Reisverslag
Mwenaschool
KENYA
De eerste groep is vanochtend vertrokken vanuit Amsterdam om via Nairobi naar Mombassa te vliegen. Zij komen midden in de nacht aan en staan zaterdag morgen klaar om de tweede en grootste groep welkom te heten. Deze groep heeft eerst een sightseeing Düsseldorf gedaan omdat de Deutsche grundlichkeit nogal te wensen overliet wat betreft het aangeven van de bewegwijzering. Ook bij deze groep is de reis voorspoedig verlopen, alleen de douane in Düsseldorf doet nogal moeilijk over 18 mobiele telefoons in de handbagage, hoe leg je dat ook uit. De kennismaking met Kenia is direct overweldigend. Het is warm als we uit het vliegtuig stappen en naar kleine busjes worden geloodst. De koffers worden allemaal bovenop de bus gezet. Dan de eerste indruk van Mombas-
Daarna worden we door onze bus begeleider Tito naar een marktje gebracht. Een bonte opeenstapeling van kraampjes en stalletjes en mini winkeltjes en mensen die je aanstaren en heel vriendelijk jambo roepen. Een bijzondere ervaring, die we waarschijnlijk allemaal niet alleen hadden willen meemaken. Daarna gaan we op jacht naar een werkende pinautomaat waar we ook allemaal kunnen pinnen.Gelukkig hebben we allemaal geld kunnen bemachtigen, er worden vast wat aankopen voor de leskist gedaan. Over geld gesproken een kind kan voor 20 Keniaanse Schilling een maand naar school, dat is ongeveer 20 eurocent. Onderwijs is gratis vanaf 6 jaar, jongere kinderen moeten betalen. Ook is het dragen van een schooluniform verplicht en dat is ook voor veel ouders onbetaalbaar. Om 19.00 uur is er een briefing en een drankje en een heerlijk buffet, waarna deze eerste dag wordt afgesloten met een geweldig gevoel. Op naar morgen.
Dag 1 & 2
Dag 1 en 2 vrijdag 10 en zaterdag 11 oktober
Onderweg komt Christina aan boord en zij rijdt een stukje mee naar de meubelmaker van “onze” schoolmeubelen. Christina is onze Keniaanse contactpersoon, zij onderhoudt de contacten met de aannemers ter plaatse. In de meubelmakerij wordt er door verschillende mensen ogenschijnlijk van alles en nog wat gedaan. De een staat te schaven, de ander is aan het zagen. Toch zal er wel een systeem in zitten want ze produceren bankjes en stoelen e.d. Voor de school in Mwena hebben ze meer dan 100 sets gemaakt. We zullen het gaan zien als we op de school komen. Ook de kinderen hebben er duidelijk plezier in dat we er zijn.
1
Het hotel is het tegenovergestelde van alles wat we tot nu toe gezien hebben hier. Super de luxe.Welkom met een verfrissend doekje en een drankje en dan lekker zwemmen en lunchen. Voortaan wel de lunch wat eerder bestellen want alles gaat hier hakuna matata. En dus gaan we wat later dan gepland richting Ukunda.
Kenya
sa: veel kleine winkeltjes of wat er voor moet doorgaan. Overal wordt op een of andere manier wel iets verkocht in de meest vreemde combinaties bij elkaar. Fietsen met hoog opgestapelde bagage, vrouwen met enorme balen op het hoofd die rennen om de boot te halen. De tocht naar het hotel duurt zo’n 2 uur inclusief de oversteek per veerboot. Een hele belevenis. We worden er vooral erg zweterig van. Als je je als zo’n groep blanke mensen verplaatst wordt je echt van alle kanten bekeken.
Mwenaschool
KENYA Kenya #00 Consectetuer 2 Laoreet Dag 0000 3
Dag 3 zondag 12 oktober 2008 Vroeg uit de veren lukt niet voor iedereen. Per bus naar Shimoni een natuurgebied op ongeveer 1,5 uur van ons hotel. Via de hoofdweg naar Tanzania en daarna een stukje massage road oftewel een zandweg met kuilen. Onderweg lijkt het steeds meer op het Afrika museum. Hutjes met vrolijk geklede mensen en zwaaiende kinderen. Tito is vandaag weer onze begeleider. Per boot varen we rustig op de Indische Oceaan en genieten van het uitzicht en het gekabbel van het water. Het is heerlijk genieten! Uiteindelijk als de eerste mensen in het water liggen om te gaan snorkelen zijn de dolfijnen gespot! Terug in de boot zien we super veel dolfijnen. Helaas zijn er nog een aantal andere boten en de dolfijnen kiezen uiteindelijk het ruime sop. Terug naar de snorkel plek, koraal en vissen in allerlei kleuren gezien. Het is net alsof je in een groot aquarium zwemt. De lunch is op een idyllische eiland waar we met een klein bootje naar toe worden geroeid. Tafels versierd met bloemen en een heerlijke lunch met sea food of kip, geserveerd door alleen maar mannen. Vanuit het restaurant lopen we nog even door het dorp. Er is op dit eiland geen elektriciteit of vers water. De mensen zijn voornamelijk islamitisch. De kindertjes kijken ons hoopvol aan. De vrouwen in dit dorp hebben een loopbrug gemaakt (overigens met subsidie van de EU) waardoor je in staat bent het dode koraal en de mangrove te zien. Lang geleden was dit zee met levend koraal, nu is het droog komen te liggen. Het is maar weer eens aangetoond: vrouwen zijn bruggenbouwers (kokoni bridge). Terug op de boot zingen we als afscheid met z’n allen Jambo Bwana!
Kenianen kunnen zeker dansen en plezier maken! We zullen dit nog vele malen zingen hier. Moe maar voldaan gaan we terug met ons busje, onderweg even een auto helpen duwen, only mens volgens Tito…… en weer verder. Sputter sputter ……gelukkig net genoeg benzine om tot aan het hotel te komen. Even bijkomen in het hotel, al dan niet met apen op het balkon en dan om 19.00 uur naar de briefing, eten, wijntje en slapen.
Dag 4 maandag 13 oktober 2008
Daarna bezoeken we een locale markt waar nog wat aankopen worden gedaan voor de leskist (rubber schoenen van autobanden en doeken). Het is warm en kleurrijk. Mensen willen toch niet echt gefotografeerd worden.Daarna gaan we terug naar het dorp om de lunch te gebruiken. Er is heerlijk voor ons gekookt. Handen wassen en eten, eerst
de gasten en daarna de leerkrachten (die eten echt drie keer zoveel als wij).Elina bestiert alles met ijzeren hand (waar steeds een mobiel in zit).De eerste indruk is niet te geloven zo goed en warm, maar ook heftig.
In de bus terug moeten we allemaal bijkomen.Onderweg stoppen we bij een plek waar normaal gesproken water gehaald wordt. Het staat nu droog. Als het flink geregend heeft dan is er drie maanden per jaar water beschikbaar. Een waterput moet 50 meter diep worden geslagen, probleem is in dit gebied dat er brak water naar boven komt omdat het zo dicht bij zee ligt. Het water uit zo’n pomp zou gebruikt kunnen worden voor wassen en het land. Er blijft dan meer kostbaar regenwater over om te drinken.
Dag 0000 4 Laoreet
Veel groepen van de school verzorgen entertainment voor ons. Er wordt gezongen en gedanst. Traditionele Massai dansen door de kinderen en er is een groep meisjes die worden opgeleid als politie. Ze marcheren binnen en Robert wordt gevraagd de “troepen” te inspecteren. Kleuters zingen ons toe en dragen gedichten voor. Het is onvoorstelbaar indrukwekkend. We worden uitgenodigd om mee te dansen. We doen mee tot groot plezier van de aanwezigen.
KENYA
3
De indrukken zijn over en weer niet te beschrijven. We spreken leerkrachten en kinderen zingen alles na wat we voordoen. Na de opening worden de belangrijke plastic stoelen neergezet voor ons, de gasten. We worden uitgebreid bedankt voor alle giften. En we worden ook vooral gevraagd hiermee door te gaan. Long live Delta Project!!
Mwenaschool
Kenya #00 Consectetuer
Vroeg op en vandaag is de eerste kennismaking met de school en de kinderen. Onbeschrijfelijk!!! Honderden kinderen staan bij de school op ons te wachten als we aankomen. We merken al dat we in de buurt komen als er steeds meer kinderen langs de kant van de weg lopen en ons enthousiast zwaaiend tegemoet komen. We staan allemaal met een brok in onze keel! Wat een warm welkom. Kinderen bekijken ons van top tot teen. Willen ons allemaal een hand geven en aanraken.We verzamelen ons onder de bomen. Alle leerkrachten van Mwena Primary School en Elina, de directeur van de school. We stellen ons allemaal aan elkaar voor en worden gezegend met een gebed uitgesproken door een van de leerkrachten. Daarna worden alle nieuwe Delta lokalen officieel geopend met het doorknippen van een lint. Alle kinderen worden in een lokaal ontvangen. Natuurlijk worden de lokalen al gebruikt, maar nu officieel.
Mwenaschool
KENYA Kenya #00 Consectetuer
Dag 5 dinsdag 14 oktober 2008
4 Dag 0000 5 Laoreet
Vandaag worden we voor het eerst verdeeld in twee groepen. Een deel van de groep gaat naar Mwena om lessen te geven en de anderen gaan naar scholen ( Jego , Manda en Ramisi ) in de buurt die al langer gesponsord worden. Op vrijdag zal dit programma worden omgedraaid. De groep voor Mwena vertrekt met veel materiaal en een laptop voor de school. We overleggen met Elina wanneer we het best onze lessen kunnen geven. Hermien en Ruud hebben zaken te regelen met de directeur, architect en aannemer. Voor de pauze mogen we in de klassen kijken, de kinderen zijn nu aan het werk, hoewel het toch wel erg afleidt al die blanke mensen. Er vinden goede gesprekken plaats met de docenten. Er is veel verschil in hoe er onderwijs gegeven wordt, sommigen hebben visueel materiaal in de klas, anderen helemaal niks. In veel gevallen is lesgeven hier drill and practise oftewel herhaal wat de juf of meester zegt. De vraag is wat er van blijft hangen, maar direct is er ook de vraag hoe je het anders moet doen met deze volle klassen. Een gedeelte van de kinderen krijgt les in het aller oudste gedeelte van de school en zitten op de grond. Het is indrukwekkend om te zien. Tijd voor de lessen! Rekenles met kralensnoeren, poppenkast, sport en spel en een les over je gevoelens. Het wordt allemaal hartelijk ontvangen. Michel vliegt van de ene naar de andere activiteit.
gevoelens; wat maakt je gelukkig? Kinderen die nieuwe schoenen hebben en aardappels kunnen eten. In de middag wordt er over gevoelens getekend. Een aangrijpende les. Er is weer een lunch voor ons gemaakt, waar de leerkrachten dankbaar gebruik van maken. Voor sommigen is het hun enige maaltijd deze dag.
‘s Middags geven we Elina en Julius de laptop die we hebben meegenomen. Julius is de leerkracht die het meest heeft met ICT. Het is de vraag of er echt wat gedaan kan worden met deze laptop. Er is nog geen stroom, maar dat komt volgende week. Internet is een ander verhaal, het is er blijkbaar wel, maar niet bereikbaar in Mwena. Jammer. Julius heeft zich ontfermt over de schoollaptop. Het zou mooi zijn als de leerkrachten gebruik kunnen maken van de laptop om contact te houden met onze leerkrachten, we zullen het zien. In ieder geval is het een goede stok achter de deur. Als blijkt dat deze laptop wordt gebruikt dan is er wellicht meer mogelijk. Voor de school is dit een belangrijk cadeau; status. We besluiten om 14.30 te vertrekken zodat we in het hotel nog even kunnen bijkomen en zwemmen voor de briefing van 19.00 uur. Weer een schitterende dag. Gesprekken gevoerd en oren en ogen open gehouden om te zien en te ervaren wat ze nu echt nodig hebben hier. Daarna een heerlijk diner met veel plezier! Morgen Mombassa.
De kinderen zijn al wat minder schuw. Van het sport- en spelmateriaal wordt gretig gebruik gemaakt. Het is heerlijk om de kinderen te zien spelen. Als snel worden er allerlei andere spelletjes mee gedaan. Linette geeft een les over
Dag 6 woensdag 15 oktober
KENYA Kenya #00 Consectetuer 5 Dag 0000 6 Laoreet
Vroeg op om te vertrekken naar Mombassa. We rijden in een bus naar de pont. Een bijzondere ervaring en daarbij komt dat het regent. Lekker Hollands. Ik ervaar regen toch ineens heel anders, het is hier zo belangrijk We rijden langs het Mama Ngani park en komen bij Fort Jesus. Je vindt in deze stad Portugese, Arabisch en Engelse invloeden en dat is te zien aan de mensen. Een wonderlijke mengeling van kleuren. De gids leidt ons door de straten van Mombassa en over een marktje. Druk en vol en vele geuren. Links en rechts wordt ons van alles te koop aangeboden. Terug in de bus rijden we naar de houtsnijders werkplaats. In kleine stalletjes achter de winkel zitten de houtbewerkers hun producten te maken. Prachtige kunstwerken, we kijken onze ogen uit. Elk werkstuk heeft een nummer en de maker krijgt 80% van de verkoopprijs. De producten worden voor een vaste prijs verkocht en niet afdingen is wel zo gemakkelijk. We hebben het toch al zwaar genoeg in deze winkel! Een halve dierentuin en een leuk vrachtje hout wordt terug de bus in gesleept. Hoe moet dat allemaal mee terug naar Nederland? Gelukkig laten we ook veel hier zodat er wel wat ruimte in de koffer is. Samen lekker lunchen en dan nog naar de stoffenwinkels voor de leskist. Heftig! Van alle kanten worden we belaagd door verkopers met stoffen en sjaals en nootjes en van alles en nog wat. Elina komt, om voor ons een goede prijs te regelen. Na heel wat gesteggel heen en weer gaan we op zoek naar de bus. De chauffeur laat even op zich wachten en de verkopers slaan weer toe. Zelfs op weg naar de pont waar we in de file staan worden er nog borden verkocht. Bepakt en bezakt komen we terug in het hotel. Vele deals gesloten, vele Keniaanse schillingen armer en veel spullen en lapjes rijker komen we enorm bezweet terug in het hotel. Nog even afkoelen in het zwembad of de zee en dan weer op naar de briefing. Weer een geweldige dag. Ik ben benieuwd of deze dag nog in het programma blijft in de toekomst.
Mwenaschool
Mwenaschool
KENYA Kenya #00 Consectetuer
Dag 7 donderdag 16 oktober
6 Dag 0000 7 Laoreet
Vroeg op en weer een lekker ontbijt. Elke morgen is de temperatuur anders, soms strak blauwe lucht, dan weer bewolkt en benauwd, of wat koeler. Met z’n allen in de bus naar Mwena school voor The Health Day. De kinderen roepen en klappen vanuit de lokalen als we aankomen. We lopen eerst wat rond en praten met de leerkrachten. Vandaag komen ook de ouders naar school, ze krijgen voorlichting en kunnen hun muskietennetten laten impregneren of nieuwe aanschaffen. Het gaat allemaal wel erg pole pole en voor je het weet is de morgen voorbij voordat we beginnen. Alle schoolbankjes worden weer buiten opgesteld. Ondertussen geeft Jiska aan de oudste groepen tandenpoets les.
blanken mensen aan de andere kant. Wat een mooie trotse vrouwen zijn dit. We starten met entertainment, sommige groepen presenteren zich, er wordt gezongen en gedanst en er wordt een toneelstukje opgevoerd.De scouts moeten weer geïnspecteerd worden. Daarna opent het dorpshoofd de bijeenkomst. We worden welkom geheten en bedankt. (gelukkig is er een leerkracht die alles vertaald). De health officer komt voorlichting geven aan de ouders over ziekten als bilharzia en aids. Dit is voor veel mensen de enige bron van informatie. We kunnen het niet allemaal volgen, maar dan komt het onderwerp familyplanning aan de orde. Een vrouw die als jongste een kind van drie heeft, wordt genoemd als goed voorbeeld van familyplanning. Niet te veel kinderen snel achter elkaar. Er ontstaat een discussie en we begrijpen zonder vertaling dat de vrouwen vinden dat de mannen er vooral opgewezen moeten worden. Zij moeten de vrouwen niet dwingen tot sex. Duidelijk een gevoelig onderwerp, maar wel goed dat het hier besproken wordt.
Dan volgt een oproep van de Inspecteur van Onderwijs. Hij roept de ouders op om te participeren in de school. Stuur de kinderen naar school, help mee de school te behouden en kom als er hulp bij de bouw wordt gevraagd, laat kinderen doorleren, we hebben ze nodig. Ouders zijn ook hier belangrijk!!! Geweldig om te zien, ze kunnen het zelf ook proberen. Sommige kinderen moeten er erg om lachen. De tandenborstels en tandpasta blijven op school. De leerkrachten vertellen over de studie die ze volgen. Ze verdienen ongeveer 3700,- kes per maand, dat is 37 euro. Daarvan moeten ze hun gezin onderhouden (de vrouwen werken meestal niet buitenshuis) en studeren aan de Universiteit. Een moeilijke opgave. In de schoolvakanties (3 x 4 weken per jaar) gaan ze naar Nairobi University. Het is belangrijk dat deze leerkrachten voor de school behouden blijven. Dit nemen we zeker mee. We kijken in wat klassen en ondertussen wordt er achter de school een koe geslacht. Lekker vers dat wel. De kinderen en ouders krijgen vandaag een maaltijd op school, vandaar. Sommigen van onze groep spelen voetbal en volleybal met de kinderen, ze vinden het allemaal geweldig! Als de bijeenkomst gaat beginnen zitten prachtig geklede vrouwen en kinderen aan de ene kant te kijken naar de
Ondertussen wachten de kinderen op de maaltijd. De gasten krijgen nog even een verse kokosnoot. Na onze lunch gaat het gebeuren. We gaan eindelijk fietsen. Alle noodzakelijke onderdelen lijken op de fiets te zitten, hoewel soms een rem ontbreekt. We fietsen in twee groepen door nabij gelegen dorpen. We mogen binnenkijken in de hutjes, die verbazend goed en efficiënt gebouwd zijn. Soms een slaapkamer boven, naast de maïs opslag. We zien een maïsmachine, een naaimachine en stampen maïs! Het is ongelooflijk hoeveel kinderen hier rondlopen. Verschillende hutjes vormen een dorpje en er is geen water (alleen ver weg in de vallei) en geen stroom. De mensen vinden het leuk om ons hun hutje te laten zien. Binnen wordt gekookt, geslapen en staan de geiten. Het is heel primitief maar ook gemoedelijk. Terug op de fiets en met een geweldige ervaring rijker in de bus. We zijn er allemaal vol van.Weer een geweldige dag. Super.
Dag 8 vrijdag 17 oktober 2008
en krijgen we van de school allemaal persoonlijk een presentje als aandenken aan Mwena. Er wordt ons op het hart gedrukt Mwena niet te vergeten, maar dat lijkt onmogelijk na deze onvergetelijke week. Dan worden er vele handen geschut op de speciale Keniaanse manier en zwaaien de kinderen ons uit. Dat was het dan.
Een deel wil nog de laatste souvenirs en boodschappen doen en de anderen gaan nog even zwemmen. Wat is het snel gegaan. Nu nog de koffer inpakken en de laatste briefing. Nog een lekker diner en wat zou Ruud zijn zonder zijn witte wijn en Robert komt in nood zonder zijn glaasje rood! Morgen gaan we naar huis, wat zal dat weer wennen zijn. Deze week is voor ons allemaal onvergetelijk geweest. Morgen vroeg op en weer naar huis. Maandag gewoon weer naar school voor de meesten van ons. We hebben vast nog wel even nodig om alles te verwerken en daarna gaan we aan de slag. Hopelijk kunnen we snel mailen met de leerkrachten daar, kunnen we de leskisten gaan maken voor de scholen, zal de film klaar zijn en de foto’s, kunnen we kalenders en kaarten maken om te verkopen. Mwena is een bijzonder project waar nog veel moet gebeuren, maar waar ook al heel veel is gedaan dankzij Robert, Ruud en Hermien. Wordt vervolgd………. Annelies Veurman
Robert Hilhorstfonds & Hergo Kinderfonds
Dag 0000 8 Laoreet
Bij mr. Mgundo staan de kinderen op de banken te zingen, geweldig wat zijn deze kinderen muzikaal. Er wordt gere kend en het spel kwartetten wordt uitgelegd. Verschillende materialen zijn uitgedeeld. Iedereen is er enthousiast van geworden en de kinderen worden steeds vrijer. Ook de gitaar van Frouke wordt achtergelaten bij Julius. Hij heeft snel door wat de bedoeling is en gaat zelfs met deze nieuwe aanwinst op de groepsfoto. Na de lunch volgt de officiële afsluiting en het afscheid. Hier zien we allemaal een beetje tegenop en we merken dat onze Keniaanse collega’s het ook moeilijk hebben. Na de groepsfoto’s wordt er door Ruud een dankwoord uitgesproken namens de groep
KENYA
7
Terug op Mwena komt het gezang ons al tegemoet. Er zijn allerlei lessen gegeven deze morgen door onze leerkrachten en er is zoveel mogelijk geprobeerd om de leerkrachten te inspireren. Een mooie en aangrijpende ervaring is het bezoeken van een groep kinderen op de Mwenaschool de dag nadat Mirjam van Polanen en Mirjam Baars hen hadden gevraagd wat zij graag zouden willen hebben om tot nog beter leren te komen. Er is onder andere gevraagd om ‘maps’ en het blijkt dat Wim Folker een kaart van de wereld en van Nederland in zijn koffer heeft. Deze worden overhandigd (met de nodige uitleg, je bent onderwijzer of niet) en dat zorgt voor veel gejuich en applaus. Geweldig om niet alleen iets op te rakelen, maar het ook werkelijkheid te kunnen laten worden. Om van stil te worden is de verwondering en blijdschap op de gezichten als ze worden getrakteerd op een in onze ogen zoiets kleins als een ‘multi-fit-koekje’. En ontroerend is het meisje dat vervolgens haar stukje fruit met Mirjam Baars deelt.
Mwenaschool
Kenya #00 Consectetuer
Laatste dag naar onze school, want zo voelen we het inmiddels allemaal. Een groep gaat naar andere scholen in de omgeving en zal zich later op de dag bij de Mwena groep voegen. We bezoeken de Jegoschool. Het begint met een flinke regenbui. Wat heerlijk als het hier regent! Water is een groot probleem. De klassen zijn kleiner, maar soms zijn er niet genoeg leerkrachten en worden de leerlingen zelfstandig aan het werk gezet. Het niveau van Engels ligt hier ook wat hoger en de kinderen zijn duidelijk meer gewend aan bezoekers. De kleuterjuf heeft van de sponsor (want ook deze school wordt gesponsord) nieuw puzzelmateriaal gekregen. Jammer is dat ze zelf niet weet hoe ze moet puzzelen, dus de vraag is hoe lang en vaak dit gebruikt gaat worden. Voor ons een leermoment, want uitleg en instructie is dus heel belangrijk. Daarna bezoeken we de Mandaschool. We hadden van de dinsdaggroep hier al enthousiaste verhalen over gehoord. Wat zijn zij al ver. Kleine groepen. Klassen die te groot zijn krijgen een deel van de dag les, dan wisselen ze met de andere groep die ‘s middags komt. De kinderen zingen ons een welkom toe. Er wordt hier duidelijk nagedacht over onderwijs, werkvormen en visualiseren. De bankjes staan in groepjes zodat de kinderen kunnen overleggen. Geweldig om te zien wat er mogelijk is.
