Refaja Ziekenhuis Stadskanaal
Radicale prostatectomie
Refaja Ziekenhuis Stadskanaal
RADICALE PROSTATECTOMIE INLEIDING Bij u is onlangs kanker in de prostaat geconstateerd. Uw behandelend specialist heeft met u de chirurgische ingreep besproken, waarbij de gehele prostaat zal worden verwijderd. Deze operatie wordt “radicale prostatectomie” genoemd. Tijdens de gesprekken met de uroloog bent u geïnformeerd over de operatie en mogelijke complicaties.
DE PROSTAAT De prostaat is een klier ter grootte van een kastanje. Hij bevindt zich onder de urineblaas, rondom de plasbuis. De prostaat produceert een vloeistof, die bij de zaadlozing samen met de zaadcellen naar buiten komt.
ANESTHESIE U krijgt een afspraak thuis gestuurd voor een poliklinische afspraak voor het preoperatief spreekuur. De anesthesist beoordeelt of een operatie medisch verantwoord is. Ook informeert de anesthesist u over de vorm van anesthesie (verdoving) die u tijdens de operatie krijgt. Meestal volgt daarop nog een gesprek met een verpleegkundige. Vaak zal er bloed afgenomen moeten worden. Afhankelijk van uw leeftijd en gezondheidstoestand is het mogelijk dat er een hartfilmpje en een longfoto worden gemaakt. De definitieve opnamedatum krijgt u thuis gestuurd. Indien u bloedverdunnende medicijnen gebruikt, zullen deze in opdracht van uw behandelaar voor de operatie gestopt moeten worden. Dit zal in de opnamebrief worden vermeld.
OPNAME U wordt in principe 1 dag voor de operatie op de afdeling opgenomen. Op de dag van de opname controleert de verpleegkundige in een gesprek met u of al uw gegevens correct zijn vermeld. Zij zal u ook voorbereiden op de operatie en u wegwijs maken op de afdeling.
Refaja Ziekenhuis Stadskanaal
De verpleegkundige zal het operatiegebied ontharen. Zij zal ook een klysma toedienen voor het reinigen van de endeldarm. U mag vanaf 24.00 uur niet meer eten en drinken.
DE OPERATIE Voor de operatie maakt de uroloog een verticale onderbuiksincisie (snee). Een “radicale prostatectomie” wordt alleen verricht bij prostaatkanker die zich niet heeft uitgezaaid. De uroloog zal eerst de lymfeklieren links en rechts van de prostaat verwijderen. Deze worden zonodig direct tijdens de operatie onderzocht door de patholoog. Indien er uitzaaiingen aanwezig zijn in deze lymfeklieren zal de operatie worden afgebroken. Na de operatie zal de uroloog in dat geval andere behandelmogelijkheden met u bespreken. Indien er geen uitzaaiingen zijn, zal de uroloog overgaan tot het verwijderen van de prostaat. Tijdens de operatie wordt er een nieuwe aansluiting gemaakt tussen de blaas en het overgebleven gedeelte van de plasbuis. De prostaat wordt opgestuurd naar het laboratorium voor microscopisch onderzoek. U krijgt bij uw ontslag uit het ziekenhuis een afspraak mee voor een controlebezoek op de polikliniek. Tijdens dit controlebezoek worden de hechtingen verwijderd en wordt u de uitslag van het microscopisch onderzoek meegedeeld. Soms is de uitslag al bekend als u nog op de afdeling verblijft. De weefseluitslagen en de PSA-waarde kunnen na het verwijderen van de prostaat aanleiding zijn om u voor een informatief gesprek naar een bestralingsarts te verwijzen. U krijgt dan informatie of het zinvol is u aansluitend aan de operatie te bestralen. Dit kan ook als bij de reguliere controles blijkt dat uw PSA-waarde stijgt.
NA DE OPERATIE Na de operatie kan er een wonddrain in uw buikwand achter gelaten zijn. Deze dient voor de afvoer van het vrijkomende lymfevocht en bloed. U heeft een infuus voor de toediening van vocht en eventuele medicijnen. Een verblijfskatheter in de plasbuis is aangebracht voor de afvoer van urine en voor een goede inwendige genezing van de wond tussen de blaas en plasbuis. De katheter blijft één tot drie weken zitten. U gaat met de katheter in naar huis. Gedurende de opname krijgt u dagelijks een injectie ter voorkoming van trombose.
Refaja Ziekenhuis Stadskanaal
De opnameduur zal tussen de 5 en 7 dagen zijn.
KATHETER Na de operatie heeft u een katheter. Deze is noodzakelijk voor een goede afvoer van urine vanuit de blaas en om de nieuwe verbinding tussen de blaas en plasbuis te laten genezen. De katheter wordt op zijn plaats gehouden door een ballonnetje met vloeistof. Soms wordt de katheter nog vastgeplakt met pleisters. Deze pleisters mag u niet verwijderen. Mocht de katheter er onverwachts uitvallen dan moet u direct contact opnemen met uw uroloog. Ook is het mogelijk dat de blaas geïrriteerd raakt, met als gevolg blaaskrampen en mogelijk urinelekkage langs de katheter. Als u hier erg veel hinder van heeft, kunt u uw uroloog om eventuele medicatie vragen. Het is wel belangrijk om voldoende te drinken (2 à 2,5 l). De verpleegkundige geeft u de nodige informatie en materialen om het naar huis gaan mogelijk te maken. In het startpakket zit voldoende materiaal om de beenzak en nachtzak van de katheter een keer in de week te vervangen. Voor de nacht koppelt u de nachtzak aan de beenzak. Indien nodig kan de thuiszorg u assisteren. Thuiszorg zal in overleg met u door de afdelingsverpleegkundige worden aangevraagd. U kunt de penis het beste met lauw water wassen zonder zeep. Het is belangrijk om ook onder de voorhuid te wassen en de katheter bij de ingang te reinigen. U kunt met de katheter gewoon douchen.
URINEVERLIES (= INCONTINENTIE) Voor het verwijderen van de katheter krijgt u een poliklinische afspraak. Na het verwijderen van de katheter kunt u last hebben van urineverlies. Veel mannen hebben na de operatie moeite met het ophouden van de urine. Bij dit gesprek krijgt u uitleg over (het gebruik van) incontinentiemateriaal. U krijgt een startpakket mee naar huis. U kunt kleine beetjes urine verliezen bij bijvoorbeeld tillen, hoesten, niezen en overeind komen. Dit probleem is meestal van tijdelijke aard en van korte duur. U kunt het herstel bevorderen door goed te blijven drinken en het trainen van de bekkenbodem. Verbeteringen kunnen zelfs nog na 1 jaar optreden. Bij sommige mannen is de incontinentie blijvend.
Refaja Ziekenhuis Stadskanaal
ADVIEZEN NA ONTSLAG • Geen zware arbeid gedurende 6 weken. • Gedurende 6 weken niet fietsen. • Autorijden is toegestaan (geen lange autoritten). • Niet zwaar tillen.
IMPOTENTIE De operatie heeft invloed op het seksueel functioneren. Omdat de prostaat en de zaadblaasjes zijn verwijderd, is het niet meer mogelijk om een zaadlozing te krijgen. Een orgasme kunt u nog wel hebben. Tijdens de operatie kan het gebeuren dat zenuwen beschadigd raken, waardoor erectiestoornissen kunnen optreden. Dit is niet altijd te voorkomen. Als deze erectiestoornissen aanhouden, kunt u dit met de uroloog bespreken. Hij kan samen met u naar een oplossing zoeken.
NACONTROLE Na uw ontslag uit het ziekenhuis zult u gedurende vele jaren, vaak tot 10 jaar na de operatie, regelmatig op de polikliniek worden gecontroleerd. Bij deze controles wordt u gevraagd naar uw algemene gezondheidstoestand, bijzondere klachten en of het plassen inmiddels normaal verloopt. Tevens zal er regelmatig bloedonderzoek plaatsvinden. Aarzelt u niet om bij het polikliniekbezoek alle problemen te melden en al uw vragen te stellen.
VRAGEN Deze folder geeft een algemene voorlichting en is bedoeld als extra informatie naast het gesprek met uw behandelend arts. Bijzondere omstandigheden kunnen aanleiding geven tot wijzigingen, maar dit zal door de uroloog aan u kenbaar worden gemaakt. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u contact opnemen met de polikliniek urologie, telefoonnummer (0599) 654 520.
