Redactioneel 3. Voorwoord bestuur 5. Agenda en stickerwedstrijd 6. Nieuw bestuur KOers 8. Thema: De Brug. Bierkrattenbrug Afstudeerverslagen

Inhoudsopgave

Redactioneel

Redactioneel 3 Voorwoord bestuur 5 Agenda en stickerwedstrijd

6

Nieuw bestuur KOers

8

Thema: De Brug

Hoogleraar aan het woord C2C-brug Floriade Venlo

12 18

De zomer is weer voorbij, een nieuw studiejaar begonnen. En die is begonnen met de brug, de bierkrattenbrug natuurlijk. Een wereldrecord waar een commissie een jaar lang mee bezig is geweest. In de week van 10 september moest het dan gebeuren. In dit nummer wordt er teruggeblikt naar deze spannende week en vertellen de ontwerpers hun verhaal.

Bierkrattenbrug 2012 Het ontwerp 26 Dagverslagen 30

Afstudeerverslagen Lianne Visschers 34 Koen van Uffelen 36

KOers op de werkvloer Huisman Equipment 40 Octatube 42

Overig StudentenSTAALprijs 2012 17 Column Hans Lamers 46

COlofon 46

Dit nummer heeft het thema ‘De Brug’ gekregen. Een onderwerp wat wellicht velen van ons boeit, maar wat natuurlijk niet echt bij de bouwkunde hoort. Een uitstapje dus met een artikel over een andere tijdelijke brug, de entreebrug van de Floriade in Venlo. Verder heeft Dick Hordijk in de nieuwe rubriek ‘Hoogleraar aan het woord’, waarin hoogleraren iets actueels over het thema schrijven, een artikel geschreven over de problematiek van het herberekenen van onze bestaande bruggenvoorraad volgens de huidige normen. Dit is dan al weer de laatste KOersief van het 42e bestuur. Tijd dus om een brug te slaan naar een nieuw bestuur. Dit nieuwe bestuur, bestaande uit vijf enthousiaste studenten, heeft 4 oktober van ons het stokje overgenomen en zal zich aan u voorstellen in deze KOersief. Uiteraard zijn er weer studenten die vertellen over hun afstudeeronderzoek en zijn er deze keer maarliefst vijf afgestudeerden aan het woord die vertellen over het leven na hun studie Structural Design. Ik wens u veel lees en kijkplezier, Tim Donkers Hoofdredacteur KOersief 88

KOersief 88 | oktober 2012 | De Brug

3

ek naar o z p o is s r e KO leden ie s is m m o c enthousiaste ommissie c E D M e d . voor o.a

Betonkanora ce commissie Utrecht 2013

Voorwoord bestuur

Beste leden, sponsoren en andere relaties, Voor u ligt de laatste KOersief van het 42e bestuur. Inmiddels hebben wij het stokje overgedragen aan het 43e bestuur en zijn zij al hard aan het werk. Natuurlijk is het niemand ontgaan dat ons bestuursjaar vol mooie activiteiten zat. Een lunchlezing over een berg, een excursie naar een glas- en staalengineer, een studiereis naar Brazilië, een MDE naar Londen en ga zo maar door. Over de laatste twee hebben we het in de voorgaande KOersief uitgebreid gehad.

issie m m o c ie t c a d Re KOersief

Vlak na de zomervakantie hebben we nog iets moois gedaan. Met hard werk van een commissie van 14 man, welke hierbij allemaal van harte wil bedanken, hebben we het wereldrecord bierkrattenbrug met de grootste overspanning weer terug in Eindhoven. Precies een jaar geleden lazen jullie nog dat Delft het record van ons over had genomen met een overspanning van 15,0 meter. Nu kunnen wij met trots zeggen dat het wereldrecord, van nu 19,55 meter, weer in handen van KOers en SUPport is. Naar mijn mening hebben we het afgelopen jaar hebben laten zien dat KOers een gezonde vereniging is, in staat tot het neerzetten van interessante activiteiten. Dit is echter onmogelijk zonder de inzet van al onze commissieleden. Ik wil iedereen die zich voor de vereniging heeft ingezet van harte bedanken daarvoor! Het nieuwe bestuur zal jullie het komende jaar niet teleurstellen, daar ben ik van overtuigd. Laat het een mooi jaar worden voor alle leden en relaties van KOers. Met vriendelijke groet, Namens het 42e bestuur van KOers,

Heb je intere sse? Kom da n langs op vlo er 5 of kijk o p www.KOersT Ue.nl

Omar Sarfaty Voorzitter 42e bestuur


5

Evenementen

Agenda 18 oktober

Actieve Leden Uitje

25 oktober KiD Voor alle nieuwe studenten bij de mastertrack Structural Design of studenten die KOers beter willen leren kennen, organiseren we de KOers introductiedag, kortweg de KiD. Samen met andere leden zullen we deze avond gezellig gaan bowlen en voorafgaand zorgt KOers voor een heerlijke maaltijd.

Wouter van der Sluis - KOers, Nootdorp

15 november Betondag De Betondag, de grootste eendaagse manifestatie in de Europese bouw, vormt voor (beton) bouwend Nederland het jaarlijkse hoogtepunt. Ook dit jaar worden ruim 3000 deelnemers en ruim 200 exposanten verwacht. Er zijn verder speciale programma’s, inlooplezingen, de kennismarkt, het studentencafé, het Ingenieursplein, de uitreiking van de ENCI Studieprijs en nog veel meer. 21 november Workshop ‘Betonbrug’ (o.v.b.) Een dagprogramma met lezingen en een spannende prijsvraag voor deze workshop. Meer informatie volgt snel. 22 november

Lunchlezing Fluor

K-M@il en website Bezoek regelmatig onze website voor actuele nieuwsberichten en activiteiten. Ook kun je je hier aanmelden voor activiteiten. Daarnaast zijn er fotoalbums van voorbije activiteiten te vinden en kun je de KOersieven teruglezen.

Afsluitende barbecue druk bezocht

Joep Rutgers - Wereldrecord behaald

6


Bijzondere resultaten door slimme prefabricage Bouwen als Lego en daarmee het moeiteloos creëren van bouwwerken - direct voorzien van kleur, ramen en deuren – is voor velen de ultieme gedachte. Virtueel bouwen is nu realiteit en wordt ondersteund door krachtige computertechnologie. Daarmee zijn constructies veel beter dan voorheen vooraf geconditioneerd te vervaardigen. Constructie-, gevel- en afbouwtechnieken kunnen zich in dat licht gezien nog veel verder ontwikkelen. Onze kennis en ervaring van ingenieurswerk, productie, montage en het uitvoeringsproces passen we gecombineerd toe in onze projecten. Stap voor stap richting Lego. Het resultaat; eenvoudige, uitgekiende maatwerkelementen en complete wind- en waterdichte prefab casco’s, die onder meer opgebouwd worden uit zeer maatvaste en hoogwaardig afgewerkte sandwichgevelelementen. Om dit te bereiken zijn we gewend om samen te werken en indien gewenst regie te nemen. Maatwerkontwikkeling lukt het beste binnen samenwerkingsverbanden als een bouwteam of volgens design & construct modellen. Dit resulteert in bouwwerken, die met een minimale organisatie op de bouwplaats - in zeer korte tijd - geassembleerd worden. Neem gerust eens contact met ons op! Wellicht is een bedrijfsexcursie een goed idee.

Hurks prefabbeton - T (088) 134 50 00 - E [email protected] - Hurks delphi engineering - T (040) 230 95 95 - E [email protected] - www.hurks.nl

Even voorstellen

Bestuur KOers 2012 - 2013 v.l.n.r.: Rob Wolfs, Linda Verschuren, Iris Rombouts, Christiaan den Otter en Thijs Meijers Bestuur KOers 2012-2013 Het nieuwe collegejaar is weer begonnen en een nieuw jaar betekent natuurlijk ook een nieuw bestuur voor KOers. Dit jaar zijn er vijf gemotiveerde dames en heren gevonden die samen de KOers-kar gaan trekken. In deze editie van de KOersief stellen achtereenvolgens Rob Wolfs, Linda Verschuren, Christiaan den Otter, Thijs Meijers en Iris Rombouts zich aan u voor. Een kleine blik op hoe, maar vooral waarom, ze bij Constructief Ontwerpen en KOers terecht zijn gekomen.

Voorzitter Beste KOers-leden, Mijn naam is Rob Wolfs, ik ben 21 jaar oud en woon in Eindhoven. Ik studeer sinds 2009 Bouwkunde aan de TU. Ik stel me beschikbaar om komend jaar de rol van voorzitter van het 43e bestuur te vervullen. Ik ben opgegroeid in Geleen en volgde daar mijn Gymnasium opleiding aan het Graaf Huyn College, waarbinnen ik mijn interesse voor techniek al snel ontdekte. In de oriëntatie op vervolgopleidingen richtte ik me dan ook op technische studies aan de TU in Eindhoven en Delft. Op basis van de breed georiënteerde onderwijsvorm, heb ik Bouwkunde aan de TU/e gekozen. De creatieve disciplines binnen de opleiding bleken niet mijn sterkste kant, in tegenstelling tot de technische aspecten van Bouwkunde. De keuze voor het profiel Techniek en Management was dan ook snel gemaakt, waarbinnen ik me onder andere in de Minor en het Multiproject heb toegespitst op de disciplines Constructief Ontwerpen en Bouwfysica.

Mijn constructieve voorkeur ligt in het optimaal ontwerpen van grote overspanningen en uitkragingen, waarbij de esthetiek van een minimale constructiehoogte me zeer aanspreekt. Een mooi voorbeeld hiervan is het Portugal Paviljoen in Lissabon, waarbij architect Alvaro Siza zo’n dunne betonschijf heeft toegepast, dat het de schijn opwekt van een opgehangen stoffen doek tussen de twee zijdes van het gebouw. De grens opzoeken bij een grote uitkraging en het ontwerpen van een bijbehorend, slim gekozen constructiesysteem is een uitdaging die ik in mijn studie graag aanga. Voor veel KOers-leden zal ik, evenals een aantal andere nieuwe bestuursleden, een nieuw gezicht zijn op vloer 5. Ik hoop daarom jullie allen te leren kennen bij de vele activiteiten die komend jaar op het programma staan! Tot slot wens ik jullie allen succes met jullie studie en hoop dat we er samen met het bestuur een mooi jaar van kunnen maken. Groeten, Rob Wolfs

Na een succesvolle bacheloropleiding van drie jaar werd het voor mij duidelijk dat Constructief Ontwerpen de richting is waarin ik verder wil, waardoor ik dit jaar erg gemotiveerd ben begonnen aan de master Structural Design. Daarnaast ben ik zeer enthousiast over het vervullen van een bestuursfunctie, omdat ik naast mijn studie graag bezig ben met het organiseren van activiteiten, plannen en samenwerken.

8

KOersief 88 | oktober 2012 | De Brug 1.

Secretaris & Vice-voorzitter

Penningmeester

Beste KOers- leden,

Beste KOers- leden,

Mijn naam is Linda Verschuren, ik ben 22 jaar en heb sinds kort Prinsenbeek (Breda) verlaten om in Eindhoven te gaan wonen.

Mijn naam is Christiaan den Otter, ik ben 21 jaar en kom uit het Gelderse Bruchem, een dorpje in de buurt van Den Bosch. Nadat ik mijn VWO-diploma aan het Koningin Wilhelmina College te Culemborg in 2009 had gehaald, heb ik ervoor gekozen om Bouwkunde te studeren in Eindhoven.

Sinds september 2008 studeer ik bouwkunde aan de TU/e, en zo heb ik hier al 4 jaar rondgelopen en daarbij mijn bachelor gehaald. Afgelopen jaar ben ik begonnen met mijn master SD met daarnaast ook de master Architecture. Architectuur vind ik super door de creativiteit die je kwijt kunt in de projecten, maar minder qua kant, daar gaat mijn voorkeur uit naar de constructieve vakken. Ik heb dan ook het profiel AT gedaan met een minor waar ik nadrukkelijk de constructieve kant heb meegenomen. En toen kwam Multi, een mooie mogelijkheid om de constructeursrol uit te proberen, en dat is me erg goed bevallen!

Al tijdens mijn studieperiode op de middelbare school had ik interesse in de vakken wiskunde, natuurkunde en scheikunde; de keuze voor een technische opleiding was voor mij dan ook een makkelijke keuze. Maar de vraag welke technische studie ik wilde volgen, bleef voor mij een vraagteken. Zowel gebouwen als infrastructuur hadden mijn interesse, ik twijfelde daarom tussen Civiele Techniek en Bouwkunde. Na verschillende open dagen en meeloopdagen te hebben gedaan, viel mijn keuze op Bouwkunde. Ik had totaal geen ambitie om architect te worden (als één van de weinigen) en ik wist al zeker dat de technische kant van de bouw mij beter af zou gaan. Na de P-ateliers doorlopen te hebben had ik geen enkele twijfel over de keuze voor het TM-profiel. Gedurende de TM-projecten en de bijbehorende vakken heb ik ontdekt dat constructief ontwerpen mijn grote voorkeur heeft. De combinatie van berekenen en ontwerpen bevalt mij zeer goed. In het derde jaar is mijn interesse in de constructie alleen maar sterker geworden.

Vorig jaar heb ik de projecten en een groot deel van de vakken van beide masters al kunnen doen en voor komend jaar de keuze gemaakt om de vakken af te maken en daarnaast deel uit te maken van het drieënveertigste bestuur van KOers. Na een aantal commissies gedaan te hebben, leek me dit een leuke en interessante nieuwe uitdaging. En nu heb ik de mooie functie gekregen om komend jaar de secretaris van KOers te mogen zijn.

De afgelopen 3 jaar heb ik mijn Bachelor doorlopen, waarna ik gekozen heb voor de master SD. Hierdoor kwam ik in contact met KOers. Omdat ik veel zin heb in een andere uitdaging naast het studeren, wil ik graag een bestuursperiode van KOers vervullen. Ik heb tijdens mijn bachelorperiode KOers al een beetje leren kennen en heb veel zin om dat dit jaar flink te verbeteren.

KOers heb ik afgelopen jaar leren kennen door het contact met andere leden bij de projecten en vakken. Maar KOers heb ik pas echt goed leren kennen door de studiereis van afgelopen mei naar Brazilië. Waar ik een geweldige tijd heb gehad. Mijn interesse in architectuur en constructie komt goed naar voren in het volgende ontwerp namelijk de mediatheek van Sendai. Hoewel het van buiten een simpele glazen doos lijkt, zit er veel meer in. De constructie bestaat namelijk uit 3 onderdelen; de vloeren, de kolommen en de gevel. Het bijzondere zit in de kolommen, deze zijn zo ontworpen dat ze tevens heel de beleving van de ruimte bepalen. Zo zie ik ook de samenwerking tussen architectuur en constructie: ze moeten elkaar versterken, ze komen niet na elkaar, maar tegelijkertijd met elkaar.

Voor het gebouw wat ik met jullie wil delen, heb ik gezocht naar een project in de Nederlandse kantoorbouw. Ik had niet het idee dat hier uitdagende projecten in voortkwamen en interessante constructieve ontwerpen zijn in deze branche naar mijn mening eerder uitzondering dan regel. Na wat zoeken ben ik toch een interessant project tegengekomen, namelijk het Kantoorgebouw Acanthus in Amsterdam, gerealiseerd in 2002. Dit kantoorgebouw kent een dubbele uitkraging van maximaal 30 meter. De constructie is opgebouwd uit verdiepingshoge vakwerkliggers in combinatie met een staalplaat-betonvloer. Er zijn dus toch wat uitzonderingen te vinden die wat kleur geven aan onze kantoorbouw.

Ik heb in ieder geval erg veel zin om te beginnen! Ik hoop jullie nog vaak tegen te komen bij de activiteiten en lezingen. Tot die tijd veel succes en plezier met de studie.

Ik heb veel zin in het nieuwe jaar en hoop met de rest van het 43e bestuur er een leerzaam en leuk jaar van te maken. Als nieuwe penningmeester hoop ik jullie vaak te ontmoeten bij de verschillende activiteiten, lezingen en borrels.

Groetjes, Linda Verschuren

Groeten, Christiaan den Otter


3.

9

Commissaris Public Relations

Commissaris Activiteiten en Onderwijs

Beste lezer,

Beste KOers-leden,

Mijn naam is Thijs Meijers, ik ben 21 jaar oud en sinds september 2009 studeer ik bouwkunde aan de Technische Universiteit in Eindhoven. Ik ben in Woerden geboren en tijdens mijn bassischooltijd groeide ik op in Vleuten-de Meer. Na een verhuizing naar Neerijnen, een dorpje in Gelderland heb ik mijn middelbareschooltijd op het Koningin Wilhelmina College in Culemborg gezeten. Hier werd mijn interesse gewekt voor de technische vakken, met name wis- en natuurkunde.

Mijn naam is Iris Rombouts, ik ben 21 jaar en ik kom uit Chaam, een klein dorpje vlakbij Breda. Na mijn VWO-opleiding aan het Onze Lieve Vrouwelyceum in Breda ben ik naar Eindhoven verhuisd. Sinds 2009 studeer ik dan ook hier Bouwkunde aan de TU. De keuze voor een technische studierichting was voor mij al snel gemaakt, op de middelbare school waren wiskunde, natuurkunde en scheikunde mijn sterkste kanten. Ik heb getwijfeld tussen meerdere technische studies maar dacht dat architect echt iets voor mij zou zijn. Vroeger tekende ik al vaak plattegronden van mijn droomhuis en was veel bezig met zelf dingen ontwerpen. Gedurende het eerste jaar van Bouwkunde werd mijn beeld van het beroep architect verstoord. Ik wilde al heel snel meer technische dingen weten dan wat gewenst was in het eerste jaar en koos dan ook snel voor de richting TM. Na mijn minor constructie gecombineerd met een aantal bouwfysische vakken (om mezelf te overtuigen dit niet te gaan doen) wist ik het zeker, ik wil constructeur worden.

De keuze voor constructief ontwerpen was voor mij niet heel ingewikkeld. Ik wist voordat ik de bachelor studie begon, dat techniek mij beter zou liggen dan de overige aspecten van de bouw. In het tweede jaar kwam ik door het projectwerk er al snel achter dat constructief ontwerpen mij beter ligt dan bouwfysisch ontwerpen. In de bouw is er niet zo zeer een architect of constructeur die mij fascineert, maar ik word geïnspireerd door in het oogspringende gebouwen, niet alleen door de verschijningsvorm, maar ook door de constructieve eenvoud die het gebouw uitstraalt of de bijzondere technische aanpassingen die gedaan zijn. Enkele voorbeelden die ik hierbij kan geven zijn: ‘Taipei 101’, waarbij een techniek is toegepast om aardbevingen en orkanen te kunnen weerstaan. De ‘Eilandenbrug’ van Hans van Heeswijk is een ander voorbeeld. De brug ziet er vrij eenvoudig uit, wat het voor mij erg interessant maakt. Door het toepassen van voorgespannen HSB (hoge sterkte beton) won deze brug de betonprijs van 2003.

Inmiddels ben ik vierdejaars student en klaar om aan mijn master Structural Design te beginnen. Omdat ik tot nu toe nominaal heb gestudeerd en nog geen verdere werkervaring binnen de studierichting heb opgedaan leek het mij het geschikte moment een bestuursfunctie binnen KOers te vervullen. Ik heb KOers nog niet zo goed kunnen leren kennen, maar het lijkt mij heel leuk om dat dit jaar te gaan doen terwijl ik de rol van commissaris activiteiten/onderwijs zal vervullen. Er zijn veel verschillende gebouwen die mij fascineren, maar wat deze altijd gemeen hebben is dat de constructie in deze gebouwen niet is weggestopt. Mooie voorbeelden zijn de gebouwen van Santiago Calatrava. Hij is een architect die de constructie als uitgangspunt neemt en het niet als een bijkomend aspect ziet. Calatrava ontwerpt organisch gevormde bouwwerken voornamelijk uit beton en staal en weet deze op een futuristische manier te combineren. Toen ik in Valencia door zijn stad van de Kunst en Wetenschappen liep, leek het alsof ik me in de 22ste eeuw bevond.

Afgelopen jaar heb ik ‘KOers’ leren kennen door middel van lunchlezingen en enkele borrels. Dit vond ik erg leuk en hierdoor werd mijn interesse gewekt om in het bestuur van deze vereniging te gaan. Komende tijd hoop ik jullie beter te leren kennen bij excursies, lezingen, borrels en andere activiteiten. Tot slot wil ik iedereen dit jaar veel succes toewensen met de studie en/of werk. We gaan er samen een leuk en leerzaam jaar van maken. Groeten, Thijs Meijers

Als lid van het 43e bestuur hoop ik een geweldig jaar tegemoet te gaan samen met jullie. Ik hoop dat het een leerzaam jaar zal worden en jullie zullen mij al snel zien bij excursies, lezingen, borrels of andere momenten. Veel succes toegewenst voor het komende studiejaar! Groeten,

4.

10


5.

Figuren: 1. 2. 3. 4. 5.

Iris Rombouts

Portugal Pavilion Expo ‘98 Senda Mediatheque Kantoorgebouw Acantus Eilandbrug Hans van Heeswijk Stad van de Kunst en Wetenschappen, Calatrava

PROEF

1

vaktijdschrift Bouwen met Staal

abonnement

jaar

BMW WELT, MUNCHEN (D)

dubbele, gedraaide kegel van 28 m hoog. De Oostenrijkse architect, prof. Wolf D. Prix van Coop Himmelb(l)au – bekend van het Groninger Museum – gebruikte samen met de Duitse ingenieurs Bollinger+Grohmann 5500 ton staal voor de constructie én de glazen gevel die respectievelijk werden uitgevoerd door de Duitse ﬁrma’s Josef Gartner en Maurer Söhne. De opdracht voor de bouw werd al in

Duitse draai

2001 gegeven, maar de eerste werkzaamheden begonnen pas in 2004, omdat de bouwgrond tot die tijd parkeerterrein was voor het Olympisch Stadion. Meer dan duizend mensen werkten mee aan de bouw van BMW Welt dat 170 tot 250 auto’s per dag zal uitleveren en zo’n 850.000 bezoekers per jaar wil trekken, voornamelijk via de diabolovormige entree. Een icoon? Zeker, maar wellicht ver-

beeldt de zandloper ook wel een tijd waarin de Bayerische Motoren Werke herrees na het zware bombardement in WO II. Net alsof het propellerblad zich letterlijk uit de grond heeft gedraaid en Duitsland – op autogebied – weer tot een wereldmacht maakt. MP

Geef je op voor een jaar lang een gratis proefabonnement op het vaktijdschrift Bouwen met Staal. Ga naar de website www.bouwenmetstaal.nl en klik in de menubalk op ‘publicaties‘, ‘vakblad’ en ‘proefabonnement’. Vul daar je naam, adres en collegekaartnummer in. Je krijgt dan vanaf het eerstvolgende nummer zes edities in de brievenbus. Gedurende je studie kun je éénmaal gebruik maken van dit aanbod.

Foto’s: (groot) Reinhard Goemer/Artur/VIEW, (klein) Roland Halbe/Artur/VIEW.

Munchen is sinds 17 oktober een publiekstrekker rijker. Op die dag gingen daar namelijk de deuren open van BMW Welt, het nieuwe uitlevercentrum en expositieruimte van de wereldberoemde autofabrikant. BMW-topman Norbert Reithofer sprak bij de opening liever over een ‘home of the brand’, waarin alles draait om het merk. Misschien is daarom de entree wel uitgevoerd als een

+32430

HEB 280, rond gewalst

+31430

aluminium pui, rond gewalst

Neem een gratis proefabonnement voor 1 jaar. Wil je meer? Word dan student-lid voor € 19,50 per jaar.

gebogen glas (l = 3,9 m)

gewalst paneel 3 mm aluminium hart radius +27710

sikkel 2x18 mm multiplex klimaatelementen zonwering

geleiding zonwering

+23990

+22990

gebogen glas (l = 3,9 m) zonwering aluminium pui, rond gewalst sikkel 2x18 mm multiplex bevestiging sikkel op HEB 280 HEB 280, rond gewalst bevestiging panelen

+19200

40

ProefAbonn_A4_2011.indd 1

BOUWEN MET STAAL 199

Architectuur Las Palmas is in 1953 gebouwd als werkplaatsengebouw voor de Holland Amerika Lijn, naar een ontwerp van de architecten Van den Broek en Bakema. Met zijn gevel van uiterst verfijnde schokbetonnen panelen straalt het een strakheid uit die kenmerkend is voor de Nieuwe Zakelijkheid. Met de renovatie is het gebouw teruggebracht naar de staat waarin het was gebouwd. De robuuste betonconstructie met paddestoelkolommen bleef vrijwel in tact en de gevel werd in oude luister hersteld. Doordat het nieuw toegevoegde Penthouse lijkt te zweven en door de ronde kanten zet het zich sterk af tegen de andere gebouwen op de pier. De krachtige vorm compenseert het relatief kleine volume en maakt het eerder tot een gebaar dan een gebouw. In het bestaande gebouw is het constructieve stramien van ongeveer 7,5 m verdeeld naar een driedeling in de gevel. In het Penthouse is diezelfde maat verdeeld in vier delen van 1,875 m, wat beter aansluit op huidige standaardafmetingen van bouwmaterialen en beukmaten van kantoorruimten. Bij de ronde koppen is het oorspronkelijke gevelstramien aangehouden. Dit heeft tot gevolg dat de straal van de ronding, en daarmee ook de hoogte van het Penthouse, afgeleiden zijn van het BOUWEN MET STAAL 199

horizon tale stramien van Las Palmas. De verdiepingsvloer ligt vanzelfsprekend op gelijke hoogte met het middelpunt van de cirkeluitsnede. Het eenvoudige witte volume is bekleed met aluminium beplating. De twaalf gebogen ramen in de koppen zijn 3,9 m lang en zijn daarmee de langste gekromde ruiten die tot nu toe in Europa zijn gemaakt. Ze geven de bezoeker vanuit het Penthouse een gefragmenteerd beeld van zowel de straat als de omringende hoogbouw. Er is zo helder mogelijk glas toegepast om goed aan te sluiten bij de openheid en lichtheid van het onderliggend gebouw. De vloerrand van de verdieping is afgedekt met hetzelfde glas en daardoor overdag niet zichtbaar in de gevelís. Avonds tekent de vloer zich donker af. Dan gaat de geïntegreerde verlichting op de vloerrand aan en is de noordgevel een tekst in morse-code te lezen: ‘penthouse las palmas’. Het dak van het werkplaatsengebouw is vormgegeven als daktuin. Het is daadwerkelijk een ‘vijfde gevel’, gezien vanuit de bestaande en toekomstige hoogbouw eromheen. Onder het Penthouse, op het dak van het werkplaatsengebouw, is het mogelijk met autoís te rijden. Daarvoor is de oude goederenlift omgebouwd tot autolift. 41

Bouwen met Staal Postbus 190 2700 AD Zoetermeer tel 079 353 12 77 [email protected] www.bouwenmetstaal.nl

27-04-2011 16:12:29

Hoogleraar aan het woord

Over bruggen prof.dr.ir. Dick Hordijk Hoogleraar Bijzondere Betonconstructies, TU/e Donderdag 20 september kwam Tim Donkers langs met de vraag of ik in het kader van het themanummer “De Brug” van de KOersief een stukje wilde schrijven. Nee zeggen is dan heel moeilijk, ook al heb je eigenlijk geen tijd en houden we ons bij Bouwkunde niet echt met bruggen bezig. Dus ja zeggen en proberen er toch nog een interessant stukje van te maken. Maar laat ik eerst KOers en SUPport en alle studenten die eraan hebben meegewerkt, van harte feliciteren met het terugveroveren van het wereldrecord bierkrattenbrug!

In de bierkrattenwedstrijd ging het er om een zo groot mogelijke afstand te overbruggen. Ik zou dus kunnen kijken naar bruggen met grote overspanningen, zoals bijvoorbeeld de Akashi-Kaikyo-brug bij Kobe met een hoofdoverspanning van de hangbrug gelijk aan 2 km [titelfiguur]. Maar ook vormgeving of toegepaste materialen zouden de insteek kunnen zijn voor een interessant artikel. Daarbij zou ik dan waarschijnlijk vooral kijken naar betontoepassingen en mijn pijlen richten op de toepassing van ZHSB en/of UHSB (hoge sterkte beton dus) in de bruggenbouw. Overigens mag in dat kader natuurlijk niet onvermeld blijven dat deze week bekend is geworden dat de Gooisebrug te Utrecht (figuur 1.) de Europese betonprijs heeft gewonnen. Het is weliswaar een brug van bescheiden afmetingen, maar de toegepaste techniek en materialen maken deze eerste volledig voorgespannen (geen zachtstaalwapening) ZHSB-brug in Nederland toch bijzonder [2]. Nee, in het volgende richt ik me vooral op de bruggen die er al liggen, want daar is op dit moment veel om te doen. Ik ga het dus niet zo zeer hebben over overbruggen, maar over bruggen!

12


Onze bestaande bruggen voorraad In de vorige eeuw zijn in Nederland een kleine 4000 bruggen gebouwd (figuur 2.), waarbij in de loop der tijd verschillende generaties voorschriften en normen van toepassing waren op het gebied van belastingen en beton. Het is overigens dit jaar precies 100 jaar geleden dat de eerste betonvoorschriften werden gepubliceerd. Bij iedere nieuwe generatie voorschriften veranderde er wel iets, maar voor betonnen bruggen veranderde er relatief veel met de introductie van de VB 1974. Daarin werden de rekenregels voor dwarskracht namelijk fors aangescherpt. Herberekeningen sinds 2005 toonden dan ook aan dat de dwarskrachtsterkte van oudere betonnen bruggen kritisch kan zijn en iedereen herinnert zich nog wel de afsluiting van de Hollandse brug voor zwaar verkeer tijdens de reconstructie [3]. Hiermee zag Rijkswaterstaat zich geplaatst voor een grote uitdaging. Het simpelweg op korte termijn vervangen van alle bruggen die niet voldoen aan de, gebruikelijk toegepaste, rekenregels is niet alleen technisch niet mogelijk, maar waarschijnlijk ook een onnodige, enorme kapitaalvernietiging. De bruggen kunnen namelijk nog

Thema: De Brug een enorme hoeveelheid reservecapaciteit hebben, omdat misschien de werkelijke dwarskrachtsterkte aanzienlijk groter dan die op basis van de regels waar we nu mee werken. Dit betekent dat het, anders dan voorheen, nu niet meer voldoende is om te weten met welke regels we veilig kunnen construeren, maar dat we de werkelijke sterkte beter moeten leren kennen. Specifiek voor de dwarskrachtcapaciteit van betonnen bruggen heeft Rijkswaterstaat daarvoor, samen met de TU-Delft en TNO, een zeer omvangrijk onderzoek in de afgelopen jaren uitgevoerd. Het zal niet verbazen dat in de loop der tijd de verkeersintensiteit en verkeersbelastingen ook enorm zijn toegenomen. Naast zwaardere voertuigen, hebben ook veranderingen in de toegepaste banden daartoe bijgedragen. Het is deze toename die bij stalen orthotrope bruggen heeft geleid tot vermoeiingsproblemen. Hiervoor heeft Rijkswaterstaat een groot onderzoek gestart, nadat er in het beweegbare deel van de, toen nog maar zeven jaar oude, Tweede Van Brienenoordbrug, vermoeiingsscheuren waren geconstateerd. Diverse oplossing zijn onderzocht en uiteindelijk is gekozen voor het toepassen van een zwaar gewapende hogesterktebeton overlaging, die wordt aangebracht, nadat het asfalt is verwijderd en een zelfde dikte heeft als het asfalt. Inmiddels is een aantal stalen orthotrope bruggen op deze wijze versterkt en er staan er nog een aantal op de rol. Het bleek uitvoeringstechnisch geen eenvoudige opgave.

Dwarskracht onderzoek bestaande bruggen Over het grote, meerjarige dwarskrachtonderzoek is uitvoerig gerapporteerd in het themanummer “Dwarskrachtsterkte bestaande kunstwerken” van Cement 2012-4. Ingegaan wordt op de veiligheidsfilosofie voor bestaande bouw, en dus ook bruggen, maar ook op verkeerslasten, betonsterkte van bestaande constructies en dwarskrachtmodellen. Er is in het onderzoek bijvoorbeeld gekeken in hoeverre gerekend kan worden met spreiding van puntlasten bij plaatviaducten, hoe de sterkteontwikkeling van het beton is geweest en hoe het langeduur dwarskrachtgedrag is. Bijzonder interessant is het onderzoek naar drukmembraanwerking. Dat is het effect van zijdelingse opsluiting van het dek bij bijvoorbeeld omgekeerde T-liggers [4] (figuur 3.). Het principe van de drukmembraanwerking is uitgelegd in figuur 4 (figuur 4.). Door de zijdelingse opsluiting kan de capaciteit enkele malen groter zijn dan die welke wordt gebaseerd op buigwerking. Bij bruggen wordt de zijdelingse opsluiting geleverd door de voorgespannen dwarsdragers. In het Stevinlaboratorium wordt op dit moment een grootschalige proefopstelling gebouwd om dit gedrag te onderzoeken. Hoewel met het dwarskrachtonderzoek de nodige kosten zijn gemoeid, levert het enorm veel op. We kunnen bestaande bruggen en viaducten alleen in stand houden als is aangetoond dat ze voldoende veilig zijn en dat lukt alleen als we (nog) beter weten hoeveel veiligheid er precies aanwezig is, oftewel, als we beter de werkelijke capaciteit kennen.

1.


13

Themaverhaal: Bruggen 300

4000 kokerbrug liggerbrug plaatbrug cumulatief

250

3500 3000

200

2500 2000

aantal bruggen

150

1500

100

1000 50

500

0 1900

1910 1920 bouwjaar

1930

1940 1950 1960

1970

1980

1990

0 2000

2.

randbalk in situ beton deklaag druklaag bekisting

1200

1200

3.

Tot besluit Het moge duidelijk zijn dat er op het gebied van bruggen op dit moment veel speelt in Nederland. Veel daarover is te lezen in het vakblad Cement, dat jullie ongetwijfeld kennen. Tegen een gering tarief kunnen studenten dit blad bestellen (zie www.cementonline.nl).

uitwendige belasting spanningsverdeling

Versterken van stalen orthotrope bruggen Zoals al aangegeven, ondervinden orthotrope stalen bruggen vermoeiingsproblemen. Om dat te stoppen, moeten de spanningswisselingen in de stalen onderdelen van de brug aanzienlijk in grootte worden teruggebracht. Onderzoek naar mogelijkheden daarvoor hebben laten zien dat het vervangen van het asfalt door een gewapende laag hoge sterkte vezelbeton een geschikte herstelmethode is (figuur 5.). Maar de uitvoering bleek toch wel wat weerbarstig. Dat kan je wellicht begrijpen als je bedenkt dat over een heel groot oppervlak een laag beton aangebracht moet worden met een dikte van slechts 60 tot 80 mm, waarin dan ook nog twee lagen wapening (eerst drie) aangebracht moet worden en je overal ook nog een dekking wilt hebben van 20 mm op de wapening. Als je dan ook nog bedenkt dat de wapening zelf ook enige stijfheid heeft en de brug onder belasting van werkverkeer ook niet volledig plaatsvast is, dan is het niet vreemd dat in eerste instantie problemen optraden, zoals onder andere niet voldoende verdicht beton en/of te weinig dekking. Bij het eerste grote project, de Moerdijkbrug, was het dan ook nodig een deel van de overlaging opnieuw aan te brengen. De methode en de opgedane ervaringen zijn vastgelegd in [6].

krachtswerking in het vlak

drukmembraanwerking

vrije oplegging

zijdelingse opsluiting

4.

5.

14


Bronnen: [1] [2] [3] [4] [5] [6]

Kennis verankerd, Interview met Cor Kuilboer, Cement 2012-3 58-64. Kok, A., e.a., Slanke brug met ZHSB. Pilotproject Gooisebrug laat voordelen zien van zeer- hogesterktebeton. Cement 2011-2, Blz. 62-67. Anemaat, W. en B. de Graaff, Aanpak dwarskrachtproblematiek; Groot onderzoek naar beoordeling bestaande kunstwerken. Cement 2012-4, Blz. 4-7. Veen, C. van der, J. Gijsbers en A. de Boer, Drukmembraan-werking; Effect van zijdelingse opsluiting van het dek bij omgekeerde T-liggers. Cement 2012-4, Blz. 68-74. Vos, O. en R. van Leeuwen, Overlagingen met SVB; Praktijkervaring bij drie gerenoveerde bruggen. Cement 2011-3, Blz. 44-49. Hordijk, D.A. e.a., HSB-Betonoverlagingen op stalen bruggen; Kennisdocument. Hageman rapport 6742- 1-5, december 2009.

Figuren: titelfiguur Akashi-Kaikyo-brug bij Kobe [1] | Foto: Kim Rötzel 1. Gooisebrug [2]. 2. Aantallen door RWS gebouwde bruggen in de vorige eeuw [2]. 3. Brug opgebouwd uit omgekeerde T-liggers met druklaag [4]. 4. Ontwikkeling van drukmembraanwerking [4]. 5. Aanbrengen overlaging op de Lekbrug Hagestein [5].

In de prijzen

StudentenSTAALprijs 2012 toegepast te worden. De eerste scheuren in de glazen plaat, welke tot bezwijken leiden, ontstaan doordat er op een bepaald moment de (hoofd)trekspanningen omhoog schieten. Dit had alles te maken met de stijfheid van de toegepaste lijm.

KOers feliciteert twee leden met het behalen van de StudentenSTAALprijs! Op 4 oktober behaalde Marcel Bemelmans op de Nationale Staaldag 2012 de 1e prijs in de categorie Onderzoek Universitair met zijn afstudeeronderzoek: Glass panes stabilizing an in-plane loaded steel frame. Het onderzoek: Glazen platen hebben de capaciteit om weerstand te bieden tegen vlakbelastingen. In 2009 heeft een promovendus onderzocht hoe rondom verlijmde glasplaten in een stalen frame reageren op een vlakbelasting. Er werden drie verbindingstypen onderzocht met verschillende lijmsoorten, waarvan één lijmnaadtype de meeste potentie heeft om in de praktijk

In het vooronderzoek is gezocht naar een nieuwe lijm met een lagere stijfheid. Het doel van deze nieuwe lijm is het elimineren van hoge piekspanningen (hoofdtrekspanningen) in het glas die daarnaast toch een redelijk stijfheid aan het frame geeft. Ook de lijmnaaddikte speelt een belangrijke rol om maattoleranties op te kunnen vangen. Met deze lijm zijn proeven in het laboratorium uitgevoerd. Deze proeven zijn met behulp van een eindige elementen model gesimuleerd en geanalyseerd. Bestaande mechanica modellen zijn aangepast en voorspellen het globale gedrag van het system. Architectuur: Tevens behaalde Mike van Houtum met zijn gecombineerde architectuur / constructief ontwerpen project de 1e prijs in de categorie Architectuur Universitair met zijn ontwerp voor een zwembad op de campus van de TU/e.

www.abt.eu

bouwen aan ambities

Iets moois willen maken. Of misschien gewoon de hoogste, de beste. En voor zo min mogelijk, zo veel mogelijk meters. Iedere opdrachtgever, iedere architect wil ‘iets’ – streeft, verlangt en vraagt. Wat hun wens ook is, de ingenieurs en adviseurs van ABT zorgen voor de technische uitwerking. Al meer dan 50 jaar. Geïntegreerde oplossingen, maakbaar en vooral haalbaar – hoe groot, klein, ingewikkeld of gewoon de vraag ook is. Grensverleggend waar nodig, maar altijd solide. Wat onmogelijk lijkt, toch mogelijk maken. Voor onze opdrachtgevers, voor onze medewerkers en voor een betere wereld. ABT bouwt aan ambities.

advies- en ingenieursbureau op het gebied van constructies, bouwkunde, bouwmanagement, civiele techniek en installaties KOersief 88 | oktober 2012 | De Brug 17

C2C-brug Floriade 2012 te Venlo Edwin Megens Senior Architect StudioSK/Movares Een nieuwe brug over de A73 vormt de entree van de wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade 2012 te Venlo. De brug is onderdeel van een nieuwe verbinding die als een loper door het landschap is gedrapeerd, onder en over de bestaande infrastructuur. Een meanderende route over een glooiend maaiveld, passend in de landschapkarakteristiek van Noord-Limburg. De brug is ontworpen door Gerard Extra Architect in samenwerking met architect Edwin Megens (StudioSK/Movares), geëngineerd door Movares en is gerealiseerd door Ballast Nedam Infra (BNI).

Duurzaam visitekaartje De brug is tijdens de Floriade een visitekaartje en verbindt het voorterrein met het hoofdterrein van de landschap- en tuinbouwtentoonstelling: een markante catwalk waarover alle bezoekers naar en van de Floriade lopen. Na afloop van de Floriade wordt de brug opgenomen in de regionale fietspadenstructuur en ontsluit het nieuw te ontwikkelen Greenpark Venlo. De brug is ontworpen en gebouwd volgens de ‘Cradle to Cradle’ filosofie, conform de duurzame ambitie van de Floriade 2012. De brug kenmerkt zich door z’n constructieve logica. Een gunstige constructie betekent minder massa en efficiënt materiaalgebruik. Zo kon bespaard worden in de constructies en fundering. De toegepaste materialen hebben een zeer lange levensduur, zijn onderhoudsvriendelijk, verouderen mooi en hebben een chique uitstraling. De brug is op staal gefundeerd, waardoor in de ondergrond weinig aan werkzaamheden hoefde te gebeuren. Het complete materiaalpakket is te gebruiken zonder kwaliteitverlies. Concept van het ontwerp is gebaseerd op een eenduidige verschijningsvorm voor de gehele brug. Onder invloed van de constructieve eisen en wensen van de opdrachtgever is het ontwerp uitgewerkt. De beide bochten in de aanbruggen zijn om enerzijds op het toegangspad en anderzijds op het Innovaplein aan te sluiten. Het groeien van de spanten en ovalen vanuit nul bij de start van de aanbruggen tot maximaal in het midden van de hoofdoverspanning is de resultante

18


van het krachtenverloop in de constructie. De stalen constructie wordt door de houten kolommen als het ware losgekoppeld van het maaiveld, wat het concept nogmaals versterkt. Uniek ontwerp De toegangsbrug naar de Floriade 2012 in Venlo is ontworpen vanuit de Cradle to Cradle filosofie. Door gebruik te maken van maximaal recyclebare materialen en duurzame oplossingen te bedenken is hieraan invulling gegeven. De zes meter brede voetgangersbrug heeft een lengte van 120 meter. De stalen hoofdoverspanning meet 60 meter en weegt 150 ton. Aan de oost- en westzijde bevinden zich aanbruggen met een lengte van 30 meter en een gewicht van ieder 25 ton. De hoofdoverspanning overspant in een keer de A73. De brughoofden bestaan uit houten kolommen van Azobe. Deze kolommen zijn doorgezet onder de aanbruggen en vormen daar een woud van kolommen. De brug is in één geheel ontworpen waarbij de aanbruggen tweemaal afbuigen. Het brugspant bestaat uit twee buizen die naar het midden van de brug, als gevolg van het krachtenspel, groeien. De spanten worden bij elkaar gehouden door ovalen, dwars op de brug. Deze ovalen groeien mee, en in het midden van de brug lopen zij zelfs over de brug door (figuur 2.). De brug is bespannen met een semi-transparant kunststof doek, uitgevoerd door Buitink te Duiven, dat met RVS kabels en spanners aan de brug is bevestigd. De staalconstructie van de brug drukt door in het doek waardoor de vorm en constructie extra benadrukt wordt.

Thema: De Brug De houten leuning van de brug is bevestigd op een doorgaand stalen profiel dat rechtstreeks aan de spanten van de brug is bevestigd. Als borstwering is een RVS gaaswand tussen brugdek en leuning gespannen. De staalconstructie van de hoofdoverspanning bestaat uit twee langsspanten die zijn opgebouwd uit twee gewalste buizen met een diameter van 360 mm. De wanddikte van de buizen varieert van 10 tot 40 mm. Tussen onderbuis en bovenbuis is een windverband aangebracht dat naar het midden van de brug groeit tot een hoogte van ongeveer 4.50 meter. De langsspanten zijn 10 graden gekanteld. Dwars op de langsspanten bevinden zich ovalen die onder het brugdek doorlopen en de beide spanten koppelen. Ieder ovaal is uniek qua vorm en in het midden lopen de ovalen zelfs over de brug door. Dit zelfde principe is doorgezet in de aanbruggen waarbij de spanten van de aanbruggen ook nog eens in een bocht lopen en op het einde taps toelopen. De houten kolommen zijn aan boven- en onderzijde van stalen kappen voorzien die in de constructieve aansluitingen voorzien. Daarnaast zijn in de brughoofden bijna massieve stalen diagonalen van 160 mm doorsnede toegepast die samen met zes houten kolommen voor de noodzakelijke stabiliteit moeten zorgen. Om in de dwarsstabliliteit te kunnen voorzien is de onderzijde van de brug voorzien van een patroon aan windverbanden. Dit patroon is bewust vanuit de hoofdoverspanning in de aanbruggen doorgezet.

1.

De toegangsbrug naar de Floriade 2012 in Venlo is ontworpen vanuit de Cradle to Cradle filosofie. Door gebruik te maken van maximaal recyclebare materialen en duurzame oplossingen te bedenken is hieraan invulling gegeven.

Bijzondere detaillering Bijzondere details zijn onder andere dat de aanbruggen en hoofdbrug als een totaalontwerp zijn opgevat. De wijze waarop de houten kolommen zijn gekoppeld aan de staalconstructie is bijzonder te noemen. Zeker voor de tafelconstructies die door toepassing van massief houten kolommen middels het staal in hun stabiliteit moeten voorzien. Ook de detaillering van de leuning is bijzonder. Deze lijkt als een zwevende balk langs de brug te lopen maar is middels een niet zichtbare staalconstructie, zonder balusters, rechtstreeks op de spantdiagonalen bevestigd.


19 2.

3.

4.

Productie De brug is door de staalbouwer (Aa-Dee Infrastructure Industry, Schijndel) in de werkplaats geheel opgebouwd waarna hij gedemonteerd is en naar de conserveerder is gegaan. De hoofdoverspanning is in 2 delen (brugdek ) en 4 delen (langsspanten) geconserveerd en gestransporteerd naar de projectlocatie. Afmetingen van de onderdelen zijn ongeveer 6 x 30 meter. Deze zijn ter plekke geassembleerd. De aanbruggen zijn als eerste op hun plek geassembleerd. De hoofdoverspanning is naast de locatie volledig afgebouwd inclusief brugdek, kunststof doek, etc. Door de A73 12 uur volledig af te sluiten, is de hoofdoverspanning in één keer ingehesen. Grote capaciteit De brug is vanwege de te verwachten grote bezoekersstromen voor de Floriade (op piekdagen maximaal 35.000 bezoekers) ook behoorlijk qua afmetingen. Dit resulteerde in een brugdek met een breedte van 6 meter zonder beperkingen. Hierdoor is de brug voor de toekomstige invulling als fiets- en voetgangersbrug voor Venlo Greenpark gemakkelijk om te vormen. Daarnaast voldoet de brug aan de ITS normering met betrekking tot de toegankelijkheid voor minder validen. Het semi-transparante kunststof doek dat om de staalconstructie is gespannen vormt een goede afscherming naar de snelweg toe en biedt de voetgangers enige bescherming. 5.

De brug is onlangs genomineerd voor de ‘Nationale Staalprijs 2012’ in de categorie ‘Infrastructuur’. Voor meer informatie kunt u kontakt opnemen met: Edwin Megens Senior Architect Studie SK/Movares e: [email protected]

Figuren: 1. 2. 3. 4. 5. 6.

20

C2C-brug en Innovatoren gevangen in één beeld In het midden van de brug wordt deze volledig overspannen door de ovalen Detaillering knoop staalconstructie Balustrade lijkt te zweven langs de brug Randdetaillering leuning en balustrade Overkapping brug door semi-transparant doek


Vebo de kopzorg ...

... u de perfecte combinatie!

www.vebo.nl

Vebo is van oudsher sterk in het op elkaar afstem-

heid, noch in afstemming, noch in uitlevering. Dat

men van betonproducten en gevelondersteu-

is het gemak van staal en beton onder één dak,

nend staalwerk. Door dit gecombineerd bij Vebo

weet ook senior-werkvoorbereider Van Dasselaar

te bestellen, vangt u twee vliegen in één klap:

van bouwbedrijf Vos & Teeuwissen. Bij de nieuw-

perfecte kwaliteit en producten die altijd op elkaar

bouw van kasteel Groot Horloo in Ermelo paste het

aansluiten. Bovendien heeft u het gemak van over-

bedrijf met succes de staal- en betonproducten

leg en bestellen op één adres. Geen onduidelijk-

van Vebo toe.

Vebo, postbus 8, 3750 GA Bunschoten, Röntgenweg 3, telefoon (033) 299 26 00, [email protected], www.vebo.nl

Het record is weer terug in Eindhoven! Studieverenigingen KOers en SUPport hebben de handen in elkaar geslagen om samen het record, onlangs overgenomen door studenten uit Delft, terug te halen naar Eindhoven.

Maanden aan voorbereiding en een week hard werken resulteerde in een bierkrattenbrug met een vrije overspanning van 19,55 meter. Ruim voldoende om het bestaande record van 15 meter te verslaan!

Ontwerpcommissie aan het woord

Bierkrattenbrug 2012 Marinus Nomden, Thomas Paus, Tom Relker en Joep Rutgers Ontwerpcommissie Bierkrattenbrug 2012 Halverwege september zijn de studieverenigingen KOers en SUPport er in geslaagd om een bierkrattenbrug te bouwen met ’s werelds grootste overspanning. Voorgaande zin zal toepasselijk zijn als het wereldrecord inderdaad is behaald. Dit artikel is echter geschreven in de week voorafgaand aan de recordpoging, dus er hangt nog een klein vraagteken in de lucht. Waar de voorbereidingen nog in volle gang zijn en de ogen volledig gericht staan op de week die nog gaat komen, wordt er tijdens het schrijven dan dit stuk juist teruggeblikt op het ontwerpproces dat een klein jaar geleden begon.

Nadat de TU van Delft in oktober 2011 een geslaagde poging had gedaan, is er op onze faculteit een commissie opgezet met een duidelijk doel: het wereldrecord bierkrattenbrug bouwen weer naar Eindhoven halen met een brug waarvan de overspanning meer dan vijftien meter is.

werden, maar op hun kant werden gelegd. De brug die dan op deze manier gebouwd zou worden, moest aan beide kanten worden gesteund door een grote massa. Een paar korte bouwtesten in het lab waren bemoedigend genoeg om deze manier van bouwen uit te werken en voort te zetten.

Als ontwerpcommissie zijn we in het begin verschillende wegen ingeslagen. Met de heer Vermeltfoort als wekelijkse inspiratiebron tijdens begeleidingen zijn we aan de slag gegaan met verschillende analyses en overwegingen. Om gevoel te krijgen voor de krachtswerking in de brug is met een simpel computerprogramma de brug van Eindhoven 2005 geanalyseerd en geoptimaliseerd. Ook heeft er overleg plaatsgevonden met Alexander Suma, voorzitter van de ontwerpcommissie in 2005 en tegenwoordig werkzaam binnen onze faculteit.

Het grootste verschil tussen de beide bouwmethodes zit in de krachtsafdracht tussen de verschillende elementen. Om de kratten te laten samenwerken, moeten ze op de één of andere manier met elkaar verbonden zijn. Deze verbinding ontstaat door de drukkrachten tussen de kratten (ten gevolge van het eigen gewicht) en door de ‘noppen’ onder de kratten die afschuiving tegengaan. Bij de traditionele bouwwijze kunnen de noppen horizontale afschuiving opnemen. Bij het huidige ontwerp nemen de noppen juist de verticale afschuiving op. Er is nu dus sprake van een verticale snede tussen de elementen tegenover de traditionele horizontale snede.

Daarnaast zijn er gaandeweg proeven onpgezet om de verschillende constructieve eigenschappen van de bierkratten te kunnen bepalen. Deze zijn vervolgens uitgevoerd in het laboratorium. Er is ook nog overwogen om het uiteindelijke ontwerp van de brug in een eindige elementenprogramma in te voeren. Na overleg bleek deze manier echter te tijdsrovend in verhouding tot de resultaten die dit zou opleveren Ontwerpprincipe Na enkele weken van analyseren kwam langzaam het idee van een alternatief bouwprincipe. Dit hield in dat de kratten niet op de conservatieve manier gestapeld

26


In een ideaal ontwerp zou er geen afschuiving moeten kunnen ontstaan. Dit zou het geval zijn als alle snedes tussen de elementen loodrecht op de drukboog staan. Omdat dit niet mogelijk is, moeten er keuzes worden gemaakt. Hierbij heeft elke bouwwijze zijn meest ideale drukboog, waarbij zo weinig mogelijk afschuiving optreedt. Bij toepassing van horizontale snedes is een hoge drukboog met een grote hellingshoek gunstig, terwijl een brug met verticale snedes juist voordeel heeft bij een lage drukboog met kleine hellingshoek. Het huidige ontwerp heeft dus baat bij een lage drukboog. Hier zitten alleen wel nadelen aan, want hoe

Bierkrattenbrug 2012 lager de hellingshoek van de drukboog, hoe hoger de spatkrachten worden. Deze spatkrachten moeten worden opgenomen door twee zware torens, die moeten blijven staan door de wrijvingsweerstand met het onderliggende materiaal. Er moest dus een middenweg worden gevonden, waarbij de elementen in de brug de schuifkrachten kunnen opnemen en de toren niet zal verplaatsen onder de grote spatkrachten. Proeven In het Pieter van Musschenbroek Laboratorium van onze faculteit zijn verschillende proeven uitgevoerd, om zodoende kwantitatief de verschillende eigenschappen van een bierkratje of een bepaald verband van bierkratten te benaderen. Als eerste werden verschillende drukproeven uitgevoerd. Hieruit bleek al snel de enorme drukcapaciteit van een kratje. Eerst vervormt de krat elastisch en na bijna 50 kN vervormen de noppen van de krat plastisch. Hierna neemt de kracht toe tot de bezwijklast van 75 kN, waarbij de gemeten vervormingen ongeveer 15 millimeter zijn. Bij andere drukproeven zijn de bierkratten in verband getest. Hierbij was de bezwijklast beduidend lager, variërend van 30 kN tot 60 kN. De vervormingen blijven echter hetzelfde. Het viel op dat bij het ontlasten van de elementen, de vervormde bierkratten deels terugkeren in hun oorspronkelijke vorm (figuur 1.). Er zijn ook proeven gedaan waarbij bierkratten werden belast op afschuiving. Het gaat hierbij om de capaciteit van de noppen van de bierkrat. Het belasten van de elementen is bij verschillende horizontale voorspanningen uitgevoerd, om zo een uitspraak te doen in welke mate de Wet van Mohr-Coulomb van toepassing is (figuur 2.). Om iets te weten te komen over wrijving van de torens ten opzichte van de grond, zijn er ook schuifproeven uitgevoerd. Hierbij zijn kratten, gelegen op stelconplaten, aan de zijkant met een vijzel belast. Deze proef is herhaaldelijk uitgevoerd met verschillende belastingen. Ook is er gekeken naar de wrijving bij verschillende ondergronden. Zo heeft een dunne rubberen mat een positieve uitwerking op de wrijvingscapaciteit. Dit is dan ook meegenomen in het uiteindelijke ontwerp (figuur 3.). Een opvallende conclusie was dat bij een gegeven

1.

belasting het niet uitmaakte of de vijzel één, twee of drie kratten moest wegdrukken. Blijkbaar werd het vergrote wrijvingsoppervlak van de noppen teniet gedaan door de lagere belasting per krat. Naast de genoemde proeven zijn er in het laboratorium ook verschillende testbruggen gebouwd, met overspanningen tot veertien meter. Dit was zeer leerzaam, omdat het de voor- en nadelen van deze bouwwijze goed blootlegde. Zo zijn we er achter gekomen dat de brug een zekere voorspanning nodig heeft om goed te functioneren. Daarnaast hebben de kratten de neiging om horizontaal te verplaatsen, waardoor de verticale snede trapsgewijs verloopt. Hierdoor is het soms lastig om de kratten onderling goed te laten verbinden. Ook is het van belang dat de doorsnedes worden aangedrukt tijdens de bouw, wat soms lastig kan zijn. Het grote voordeel van deze bouwwijze is met name de razendsnelle bouwtijd. De onderstempeling is door de handige afmetingen van de kratten heel gemakkelijk te maken met de kratten zelf. Het kleine aantal kratten dat vervolgens nodig is voor de bouw van de brug, zorgt ervoor dat het slechts een uur kostte om het Brabantse record van 12,5 meter te verbreken (figuur 4.). In het laboratorium werd echter wel gebruik gemaakt van een stalen constructie die de spatkrachten opnam. Tijdens de wereldrecordpoging zal dit moeten gebeuren met zware torens. Het definitieve ontwerp Onze bevindingen in het lab zorgden ervoor dat het definitieve ontwerp van de brug uit zeer weinig kratten zal bestaan en razendsnel gebouwd kan worden. Uit constructief en uitvoeringstechnisch oogpunt was dat natuurlijk geweldig, vooruitstrevend en sensationeel. Maar toch leverde het protesten op vanuit de rest van de commissie. Er is namelijk sprake van een vierdaags evenement, waarbij de brug iets spectaculairs moest gaan worden. En een slanke constructie met een enorme overspanning was dat blijkbaar niet in hun ogen. Om het project omvangrijker te maken en de grenzen van het ontwerp op te zoeken is gekozen om maar liefst drie bruggen te bouwen, in het verlengde van elkaar. Deze bruggen hebben respectievelijk een overspanning van een veilige 16 meter, een na te streven 20 meter en een uitdagende 24 meter. Deze bruggen worden onderling gesteund door een viertal torens, die de spatkrachten moeten opvangen.

2.

3.

6.

6.

De bruggen zelf bestaan uit minder dan duizend kratten, terwijl de torens elk uit nog geen vijfhonderd kratten bestaan. Zo zijn er in totaal nog geen vijfduizend kratjes nodig voor de drie bruggen, waar Delft het drievoudige nodig had voor de enkele brug met een overspanning van een schamele vijftien meter. De bruggen bestaan uit elementen die samen een parabool vormen, nagenoeg gelijk aan de druklijn binnen de brug. Elke dwarsdoorsnede bestaat uit elf kratten die met een spanband bij elkaar gehouden worden en zodoende als element in de brug kunnen

Elders in dit blad kunt u lezen hoe het uiteindelijk vergaan is met de wereldrecordpoging en wij hopen dat dit positief heeft uitgepakt.

7.

4.

28


worden aangebracht (figuur 7.). Om zowel horizontale als verticale voegen zoveel mogelijk te voorkomen, zijn drie verschillende elementen bedacht. Deze worden zodanig geplaatst dat de kratten in de brug zoveel mogelijk zullen samenwerken. De torens bestaan uit kratten inclusief met water gevuld glaswerk. Hiermee wordt een zo groot mogelijke verticale kracht gecreëerd en zodoende ook een grote wrijvingskracht.

Figuren: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Drukproeven bierkratten Afschuifproef bierkratten Schuifproef bierkratten op ondergrond Testopstelling brug laboratorium Bezweken testopstelling bierkrattenbrug Luchtfoto drievoudige bierkrattenbrug | Foto: OctoCopter.TV Verschillende doorsnedes boog bierkrattenbrug

5.

29

KOersief 88 | oktober 2012 | Bruggen

Dagverslagen

Bierkrattenbrug 2012 Jeroen Hendriks, Marco Schmeitz en Douwe Stellingwerff Commissieleden Bierkrattenbrug 2012 Na maanden van voorbereiding was het dan eindelijk zover. Vrijdag 7 september, het uur U was aangebroken. Vanaf deze dag is het Bierkrattenbrug-festijn als een wervelwind over de TU/e campus getrokken. Hoe? Dat is in dit artikel aan de hand van de dagverslagen van dag-tot-dag te lezen.

Vrijdag 8.30uur, het zou een rustig dagje worden waarop alleen de ondergrond geprepareerd zou worden en een deel van het hekwerk worden geplaatst. Echter ging de telefoon om 8.45 uur. “Bavaria staat hier zo met 4 vrachtwagens!” was de mededeling. Deze werden maandag verwacht, dus dit was een behoorlijke verrassing. Gelukkig konden we rekenen op de flexibiliteit van de sponsor M. Heezen bouw en werd er snel een loader (luisterend naar de naam ‘Brulldozer’) gestuurd voorzien van lepels en een subtielere verreiker, om de vrachten te lossen. Natuurlijk moest nu ook het hekwerk worden gezet, zodat alle kratten (waarde statiegeld € 20.000,-) konden worden afgeschermd. Later op de dag heeft Marco Schmeitz zijn caravan opgehaald en de camping op het TeMa-veld geopend. Gedurende de week zouden er dag en nacht minimaal twee personen aanwezig zijn om eventuele vandalen in de kraag te vatten. Gelukkig was er slechts één incident en daar werd kordaat op gereageerd. Maandag Na een betrekkelijk rustig weekend is het dan eindelijk zo ver, de eerste echte bouwdag is aangebroken. De dag begint omstreeks kwart over zeven met het arriveren van de beloofde hoogwerker van Boels en niet veel later de mannen met van Safe, onze steigerleverancier. De klok slaat inmiddels half 9 en daarmee arriveren ook de eerste bouwers op het bouwterrein en kan er begonnen worden met de bouw. Maar voordat de kratten aan de beurt zijn, moeten eerst de drie steigers gebouwd worden, één voor iedere brug.

30


Een groep bouwers krijgt een korte instructie over het steigerbouwen en gaat vol enthousiasme aan de slag. Tegelijkertijd wordt de reclametoren gebouwd, waar de vlaggen van de sponsoren komen te hangen. Ondertussen was een ander ploeg bezig met het vullen van de flessen met water. De kratten waar deze flessen in komen te staan zijn bedoeld als ballast, om de spatkrachten van de brug op te vangen. Langzaam maar zeker nadert het einde van de dag, steiger één is gereed, steiger twee zit reeds in de eindfase en een groot deel van de kratten zijn gevuld. Het loopt weliswaar niet volledig volgens schema, maar desondanks gaat de bouw in rap tempo vooruit! Dinsdag Net als gisteren arriveren de hulptroepen rond de klok van half 9. Het merendeel van de bouwers wordt ingezet om mee te helpen aan de steigerconstructie, terwijl de overige studenten verder gaan met het vullen van bierflesjes met water. Hoewel de eerste steiger gister al helemaal af leek te zijn, blijken er toch wat verschillen te zijn tussen de maten op tekening en de werkelijke maten. En dus moet de hele steiger opnieuw op hoogte worden gesteld. ’s Middags blijkt de aansluiting tussen de twee stelconplaten, die de basis van de torens vormen, ook voor problemen te zorgen. Na dit euvel verholpen te hebben door wat meer zand onder de platen te scheppen kan begonnen worden aan de eerste toren. Hier wordt tot diep in de nacht aan gewerkt. Het resultaat van dag twee: brug 1 is af, steiger 2 is helemaal op hoogte gesteld, steiger 3 is af...

Dagverslagen Woensdag De zon komt op boven het BKB terrein en de mensen van de commissie zijn alweer druk in de weer om de vijzel, welke gisteravond plotseling de geest gaf, te repareren om hiermee de eerste brug op spanning te kunnen brengen. Helaas vertellen de weersvoorspellingen niet veel goeds, regen en wind, net als gisteren. De verwachtingen zijn zelfs dat het weer alleen maar slechter zal worden en daarom wordt er besloten om vandaag al een eerste recordpoging te doen, voordat het weer verder verslechterd en de wind een te groot risico gaat vormen voor de recordpoging.

zien op de opnames van Hart van Nederland waarin het commentaar van Ruud Verstegen is: “Soms gaan ze er een beetje lastig in”, terwijl hij op een kratje staat te springen om het ertussen te krijgen. Er beginnen zich steeds meer toeschouwers, pers en zelfs onze collega’s uit Delft te verzamelen voor de dranghekken. Tegen de klok van half 2 is het moment aangebroken waarop begonnen wordt met het laten zakken van de steigers. Aangezien de aansluiting met de toren bij brug 1 een heikel punt vormde, wordt in eerste instantie een poging gedaan het wereldrecord te behalen met een overspanning van 17,4 m. Twee teams laten de steigers gelijkmatig zakken. De ontwerpcommissie houdt nauwlettend eventuele ‘scheurvorming’ in de gaten en stelt de volgorde van het zakken steeds bij. Beetje bij beetje komt de brug los en ruim 2,5 uur later hangt de brug vrij. De spanbanden moeten nog worden losgemaakt en de vijzel dient nog ontspannen te worden. Bij de eerste vijzelslag van de pomp kraakt de toren en deze lijkt ook te verplaatsen. Snel worden nog 2 pallets met gevulde flesjes bovenop de toren gezet en een tweede vijzelpoging wordt gestart. Gelukkig blijft de toren netjes op de plaats staan en het aftellen van het uur om het record te halen kan eindelijk beginnen!

Nadat de spanbanden zijn verwijderd en de brug op spanning is gebracht, komt deze los van de ondersteuning en hier gaat het al mis. Op een paar plekken rust de brug nog op de steiger. Om de brug vrij te krijgen worden dan ook zo snel mogelijk de steigers er onderuit gedraaid, maar dan vallen de eerste kratten uit de brug en al snel blijkt dat de eerste recordpoging mislukt is. Na een kort moment van bezinning wordt er besloten om voor de tweede brug te gaan. De eerste brug is niet meer te redden, wat de motivatie toch even schade toe brengt en de spanning voor de tweede brug sterk doet stijgen. Ondertussen arriveert ook de tent en kunnen de eerste voorbereidingen voor het feest getroffen worden. Record of geen record, het feest zal doorgaan en dat betekent dat de tent overeind moet staan donderdag! Het bouwen van de tweede brug ging helaas ook niet vlekkeloos, wat ertoe leidde dat ook nog tot na middernacht werd gewerkt. Gelukkig was Ferry, de chauffeur van de verreiker, bereid om tot het einde te blijven. Wat een vent! Het sluiten van de boog gebeurt omstreeks twee uur ’s nachts en de dag, voor zover je nog over een dag mag spreken, wordt afgerond. Men kan eindelijk uitrusten, maar de rust zal niet van lange duur zijn.

De tijd verloopt langzaam en de commissie loopt zenuwachtig rond. De klok op de tekstwagen staat rond vijf uur eindelijk nog maar op een paar minuten. Dan is het moment aangebroken waar de hele commissie 10 maanden heeft gewacht. 10 – 9 – 8 – 7 – 6 – 5 – 4 – 3 – 2 – 1 – 0, het wereldrecord is weer terug in Eindhoven! 17,4 m is leuk, maar we willen voor de volledige overspanning van brug 2 gaan, 19,55 m. De laatste kratjes die de brug aan de uiteindes nog ondersteunen worden weggehaald en de klok kan opnieuw worden ingesteld op een uur. Ook de overspanning van 19,55 m blijft een uur staan, wat betekent dat we ons eigen wereldrecord hebben aangescherpt en het voor de concurrentie weer moeilijker wordt om ons te verslaan! De sterkte wordt nog aangetoond doordat Tom Relker en Jeffrey van der Putten, welliswaar gezekerd, bovenop de boog gaan staan. Zonder een krimp te geven blijft de brug staan en kunnen er mooie foto’s voor de familiealbums gemaakt worden.

Donderdag ‘De’ dag, wordt weer vroeg begonnen. Na een analyse van brug 1 is de theorie dat de druklijn zich hoger in de boog vormt dan verwacht. Daarom worden de ruimtes tussen de boog en de torens opgevuld met kratten. Dat dit niet altijd even gemakkelijk gaat is te


31 2.

3.

De capaciteit van de brug wordt eens te meer aangetoond als Ferry met de verreiker de brug wil laten bezwijken. Er blijkt redelijk veel vervormingscapaciteit aanwezig te zijn en zelfs na het wegvallen van een groot aantal kratten aan de onderzijde, is de brug nog steeds niet bezweken. Uiteindelijk wint Ferry het toch en onder luid applaus klapt de brug in een duizendtal losse kratjes uiteen. De bouwers en commissieleden verplaatsen zich richting de tent waar de tap al geopend is en de barbecue aangestoken. Om 7 uur laat Tim Donkers zijn DJ-kwaliteit aan de aanwezige studenten horen. Nadat iedereen is opgewarmd en de tent goed vol is gelopen, is het beurt aan de coverband Bitter Sweet. Met een spetterend optreden sluit de band deze geweldige dag af. Om 11 uur is het feest helaas al afgelopen en verlaat iedereen het terrein.

32

4.

Vrijdag, the day after… In een week kan er een hoop rotzooi worden gemaakt en die dient ook weer te worden opgeruimd. Gelukkig ging dat opruimen van de kratten en steigers bijzonder snel. Hierna moest het werk voornamelijk door de held van de week worden gedaan. In zijn eentje heeft Ferry, die zijn gewicht in goud waard is geweest tijdens onze record poging, vijf vrachtwagens voorzien van ieder 26 pallets met bierkratten. Uiteindelijk was rond een uur of 6 alles opgeruimd en werd er nog een klein biertje gedronken op de goede afloop van de recordpoging. Na afscheid te hebben genomen ging één ieder na een zeer vermoeiende, maar geslaagde week opzoek naar zijn bed…

Figuren: titelfiguur Luchtfoto Bierkrattenbrug | Foto: OctoCopter.TV 1. Brug 1 is bijna voltooid | Foto: Jean Pierre Reijnen 2. Bezwijken van brug 1 3. Ook ‘s nachts wordt er doorgewerkt 4. Chauffeur Ferry en de Brulldozer, twee onmisbare krachten 5. Het record is binnen! | Foto: Jean Pierre Reijnen


Bierkrattenbrug.nl 2012 | KOers & SUPport

Sponsoren Bierkrattenbrug

BEDANKT!

Een ontwerp voor het cultuurpodium in de Tolhuistuin te Amsterdam

Verbindingen in bamboe-constructies Lianne Visschers

Afstudeerbegeleidingscommissie: prof. dr. ir. A.J.M. Jorissen (TU/e) dr. ir. A.J.M. Leijten (TU/e) ir. R. Blok (TU/e)

Bamboearchitect Simón Vélez, afkomstig uit Colombia, heeft als winnaar van de Prins Clausprijs 2009 het cultuurpodium voor in de Tolhuistuin te Amsterdam ontworpen (titelfiguur). De verbindingstechniek die Vélez in al zijn bouwwerken toepast bestaat uit een bamboestam opgevuld met mortel en een stalen draadstang (figuur 1.). De bouwwerken van Vélez worden over het algemeen niet tot nauwelijks ontworpen volgens de constructieve eisen en pas na de bouw belast met zandzakken om de sterkte, stijfheid en stabiliteit van het bouwwerk te bepalen. Hierdoor zijn de constructies overen/of ondergedimensioneerd. In het cultuurpodium, dat op moment van schrijven nog niet is gerealiseerd, komen veel bamboestammen (en dus ook veel verbindingen) voor. Bamboe bestaat uit veel families en diverse (onder) soorten en groeit in diverse werelddelen op plekken waar een tropisch tot subtropisch klimaat heerst. De bamboesoort die Vélez toepast in zijn bouwwerken is de Guadua Angustifolia (Guadua). Deze bamboesoort groeit voornamelijk in Zuid-Amerika, waaronder in Colombia. Guadua groeit tot 15 centimeter per dag en bereikt een lengte van 20-25 meter in circa acht maanden en is na drie tot vijf jaar gebruiksklaar. De stamdiameter varieert van circa 100 tot 140 mm met een wanddikte van 11-22 mm. Figuur 2 laat de doorsnede zien van een bamboestam. Het afstudeeronderzoek richt zich op het constructief uitwerken van het ontwerp van het cultuurpodium, gebaseerd op de Eurocode, inclusief het reduceren van stammen en verbindingen. Daarnaast is, aan de hand van een maatgevende verbinding uit het ontwerp, onderzoek (analytisch en experimenteel) gedaan naar de bestaande techniek van Vélez en alternatieve verbindingsmethoden. Het doel van dit afstudeeronderzoek is het toepassen van een verbindingstype, aansluitend op de verbindingstechniek van Vélez, voor het cultuurpodium in de Tolhuistuin te Amsterdam zodat de bamboe op constructief, architectonisch en milieutechnisch gebied optimaal wordt benut.

34


Een van de onderzochte alternatieve verbindingstechniek voor het verbinden van bamboestammen is de toepassing van hout in plaats van mortel. Hout is veel lichter in gewicht dan mortel, waardoor het gewicht van de totale constructie minder toeneemt. Tevens is het op milieutechnisch gebied een veel vriendelijkere toepassing en is het minder bewerkelijk in zijn productie. De uitgekozen verbinding uit het ontwerp moet trekkrachten en drukkrachten kunnen opnemen. Door de aansluiting van diagonale stammen op een horizontale stam is er ook sprake van het opnemen van afschuifkrachten. Daarom zijn er drie type verbindingen analytisch en experimenteel onderzocht, namelijk: • Serie A: trekproef van een bamboestam die is opgevuld met mortel en een gecentreerde draadstang (variërende inbeddingslengte van de draadstang); • Serie B: afschuifproef van een bamboestam die is opgevuld met mortel en twee diagonale draadstangen; • Serie C: trekproef van een bamboestam die is opgevuld met hout en een gecentreerde draadstang.

Afstudeerverslag Uit het analytisch onderzoek volgt dat in serie A de proefstukken, afhankelijk van de kwaliteit van de mortel, afmetingen van de draadstang en de bamboestam, allen bezwijken op het splijten van de bamboestam ten gevolge van de trekkracht in het tussenschotje. Uit het experimenteel onderzoek volgt (in de meeste gevallen) eveneens het splijten van de bamboestam.

hoe groter de opneembare kracht. Uiteindelijk resulteert dit in een lineair verloop tussen de inbeddingslengte en de opneembare kracht. Echter zijn de nadelen van het gebruik van mortel (toename in gewicht en milieuonvriendelijkheid) nog steeds groot.

Uit het analytisch onderzoek volgt dat in de serie B de proefstukken zullen bezwijken op het indrukken van de bamboewand ten gevolge van de ring. De ring is dan aangebracht op de plek waar de moer de draadstang op zijn plek moet houden. Tijdens het experimentele deel zijn de proefstukken waarbij een ring is toegepast bezweken op het indrukken van de bamboestam. De verwachte uitkomst van het analytische gedeelte komt overeen met de daadwerkelijke uitkomst van het experimenteel onderzoek.

Figuren: 1. Verbindingstechniek van Vélez 2. Bamboedoorsnede 3. Proefstuk bamboe gevuld met hout en gebruik van schroeven

Uit het analytisch onderzoek volgt dat in de serie C de proefstukken, waarin het hout aan de bamboe is bevestigd met schroeven, bezwijken op de rotatie van de schroef (figuur 3.). Er zijn vier proefstukken experimenteel beproefd en bij allen zijn de schroeven geroteerd wat zorgde voor splijten van de bamboestam. Echter is de maximale optredende kracht slechts een derde van de berekende kracht voor dit bezwijkmechanisme. Helaas zijn er voor de proefstukken waarin het hout in de bamboe is bevestigd met lijm geen (experimentele) resultaten wegens een foutieve testopstelling.

1.

Hout is op milieutechnisch gebied een veel vriendelijkere toepassing dan mortel en het is tevens minder bewerkelijk in zijn productie.

2.

Voor wat betreft een alternatief verbindingstype kan geconcludeerd worden dat het toepassen van hout op milieutechnisch en architectonisch gebied geschikt is. Op constructief gebied is er onderzoek gedaan naar de toepassing van hout en schroeven, waardoor is gebleken dat het gebruik van schroeven een minimale opneembare kracht oplevert, want de bamboestam splijt bij een lage kracht. Hierdoor is het gebruik van hout en schroeven niet wenselijk. De combinatie van hout en lijm is analytisch onderzocht en resulteert in grote opneembare krachten, maar kan helaas niet worden ondersteund door experimenteel onderzoek. De verwachte bezwijkmechanismen van de toepassing van mortel in de verbinding komen overeen met de uitkomsten uit het experimenteel onderzoek. Daarnaast is er gekeken naar de inbeddingslengte van de draadstang en door het variëren met de lengte, kan er worden geconcludeerd: hoe groter de inbeddingslengte,

3.


35

Een protocol voor het constructief beoordelen van een betonconstructie uit 1910 – 1940

Herbestemming van een Monument in Beton Koen van Uffelen

Afstudeerbegeleidingscommissie: prof.dr.ir. D.A. Hordijk, ir. F.J.M. Luijten (TU/e) ir. H.P.C.A. Vianen, ir. W.L. Savelkouls (Adviesbureau Tielemans)

“Oud beton zo goed als nieuw!”, luidt de titel van een artikel dat in 2005 verscheen in vakblad Cement [1]. Beter dan met deze zes woorden kan de aanleiding van dit onderzoek niet worden samengevat. De kracht van een goed uitgevoerde oude betonnen draagconstructie is namelijk door ouderdom niet afgenomen. Met de aanduiding ‘zo goed als nieuw’ wordt verwezen naar de nieuwwaarde van de betonconstructie van destijds. De wijze van construeren is echter veranderd en de huidige kennis over construeren in beton in een ver verleden is schaars.

In Nederland zijn tal van oude betonnen bouwwerken te vinden, welke hun oorspronkelijke functie hebben verloren. Veel van deze bouwwerken uit de periode 1910 tot 1940 (Het Nieuwe Bouwen) hebben een monumentenstatus verkregen, zodat deze behouden blijven voor de toekomst. Bij de herbestemming van een bestaand bouwwerk is het aan de constructeur om te beoordelen of de constructie voldoende draagkracht bezit voor het beoogde gebruik. Een goed advies voor wat de functionele mogelijkheden van een gebouw zijn door de constructieve capaciteit ervan, is grotendeels afhankelijk van de kennis van de constructieve eigenschappen van het gebouw. Inzicht in oude rekenmethoden, oude materialen en kennis van de voorgeschiedenis van het gebouw dragen hieraan bij. Vaak is het voor een constructeur lastig om een oude constructie te beoordelen. Oude gegevens blijken vaak niet beschikbaar of niet betrouwbaar, of er bestaat twijfel over het kwaliteitsniveau van de constructie.

36


Met het doel om constructeurs in de toekomst te helpen, is in dit afstudeerwerk een protocol opgezet voor de beoordeling van de constructieve capaciteit van een betonconstructie uit 1910 tot 1940, afgezet tegen de beoogde herbestemming. In de literatuurstudie is gebleken dat het materiaal gewapend beton zich in de periode 1910 tot 1940 nog in een relatief vroeg stadium van ontwikkeling bevond. Daarnaast was er vaak een slechte controle op de bouwplaats, hetgeen klaarblijkelijk een slordige uitvoering van werken in de hand werkte. Het te gebruiken water in het betonmengsel bijvoorbeeld, dient voor een goede kwaliteit ervan schoon te zijn, wat vroeger nog lang niet altijd het geval bleek. Zo moest betonspecialist P.W. Scharroo er in 1946 nog op wijzen dat: “Het ongepast was om het edele beton als materiaal te vernederen en te bederven, door het met de eenden, het water uit slooten en poelen te laten deelen.” [2] Praktijken zoals deze kwamen volgens Scharroo destijds veelvuldig voor. Van de geleverde

Afstudeerverslagen Gebleken is dat de veiligheidsmarges in de loop der jaren weliswaar geringer zijn geworden, maar dat door grote spreidingen in materiaaleigenschappen van constructies uit die periode, het zonder nader onderzoek toestaan van hogere belastingen dan die werden aangehouden ten tijde van het ontwerp, onverantwoord is.

kwaliteit en de aanwezige draagkracht kan zodoende niet vanzelfsprekend hetzelfde worden verwacht als bij bouwwerken die later zijn gerealiseerd. Vanaf 1912 hanteert men voor het uitvoeren, ontwerpen en berekenen van constructie-elementen voorschriften, welke gemiddeld eens in de tien jaar zijn herzien. Met het introduceren van telkens nieuwe voorschriften, zijn diverse rekenmethoden meer dan eens gewijzigd. Omdat de indruk bestaat dat de veiligheidsmarge voor bouwconstructies in 100 jaar tijd is gereduceerd, is nagegaan welke ontwikkelingen hierin hebben plaatsgevonden. Door het beschouwen van verhoudingen tussen de materiaalsterkte en de maximaal toelaatbare spanning ten tijde van het uitkomen van een voorschrift, is in de afgelopen honderd jaar een sterke afname in de veiligheidsfactor waargenomen (figuur 1.).

Op basis van de verzamelde informatie is een protocol opgesteld, waarin richtlijnen zijn gegeven voor de beoordeling van de draagconstructie. De eerste fase betreft het beoordelen van de conditie van de constructie. Met behulp van deze richtlijnen kunnen schades worden gedetecteerd en gekwantificeerd en is het mogelijk om de gevoeligheid voor toekomstige schades door invloeden van buitenaf te beoordelen. De tweede fase is de veiligheidsanalyse. In deze fase worden twee afzonderlijke methoden gepresenteerd, waarmee de constructiecapaciteit (of draagkracht) op een efficiënte wijze kan worden beoordeeld. Hierin komen zowel de omgang met archiefgegevens, visuele inspectie, wijze van bepaling van materiaaleigenschappen als ook steekproefgrootten aan bod. Wanneer de aanwezige belastingen na herbestemming lager zullen zijn dan oorspronkelijk, dan kan het onderzoek naar constructiegegevens beperkt blijven. Gegevens betreffende toegepaste voorschriften, rekenmethoden en materiaaleigenschappen, betrekking hebbend op de bouwwijzen uit 1910 – 1940, zijn in het protocol verweven.

Met het ontwerpen van een kolom op druk en een balk op buiging bij eenzelfde sterkte, belasting en wapeningspercentage volgens een drietal voorschriften, blijkt dat er hedendaags slanker wordt geconstrueerd dan in 1910 – 1940. Het verloop hierin bij een pendelkolom onder een uniforme drukbelasting is geïllustreerd in figuur 2 (figuur 2.). Dat constructies hedendaags slanker worden geconstrueerd dan in het verleden, heeft deels te maken met een betere kennis van het materiaalgedrag, maar voornamelijk met een strikter geregisserd productieproces en lagere spreidingen in materiaalsterkten. Voorbereidend aan het opstellen van het protocol is van een vijftal recente herbestemmingsprojecten (uit 1910 – 1940) door interviews, projectbezoeken en bureaustudies geïnventariseerd hoe deze zijn aangepakt en hoe de constructieve capaciteit werd beoordeeld. De gemeten betondruksterktewaarden bij deze projecten door middel van het beproeven van uit de bestaande constructie geboorde cilinders resulteerden in veelal hoge spreidingen (figuur 3.). Wanneer de waarden worden vergeleken met de druksterkte zoals deze volgens de oude voorschriften aanwezig had moeten zijn (16 – 26 N/mm2), blijkt dat niet blind aangenomen mag worden dat deze sterkte op zijn minst aanwezig is, of wellicht door hydratatie zelfs verhoogd.

Bronnen: [1] Vakblad Cement 5–2005, ‘Oud beton zo goed als nieuw’ [2] ‘Cement en beton, oud en nieuw’, P.W. Scharroo, 1946 Figuren: 1. Veiligheidsfactor γtotaal voor beton belast op centrische druk vanaf GBV 1912 t/m Eurocode 2012. 2. Verloop dimensies pendelkolom door slanker construeren. 3. Gemeten druksterkten (in N/mm2) bij de beschouwde referentieprojecten in verhouding tot de laagste en hoogste druksterkte volgens GBV 1912 t/m GBV 1940.

2.

1.

38


3.

Tebodin is een veelzijdig, internationaal opererend advies- en ingenieursbureau. Je krijgt er de ruimte om je eigen carrièrepad uit te zetten. Onze mensen verdienen de beste ondersteuning. We zijn een betrokken werkgever met de instrumenten om medewerkers uit te dagen, te ontwikkelen en te belonen.

Tebodin always close Technische talenten gezocht We zijn voor onze vestigingen op zoek naar ambitieuze Junior Engineers die niet op zoek zijn naar een baan, maar een carrière.

Wat vragen wij van een Junior Engineer? ■ Een afgeronde technische HBO en/of WO opleiding ■ Uitstekende mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheden ■ Goede kennis van de Nederlandse en Engelse taal ■ Een klant- en resultaatgerichte instelling ■ Ambitieuze en enthousiaste persoonlijkheid

Kijk voor alle vacatures op www.werkenbijtebodin.nl Volg Tebodin ook op: Voor meer informatie over vacatures en stages neem je contact op met Sandra Meijer; [email protected]

KOers op de werkvloer

Huisman Equipment Jop Courage en Robbert Lieven KOersleden op de werkvloer

Robbert Lieven (RL) en Jop Courage (JC) zijn jaren actief geweest bij KOers en ongeveer een jaar geleden afgestudeerd aan de TU/e. Samen werken ze bij een bijzonder bedrijf. Ze berekenen en ontwerpen namelijk geen constructies voor gebouwen, maar voor de offshore industrie.

Wanneer zijn jullie bij Huisman Equipment aan de slag gegaan? JC: ik ben in oktober 2011 aan de slag gegaan bij Huisman Equipment. Een maand later heeft Robbert zijn intrede gedaan.

RL: Na het afronden van mijn master Stuctural Design is dit ook mijn eerste werkgever. Tijdens mijn studie heb ik bij een aantal bedrijven stage gelopen en vakantiewerk verricht, dus het was niet compleet nieuw voor mij om bij een ingenieursbureau te werken.

Hoe zijn jullie met dit bedrijf in aanraking gekomen? Via een detacheringsbureau, zelf gesolliciteerd, beton-/staaldag? JC: Ik stond na mijn afstuderen open voor een baan buiten de bouw. Via mijn CV op Monsterboard ben ik in aanraking gekomen met een detacheerder die mij deze baan in de offshore aanbood. De manier waarop de engineering plaats vindt sprak mij zeer aan, waarna we er na een gesprek eigenlijk al uit waren. RL: Ik ben via Monsterboard en via Jop in contact gekomen met een detacheringsbureau die werknemers bij Huisman Equipment aan het werk heeft. Na het zien van mijn CV op monsterboard en wetende van Jop dat ik werk zocht, heeft de detacheerder meteen contact met me opgenomen. Vier dagen later had ik de baan bij Huisman Equipment.

Wat zijn jullie voornaamste werkzaamheden gedurende een werkdag? JC: Onze voornaamste werkzaamheden bestaan uit het berekenen van diverse offshore constructies, hierbij kun je denken aan offshore en land-based kranen, pijpleginstallaties (figuur 2.) en boortorens. Deze constructies worden op diverse manieren gecontroleerd waarbij je aan handberekeningen tot complexe eindige elementen analyses kunt denken. RL: Daarnaast houd je je ook bezig met zaken als lassen en vermoeiing. De constructies ontwerp je in een 3D pakket waarna ze door de tekeningafdeling in 3D tot in de details uitgetekend worden. Deze ontwerpen blijf je aanpassen tot het einde van het project, aangezien er vaak wijzigingen vanuit de opdrachtgever komen. Uiteindelijk moet je je werk in verslagvorm aanleveren, inclusief tekeningen om je berekeningen te verduidelijken. Een aantal keren per week ben je bezig met werkoverleg, ook bestaat er de mogelijkheid om deel te nemen aan zogenaamde expert teams. Zo is Jop bijvoorbeeld samen met het FEM expert team bezig om de kennis betreffende FEM te verbeteren/documenteren.

Is dit jullie eerste werkgever na het afronden van je studie of hebben jullie nog bij andere bedrijven gewerkt? JC: Dit is mijn eerste werkgever na mijn afstuderen. Op dit moment ben ik een jaar in dienst.

40


Hebben de werkzaamheden (veel) overeenkomsten met wat jullie op de TU/e tegenkwamen en zo ja, welke? RL: Het werk is goed te vergelijken met het projectwerk tijdens je studie op de TU/e. Je werkt met verschillende disciplines samen met elk een specialisatie waardoor je niet al het werk in een project zelf doet. Het tekenwerk bijvoorbeeld is een specialisatie van iemand anders. Ten opzichte van je studie op de TU/e ben je hier gespecialiseerder en gedetailleerder bezig. Zijn jullie van mening dat de Mastertrack Structural Design jullie voldoende hebben voorbereid op het bedrijfsleven? JC: Vooralsnog wel. Het geen je te kort komt leer je op het werk bij. Dat zijn vaak onderwerpen die je uit ervaring op moet doen. Waar wordt op de TU/e, en specifiek bij de Mastertrack Structural Design naar jullie mening te weinig aandacht aan besteed, op basis van jullie huidige werkervaring? RL: Er zal altijd een verschil tussen universiteit (meer theoretisch) en de praktijk (meer praktisch) blijven bestaan. De vraag of je dit verschil moet verkleinen is een vraag op zich en hier niet relevant. Bijvoorbeeld specifieke kennis van software is relevant in de praktijk maar deze kennis vergaar je snel zolang je de achterliggende grondslag (theorie) geleerd en begrepen hebt. Toch zal het geen kwaad kunnen als een opleiding de link tussen theorie en praktijk beter laat zien (waar en hoe wordt de theorie toegepast) zonder al te diep op praktijk zaken in te gaan.

1.

Op welke manieren zou KOers zijn studenten (nog) beter kunnen voorbereiden op het bedrijfsleven? JC: KOers zou misschien meer cursussen in diverse software pakketten kunnen geven, zodat studenten naast een goede theoretische achtergrond (door de universiteit) ook enige praktische vaardigheden ontwikkelen. Het aanbieden van oefenmateriaal om deze theorie toe te passen zou ook een goede mogelijkheid zijn. Hoe zien jullie toekomstplannen eruit? Zijn er veel doorgroeimogelijkheden binnen het bedrijf waar jullie nu werken of zijn jullie van plan om binnen enkele jaren op zoek te gaan naar een andere werkgever? RL: Er zijn binnen Huisman Equipment voldoende doorgroeimogelijkheden. Het is bijvoorbeeld mogelijk om op andere afdelingen binnen het bedrijf werkzaam te zijn. Echter heb ik hier nog niet naar gekeken aangezien ik eerst ervaring op wil doen met wat ik nu doe. Misschien dat ik over een aantal jaar eens bij een andere afdeling ga kijken.

Figuren: 1. Robbert Lieven voor de Seven Borealis 2. Pijpleginstallatie Huisman Equipment


41 2.


Drie KOersleden bij Octatube Linh Sa Lê, Chris Noteboom en Wouter van der Sluis KOersleden op de werkvloer

Linh Sa Lê (LL), Chris Noteboom (CN) en Wouter van der Sluis (WS) zijn in het afgelopen jaar afgestudeerd aan de TU/e en sindsdien werkzaam bij Octatube. Als oud-KOers leden werken ze nu aan onder andere het Mauritshuis en de Markthal (Rotterdam).

Wanneer zijn jullie bij Octatube aan de slag gegaan? LL: Ik werk er sinds juni 2012. Na mijn afstuderen ben ik eerst nog enkele weken op vakantie geweest in Argentinië. CN: Sinds april 2012. Direct na mijn afstuderen ben ik begonnen. WS: Ik ook direct na mijn afstuderen, per augustus 2011. Hoe zijn jullie met dit bedrijf in aanraking gekomen? CN: Via Wouter’s post op de netwerksite LinkedIn. LL: Ik ook via Wouter. Hij had me gemaild over de vacature van constructeur binnen Octatube. Hieruit blijkt maar weer het nut van actief zijn binnen KOers en het netwerk dat je daarmee opbouwd. WS: Net voor mijn afstuderen werd ik via LinkedIn door Luis Weber (afdelingshoofd Constructies binnen Octatube) gewezen op een vacature voor constructeur binnen Octatube. Na een eerste gesprek was er direct een goed gevoel van beide zijden. LL: Maar hoe kende je Luis dan? WS: We hebben beide een gemeenschappelijk contact in de vorm van mijn afstudeerbegeleider Arjan Habraken die ook ooit werkzaam was bij Octatube. LL: Heb je ook nog bij andere bedrijven gesolliciteerd? WS: Ja, bij twee van die bedrijven ben ik ook op gesprek geweest. Dus ik had nog keuze ook, een luxeprobleem. CN: Ik heb eerst een lang gesprek gehad bij een detacheringsbureau, net voor mijn 2de gesprek met hen was ik bij Octatube op gesprek geweest, waarbij ik een dusdanig goed gevoel had dat ik het detacheringsbedrijf heb afgezegd.

42


Wat zijn de voornaamste werkzaamheden gedurende een werkdag? CN: Aangezien ik als engineer ben begonnen op de tekenkamer, werk ik vooral in het tekenprogramma Inventor. Dit parametrische programma biedt je de mogelijkheid om elk detail in 3D te tekenen en gelijk te onderzoeken. Daarnaast houd ik mij bezig met tolerantiestudies om de mogelijke afwijkingen van de praktijk met het het getekende in kaart te brengen voor het project waar ik nu mee bezig ben. WS: Als constructeur bij Octatube werk ik vooral aan glas- en staalconstructies. De werkzaamheden bestaan uit zowel globale als detailberekeningen van lopende projecten. Verder overleg ik hierover met het bouwteam, maar ook bestaan mijn werkzaamheden uit het ondersteunen van de verkoopafdeling in de nog prille projectfase waarbij schattingen gemaakt dienen te worden en waar je veel constructief ontwerpend bezig bent, omdat het ontwerp meestal nog niet vast staat. Hiernaast ben ik betrokkken bij deelonderzoeken zoals de analytische benadering van de stabiliteit van glazen vinnen en de interpretatie van (internationale) normen. Verder bestaat er ook de mogelijkheid om af en toe mee te lopen op de bouw bij projecten waaraan je zelf heb gewerkt, zoals ik onder andere heb gedaan bij één van mijn eerste projecten binnen Octatube waarbij we koud gebogen glas hebben toegepast. Aan welke projecten werken jullie op dit moment? CN: Ik werk aan het project De Markthal in Rotterdam dat door MVRDV ontworpen is (figuur 2.). Octatube

maakt onder andere beide kabelnetgevels in de voor- en achtergevel. De afmetingen van elke glasgevel zijn zo’n 40 bij 45 meter en het geheel is afgespannen tussen een betonnen hoefijzervormige boog. Vooral de aansluiting van staal met beton en het feit dat de kabelnetgevel grote vervormingen bij extreme wind kent (theoretisch tot wel 700mm!) maakt dit tot een zeer spannend en leuk project. WS: Momenteel werk ik onder andere aan het Mauritshuis te Den Haag welke wordt gerestaureerd naar ontwerp van Hans van Heeswijk Architecten. Op het entreeplein wordt een cilindrische volledig glazen lift gerealiseerd. Hierin zitten veel uitdagingen ten aanzien van glasconstructies, mede vanwege de kleine maattolleranties en wens om het zo transparant mogelijk te houden. Een oort Apple Store constructie dus. LL: De eerste paar weken heb ik me beziggehouden met het vertalen van de nieuwe normen van wind en glas naar een vaste rekenprocedure. Hierdoor ben ik meteen goed bekend met deze normen, wat een groot voordeel is. Verder ben ik onlangs begonnen aan mijn eerste project. Dit betreft een renovatie van een kantoorgebouw in Amsterdam-Zuidoost. Ik heb net mijn eerste werkbezoek en de eerste besprekingen met externe contacten gehad. Daarnaast kwamen uiteraard ook de eerste werkbesprekingen. Het was voor de eerste keer wel spannend om te zien hoe het er aan toe zou gaan, maar het was erg interactief en interessant om met alle partijen aan tafel te zitten! Octatube heeft namelijk bijna alle bouwkundige partijen binnen het bedrijf. Alleen de architect en opdrachtgever heb ik nog niet voorbij zien komen. Waar ik ook erg naar uitkijk, is om straks de constructies waar ik aan mee heb ontworpen en gerekend, straks gemaakt te zien worden in onze fabriek, naast het bedrijf.

1.

“Ik denk dat vooral de analytische manier van denken een goede basis vormt voor het bedrijfsleven”

goede analytische aanpak aangeleerd. Door deze analytische achtergrond kun je alle uitdagingen wel aanpakken. WS: Bij de constructiekamer zijn er redelijk veel overeenkomsten. Zo ben je zowel deels onderzoekend als ontwerpend bezig binnen projecten, net als tijdens de studie.

Hebben de werkzaamheden (veel) overeenkomsten met wat jullie op de TU/e tegenkwam en zo ja, welke? CN: Wat ik tot op heden heb gedaan heeft bijna geen overeenkomsten. Elk project kent zijn eigen problemen. Het heeft er ook mee te maken dat ik op dit moment tijdelijk meer met de bouwtechniek bezig ben en hierna zal doorschuiven richting constructiekamer. Hierdoor word ik breder inzetbaar en kan ik met mijn constructieve achtergrond iets extra’s bieden bij de engineering. Maar ik denk wel dat ik met de ervaring die ik op de TU heb opgedaan dit werk goed kan oppakken. Tijdens de studie heb je veel nagedacht over de constructieve gevolgen van bepaalde beslissingen en heb je een

Zijn jullie van mening dat de Mastertrack Structural Design je voldoende heeft voorbereid op het bedrijfsleven? WS: Ja, tijdens de Master is er een goede theoretische basis gelegd ten aanzien van mechanica en constructief ontwerpen. CN: Ik denk dat vooral de analytische manier van denken een goede basis vormt voor het bedrijfsleven, aangezien de precieze taken binnen een bedrijf toch vaak anders zijn dan wat men tijdens de studie heeft gedaan. LL: Ik ga voor de combinatie van de antwoorden die Wouter en Chris hebben gegeven. De basis van het analytisch nadenken komen wat mij betreft voort uit het propedeuse-atelier. Deze is vooral tot uiting gekomen in de Master opleiding. Daarnaast ben ik erg blij met de opgedane kennis van de materiaalvakken en mechanica.


43


2.

Waar wordt op de TU/e, en specifiek bij de Mastertrack Structural Design, naar jullie mening te weinig aandacht aan besteed, op basis van jullie huidige werkervaring? CN: Stage! Dat zou versterken wat je leert; het vergroot je bouwkundige gevoel. Ik mis het gevoel van vers gelast staal en mis het beton knuffelen. Of er dan vakken moeten verdwijnen? Ik denk dat er meer gepromoot kan worden om een stage als keuzevak(ken) te doen. Natuurlijk kunnen keuzevakken heel nuttig zijn, maar het is niet voor niets een keuzevak, waardoor je toch niet alles kunt kiezen. Daarom zou je best nog een vak minder kunnen volgen, en andere ervaringen opdoen. Het idee van Wouter om misschien dan een zomersemester in te voeren waarbij een (buitenland) stage verplicht wordt, lijkt me op dit moment een goede optie. Hopelijk zien studenten hier ook al tijdens hun studie de noodzaak van in.

Hoe zien jullie toekomstplannen eruit? Zijn er veel doorgroeimogelijkheden binnen het bedrijf waar jullie nu werken of zijn jullie van plan om binnen enkele jaren op zoek te gaan naar een andere werkgever? WS: In de toekomst wil ik me onder andere verder specialiseren in glasconstructies. Hierin word ik ook ondersteund door Octatube door middel van de projecten die ik krijg toegewezen en de tijd die ik hiervoor krijg. Je doet dan genoeg specialistische kennis op over glas en staalconstructies en je ontwikkeld je denkwijze ten aanzien van constructief ontwerpen verder. Hierdoor zal je een toegevoegde waarde zijn voor elk bedrijf dat daar interesse in heeft, mocht je ooit naar een ander bedrijf willen. LL: Naast een goede constructeur zijn, wil ik me graag verder ontwikkelen in het parametrisch ontwerpen. Daar is binnen Octatube op projectbasis gelukkig wel ruimte voor. Ik werk hier ook nog maar pas, het bevalt me goed en ik kan op persoonlijk vlak nog veel groeien, dus voorlopig denk ik er nog niet aan om ergens anders te gaan werken.

“Er kan meer gepromoot worden om een stage als keuzevak te doen”

Op welke manieren zou KOers zijn studenten (nog) beter kunnen voorbereiden op het bedrijfsleven? LL: Meeloopdagen bij bedrijven zou ik wel wat vinden. Tijdens een bezoek aan een bedrijf krijg je vaak alleen een presentatie over het bedrijf. Dat soort informatie is ook wel op de website te vinden. Tijdens zulke dagen krijg je mee hoe de sfeer is, hoe het eraan toe gaat binnen dat bedrijf, maar ook wat voor werkzaamheden je allemaal doet als constructeur zijnde. Ik denk dat je niet veel tijd nodig hebt, om een goed beeld te krijgen. WS: Verder was de reünieborrel van afgelopen jaar een goed initiatief. Zodat oud-leden elkaar weer eens kunnen ontmoeten en de huidige leden met de oud-leden kunnen netwerken.

CN: Nu werk ik nog op de tekenkamer, maar ik ben aangenomen als constructeur. Doordat ik nu een tijd als engineer heb gewerkt hoop ik in de toekomst een belangrijke schakel te vormen tussen de engineering en de constructiekamer. Daarnaast wil ik mij ook verder ontwikkelen in parametrisch ontwerpen en uitzoeken welke rol de computer in het ontwerpproces, en dan vooral in de integratie van disciplines, kan spelen.

Kijk voor meer informatie ook eens op: Website: www.octatube.nl Laatste nieuws: twitter.com/Octatube

Figuren: 1. 2. 3.

44


Droogloop Amstelveen met de toepassing van koud gebogen glas | Foto: Luuk Kramer De Markthal in Rotterdam door MVRDV met een glasgevel van zo’n 40 bij 45 meter De cilindrische volledig glazen lift in de restauratie van het Mauritshuis

Column

Een brug te ver Hans Lamers CO-lofon KOersief is een verenigingsblad dat drie keer per jaar uitgegeven wordt door KOers, sectievereniging Structural Design van studievereniging CHEOPS en de unit Structural Design & Construction Technology van de faculteit Bouwkunde aan de Technische Universiteit Eindhoven

Een overspanning van 19.55 meter; de bierkrattenbrug is zowaar een geweldige prestatie die de studenten van KOers en SUPport hebben geleverd. Ronduit gefeliciteerd! Tevens vormt dit een publicitaire opsteker voor de TU/e in het algemeen en Bouwkunde in het bijzonder. Met vereende krachten hebben beide studieverenigingen een brug geslagen tussen theorie en praktijk. De praktijk was meer dan weerbarstig; er moest tot diep in de nacht worden doorgewerkt om het record binnen te slepen. Vreemd dat een bierkrattenbrug meer tot de verbeelding spreekt dan een frisdrankkrattenbrug. Wat als nu eens een andere leverancier van kratten, bijvoorbeeld melkkratten, over de brug komt met een paar trucks vol met ‘plastic korfjes’ om te stapelen tot een brugconstructie? Ik vermoed dat zoiets duidelijk een brug te ver is! Zou er dan na afloop van de prestatie een waar melkfestijn in de grote tent worden georganiseerd met melkbonnen? Afserveren dit idee! Hoewel, die melkkratten voor literflessen zijn wel een stuk hoger en elke krat draagt wel bij tot een groter stukje van de overspanning. Als de Delftse studenten ons record op termijn weer terugpakken, al is die kans niet bijzonder groot, zou hoge melkkrat ons wel eens over de brug kunnen helpen?

KOers Vertigo 9 Postbus 513 5600 MB Eindhoven tel. 040-2474647 Bestuur KOers 2011-2012 Omar Sarfatij Tim Donkers Jeroen Hendriks

voorzitter secretaris penningmeester

Redactie KOersief 88 Tim Donkers (hoofdredacteur) [email protected] Emiel Custers [email protected] Jean-Paul Frencken [email protected] Studentlidmaatschap KOers Lidmaatschap bij KOers is gratis voor Bachelorstudenten Bouwkunde, Master-studenten Structural Design en actieve leden van KOers. Aanmelden kan via: www.KOersTUe.nl Beeld omslag Fotografie: Joep Rutgers Fotobewerking: Tim Donkers Deze afbeelding mag niet gebruikt en/of gekopieerd worden zonder toestemming van de eigenaar van deze afbeelding. Kopij Bij voorkeur Word-bestanden zonder opmaak via e-mail. Illustraties apart aanleveren (minimaal 800x800 pixels). Kopij KOersief 89 inleveren voor 1 december 2012. Oplage Circa 350 exemplaren, verspreid onder studenten fondsleden, sponsoren en relaties van KOers. Drukker Drukkerij van Druenen, Geldrop

46


KALLE EN BAKKER

DICHTBIJ

BETON In de bouw is planning alles. Het is goed te weten dat het bestelde beton precies op tijd is. Kalle en Bakker heeft vlakbij een betoncentrale in Roermond en Nederweert. Daarnaast beschikt Kalle en Bakker over een bovengemiddelde kennis van beton. Samen met een uiterst flexibele planning, garanderen we de kortste levertijden in de regio. Daar kunt u op bouwen! Ook op het laatste moment! Bel voor een snelle levering: Roermond | T: 0475 - 31 86 86 Nederweert | T: 0495 - 63 17 82 www.kallebakker.nl

Redactioneel 3. Voorwoord bestuur 5. Agenda en stickerwedstrijd 6. Nieuw bestuur KOers 8. Thema: De Brug. Bierkrattenbrug Afstudeerverslagen

Recommend Documents