Regionaal beleid. Zeg eens EU is een realisatie van Ryckevelde vzw Ryckevelde vzw 2013

Regionaal beleid

‘Zeg eens EU’ is een realisatie van Ryckevelde vzw © Ryckevelde vzw 2013 – www.ryckevelde.be

Regionaal beleid


Regionaal beleid

ZEG EENS, Wat houdt het Europees regionaal beleid in? Inleiding Er is in de Europese Unie nog altijd een grote kloof tussen arme en rijke gebieden. Het Regionaal beleid, dat gebaseerd is op solidariteit tussen de verschillende lidstaten, wil die welvaartskloof dichten. De Europese Unie ontplooit hiervoor tal van initiatieven op economisch, ecologisch, toeristisch en sociaal vlak.

Doelstellingen   

De leerlingen/cursisten zien in dat de rijkdom binnen de Europese Unie niet gelijk verdeeld is: er bestaat een kloof tussen de arme en rijke lidstaten. De nieuwste lidstaten (toetreding in 2004, 2007 en 2013) hinken vaak achterop. De leerlingen/cursisten ontdekken dat de Europese Unie werkt aan herverdeling van de rijkdom via de regionale fondsen. De leerlingen/cursisten kennen voorbeelden van het Europees regionaal beleid in het dagelijkse leven.

Opdrachten voor de leerlingen/cursisten 1. Kennisopdrachten Opdracht 1: Het Europees regionaal beleid in het dagelijks leven Bekijk het blad met foto’s over hoe je het Europees regionaal beleid in je dagelijks leven tegen komt. Bekijk de foto’s grondig en beantwoord per foto volgende vragen:   

Wat zie je op de foto’s? Wat zou de Europese Unie hierover beslist hebben? Waarom houdt de Europese Unie zich volgens jou hiermee bezig?


Regionaal beleid

Aanpak leerkracht/docent Opdracht 1: Het Europees regionaal beleid in het dagelijks leven (klassikale opdracht) Kopieer het fotoblad (vooraan dit hoofdstuk) voor alle leerlingen/cursisten of projecteer het. Vraag de leerlingen/cursisten de foto’s te bekijken en de bijhorende vragen te beantwoorden. Kies zelf of je foto per foto bespreekt of als je eerst voor alle foto’s de eerste vraag bespreekt, daarna de tweede, om te eindigen met de derde. Wie wil, kan – na de opdracht – een klasgesprek op gang brengen a.d.h.v. onderstaande vragen. Je geeft daarbij aan dat de leerlingen/cursisten bij de eerste opdracht drie klemtonen of prioriteiten van het Europees regionaal beleid ontdekten: investeren in de toekomst van regio’s, grenzen overbruggen en investeren in economisch zwakkere regio’s. 





Investeren in de toekomst van regio’s: o Wat betekent dit volgens jou? o Welke foto’s gaan over ‘investeren in de toekomst van regio’s’? o Zag je al eens een bord ‘…met steun van de Europese Unie…’? Waar? o Ken je groene zones of historische sites uit je buurt die ondersteuning kregen van de EU? Investeren in economisch zwakkere regio’s: o Wat betekent dit volgens jou? o Welke foto’s gaan over ‘investeren in economisch zwakkere regio’s’? o Wat zijn volgens jou de armere streken in Europa? En welke de rijkere? o Waarom geeft Europa geld aan armere regio’s? Worden wij hier ook beter van? o Wat betekent ‘solidariteit’ tussen de Europese lidstaten voor jou? Grenzen overbruggen: o Wat betekent dit volgens jou? o Welke foto’s gaan over ‘grenzen overbruggen’? o Nam je zelf al eens een lokale bus of trein over de grens? Ging dat gemakkelijk?

Opdracht 2: Het BBP van de EU-lidstaten en de kloof tussen arm en rijk Het Bruto Binnenlands Product (BBP) geeft de waarde aan van alles wat er tijdens een jaar in één land geproduceerd werd. Het gaat dus om de samengetelde waarde van alle broden, huizen, broeken, meubels… die in dat land in 1 jaar gemaakt werden. Als je dat deelt door het aantal inwoners van dat land dan krijg je het BBP per inwoner. Het BBP is een soort meter om de welvaart van een land weer te geven. Hoe hoger het BBP per inwoner, hoe hoger de welvaart. Hieronder vind je de rangschikking van de Europese landen volgens BBP per inwoner. Het land met het laagste BBP per inwoner staat bovenaan, het land met het hoogste onderaan.  Enkele landen ontbreken nog. Vul ze zelf op de juiste plaats in. Je kan kiezen uit: België, Bulgarije, Luxemburg, Spanje, Tsjechië.  Enkele tips: o Het BBP per persoon van Spanje is flink lager dan dat van België. o Zowel het zevende rijkste als het voorlaatste land beginnen met een B.


Regionaal beleid

BBP/inwoner Bulgarije Hongarije Polen Kroatië Letland Litouwen Estland Slowakije Tsjechië Malta Slovenië Griekenland Cyprus

BBP/inwoner

Italië Verenigd Koninkrijk Frankrijk Duitsland Ierland Finland Nederland Oostenrijk Zweden Denemarken 0

20000

40000

60000

80000

100000

Bron: Wikipedia (2012)

Aanpak leerkracht/docent Opdracht 2: Het BBP van de EU-lidstaten en de kloof tussen arm en rijk (individuele opdracht) Met deze opdracht willen we de leerlingen/cursisten laten ondervinden dat er grote verschillen bestaan qua welvaart tussen de verschillende EU-lidstaten. De leerlingen/cursisten bekijken hiervoor het schema met het BBP per land en vullen aan de hand van de tips de lijst aan. Je kan vooraf nog eens duiden wat het BBP precies betekent.

Opdracht 3: Kruiswoordraadsel rond een kernbegrip van de Europese samenwerking Vul het kruiswoordraadsel in. Wat heeft het woord in het kadertje met Europa te maken? 1. Een andere naam voor de vloedgolf die Zuid-Oost-Azië trof in 2004. 2. Met de Europese samenwerking wilde men dit vermijden in Europa. 3. Een hulporganisatie die geld inzamelt voor de ontwikkelingslanden heet: Broederlijk …. 4. In het Duits heet dit ‘Wirtschaft’. Zoek de vertaling in een woordenboek Duits-Nederlands. 5. Het tegengestelde van ‘oorlog’. 6. Het tegengestelde van ‘rijkdom’. 7. Eén van de rijkste landen van de EU. (tip: het kleinste buurland van België). 8. Een streek = een…. 9. Eén van de armste landen van de EU. (tip: buurlanden van dit land zijn Estland en Litouwen). 10. Een ander woord voor rijkdom. ‘Zeg eens EU’ is een realisatie van Ryckevelde vzw © Ryckevelde vzw 2013 – www.ryckevelde.be

Regionaal beleid 11. Een Vlaamse provincie die veel steun ontving van het Europees regionaal fonds om te vermijden dat het sluiten van de mijnen een economische ramp zouden betekenen. 12. Een land in het zuiden van Europa. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Aanpak leerkracht/docent Opdracht 3: Kruiswoordraadsel rond een kernbegrip van de Europese samenwerking (individuele opdracht) Met het kruiswoordraadsel ontdekken de leerlingen/cursisten op speelse wijze dat ‘solidariteit’ een van de belangrijkste begrippen is binnen het regionaal beleid. De leerlingen/cursisten lossen de 12 vragen op, vullen de lege rijen van het kruiswoordraadsel op en ontdekken dan het kernbegrip ‘solidariteit’. Eventueel kan je na deze oefening nog duiden wat hiermee precies bedoeld wordt en waarom dit zo belangrijk is voor de Europese samenwerking.

Opdracht 4: Het regionaal fonds Om het geld wat beter te verdelen over heel Europa, heeft de Europese Unie een soort spaarpot gemaakt. We noemen dat een ’fonds‘. De EU geeft geld uit dat regionaal fonds aan projecten die armere gebieden er bovenop helpen. Ze kunnen het gebruiken om verschillende problemen aan te pakken. Hieronder vind je een aantal projecten die steun kregen van de EU. Verbind de projecten met het probleem dat ze willen oplossen. Je kan kiezen uit de volgende problemen: werkloosheid, sociale uitsluiting, verouderde bedrijven, transportproblemen, gebrekkige gezondheidszorg, energieproblemen. 1. De bewoners van enkele kleine eilandjes voor de westkust van Ierland hadden vroeger vaak problemen met hun elektriciteit. De elektriciteitstoevoer hing af van grote installaties die nu eens wel, dan weer niet elektriciteit opwekten. Daarom begon men in 1998 de elektriciteitskabels van op het vaste land onder de zee door te trekken ‘Zeg eens EU’ is een realisatie van Ryckevelde vzw © Ryckevelde vzw 2013 – www.ryckevelde.be

2.

3.

4.

5.

6.

Regionaal beleid naar de eilanden. Sinds 2000 is het werk voltooid. De Europese Unie betaalde een groot deel van de kosten. Tot voor enkele jaren was de Schilderswijk in de Nederlandse stad Den Haag niet de leukste plek om te wonen: er was veel vandalisme, veel mensen leefden van een werkloosheidsuitkering, er was geen plaats om eens rustig te zitten,… Met de hulp van de Europese Unie kwam daar verandering in. Nu is er een mooi park aangelegd met een speeltuin voor de kinderen. 12 parkwachters zorgen ervoor dat de buurt veilig blijft. Plots werd het een stuk fijner wonen in de Schilderswijk. In België moet je nooit ver rijden om een ziekenhuis te vinden als je plots ziek wordt. In de Ierse streek West-Wicklow en Zuid-Kildare was dat heel lang wel het geval. Sommige mensen moesten twee en een half uur rijden voor ze het ziekenhuis bereikten. Dankzij de steun van de Europese Unie is er nu een ziekenhuis gebouwd in de streek. Een hele opluchting voor de patiënten! Een forellenkwekerij in Forges Philippe, een klein dorpje in Henegouwen, kreeg een tijd geleden een inspecteur van de gezondheidsdienst op bezoek. Hij vond dat de installaties om de forellen schoon te maken dringend gemoderniseerd moesten worden. De eigenaars konden die kosten zelf niet betalen. Daarom stonden ook de jobs van hun medewerkers op de helling. Gelukkig kwam de Europese Unie met geld over de brug. Bij ons rij je vlot van de ene naar de andere kant van het land. Dat komt omdat er overal goede autowegen zijn. In Spanje was dat wel anders. Tot 1995 was het bijvoorbeeld heel moeilijk om van het zuiden van Spanje naar buurland Portugal te rijden. De weg was er in zo een slechte staat dat je uren onderweg was. Vooral voor vrachtwagens die goederen moeten leveren is dat erg vervelend. Daarom kregen Spanje en Portugal financiële steun van de Europese Unie om een autosnelweg aan te leggen die Madrid en Lissabon verbindt. Mensen die al een tijdje werkloos zijn, raken vaak moeilijk terug aan de slag. Loca Labora, een organisatie uit Beernem bij Brugge, doet daar wat aan. Werklozen kunnen er een nieuw beroep aanleren. Eens ze de job onder de knie hebben zoekt Loca Labora ook een plek waar ze een tijdje stage kunnen lopen om hun nieuwe vak in te oefenen. De organisatie helpt hen ook een echte baan te vinden. Voor al die opleidingen krijgt Loca Labora steun van de Europese Unie.

Aanpak leerkracht/docent Opdracht 4: Het regionaal fonds (individuele opdracht) Met deze opdracht leren de leerlingen/cursisten diverse voorbeelden kennen van projecten die regionale ondersteuning kregen. De leerlingen/cursisten lezen telkens de artikeltjes en kiezen de juiste problematiek uit de lijst bovenaan de oefening.


Regionaal beleid

2. Uitbreidingsopdrachten Opdracht 5: Europees geld in België Het Cohesiefonds financiert projecten in gebieden met grote economische achterstand, zoals milieuprojecten of aanleg van wegen. Sterkere economische regio’s krijgen ook subsidies, maar dan om hun economie competitief te houden. Ook in België zijn er economisch sterke en minder sterke regio’s. Bekijk onderstaand kaartje. Welke gebieden zijn rood en welke blauw zijn gekleurd. Kan je deze verschillen verklaren?

Aanpak leerkracht/docent Opdracht 5: Europees geld in België (klassikale opdracht) De opdracht met de Belgische kaart toont aan dat er ook in België verschillen zijn qua welvaart. De leerlingen/cursisten bepalen (eventueel met atlas of internet) welk gebied in de rode zone ligt en proberen aan te geven waarom er een verschil is. Je kan dit eventueel extra duiden.

Opdracht 6: De grensoverschrijdende samenwerking in België Het regionaal beleid van de Europese Unie geeft geld aan armere regio’s in Europa. Zo kunnen die regio’s investeringen doen en dezelfde welvaart als de andere regio’s in Europa verwerven. De Europese Unie geeft ook geld aan regio’s die over de grenzen samenwerken met andere regio’s. In België zijn er verschillende grensoverschrijdende samenwerkingsverbanden. Bekijk onderstaande kaartjes en zoek uit om welk grensoverschrijdende partnerschap het gaat: de Cross channel, de grensregio Vlaanderen-Nederland, Maas-Rijn of Benego.


Regionaal beleid

1. …………………………………………………………

2. …………………………………………………………

Aanpak leerkracht/docent Opdracht 6: De grensoverschrijdende samenwerking in België (individuele opdracht) Deze opdracht toont de leerlingen/cursisten dat er in de Europese Unie vaak grensoverschrijdend wordt gewerkt om de welvaart in die ‘regio’s’ op te krikken. De leerlingen/cursisten lezen de inleiding van de vraag en vullen zelf de correcte regio aan onderaan de kaart.


Regionaal beleid

Opdracht 7: Zijn de volgende beweringen juist of fout? Zoek op in een atlas of op internet 1.

De stad Luik (Liège in het Frans) ligt op meer dan vierhonderd kilometer van Tongeren.

2.

Je kan vanuit Hasselt naar Aken rijden zonder het Belgische grondgebied te verlaten.

3.

Aken wordt in het Duits Achen genoemd en ligt in de Duitse deelstaat Nordrhein Westfalen.

4.

De Rijn stroomt door Aken.

5.

De Maas stroomt door Hasselt en door Maastricht.

6.

De streek rond Eupen, Malmedy en Sankt-Vith noemen we ‘de Oostkantons‘, omdat ze helemaal in het oosten van België ligt.

7.

Hasselt ligt ten noorden van Luik en ten westen van Aken.

8.

De Belgische provincie West-Vlaanderen is van de Nederlandse provincie Zeeland gescheiden door de Westerschelde.

9.

Zeeland bestaat uit een aantal schiereilanden.

10. Het stadje Terneuzen ligt in West-Vlaanderen.

Aanpak leerkracht/docent Opdracht 7: Zijn de volgende beweringen juist of fout? Zoek op (individuele opdracht) Deze opdracht is bedoeld ter aanvulling van de kennisopdrachten. De leerlingen/cursisten moeten een atlas bij zich hebben of toegang hebben tot het internet. Daarmee kunnen ze individueel deze opdracht oplossen.

3. Geef je mening Opdracht 8: Geef bij elke stelling aan of je akkoord gaat of niet en waarom.   

Het is niet de taak van de EU om geld te geven aan armere regio’s. De landen waarin die regio’s liggen kunnen dit beter zelf doen. We zouden het geld dat we besteden aan de armere regio’s in Europa beter besteden aan ontwikkelingshulp voor de Derde Wereld. Zij hebben het harder nodig. Als jij het geld van het regionaal beleid zou mogen uitdelen, waaraan zou je het besteden? Aan welke streken in Europa? Aan welke Belgische regio’s? Aan welke projecten?


Regionaal beleid

Aanpak leerkracht/docent Opdracht 8: Geef je mening (klassikale opdracht) De meningsvragen worden best klassikaal besproken tijdens een debat. Je start de oefening door de leerlingen/cursisten een stelling voor te schotelen. Je vraagt hen of ze akkoord gaan met de stelling of niet. Daarna vraag je aan wie akkoord ging om hun argumenten te staven. Je doet hetzelfde voor de mensen die niet akkoord gingen. Op die manier probeer je tot een debat te komen.

4. ICT-opdrachten Opdracht 9: Surf op internet en probeer een antwoord te vinden op onderstaande vraag. 

De provincie Limburg kreeg heel wat middelen van de Europese Unie. Bekijk de website www.limburgverzilverteuropa.be en ga op zoek naar de naam van een project dat in 2002 in de westelijke gemeente ‘Herk-de-stad’ werd gerealiseerd met deze middelen.

Aanpak leerkracht/docent Opdracht 9: ICT-opdrachten (individuele opdracht) Voor deze opdracht laat je de leerlingen/cursisten best individueel de vragen opzoeken op het internet.

5. Herhalingsopdracht Opdracht 10: Zeg eens, wat hebben we vandaag geleerd?   

Waarom begon de EU samen te werken rond Regionaal beleid? Waar schenkt het Europese Regionaal beleid vandaag de dag specifiek aandacht aan? Geef enkele voorbeelden van het Europees regionaal beleid die je in je dagelijks leven terug vindt.

Aanpak leerkracht/docent Opdracht 10: Herhalingsopdracht (individuele opdracht) Om ervoor te zorgen dat de doelstellingen van dit onderdeel van ‘Zeg eens EU…’ bereikt werden, is het belangrijk de kern van het geleerde nog eens samen te vatten. Vraag daarom aan de leerlingen/cursisten wat ze leerden en dit ook neer te schrijven.


Regionaal beleid

Oplossingen Opdracht 1: Het Europees regionaal beleid in het dagelijks leven Foto 1:  Wat: Een fiets staat aan een fietsroute op de grens tussen België en Nederland.  Beslissing EU: Het Regionaal beleid van de Europese Unie wil elke regio stimuleren om haar toeristisch potentieel te benutten en zich zo verder economisch te ontwikkelen. Het aanleggen van goede fiets(knooppunt)routes die niet aan de grens stoppen, sluit aan bij die visie. Dankzij steun van de EU zijn er bijvoorbeeld fiets- en wandelroutes tussen meer dan vijftig steden en gemeenten in Vlaanderen en Nederland.  Waarom houdt de EU zich hiermee bezig: Grenzen overbruggen. Foto 2:  Wat: Arbeiders zijn bezig met het aanleggen van moderne riolering.  Beslissing EU: De Europese Unie wil de levensstandaard in armere en minder ontwikkelde EU-regio’s zo snel mogelijk verbeteren. Het aanleggen van moderne riolering sluit hierbij aan. Het zorgt bovendien voor werkgelegenheid en een beter milieu. Hierdoor worden verwaarloosde gebieden en verarmde dorpen en steden vaak aangenamere plaatsen om in te leven, werken en te bezoeken.  Waarom houdt de EU zich hiermee bezig: Investeren in economisch zwakkere regio’s. Foto 3:  Wat: Een infobord over Europese steun door bij de aanleg van een autoweg.  Beslissing EU: Regio’s die goed toegankelijk zijn kunnen hier ook economisch van profiteren. Het vrachtwagentransport verloopt bijvoorbeeld sneller, werknemers kunnen zich beter verplaatsen en ook toeristen vinden vlotter de weg. De Europese Unie geeft daarom vaak financiële steun voor de aanleg van veilige en moderne (auto)wegen in regio’s die dit nodig hebben. Bovendien zorgen zo’n infrastructuurwerken ook voor jobs.  Waarom houdt de EU zich hiermee bezig: Investeren in economisch zwakkere regio’s. Foto 4:  Wat: Een bord over het project ‘Schone Kreken III’ in de gemeente Maldegem.  Beslissing EU: Een duurzaam regionaal beleid met aandacht voor het milieu kan een bron van economische groei zijn, zoals ecotoerisme. Het natuurgebied ‘Schone Kreken’ in het grensgebied van België/Nederland kreeg daarom Europese steun. Het water werd gezuiverd in de omgeving van Maldegem, werd gezorgd voor herbeplanting en werden ook acties ondernomen om toeristen toegang te verlenen tot het gebied.  Waarom houdt de EU zich hiermee bezig: Investeren in de toekomst van regio’s. (of: Grenzen overbruggen).


Regionaal beleid Foto 5:  Wat: Kinderen lopen door een straat met oude en kapotte huizen.  Beslissing EU: Het Regionaal beleid wil de welvaartskloof tussen verschillende regio’s en bevolkingsgroepen in de Europese Unie dichten. Sommige bevolkingsgroepen, zoals een deel van de Romagemeenschap in Oost-Europa, leeft vaak nog in erbarmelijke omstandigheden qua hygiëne en huisvesting. De Europese Unie voorziet daarom fondsen voor de verbetering van infrastructuur en de bouw van nieuwe huizen. Zo’n initiatieven moeten die regio’s aantrekkelijker maken voor investeringen en de bevolking helpen om een betere levensstandaard op te bouwen.  Waarom houdt de EU zich hiermee bezig: Investeren in economisch zwakkere regio’s. Foto 6:  Wat: Een bord over steun van de Europese Unie staat nabij de Akropolis (Parthenon) in Athene.  Beslissing EU: Duurzaam toerisme is belangrijk voor de ontwikkeling van Europese regio’s en zorgt ervoor dat Europees Cultureel Erfgoed bewaard blijft, zoals het Parthenon op de Akropolis. De Europese Unie geeft daarom steun voor het onderhoud en ontwikkeling van toeristische infrastructuur. Dit zorgt niet alleen voor de nodige inkomsten, maar ook voor jobs.  Waarom houdt de EU zich hiermee bezig: Investeren in de toekomst van regio’s. Foto 7:  Wat: Een boer zit op balen stro terwijl hij met zijn laptop werkt (op internet surft).  Beslissing EU: Alle EU-burgers, ook mensen uit plattelandsgebieden, moeten beschikken over een snelle internetverbinding. De Europese Unie steunt daarom de aanleg van snel internet in landelijke gebieden waar geen investeringen gebeuren in internet. Het zorgt voor jobs, verkleint de informatiekloof en maakt de kans op investeringen door bedrijven groter.  Waarom houdt de EU zich hiermee bezig: Investeren in economisch zwakkere regio’s. Foto 8:  Wat: Een bord over steun van de Europese Unie met zicht op een drukke haven.  Beslissing EU: De Europese Unie wil de concurrentiekracht en werkgelegenheid in regio's verhogen door te investeren in economische sectoren zoals transport over water. Het is goedkoop, milieuvriendelijk, zorgt voor jobs, verbindt verschillende regio’s binnen Europa en zorgt ervoor dat de bedrijven in de omgeving van de haven zich verder kunnen ontwikkelen.  Waarom houdt de EU zich hiermee bezig: Investeren in de toekomst van regio’s.


Regionaal beleid Foto 9:  Wat: Reclame op een autobus voor een rechtstreekse lijnbus tussen Hulst-Antwerpen-Breda (tussen België en Nederland).  Beslissing EU: De Europese Unie wil regio’s helpen om zich zoveel mogelijk economisch te ontwikkelen. Een vlot en goed georganiseerd openbaar vervoer is hierbij van groot belang. Zeker in grensregio’s is het belangrijk dat het openbaar vervoer ook over de landsgrenzen heen werkt. Op die manier kunnen werknemers, studenten, toeristen … zich vlotter verplaatsen binnen de regio. Dit vereist aanpassingen qua infrastructuur, tarieven, uurroosters …  Waarom houdt de EU zich hiermee bezig: Grenzen overbruggen. Foto 10:  Wat: Een kaart van de Europese Unie met daarop allerlei transportlijnen voor auto/trein/boot/… die heel Europa doorkruisen (Pan European Transport Network).  Beslissing EU: De Europese Unie ondersteunt tal van projecten die een vlot water-, spoor-, lucht- en wegvervoer in Europa stimuleren. Op die manier kan men zich makkelijker verplaatsen van Zuid-Portugal tot Noord-Finland. Dit bevordert de economie: handel, toerisme, enz.  Waarom houdt de EU zich hiermee bezig: Grenzen overbruggen. Foto 11:  Wat: Een jongen werkt aan een elektrisch apparaat terwijl een oudere begeleider (leerkracht) toekijkt.  Beslissing EU: Mensen opleiden en hun vaardigheden en talenten laten ontwikkelen, is van cruciaal belang om de Europese concurrentiekracht veilig te stellen. De Europese Unie steunt daarom opleidingsprojecten. Dit moet ook in de armere regio’s van de Europese Unie leiden tot goed opgeleide, flexibele werknemers.  Waarom houdt de EU zich hiermee bezig: Investeren in economisch zwakkere regio’s.

Uitbreiding bij opdracht 1: Investeren in de toekomst van regio’s:  Wat: Het Regionaal beleid van de Europese Unie wil er ook voor zorgen dat iedere regio haar potentieel waarmaakt. Daarom investeert de EU in (economische) sectoren met veel toekomst. Dit moet de leefbaarheid, concurrentiekracht van en werkgelegenheid in de regio’s ten goede komen. Zo kan de EU bijvoorbeeld investeren in vernieuwende economische sectoren, zoals biotechnologie of alternatieve energie. Maar ook steun voor de modernisering van havens (duurzaam transport over het water), het opfrissen van groenzones voor ecotoerisme en het renoveren van historische sites behoort tot de mogelijkheden.  Foto’s: 4, 6, 8. Investeren in economisch zwakkere regio’s:  Wat: De Europese Unie is een van de rijkste gebieden in de wereld, maar er zijn toch grote verschillen qua welvaart tussen én binnen de EU-landen. Zo is Luxemburg, het rijkste land, zowat 7 keer rijker dan Roemenië en Bulgarije, de armste lidstaten. Die verschillen zijn vaak ook merkbaar in de infrastructuur, wegen, riolering, nutsvoorzieningen, onderwijs enz. van die landen. Door financiële ondersteuning wil de Europese Unie de leefbaarheid en economische activiteit in die regio’s verbeteren. Dit kan bijvoorbeeld door de aanleg van snel internet in plattelandsgebieden, het moderniseren van riolering in verouderde steden, het ondersteunen van onderwijsprojecten bij achtergestelde bevolkingsgroepen …  Foto’s: 2, 3, 5, 7, 11.


 

Regionaal beleid Armere lidstaten met recht op Cohesiefondsen: Portugal, Spanje, Griekenland, Cyprus, Tsjechië, Hongarije, Estland, Letland, Litouwen, Slowakije, Slovenië, Malta, Roemenië, Bulgarije, Polen en Kroatië. Tot de rijkere landen behoren o.m. Duitsland, Luxemburg en Oostenrijk. Waarom geld geven: Alle EU-burgers hebben recht op welvaart en dus wordt geïnvesteerd in regio’s om er de levensstandaard omhoog te krikken waardoor die landen op termijn ook afzetmarkten worden voor producten uit de rijkere regio’s.

Grenzen overbruggen:  Wat: De Europese Unie kijkt ook altijd voorbij de landsgrenzen van de lidstaten. Om de ‘economische unie’ goed te laten werken, moeten de regio’s vlot samenwerken over de grenzen heen. Op die manier kunnen ook grensregio’s ten volle profiteren van het vrije verkeer van goederen en mensen. Daarom investeert de EU in moderne en aaneensluitende vervoersnetwerken in de hele Unie. Zo kunnen toeristen zich vlotter verplaatsen via de grensoverschrijdende fietspaden, vrachtwagens rijden gemakkelijker van het noorden naar zuiden van de EU, mensen kunnen met het openbaar vervoer sneller de grens over om te gaan shoppen …  Foto’s: 1, 9, 10.

Opdracht 2: Het BBP van de EU-lidstaten en de kloof tussen arm en rijk Oplossingen van onder naar boven op het BBP-schema 1. Luxemburg – 9. België – 14. Spanje – 19. Portugal – 26. Roemenië

Opdracht 3: Kruiswoordraadsel rond een kernbegrip van de Europese samenwerking 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

L

E

C

O

N V

U

X

E

M R

P

D O R B E L

O

T O E M E U G E W L R

S O L I D A R I T E I T

U R E E E R G O L L M U

N L N

A O

M G

I

M

O

E

D

E

A V B G

N A U A

D A R L

R G

T

Opdracht 4: Het regionaal fonds 1. Energieproblemen – 2. Sociale uitsluiting – 3. Gebrekkige gezondheidszorg – 4. Verouderde bedrijven – 5. Transportproblemen – 6. Werkloosheid.

Opdracht 5: Europees geld in België Binnen België komt enkel de provincie Henegouwen (rood gebied) in aanmerking om steun te krijgen uit de cohesiefondsen van de EU. De andere Belgische regio’s zijn ingekleurd als ‘competitieve regio’s’ (blauw gebied). Na een industrieel verleden van voornamelijk kolen- en staalindustrie had Henegouwen namelijk te maken met socio-economische problemen. Er waren minder jobs en de levensstandaard lag er lager. De Europese steun moe(s)t die situatie helpen aanpakken.

Opdracht 6: De grensoverschrijdende samenwerking in België Kaart 1: Grensregio Vlaanderen-Nederland Kaart 2: Cross channel


Regionaal beleid

Opdracht 7: Zijn de volgende beweringen juist of fout? Zoek op in een atlas of op internet 1. De stad Luik (Liège in het Frans) ligt op meer dan vierhonderd kilometer van Tongeren. 2. Je kan vanuit Hasselt naar Aken rijden zonder het Belgische grondgebied te verlaten. 3. Aken wordt in het Duits Achen genoemd en ligt in de Duitse deelstaat Nordrhein Westfalen. 4. De Rijn stroomt door Aken. 5. De Maas stroomt door Hasselt en door Maastricht. 6. De streek rond Eupen, Malmedy en Sankt Vith noemen we “de Oostkantons”, omdat ze helemaal in het oosten van België ligt. 7. Hasselt ligt ten noorden van Luik en ten westen van Aken. 8. De Belgische provincie West-Vlaanderen is van de Nederlandse provincie Zeeland gescheiden door de Westerschelde. 9. Zeeland bestaat uit een aantal schiereilanden. 10. Het stadje Terneuzen ligt in West-Vlaanderen.

fout fout juist juist juist juist juist fout juist fout

Opdracht 8: Geef bij elke stelling aan of je akkoord gaat of niet en waarom. 

Stelling 1: Het is niet de taak van de EU om geld te geven aan armere regio’s. De landen waarin die regio’s liggen kunnen dit beter zelf doen. Akkoord o Een land heeft meer kennis van de lokale situatie in bepaalde regio’s en weet dus ook beter waar en hoe het moet ingrijpen. o De EU kan veel moeilijker controleren waarvoor de fondsen gebruikt worden en als er geen geld verspild wordt. Als de landen dit zelf zouden doen, zouden ze korter op de bal kunnen spelen. o … Niet akkoord o De EU kijkt over de landsgrenzen heen. De sterkte van Europa ligt net in het feit dat regio’s vanuit een groter perspectief bekeken worden. Regio’s worden grensoverschrijdend aangepakt, armere regio’s zijn geen ‘eilandjes’, maar worden verbonden met sterkere regio’s en kunnen zo ook gemakkelijker groeien. o De Europese Unie is gebaseerd op solidariteit. Dat betekent dat sterkere regio’s steun verlenen aan zwakkere regio’s en landen. Op lange termijn komen er meer afzetmarkten en wordt iedereen er beter van. o …



Stelling 2: We zouden het geld dat we besteden aan de armere regio’s in Europa beter besteden aan ontwikkelingshulp voor de Derde Wereld. Zij hebben het harder nodig. Akkoord: o De sociale en economische problemen zijn nog veel groter in de Derde Wereld. Steun aan landen in de Derde Wereld kan bovendien ook de democratie in die landen stimuleren. o De Europese Unie verspilt teveel geld aan nutteloze projecten omdat ieder land en iedere regio een ‘deel van de koek’ wil. o … Niet akkoord: o Steun die we geven aan armere regio’s en lidstaten in de EU is efficiënter en heeft grotere gevolgen. De Europese Unie kan gemakkelijker eisen stellen qua mensenrechten, persvrijheid, vrijheid van meningsuiting … o Als de zwakkere lidstaten en regio’s in de EU sterker worden, dan hebben onze bedrijven een grotere afzetmarkt voor hun producten. De Unie wordt dus een sterkere handelsmacht in de wereld en kan op die manier ook een belangrijkere rol spelen in de wereld. o Het is belangrijk dat onze ‘buurlanden’ sterk en stabiel zijn. o … ‘Zeg eens EU’ is een realisatie van Ryckevelde vzw © Ryckevelde vzw 2013 – www.ryckevelde.be

Regionaal beleid 

Stelling 3: Als jij het geld van het regionaal beleid zou mogen uitdelen, waaraan zou je het besteden? Aan welke streken in Europa? Aan welke Belgische regio’s? Aan welke projecten? o …

Opdracht 9: Surf op internet en probeer een antwoord te vinden op onderstaande vraag. Vernieuwen speelplein Koningsvijver: meer ruimte om te spelen, betekent dat de kwaliteit van het wonen er verbeterd wordt en dat de inwoners er meer samengebracht worden.

Opdracht 10: Herhalingsopdracht 





Waarom begon de EU samen te werken rond Regionaal beleid? Binnen de Europese Unie waren (en zijn nog altijd) grote welvaartsverschillen tussen armere en rijkere landen. Ook binnen de lidstaten zelf zijn er armere en rijkere regio’s. Met het regionaal beleid wou de EU de welvaartskloof verminderen door financiële steun. Dit past volledig binnen de visie van ‘solidariteit’ van de EU. De verschillende landen en regio’s zijn solidair met elkaar en geloven dat iedereen er sterker van wordt als ook de armere regio’s een hogere levensstandaard bereiken. Waar schenkt het Europese Regionaal beleid vandaag de dag specifiek aandacht aan? De belangrijkste doelstellingen van het Regionaal beleid sluiten aan bij de toekomstige prioriteiten van de hele Europese Unie: het creëren van jobs en voldoende gekwalificeerde arbeidskrachten, innovatie, de relatie tussen economische groei en aantasting van het milieu, een modern energiebeleid … Geef enkele voorbeelden van het Europees regionaal beleid die je in je dagelijks leven terug vindt. Enkele voorbeelden zijn: tal van projecten die ondersteund worden door de EU op vlak van toerisme, wegenbouw, modernisering van industriegebieden, openbaar vervoer, ontwikkeling van armere regio’s …

Achtergrondinformatie De Europese Unie is één van de rijkste gebieden ter wereld. Toch is de welvaart binnen de Unie niet gelijk verdeeld. Er zijn armere en rijkere landen. Ook binnen de lidstaten zelf zijn er armere en rijkere regio’s. Het regionaal beleid werd eind de jaren 60 in het leven geroepen om deze ongelijkheden te verminderen door financiële steun. Een belangrijk uitgangspunt van dit beleid is de ‘solidariteit’ tussen de verschillende lidstaten. Het regionaal beleid wil grote sociale, economische en territoriale kloven tussen Europese lidstaten aanpakken. Het kan bijvoorbeeld de verspreiding van internet en het transport naar minder bereikbare gebieden stimuleren. Ook de ondersteuning van kleine bedrijven in achtergestelde gebieden of aandacht voor het onderwijs, innovatie en het milieu kunnen op de agenda staan. Door de jaren heen werd meer geld vrijgemaakt voor het regionaal beleid. Het bedrag voor de regionale ‘structuur- en cohesiefondsen’ verdubbelde bijvoorbeeld tussen 1994 en 1999. Tussen 2007 en 2013 stond zo'n 350 miljard euro op de EU-begroting voor het regionaal beleid. Deze budgetverhoging valt voor een deel ook te verklaren door het toetreden van economisch minder sterke landen uit Oost-Europa. Hierdoor nam de kloof tussen de arme en rijke regio’s binnen de EU plots sterk toe. Met een budgetverhoging en een stapsgewijze budgetwijziging (stap voor stap kregen de nieuwe lidstaten meer, de oude minder) pakte de EU dit probleem aan. Daarnaast werden ook nieuwe prioriteiten vooropgesteld. Vanaf de Lissabonstrategie (2000) lag de nadruk alsmaar meer op groei, jobs en innovatie. Ook projecten in het kader van klimaatverandering en milieuvoorzieningen wonnen het laatste decennium aan aandacht.


Regionaal beleid Enkele fondsen van het huidige regionaal beleid:  Het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO): hiermee wil de Europese Unie de verschillen tussen de ontwikkelingsniveaus van regio’s verkleinen. Dit fonds financiert ook in Vlaanderen diverse projecten: aanleg van industrieterreinen, dorpskernvernieuwing, de bouw van ontmoetingscentra, crèches of buitenschoolse opvang, ontmoetingscentra… Twee recente EFRO-projecten zijn: ‘Boost your talent’ en ‘Kobra’. Het project ‘Boost your talent’ is een onderdeel van een groots project om de Brusselse Kanaalzone nieuw leven in te blazen. Zo wil men nieuwe ondernemers aantrekken in deze zone en jongeren ondernemerschap bij te brengen. Het Kobra-project werkt aan stadsvernieuwing door onder meer een nieuwe stadshal te bouwen in het centrum van Gent.  Het Europees Sociaal Fonds (ESF) moet verschillen in welvaart en levensstandaard tussen EU-lidstaten en -regio's terugdringen. Het ESF wil de werkgelegenheid binnen de EU bevorderen, door te investeren in opleiding van werkzoekenden of laaggeschoolden, door projecten rond werkgelegenheid, enz.  Landen met de grootste economische achterstand kunnen een beroep doen op het Cohesiefonds. Het gaat om lidstaten waarvan de levensstandaard onder 90% van het EU-gemiddelde ligt: de 13 nieuwste lidstaten plus Portugal, Spanje en Griekenland. In deze landen wordt geïnvesteerd in milieuprojecten en weginfrastructuur of in andere infrastructuurprojecten, zoals aanleg van elektriciteit, riolering, enz. Wellicht zal het nog vele jaren duren voor de welvaartskloof tussen de verschillende regio’s volledig gedicht zal zijn. De huidige economische crisis draagt hier immers niet echt toe bij. Toch hebben alle EUburgers er belang bij dat het welvaartspeil nivelleert. Het regionaal beleid wordt daarom ook als crisismaatregel gebruikt: nu de landen die zwaarst getroffen worden door de crisis zware besparingen moeten doorvoeren, kan de EU parallel daarmee investeren in economische groei, werkgelegenheid, enz.


Regionaal beleid

Extra Online en media Hieronder staan enkele internetbronnen om het thema verder te behandelen  Document (PDF) over de geschiedenis van het Regionaal beleid 1988 – 2008: http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/panorama/pdf/mag26/mag26_nl.pdf  Website met Europese projecten in Limburg: www.limburgverzilverteuropa.be  Website over Interreg Vlaanderen – Nederland met EU-projecten aan de grens: www.grensregio.eu  Website over Europees fonds voor regionale ontwikkeling in België: www.agentschapondernemen.be/efro  Website en filmpjes over de geschiedenis van het Regionaal beleid (bron: EU): http://ec.europa.eu/regional_policy/what/milestones/index_nl.cfm#2  Website met overzicht van regionale projecten die steun kregen (bron: EU): http://ec.europa.eu/regional_policy/projects/stories/index_nl.cfm  Filmpje over de Roma-zigeuners (bron: schoolTV): www.schooltv.nl/beeldbank/clippopup/20081014_roma01

Wat kan je doen met de klas? 

Ontwerp een folder om één van de twee grensregio’s in België te promoten.



Ga in je eigen provincie op zoek naar projecten die geld krijgen van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. Doe hiervoor navraag bij de administratie van de provincie zelf.


Regionaal beleid


Regionaal beleid


Regionaal beleid. Zeg eens EU is een realisatie van Ryckevelde vzw Ryckevelde vzw 2013

Recommend Documents