Rekenmodel Participatiebudget geactualiseerd
1. Inleiding De WWB, (een gedeelte van) de Wajong en de Wsw zijn opgegaan in de Participatiewet. De gemeenten zijn daarmee verantwoordelijk voor zowel de uitkering als de re-integratie van een grotere en complexere doelgroep. Het kabinet voert tegelijkertijd forse bezuinigingen door op de gecombineerde budgetten. Van 2015 tot en met 2020 neemt het deelbudget Wsw jaarlijks af. De uitgaven voor de sociale werkvoorziening drukken daardoor zwaar op het Participatiebudget, dat onderdeel is van de integratie-uitkering Sociaal Domein. Gemeenten hebben behoefte aan financiële duiding van al deze veranderingen. Wilt u -
voor uw gemeente weten: Hoe de bezuinigingen uitpakken op het Participatiebudget? Of er genoeg budget is voor de Wsw-verplichtingen? Of, in welke mate en wanneer er uit de algemene middelen moet worden bijgepast? Welke vrije budgetruimte er is voor toeleiding, plaatsing en begeleiding van de doelgroep Participatiewet? Wilt u: - Duidelijke en transparante informatie om uw meerjarenbeleid door te rekenen? - Tips om de budgetruimte te vergroten? IROKO heeft een rekenmodel ontwikkeld dat u deze informatie biedt, toegesneden op uw specifieke situatie.
2
De meest recente versie van het rekenmodel is grotendeels gebaseerd op gegevens uit de begroting 2015 van het Ministerie van SZW en de meest actuele prognoses van het CPB over de ontwikkeling van het aantal WWB-uitkeringen. Wij actualiseren het rekenmodel voortdurend. Begin 2015 hebben wij het model geactualiseerd aan de hand van de door het Ministerie van SZW gepubliceerde informatie over het deelbudget nieuwe doelgroep en het deelbudget klassieke doelgroep. En in juni 2015 hebben we het rekenmodel geactualiseerd aan de hand van de op 9 juni 2015 bekendgemaakte definitieve deelbudgetten Wsw voor het jaar 2015 en de voorlopige budgetten 2016 - 2020. Ook hebben we het model doorgetrokken tot 2020.1 U ziet voor uw gemeente: - de omvang van het Participatiebudget; - het deelbudget klassieke doelgroep en het deelbudget nieuwe doelgroep (bekendgemaakt in december 2014); - de doorwerking van de nieuwe verdeelmodellen op de deelbudgetten klassieke en nieuwe doelgroep voor de jaren 2016 – 2020; - het definitieve deelbudget Wsw in 2015; - de doorwerking van het (actuariële) verdeelmodel op het deelbudget Wsw voor de jaren 2016 – 2020; - het beslag van de kosten van de uitvoering van de Wsw op het Participatiebudget, bij ongewijzigd beleid; - de kosten voor de voorziening nieuw beschut werk; - een raming van het aantal WWB/Participatiewet-uitkeringen op basis van de meest recente ramingen van de landelijke ontwikkeling van het CPB. -
2. Resultaten Met dit rekenmodel toegepast op uw gemeente volgt u de ontwikkeling van de budgettaire ruimte voor toeleiding/re-integratie en begeleiding in de komende jaren. De bezuinigingen van de Rijksoverheid worden duidelijk, het beslag dat de uitvoering van de sociale werkvoorziening legt op het Participatiebudget geeft u inzicht in het budgettaire kader voor de beleidsvoornemens van de gemeente(n) voor de komende jaren. Het percentage van het budget dat nodig is voor de Wsw (bij ongewijzigd beleid) en het resterende budget per huishouden met een Participatiewet-uitkering wordt voor de gemeente vergeleken met de landelijk gemiddelden. De ontwikkeling van het Participatiebudget over de jaren heen, krijgt u in een overzicht als hieronder. De jaren 2013 en 2014 zijn gebaseerd op realisaties. Voor 2015 betreft het de meest recent bekendgemaakte deelbudgetten. Voor de jaren 2016 – 2020 is de doorwerking van de verdeelmodellen verwerkt.
1
Dat ziet u nog niet in de tabellen en figuren die volgen. Deze lopen nog tot en met 2018.
3
Tabel 1: Opbouw Participatiebudget 2014 - 2018 (in € 1.000) Deelbudget klassieke doelgroep Deelbudget nieuwe doelgroep Deelbudget Wsw Totaal Participatiebudget
2013 3.343 0 12.539 15.882
2014 3.070 0 12.820 15.890
2015 2.897 257 12.307 15.460
2016 2.725 619 11.363 14.707
2017 2.560 981 10.651 14.192
2018 2.521 1.308 9.817 13.647
in € 1.000 in € 1.000 in € 1.000 in € 1.000
De verplichtingen voor uw burgers met een Wsw dienstverband nemen een belangrijk deel van het P-budget in beslag. Hoe dat er bij ongewijzigd beleid precies uitziet, inclusief de eventuele impact op algemene middelen ziet u in overzichten zoals hieronder. Tabel 2: Aantal arbeidsjaren Wsw en kosten Wsw 2014 - 2018, ongewijzigd beleid (in € 1.000)
Aantal arbeidsjaren Wsw 1) Kosten uitvoering Wsw Dekking uit algemene middelen 2) Dekking kosten Wsw uit P-budget
2013 483,6 13.109 570 12.539
15.890
15.882 16.000
2014 493,0 13.365 545 12.820
2015 474,9 12.977 0 12.977
2016 440,6 12.449 0 12.449
12.977
12.820
12.539
2018 386,7 11.618 0 11.618
Arbeidsjaren in € 1.000 in € 1.000 in € 1.000
15.460 14.707
14.000
2017 416,1 12.091 0 12.091
14.192 12.449
13.647 12.091
11.618
BEDRAGEN IN € 1.000
12.000 10.000 8.000 6.000 4.000
2.000 0
2013
2014
2015
Totaal Participatiebudget
2016
2017
2018
Dekking kosten Wsw uit P-budget
Figuur 1: Totaal P-budget en kosten uitvoering Wsw
U ziet in onze rapportage ook wat de landelijk vergelijkbare cijfers zijn. We presenteren ook het verwachte aantal plekken nieuw beschut werk voor de gemeente (gebaseerd op 1/3 van de uitstroom op de Wsw) en de kosten die daarvoor uit het Participatiebudget moeten worden gedekt. Tabel 3: Aantal plekken nieuw beschut en kosten nieuwe voorziening beschut werk
Aantal plekken nieuw beschut Kosten nieuw beschut
2013 0,0 0
2014 0,0 0
2015 6,0 51
4
2016 17,3 147
2017 25,4 216
2018 35,1 298
Aantal in € 1.000
De beschikbare ruimte voor lokaal beleid voor toeleiding, plaatsing en begeleiding van andere burgers in de doelgroep Participatiewet ziet u in een overzicht als dit: Tabel 4: Overblijvend P-budget na aftrek kosten Wsw en nieuw beschut werk en aantal huishoudens met een uitkering WWB
Overblijvend P-budget Aantal uitkeringen WWB Vrij budget per uitkering
2013 3.343 1.909 1.751
2014 3.069 2.086 1.471
2015 2.433 2.146 1.133
2016 2.111 2.233 945
2017 1.885 2.263 833
2018 1.731 2.304 751
in € 1.000 Aantal in €
Vrij budget per uitkering LANDELIJK
2.119
1.719
1.201
986
791
664
in €
2.500 2.119 2.000
Bedragen in € 1.000
1.751
1.719
1.471 1.500 1.201 1.133 986 945
1.000
833 791
751 664
500
0 2013
2014
2015
2016
Landelijk
2017
2018
Gemeente
Figuur 2: Vrij P-budget per huishouden met WWB-uitkering
3. Aannames Om de berekening te kunnen maken is gewerkt met een mix is van gegevens en aannames. De belangrijkste daarvan zijn: Hoogte en opbouw Participatiebudget Gemeenten krijgen met ingang van 2015 een ontschot budget voor de re-integratie van hun burgers. Dit budget bestaat uit de deelbudgetten klassieke en nieuwe doelgroep (voorheen werkdeel SZW) en het deelbudget Wsw. De ontwikkeling van deze deelbudgetten in de jaren 2016 – 2020 is per gemeente gebaseerd op de doorwerking van de diverse verdeelmodellen in deze jaren. Wsw Bij de berekening van de kosten van de Wsw is uitgegaan van ongewijzigd beleid. Hiermee bedoelen wij een situatie waarin de krimp van het aantal Wsw-plekken niet wordt opgevangen door besparingen in de kosten van de infrastructuur (kapitaal en mensen) voor de uitvoering van de Wsw.
5
Nieuwe voorziening beschut werk De kosten voor de nieuwe beschutte voorziening zijn berekend op basis van de uitgangspunten die de Participatiewet aanreikt (€ 8.500 begeleidingskosten per plek). Deze nieuwe voorziening wordt verder grotendeels op basis van loonkostensubsidie bekostigd. Budget voor doelgroep Participatiewet Het overblijvende budget, beschikbaar voor de ondersteuning van andere mensen uit de doelgroep Participatiewet, ontstaat door de kosten van de Wsw en de nieuwe beschutte voorziening af te trekken van het totale budget dat de gemeente ontvangt. Voor de ontwikkeling van het aantal Participatiewet-uitkeringen is uitgegaan van de nieuwste landelijke prognoses van het CPB, zoals ook opgenomen in de begroting 2015 van het Ministerie van SZW. Uiteraard ontvangt u een uitgebreide toelichting bij het model waarin deze aannames nader worden uitgelegd en de toepassing wordt toegelicht.
4. Maatwerk voor uw gemeente Om het rekenmodel toe te spitsen op de specifieke situatie van uw gemeente hebben wij het volgende nodig: - de gemeentelijke bijdrage Wsw in 2014 en de in de gemeentebegroting opgenomen gemeentelijke bijdrage Wsw voor 2015 en latere jaren; - de jaarrekening/het jaarverslag van uw SW-organisatie, wanneer deze stukken niet openbaar zijn.
5. Kosten en contact De kosten voor het IROKO rekenmodel Participatiebudget zijn € 1.950,00 exclusief BTW per gemeente. Hiervoor krijgt u de uitkomsten voor uw gemeente van het geactualiseerde model, inclusief een toelichting op het model en op de uitkomsten voor uw gemeente. Desgewenst verzorgen wij ook een presentatie van de uitkomsten bij u op locatie. Heeft u interesse of heeft u vragen? Neem dan contact met Remco Barteram op: (06) 13 69 43 74 of
[email protected] Lees meer over ons op www.iroko.nl IROKO maakt deel uit van de expertpool OndersteuningsTeam Decentralisaties.
6
