Recht Op Jaargang 12 nummer 1 oktober 2001 Inhoudsopgave REDACTIONEEL ............................................................................................................. 2 Van de voorzitter ............................................................................................................... 2 Uit het nieuws .................................................................................................................... 3 ACTIVITEITENprogramma 2001 - 2002.......................................................................... 4 VAN DE PENNINGMEESTER......................................................................................... 5 Een overspelig huwelijk ..................................................................................................... 6 Westerbork ........................................................................................................................ 7 Het digitale muziekparadijs ................................................................................................ 8 GESLAAGD!! ................................................................................................................. 11
REDACTIONEEL door Jan Weda Na de onbegrijpelijke en bijna surrealistische beelden die ons op 11 september en de dagen erna bereikten, zal het voor velen moeilijk zijn niet al te impulsief te reageren met oorlogstaal en uit woede voortkomende generalisaties. Van hen die de aanslagen in de Verenigde Staten van dichtbij hebben meegemaakt, kan een weloverwogen reactie ook niet direct verwacht worden. De rede lijkt afwezig, want het verstand, overspoeld door woede en verdriet, kan geen enkele vat krijgen op de realiteit. Daarvoor is tijd nodig. Tien dagen na de aanslagen berichtte mijn ochtendkrant dat Pim Fortuyn een koude oorlog met de islam onvermijdelijk acht. Volgens Fortuyn vormen de islamieten de grootste bedreiging van de wereldvrede. Fortuyn heeft geen vrienden of familie verloren bij de aanslagen. En impulsief kunnen we zijn uitspraken - gedaan in zijn column in het CDA-magazine - niet noemen. Waarom roept Fortuyn op tot een koude oorlog met de Islam? Voor het gemak scheert Fortuyn alle Moslims in de wereld over één kam. In feite komt zijn betoog er op neer dat een islamiet een islamiet is, en dat islamieten fundamentalistisch zijn en dat daarmee de Islam als religie een bedreiging vormt voor de wereldvrede. Heeft Fortuyn wel nagedacht over de inhoud en strekking van zijn woorden? Er bestaat een groot verschil tussen intelligentie en verstand. Zoveel is me wel duidelijk geworden na de populistische uitspraken van Fortuyn. Intelligentie meent men te kunnen meten door iemand een IQ test af te nemen, maar hoe meet je verstand? Verstand is niet meetbaar, want verstand is wat iemand met zijn intelligentie doet. Fortuyn heeft mogelijk een bewonderenswaardig IQ, maar gebruikt zijn intelligentie niet verstandig. Net als Hans Janmaat en nog vele anderen. Intelligente onverstandige mensen, daarvoor is het oppassen geblazen. Het zijn deze mensen die door hun volksmennende praatjes en voor menigeen ondoorzichtige drogredeneringen een grote schare kiezers weten te mobiliseren. Ik hoop dat Fortuyn zichzelf in deze duivelse gave overschat, want je zou je toch kapot schamen als deze man straks deel uitmaakt van onze volksvertegenwoordiging.
Van de voorzitter door Wilma Duijst 11 september op weg naar huis. Appeltje uit de tas, radio aan, mijn gedachten zijn bij mijn promotieonderzoek. En dan opeens dat vreemde bericht: aanslagen op de Twin towers en het Pentagon. Even denk ik dat ik in een hoorspel terecht ben gekomen. Maar het bericht blijft maar komen; om de zoveel minuten wordt het herhaald. Thuis gekomen staat de t.v. al aan. Bij het zien van de enorme chaos is het alsof er een zwarte beschamende wolk over de wereld trekt. Even flitsen een aantal recente en minder recente mega-drama’s door mijn hoofd. Na de eerste angst en verbijstering komen de specialisten. Ik heb nooit geweten dat er Amerika-specialisten, Afghanistan-specialisten en zelfs terrorisme-specialisten
bestonden. Iedereen heeft zijn mening, maar duidelijk is dat niemand weet wat er precies aan de hand is. Na de specialisten is het tijd voor de stilte. Drie minuten; te lang, geen tijd, onzin of volkomen terecht? Een feit is dat heel Europa drie minuten stil valt. Indrukwekkende stilte. Ik hoop dat het lang genoeg is, maar ik heb ernstig mijn twijfels. En na de stilte is het tijd voor wraak. Is dit het begin van de derde wereld oorlog? Gaan we de bom gooien en zo ja op wie? Vergeldingen, oorlogsdreiging, de NAVO schaart zich achter Amerika. De Afghaanse bevolking is massaal op de vlucht; zijn deze mensen ook terroristen of is dit de onschuldige, onwetende bevolking? Is elke islamiet een terrorist en moeten we dus alle moskeeën in Nederland plat branden? Dat is dan in elk geval het einde van integratiebeleid. Terroristen schijnen ook te huizen in Kosovo. Daar valt nauwelijks iets plat te branden. Kosovo is Milosevic nog niet te boven. Mogelijk ook terroristen in ons eigen Amsterdam. Moet het mes dan in eigen vlees en dus een bom op onze hoofdstad? Veel vragen en veel angst. Tenslotte is er het benefietconcert voor de slachtoffers in Amerika. Dit concert levert meer op dan een Amerikaanse actie voor de hongerende bevolking in Afrika een paar jaar geleden. Het hemd is nu eenmaal nader dan de rok. Een week na de ramp probeert ook Nederland weer verder te leven. Waar waren we ook al weer gebleven. Het is de week van de kinderopvang. Dat interesseert even niemand. O ja, Tineke Netelenbos vond dat de treinen niet meer op tijd hoeven te komen, omdat de eisen die door haar waren gesteld toch niet gehaald konden worden door de N.S. (misschien is dit ook een leuk idee voor universiteiten; wie het niet kan halen krijgt gewoon een diploma). Ter compensatie is er een autoloze zaterdag (fantastisch plan na die aankondiging over de treinen), zodat Nederland definitief stil komt te staan. En met Melkert moesten we nog even praten over wat centjes. We hadden ook nog ergens een klein meisje liggen, in stukken gehakt en niet vermist; over zwarte schaduwen gesproken. Wie we natuurlijk niet moeten vergeten is Maxima (wie haar in levende lijve heeft gezien moet een stukje schrijven en dat mag best een beetje dom zijn); ze blijft katholiek en dat is maar beter ook omdat een oecumenische dienst ons maar zou ergeren(?). Ondanks alles draait de wereld blijkbaar door. Ik wil mij maar scharen achter een groot man, Martin Luther King en achter zijn woorden: “I have a dream”. Ondanks alles houd ik vast aan die droom en ik denk en hoop dat dat bijdraagt aan een betere wereld.
Uit het nieuws door Jan Weda
Verbijsterd, en misschien daardoor ons hoofd kwijt,
Lijkt het of de wijn is in de man, Een ieder denkt er gauw het zijne van, Maar vraagt zich tevens af: wat is nu wijsheid?
Zoals de oproep daarom kortweg aangeeft, Heeft men een beloning uitgeloofd. Dus menigeen zoekt gretig maar verdoofd Naar hem die steeds de wijsheid nog in pacht heeft.
Ik heb helaas maar zeer gering fiducie, Want als men blind van wraakgevoel een vuist balt, Waarmee men woest en willekeurig aanvalt, Dan wordt de vondst der wijsheid een illusie.
ACTIVITEITENprogramma 2001 - 2002 Op woensdag 17 oktober 2001 bent u van harte welkom bij een lezing van emeritus hoogleraar J.T.H. de Smidt. De heer De Smidt werkte als hoogleraar aan Universiteit van Amsterdam en van Leiden, alwaar hij Romeins-Hollands recht doceerde tot aan zijn emeritaat in 1988. Een kort citaat uit zijn afscheidsrede: ‘de heer De Smidt heeft talloze studenten de beginselen van het recht, de geschiedenis van de rechtsidee, en die van het publiek- en privaatrecht bijgebracht’. Overal op de wereld duikt hij graag in oude stoffige archieven, waar min of meerdere restanten van het Nederlands recht te vinden zijn. Plaats en tijd: OU-studiecentrum in Zwolle, 17 oktober om 20.00u Toegang: gratis Aanmelden: bij het OU-studiecentrum in Zwolle: 038 465 8 333 Op woensdag 14 november 2001 bent u van harte uitgenodigd bij een lezing door RER-voorzitter mr drs Wilma Duijst. Wilma heeft op 1 oktober j.l. haar bul in ontvangst mogen nemen, tijdens welke bijeenkomst zij een korte toelichting heeft gegeven op het onderwerp van haar scriptie. Wilma concludeert dat het hoog tijd wordt dat in Nederland de jeugdadvocatuur van de grond komt. Waarom? Dat vertelt zij u op 14 november!
Plaats en tijd: OU-studiecentrum in Zwolle, 14 november om 20.00u Toegang: gratis Aanmelden: bij het OU-studiecentrum in Zwolle: 038 465 8 333 In december 2001 is uw vereniging voornemens een bezoek te brengen aan de penitentiaire inrichting te Lelystad. In 1999 is RER hier al eens te gast geweest, hetgeen door de aanwezigen (lees: deelnemende RER-leden) als zeer interessant werd ervaren. RER biedt u graag de mogelijkheid een beeld te krijgen van het gevangenisleven in Nederland. Over datum, tijdstip en dergelijke leest u binnenkort meer op onze website en op de publicatieborden in het OU-studiecentrum in Zwolle. Even bellen of mailen voor informatie kan ook: 038 - 423 78 68 of
[email protected] 19 maart 2002: Lezing door de heer K. Jansen. De heer Jansen is werkzaam bij Stichting Valentijn. Stichting Valentijn verzorgt leef- en leerprogramma´s voor alleenstaande minderjarige asielzoekers (AMA´s). Valentijn is verantwoordelijk voor opvang en onderwijs van AMA´s in met name de leeftijdscategorie van 0 tot en met 15 jaar. Meer dan driehonderd jongens en meisjes, die zonder begeleiding van ouders of andere volwassenen asiel in Nederland hebben aangevraagd, wonen op Valentijn. Zij blijven ongeveer vier maanden en verhuizen dan naar vervolgopvang verzorgd door de voogdijstichting De Opbouw. Over het tijdstip van aanvang van de lezing stellen wij u in het januarinummer op de hoogte. In april 2002 brengt uw vereniging een bezoek aan Bureau Halt. Hierover leest u meer in het januarinummer van RechtOp! Nota bene: aanmelden voor activiteiten kan gemakkelijk en snel via onze website: www.ou.nl/open/rerzwolle. Klik vervolgens op ‘activiteiten’ om u aan te melden!
VAN DE PENNINGMEESTER door Cor Scholten Dit is het schrijversdebuut van uw penningmeester in het razend populaire verenigingsblad RechtOp. De reden waarom u tot nu toe nog nooit een bijdrage van mij hebt kunnen lezen is eenvoudig te verklaren, ik heb namelijk helemaal geen schrijversbloed. U zult begrijpen dat ik daarom zit te zweten achter mijn toetsenbord. De penning meester worden Als penningmeester ben ik onder meer verantwoordelijk voor de inning van de contributie. Ik kom niet bij ieder lid langs de deur, maar bedien mij van het gemak van de bekende acceptgirokaart. Deze kaarten worden omstreeks maart naar de leden gestuurd met het vriendelijke verzoek het luttele bedrag van NLG 35,00 zo spoedig mogelijk over te maken. Dat de één wat sneller is dan de ander, daar zult u mij niet over horen. Maar als ik u vertel dat er op dit moment nog steeds een aantal leden is, dat de contributie 2001 niet heeft betaald, dan begrijpt u dat ik dat niet aardig vind. Als u wilt bedanken voor de vereniging dan kan dat natuurlijk, maar wel onder twee voorwaarden, te weten: u moet dat doen voor 1 december van het lopende kalenderjaar en u moet de contributie over het lopende kalenderjaar natuurlijk wel
voldoen. Mag ik alsnog op uw medewerking rekenen? Wim Kan zong in één van zijn conferences: “Nee, nee, nee namen noemen we niet, maar het is Samkalden”. Dat ga ik niet doen, ieder weet voor zichzelf of hij of zij wel of niet aan zijn of haar verplichtingen heeft voldaan. Van gulden naar €uro We hebben een minister van financiën, die bekend is om zijn schaterende lach, maar wel steeds de vinger op de knip houdt. Hij vangt liever dan hij uitgeeft. Voor uw penningmeester geldt dit niet, wij zijn immers geen spaarbank. Wij proberen de contributiegelden op gepaste wijze uit te geven voor activiteiten waar u iets aan hebt. Derhalve mijn oproep om zo veel mogelijk aan onze activiteiten deel te nemen; in bepaalde gevallen zullen kosten vergoed kunnen worden. In 2002, het zal u niet ontgaan zijn, stappen we over op de Euro. Ik ben eerlijk gezegd nu al onwennig van onze eigen briefjes en munten, maar ja de hoge heren hebben beslist en de burgers kunnen alleen maar volgen. Over democratie en inspraak gesproken… Goedkoper kunnen we het niet maken Maar goed, onder het motto “gebeurd is gebeurd, daar praten we niet meer over” gaan ook wij (lees: uw vereniging RER) over op de euro. Een mooie gelegenheid om de contributie te verhogen, maar dat is niet onze bedoeling. Omdat wij een rond bedrag wenselijk achten, is de contributie voor het jaar 2002 vastgesteld op € 16. Dat betekent een verhoging van krap 20 centen per jaar. Wij hopen dat u dat over heeft ter voorkoming van een raar bedrag als € 15,91. Tot slot wens ik u veel succes met uw studie. Over studie gesproken, zegt de ene makreel tegen een andere makreel, waar is je broer? Zegt die andere makreel : “die volgt een stoomcursus”.
Een overspelig huwelijk door F.Senex Niet iedere vrouw zal als de schone Penelope weerstand hebben kunnen bieden aan opdringerige vrijers, die door de eindelijk teruggekeerde Odysseus dan ook prompt werden gedood. In het canonieke recht, het recht van de rooms katholieke kerk, werd in het decretum Gratiani, dat van 1140 tot 1918 van betekenis is geweest, een regeling getroffen voor het geval een Penelope wilde hertrouwen. Vele Odysseus waren toen op kruistocht en lieten niets meer van zich horen. Welnu het decretum stond een nieuw huwelijk toe, dat echter van rechtswege nietig zou zijn als de echtgenoot alsnog zou terugkeren. In het begin van de 16e eeuw vertrok Nicolaas Dootstroem op dienstreis. Een achtjarig huwelijksleven had Margareta Cornelisdochter met haar Nicolaas achter de rug en toen na 5 jaar een bericht kwam dat Dootstroem was heengegaan, hertrouwde zij met inachtneming van alle regels en voorschriften van het canonieke recht met Matthias; en zij leefden veertien jaar lang en gelukkig. En toen stond plotseling een verlopen Nicolaas voor de deur die zijn vrouw opeiste. Margaretha voelde daar niets voor en wist Nicolaas met geld de mond te snoeren. Gelukkig voor
Margaretha ging het helemaal mis met Nicolaas, die tenslotte door de baljuw van Arnemuiden in het gevang werd geworpen, een val die hij niet mocht overleven. Weliswaar was door de terugkeer van Nicolaas tijdelijk zijn huwelijk herleefd, maar door de dood eindigt ook dat. Daar Margaretha en haar Matthias alles keurig wilden afhandelen, vroegen zij de pastoor hun 14 jarig huwelijk alsnog te willen bekrachtigen. Maar nu zaten ze pas recht in de juridische nesten. Margaretha zou nu het herleefde huwelijk door de dood van Nicolaas ontbonden was - met iedereen mogen hertrouwen. Behalve met Matthias, met wie zij - achteraf bezien - 14 jaar lang in een overspelige verhouding had geleefd. Bovendien is overspel een strafbaar feit, dat streng moet worden bestraft. De kerkelijke rechter excommuniceerde de overspelige Margaretha en de medeplichtige Matthias en veroordeelde ze tot een boete van 200 pond. De Utrechtse bisschop stelde zijn apostolische genade boven het recht; hij schold de straffen kwijt en gaf Matthias en Margaretha toestemming met inachtneming van dezelfde solemniteiten als 14 jaar geleden, weer in het huwelijk te treden. Aldus werd deze Gordiaanse of Gratiaanse knoop op een juiste wijze doorgehakt. Soms is dat het beste recht. Volgens de Codex Batavus van 1732 eiste in 1703 een uit de oorlog teruggekeerde man zijn inmiddels hertrouwde vrouw op. In zo'n geval wordt de vrouw hem in 't algemeen toegewezen, maar het is beter dat de man ervan wordt overtuigd 'dat hij daervan afzie en naer eene andere vrouw omzie', aldus de Amsterdamse rechter. Met de codificatie in het begin van de 19e eeuw is een speciale regeling getroffen om in een land waar de visserij en de scheepvaart jaarlijks offers eist, de ontbinding van het huwelijk, anders dan tengevolge van kwaadwillige verlating, mogelijk te maken. De beide wereldoorlogen, maar ook vliegtuigrampen maakten nadere voorzieningen met betrekking tot het opstellen van overlijdensakten nodig. Tot 1970 stond in de wet (art 89 BW) dat het verboden was met diegene met wie hij of zij overspel had gepleegd, in het huwelijk te treden. De progressieve freule Wittewaal van Stoetwegen wist als kamerlid te voorkomen, dat dit onmogelijke huwelijksbeletsel in het nieuwe BW werd opgenomen. Het verbod is geschiedenis geworden, maar het is wel een lange historie.
Westerbork door Wilma Duijst Het laatste uitstapje van RER van het studiejaar 2000-2001. Het was een mooie dag en ik was alleen met mijn gezin in Westerbork. Op het terrein heerst een indrukwekkende stilte. Niet wat je ziet is hier belangrijk, maar datgene waar het aan herinnert. Elke koffer, elk schriftje, elke jas hoort bij een zinloos geteisterd leven. Zinloos en onbegrijpelijk leed. Zes miljoen Joden. Vragen van je kinderen, die je met geen mogelijkheid kunt beantwoorden. Je weet het immers zelf niet. Maar je moet het je kinderen vertellen, opdat zij wel zullen weten. Ik weet dat ik hier zo nu en dan weer terug zal komen om even stil te staan bij datgene waar wij mensen toe in staat zijn.
Het digitale muziekparadijs door Jan Weda Toe aan een nieuw muziekje? Ga er maar eens lekker voor zitten. Voor een uitbreiding van je muziekcollectie hoef je vandaag de dag de deur niet meer uit. Wie kan downloaden, heeft de halve wereld. “All you need is Internet.” Muziekliefhebbers surfen naar bijvoorbeeld www.winmx.com, downloaden een programmaatje en krijgen toegang tot honderdduizenden muzieknummers. Hoe eenvoudig stel je nu je eigen “the best of…”-cd samen! Het via het Internet beschikbaar stellen van muziek vindt op steeds grotere schaal plaats. Dit tot grote frustratie van de muzikanten en de platenmaatschappijen. Want één ding is duidelijk: voor hen levert deze vorm van muziekoverdracht hoogstens fanmail op. Hoe verhoudt deze techniek van de 21e eeuw zich nu eigenlijk tot de Auteurswet en de Wet op de naburige rechten uit de vorige eeuw? Het mag duidelijk zijn dat – hoe ‘analoog’ we de wetsartikelen uit de Auteurswet 1912 en de Wet op de naburige rechten ook trachten toe te passen – nieuwe wetgeving in de toekomst noodzakelijk lijkt. Maar wat is de reikwijdte van de huidige wetgeving op dit terrein? Om een beeld te krijgen van de manier waarop bedrijven via het Internet muziek aanbieden aan de consument, zal ik WinMX als voorbeeld nemen. Wat doen WinMX en haar gebruikers? Gebruiksaanwijzing Kort gezegd komt de werkwijze van WinMX op het volgende neer: WinMX biedt de mogelijkheid aan internetgebruikers een programma te downloaden, met behulp waarvan het mogelijk is muziek te kopiëren van de harde schijf van computers van andere internet-gebruikers naar de harde schijf van je eigen computer. Dat werkt als volgt: een gebruiker van WinMX kan een directory op zijn harde schijf aanwijzen die muziekbestanden bevat. Deze muziekbestanden heeft de gebruiker bijvoorbeeld zelf al van het internet gedownload, of gewoon gekopieerd van een cd naar de harde schijf van zijn computer. De door de gebruiker aangewezen directory maakt - gedurende de tijd dat die gebruiker op het internet surft - onderdeel uit van de “muziekbibliotheken” van WinMX. In de praktijk komt het er op neer dat honderdduizenden muzieknummers in MP3-formaat beschikbaar zijn om te kopiëren. En door het toenemende aantal internetgebruikers en een steeds grotere bekendheid met de mogelijkheden van internet, worden de digitale muziekbibliotheken snel groter en groter. Ben je op zoek naar een bepaald muzieknummer, dan vul je op de zoekpagina van WinMX de titel van het muzieknummer of de naam van de artiest in. WinMX gaat onmiddellijk voor je op zoek. Binnen enkele seconden staat het resultaat van jouw zoekopdracht op je beeldscherm. Van populaire artiesten is het aanbod vaak groot: het door jou gekozen nummer is op een bepaald moment bijvoorbeeld van 80 verschillende harde schijven te kopiëren. Even dubbelklikken en het nummer wordt gedownload naar je harde schijf. Zo simpel is het!
Ennuh… de wet? In Nederland worden de auteursrechten beschermd door de Auteurswet 1912 en de Wet op de naburige rechten (WNR). In de Auteurswet 1912 worden de rechten van de maker (schrijver/componist) beschermd, en in de WNR worden de rechten van de uitvoerend kunstenaar (zeg maar: de uitvoerend artiest) beschermd. Zo is in artikel 2 WNR opgenomen dat de uitvoerende kunstenaar het uitsluitend heeft recht heeft om toestemming te verlenen voor het (…) reproduceren van een opname van een uitvoering of het anderszins in het verkeer brengen van (…) een reproductie daarvan, dan wel het voor die doeleinden (…) aanbieden of in voorraad hebben. We mogen aannemen dat het kopiëren zoals dat met behulp van bijvoorbeeld WinMX gebeurt, kan worden beschouwd als het reproduceren. Dit reproduceren gebeurt als volgt: allereerst is een muzieknummer door iemand van een cd (of elpee) omgezet in een digitaal MP3-bestand. Dit digitale bestand is vervolgens opgeslagen op de harde schijf van een computer. Iemand anders kopieert dit bestand naar de harde schijf van zijn eigen computer. Op dat moment kun je denk ik al spreken van reproductie. Het vastleggen van dit muziekbestand op een recordable cd is voor het beluisteren van de muziek niet nodig. Het op je pc beluisteren van het muziekbestand is mogelijk met behulp van een MP3-speler, die je gratis kunt downloaden van het Internet. Om te kunnen spreken van reproduceren of verveelvoudigen is het anno 2001 niet zinvol om enkel te denken aan de conventionele wijzen waarop dit mogelijk is. Waar de huidige wetgeving spreekt van reproduceren en verveelvoudigen, zijn de wetsartikelen naar mijn oordeel zonder veel problemen toe te passen op deze nieuwe wijze van reproduceren. De wet blijkt eigenlijk zo streng nog niet, want van inbreuk op auteursrechten is geen sprake wanneer je kopieert voor eigen gebruik. Zolang je de door jou gekopieerde muziek niet voor commerciële doeleinden in omloop brengt, overtreed je door het maken van een kopie van een muzieknummer blijkbaar geen wetsbepaling uit de Auteurswet 1912 of de Wet op de naburige rechten. Maar hoe zit het met het beschikbaar stellen van MP3-muziekbestanden aan andere internetgebruikers door de installatie van bijvoorbeeld het WinMX softwareprogramma? Kunnen we dit beschikbaar stellen scharen onder ‘het aanbieden of in voorraad hebben’ waarover in de wet wordt gesproken? Het staat vast dat door deze handeling anderen de MP3-muziekbestanden eenvoudig kunnen kopiëren. Naar mijn mening kan het aanwijzen van een directory met MP3-muziekbestanden, zoals hierboven beschreven, dan ook worden gezien als het aanbieden van (een reproductie van) de opname van een uitvoering voor reproductie. Het lijkt er dus sterk op dat de WinMX-gebruiker die MP3-muziekbestanden beschikbaar stelt aan anderen, inbreuk pleegt op de auteursrechten. En… dat is strafbaar gesteld! De WinMX-gebruiker die geen directory met MP3-muziekbestanden aanwijst, en dus geen muziek aan derden beschikbaar stelt, lijkt onder de huidige Nederlandse wetgeving ongestraft kopieën te kunnen maken van muziekbestanden van andere WinMX-gebruikers, mits voor eigen gebruik. Dit leidt overigens wel tot een rare situatie. Immers, beschikbaar stellen is verboden, maar gebruik maken van het beschikbaar gestelde is geoorloofd!
En de programmamakers zelf? Napster is een bekende, maar na vele rechtszaken en onderhandelingen inmiddels niet meer gratis aanbieder van muziek via internet. Napster vormt hier wel een leuk voorbeeld, omdat Napster altijd van mening was niets illegaals te doen. Immers, Napster zelf stelt geen enkel muzieknummer ter beschikking. Napster stelt in feite slechts een lege virtuele bibliotheek ter beschikking, welke door Napster-gebruikers wordt voorzien van ontelbare muzieknummers. Zelf zei Napster in het Napsterprogramma hierover het volgende: “PLEASE NOTE: Napster, Inc. makes no representations or warranties regarding MP3 files possessed by Napster users. Thousands of MP3 files have been authorized for distribution over the Internet by copyright owners; however, Napster users should understand that MP3 files may have been created or distributed without copyright owner authorization. Neither the MP3 file format nor the Napster software indicates whether a particular MP3 file has been authorized for copying or distribution. Copying or distributing unauthorized MP3 files may violate United States and/or foreign copyright laws. Compliance with copyright law remains your responsibility.” Ofwel: àls er al iemand inbreuk maakt op auteursrechten, dan is het wel de Napstergebruiker. De vraag is natuurlijk in hoeverre Napster, WinMX enzovoort zich kunnen verschuilen achter dergelijke waarschuwingen aan de gebruiker. Kunnen we nu zeggen dat – naast de gebruiker – ook de programmamakers reproducties van opnames van een uitvoering aanbieden aan anderen? Naar mijn mening moet deze vraag negatief worden beantwoord. De aanbieders stellen feitelijk bezien zelf geen muzieknummers beschikbaar. Ook hebben zij geen directe invloed op de samenstelling en de grootte van het aanbod. Wat doen zij wel? Een gratis softwareprogramma ter beschikking stellen, met behulp waarvan hierboven beschreven handelingen kunnen worden verricht. De vraag is of de programmamakers de wet overtreden door het beschikbaar stellen van deze softwareprogramma’s. Dat de auteursrechthebbende financieel schade lijdt is op z’n minst aannemelijk. Vooral nu steeds meer mensen het digitale muziekparadijs ontdekken. De wetgever – die doorgaans een eind achter de feiten aanloopt – heeft deze problematiek niet voorzien. Inmiddels heeft de rechter in de Verenigde Staten ingegrepen, en zijn enkele grote platenmaatschappijen die een proces tegen Napster hebben aangespannen, in het gelijk gesteld. Dat heeft een jaar geleden geleid tot de blokkade van een groot deel van de aangeboden muziekbestanden. In Nederland is er door de muziekindustrie – voor zover ik heb kunnen nagaan – nog geen beroep op de rechter gedaan met betrekking tot dit probleem. Welke kant een eventuele rechterlijke uitspraak zal opgaan, blijft vooralsnog een raadsel. Opvallend in dit kader is een uitspraak in kort geding van de HR in 1983 . In dit arrest stelt de Hoge Raad zich op het standpunt dat het bewerken en doorgeven van signalen door een kabelexploitant moet worden beschouwd als openbaarmaking in de zin van de Auteurswet 1912. Laten we deze lijn doortrekken naar de werkwijze van WinMX. We zouden nu kunnen zeggen dat WinMX met behulp van haar servers
of anderszins bestanden doorgeeft van de aanbieder naar de ontvanger. De Hoge Raad volgend is in dat geval mogelijk sprake van openbaarmaking. Ik ben erg benieuwd naar de ontwikkelingen in de toekomst. Ondertussen zie ik dat Southside girl van Don Dixon op enkele bytes na op mijn harde schijf is vastgelegd. WinMX, bedankt. MP3 formaat is een bestandsformaat dat, doordat het gecomprimeerd is, relatief weinig ruimte op de harde schijf in beslag neemt. Hierdoor kan het bestand ook in relatief korte tijd gekopieerd worden. Om het muziekbestand geschikt te maken voor het afspelen op een cd-speler, kun je bijvoorbeeld gebruik maken van – het eveneens gratis te downloaden programma – Winamp (www.winamp.com) of MusicMatch Jukebox (www.musicmatch.com) . Met deze programma’s kun je bestanden converteren naar een formaat geschikt voor het opnemen op een recordable cd (van mp3 naar wav). Dit ‘handmatig’ converteren is met MusicMatch Jukebox zelfs niet meer nodig! Natuurlijk is voor maken van een cd wel een cd-brander nodig, en die is nog altijd niet gratis. Aardig detail is dat Napster er vervolgens zeer nadrukkelijk op wijst dat het verboden is de Napster website, haar logo et cetera te kopiëren HR 14-1-1983, NJ 1984/696: “Het Hof heeft vastgesteld dat de apparatuur van KTA de van piraten ontvangen signalen bewerkt, versterkt en via het kabelnet van KTA doorgeeft aan al haar abonnees te Amsterdam. Dit een en ander moet aldus worden begrepen dat het de activiteit van KTA is - bestaande in het in werking doen zijn van haar apparatuur - die meebrengt dat haar abonnees de films op hun scherm ontvangen. Daarvan uitgaande heeft het Hof terecht geoordeeld dat hier sprake is van openbaarmaking van de films door KTA in de zin van de Auteurswet 1912. Nu KTA de films heeft openbaar gemaakt in de zin van art. 1 van genoemde wet, geldt dit als afzonderlijke openbaarmaking”.
GESLAAGD!! H. Blekkenhorst
R.H.L. Bremer A.G. v/d Horst M.N. Kroes C. Kuiper
Rechtsbescherming tegen de overheid Bestuursrecht Burgerlijk procesrecht Inleiding dtrafrecht Materieel strafrecht Europakunde Verbintenissenrecht Bestuursrecht Staatsrecht centrale overheid
N. Mighelsen D.G. Mikkers H. Pol W. van Rhijn H.C. Schipper C.J. Scholten
Basiscursus recht Inleiding strafrecht Bestuursrecht Recht en Samenleving Bestuursrecht Recht en Samenleving
3 juli 4 juli 5 sep 25 juni 25 juni 25 juni 28 aug 25 jun 26 jun 25 jun 23 aug 25 jul 27 jun 25 jun 22 aug
Y.H. de Smidt A.C. Sneevliet R. Volkers J. Weda
D. Zanting
Burgerlijk procesrecht Rechtsgeschiedenis 2 Bestuursrecht Rechtspersonenrecht1 Ruimtelijk ordeningsrecht Bestuursrecht Staatsrecht centrale overheid Recht en samenleving Projectmanagement Verbintenissenrecht
6 aug 1 sep 25 jun 25 jul 20 aug 25 jun 26 jun 27 jun 4 juli 28 aug
