord. Maar dat zal Obama vast wel nagevraagd hebben.
Excuses
Ontsleuteld
Grappenmakers leven korter
Een Maleisische krant excuseerde zich na boze reacties voor een cartoon waarop de Japanse stripheld Ultraman vlucht voor een tsunami.
Gemiddeld heeft een mens negen sleutels, waarvan drie eigenlijk nergens op passen. Vrouwen hebben meer sleutels, maar ze passen ook vaker.
Serieuze, hardwerkende mensen worden ouder dan grappenmakers, blijkt uit het Longevity Project, een onderzoek dat begon in 1921.
8
Sahar is nog niet terug... ...Sahar is nog niet terug.
Perspectief
‘Doe niet zo hysterisch’ #VVD Het liberale hart van Kamerlid Jeanine Hennis (37) slaat in de coalitie met CDA en PVV wel eens over, maar de privacykoningin uit Brussel is waakzaam, verzekert ze ons. ‘Vind je dat ik te vaak hetzelfde draag?’
Tekst Kustaw Bessems Foto Frank Groeliken
B
ij de ontvangst vraagt VVD-Kamerlid Jeanine Hennis-Plasschaert niet ‘hoe gaat het met je?’ Ze vraagt: ‘Ben je in control?’
Bent ú ‘in control’? ‘Nou wat vind je?’ Haar arm gebaart door de kamer. Het is er een rommel. ‘Ja, ik ben wel in control. Ik heb morgen drie algemeen overleggen. Zo werk ik.’ Ze gaat niet meer zeggen wat ze leuker vindt, hoor: Brussel of Den Haag. Wel heeft de oud-Europarlementariër deze middag zitten kijken hoe Daniel Cohn-Bendit, van De Groenen in het Europees Parlement, en Guy Verhofstadt, van ‘haar’ liberale fractie, pleitten voor een no-flyzone boven Libië. ‘Dat gaat dan met zo veel passie, dan denk ik: wrah!’ ‘Europa’, legt ze uit, ‘staat op meer afstand en dat laat meer ruimte om je idealen vóluit te brengen zonder daar direct de realpolitieke invulling aan te geven. Want die verantwoordelijkheid heb je minder als Europarlementariër. Hier wordt alles gelijk praktisch vertaald en zeventien miljoen mensen hebben dezelfde dag nog een mening. Hier heb je niet de tijd om langdurig en beschouwend naar onderwerpen te kijken.’ Heeft u al iets bereikt in Den Haag? ‘Goh! Hoe bedoel je? Je bereikt hier dingen voor en achter de schermen. Het zit soms net in een zinnetje in een motie waar je voor hebt geknokt.’ Ze zegt het zelf niet maar heeft – best knap – de discussie over de nieuwe paspoortwet heropend. Nederland wil een centrale opslag van biometrische gegevens, onversleuteld en inzetbaar voor opsporing. Hennis’ VVD wás hier vóór, maar zij heeft uit haar Europese periode een eer hoog te houden als kampioene van de bescherming van persoonsgegevens. En dus strijdt zij nu tegen die opslag. Ze noemt het nog niet als prestatie, want het ‘is nog geen done deal’. ‘Hier in Den Haag is het veel geschreeuw en weinig wol. Ik vind het pas een mijlpaal als iets binnen is.’ Ze heeft in Nederland ‘nog niet zoiets gedaan als een Swift-case’. Swift. Aan die kwestie dankt Hennis internationale bekendheid. Jaren lieten de Europese lidstaten Amerikaanse bondgenoten vrijelijk neuzen
in bankgegevens van Europeanen, in de strijd tegen het terrorisme. Als rapporteur voor het Europees Parlement adviseerde Hennis haar collega’s om tegen een akkoord hierover tussen de EU en de VS te stemmen en die deden dat in meerderheid. Haar speech én de stemming maakten bij haar en haar collega’s gevoelens los. Kijkt u dat moment nog wel eens terug op YouTube? ‘Nee, nee!’ Ze lacht hard bij het idee. Hennis is een opvallende verschijning tussen de lang niet altijd onberispelijk geklede Kamerleden. Blond haar op de schouders, gebruind gelaat, meestal zwart en in laagjes gekleed en op laarzen. Wanneer begon u zich zo te kleden? Geschrokken: ‘Hoezo?’ Het lijkt uw uniform. Gehaast: ‘Ik slaap twee dagen per week in Den Haag, dus het is vooral comfortabel en praktisch.’ Wijst op zichzelf en zegt: ‘Dit jurkje heb ik nog nooit aangehad... Ik word hier helemaal rood van, heel vervelend.’ Ze wordt inderdaad rood. ‘Is het negatief? Zo van: je draagt altijd hetzelfde?’ Nee, misschien had u nagedacht over hoe u wilt overkomen. Of als jonge vrouw, toen u begon? Bedaard: ‘Toen ik begon in het Europees Parlement heb ik wel een tijd gedacht dat ik me ouwelijker moest kleden. Ik was 29 toen ik op de lijst kwam en er stond een vreselijk artikel in Trouw over: blond en van het schoolplein getrokken. Dat vond ik vreselijk. Droeg ik ineens een overslagrok met een plooi. Maar dat was volstrekt niet wie ik was.’ Hennis, als nummer vier de hoogste VVD’er die geen bewindspersoon werd, heeft veel werk aan het verdedigen van het hoekige recht- en ordebeleid van het kabinet-Rutte. Hier is de veiligheidsparagraaf uit het regeerakkoord. Waar was u vóór en waar was u tegen? ‘Hier was ik erg voor.’ Haar vinger gaat als vanzelf naar het privacyrijtje. ‘De organisatie van de nationale politie, daar kan ik echt niet op wachten.
De hardere aanpak van gewelds- en zedendelicten... Veiligheid openbaar vervoer is natuurlijk fantastisch...’ Nu iets waar u tegen was. Ze bladert. Grinnikt. ‘Nou ja, de animal cops, laten we eerlijk zijn.’ Die hadden voor u niet gehoeven, maar u lijdt er ook niet onder. Zit er niets in dit akkoord dat u als liberaal moeilijk te dragen vindt? ‘Alles hangt af van hoe het wordt vormgegeven. Neem cameratoezicht. Ik was in Heerlen en daar heeft gericht cameratoezicht de overlast op straat met 85 procent teruggedrongen. Als het kabinet straks voorstelt: Nederland rücksichtslos volhangen met camera’s, ben ik er niet blij mee. Als het zegt: heel specifieke inzet met de nodige waarborgen en beperkingen, denk ik: ja, want dat kan net het verschil maken.’ Maar er staat gewoon: méér cameratoezicht. ‘Ja, dat zegt mij dus niks. Voor mij hoeft het niet per se meer te zijn. Ik ben gevoelig voor de inbreuk op de persoonlijke levenssfeer.’ Geldt hetzelfde voor de verruiming van de mogelijkheden tot preventief fouilleren? ‘Daar gaat het om een eenduidige interpretatie van de mogelijkheden.’ Wat een gespannen formulering. ‘Ik ben voorzichtig met wat ik zeg. Alles wat je zegt dat anders kan worden uitgelegd, wordt tegenwoordig de kop boven een stuk. Ook dat is een verschil met Brussel.’ Het kabinet wil minimumstraffen. Kunt u uitleggen waarom die geen inbreuk zijn op de bevoegdheid van de rechter? Waarom het individuele karakter van elke zaak niet wordt veronachtzaamd? ‘De rechter zal altijd uitzonderingen kunnen maken op grond van verzachtende omstandigheden, het is niet in beton gegoten. Zo is het besproken tijdens de onderhandelingen en zo is het in andere landen die minimumstraffen kennen.’ Waarom moet je ze dan hebben? ‘Het is richtinggevend.’ U zegt daarmee dat u de rechters niet vertrouwt in de strafmaat. ‘Dat werp ik verre van me. Ik ben niet
Jeanine Hennis: ‘Ik word helemaal gek van die SGP-discussie.’
van de school die het functioneren van de rechterlijke macht keer op keer aan de orde wil stellen. Wat we hiermee zeggen is: de gevoelens rond bepaalde delicten en straffen worden zo beter vormgegeven.’ Wat zijn die gevoelens? ‘Nou, ik weet niet op welke planeet u leeft, maar ik sta vaak in zaaltjes met heel boze mensen die veel ellende hebben meegemaakt en die vinden dat beter moet worden gekeken naar de rechten van het slachtoffer. Die kunnen niet altijd leidend zijn, maar je moet het ook niet negeren.’ Mensen die Hennis kennen, weten
dat haar liberale hart wel een paar keer is overgeslagen tijdens de onderhandelingen over het kabinet. Niet haar gedroomde coalitie, zoals ze publiekelijk al heeft erkend. En er is die tegenstelling bínnen de VVD, waar de media zo dol op zijn: belle en het beest, ofwel Jeanine Hennis en Fred Teeven. Vlak naast de deur van haar werkkamer hangt een foto waarop zij poseert met de staatssecretaris van Justitie en crimefighter. Lachend, de hoofden tegen elkaar. ‘Ik ben dol op Fred.’ Je kunt goede persoonlijke verhoudingen hebben en toch ver-
1995
1998
2002
Ambtenaar directoraat-generaal Uitbreiding, Europese Commissie in Brussel.
Voor EC naar Letland. ‘Mijn politieke bewustzijn is daar ontstaan. Realiseerde mij dat vrijheid, veiligheid, welvaart geenszins vanzelfsprekend zijn.
Politiek assistent college van burgemeester en wethouders Amsterdam, in het bijzonder van verkeerswethouder Van der Horst.
9
Ik heb een tijd gedacht dat ik me ouwelijker moest kleden.
Perspectief
U bedoelt: in Turkije mocht de hoofddoek niet in officiële functies en in universiteiten. ‘Ja! Of kijk hoe Frankrijk daarmee omgaat, waar de hoofddoek verboden is op openbare scholen. Onze verzuilingsgeschiedenis zorgt er mede voor dat we van die krampachtige debatten hebben af en toe. De christelijke partijen drukken daar een flink stempel op. Dat kunnen we niet ontkennen.’ ‘Het debat: wanneer draag je de hoofddoek? Dat zou ik graag voeren. Een meer beschouwend debat over de scheiding van kerk en staat.’ En uw inzet zou zijn: geen hoofddoek achter de stadhuisbalie? ‘Ja, voor de medewerkers zou dat moeten gelden. En ook geen andere religieuze symbolen. Alle religies zijn daarbij voor mij gelijk. Universiteiten, scholen, ook daarover zou ik in alle rust het debat willen voeren. Maar de christelijke partijen beschouwen dat gelijk als een aantasting van de vrijheid van godsdienst. Dat is onzin, want de vrijheid van godsdienst is in zo veel andere artikelen geregeld: de vrijheid van vergadering, de vrijheid van meningsuiting. In feite is het artikel waarin die vrijheid van godsdienst is vervat overbodig.’ ‘We hebben het hier veel over scheiding van kerk en staat, maar de kerk is behoorlijk in de staat getreden. Kijk naar confessionele scholen, de organisatie van de publieke omroep en – gevoelig onderwerp – maar het geldt ook voor ritueel slachten.’ Kunt u voor zichzelf verantwoorden dat het kabinet in Nederland de boerka bestrijdt maar vernederlandste meisjes terugstuurt naar Afghanistan? ‘Sahar is nog niet terug.’ Kunt u dat voor zichzelf verantwoorden? ‘Sahar is nog niet terug.’
schil van opvattingen hebben. ‘Zo is dat.’ En zo is het ook? ‘Nee! Niet over alles. Mensen doen of wij lijnrecht tegenover elkaar staan, dat is geenszins het geval. We houden elkaar wel scherp – hij mij ook trouwens. Als het gaat om opslaan van gegevens ben ik veel meer bezig met de risico’s en hij met de voordelen voor de opsporing. Maar we willen en durven van elkaar te leren.’ Er komt een ‘boerkaverbod’ aan. Kan een vrouw met gezichtssluier straks worden opgepakt?
‘Ik ga er echt vanuit dat in Nederland geen vrouwen met een boerka worden gearresteerd. Tenzij ze zich niet kunnen identificeren of de boete niet betalen. Maar dan worden ze dáárvoor aangehouden, niet voor het dragen van de boerka als zodanig.’ ‘De boerka staat voor mij symbool voor de onderdrukking van de vrouw. Ik heb het niet over hoofddoekjes. Maar de boerka... met alle respect, we hebben hier geen woestijnwind en ik heb er wel eens een op mijn hoofd gehad: het is gewoon een gevangenis.’ Een hoofddoekje is geen symbool
van vrouwenonderdrukking? ‘Het is niet mijn ding. Omdat het mensen kan worden verplicht. Maar ik ken heel zelfbewuste vrouwen met een hoofddoek, met beide benen in de samenleving.’ ‘Ik vind het wel problematisch voor kleine kinderen. Waar zit dan de vrije wil? En de gedachte erachter is verwerpelijk: dat je je als vrouw moet bedekken omdat je anders een lustobject zou zijn – hou op!’ ‘Soms denk ik, als ik kijk naar hoe het tot voor kort in Turkije was: waar hébben we het over? Wat doen we hier toch moeilijk met z’n allen.’
U denkt niet dat ze gaat? ‘Sahar is nog niet terug.’ Ze bedoelt Sahar Hibrahim Ghel, een 14-jarig meisje uit Afghanistan dat sinds tien jaar in Sint-Annaparochie woont maar wordt uitgezet. Er zijn meer meisjes zoals zij. ‘Daarom is het ook goed dat dit helemaal wordt uitgezocht. Ook de omvang.’ De staat gaat in hoger beroep om haar weg te krijgen. ‘Deze discussie is ook voor mij niet zonder emotie. Ik ben gebrand op het volste respect voor de rechten van meisjes als Sahar. Maar de cultuur, het dragen van een boerka, is onvoldoende voor een asielstatus. Dat moet nu niet hét argument worden.’
Staande ovatie In het Europees Parlement X www.depers.nl/hennis
Een beschaafd land wijkt op gepaste momenten van regels af. ‘Dat is waarom een minister een discretionaire bevoegdheid heeft. CDAminister Gerd Leers voor Asielzaken heeft al laten weten dat hij ‘op dit moment geen feiten en omstandigheden ziet die deze zaak zo uitzonderlijk maken dat hij gebruik zal mak e n va n z i j n d i s c r e t i o n a i r e bevoegdheid.’ Toch zegt Hennis het nog twee keer, als een mantra: ‘Sahar is nog niet terug.’ De Eerste Kamer. Als de uitslag wordt wat die lijkt te worden, zal de coalitie afhankelijk worden van de SGP. Weer een lach. Waarom lacht u? ‘Niks.’ Meteen er achteraan: ‘Ik word helemaal gek van die SGP-discussie. Ik werk met elke partij samen. Er ontstaat een obsessie over dat de VVD haar ziel zou verkopen aan de SGP. Dat was ik niet van plan en er zijn geen afspraken met de SGP.’ De SGP kan belangrijk worden in de Eerste Kamer. ‘Ja, en we gaan niet abortus afschaffen. Mind you, die suggestie wordt gewekt. Komt GroenLinks weer aan...’ Ze zet een zeurderig stemmetje op: ‘Ik snap niet dat de VVD vrouwen in de steek laat.’ Met gewone stem: ‘Doe niet zo hysterisch.’ Als er bij de VVD toegeeflijkheid is te bespeuren aan een christelijke partij – geen uitbreiding van het aantal koopzondagen – dan is dat aan coalitiepartner CDA, zegt ze. En de VVD krabbelt bijvoorbeeld niet terug met een initiatief om een eind te maken aan de mogelijkheid van religieuze scholen om homoseksuele docenten te weigeren. ‘Niet zolang ik Kamerlid ben.’ Bij de wc’s in de Tweede Kamer kamt Hennis haar haar voor de foto. En de volgende dag stuurt zij een sms: ‘Mijn haar vandaag in een staart en maar gedeeltelijk in het zwart.’ Nu is de interviewer verlegen. Want zo was het niet bedoeld.
2004
2010
2010
Lid Europees Parlement, waar zij deel uitmaakte van de fractie van de Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa.
Door weekblad European Voice uitgeroepen tot Europarlementariër van het jaar vanwege verzet tegen uitwisseling met VS van bankgegevens.
Lid van de Tweede Kamerfractie van de VVD. Op het laatst door partijleider Mark Rutte gevraagd voor plek vier.
Director Solutions
120.000 PLUS
Worldwide provider of technology solutions and services. The Director Solutions drives the field technical sales organization to meet or exceed all enterprise objectives. An energetic people manager (16 FTE) who is responsible for selling solutions to new and existing customers. Profile: BSc/ MSc, track record with solution selling to state (supported) organizations, pre-sales experience. Strong and authentic personality, highly Info: Gerard Ketelaar, +31 (0)6 5389 8330 entrepreneurial and a passion for technology.
Chief Commercial Officer
120.000 - 140.000 OTE
Sustainable solution packaging company. The CCO reports to the CEO and is responsible for driving and delivering profitable sales performance and strong growth. Directs and motivates the team in delivering sales targets. Profile: HBO/WO degree. Proven track record in B2B sales and experience with solutions packaging and inbound logistics. Entrepreneurial proactive business drive and result driven Info: Gerard Ketelaar, +31 (0)6 5389 8330 individual.
Operationeel Manager
100.000 - 130.000 OTE
Succesvolle Nederlandse food retailer met een krachtige franchiseformule. Werkt samen met de DGA en is lid van het MT. Hij/zij is verantwoordelijk voor de dagelijkse operatie van 2 winkelorganisaties. Handhaaft de formule in de lijn van de strategie en verhoogt het rendement. Hij/zij kan een team motiveren en gaat de confrontatie niet uit de weg. Profiel: HBO+/WO, minstens 5 jaar management ervaring in de (food) retail, Info: Anja Spaans, +31 (0)6 5136 6899 resultaatgerichte people manager met humor, down to-earth en ondernemend.
Operationeel Directeur
110.000 - 130.000 OTE
Is bij succesvolle franchise organisatie in de automotive verantwoordelijk voor de afdeling Franchise (5 FTE) en het functioneren van de franchisenemers. De afdeling vormt de spil tussen commercie/marketing en de franchisenemers. Ontwikkelt en bewaakt het beleid van de formule. Profiel: WO, circa 10 jaar ervaring in de aansturing van meerdere vestigingen. Strategisch, daadkrachtig, initiërend, besluitvaardig, sparringpartner en Info: Anja Spaans, +31 (0)6 5136 6899 empathische leider met visie. Ervaring in franchise is een pré.
Chief Operations Officer
120.000 OTE
Sustainable solution packaging company. The COO reports to the CEO and is responsible for managing on maximum team performance, service delivery and customer satisfaction. Profile: HBO/WO degree. Experience with solutions packaging, lean and inbound logistics. Entrepreneurial Info: Gerard Ketelaar, +31 (0)6 5389 8330 pro-active business drive and result driven individual. Excellent communicator.
Manager Services & Document Solutions
100.000 OTE
Toonaangevende speler op het gebied van Document Solutions. De Manager Services & Document Solutions (100 FTE) is verantwoordelijk voor de service dienstverlening aan klanten. Het creëren van innovatieve Document Solutions om de werkprocessen bij klanten te verbeteren. Profiel: HBO/WO, 7-10 jaar ervaring binnen de IT en/of (digitale) printing industrie in een service management omgeving, ervaring met ITIL en SLA’s. Info: Gerard Ketelaar, +31 (0)6 5389 8330 People manager, affiniteit met commercie, pragmatisch, procesmatige denker.
www.topfuncties.nl K O N I N G S W E G 6 6 , 5 2 11 B N ‘ S - H E R T O G E N B O S C H T + 3 1 ( 0 ) 7 3 61 5 4 7 0 0 Q UA E S T U S S E N I O R M A N AG E M E N T S E A R C H I S G E S P E C I A L I S E E R D I N P O S I T I E S O P H O G E R M A N AG E M E N T- E N D I R E C T I E N I V E AU E N I S V E R B O N D E N A A N I M D I N T E R N AT I O N A L S E A R C H G R O U P M E T K A N T O R E N I N 2 5 L A N D E N . H E E F T U I N T E R E S S E I N É É N VA N B OV E N S TA A N D E P O S I T I E S , DA N V E R Z O E K E N W I J U G E B R U I K T E M A K E N VA N O N Z E W E B S I T E W W W.T O P F U N C T I E S . N L . U K U N T V I A D E VAC AT U R E PAG I N A U W C V E N E V E N T U E E L B E G E L E I D E N D S C H R I J V E N A A N O N S T O E Z E N D E N .
"6"."0.,!"/&$+)*-&/&+!&2"./"&+0".&"1./0&')"+0" ,*&+"."++(6&'%"01+&"("%.*,+& /5/0""*(+!" )& %0.,+,-2"./ %&))"+!"-)"(("+3,.!"+$"/-,0".#" 0,* ""+/ %&)!".&'"40.0"")& %0"+,#,*1&00"0."(("+&'%"0)"6"+ 2+""+$,"!,"(
č~»~~j®»ø'įĮÉFĭįöıv č~»~¾»~j®»øijĬv č(v¾µ~u~Ç~µ»µj»~±jj č8j»~±jjø¾¾
,.*)
8įĵöĵı
&".&'"/0")&(+0)4!"+!)*-.*,+& 78 "4 )1/&"#2".6"+!(,/0"+2+8 "2".0&'!*"0,+ 3".(!$"+"2".0&'!3"3&+(") È~±zj~ù1j»~µ~±Çv~øĬĵĬĬĉĮĬĮĭįıĮďĥĬöİı®ùùĐ'~»µ~jjµ~»¤~¾Èu~µ»~ 0")"#,+&/ %,#-".*&)!,,.0"$"2"+
`>>K3TTKO
`>>K98
98
8
KO H>OT>
H3TO
ĉ8(3 $>>KTTW8 &".&'* %0&$&("$"+".,,+3&+("),*""+*)&$%"0 2"./ %1)!&$!""!.$#0"/ %.&'2"+ 91ĉą$(K>K19(9$
'9T19(9$
"4 )1/&"#2".6"+!(,/0"+2+8
j»~¤±~ą~~¾»~~Ç~
011.!"2,))"!&$&+),()"00"./&+$"21)!",+&+""+"+2"),-+."3&+(") ,22&++"+"+1&0"+)"2"+,/01/ &)1.$
Ik ben voorzichtig opgewonden.
Weten
John Sheenan op energyboom.com
Tegen kanker, voor biobrandstof #Kankeronderzoek
van zonne-energie om te zetten in plantaardige oliën. Die oliën zijn namelijk een eerste belangrijke stap op weg naar biobrandstoffen. Algen gaan alleen maar plantaardige oliën produceren wanneer hun levensomstandigheden verslechteren en het nuttig lijkt om energie in deze vorm op te slaan. De kunst was dus om algen te ‘verleiden’ om ook onder zonnige omstandigheden olie te maken, door de olieschakelaar ‘om’ te zetten.
Het Amerikaanse bedrijf VG Energy gaat algen dwingen om extra veel olie te produceren. Dankzij een techniek ontwikkeld tegen kanker. Marcel Hulspas Amsterdam V
Een techniek ontwikkeld om kankercellen te verzwakken, zou wel eens heel goed bruikbaar kunnen zijn op een compleet ander onderzoeksterrein: alternatieve energie. De Amerikaanse kankeronderzoekster Karen Newell en haar team van het bedrijfje Viral Genetics zijn op zoek naar middelen om kankercellen uit te hongeren. Om dat te bereiken zochten ze naar middelen om de biochemische ‘schakelaar’ die de cel in staat stelt om zijn vetvoorraad aan te spreken ‘uit’ te zetten, zodat ze, sterk verzwakt, een gemakkelijke prooi vormen voor chemotherapie. Tegelijkertijd zoeken algenonderzoekers al zo’n twintig jaar naar een andere schakelaar, namelijk degene die algen ertoe brengt om de suikers die ze gemaakt hebben door middel
Uitzweten Nog niet zo lang geleden realiseerden de medewerkers van Viral Genetics en medewerkers van het National Renewable Energy Lab (NREL) zich dat ze wellicht op zoek waren naar een en dezelfde schakelaar. Een schakelaar die vetvoorraden onbereikbaar maakt voor de cel, zou ook wel eens een schakelaar kunnen zijn die de productie van olie afdwingt (oliën en vetten verschillen chemisch niet veel van elkaar). En zie, toen de onderzoekers van het NREL een van de experimentele eiwitten van Viral Genetics bij een van hun algenculturen gooi-
den, zagen ze de vetproductie verdrievoudigen. En een fraaie bijkomstigheid was dat de algen daarbij zó veel plantaardige oliën gingen produceren dat ze die begonnen ‘uit te zweten’, waardoor hun productie deels gewoon uit de cultuur kon worden gefilterd, zonder dat men de algen zélf hoefde te vernietigen. Een nieuw bedrijf, Viral Genetics Energy, moet deze ontdekking nu gaan opschalen van het lab naar een echte algenbrandstof-fabriek. Deskundigen schatten de kansen hoog in. John Sheehan, eertijds projectmanager bij het NREL, laat op energyboom.com weten dat hij ‘voorzichtig opgewonden’ is over de doorbraak. ‘Er zal nog heel wat moeten gebeuren’, aldus Sheehan, maar het ziet er naar uit dat de kostprijs van biobrandstof op die manier met een factor tien kan dalen. Een dergelijke prijsdaling noemt hij really game-changing. Biobrandstof zou binnen afzienbare tijd minder kunnen gaan kosten dan honderd dollar per vat. En dat terwijl de huidige aardolieprijs daar gisteren al de hele dag rond bungelde.
Oud Zuid
Neem een kijkje achter de schermen van ons medisch centrum tijdens de landelijke Open Dag van de Zorg. Stel uw vraag aan de dermatologen van DC|Dermatologie en laat meteen die vreemde vlek checken.
Vraag de slaapconsulent van DC|Sleepfactory om advies of doe direct een slaaptest. U bent van harte welkom op de De Lairessestraat 99 in Amsterdam. Meer informatie? www.diagnostischcentrum.com of www.dcsleepfactory.nl
Dermatologie i
Sleepfactor f ry
11
Vraag aan de wetenschap
Waarom is er in België vaker smogalarm?
Vooraanstaande wetenschappers beantwoorden vragen van lezers U heeft een vraag? Ga naar www.depers.nl/vraagteken
Maarten Krol van de Universiteit Wageningen ‘Twee weken geleden was de lucht in Nederland smerig, omdat vieze lucht van het continent werd aangevoerd. Op zo’n moment kunnen we weinig doen aan de luchtkwaliteit. Het nemen van maatregelen zou de kwaliteit iets verbeteren, maar het probleem niet oplossen.’
Wat denkt de lezer?
Folkert Boersma (KNMI) en Jan Matthijsen (Planbureau voor de Leefomgeving)
‘België telt meer dieselauto’s (7080% van het verkeer, tegen 20-25% in NL). Dieselauto’s, met name de oudere, stoten meer fijnstof uit dan benzineauto’s. Daarnaast wordt voor de verwarming van huizen in België nog op grote schaal gebruikgemaakt van huisbrandolie. Sinds de ontdekking van het aardgas in Groningen is de verwarming van huizen in Nederland vrijwel exclusief op basis van aardgas, een veel schonere brandstof. Hierdoor zijn de concentraties fijnstof in België hoger.’ (Jan Wijmenga, Min. van Infrastructuur en Milieu)
‘Voor smog door ozon, stikstofdioxide en zwaveldioxide zijn er Europese alarmdrempels en moet er verplicht actie worden ondernomen. Maar er is geen Europese alarm- of informatiedrempel voor smog door fijnstof. Nederland en België hebben allebei een eigen drempel voor fijnstof. Fijnstof meet je in microgrammen deeltjes kleiner dan 10 micrometer per kubieke meter. In België is de drempelwaarde 70 μg/m3. Als dit niveau in twee opeenvolgende dagen overschreden wordt, volgen snelheidsbeperkende maatregelen. In Nederland wordt de bevolking geïnformeerd bij 200 μg/m3.’
‘Vraagteken’ wordt mogelijk gemaakt door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, de nationale wetenschapsfinancier.
Kip houdt echt van haar kuiken
Hoe de man zijn penisbotje kwijtraakte
Bristol Onderzoekers van de universiteit van Bristol (betaald door de Britse dierenbescherming) hebben vastgesteld dat een kip bezorgd is om haar kuikens. Ze konden vaststellen dat de moederkip tekenen van stress en verhoogde alertheid vertoont als haar kuiken hinder ondervindt van een windvlaag. Ook stopt ze met pikken en maakt ze bezorgde geluidjes.
Albuquerque Alle mannetjesapen hebben er een, maar de man moet het zonder doen: een penisbotje. Amerikaanse onderzoekers hebben nu ontdekt hoe dat komt. Er is een gen voor dat botje en ooit, meer dan twee miljoen jaar geleden, is de mens dat gen kwijtgeraakt. Dat is overigens niet erg: niemand weet waar dat penisbotje eigenlijk goed voor is.
Volgende week Waarom krijg je kippenvel van de angst (of van nagels over het bord)? Mail naar
[email protected].
Kangoeroe moet geheim prijsgeven Brisbane Een team van onderzoekers heeft met camera’s onderzocht hoe kangoeroes springen. De gegevens moeten antwoord geven op de vraag hoe het komt dat kangoeroes zelfs bij hoge snelheden geen pootbotten breken, en hoe ze in staat zijn zo zuinig met hun energie om te gaan. Gewone dieren vinden dat gehop namelijk zeer vermoeiend.
Meer rijst door zaaien op gunstig tijdstip
Vaak bidden helpt Tibetaanse herders
Dakar De Wageningse promovendus Michiel de Vries heeft vastgesteld dat rijstboeren in Senegal hun productie fors kunnen vergroten door op het juiste moment te zaaien. Het klimaat is er zeer variabel en boeren hebben daardoor geen zicht op het gunstigste tijdstip. De Vries heeft op proefveldjes laten zien dat februari en augustus de gunstigste tijden zijn.
Lhasa Herders in Tibet die veel bidden, verdienen meer dan herders die minder vaak bidden. Aldus de Wageningse ontwikkelingseconoom Qin Tu. Hij had verwacht dat herders die veel tijd steken in tempelbezoek minder tijd hebben om geld te verdienen, maar rijkere herders gaan vaker naar tempels. De contacten die ze er onderhouden leveren marktinformatie op.
Te veel eer
Geen leven na de tros
En nog 31 bemanningsleden...
De Duitse Autobahnen zijn geen idee van Hitler. Ze waren toen Hitler aan de macht kwam al grotendeels voltooid.
Bananen groeien niet aan bomen. ‘Bananenbomen’ zijn bundels bladeren die uit de grond komen. Eenmaal uitgebloeid, sterft de ‘boom’ af.
Fernao de Magalhaes was niet de eerste man die om de wereld zeilde. Hij werd onderweg vermoord. De eerste was zijn stuurman, Juan Delcano.
12
Met de juiste schoenen mag je gratis de social club in. ENJOY AND DO GOOD WWW.DEBETEREWERELD.NL
Koop schoenen en win een baan
Column
Hoopvolle levens
#ALIVESHOES
anavond danst Kader Abdolah op het Boekenbal. Als gevierde schrijver van het Boekenweekgeschenk. Ruim twintig jaar geleden was hij een Iraanse vluchteling, die alles op alles zette om een leven in Nederland op te bouwen. De Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF gaf hem een steuntje in de rug. Er zijn duizenden politieke vluchtelingen zoals Kader Abdolah, die hulp nodig hebben. Ook hun ‘geschreven portretten’ horen bij de Boekenweek. Zoals Khaddafi’s zondebok, het verhaal van Ashraf El-Houjouj. De medicus zat acht jaar onschuldig vast in een Libische cel op verdenking van het besmetten van baby’s met hiv. Inmiddels heeft hij met steun van het UAF zijn studie in Nederland hervat. Net zo belangrijk als studeren is de integratie. Boeken kunnen erbij helpen. Voor Abdolah waren de beslissende boeken Jip en Janneke en De donkere kamer van Damokles. Welk boek zou u Ashraf en andere vluchtelingen aanraden? Geef uw tip op www.uaf.nl.
Sneakers, art, play, communicatie en fun... Het Italiaanse ALIVESHOES is enkele weken in Nederland te beleven in de Amsterdamse ‘pop-up store’. Een ervaring die voor de koper van de felgekleurde en duurzame sneakers nog lang doorgaat, want met de aankoop begint het pas.
V
Erwin Polderman Amsterdam V
Heb je eenmaal je schoenen aan, dan registreer je je op hun website met je Facebook-account. Vanaf dat punt ben je speler in een wereldwijde game, die heel veel mooie prijzen kent: upload je foto’s en/of video’s en je ontvangt daarvoor waardering van alle andere spelers. Bij voldoende ‘credits’ kun je kiezen uit een scala van wannahaves: van schoenen en laptops tot reisjes naar de fabriek in Italië en zelfs een fulltime baan bij ALIVESHOES! Je moet het op de website van het schoenenmerk zelf even beleven, maar via GoogleEarthachtige beelden ben je zelfs op de hoogte van de whereabouts van andere spelers. Uiteraard ben je helemaal zelf in controle voor wat je privacy betreft. Dus: speel, kies en win... Spannend!
Duurzame creatie van Botticelli De schoen wordt vanuit Lemarche, de ‘schoenenvallei’ in Italië, op basis van natuurlijke materialen en een biodegradable zool met de hand gemaakt. En daarna geverfd met natuurlijke verfpigmenten in elf kleuren, inclusief zwart. De kleur wit is de pure, ongeverfde versie. De sneaker is een creatie van Luca Botticelli, inderdaad de zoon van de vermaarde Roberto Botticelli. Een paarduizend schoenen zijn door kunste-
Kees Bleichrodt is directeur van de Stichting voor VluchtelingStudenten UAF.
Een van de kunstwerken waarin ALIVESHOES zijn verwerkt.
naars wereldwijd in allerlei installaties en beeldhouwwerken gebruikt. Van elke schoen is een genummerde ‘Special Edition’ gemaakt, waarbij een originele schets van het kunstwerk aan de binnenzijde van de tong is opgenomen en het nummer op de buitenkant.
Social club Botticelli wil het sociale aspect nog verder uitdragen: de initiatiefnemer is van plan om van het hoofdkantoor in Italië een ‘social club’ te maken. Met diverse ruimten om te feesten, je eigen creativiteit te kunnen uiten, te ontspannen, te leren en workshops te kunnen volgen. Om maar wat te noemen. En uiteraard: wie de felgekleurde schoenen draagt, mag gratis naar binnen. Het concept moet volgens Botticelli daarna we-
reldwijd worden uitgerold. Op de redactie vinden wij dit initiatief waarbij mensen, kunst, mode, fun en duurzaamheid samenkomen in één schoen, geweldig spannend.
Mail en win Het wordt nog spannender, want behalve MTV mag ook De Betere Wereld 5 paar eco-sneakers weggeven! E-mail je gegevens naar alive-shoes@ debeterewereld.nl inclusief maat, geslacht en kleur en maak kans op één paar schoenen. Dan ontvang je zo spoedig mogelijk bericht. www.aliveshoes.com www.debeterewereld.nl, volg ons via Twitter: @debeterewereld of kijk op Facebook en YouTube.
%! $,, ' $%# !#( $%# %#(#)( & )# (!# (#(%'#'! $(!#%!! % &%#$% '#*
-,9<1=-6:779;,1-16,-")16;514176>79,;/-*9<13;1: =7796)5-4123-947;1-9,77976;:;))6>126-65-;--6 B<>-41/3)9)3;-9-6--6/7-,-:;9<+;<<9&120-**-6=779< --6:+01;;-9-6,-")16;5141769)6,9<78,-378;/-;13; -A-791/16-4-3):;--4>12657/-6>12<))6*1-,-6=779--6 :8-+;)+<4)194)/-8912:
+%&# '& %! #
#& "+01;;-9-6,-")16;5141769)6,9<!7*126977,=)634-<9 5-;--6*9<16-9)6,%-94-1,-4123-.9<1;1/-/-<9=)69128977, A>)9;.9<1;%744-16;-6:-))9,:-:5))35-;1589-::1-:=)6 8),,-6:;7-4-6-6;9<..-4%-94-1,-4123-4)6/--639)+0;- ).,97635-;=--4.9<1; 5))6,-6912816/789)6:-13-607<; 1:-67<;-144-)<0C;-)<
% )!# -4-=-9;12,*12*-:;-4416/5-;,-76,-9:;))6,-*761:
>-93,)/-6-=-9;12,*12*-:;-4416/=1)76A->-*>163-41: >-93,)/-6%)6).=1-9,7A-6*-;))4;</--6=-9A-6,37:;-6 12516,-9,)6=1-9,7A-6,9))/;<E*12 12=9)/-67=-9<>*-:;-4416/3<6;<*-44-65-;,- 4)6;-6:-9=1+-78;-4-.776<55-9 E 8-9/-:89-3-;1:0-4)):61-;57/-4123<>*-:;-4416/ ;-4-.761:+07.8-9-5)14,779;-/-=-6
1-9*12*-:;-413 '''))6;)4?,7A-6B-::-60C;-)<)/)9,--44-=<-")16;5141769)6,9<D E8-9B-: %!##!"
%!
%
!" "#
#"
# !##$ 1-9*125)+0;1/13<+3-977 )@5-6;"-9=1+-7517=&-/-6-91-<>:-,1)% --65)41/0-;=-9:+0<4,1/,-*-,9)/).;-:+0912=-6
,=1-:8912:E
)#$"#$-
!! # ";<<9,-=744-,1/16*4734-;;-9:16/-=<4,-*7616--6-6=-4786))9&-*>163-47== (&126-6 7:;*<: #14*<9/
"#$ (( +);-/791->126-6
13
in business Marks Soort Mensen; door Mark Koster, Maarten Bloem en Persis Bekkering
Column Mark Leenards
Chinese blingbling
eder jaar als Forbes de lijst van de grootste rijken der aarde publiceert brengt dit weer veel teweeg. Allereerst omdat de enorme bedragen altijd tot te verbeelding blijven spreken en mensen aansporen tot berekeningen van hoeveel Bill Gates per minuut verdient als hij ligt te slapen (het antwoord daarop is ‘niets’, want ’s nachts bewegen zijn aandelen Microsoft niet). Daarnaast geeft de miljardairslijst altijd vrij precies de ontwikkelingen in de wereldwijde economie aan, weliswaar met enige vertraging. Zo stond de lijst tien jaar geleden vol met internetmiljardairs, van wie er nog steeds best veel over zijn overigens. Nu valt vooral de stijging van het aantal Chinese miljardairs op. In 2008 bedroeg het aandeel van de Chinese ultrarijken in de Forbes-ranglijst 84 miljard dollar. Dit jaar is dat 230 miljard, oftewel het drievoudige. Het aantal Chinezen op de lijst verdubbelde in één jaar tot 115. Dat is overigens nog altijd een stuk minder dan het aantal Amerikanen op de lijst (412). Ook de plaats van de rijkste Chinees, Baidu-oprichter Robin Li, op plaats 95, weerspiegelt niet de toenemende macht van China. Een belangrijk gegeven dat vaak over het hoofd gezien
I
wordt is de manier waarop de Chinese miljardairs hun geld hebben verdiend en in welke sectoren. Dat is namelijk vrij divers, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Russische oliebaronnen en de Europese erfgenamen van familiebedrijven. Chinese miljardairs behoren tot de meest ondernemende en hebben hun geld vooral het afgelopen decennium verdiend. De kapitalistische instelling en de enorme (niet geheel ontgonnen) afzetmarkt maakt de Chinese nouveau riche gevaarlijke concurrenten voor de bejaarde Amerikaanse miljardairs die hun geld in steeds grotere mate weggeven aan goede doelen. Het zal mij dan ook niet verbazen als de Forbes-ranglijst over een jaar of vijf wordt gedomineerd door Chinese blingbling. Geen stijf gala maar een night life event voor het goede doel. ASTRID VAN STERKENBURG
Beggars banquet met ballen in Amsterdamse Gashouder Mark Leenards is fondsmanager van het SBS Global Equity Fund.
#Goededoelenfeest
‘Sint’ van Dick Maas naar festival Tribeca
Levendige handel in China: lege wijnflessen
Eric Smit Amsterdam
New York De komische horrorfilm Sint van regisseur Dick Maas is geselecteerd voor het prestigieuze Tribeca Filmfestival in New York. De productie wordt eind april vertoond in het Cinemaniaprogramma, een selectie van acht internationale genrefilms die ‘de creatieve grenzen verleggen’, zo meldt het festival.
Beijing Ook in China lusten ze een wijntje. Het wijnproeven aldaar eindigt vaak met het stukslaan van de flessen, maar niet altijd. Er is zelfs een levendige handel in lege flessen ontstaan, zo meldt CNN. De lege flessen gaan er soms voor wel duizend dollar weg en worden later, gevuld met goedkopere wijn, opnieuw verkocht.
Goededoelenfeestjes zijn vaak dodelijk saai. Dames op leeftijd in avondjurken met gerimpelde heren in smokings betalen doorgaans grof geld voor een plekje aan een met wit damast beklede tafel. Als het goed is bieden ze vervolgens mee in een veiling en tussen de liflafjes door worden ze onbarmhartig blootgesteld aan de ‘muzikale omlijsting’. Olaf van den Berg en Bas Frenkel Frank van evenementenbureau Hadimassa meenden dat vooral het jongere deel van ‘vorkje prikkend Nederland’ toe was aan iets anders. De twee mannen hoorden regelmatig klach-
Tweet van de dag
Denk dat er alweer diverse tvproducenten likkebaardend de help-Japan show zitten te bedenken. Dé kans voor weggezakte bn-ers weer. Kasper van Kooten is net afgewezen als stemmetje voor een tekenfilm en daarom een beetje zuur vandaag.
Geld ophalen voor een kinderziekenhuis nieuwe stijl: ‘Het is goed te combineren met het ‘Sensation gevoel’.’
V
ten over de stijve gala’s. Ze fantaseerden over een ‘night life event’ en zette dat om in daden. Zaterdag organiseerde ze in samenwerking met partyconcern ID&T een inzamelingsactie voor het Emma Kinderziekenhuis in Amsterdam. Van den Berg: ‘Geld ophalen voor een goed is goed te combineren met het ‘Sensation gevoel’.’ De Gashouder op het terrein van de Amsterdamse Westergasfabriek was omgebouwd tot nachtclub. Geen tafels maar loges (à raison 7.500 euro) en op het menu geen slappe hapjes. De receptuur voor de inzamelingsactie bevatte champagne met sterke drank aangevuld met hardrock en techno. Emma’s Amazing Fun(d) Raising Show was dus een beggars banquet met ballen te noemen. Op de veiling werd onder andere een vlucht in een straaljager, een compleet verzorgd feest in nachtclub Jimmy Woo en – hoe schattig – een
bankje in het Vondelpark aangeboden. Tientallen miljonairs – variërend van bestsellerschrijfster Saskia Noort tot ondernemer Fokke – Suit Supply – de Jong – konden vanuit hun loges met een lichtgevende sabel zwaaien en zo onder toeziend oog van de veilingmeester een gevecht aangaan. De tienduizenden euro’s vlogen daarbij in het rond. Organisator Olaf van den Berg blikt tevreden terug. ‘De totale opbrengst van de veiling kwam uit op 277.000 euro en dat was meer dan we hadden verwacht.’ Het ingezamelde geld wordt besteed aan zaken die niet door de overheid worden gefinancierd. ‘Mensen zitten in het ziekenhuis op tuinstoelen naast hun doodzieke kinderen, dat gaan we nu echt veranderen.’ Van den Berg had ook nog iets geleerd: ‘Je kunt beter geen fundraiser tijdens de jaarlijkse vastgoedbeurs in Cannes houden.’
Persis Hilton Jeroen de Kreek
‘Jort is ook niet goed. Het is de media.’
Gooische Vrouwen film breekt records
Miljonairs voelen zich niet rijk genoeg
Het nieuwste mediagekkie heet Jeroen de Kreek. Hij stalkt Jort Kelder en Balkenende en wordt door het CIDI aangeklaagd wegens antisemitisme. ‘Het is de media. De media, ja.’
Amsterdam Gooische Vrouwen blijkt een hit in de bioscoopzalen. De film heeft met een opbrengst van bijna 1,7 miljoen euro het beste openingsweekend beleefd van een Nederlandse productie. Het vorige record stond op naam van New kids turbo! Na een dag was de film ook al Gouden Film, er kwamen 100.000 bezoekers op af. Ook dat is een record.
New York Hoeveel geld heb je nodig om je echt rijk te voelen? Dat wilden de onderzoekers van Fidelity Investments uitzoeken. Die ondervroegen duizend miljonairs over hun rijkdomemoties; allen hebben een vermogen van 3,5 miljoen dollar. Ongeveer de helft stelde zich ‘niet rijk te voelen’ en te denken dat dit gevoel pas kwam als ze 7,5 miljoen hebben.
Hij zou een antisemiet zijn die minister Uri Rosenthal verkettert vanwege zijn zionistische achtergrond, hij zou Jort Kelder zo vaak en zo agressief mailen dat het tv-streeppak hem nu aangeeft. ‘Allemaal niet waar!’, zegt Jeroen de Kreek, de vermeende zionisten-hatende stalker. ‘Het is een schande!’ De jurist van de website www.jeroendekreek.nl (hij pleit voor een zakenkabinet en voert als slogan ‘JDK for
president’) is zich van geen kwaad bewust, zegt hij (enigszins geagiteerd) aan Persis Hilton. ‘Ik zou een antisemiet zijn. Ja zou!’, zegt de man die al eens eerder ANP werd vervolgd wegens stalking van Balkenende. Een gedeponeerde aanklacht van het CIDI, een vereniging die alarm slaat bij anti-joodse uitlatingen, raakt hem niet. Sterker: hij slaat gewoon terug. ‘Ik wil er best iets over zeggen - ik ben trouwens net met een laken over mijn
hoofd geïnterviewd door Powned, want ik wil niet in beeld. Ik vind het een grove schande, omdat het afleidt van de echte problemen. Herzog, (voormalig president van Israël) wist dat joden ook kritisch mochten zijn.’ Wat bedoelde hij? En dat van Jort? ‘Jort is ook niet goed. Het is de media. Jij bent van De Pers. Wist jij dat Arnold Karskens samenwerkt met oorlogsmisdadigers? Als ik hem daarop aanspreek, wordt hij kwaad.’ We begrepen er niks van, maar het onsamenhangende geratel ging door als een mitrailleursalvo in de nacht. Jeroen, blijf waar je zit. Verroer je niet. We komen je halen. Alles komt goed!
Soderbergh kapt ermee
Biebergroupies infiltreren
Mackenbach Mysterie
Steven Soderbergh heeft het filmen wel gezien, zo verklapt hij in een interview. De befaamde regisseur maakt nog twee films en dan is het over.
Tijdens een tripje naar Liverpool wisten twee als kamermeiden vermomde tieners de hotelkamer van Justin Bieber binnen te dringen.
Ralf Mackenbach vloog dit weekend uit Sterren dansen op het IJs. Moeder geloofde het niet en wilde een onderzoek, maar het blijkt volledig terecht.
14
MsM
#Interview Een 16-jarige gymnasiast valt
Albert Heijn aan met een fietskoeriersbedrijf dat biologische producten aan huis bezorgt: Thijl. ‘Ik ben fan van Richard Branson.’
Ik ga niet rood staan, dat kost alleen maar geld. Thijl Klerkx Ondernemer
Thijl creëert de nieuwe Albert
Mark Koster Amsterdam V
Rosa, het veertienjarige zusje dat even in de keuken verschijnt voor een huiswerk-versnapering, trekt haar wenkbrauw pesterig-verveeld naar boven. ‘Ze heeft dit verhaal al twintig keer gehoord’, zegt Thijl Klerkx (16) met enige zelfspot. De jonge ondernemer, die al eens optrad in het programma Bij Ons in de BV, pr-kolommen scoorde in De Telegraaf, de Volkskrant en Trouw, begint al seniore trekjes te vertonen. De Amsterdamse gymnasiast, die met zijn bakfiets biologische producten aan huis bezorgt, heeft 75 minuten uitgetrokken voor zijn verhaal, want daarna roept school weer. ‘Dat heeft nog steeds prioriteit’, zegt hij. Ondanks dat topondernemers Richard Branson, Steve Jobs en Bill Gates ambitieuze drop-outs waren, is deze tiener ervan overtuigd dat hij toch maar een diploma moet halen in de economie of de bedrijfskunde. ‘Dat is wel de bedoeling’, zegt hij nu toch licht-weifelend. ‘Ik hoef niet voor een acht of een negen te gaan van mijn ouders, maar moet het wel afmaken. Mijn zusje is veel beter. Als ik klaar ben met mijn huiswerk, ga ik al snel verder broeden. Branson is een voorbeeld voor me. Hij heeft verschillende bedrijven die toch aan elkaar gelinkt zijn met een bepaald bedrijfs-DNA.’
Meer uren maken Het ondernemersjong, dat al op zijn achtste een bedrijf wilde starten, staat aan de vooravond van grote beslissingen. De bakfiets, die nu alleen op maandagen en donderdagen door de stad toert, moet meer uren gaan maken, vindt hij. ‘Als het even kan wil ik gaan uitbreiden naar andere steden.’ Multi-investeerder Annemarie van Gaal, die hem 3000 euro renteloos leende om ‘Thijl’ te kunnen starten, zou hem (Annemarie, help die jongen nou nog eens een beetje!) nog verder kunnen brengen met bijvoorbeeld de financiering van een vriezer, want Klerkx krijgt steeds meer vragen om ook ijs te vervoeren naar zijn klantenbestand. ‘Ja, dat zou wel lekker zijn: een vrieskistje. Ik heb een deal met Australian, maar dan moet het niet te warm zijn hè‘, zegt hij. Maar geen nood, rekent hij hardop: ‘Dat geld heb ik zelf ook wel liggen.’ Hij denkt in tientjes en twintig euro nettowinst. Per maand houdt hij een paar honderd euro over en dat al weer een fiks aantal maanden. Zijn klanten, waaronder restaurantensite Iens, ‘vier andere grote bedrijven’ en een kleine vijftig particulieren, zijn de moderne consumenten die biologisch en duurzaam bereid voedsel verkiezen boven de snelle supermarkt-vliegdienst Albert. ‘Of ik de duurzame Albert Heijn ben? Het gaat wat ver om dat te claimen’, zegt hij diplomatiek. ‘Maar het is wel een doelstelling. Je hoeft niet per se de
Amsterdammer Thijl Klerkx: ‘Als het even kan wil ik gaan uitbreiden naar andere steden.’ FOTO’S: FRANK GROELIKEN
Bakfiets
Thijl bezorgdienst Sommige mensen ondernemen al in de wieg. Thijl Klerkx had zijn eerste businessplan al op zijn 8e. Op zijn 14e wilde hij al beginnen met een concurrent van Albert, maar dat was al te dol. ‘Ik moest bier rondbrengen, maar dat mocht ik zelf nog niet drinken.’ Nu fietst hij biologische producten rond in zijn bakfiets.
wereld te verbeteren, maar je kunt wel nadenken wat je eet.’ Zijn concept is geïnspireerd op Fresh-Direct, de koeriersdienst in New York die biologische producten aflevert aan tijdarme yuppen. Hij begon een jaar geleden en heeft inmiddels een boekhouder en een student in dienst die hem bijstaan, als hij niet kan, vanwege schoolverplichtingen. Klerkx – die geen ambitie zegt te hebben om in de Quote 500 te komen (‘maar je moet wel winst maken als ondernemer natuurlijk’) levert inmiddels 1.500 producten, ‘tot en met milieuvriendelijk wc-papier aan toe’, promoot hij. Met Odin, een webwinkel, heeft hij een goede deal gesloten. De inter-
netgroothandel levert de producten die hij weer voor 5 euro komt langsbrengen. De in kratjes ingepakte spullen van Odin haalt hij op bij een groothandel aan het Amsterdamse Hugo de Grootplein, vlak bij de ouderlijke woning in West.
Eerst betalen Uitgaven heeft hij nauwelijks. Hij betaalt 50 euro opslag voor zijn bakfiets, die buiten staat, en 50 euro voor het gebruik van een pin-automaat. Knijpt ogen slimpjes dicht: ‘Ik zorg er voor dat mijn klanten eerst betalen, voordat ik zelf afreken met mijn leverancier. Mijn cashflow is positief’, zegt hij. Dan droog: ‘Ik ga niet rood staan, dat kost alleen maar geld.’
Zijn moeder ziet alles met enige argwaan aan. Om kwart over twee is het echt klaar met het gesprek! Thijl weet het. De jongen, die aangeeft soms ‘echt nog wel wat te drinken op zaterdagavond’, heeft zijn ouders al aan het werk gezet. ‘Ik zat met school in Rome toen ik niemand meer had om mij te vervangen. Normaal gesproken hielp een klasgenoot me, maar die was met mij op reis. Toen reden mijn vader en moeder.’ Hij werkt nu aan zijn eigen webwinkel. Tot die tijd moet hij zijn zaak runnen met partners. Gelukkig heeft hij een trouwe klandizie. Met lachje: ‘Mijn ouders bestellen af en toe ook wat. Ze investeren indirect in me. Dat krijgen ze later wel terug.’
Usher-sekstape in omloop
Hereafter nu even niet
Madonna-stalker uit Polen
In Hollywood wordt een sekstape van Usher rondgeshopt. Hij zou een of twee jaar geleden bij een auto-inbraak gejat zijn.
De film van Clint Eastwood opent met een felrealistische tsunami. Daarom wordt hij voorlopig teruggetrokken uit Japanse bioscopen.
Een Poolse jongen heeft ingebroken in het huis van Madonna te Londen. Dat is vrij pijnlijk, want ze wordt goed bewaakt. De ‘fan’ is opgepakt.
Ik heb geprobeerd de droom van mijn familie te realiseren.
Uit & thuis Lezen
Kader Abolah Bestsellerauteur
15
Boekrecensie Brieven van Henrik Ibsen
Theaterreus in brievenbundeling Arjan Terpstra V
enrik Ibsen, voor wie hem niet kent, is een theaterreus. In de topdrie van belangrijkste toneelschrijvers heb je Shakespeare en Ibsen, en dat was het. Waarom? De Noor, die leefde van 1828 tot 1909, is in zijn eentje verantwoordelijk voor het moderne van modern theater. Acteurs die van A tot Z hun teksten instuderen en zich diepgaand inleven in de psychologie van hun personage? Ibsen. Realisme op de podia? Ibsen. ‘De illusie die ik (op toneel) wilde scheppen, was die van de werkelijkheid’, schrijft hij in 1874 aan een vriend, ver voor iemand doorhad hoe diep dat idee in de kunstwereld in zou grijpen. Het citaat is afkomstig uit een bundeling van Ibsens brieven, De zomer beschrijf je het beste op een winterdag (Arbeiderspers). Bij specialisten is de inhoud goed bekend (Ibsens brieven zijn op internet beschikbaar, in het Noors); voor het brede Nederlandse publiek is dit boek in de onvolprezen Privé-domeinreeks een sterke introductie op de persoon achter de toneelschrijver. Door de brieven (en de begeleidende teksten) krijg je een beeld van Ibsen en zijn tijd, het theater in al zijn aspecten en de langzame opmars van het modernisme in de podiumkunsten. Een deel van Ibsens observaties leg je
H
met een glimlach terzijde, omdat ze tot het verleden behoren. Zijn aandringen op acteurs die bij de première van een stuk de tekst uit hun hoofd kennen (!) is hilarisch: dat half verscholen souffleurs teksten aan de acteurs voorzegden was een breed geaccepteerd verschijnsel. Maar andere dingen zijn onverminderd relevant, zoals Ibsens opmerkingen over kleinburgerlijkheid. ‘In Noorwegen bekommert men zich niet zozeer om de vrijheid, alswel om vrijheden, een paar meer of minder, al naar gelang het partijstandpunt. Ook treft het onvolwassene, het kleinburgerlijke in de openbare discussie mij hoogst pijnlijk. De voornaamheid van geest lijkt uit Noorwegen te verdwijnen.’
Henrik Ibsen De zomer beschrijf je het beste op een winterdag. Brieven. Prachtige brievenbundel van groot toneelschrijver.
Kader Abdolah, de bekendste Pers van Nederland.
Het toneelstuk was beter (TGA speelt Spoken!!).
Grunberg als levende schrijver in archief
Primeur boek Alain de Botton voor Nederland
Amsterdam Arnon Grunberg heeft een ‘levend archief’ gekregen in de Amsterdamse Universiteitsbibliotheek. De afdeling Bijzondere Collecties verzamelt vanaf heden alles wat met Grunbergs schrijverschap te maken heeft. De eerste inleg komt van fan en verzamelaar Jos Wuijts, die al jaren met Grunberg correspondeert en zijn complete bibliografie bijhoudt.
Amsterdam Religie voor Atheïsten, een nieuwe titel van de populaire Brits-Zwitserse filosoof-auteur Alain de Botton, zal in juni eerst in het Nederlands verschijnen en pas in januari 2012 in het Engels uitkomen. Uitgeverij Atlas heeft daarmee een wereldprimeur. De Botton schreef meerdere filosofische werken, waarbij hij helder het dagelijks leven ontleedt.
111 Cijfer
MERLIJN DOOMERNIK
4 redenen waarom iedereen van Kader Abdolah houdt 2 Succesverhaal
#Boekenweek
Nu hij het Boekenweekgeschenk heeft geschreven, behoort Kader Abdolah definitief tot de populairste schrijvers van Nederland. Dirk Koppes Amsterdam V
‘Ik kus dit boek’, roept de bekendste Pers van Nederland als hij het eerste exemplaar van zijn Boekenweekgeschenk De kraai ontvangt. Het is een hommage aan de Hollandse Republiek der Letteren geworden. Vier redenen voor zijn populariteit:
Titels Zoveel boeken zijn er dit jaar door de uitgeverijen ingediend voor de Gouden Strop 2011, de jaarlijkse prijs voor het beste thrillerboek.
Boekenweek kent geen open einde meer
Rushdie doet popcultuur VS op televisie
Amsterdam Voor het eerst dit jaar kent de Boekenweek een Grande Finale. Denk niet aan bubbels en dronken schrijvers; deze finale zal op 27 maart ‘s ochtends plaatsvinden in het Koninklijk Theater Carré. De Boekenweek stond uiteraard al bekend om de grootse opening met het Boekenbal, maar zal nu dus ook in stijl worden afgesloten.
New York Salman Rushdie schrijft volgens Amerikaanse websites aan een serie voor de zender Showtime. Next people zou gaan over Amerikaanse popcultuur. De betaalzender Showtime is bekend van kwaliteitsdrama als Californication en Nurse Jackie. Rushdie, de Brits-Indiase schrijver van De duivelsverzen, woont afwisselend in Londen en New York.
1 Mission Statement Kader Abdolah is al jaren een topattractie in het lezingencircuit en een geliefd spreker bij leesclubs in den lande. In zijn toespraken in onvergelijkbaar Kaderiaans Nederlands laat hij merken een man met een missie te zijn. Als politiek vluchteling wil hij zich niet de mond laten snoeren door het Iraanse regime. Elk boek van hem dat de winkels haalt, betekent een overwinning van de vrijheid van meningsuiting. Dus als hij gevraagd wordt tussendoor een extra novelle voor de Boekenweek te schrijven, dan doet Abdolah dat. Hoe meer boeken, hoe beter.
Niet voor niets wijzigde Ruud Lubbers acuut zijn dagschema om Abdolah het eerste Boekenweekgeschenk uit te reiken. Kader mag je gerust een van de grootste succesverhalen noemen van de stichting voor vluchteling-studenten UAF (Lubbers is bestuursvoorzitter): in 1988 vluchtte de natuurkundige uit Iran, omdat hij zich tegen het bewind van de sjah en later dat van de ayatollahs had verzet. Vanuit Delft begon met zijn debuut De adelaars zijn zegetocht in de vaderlandse letteren. Ettelijke literatuurprijzen en een ridderorde verder, bewijst Abdolahs levensverhaal dat vluchtelingen succesvol kunnen zijn in ons land, hij geeft ons een goed gevoel over onszelf.
3 Dankbaarheid Abdolah steekt zijn dankbaarheid jegens het Nederlandse volk, de taal en de literatuur niet onder stoelen of banken. Overigens wilde hij eigenlijk vanuit Iran naar Moskou vluchten – naar de communistische heilstaat – maar kon hij dat niet betalen. Het werd Schiphol. Eenmaal hier verdiepte hij zich in Jip en Janneke, W.F. Hermans, en Multatuli. Deze bewondering van ons nationaal literaire erf-
goed verwerkte hij in het boekenweekgeschenk De Kraai, waarin een Perzische koffieverkoper (wonend op Lauriergracht no. 37) schrijver wil worden en de Nederlandse literatuur doorworstelt. Een immigrant die integreert tot hij er bij neervalt.
4 Voorspelbaarheid Abdolah herhaalt in De kraai doodleuk het verhaal van zijn roman Spijkerschrift, waar hij ook Slauerhoff, Kopland en Multatuli citeerde. Ook nu weer het verhaal van een vlucht, de ondergrondse partij, de integratie. Maar dan in 91 pagina’s. In zijn deze week verschenen roman De Koning herhaalt Abdolah grosso modo zijn succesroman Het huis van de moskee (300.000 exemplaren verkocht), waarin de geschiedenis van Iran werd verteld ten tijde van de ondergang van de monarchie en de opkomst van de ayatollahs. In De Koning een vergelijkbaar verhaal over de autocratische heerser sjah Naser (1848-1896), die zich verzet tegen westerse invloeden als de trein en de telegraaf en vooral tegen de democratie. De Koning mist de impact van Het huis, maar is door Abdolahs herkenbare duidelijke schrijfstijl bij voorbaat een nieuwe bestseller. Want iedereen houdt van Kader.
Wat vond jij, schat?
Nooit genoeg
Schuld en boete
Bibliotherapie is goed voor je relatie, schrijft The Independent. Samen hetzelfde boek lezen geeft je iets om over te praten, is het idee.
Boekenweek: Cultura24 zendt de hele week schrijversportretten uit, vanwege het thema: Geschreven Portretten.
Een Australische matroos heeft na dertig jaar een boek teruggegeven aan een Engelse bibliotheek. De boete werd kwijtgescholden.
France 2011 - 3D : Mécanique Générale, Baptiste Massé.
Ik chipte en liep tegen een gesloten deurtje aan.
Uit & thuis
Allard van Gent
WIN! DEZE WEEK:
ZWEEDS RAADSEL: registratietoestel hondenras
knielbankje
aarde
sterretje
Noach
boom
4
1
5 straat (Fr.)
6 3x t.w.v. 229,- (All-in arrangement) rivier in Duitsland
Het arrangement voor 2 personen bestaat uit: 2 x hotel-overnachting met keuze uit een 3- of 4-sterren Fletcher hotel, 2 x uitgebreid ontbijtbuffet, 2 x 4-gangen diner in een 3-sterren hotel óf 1 x 4-gangen diner in een 4-sterren hotel. In bepaalde periodes kan het zijn dat hotels een extra toeslag vragen of dat sommige hotels niet boekbaar zijn.
3 trotse houding normaal laagwater
blut concertgebouw
muzieknoot persoonlijk vnw. Franse landstreek
3
4
5
6
Cryptogram
3 8 6 7 4 2 1 5 9
1 4 7 5 9 8 6 3 2
5 9 2 6 1 3 7 8 4
7 3 8 2 6 5 4 9 1
6 2 1 9 8 4 5 7 3
4 5 9 3 7 1 8 2 6
2 7 4 8 3 6 9 1 5
T&O
8 1 3 4 5 9 2 6 7
9 6 5 1 2 7 3 4 8
OPLOSSINGEN
Sudoku (vorige week dinsdag)
Quizted is het gezelligste puzzelblad van Nederland met de meeste prijzen. Dit prijspuzzelblad heeft een grote variatie aan puzzels en u maakt elke vier weken kans op een van vele prijzen.
2
ZO DOET U MEE Om kans te maken op dag- of weekprijs belt u de gevonden cijfercombinatie uit de vakjes ABC door naar 09095010703 (€ 0,60 p.g.). Of SMS “PERS -spatie- oplossing” naar
3553 (€ 0,60 p.o.b. excl. de kosten voor het gebruik van uw mobiele telefoon). De lijst met winnaars staat op www.puzzelland.com/depers
CRYPTOGRAM Horizontaal: 1. Neergeslagen op de wijze van een beer (5); 3. Vorstelijke verlichting (9); 8. Muzikaal gebalk achter je slee (4); 9. Eindeloze cursussen in België (5); 12. Een schreeuw van armoede? (9); 13. Directeur van een leasemaatschappij? (8). Verticaal: 1. Kraaien die niet op de been blijven (7); 2. De paleispredikant werkt als gids (5); 4. Muzikale schuiver (2); 5. Hierin leven is geen leven (7); 6. Mijn Spaanse noot (2); 7. Vader is als doopvader een flauwe vent (7); 10. Jaloezie in een vreemde winkel (5); 11. Hoorbaar merken van bomen (5).
BEL 0909-5010701 OF SMS NAAR: 3553
2 4 6 1 5 3 3 1 5 6 2 4
2
Een halfjaarabonnement op Quizted.
1
WIN! VANDAAG:
Zweeds raadsel
Mini-sudoku 6 2 3 5 4 1 4 5 1 2 3 6 5 6 4 3 1 2 1 3 2 4 6 5
knoeiwerk
Lezerscolumn Allard van Gent
Voor 3 winnaars twee nachten in hotel De Burghoeve (Valkenburg) of een van de andere 46 Fletcher hotels in Nederland naar keuze. Bekijk alle hotels op www.fletcher.nl
begeerte
onderzoeker
SUDOKU 1
2 © Puzzelland/ Leen Groeneveld
3
4
5
6
7
8 9
10
11
12
13
17
1
7 3 6 8 7 9 1 3 2 5 8 4 7 9 6 2 B 5 9 4 6 8 5 2 1 6 3 7 C
8
A
SPEEL ONLINE EN WIN! www.puzzelland.com/depers
A
5 9 6
B
Kafka’s kijkdoos
oe is het vandaag de dag met de burger in Nederland gesteld? Die vraag stelde ik mezelf vandaag. Per slot van rekening ben ik een burger in Nederland. Ik kijk even naar de dag van vandaag. Vanochtend probeerde ik bij station Holendrecht langs het deurtje met de chipkaartcontrole te komen. Ik chipte en liep tegen een gesloten deurtje aan. Op dat moment ging het deurtje naast mij wel open. Gelukkig was er nog een burger naast me die ook chipte en daardoor mijn deurtje openmaakte. Zij wilde door mijn deurtje maar zag dat ik haar deurtje had geopend. Snapt u het nog? Maakt niet uit. Vanaf Amsterdam Centraal nam ik samen met tientallen burgers de trein naar Apeldoorn. Vanaf dat station liep ik naar mijn auto op het parkeerterrein. Uit ervaring weet ik dat er voor de slagboom altijd een auto stilstaat. Daarin zit altijd iemand die uit het raampje hangt en spreekt met een medewerker van de hulpdienst. Ik keek dan ook niet vreemd op toen ik mijn P+R kortingskaart in het apparaat stak en de mededeling ‘Niet mogelijk’ verscheen. Na drie keer proberen lag mijn vinger al op de helpknop.
H
‘Goedemiddag, wat kan ik voor u doen?’ ‘Ik doe de kortingskaart in de automaat en lees ‘niet mogelijk’.’ ‘Mijnheer, u zult het niet geloven, maar dat is een vertaalfout in de software. Als er staat ‘niet mogelijk’, dan doet ie het gewoon.’ Ik keek verbaasd naar de stoel naast me, ook al zat er niemand op. ‘Mijnheer, bent u er nog?’ ‘Ja, ja’, zei ik en deed mijn pinpas erin. Het werkte. ‘Maar als het betalen nu echt niet mogelijk is, staat er dan ‘mogelijk’?’ ‘Prettige dag’, mijnheer. ‘Zegt u?’ ‘Piep-piep-piep.’ De slagboom opende zich en opeens wist ik hoe je je als burger in Nederland soms voelt. Alsof je in een kijkdoos leeft, waarin allerlei merkwaardige dingen gebeuren. Kafka’s kijkdoos, dat was het antwoord.
Uw column in De Pers? Stuur uw pennevrucht (maximaal 350 woorden) naar mijncolumn@ depers.nl
Het weer Vandaag en morgen
Dagen beginnen bewolkt C
Selectie geplande OV-verstoringen: Vianen (bus) 17 en 18 maart: Arrivalijnen 81, 85, 90 en 387. Halte Busstation Lekbrug Oost vervallen. Leiden (bus) 17 maart: Connexxionlijnen 14, 39 en 48. Halten Cornelis Schuytlaan en Sweelincklaan vervallen. Amsterdam (bus) Vandaag:GVBlijnen 33 en 38. Halten Bakkerswaal, J.H. van Heeksweg en Mariendaal vervallen.
Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl
Een uitgave van Mountain Media BV Adres Anthony Fokkerweg 61 - 3 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
Sales
[email protected] 088-0138801 Marketing
[email protected] Oprichter Cornelis van den Berg
Website www.depers.nl
Uitgever Ben Rogmans
Redactie
[email protected] 020-3460550
Hoofdredactie Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst
Distributie
[email protected] 088-0131830
Art direction Koos Jeremiasse
Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren.
Door Peter Koch ©Comichouse Oosterbeek
Vandaag
Morgen
De dag begint met bewolking. In de middag klaart het op en breekt in het midden en zuiden de zon door. De temperatuur stijgt tot 16 graden. Op de Wadden wordt de 10 graden amper gehaald. Daar staat een vrij krachtige oostenwind.
In het noorden is er veel bewolking. In het zuiden is er meer ruimte voor de zon. De wind draait naar het noordoosten. In het noorden wordt het 8 graden, in het zuiden kan het 13 graden worden. De dagen daarna is er meer bewolking.
18
Cadel is als wijn, wordt beter naarmate hij ouder wordt. John Lelangue over kopman Cadel Evans.
FC Twente en Boschker Almere City FC ontslaat hebben elkaar nog nodig trainer Henk Wisman
Evans moet in korte tijd tot volle wasdom komen
Enschede Veertig is Sander Boschker inmiddels. Maar de reservedoelman van FC Twente is nog niet uitgekeken op de voetbalsport. Integendeel. Gisteren verlengde Boschker zijn contract bij de regerend landskampioen met één seizoen tot de zomer van 2012. ‘Omdat het voetbal nog veel te leuk is, heb ik geen moment gedacht om te stoppen.’
Almere De nood is hoog voor Almere City FC. De club bezet de laatste plaats in de eerste divisie en degradatie naar de topklasse dreigt. Dus wat doet het bestuur? Precies, de trainer ontslaan. Na de 4-0 nederlaag in Leeuwarden gooide Almere City Henk Wisman gisteren op straat. De club zoekt nog naar een geschikte opvolger voor de geboren Amsterdammer.
Van Geel wil Castaignos huren van Inter
Voor Wenger is Van der Sar onvervangbaar
Redactie sport Amsterdam
Rotterdam Luc Castaignos ziet het helemaal voor zich. Voetballen met Wesley Sneijder en Samuel Eto’o. De Feyenoord-spits rondde onlangs zijn transfer naar Internazionale af. Maar als het aan technisch directeur Martin van Geel ligt, speelt Castaignos nog een jaar op huurbasis voor Feyenoord. ‘Ik vind het een serieuze optie een poging bij hem te wagen.’
Londen Nog maar een veer in het achterwerk van Edwin van der Sar dan. Arsenal-coach Arsène Wenger denkt dat Manchester United problemen krijgt onder de lat, nu de oud-international stopt. ‘Ik denk dat ze geen betere doelman gaan vinden. Edwin is een geweldige doelman en heeft bovendien een hoop ervaring. Vooral die ervaring is erg belangrijk op topniveau.’
Het was even wachten op zijn eerste officiële wedstrijd van het seizoen. Robert Gesink reed al in Oman, Alberto Contador in de Algarve. Maar Cadel Evans begon slechts anderhalve week geleden aan zijn wielerjaar met de Giro di Friuli, een anonieme eendagswedstrijd in Italië. Het maakt allemaal deel uit van het grote Tour-plan van de Australiër. Voor Evans dit jaar geen Giro d’Italia. Veel te uitputtend. Met slechts 32 wedstrijddagen in de benen wil hij in juli aan de start van de Tour de France verschijnen. John Lelangue – directeur sportief van BMC – noemt het de sleutel tot succes. ‘Het belangrijkste is dat hij in juli fris is. Cadel is als goede wijn, hij wordt beter naarmate hij ouder wordt. Cadel is altijd gemotiveerd en in een perfecte conditie.’
Citaat
‘Het stemt me niet vrolijk dat Louis van Gaal waarschijnlijk vertrekt. Met zijn zienswijze en karakter heeft hij structuur gekregen in het elftal.’ Franz Beckenbauer De erevoorzitter over het vertrek van Van Gaal.
Pijnlijke schouder maakt Kim Clijsters voorzichtig
Wereldkampioen blijft Red Bull trouw
Indian Wells Problemen voor Kim Clijsters. De Belgische tennisster won in januari de Australian Open, maar behalve een flinke som prijzengeld resulteerde dat toernooi ook in een pijnlijke schouder. Sindsdien speelt Clijsters met pijnstillers. ‘Een partij spelen gaat nog wel. Maar als ik ook intensief train wordt het allemaal te veel. Ik moet oppassen.’
Milton Keynes Coureur Sebastian Vettel (23) heeft zijn contract bij Red Bull met twee jaar verlengd. De jonge Duitser rijdt al sinds 1998 voor de renstal met de rode stier. Eerst als talent in het opleidingsprogramma en sinds 2007 als volwaardig Formule 1-coureur. Vorig jaar kroonde hij zich tot de jongste wereldkampioen ooit in de koningsklasse.
Die eerste stem is binnen
#Uitgekleefd
Cadel Evans is het volgen voorbij. Ook in Tirreno-Adriatico bewijst de Australiër dat hij kan demarreren.
V
Stille Australiër Gisteren, de een na laatste etappe van Tirreno-Adriatico. Lampre-kopman Michele Scarponi doet alles om de leider van het algemeen klassement los te rijden. Die leider is de stille Australiër met het geringe aantal kilometers in de benen. De hele dag sleuren de mannen van Lampre aan kop van het peloton. En op de slotklim naar het historische stadshart van het idyllische Macerata gaat Scarponi zelf aan. Nog een keer. En nog een keer. Als de Italiaan achterom kijkt, ziet hij de lange benen van Gesink langzaam naar achteren zakken. Ook Vicenzo Nibali en Ivan Basso moeten in eerste instantie passen. Maar de man in de azuurblauwe leiderstrui kleeft voortdurend aan het wiel van zijn belager. Heel verrassend is dat niet. Met kleven is Evans groot geworden. Demarreren kwam niet in zijn woordenboek voor. Hoe sterk hij ook was, hij koos altijd voor het wiel van een ander. Dat resulteerde in een hoop vijanden én een hele reeks net niet-klasseringen. Derde in de Vuelta, twee keer tweede in de Tour... Maar één dag in 2009 veranderde het wielerleven van Evans. Hij won
Cadel Evans demarreert weer eens en wint. EPA
een grote wedstrijd. Het wereldkampioenschap nog wel. In het Zwitserse Mendrisio versloeg hij zijn vele vijanden door te demarreren. Hoe was het mogelijk? Sindsdien kent het peloton een andere Evans. Hij kleeft minder, rijdt af en toe ook zelf op kop. En hij weet wat winnen is. Zo was hij vorig jaar de sterkste in de Waalse Pijl.
Steil Ook in de nauwe straatjes van Macerata toont Evans aan dat hij niet langer heilig gelooft in de kleef-strategie.
Als Scarponi is uitgeraasd, Gesink denkt aan te sluiten bij de groep met favorieten en de weg nog iets steiler omhoog loopt, besluit Evans het gas open te draaien. Hij wint en verstevigt daarmee zijn positie in het algemeen klassement. Wout Poels eindigt als zesde, Gesink als achtste. In de afsluitende tijdrit moet Gesink vandaag vijftien seconden goedmaken op de klassementsleider. Acht wedstrijddagen heeft Evans er na de tijdrit opzitten. Nog zestien te gaan. Daarna moet zijn rijpingsproces voltooid zijn.
Johan Cruijff heeft meelij met Rik van den Boog #Verlosser
Is-ie weer: Johan Cruijff. Ajax’ verlosser zet opnieuw publiekelijk zijn vraagtekens bij het beleid van de club. Redactie sport Amsterdam Met het oog op de FIFA-verkiezingen van mei is Sepp Blatter bezig met een lobbyrondje langs een aantal landen. Vandaag en morgen staat Myanmar op het programma. U weet wel, die bloeiende voetbalnatie in Zuidoost-Azië. Gezien het groteske welkomsbord hebben wij al een vermoeden waar de stem van Myanmar naar toe gaat. Grote vraag is alleen nog hoeveel Zwitserse franken Blatter meeneemt naar Myanmar. FOTO: REUTERS
V
Als lid van het technisch platform moet Johan Cruijff Ajax in de toekomst weer aan sportieve successen helpen. Naar alle waarschijnlijkheid overhandigt dat platform vandaag een rapport met zijn bevindingen
aan Rik van den Boog, de algemeen directeur van de Amsterdammers. Over dat rapport laat Cruijff vooralsnog niets los. Maar in de nieuwste editie van Helden Magazine gaat de legendarische oud-voetballer al wel in op enkele organisatorische problemen van Ajax. ‘Welk lid van de raad van commissarissen kan ‘voetbalhulp’ bieden aan directeur Rik van den Boog? Wie kan hem contoleren? Eigenlijk heb ik met hem te doen.’ Daarmee lijkt Cruijff het op te nemen voor de veel bekritiseerde be-
stuurder van de Amsterdammers. Maar even later geeft hij aan dat niemand zeker is van zijn positie binnen Ajax. ‘Dit bestuur heeft de huidige directeur aangesteld en dan vinden ze dat ze hem niet kunnen ontslaan. Waar slaat dat nou op? Dan kun je dus nooit terugkomen op een eerder genomen beslissing. Bij Ajax weten we nog niet wie het slecht doen, maar als we straks concluderen wie dat zijn, moet je ze vervangen door mensen van wie wij denken dat ze het beter doen.’
Manolevje
Horen we dat nu goed!?
Idol voor idool
Goed nieuws voor René van der Gijp. PSV’er Stanislav Manolev kan met een gezichtsmasker spelen tegen Glasgow Rangers.
Arsenal ziet in Jens Lehmann (41 en gestopt) een oplossing voor het keepersprobleem. En wij vonden Jeroen Verhoeven in Ajax-kledij al grappig.
Formule 1-coureur Lewis Hamilton heeft een nieuwe manager: Simon Fuller, bedenker van tvhit Idols en oud-manager van de Spice Girls.
Wenger probeert scheidsrechters te bespelen.
Sport
Sam Allardyce Trainer Blackburn Rovers
19
#Scheids! Meer dan ooit zeuren voetbaltrainers voor, tijdens en na de wedstrijd over de beslissingen van de scheidsrechter. Da’s logisch, want een beetje zeiken tegen de scheids helpt.
Mekkeren tegen de scheids werkt Thijs Zonneveld
SPUIT
11
Amsterdam V
Iedere persconferentie na een potje voetbal hetzelfde liedje. Minimaal een van de twee coaches vindt dat zijn team benadeeld is door de scheidsrechter. Soms zelfs allebei. Het bandje ‘Trainer Zeikt Op Scheids’ moet ondertussen grijs zijn gedraaid: ‘Wéér verloren. En weer onterecht. Ik weet echt niet waar die vent met die fluit mee bezig was vandaag. Ik bedoel, ik hou er niet van hoor, van dat zeuren over de scheidsrechter. Zo’n trainer ben ik niet. Maar nu was het écht niet normaal meer. Iedereen kan zien dat het een penalty was. Mijn spits wordt duidelijk naar beneden getrokken. En vijf minuten later geeftie ‘m aan de andere kant wel! Da’s meten met twee maten. Nu ik toch bezig ben: vorige week overkwam ons hetzelfde. Je weet wel, met die rode kaart die geen rode kaart was. En wat dacht je van die buitenspelgoal de week dáárvoor! Het is een complot. Wij zijn altijd de lul! Thuisfluiters, fluitnazi’s, marchandeurs zijn het. Allemaal!’ Vrijwel alle coaches mekkeren tijdens en na de wedstrijd over het scheidsrechterskorps. Arsène Wenger van Arsenal hing de kansloze nederlaag bij Barcelona volledig op aan het falen van de scheidsrechter, Manchester United-coach Alex Ferguson betichtte de arbiter na de verliespartij tegen Chelsea van vuil spel, Michel Preud’homme van Twente vloekte twee weken geleden het arbitrale kwartet stijf op een manier die deed vermoeden dat ze zijn moeder hadden betast. En Gertjan Verbeek van AZ vergeleek de KNVB met een Libische dictatuur. Soms hadden ze gelijk in hun kritiek, maar daar gaat het niet om. Scheidsrechters maken fouten – en die worden met de overdaad aan camera’s beter uitgelicht dan ooit. Zolang ze zelf geen gebruik mogen maken van diezelfde technische hulpmiddelen, zullen arbiters fouten blijven maken. En trouwens: er is nooit een coach die mekkert over een onterecht gekregen pingel.
Druk Voor de meeste coaches is kritiek op de scheidsrechter een emotionele uitlaatklep, maar voor sommigen is het meer dan dat: het is een manier om scheidsrechters te beïnvloeden. Om ze onder druk te zetten om voortaan drie keer na te denken om nog zo’n nadelige beslissing te nemen. De scheids is een mens. En ieder mens is te beïnvloeden, bewust of onbewust. Onderzoek van de univer-
Gert Heerkens: geen gezeur, maar ook geen punten. OOSTERVELD FOTOGRAFIE
siteit van Harvard heeft uitgewezen dat arbiters zich laten beïnvloeden door externe factoren, zoals het publiek. Hoe meer mensen er in het stadion zitten en hoe harder ze schreeuwen – des te meer fluit de scheids in het voordeel van de thuisploeg. Het bewijst dat arbiters gevoelig zijn voor druk. Een coach als Arsène Wenger wordt door zijn collega’s regelmatig beticht van het beïnvloeden van de scheidsrechter. Blackburn Roversmanager Sam Allardyce: ‘Wenger heeft de media in zijn zak. Via die kanalen probeert hij de scheidsrechters te bespelen om extra hard op te treden als er spelers van Arsenal worden getackeld. En het lukt hem nog ook.’ Dat laatste is waar: dit seizoen trekken scheidsrechters in de Premier League het vaakst rood voor tegenstanders van Arsenal. Ook Alex Ferguson wordt ervan beschuldigd de scheids onder druk te zetten. Of dat werkt? De blessuretijd op Old Trafford, de thuishaven van United, duurt gemiddeld een minuut langer als Manchester op jacht is naar een goal.
1 wedstrijd Dick Advocaat noemde als coach van AZ de scheids ‘een oetlul’ en moest daarvoor één potje op de tribune zitten.
José Mourinho, trainer van Real Madrid, denkt voor vrijwel iedere wedstrijd een strategie uit om de scheidsrechter onder druk te zetten. Hij stookt, pookt, zet zijn verongelijkte gezicht op en duwt zichzelf in de slachtofferrol. De scheids heeft het altijd op zijn team gemunt, zijn spelers worden niet genoeg beschermd en Real krijgt minder penalty’s dan Barcelona. Je moet als scheidsrechter stevig in je schoenen staan om een dag na zo’n tirade níet te fluiten als Cristiano Ronaldo een duikeling maakt in het strafschopgebied van de tegenstander.
Gert De trainers die níet zeuren over de scheidsrechter na iedere nadelige beslissing zijn op de vingers van één hand te tellen. Maar ze zijn er wel. Gert Heerkens van Willem II bijvoorbeeld. Hoeveel onterechte penalty’s (veel), rode kaarten (heel veel) en vrije trappen (nog meer) zijn team ook tegen krijgt: er komt nauwelijks een onvertogen woord uit zijn mond. Gert zit op zijn bankje en bijt op zijn tong. Vanwege die houding wordt hij
geprezen door de media en het publiek, maar hij verdient er geen punten mee. Integendeel: Willem II wordt vaker door de scheids benadeeld dan welke eredivisieclub ook. Het onderbouwt de stelling dat zeiken over de scheids helpt.
NBA De KNVB maakt zich zorgen over het signaal dat mekkerende coaches afgeven. En terecht. Zeurende coaches op tv leiden tot zeurende spelers en zeurende supporters en zeurende jeugdvoetballertjes. Misschien wordt het tijd voor een paardenmiddel: dikke boetes. Zoals in de NBA. De coach die het in die Amerikaanse basketbalcompetitie aandurft om commentaar te leveren op de leiding, moet dokken. En niet van die prutsbedragen waarmee de KNVB in uitzonderlijke gevallen strooit: in de NBA kost een opmerking over een paar dubieuze vrije worpen minimaal 25.000 dollar. Dat doet zelfs Lakers-coach Phil Jackson pijn in zijn portemonnee: ‘De scheids? Daar zeg ik niks meer over. Ik heb genoeg betaald.’
Trauma
Altijd gezellig, Grozny
‘In welke minuut scoor je?’
De FIFA-wereldbeker was dit weekend te bezichtigen in Brussel. Zesduizend bezoekers kwamen langs. Onder hen niet één Nederlander.
Waarom Mbark Boussoufa niet onder Ruud Gullit voor FC Terek speelt? ‘Boussoufa eiste vier lijfwachten en een huis met bewaking.’
Grapje van Louis van Gaal. Tijdens de persconferentie voor het duel tegen Internazionale stelde hij spits Mario Gomez een aantal vragen.