Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Protheseproject knie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal

Protheseproject knie


PROTHESEPROJECT KNIE INLEIDING Binnenkort wordt u opgenomen in het Refaja ziekenhuis voor een protheseoperatie aan uw knie. Tijdens de opname doet u mee aan het protheseproject. Dit houdt in dat u gedurende uw opname in het ziekenhuis een intensief herstelprogramma volgt, samen met patiënten die dezelfde operatie als u hebben ondergaan. In dit voorlichtingsboek is alle informatie opgenomen die voor u van belang kan zijn in de periode voor, tijdens en na uw opname in het ziekenhuis. Tevens is er genoeg ruimte voor uw eigen aantekeningen en/of vragen. Wij streven ernaar u zo goed mogelijk voor te bereiden op de operatie en het vervolgtraject en hopen dat dit informatieboek daartoe bijdraagt.

Orthopeden Afdeling D2, verpleegafdeling orthopedie Afdeling revalidatie Verpleegkundig consulenten orthopedie


HET PROTHESEPROJECT IN HET REFAJA ZIEKENHUIS Deelnemen aan het protheseproject betekent een snellere revalidatie na een totale knieprotheseoperatie.

WAAROM EEN PROTHESEPROJECT? We willen met dit project de opnameduur verkorten zonder verlies van kwaliteit. Het voordeel van een korte opname is dat het ziekenhuis meer mensen kan opereren en het voordeel voor u is dat u sneller naar huis kunt. In de komende jaren verwachten we namelijk een verdubbeling van het aantal knievervangende en heupvervangende operaties. We proberen met de invoering van het protheseproject op deze verwachting in te spelen.

WAT HOUDT HET PROTHESEPROJECT IN? Het project kenmerkt zich door: •

Een groepsgewijze benadering. U maakt deel uit van een groepje van circa 6 - 8 patiënten die allen in dezelfde week op maandag of dinsdag een kniedan wel heupvervangende operatie ondergaan.

•

Een uitgebreide informatieverstrekking. U wordt goed voorbereid op de operatie. Tevens wordt u gedurende uw opname over de verzorging, behandeling en nazorg goed geïnformeerd.

•

Een zorgvuldig en strak tijdschema. De operatie en de nabehandelingen zijn van tevoren op datum en tijd vastgesteld.

•

Het maken van duidelijke afspraken voor na uw ontslag. Er worden met u, de fysiotherapie, de thuiszorg enz. afspraken gemaakt voor als u weer thuis bent.

•

Een actieve houding van de patiënt. U bent niet echt ziek, maar heeft tijdelijk enige ongemakken. Gedurende deze opnameweek bent u intensief bezig.

Kortom: adequate voorlichting, voorbereiding en behandeling in groepsverband is het motto van dit project. Het vraagt om een goede wisselwerking van verschillende betrokkenen. Van ons mag u een goede behandeling en eenduidige voorlichting


verwachten. Van u verwachten wij de bereidheid mee te werken aan dit korte maar intensieve programma.

HET TRAJECT Vanaf het moment dat u met knieklachten naar de huisarts gaat tot en met het moment dat u met de nieuwe knieprothese rondloopt, gebeurt er heel wat. Kort samengevat ziet het traject er als volgt uit: Huisarts U bezoekt de huisarts. Poliklinisch bezoek U heeft een afspraak met de orthopeed. Hij stelt de diagnose dat u voor een knievervangende operatie in aanmerking komt. Voortraject tot de operatie - U ontvangt een afspraak voor het preoperatief spreekuur bij de anesthesist. - U ontvangt schriftelijk bericht van de opnamedatum en een uitnodiging voor de voorlichtingsbijeenkomst. - U bezoekt de voorlichtingsbijeenkomst waarop: De verpleegkundig consulent orthopedie en een verpleegkundige van de afdeling orthopedie u informeren over het behandeltraject gedurende uw opname, u informeren over de nazorg en vervolgens nog een persoonlijk gesprek met u hebben. Een fysiotherapeut uitleg geeft over de revalidatie. Opname - U wordt geopereerd. - U verblijft ongeveer een week in het ziekenhuis. Ontslag - U gaat naar huis. - Bij hoge uitzondering kunt u tijdelijk naar een verpleeghuis.


Nazorg - 14 dagen na de operatie worden op de polikliniek de hechtingen verwijderd. De afspraak hiervoor krijgt u mee. - 6 weken na uw ontslag heeft u een afspraak voor controle bij de orthopeed. - fysiotherapeutische nabehandeling.

DE KNIE(OPERATIE) HOE ZIT UW KNIEGEWRICHT IN ELKAAR? Het kniegewricht wordt gevormd door drie botten (het bovenbeen, het scheenbeen en de knieschijf), die aan de uiteinden bekleed zijn met kraakbeen. Kraakbeen is een glad materiaal dat beweging van het gewricht pijnvrij mogelijk maakt. Pijn wordt veroorzaakt doordat de kwaliteit van het kraakbeen in uw knie is afgenomen. De orthopeed stelt een diagnose aan de hand van röntgenfoto’s en lichamelijk onderzoek. Indien de diagnose ernstige artrose wordt gesteld, is een knievervangende operatie noodzakelijk.

De volgende oorzaken kunnen onder andere tot slijtage/beschadiging van het kniegewricht leiden: • artrose door ouderdom, • ongeval,


• reumatische ontstekingen, • kraakbeen en stofwisselingsziekten, • eerdere operaties aan uw kniegewricht, bijvoorbeeld een meniscusoperatie, overgewicht (dit is meestal geen oorzaak, maar verergert vaak de klachten en versnelt het slijtageproces. Gewichtsvermindering kan een aanzienlijke positieve invloed hebben op de klachten, evenals het gebruik van een wandelstok of kruk aan de andere zijde en het gaan fietsen in plaats van lopen).

MOGELIJKE KLACHTEN VAN EEN VERSLETEN KNIEGEWRICHT: •

pijn, deze wordt meestal in de gehele knie gevoeld. De pijn kan ook alleen aan de binnenzijde, de buitenzijde of achter de knieschijf gevoeld worden,

•

stijfheid,

•

standsafwijking,

•

veranderd looppatroon.

BEHANDELING VAN EEN VERSLETEN KNIEGEWRICHT De operatie wordt ook wel een totale knieprotheseoperatie genoemd. Bij deze operatie wordt een deel van het kniegewricht of het gehele kniegewricht vervangen door een knieprothese. Hierbij worden de aangetaste delen van het kniegewricht vervangen. Afhankelijk van uw leeftijd en conditie wordt gekozen voor een gecementeerde dan wel ongecementeerde prothese of een combinatie hiervan. Op dit moment worden de meeste protheses geheel of gedeeltelijk met cement gefixeerd.

Een totale knieprothese is vaak een succes. Het merendeel van de geopereerde mensen heeft nadien geen of weinig pijn en kan na een revalidatieperiode weer goed uit de voeten, letterlijk en figuurlijk.


DE OPNAME IN HET ZIEKENHUIS U wordt meestal een dag voor de operatie opgenomen in het ziekenhuis. Of u komt op de dag van de operatie als deze pas in de middag plaatsvindt. U dient in het laatste geval ‘s ochtends nuchter te komen. Op de dag van opname meldt u zich met de elleboogkrukken op de verpleegafdeling alwaar u door een verpleegkundige wordt ontvangen.

Dag voor de operatie De verpleegkundige verricht nog een aantal controles bij u, zoals het opmeten van de temperatuur, bloeddruk en de polsslag (hartslag). Het operatiegebied wordt indien nodig geschoren. Er worden elastische kousen bij u aangemeten. Deze moet u 6 weken lang (ter voorkoming van trombose) dag en nacht dragen om beide benen. Er wordt gekeken naar eventueel aanwezige wondjes. Een laborant neemt bloed bij u af.

Dag 0

Dag van operatie

Op de afdeling Vanaf 24.00 uur bent u nuchter. U doucht, hierbij verwijdert u (indien van toepassing) uw make-up. U trekt de operatiekleding aan. Indien van toepassing: uw sieraden doet u af. U krijgt premedicatie en de afgesproken eigen medicatie. U krijgt een elastische kous aan om het been dat niet geopereerd wordt. De te opereren knie wordt gemarkeerd.

Op de operatiekamer U krijgt een ruggenprik. Een infuus en urinekatheter worden ingebracht. U komt op een operatietafel te liggen.


U wordt geopereerd. Drains ter afvloeiing van wondvocht en bloed worden ingebracht. Retransfusiesysteem wordt, indien mogelijk, aangebracht.

Op de uitslaapkamer Uw contactpersoon wordt gebeld. Uw toestand wordt gecontroleerd/bewaakt. Via een pompsysteem krijgt u pijnbestrijding toegediend. Deze pijnbestrijding krijgt u maximaal 48 uur. Zo nodig krijgt u medicatie tegen de misselijkheid.

Terug op de afdeling Na een minimaal verblijf van 2 uur op de uitslaapkamer gaat u naar de afdeling. Polsslag, temperatuur, bloeddruk en wond worden regelmatig gecontroleerd. U krijgt medicatie tegen de pijn en zonodig tegen de misselijkheid. U mag voorzichtig beginnen met drinken. Op de dag van de operatie is rust het beste medicijn, dus ontvang ook bezoek met mate. U bent immers degene die moet herstellen. Het gevoel en de beweegbaarheid van uw benen wordt regelmatig gecontroleerd om te controleren of de pijnbestrijding effectief is.

Dag 1 U zult pijn hebben, maar deze zal per dag afnemen. U mag weer normaal eten en drinken, afhankelijk van uw lichamelijke conditie. U krijgt instructies over het injecteren van het medicijn “clexane” tegen trombose. U krijgt de nodige hulp bij de lichamelijke verzorging. Uw wond wordt verzorgd. De drains worden verwijderd. U krijgt ook een elastische kous om het geopereerde been.


Indien de pijnbestrijding via het pompsysteem niet meer wordt toegediend, helpen de fysiotherapeut en/of een verpleegkundige u vanuit het bed in een stoel. U geeft zelf aan hoe lang u wilt en kunt zitten. Als u nog pijnbestrijding krijgt, mag u nog niet uit bed. Het infuus wordt verwijderd als u weer goed kunt drinken en de bloeduitslagen goed zijn. U gaat met hulp van de fysiotherapeut op de Continue Passive Motion (voortaan CPM genoemd). Drie keer per dag gedurende een uur wordt de knie passief gebogen op dit apparaat. U krijgt tijdens het oefenen een ijszak op de knie (indien nodig ook tussendoor). Dit krijgt u om de wond te koelen en om pijn en zwelling tegen te gaan. Als u in bed ligt, moet u uw knie gestrekt houden. Om u hierbij te helpen wordt een kussen onder uw hiel gelegd (nooit onder uw knie zelf).

Dag 2 U geeft uzelf onder begeleiding van een verpleegkundige een injectie ter voorkoming van trombose. Onder begeleiding van een verpleegkundige en met hulp mag u zich wassen in de wasruimte (als de verdoving uit uw been is, anders wast u uzelf zoveel mogelijk in bed). U krijgt uw kleren weer aan. De wond wordt gecontroleerd. De fysiotherapeut leert u lopen met behulp van elleboogkrukken, een looprekje of een rollator. U oefent op het CPM. Het apparaat wordt hoger (richting 90 graden) ingesteld. Indien mogelijk en nog aanwezig worden infuus en urinekatheter verwijderd. De verpleegkundige overlegt met u over eventuele thuiszorg. De pijnbestrijding via het pompsysteem wordt vandaag gestopt en het slangetje wordt verwijderd.


Dag 3 Onder toezicht geeft u uzelf een injectie ter voorkoming van trombose. Onder begeleiding van een verpleegkundige en met hulp mag u zich wassen in de wasruimte. De wond wordt gecontroleerd. U krijgt weer fysiotherapie. U oefent op de CPM. Het apparaat wordt hoger (richting 90 graden) ingesteld. U doet strekoefeningen met uw voet op een kussen. U doet buigoefeningen met gebruik van hulpmiddelen op een stoel.

Dag 4 U geeft uzelf een injectie ter voorkoming van trombose. U wast uzelf, indien mogelijk, zelfstandig in de wasruimte. De wond wordt gecontroleerd. De verpleegkundige maakt alles klaar voor ontslag (zie dag 5). U doet buigen strekoefeningen (actief en passief). Er wordt een röntgenfoto van uw knie gemaakt.

Vanaf dag 5 U leert onder begeleiding van de fysiotherapeut traplopen U mag naar huis indien: - De orthopeed zijn fiat geeft. - Er een röntgenfoto van uw nieuwe knie is gemaakt. - U de knie zelf tot iets meer dan 90 graden kunt buigen. - De wond er goed uitziet. - U zelfstandig in en uit bed kunt komen en naar het toilet kunt gaan. - U zelfstandig kunt lopen met hulpmiddelen. Tegen 10.00 uur kunt u worden opgehaald om thuis verder te revalideren met uw nieuwe knie. Op de ontslagdag krijgt u de nodige papieren mee:


- medicijnrecepten voor de apotheek; - een afspraak voor het verwijderen van de hechtingen; - een afspraak voor een controlebezoek bij de orthopeed; - zo nodig een overdracht voor thuiszorg of verpleeghuis. Kunt u uw knie nog niet buigen tot 90 graden of nog niet voldoende strekken, dan blijft u langer in het ziekenhuis. Ook als uw wond nog niet optimaal genezen is, kunt u nog niet naar huis. Zolang u in het ziekenhuis verblijft gaat u door met de buigen strekoefeningen.

PIJN EN VAS-SCORE Na de operatie zult u pijn hebben. Om de pijnbestrijding zo goed mogelijk op uw pijn af te stemmen wordt de pijn geregistreerd. Dit wordt gedaan door middel van de VAS-score. Veel mensen vinden het moeilijk om aan andere mensen uit te leggen hoeveel pijn zij hebben. Dat is heel begrijpelijk, een ander kan uw pijn immers niet voelen. Het geven van een cijfer kan daarbij helpen. Twee of meerdere keren per dag komt een verpleegkundige of u uw eventuele pijn met een cijfer tussen de 0 en 10 op een pijnschaal aan wilt geven. 0 betekent geen pijn en 10 is de ergste pijn die u zich kunt voorstellen. U kunt nooit een verkeerd cijfer geven; het gaat immers om de pijn die u ervaart en pijn is een persoonlijke ervaring. Het is belangrijk om te weten dat pijn niet altijd kan worden voorkomen. We proberen ervoor te zorgen dat u zo min mogelijk pijn heeft.

NAZORG De directe nazorgperiode duurt ongeveer 6 weken (revalidatie duurt vaak langer) en wordt afgesloten met een controleafspraak bij uw orthopeed. Er zijn verschillende vormen van nazorg. Tijdens de voorlichtingsmiddag wordt u hierover geïnformeerd. Hieronder zetten we de verschillende mogelijkheden van nazorg op een rij:


U gaat naar huis Normaal gesproken gaat u naar huis als u zich, eventueel met hulp van familieleden en/of vrienden, kunt redden. U gaat naar huis met thuiszorg U gaat naar huis (of naar derden) met inschakeling van de thuiszorg. U kunt hulp krijgen bij het wassen en aankleden, clexane spuiten en eventueel de wondverzorging. Ook de aanvraag van warm eten kan voor u gedaan worden. De behoefte aan hulp kunt u ook aangeven tijdens het opnamegesprek met de verpleegkundige. Om dit alles voor elkaar te krijgen moet u, uw familie of de verpleegkundige actie ondernemen. Dit wil niet zegen dat u altijd hulp kunt krijgen, de hulp is aan voorwaarden gebonden. Er zal een indicatie gesteld worden door het Centraal Indicatieorgaan Zorg (CIZ). U gaat voor een tijdelijke opname naar een verzorgings- of verpleeghuis Bij hoge uitzondering kunt u tijdelijk ergens anders worden opgenomen. Dit zal door de arts of verpleegkundige met u besproken worden. Tijdens uw verblijf in dit verzorgings- of verpleeghuis zult u ondersteund worden bij de zelfzorg en zal er revalidatie plaatsvinden. Om hiervoor in aanmerking te komen heeft u een indicatie nodig. Deze wordt afgegeven door het Centraal Indicatieorgaan Zorg, hier hebben wij geen invloed op. Hulpmiddelen Wanneer u eenmaal thuis bent, zult u uw “nieuwe knie” moeten blijven koesteren. In het begin zal het gebied rondom de wond nog warm en dik kunnen aanvoelen. Soms duurt dit langere tijd; dit kan variëren van weken tot maanden. Door regelmatig te lopen zal dit gevoel afnemen. Het is tevens raadzaam een aantal hulpmiddelen aan te schaffen (enkele moet u zelf bekostigen). U kunt denken aan de volgende hulpmiddelen: •

een toiletverhoger, die ervoor zorgt dat u makkelijker op het toilet kunt gaan zitten en weer opstaan;

•

een verlengde arm/klem (helping hand), hiermee heeft u meer armslag en hoeft u minder ver te reiken;


•

een douchekrukje, zodat u zittend kunt douchen en zo voorkomt dat u uitglijdt (een tuinstoel is ook mogelijk);

•

anti-slipmatjes voor in de badkamer;

•

handgrepen op het toilet om u beter op te kunnen trekken of te laten zakken;

•

een hoge stoel met armleuningen, bijvoorbeeld een tuinstoel die ervoor zorgt dat u makkelijker op kunt staan;

•

een autostoel is meestal laag en gemaakt in de vorm van een kuip. Het is raadzaam om een kussen in deze kuip te leggen om hoger te zitten. Ook is het handig om op dit kussen een plastic zak te leggen. Het gladde plastic vergemakkelijkt het om in en uit de auto te komen;

•

een hoog bed (of bedverhogers)zorgt ervoor dat u makkelijker in en uit bed kunt komen;

•

een cold pack (ijsblaas) voor het koelen van uw knie.

Pas op voor losse vloerkleedjes, hier kunt u gemakkelijk over struikelen.


LEEFREGELS VOOR DE EERSTE 6 WEKEN TOT 3 MAAND NA DE OPERATIE Houding in bed Gebruik geen kussen onder de knie maar onder de hiel van de voet. De knie blijft dan zo recht mogelijk wat het lopen uiteindelijk bevordert. Douchen U mag weer douchen als de wond droog is. Staand draaien Als u wilt draaien in staande houding moet u uw geopereerde been steeds goed optillen. Aantrekken van TED kousen en schoenen Trek uw kousen en schoenen aan zoals u gewend bent en zorg ervoor dat u hierbij geen extra pijn krijgt. Hetzelfde geldt ook bij het oprapen van voorwerpen op de grond. Gaan zitten en staan Bij het opstaan en gaan zitten plaatst u het geopereerde been iets naar voren. Zorg dat u recht voor de stoel met armleuningen staat en dat u de stoel voelt tegen uw benen, voordat u gaat zitten. Steun vervolgens met uw handen op de armleuning van uw stoel bij het gaan zitten en staan. Instappen in een auto Ga eerst op de autostoel zitten met de benen buiten de auto. Vervolgens brengt u al draaiende de benen één voor één in de auto. Fietsen U mag fietsen op een hometrainer als de hechtingen verwijderd zijn. Het fietsen kan alleen maar als de beweeglijkheid van de knie voldoende is. Meestal is dit na 3 à 4 weken het geval. Als u zonder krukken mag lopen en u zich voldoende zeker voelt, kunt u ook buiten fietsen. Vraag dit voor alle zekerheid na bij uw fysiotherapeut.


Zwemmen Indien u zich zeker genoeg voelt en zonder krukken kunt lopen, mag u ook gaan zwemmen. Vraag dit voor alle zekerheid na bij uw fysiotherapeut. Auto rijden U mag pas weer auto rijden als het lopen probleemloos gaat en u voldoende kracht in het geopereerde been heeft. Vraag dit voor alle zekerheid na bij uw fysiotherapeut.


COMPLICATIES Nabloeding In de eerste 2 weken na de operatie kan een lekkend bloedvat ervoor zorgen dat bloed zich ophoopt in de knie. Soms komt er bloed door de wond naar buiten. Het gewricht wordt rood, erg dik en pijnlijk. Dit is een reden om contact op te nemen de verpleegkundig consulent orthopedie of het secretariaat van de polikliniek orthopedie. Mocht dit in het weekend gebeuren dan mag u contact opnemen met de verpleegafdeling orthopedie. Lekken van de wond Als de wond spontaan vocht gaat lekken na ontslag uit het ziekenhuis is dit een reden om contact op te nemen met de verpleegkundig consulent orthopedie of het secretariaat van de polikliniek orthopedie. Infectie Ontsteking van de operatiewond kan het gevolg zijn van irritatie door een bloeduitstorting die vrijwel altijd optreedt. Men spreekt van een infectie als de ontsteking veroorzaakt wordt door bacteriën. Als er een infectie bij de prothese optreedt, kan dit leiden tot loslating van de prothese. Kenmerken van een infectie zijn: plaatselijke roodheid, zwelling en pijn. De operatiewond kan wondvocht of pus lekken. Er dient zo spoedig mogelijk contact opgenomen te worden met de verpleegkundig consulent orthopedie of het secretariaat van de polikliniek orthopedie. Koorts De eerste week na de operatie kan er koorts optreden. Dit is vaak het gevolg van de operatie zelf. Bij aanhoudende temperatuurverhoging kan dit echter een teken van een infectie zijn. U neemt in dit geval contact op met de verpleegkundig consulent orthopedie of het secretariaat van de polikliniek orthopedie. Trombose Bij trombose ontstaat er een stolsel in een bloedvat, meestal in de kuitader. Het onderbeen is hierbij pijnlijk, zwelt op en wordt licht rood en glanzend. Het is mogelijk dat trombose ontstaat ondanks het gebruik van anti-stollingsmedicijnen en het dragen van elastische kousen.


Bij verdenking van trombose moet u contact met uw huisarts opnemen. Zenuwbeschadiging Er is een zeer kleine mogelijkheid dat ten gevolge van de operatie een zenuw bij de knie uitgerekt of beschadigd wordt. Hierdoor kan er een gedeeltelijk gevoelloze en/of verlamde voet ontstaan. Vaak is deze zenuwuitval van tijdelijke aard. Zodra u een doof of verlamd gevoel bemerkt, meldt u dit aan uw verpleegkundige of orthopeed. Dit treedt vaak direct na de operatie op.


FYSIOTHERAPIE Tijdens de voorlichtingsmiddag krijgt u instructies over de revalidatie van één van onze fysiotherapeuten. De dag na de operatie komt de fysiotherapeut bij u langs om u oefeningen te geven die u in bed kunt uitvoeren. Als u de eerste keer uit bed komt, leert u lopen met een looprekje. Wanneer dit goed gaat, leert u lopen met krukken. De fysiotherapeut laat zien wat de beste manier is om in en uit bed te stappen en verder wordt u geleerd hoe u het beste kunt gaan liggen, zitten, staan, opstaan en lopen. Ook legt de fysiotherapeut u voor de eerste keer op de CPM. Het oefenen op de CPM gebeurt 3 maal per dag gedurende een uur. Tijdens de opname leert u steeds verder uw knie te buigen. De opnameduur varieert en is afhankelijk van uw lichamelijke conditie. U mag ervan uitgaan dat u bij ontslag met krukken (of een ander loophulpmiddel) de voordeur van het Refaja ziekenhuis uit kunt lopen. Na ontslag wordt de fysiotherapie thuis altijd voortgezet door een therapeut in uw woonplaats. De fysiotherapeut in het ziekenhuis zorgt ervoor dat uw fysiotherapeut thuis alle belangrijke informatie krijgt. Het functioneren van uw nieuwe knie zal zo verder worden verbeterd.

Kruklopen 1

Zet uw beide krukken tegelijk naar voren (niet te ver).

2

Plaats het geopereerde been tussen de beide krukken.

3

Neem gewicht op uw krukken (via uw handen) en plaats het niet geopereerde been voorbij de krukken.

4

Herhaal stap 1 t/m 3.

Traplopen

Naar boven: •

Gebruik één kruk en de trapleuning, neem de andere kruk wel mee.

•

Ga zo dicht mogelijk bij de onderste traptrede staan.

•

Plaats het niet geopereerde been op de traptrede.


•

Houd u vast aan de leuning en duw u af op de kruk zodat u het geopereerde been naast het andere been kunt zetten.

•

Herhaal dit tot u boven bent.

Naar beneden: •

U gaat zo dicht mogelijk bij de bovenste traptrede staan.

•

U plaatst uw kruk één trede naar beneden.

•

Daarna zet u uw geopereerde been één trede naar beneden en als laatste plaatst u uw niet geopereerde been ernaast.

•

Herhaal dit tot u beneden bent.


NOG WAT INFORMATIE OVER OVER UW KNIEPROTHESE HOE LANG GAAT EEN KNIEPROTHESE MEE? De levensduur van een knieprothese is niet onbeperkt. Van de prothese mag verwacht worden dat deze gemiddeld 15 jaar meegaat, als er zich geen complicaties voordoen. Er kunnen zich complicaties voordoen, namelijk: •

Loslating van de prothese kan het gevolg zijn van een infectie in de knie. Deze infectie kan zowel direct na de operatie als pas na jaren duidelijk worden. Als er zich een infectie voordoet kan dit aanleiding zijn tot het (vervroegd) verwijderen van de prothese. Vaak zijn meerdere operaties nodig om de infectie te behandelen. Een infectie is daarom een zeer ernstige complicatie.

•

De kans op infectie, ook in de toekomst, blijft bestaan. U moet uw huisarts, tandarts of specialist van tevoren inlichten bij het trekken van een tand of kies, bij een tandwortelbehandeling en bij een operatie of andere inwendige ingreep. U krijgt dan antibiotica.

•

Slijtage van de prothese kan aan de orde zijn en deze kenmerkt zich door: - toenemende pijn, - zwelling en warmte bij het op gang komen en bij belasting van de knie.

Deze klachten had u niet eerder. Het is belangrijk dat er jaarlijks een controle van de prothese plaats vindt. Er wordt dan gekeken of er slijtage van de prothese aanwezig is. Het kan dan nodig zijn de prothese te vervangen. Een tweede operatie is vaak een uitgebreidere ingreep en het revalidatieproces duurt ook langer.

LEVEN MET EEN KNIEPROTHESE Wat u van de nieuwe knie mag verwachten is van veel persoonlijke factoren afhankelijk. Een normaal kniegewricht kan niemand u meer teruggeven. Het is een kniegewricht met bewegingsbeperkingen; als bepaalde bewegingen niet verder kunnen, dan is dit ook zo! Het blijft namaak.


Forceer niets en overleg de mogelijkheden van de prothese eventueel met uw orthopeed/fysiotherapeut. Ook zullen de beperkingen van een kunstknie u door de fysiotherapeut in het ziekenhuis worden uitgelegd. In verband met beschadigingen wordt het u afgeraden de knieprothese in het werk en sport te zwaar te belasten. Uw orthopeed kan u hier weliswaar over adviseren maar voorzichtigheid blijft altijd geboden! Wees zuinig op uw nieuwe knieprothese!

Uw nieuwe prothese bevat metaal dat metaaldetectors en beveiligingsapparaten zou kunnen activeren. Dit kan ook gebeuren als u een vliegreis gaat maken en door de douane gaat. Mocht u problemen ondervinden of gaan reizen dan zijn er pasjes beschikbaar waarin staat dat u een nieuwe prothese hebt. Informeert u zo nodig hiernaar bij de consulent orthopedie.


UW BLOED, UW KEUS BLOEDTRANSFUSIEOPTIES Het kan noodzakelijk zijn dat u na uw operatie een bloedtransfusie nodig hebt. U komt voor een bloedtransfusie in aanmerking als u teveel bloed verloren heeft via de drains die aan het einde van de operatie zijn ingebracht. Deze brochure is mede gemaakt om u informatie te geven over het verschil tussen het ontvangen van bloed van een ander (= donorbloed) en het ontvangen van uw eigen bloed (= autoloog bloed). Op dit moment wordt er in Nederland het meest gebruik gemaakt van donorbloed. Deze vorm van bloedtransfusie wordt ook wel homologe bloedtransfusie genoemd. Echter soms heeft u ook een andere keus. Wanneer u een totale knieprotheseoperatie moet ondergaan dan is het, in overleg met uw behandelend arts, mogelijk om uw eigen bloed terug te geven. Dit wordt ook wel een autologe bloedtransfusie genoemd.

HOMOLOGE (DONOR)BLOEDTRANSFUSIE Dit is de meest voorkomende vorm van bloedtransfusie in Nederland. Donor- of homoloog bloed is bloed dat afkomstig is van een andere persoon. Dit bloed wordt door mensen van de bloedbank afgenomen bij donoren en vervolgens door de bloedbank bewerkt en opgeslagen. Hiervoor gelden zeer strenge richtlijnen waaraan men zich dient te houden. Om zo min mogelijk risico’s te lopen op besmetting van allerlei bloedoverdraagbare ziekten, zoals bijvoorbeeld hepatitis, wordt donorbloed altijd zeer uitgebreid gecontroleerd op de aanwezigheid van deze bloedoverdraagbare ziekten.

AUTOLOGE (EIGEN) BLOEDTRANSFUSIE Autologe bloedtransfusie wil zeggen dat het bloed van de patiënt wordt afgenomen c.q. opgevangen en dat dit bloed vervolgens weer wordt teruggegeven aan de patiënt. Het is dus bloed wat van de patiënt zelf afkomstig is. Het afnemen c.q


opvangen van het bloed kun je voor, tijdens en na een operatie doen. De soort operatie bepaalt vaak wanneer wat het beste is. Het opvangen en teruggeven van bloed na de operatie door middel van drains heet postoperatieve autologe bloedtransfusie. Postoperatieve autologe bloedtransfusies zijn met name geschikt bij grote orthopedische ingrepen zoals totale knie-implantaties. Dit komt doordat bij deze operaties het meeste bloedverlies optreedt na de operatie. Kort samengevat betekent dit dat het bloed door een drain uit de operatiewond wordt opgevangen in een opvangsysteem. Na verloop van tijd wordt het opgevangen bloed door een filter gereinigd en aan u, de patiënt, teruggegeven. Autologe bloedtransfusie is bij uitstek geschikt wanneer het een geplande operatie betreft, zodat men van tevoren rekening kan houden met het feit dat men u uw eigen bloed gaat teruggeven.

WAT ZIJN DE VOORDELEN VAN HET FEIT DAT U UW EIGEN BLOED TERUGKRIJGT In het algemeen kun je stellen dat autoloog bloed veiliger is dan donor(homoloog) bloed. Het risico van bloedoverdraagbare ziekten dat aanwezig is bij donorbloed wordt uitgesloten. Tevens heeft onderzoek aangetoond dat, indien u uw eigen bloed na een operatie terugkrijgt, dit uw herstel na de operatie positief kan beïnvloeden. Ook vermindert de kans op complicaties na de operatie en kan het ertoe bijdragen dat de opnameduur wordt verkort.

SAMENVATTEND Er zal altijd behoefte blijven aan donor(homoloog)bloed. Op een aantal terreinen is het onvervangbaar en redt het mensenlevens. Echter om ervoor te zorgen dat dit bloed gegeven wordt aan diegenen die het bloed het hardst nodig hebben, is het belangrijk om zuinig om te gaan met donorbloed. De complicaties die kunnen optreden bij homologe bloedtransfusies zijn bekend en komen relatief weinig voor. Echter voor een bepaalde categorie patiënten,


bijvoorbeeld voor patiënten die een totale knieprotheseoperatie ondergaan, is er een alternatief beschikbaar in de vorm van lichaamseigen (autologe) bloedtransfusie. Naast het feit dat er bij een autologe bloedtransfusie géén transfusiereacties optreden heb je ook géén kans op besmetting met bloedoverdraagbare ziekten. Tevens zorgt men er zo voor dat opgeslagen donor(homoloog)bloed op deze manier bij diegenen wordt gebruikt waarbij een autologe bloedtransfusie géén optie is.

N.B. Deze brochure is alleen geschikt voor algemene informatieverstrekking aan patiënten. Het is geen medisch document en dient er ook niet voor om een beslissing bij de patiënt te beïnvloeden c.q. te forceren. Uw medische adviseurs (arts, verpleegkundige) zijn het beste in staat om, samen met u te kijken, welke procedure in uw geval de beste oplossing is. Indien u, over deze brochure, vragen en of opmerkingen hebt dan kunt u zich het beste tot deze medische adviseurs wenden.

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Protheseproject knie

Recommend Documents