Reactienota Grutsk op 'e Romte! Januari 2014
1 Reactienota Grutsk op ‘e Romte
Inhoudsopgave 1.
Inleiding ................................................................................................................................................. 3 1.1 Algemeen ....................................................................................................................................... 3 1.2 Opbouw reactienota ....................................................................................................................... 3
2.
Zienswijzen en reacties ......................................................................................................................... 4 2.1 Structuurvisie algemeen ................................................................................................................ 4 2.2 Planstatus Structuurvisie ............................................................................................................... 5 2.3 Inhoudelijke zienswijzen ................................................................................................................ 6 2.4 Relatie met andere plannen ........................................................................................................... 9 2.5 Schaalniveau Grutsk op ‘e Romte ............................................................................................... 11
3.
Overzicht van de insprekers ................................................................................................................ 12
2 Reactienota Grutsk op ‘e Romte
1. Inleiding 1.1 Algemeen In deze notitie geven wij een reactie op de zienswijzen die binnengekomen zijn op de thematische ontwerpstructuurvisie Grutsk op 'e Romte 2013. We geven daarbij gemotiveerd aan of de zienswijzen aanleiding geven tot wijziging van het ontwerp. Provinciale Staten zullen definitief besluiten over de inhoud van de definitieve structuurvisie. Deze ontwerpstructuurvisie heeft van 23 september tot en met 4 november 2013 ter inzage gelegen. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft de thematische ontwerpstructuurvisie een tweetal weken later ontvangen en heeft tot 18 november tijd gekregen om erop te reageren. Zienswijzen die tot 18 november binnen kwamen, hebben wij ook meegenomen. In totaal zijn er 16 zienswijzen binnengekomen.
1.2 Opbouw reactienota We hebben de zienswijzen zoveel mogelijk samengevat en gegroepeerd rond verschillende soorten reacties. Op deze wijze ontstaat een helder overzicht van de opmerkingen die gemaakt zijn en hoe wij deze verwerken.
3 Reactienota Grutsk op ‘e Romte
2. Zienswijzen en reacties 2.1 Structuurvisie algemeen a) Zienswijze van mw. A. Verhoeff: ‘Wilde vragen, of deze nieuwe ontwikkeling ook betrekking heeft op mijn eigendom… Mijn bezit ligt aan de Tjonger in Delfstrahuizen…. Wat is het nieuwe doel van deze nieuwe ontwikkeling eigenlijk….’. Reactie De adviezen in Grutsk op ‘e Romte geven inzicht in de waarden in het Friese Landschap en zij geven aan welke waarden de provincie van provinciaal belang acht. De adviezen zijn gericht op het zichtbaar houden van de waarden zonder dat de ontwikkelingen in het landschap hierdoor stil komen te staan. Grutsk op ‘e Romte is geen ‘ontwikkeling’, maar een structuurvisie. De adviezen in Grutsk hebben niet specifiek betrekking hebben op uw eigendom, maar op de ruimtelijke structuren van het landschap waarin u woont, in hun context. Als voorbeeld uit Grutsk noemen wij de benedenlopen van de beekdalen de Lende, de Tsjonger, het Âlddjip (de Boarn) en De Ieën die benoemd worden als provinciaal belang. Eén van de adviezen die hierbij gegeven wordt is: het niet verder verdichten van het beekdal door hoge of boomvormende beplanting. Bij ontwikkeling van een ruimtelijk plan dient men er op deze plek dus rekening mee te houden dat er geen hoge of boomvormende beplanting aangelegd kan worden. Op uw vraag of u bezwaar kunt indienen, kunnen we antwoorden dat dit uiteraard altijd kan en dat u dat dient te motiveren. Als u daar behoefte aan hebt kunt u altijd om een toelichting vragen. b) Zienswijze van Bureau Bügel Hajema ‘We zouden samen met u en met een nader te bepalen opdrachtgever (bij voorkeur een gemeente) een voorbeeldplan willen starten. In dat voorbeeldplan leggen we de input van Grutsk op het betreffende plangebied en voeren we eerst een discussie over de zaken die we, dat wil zeggen de deelnemende partijen, belangrijk vinden. Om opdrachtgevers (meestal gemeenten) over de spreekwoordelijke streep te trekken, denken we dat het zinvol is wanneer de provincie middelen beschikbaar stelt waarmee dit onderdeel kansrijk in de markt gezet kan worden. Juist nu u uw huiswerk zo goed heeft vormgegeven, denken we dat het in de ‘mienskip’ een plek moet krijgen en dus is het nodig dat opdrachtgevers/gemeenten er bekend mee worden. Dat vraagt in het begin een stimulans. Vanuit onze rol in de ‘mienskip’ van Fryslân hebben we samen met het Steunpunt Monumentenzorg Fryslân een projectidee voor deze verleiding opgesteld. In de kern komt het erop neer dat wij er voor pleiten dat er een projectfonds wordt opgericht waaruit wij kunnen putten om voor gemeenten (deels) gratis een QuickScan uit te voeren. Dit idee willen we graag verder met u uitwerken.’. Reactie Wij zijn het eens met de inspreker dat de inhoud van Grutsk op ‘e Romte nu geïmplementeerd moet worden in gemeentelijk beleid en zo ook kan landen in de ‘mienskip’. Wij hebben de Friese gemeenten inmiddels aangeboden om hen te ondersteunen bij de doorvertaling van de provinciale belangen uit Grutsk naar gemeentelijk of regionaal beleid. Wij waarderen uw meedenken om deze stimulans vorm te geven. Vooralsnog gaan we er vanuit dat we de implementatie van Grutsk vanuit de provinciale dienst ondersteunen. Mocht het zo zijn dat wij alsnog een extern bureau inschakelen, dan zullen we als opdrachtgever meerdere bureaus benaderen. Wij zullen u daar vanwege uw aanbod zeker in betrekken. c) Zienswijze van de gemeente Het Bildt Van uw aanbod tot ondersteuning bij het proces van doorvertaling van Grutsk naar lokaalniveau maak ik graag gebruik. In ons geval betreft dat de (inhoudelijke) afstemming van de gemeentelijke (ontwerp) structuurvisie Cultuurhistorie met Grutsk op ‘e Romte. Reactie Wij ondersteunen graag bij de doorvertaling van Grutsk naar het lokale niveau en willen met u afspraken maken om hieraan invulling te geven.
4 Reactienota Grutsk op ‘e Romte
2.2 Planstatus Structuurvisie a) Zienswijze van de gemeente Terschelling Er is geen noodzaak om Grutsk te verankeren in een structuurvisie. Voorkeur gaat uit naar inspiratie. Door de detaillering van Grutsk kan de provincie zich bemoeien met iedere vierkante cm. Vraag: waarborgen te garanderen voor de gemeente om eigenstandig ruimtelijk beleid te formuleren. Reactie Met de verankering van Grutsk in een thematische structuurvisie benadrukken wij dat we zelf serieus omgaan met de vastgestelde provinciale belangen. Een structuurvisie is per definitie voor de provincie een zelfbindend instrument. De provincie is er zelf aan gehouden om bij plannen uit te gaan en rekening te houden met de provinciale belangen. Voor andere partijen is de structuurvisie niet bindend. Wel beogen we met het uitbrengen van de structuurvisie Grutsk dat een doorvertaling plaatsvindt van provinciale belangen uit Grutsk naar gemeentelijk en regionaal niveau. Aanvullend op de provinciale belangen kunnen gemeentelijke belangen worden toegevoegd om daarmee voor het lokale of regionale niveau over een passend instrument te beschikken voor planvorming. Naast bovengenoemde reden draagt de status van structuurvisie bij aan het creëren van maatschappelijk draagvlak, door de ontwerpversie voor te leggen voor inspraak. b) Zienswijze van de gemeente Franekeradeel Inhoudelijk akkoord. Verordenen van Grutsk niet wenselijk. Hierdoor verliest Grutsk bruikbaarheid en kwaliteit. Reactie Het is niet de bedoeling om Grutsk op ‘e Romte inhoudelijk te verordenen. Wel nemen we Grutsk op als een procesvereiste in de Verordening Romte. Dit houdt in dat gemeenten dienen te motiveren hoe ze bij planvorming met de provinciale belangen die genoemd staan in Grutsk omgaan. De provincie heeft de mogelijkheid om, in geval hieraan onvoldoende invulling wordt gegeven, een zienswijze in te dienen of reactieve aanwijzing te geven. c) Zienswijze van de gemeente Leeuwarden De gemeente is van mening dat de ontwerp structuurvisie een onduidelijke wettelijke status krijgt. U geeft aan dat u bewust kiest voor het zelfbindende karakter van de structuurvisie. Dat zelfbindende karakter van een structuurvisie wordt echter doorbroken doordat u op pagina 10 stelt dat…… Reactie Een structuurvisie heeft per definitie een zelfbindend karakter. Voor de borging van de provinciale belangen uit Grutsk hebben we Grutsk als procesvereiste opgenomen in de Verordening Ruimte. Dit betekent dat gemeenten de gemaakte keuzes moeten motiveren in relatie tot de structuren en belangen in Grusk. Indien de processturing via de Verordening niet blijkt te werken, kunnen we overwegen om de Verordening aan te passen. Wij zijn van mening dat dit niet tot verwarring leidt, maar juist meer duidelijkheid geeft over het toepassen van Grutsk. Het karakter van de structuurvisie verandert hiermee niet, want dat blijft zelfbindend. d) Zienswijze van de gemeente Ameland Grutsk moet niet leiden tot meer regelgeving en toetsingsdocumenten. Ameland ziet Grutsk als kennis- en inspiratiedocument en niet als extra toetsingskader. Reactie De opmerking van de gemeente Ameland nemen wij voor kennisgeving aan. e) Zienswijze van de gemeenten Gaasterlân-Sleat, Lemsterland en Skarsterlân (De Friese Meren) Waardering voor de zorgvuldige analyse van de landschappelijke, cultuurhistorische en stedebouwkundige waarden van het Friese Landschap. Wij zijn geen voorstander van het verordenen van datgene dat in de ontwerp-structuurvisie staat. Ons inziens is het detailniveau van de analyse in Grutsk daar ook niet geschikt voor. Gemotiveerd afwijken moet mogelijk blijven om maatwerk te kunnen blijven bieden. Grutsk kan veel waarde hebben als dit als procesvereiste en niet als inhoudelijke toets wordt opgenomen in ruimtelijke plannen. Reactie
5 Reactienota Grutsk op ‘e Romte
Het is niet de bedoeling om Grutsk op ‘e Romte inhoudelijk te verordenen. Wel nemen we Grutsk op als een procesvereiste in de Verordening Romte. Dit houdt in dat gemeenten dienen te motiveren hoe ze bij planvorming met de provinciale belangen die genoemd staan in Grutsk omgaan. De provincie heeft de mogelijkheid om, in geval hieraan onvoldoende invulling wordt gegeven, een zienswijze in te dienen of reactieve aanwijzing te geven. f)
Zienswijze van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed In de concept-structuurvisie wordt aandacht besteed aan de nationale erfgoedbelangen, zoals benoemd in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte. Een voorbeeld hiervan zijn de beschermde gezichten. Tegelijkertijd gaat uw structuurvisie niet uit van extra regelgeving, maar is gericht op het stimuleren en het maken van bestuurlijke afspraken met gemeenten. Niet duidelijk daarbij wordt hoe de nationale belangen voor cultuurhistorie door uw provincie geborgd worden, conform de Wet revitalisering generiek toezicht. Het is te adviseren dit toe te lichten in het eerste hoofdstuk van de visie. Reactie De nationale erfgoedbelangen, zoals de beschermde gezichten, worden wat betreft regelgeving geborgd door de Monumentenwet. In het kader van de Wet revitalisering generiek toezicht zullen wij er op toezien dat gemeenten hun wettelijke taken naar behoren uitvoeren. Daarnaast zijn de nationale erfgoedbelangen, waaronder de beschermde gezichten, binnen Grutsk als provinciaal belang benoemd. In de Verordening Romte wordt voor de provinciale erfgoedbelangen die in Grutsk staan een procesvereiste opgenomen, waarbij gemeenten in hun ruimtelijke plannen moeten aangeven hoe ze met de betreffende waarden zijn omgegaan. Aanvullend hierop wordt de CHK gebruikt, die mede basis is voor Grutsk, waarop de rijksmonumenten en beschermde stadsen dorpsgezichten zijn geplaatst. De CHK, de FAMKE en de Landschapstypenkaart vormen wat betreft gebruik en toepassing één geheel met Grutsk. Hoe dit elkaar aanvult staat in hoofdstuk 2 van Grutsk zelf, onder ‘Opbouw en gebruik’. In de Realisatieparagraaf zullen wij onze taken in het Inter Bestuurlijke Toezicht verduidelijken door onder “sturing en regelgeving” het volgende op te nemen: Voor verschillende waarden van provinciaal belang uit Grutsk gelden er op grond van wet- en regelgeving van het Rijk al regels. Dit geldt voor de Monumentenwet (rijksmonumenten, beschermde gezichten, archeologie) en het Besluit op de ruimtelijke ordening. Overeenkomstig de uitgangspunten van de Wet revitalisering generiek toezicht zullen wij er op toezien dat gemeenten hun wettelijke taken met betrekking tot monumentenzorg, archeologie en cultuurhistorie in voldoende mate uitvoeren.
2.3 Inhoudelijke zienswijzen a) Zienswijze van de gemeente Opsterland De gemeente Opsterland geeft aan dat het volgende wordt aangegeven in deelgebied Zuidelijke Wouden:… het beschermen van bijzondere ensembles van landschappelijke inrichting en bebouwing. Hierbij wordt foto van Zuivelfabriek Klein Groningen getoond. Gemeente is met project bezig rondom de opwaardering van de turfroute, samen met projectbureau N381. Uitgangspunt daarbij is de sloop van de zuivelfabriek Klein Groningen. Verzoek van de gemeente houdt in dit advies aan te passen en de foto niet op te nemen als referentiemateriaal. Reactie: Wij hebben in Grutsk de bijzondere ensembles, waaronder de zuivelfabrieken in hun context, van provinciaal belang vastgesteld en wij geven daarbij het advies om de waarde daarvan te behouden. Om de provinciale belangen te borgen hebben wij deze in de Verordening Romte opgenomen als procesvereiste. Dit betekent dat wij van de gemeenten en andere partijen vragen om de keuzes die worden gemaakt, die het betreffende provinciale belang raken, te motiveren. Deze motivatie dient gebaseerd te zijn op een gedegen analyse van de cultuurhistorische en landschappelijke waarden. Hiervoor dient Grutsk als uitgangspunt te worden genomen; hierbij geldt dat de CHK, de Landschapstypenkaart en de FAMKE aanvullend als informatiebron gebruikt worden. Wij hebben de foto van Klein Groningen in Grutsk opgenomen omdat wij dit ensemble, gevormd door de vaart, de fabriek en de omgeving een treffend voorbeeld vinden, typisch voor de identiteit en het karakter van onze provincie en de regio. Wij gaan in Grutsk uit van de huidige situatie en zien geen aanleiding om de foto te vervangen.
6 Reactienota Grutsk op ‘e Romte
b) Zienswijze van de gemeente Weststellingwerf De gemeente Weststellingwerf stelt het op prijs wanneer de specifieke cultuurhistorische waarden van de Oost- en Westvierdeparten apart benoemd worden, mede gezien het UNESCO nominatiedossier. Reactie: Wij hebben de Oost- en Westvierdeparten genoemd zowel in de algemene beschrijving van het gebied als onder nr. 4 op blz. 143. Wij wijzigen dit en koppelen het aan nr. 6, omdat dit logischer is. Ook al is het Friese deel betrekkelijk klein, vormt het een wezenlijk deel van de kolonie. We hebben gezien dat dit niet duidelijk de waarde van het geheel naar voren brengt en zullen dat aanpassen. c) Zienswijze van de familie Meurs en de familie Brouwer te Mirns In deelgebied IJsselmeergebied staat op blz. 107, belang nr. 4 – met natuurlijke vooroevers- toegevoegd. Lijkt later toegevoegd en strookt niet later uitgewerkte belang. Reactie: De in het IJsselmeergebied op blz. 107 aangegeven – met natuurlijke vooroevers- (provinciaal belang nr. 4) klopt inderdaad niet met de uitwerking van provinciaal belang nr. 4 op blz. 110. Dit zal worden aangepast. d) Zienswijze van de familie Meurs en de familie Brouwer te Mirns In deelgebied Gaasterland onder belang 1 wordt gesproken over de kliffen. Door de klein schaal van de kliffen hebben wij bezwaar tegen rietzomen bij het Mirnser Klif. Wij hopen dat de intentie die wij in Grutsk lezen, namelijk markante scheidingen en heldere contrasten zullen leiden tot het standpuntpunt dat het riet in de hand gehouden moet worden. Reactie Wij zijn het met de insprekers eens dat het contrast tussen kleinschalige kust en de grootschalige open watervlakte van het IJsselmeer van groot belang is voor de identiteit van het gebied. In Grutsk staat dat overgangen helder gehouden moeten worden. Het is van belang dat bij mogelijke ontwikkelingen maatwerk wordt verricht, zodat strategische punten van de kust in direct contact met het grootschalige open water blijven. Wij zullen ons advies daarom specifieker maken onder het deelgebied IJsselmeer, uitwerking belang nr. 4 op blz. 110. Het beheer van de Natura 2000 gebieden wordt niet geregeld in Grutsk op ‘e Romte, maar in het beheerplan IJsselmeergebied. In het concept beheerplan IJsselmeergebied Natura 2000 2012, wordt het volgende aangegeven over beheer: “…Het rietmoeras voor de kust dient gevarieerd te zijn om aan meerdere vogelsoorten leefgebied te bieden. Aangepast maaibeheer moet zorgen voor zowel jong als oud riet. Verruiging, verdroging en verbossing dient te worden voorkomen.” e) Zienswijze van de familie C. van Eeghen Murnserdyk 17, de familie J. van Zijverden Murnserdyk 18 en de familie M. Witteveen Murnserdyk 19 te Mirns Bezwaar tegen toevoeging “natuurlijke vooroevers” tussen de open vlakte van het IJsselmeer en het glooiende landschap. Wij stemmen niet in met de zinsnede dat “natuurlijke vooroevers” zouden moeten worden gemaakt of gehandhaafd tussen open water van het IJsselmeer en het glooiende landschap van Gaasterlân. Zie de toelichting hieronder. Reactie Het geformuleerde provinciaal belang nr.4 op blz.107 in het IJsselmeergebied met de toevoeging “– met natuurlijke vooroevers- komt inderdaad niet overeen met de uitwerking van het provinciaal belang nr. 4 op blz. 110. Wij zullen de toevoeging “- met natuurlijke vooroevers-“ op blz. 107 schrappen. Wij zijn niet voor massieve rietontwikkeling en verruiging daarvan aan de IJsselmeerkust. Direct contact met het water van het IJsselmeer is gewenst vanuit de landschappelijke beleving van zowel het water als de klifkust van Gaasterlân. Het beheer van de Natura 2000 gebieden wordt niet geregeld in Grutsk op ‘e Romte, maar in het beheerplan IJsselmeergebied. In het concept beheerplan IJsselmeergebied Natura 2000 2012, wordt het volgende aangegeven over beheer: “…Het rietmoeras voor de kust dient gevarieerd te zijn om aan meerdere vogelsoorten leefgebied te bieden. Aangepast maaibeheer moet zorgen voor zowel jong als oud riet. Verruiging, verdroging en verbossing dient te worden voorkomen.” Wij zullen ons advies daarom specifieker maken onder het deelgebied IJsselmeer, uitwerking belang nr. 4 op blz. 110.
7 Reactienota Grutsk op ‘e Romte
f)
Zienswijze van de familie C. van Eeghen Murnserdyk 17, de familie J. van Zijverden Murnserdyk 18 en de familie M. Witteveen Murnserdyk 19 te Mirns T.a.v. de Kaart: gaaststructuur is niet aangegeven op de kaart voor Rea Klif en Skarl: Als bijkomstigheid merken wij op dat het stuwwal landschap cq. de gaaststructuur niet is aangegeven op de kaart voor Rea Klif en Skarl. Dit behoeft geen nadere toelichting. Reactie De kaart bij de structuurvisie Grutsk is een indicatieve kaart. Dit betekent dat niet alle informatie exact op kaart staat, maar wel dat de informatie op kaart staat die gaat over samenhangende structuren. Wanneer alle informatie exact op kaart zou staan, zou de kaart onleesbaar worden. Het klopt dat er bij Rea Klif en Skarl Friese es- en gaaststructuren zijn, wij zullen die aan de kaart toevoegen.
g) Zienswijze van de gemeente Leeuwarden Gemeente Leeuwarden: De ontwerp-structuurvisie ‘Grutsk op ‘e Romte’ geeft een doortimmerde analyse van het Friese landschap. Een prachtige catalogus waarin alle landschappen worden beschreven en waarin adviezen worden gegeven in de vorm van: ‘versterk, behoud, respecteer, houd herkenbaar, houd leesbaar’. Daarmee is het wél een defensief verhaal. Reactie In Hoofdstuk (2) over opbouw en gebruik hebben wij aangegeven dat Grutsk juist bedoeld is om bij ontwikkelingen richtinggevend te zijn. Naast het door Grutsk aangegeven provinciale belang, is de provincie ook bezig om thematische bouwstenen te ontwikkelen, zodat maatwerk kan worden bewerkstelligd. De bouwstenen zijn zowel toepasbaar op de provinciale als de lokale schaal. De werking van Grutsk baseert zich op samenwerking. h) Zienswijze van de gemeente Leeuwarden Gemeente Leeuwarden: Wij missen in de structuurvisie een analyse van en keuzes in nieuwe ontwikkelingen, zoals bijv. de wind- of zonne-energie, schaalvergroting in de landbouw, nieuwe infrastructuur of een nieuw 380 kV tracé. De waarde van deze structuurvisie moet ook liggen in de toepasbaarheid bij deze grote ruimtelijke vraagstukken. Reactie De adviezen in Grutsk op ‘e Romte geven inzicht in de waarden in het Friese Landschap en geven aan welke waarden we van provinciaal belang achten. De adviezen zijn gericht op het zichtbaar houden van de waarden en het bijdragen aan de ruimtelijke kwaliteiten van de ruimtelijke ontwikkelingen in het landschap. Naast het door Grutsk aangegeven provinciale belang, is de provincie ook bezig om thematische bouwstenen te ontwikkelen, zodat maatwerk kan worden bewerkstelligd. De bouwstenen zijn zowel toepasbaar op de provinciale als de lokale schaal. i)
Zienswijze van dhr. A. Van Belle Ik mis namelijk in het ontwerp de recreatie ontwikkelingen op en rond het Eeltjemeer en het Butenfield in de gemeente Dantumadiel. Ik neem aan dat dit een omissie is. Graag zou ik deze ontwikkelingen ook opgenomen zien in de structuurvisie. Dit gebied leent zich n.l. bij uitstek voor een ontwikkeling in de recreatie, m.n. de actieve. Reactie Grutsk op ‘e Romte geeft inzicht in de waarden van het Friese Landschap en geven aan welke waarden we van provinciaal belang achten. De (recreatie) ontwikkelingen in Fryslân zijn geen onderdeel van Grutsk, alleen hoe je met ruimtelijke ontwikkelingen om kan gaan.
j)
Zienswijze van de gemeente Het Bildt Het voor het Bildt meest relevante deelgebied is Middelzee en Marne. De daarin aanwezige en benoemde provinciale belangen staan niet op gespannen voet met ons beleid. Wel is enige nuancering op zijn plaats bij het advies: “Dijken vrij houden van opgaande beplanting” . In de ruimtelijke structuur van de dijken is er sprake van een vrij uniek samengaan van de bebouwing, begroeiing, dijk, taluds en waterlopen. Opgaande erfbeplanting maakt in de bebouwingslinten op de dijken onderdeel uit van de ruimtelijke structuur. Reactie Als antwoord op de nuancering zoals opgemerkt door de gemeente Het Bildt, kunnen wij het volgende opmerken. In Grutsk staat dat beplanting op dijktracés niet wenselijk is. Wij staan hierachter, maar begrijpen de opmerking van de gemeente t.a.v. de beplanting in de dorpen. In de bebouwde kommen maakt beplanting deel uit van de dorpsstructuur. Deze nuancering zal worden
8 Reactienota Grutsk op ‘e Romte
opgenomen in de thematische structuurvisie Grutsk op ‘e Romte op dezelfde wijze als ook bij de dorpen in de deelgebieden van Westergo en Oostergo. k) Zienswijze van de gemeente Dantumadeel Gemeente Dantumadeel: Het ware beter om specifiek beleid op te stellen voor de landschappelijke waarden in gebieden waar ze nog te beschermen zijn en de gebieden die al aangetast zijn een soepeler regime te geven. Reactie Wij zijn het hier niet mee eens. Wij hebben bewust gekozen om waardevolle eenheden, zijnde gaaf en minder gaaf, aan te geven als zijnde van provinciaal belang. Ons inziens is het niet gewenst om de reeds aangetaste gebieden een minder zwaar regime te geven op voorhand. Wel kunnen wij ons voorstellen dat bij een locatie-specifieke uitwerking de waarden nader worden geanalyseerd en beoordeeld, zodat maatwerk bewerkstelligd kan worden. De toepassing van Grutsk kan juist leiden tot een verbetering van de kwaliteiten van een ‘aangetast’ gebied. l)
Zienswijze van de gemeente Dantumadeel Gemeente Dantumadeel: De overgangsgebieden tussen het landschap de dorpen en steden zou in de visie moeten worden betrokken en ook passend landschappelijk beleid voor moeten opgesteld. Reactie In de Top 10 (hoofdstuk 3) wordt aandacht besteed aan de overgang tussen het landschap en de dorpen en steden. Wij hebben de nadruk gelegd op de dorpsstructuur en het landschap eromheen en wij hebben niet gekeken naar specifieke functies of problematieken (zoals bijvoorbeeld bedrijventerreinen). Het geeft algemene handvaten die vertaald moeten worden naar specifieke situaties. Grutsk is geschreven vanuit het provinciale schaalniveau. Wij hopen dat gemeenten een specifiekere uitwerking maken ten aanzien van landschappelijke en cultuurhistorische waarden en dus ook naar specifieke ruimtelijke ontwikkelingen. De provincie werkt op het ogenblik aan bouwstenen voor dorpen en steden. Deze bouwstenen geven de typering aan van de dorpen en steden; hiermee kunnen ruimtelijke ontwikkelingen in de dorpen en aan de randen daarvan benaderd worden en gestuurd op basis van de karakteristieken van de dorpsstructuur.
m) Zienswijze van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Inhoudelijk kunnen de volgende opmerkingen gemaakt worden als het gaat om landschap en erfgoed van nationaal belang: - Het naoorlogse landschap en dan met name de periode van de ruilverkaveling komt weinig aan bod. Wat betreft de nationale belangen gaat het dan om het borgen van de kernkwaliteiten van wederopbouwgebied Haskerveenpolder. - Het ir. Woudagemaal staat op de Lijst van Werelderfgoed. In de Outstanding Universal Values wordt ingegaan op de kwaliteiten van de directe omgeving die geborgd moeten worden in ruimtelijk beleid. - Uw provincie en de gemeente Weststellingwerf hebben zich vanwege Oost- en Westvierdeparten aangesloten bij het transnationale initiatief ‘De Koloniën van Weldadigheid, op weg naar werelderfgoed’. De vraag is hoe de specifieke kenmerken van het kolonielandschap en de concept- Outstanding Universal Values, zoals die recent is vastgesteld, geborgd zijn in uw structuurvisie. Reactie Het uitgangspunt voor het aanwijzen van provinciale belangen is bekeken vanuit het belang vanuit de structuur zelf en niet vanuit de periode van aanleg. Het belang van de Haskerveenpolder is specifiek aangeven op blz. 130 in het deelgebied Laagveengebied. Het grote belang van de verkaveling van Fryslân inclusief ruilverkaveling is zowel per gebied aangegeven (indien van toepassing) als in de Top 10 (Hoofdstuk 3, nr. 7, blz. 21).
2.4 Relatie met andere plannen a) Zienswijze van de gemeente Weststellingwerf De gemeente Weststellingwerf geeft aan dat de begrenzingen in Grutsk op ‘e Romte niet overeenkomen met de grenzen van Landschapsbeleidsplan terwijl dit in nauw overleg met de provincie tot stand is gekomen. Handleiding agrarische bedrijven en bestemmingsplan buitengebied zij hierop gebaseerd. Graag aanpassen.
9 Reactienota Grutsk op ‘e Romte
Reactie Het Landschapsbeleidsplan is opgesteld in 2004. Grutsk is gebaseerd op de Landschapstypenkaart die in 2011 is geactualiseerd. Door deze Landschapstypenkaart als basis te nemen, door de input van cultuurhistorie en archeologie (CHK en FAMKE) en door het kijken naar het totaalperspectief van de provincie is het mogelijk dat er verschillen zijn tussen de kaarten van het Landschapsbeleidsplan en de Grutsk-kaart. De gewijzigde inzichten zijn in Grutsk verwerkt. Wij gaan ervan uit dat bij ruimtelijke opgaven, ook op gemeentelijke schaal, in goed overleg en gebruik makend van (een te actualiseren) LBP én Grutsk, gezamenlijk tot een goed plan komen. b) Zienswijze van de gemeente Leeuwarden Gemeenten hebben conform de wet zélf de verantwoordelijkheid voor het omgaan, beheer en behoud van hun archeologische waarden. De gemeentelijke waardekaart is daarom juridisch ‘leidend’ boven de FAMKE. De regels en het advies t.a.v. het omgaan met de archeologische waarden die volgen uit de op de gemeentelijke kaart aangeduide archeologische waarde zijn, wat de gemeente Leeuwarden betreft, vastgelegd in de erfgoedverordening en de bestemmingsplannen. Die gemeentelijke waardekaart dient bij alle plannen, behalve die welke vanuit het Rijk of de Provincie geïnitieerd worden (zoals Tracébesluiten, MER-plichtige projecten e.d.) als eerste geraadpleegd te worden. Reactie De archeologische waardenkaart van de gemeente Leeuwarden komt bijna helemaal overeen met de FAMKE. Het kaartbeeld is grotendeels tot stand gekomen tijdens een gezamenlijk (van gemeente en provincie) ondernomen verdiepingsslag, die nog niet formeel is afgerond. Bij ruimtelijke ontwikkelingen streven wij naar één geluid richting de burger. Wij zijn voor het komen tot één gezamenlijke beleidslijn en benadrukken het belang van een nadere afstemming tussen de gemeentelijke waardenkaart en de FAMKE en, tevens, het daarmee afronden van de verdiepingsslag in en met de gemeente Leeuwarden. Wij zien hiervoor voldoende mogelijkheden en wijzen op het gegeven dat binnen het grootste deel van het Leeuwarder gebied, provinciaal en gemeentelijk beleid in de uitvoering gelijk zijn. c) Zienswijze van de gemeente Leeuwarden Gemeente Leeuwarden: Een ander punt waarover wij graag meer helderheid willen verkrijgen is de afstemming met de cultuurhistorische kaarten die deel uitmaken van de Verordening Romte. Deze wijken op een aantal punten van elkaar af……….Anderzijds staan op de grutskkaart meerdere nieuwe elementen vermeld. Reactie De constatering klopt. Echter, het zijn twee verschillende kaarten, in de zin dat de Grutsk-kaart een vrij abstracte, getekende kaart is, waarop landschappelijke en cultuurhistorische (hoofd)structuren in samenhang worden aangegeven. De CHK is een op topografische gegevens gebaseerde kaart, waar de elementen die erop staan geo-gerefereerd zijn. Wanneer alle elementen uit de CHK op de Grutskkaart geplaatst zouden worden, zou de kaart onleesbaar zijn. Bovendien is het niet de bedoeling van de Grutsk-kaart om alle elementen uit een gebied in beeld te brengen. d) Zienswijze van de gemeente Leeuwarden Ten aanzien van ruimtelijke plannen is voor de gemeente alleen de verordening bindend. Wij adviseren u daarom of in de structuurvisie de kaarten uit de verordening op te nemen. Of, indien de provincie zelf extra inspanningen gaat leveren, duidelijk aan te geven welke extra of andere cultuurhistorische elementen dit betreft. Reactie In de Verordening is Grutsk als procesvereiste opgenomen (zie ook antwoord bij ad 2.2.c). Voor de afweging hoe om te gaan met provinciale belangen dient Grutsk als uitgangspunt te worden gebruikt. Aanvullend kan de CHK met bijbehorende kaarten als bron worden aangewend. Grutsk is mede gebaseerd op de CHK en op de Landschapstypenkaart. Hoe de CHK, Landschapstypenkaart en FAMKE gebruikt worden in relatie tot Grutsk staat vermeld in het stappenplan in hoofdstuk 2 “Opbouw en gebruik” van Grutsk zelf. e) Zienswijze van gemeente Kollumerland c.a. Gemeente Kollumerland: Door u geformuleerde uitgangspunten met betrekking op de deelgebieden die in de gemeente gelegen zijn, onderschrijven wij van harte en zijn ook nader uitgewerkt in het onlangs door de raad vastgestelde bestemmingsplan Buitengebied.
10 Reactienota Grutsk op ‘e Romte
Met betrekking tot het Lauwersmeergebied wordt gewezen op twee initiatieven voor bungalowparken te weten “Lauwerssee” en “Lauwershage”. Bij de eerste wordt aangenomen dat er door ons in toereikende mate rekening is gehouden met de provinciale belangen, daar er geen opmerkingen van uw kant zijn gemaakt in het kader van de procedure. Bij het tweede initiatief zou ons college graag zien dat uw visie een andere invulling van het betreffende terrein niet onmogelijk zou maken. Bij het vaststellen van Grutsk verzoeken wij u met klem hiermee rekening te houden. Reactie Met het benoemen van provinciale belangen in Grutsk is geen rekening gehouden met specifieke ontwikkelingen in een specifiek gebied, zoals de door u genoemde initiatieven ‘Lauwerssee” en “ Lauwershage. Dit betekent dat als er door ons geen opmerkingen zijn gemaakt ten aanzien van de door u bedoelde ontwikkeling (Lauwerssee), de voorwaarden voor een landschappelijk en cultuurhistorisch verantwoorde ontwikkeling geschapen zijn. Daar gaan we vanuit. Bij uw tweede opmerking over “Lauwershage” kunnen wij het volgende zeggen. Er wordt in Grutsk op ‘e Romte advies gegeven hoe met landschappelijke- en cultuurhistorische structuren en waarden omgegaan kan worden. Bij de provincie is het plan “Lauwershage” bekend. Ons college heeft destijds ingestemd met de plannen, die conform het Streekplan tot stand zijn gekomen. Mocht een planaanpassing plaatsvinden, dan zal Grutsk betrokken worden. f)
Zienswijze van gemeente Dantumadeel Gemeente Dantumadeel: Wij achten het wenselijk om aansluiting te zoeken bij de indeling zoals die in Boer en Landschap voor onze gemeente is toegepast. Reactie Grutsk is gebaseerd op de Landschapstypenkaart die in 2011 is geactualiseerd. Door deze Landschapstypenkaart als basis te nemen, door de input van de cultuurhistorie en archeologie (CHK, FAMKE) en door het kijken naar het totaalperspectief van de provincie is het mogelijk dat er verschillen zijn tussen de kaarten van het document ‘Boer en Landschap 2010’ en de Grutsk-kaart. De gewijzigde inzichten zijn in Grutsk verwerkt. Gezien de schaal van Grutsk, die zuiver provinciaal is, zijn de uitspraken en adviezen die hierin worden gegeven ook op die schaal te hanteren. Voor wat betreft de gemeentelijke schaal gaan we ervan uit dat, bij ruimtelijke opgaven, in goed overleg en gebruik makend van ‘Boer en Landschap’ én Grutsk, gezamenlijk tot een goed plan komen.
2.5 Schaalniveau Grutsk op ‘e Romte Zienswijze van de gemeente Leeuwarden Weliswaar is er in Grutsk sprake van een top 10, maar per deelgebied wordt deze soms wel erg gedetailleerd uitgewerkt. Op dit schaalniveau is het de gemeente die eerst- en als enig verantwoordelijke overheid- optreedt. De structuurvisie wint aan kracht en betekenis indien gekozen wordt voor het passende schaalniveau, namelijk dat van grootschalige elementen die ook gemeentegrens overschrijdend zijn. Reactie: Wij zijn van mening dat het ‘provinciale schaalniveau’ niet wordt bepaald door de grootte van de elementen. In Grutsk op ‘e Romte worden samenhangende structuren beschreven die als totaal grote waarde hebben. Onderdeel van die totaalstructuur zijn zowel kleine als grote elementen.
11 Reactienota Grutsk op ‘e Romte
3 Overzicht van de insprekers 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
11. 12. 13. 14. 15. 16
Inspreker
Paragraaf reactie
Mevrouw A. Verhoeff B&W Gemeente Terschelling B&W Gemeente Franekeradeel B&W Gemeente Opsterland B&W Gemeente Weststellingswerf Familie Meurs te Mirns Familie Brouwer te Mirns B&W Gemeente Leeuwarden Bugel Haijema Adri van Belle Familie C. van Eeghen Murnserdyk 17 te Mirns Familie J. van Zijverden Murnserdyk 18 te Mirns Familie M. Witteveen Murnserdyk 19 te Mirns Gemeente Het Bildt B&W gemeente Ameland B&W Kollumerland B&W Dantumadeel B&W van gemeente Gaasterlân-Sleat, gemeente Lemsterland en gemeente Skarsterlân (De Friese Meren) Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
2.1 2.2 2.2 2.3 2.3, 2.4 2.3 2.2, 2.3, 2.4, 2.5, 2.1 2.3 2.3
2.1, 2.3 2.2 2.4 2.3, 2.4 2.2 2.2, 2.3
12 Reactienota Grutsk op ‘e Romte