Rapportage Straathoekwerk 2010 Radar Uitvoering Oost
RadarUitvoering OostOost-Nederland│ Nederland│Bureau voor sociale vraagstukken │Postbus 6132, 7503 GC Enschede T (053) 4619226│
[email protected]│www.radaruitvoering.nl De Klomp 38, 7511 DJ Enschede
1
Inhoudsopgave: Inleiding
-
pagina 3
Managementsamenvatting
-
pagina 4/5
1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8
De opdracht Outreachend werk Deelname aan netwerkoverleggen Inrichting openbare ruimte Groepsactiviteiten Magic Summer Individuele contacten Doorverwijzing Voorlichting&deskundigheidsbevordering
-
pagina 6 pagina 6 pagina 7 pagina 8 pagina 8 pagina 8 pagina 9 pagina 9 pagina 9
2.
De jongerengroepen
-
pagina 10
2.1 Vriezenveen 2.1.2 Domeingerichte aanpak
-
pagina 11 pagina 12
2.2 Westerhaar-Vriezenveensewijk 2.2.1 Domeingerichte aanpak
-
pagina 13 pagina 14
2.3 Vroomshoop 2.3.1 Domeingerichte aanpak
-
pagina 15 pagina 16
2.4 Den Ham 2.4.1 Domeingerichte aanpak
-
pagina 17 pagina 18
2
Inleiding Voor u ligt de rapportage van het straathoekwerk 2010, uitgevoerd door Radar-Uitvoering Oost Nederland, in opdracht van de gemeente Twenterand. Jaarlijks vindt de rapportage plaats van de gepleegde inzet. Deze rapportage heeft een tweetal doelen: 1. Inzicht te verschaffen in de wijze waarop Radar-Uitvoering invulling heeft gegeven aan de opdracht van de gemeente Twenterand, waarbij wordt ingegaan op de behaalde resultaten en effecten; 2. Het leveren van informatie over de ontwikkelingen m.b.t. jongeren in de verschillende kernen. Voorts kan deze informatie gebruikt worden door beleidsbepalers en bestuurders om te anticiperen op de maatschappelijke uitdagingen die daaruit voorvloeien. De straathoekwerker begeeft zich op bijna alle aspecten van de leefwereld van jongeren in de openbare ruimte. Hiervoor is hij dus niet alleen met de jongeren in de weer, maar geeft ook actief vorm aan de samenwerking met de instellingen waar de jongeren mee te maken hebben. Om recht te doen aan alle aspecten van de inzet in de verschillende kernen, is een volledige weergave essentieel. Dit maakt dat deze rapportage een lijvig stuk is geworden. Er is een samenvatting opgenomen om de belangrijkste informatie ook voor een breder publiek toegankelijk te maken. De rapportage bestaat uit twee delen. In het eerste hoofdstuk wordt ingegaan op alle acties die door de straathoekwerker zijn gedaan en welke resultaten daarmee zijn bereikt. In het tweede hoofdstuk worden de ontwikkelingen m.b.t. de jongerengroepen in de verschillende kernen beschreven en toegelicht. Wij hopen dat deze rapportage beantwoordt aan uw informatievraag, zodat het een bijdrage kan leveren aan de verbetering van de maatschappelijke positie van de jongeren in Twenterand.
3
Samenvatting Radar-Uitvoering Oost Nederland voert in de gemeente Twenterand het straathoekwerk uit. Er wordt, afhankelijk van het nut en noodzaak, minimaal 3 en maximaal 7 avonden per week inzet gepleegd op diverse hotpots in de gemeente. Met hotspots worden plekken in de openbare ruimte bedoeld waar jongeren(groepen) elkaar ontmoeten en waar overlast wordt ervaren. Naast inzet in de avonden is de straathoekwerker ook minimaal 3 middagen bezig om afstemming te zoeken met instellingen en outreachend jongeren te benaderen. De doelgroep van het straathoekwerk bestaat uit jongeren tussen 12-23 jaar. Het straathoekwerk onderhoudt contact met ongeveer 11 jongerengroepen in de gemeente Twenterand (60 Vriezenveen, 45 Westerhaar, 40 Vroomshoop en 30 Den Ham), wat maakt dat ze met ongeveer 175-200 jongeren contact onderhoudt. Vanuit dit contact voert het straathoekwerk een aantal werkzaamheden uit, die tot doel hebben om de overlastsituaties te verminderen en een bijdrage te leveren aan de verbetering van de maatschappelijke positie van individuele groepsleden. De volgende werkzaamheden worden uitgevoerd: -
Outreachend werk Deelname aan (netwerk)overleggen Inrichting openbare ruimte; organiseren van diverse ontmoetingsgelegenheden (mee) organiseren van groepsactiviteiten Individuele contacten onderhouden Doorverwijzing naar zorg/hulpverleningsinstanties Voorlichting / deskundigheidsbevordering
Het straathoekwerk onderhoudt met 28 jongeren binnen de jongerengroepen individueel contact. Deze jongeren hebben problemen op verschillende leefgebieden. Een deel van deze jongeren is door instellingen aangemeld bij het straathoekwerk, omdat zij zich zorgen maken en de straathoekwerker actief willen betrekken in het traject van de jongere. De straathoekwerker heeft immers een vertrouwensband met deze groepen en individuen opgebouwd, waardoor hem meer en andere informatie wordt toevertrouwd dan aan functionarissen van andere instellingen. Deze samenwerking maakt het mogelijk om vanuit verschillende disciplines in te zoomen op de problematiek van de jongeren, waardoor in MDO’s en andere casuïstieke overleggen effectiever oplossingen kunnen worden aangedragen. De volgende instellingen hebben gezamenlijk gemiddeld 3 keer per week contact/overleg met de straathoekwerker over deze jongeren: politie, woningbouw, tactus, jeugdzorg, jeugdreclassering, stichting jongerenwerk Den Ham, Stichting reflection en SWT. De straathoekwerker onderhoud zowel telefonisch als op straat contact met deze jongeren. Indien nodig bezoekt de straathoekwerker de jongere thuis en onderzoekt of hij een bijdrage kan leveren aan het oplossen van de problemen van een jongere. Zo ontstaat er ook een vertrouwensband met de ouders, die op hun beurt de straathoekwerker benaderen bij evt. problemen met hun kind. 4
Het is evident dat de inzet van het straathoekwerk op verschillende manieren zijn vruchten afwerpt en een meerwaarde is voor de zorg- en welzijnsstructuur in de gemeente Twenterand. Het is allicht niet altijd even makkelijk om resultaten uitsluitend toe te schrijven aan de inzet van het straathoekwerk, omdat doorgaans de taken in het verlengde en ten behoeve van anderen worden uitgevoerd. Een aantal zaken is wel degelijk rechtstreeks te herleiden aan de inzet, zoals: 1. 3 jongerengroepen kunnen beter worden bediend door het welzijnswerk, omdat de straathoekwerker er in is geslaagd de vraag en het aanbod beter op elkaar aan te laten aansluiten. 2. De jongerengroepen hebben, door de benaderingswijze van de straathoekwerker, in het algemeen meer vertrouwen gekregen in instellingen. Dat blijkt uit het feit dat zij zich beter laten aanspreken door bv. de politie, maar ook door betrokkenheid te tonen en te participeren in allerlei projecten van de gemeente (bv. inrichten hangplekken in de openbare ruimte). 3. De jongeren zijn door de straathoekwerker gestimuleerd om naar eigen vermogen meer mee te doen en mee te praten in allerlei initiatieven. Dit heeft er voor gezorgd dat bij een deel van de jongeren de anonimiteit is doorbroken en zij een positiever zelfbeeld hebben gekregen. Het moge duidelijk zijn dat de omvang van het werkgebied (4 kernen), de hoeveelheid jongerengroepen (11 in totaal), de intensiteit van de problematiek van individuen en het krachtenveld waarbinnen de straathoekwerker beweegt, de functie tot een zeer uitdagende werkplek maakt. Dit vraagt van de functionaris specifieke capaciteiten om binnen de beschikbare middelen, effectief te opereren in een geïsoleerde en kwetsbare werkomgeving. Hierbij is hij telkens op zoek naar een evenwichtige balans tussen curatieve- en preventieve inzet. Voor meer informatie en voorbeelden over de verschillende aspecten in deze samenvatting, kunt u uiteraard verderop in deze rapportage terecht.
5
1. De opdracht: Radar-Uitvoering Oost Nederland heeft van de gemeente Twenterand de opdracht gekregen om straathoekwerk uit te voeren met als doel: • Overlastvermindering van jongeren. • Contacten krijgen met de doelgroep en op die manier zicht krijgen op hun situatie. • Probleemsignalering en een proces op gang brengen bij de doelgroep, waardoor ze o.a. meer en beter gebruik maakt van het aanbod van maatschappelijke instellingen (waar nodig doorverwijzing naar verdere hulpverlening of andere instanties) ten behoeve van individuele en collectieve vergroting van het welzijn en gezondheid bij jongeren. • Het tot stand brengen van communicatie tussen de doelgroep en haar omgeving en/of milieu, waardoor redzaamheid, draagkracht en solidariteit opnieuw of verder geactiveerd worden. • Door samenwerking, signaalfunctie en belangenbehartiging de maatschappelijke voorzieningen beïnvloeden, zodat er een betere en positievere aansluiting en betrokkenheid ontstaat tussen de doelgroep, voorzieningen en omgeving. Het straathoekwerk begeeft zich op het maatschappelijk vlak tussen welzijn, openbare orde&veiligheid en hulpverlening. Door zich hier te positioneren zien we meer/betere mogelijkheden om bovenstaande doelstellingen te kunnen behalen. In het hierop volgende hoofdstuk is te lezen op welke wijze Radar-Uitvoering invulling heeft gegeven aan activiteiten en werkzaamheden om dit te kunnen doen. 1.1 Outreachend werk: Het straathoekwerk bezoekt zoals gezegd jongeren op de plekken waar zij elkaar ontmoeten. Minimaal 3 avonden per week worden de jongerengroepen bezocht, waarbij gesproken wordt over de alledaagse bezigheden, beslommeringen en al dat wat de jongere bezighoudt. De straathoekwerker houdt daarbij de jongere steeds een spiegel voor en geeft daar waar mogelijk/nodig advies. In de gemeente Twenterand betekent dit dat we veel aandacht besteden aan het vergroten van het vermogen van de jongere tot zelfreflectie als het gaat om middelen-/alcoholgebruik en verantwoordelijkheid voor de (eigen) leefomgeving. De jongeren worden geattendeerd op de risico’s van middelengebruik en worden, daar waar mogelijk, doorverwezen naar hulpverleningsinstanties. Ook is bijvoorbeeld het netjes achterlaten van de ontmoetingsplek een belangrijk gespreksonderwerp. De jongere wordt zelf verantwoordelijk gemaakt voor de omgeving. Daarbij zijn we van mening dat als de jongere verantwoordelijk gemaakt worden, zij deze verantwoordelijkheid ook van harte op zich nemen. Een nevendoel doel van deze bezoeken aan de jongerengroepen is het opbouwen van een vertrouwensrelatie, zodat zij de straathoekwerker informeren over de dingen waar ze tegen aanlopen. Deze signalen vormen vervolgens de basis voor de praktische invulling van de werkzaamheden van het straathoekwerk. Als er binnen een groep bijvoorbeeld veel variëteit in leeftijd is, zal het straathoekwerk in haar contacten en de invulling van activiteiten op zoek te gaan naar mogelijkheden om de groep uit elkaar te weken 6
(mits vooropgesteld dat dit in het belang is van de jongere en de groep waarbinnen hij/zij zich begeeft). Op plekken waar mensen geïntimideerd kunnen zijn van de jongere laat het straathoekwerk, in gesprekken, de jongeren inzien dat een groep jongeren in de ogen van anderen best ‘eng’ kan zijn, losstaand van de discussie of dit terecht is. Vanuit dit contact formuleert het straathoekwerk een verder plan van aanpak en gaan we op zoek naar mogelijkheden op individueel-, groeps-, en systeemgericht niveau. We doen dit ten alle tijden zoveel mogelijk met de betrokken (netwerk)partners. 1.2 Deelname aan (netwerk)overleggen: Het straathoekwerk doet, zoals gezegd, zoveel mogelijk in samenspraak en –werking met de verschillende partners in de gemeente. Wij treffen deze partners op vaste tijden, maar ook incidenteel (vraag- en aanbodgericht). Hieronder een opsomming van de overleggen waaraan we deelnemen en de functie van deze overleggen: -
-
-
-
-
Kernoverleg; dit overleg vindt in principe eens per maand plaats, ter voorbereiding aan het JWV-overleg. Bij dit overleg zijn naast het straathoekwerk, ook de politie en het jongerenwerk aanwezig. Hierin worden signalen over specifieke individuele jongeren besproken en ontwikkelingen binnen groepen. JWV-overleg; het jeugd-, wijk en veiligheidsoverleg; eens per maand vindt in een brede setting, onder regie van de gemeente, het JWV-overleg plaats. Hier zijn naast het straathoekwerk een groot aantal andere disciplines vertegenwoordigd zoals: politie, leerplicht, maatschappelijk werk, jongerenwerk, scholen etc. Hierin worden de verschillende groepen besproken, individuele problematiek bij jongeren en eventuele maatschappelijke ontwikkelingen. Ook wordt hier bepaald wie in eerste instantie ‘casuscoördinator’ is. MDO; multidisciplinair overleg. Het straathoekwerk beschikt over veel informatie over groepen en individuen. Daar waar nodig schuift het straathoekwerk bij deze overleggen aan. In veel gevallen draagt het straathoekwerk bij in het verschaffen van ‘zachte informatie’, verleent zij instellingen ondersteuning in het plan van aanpak met de jongere of neemt het een aantal taken waar die binnen een plan van aanpak benoemd zijn. Werkoverleg: het straathoekwerk heeft regelmatig intern overleg met collega’s en ervaringsdeskundigen die elders in den lande straathoek-/welzijnswerk uitvoeren. Op die manier kunnen ervaringen en kennis vanuit andere werkgebieden gebruikt worden ter verbetering van de kwaliteit van het straathoekwerk. Ook wordt dit overleg uiteraard gebruikt om praktische- en strategische afspraken te maken. Binnen Radar-Uitvoering is veel ervaring aanwezig op het gebied van welzijnswerk, waardoor er sprake is van kennis- en ervaringsuitwisseling. Incidenteel overleg; naast de vaststaande overleggen voert het straathoekwerk bijna wekelijks overleg met diverse belanghebbenden, zoals de politie, jongerenwerk, Tactus en andere instanties en instellingen. Het doel van deze overleggen is altijd om de zorg rondom jongeren of welzijnswerk soepeler te laten verlopen.
7
1.3 Inrichting openbare ruimte; organiseren van diverse ontmoetingsgelegenheden: In opdracht van, en in samenwerking met gemeente, politie en jongerenvoorzieningen zijn her en der in de gemeente, ontmoetingsplekken gecreëerd voor de diverse jongerengroepen. Het doel hiervan is om de jongeren in de gelegenheid te stellen elkaar te ontmoeten en professionals in de gelegenheid te stellen om in contact te komen met de jongeren (een sociale context creëren). Per kern heeft het straathoekwerk advies gegeven over 5 plekken per kern. In hoofdstuk 2 kunt u een overzicht vinden van de plekken die direct te maken hebben met (overlastgevende) jongerengroepen. 1.4 Groepsactiviteiten: Het straathoekwerk investeert, in het domein waar de jongere zich begeeft, maar ook op de groep waarin de jongere zich dagelijks ophoudt. Dit doet ze middels het aanbieden van diverse activiteiten die voorzien in de behoefte van de jongerengroep. Het straathoekwerk organiseert regelmatig met de verschillende jongerengroepen activiteiten die het leggen, onderhouden en versterken van contacten met de groep als doel heeft. In deze contacten krijgen we een helder beeld van de groep; wie zit er in de groep, wat is de leeftijd van de groepsleden, waar houdt de groep zich mee bezig, wie zijn de groepsleider –meelopers, wie zijn belanghebbende partijen en meer van dit soort zaken. Vanuit dit contact formuleert het straathoekwerk kort- en lang(er) lopende doelstellingen. Een doelstelling is: het beïnvloeden van jongere groepsleden om de groep (deels) uit elkaar te trekken, zodat de groep in leeftijd minder ver uit elkaar ligt. Op die manier is de groep beter toe te leiden naar jongerenvoorzieningen, gezien het reguliere jongerenwerk zich richt op 18-. Voorbeelden van deze activiteiten zijn; uit eten gaan, karten, deelname aan toernooien, bijeenkomsten over diverse thema’s, bezoek aan jongeren die intramuraal verblijven etc. 1.5 Magic Summer: Het straathoekwerk heeft in opdracht van, in het kader van het project Perspectief, in samenwerking met de gemeente, SWT, Tactus en Columbus buitensport een vakantieprogramma georganiseerd in de kernen Westerhaar en Vroomshoop. De activiteiten in Westerhaar zijn erg goed bezocht met een gemiddeld bezoekersaantal van 20-25 jongeren, welke uit een vrij vaste groep bestond. In Vroomshoop zijn de activiteiten slecht (in veel gevallen niet) bezocht, waarbij sommige activiteiten geen doorgang hebben gevonden. De inzet gedurende de vakantieperiode en het aanbieden van zichtbare activiteiten heeft een aantal belangrijke doelen gediend: het contact met risicojongeren in stand gehouden in een ‘structuurloze’ periode. het signaleren van probleemgedrag bij jongeren, informatie die aanvullend zijn voor shortlistmethodes en JWV. het vergroten van invloed op groepen, het bieden van vrijetijdsbesteding en versterken van relaties contactlegging met en tussen jongeren, ouders, politie en jongerenwerk. Naast de feitelijke activiteiten is er veel ruimte geweest voor individuele gesprekken met jongeren over de thuissituatie en de verdere belevingswereld van jongeren, informatie die voor jongerenwerk en straathoekwerk van belang is voor het opstellen van de shortlists en de inbreng bij het JWV. 8
Bij de activiteiten heeft de nadruk gelegen op de zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid van jongeren. In een vastgelegde activiteit hebben jongeren de gelegenheid gekregen om zelf invulling te geven aan de wijze waarop de activiteit plaatsvindt. Denk daarbij aan de shortbreak (weekendje weg) waarbij jongeren taken toebedeeld kregen, en zelf grotendeels verantwoordelijk zijn voor invulling en organisatie. Het is moeilijk te zeggen dat het aanbieden van activiteiten geleid heeft tot een afname in overlast, wel is vast te stellen dat tijdens activiteiten ruimte heeft bestaan om het gedrag van jongeren bespreekbaar te maken, wat leidt tot een afname van overlastsituaties. Veel van de activiteiten vragen een bepaalde verantwoordelijkheid van jongeren en een bepaalde sociale omgangsvorm met derden. Hierin is gedrag gestuurd en bespreekbaar gemaakt. 1.6 Individuele contacten Vanuit de contacten die het straathoekwerk met de groep onderhoudt, pakt het straathoekwerk het individuele contact met de jongere op. Hierin staat over het algemeen de hulpvraag of de ontwikkelingswens van de jongere centraal. Op basis van signalen vanuit het zorgnetwerk geeft het straathoekwerk dit contact vorm en wordt deze verder uitgebouwd. De inzet op groepen en de vertrouwensrelatie die hieruit voortvloeit, leidt tot de mogelijkheid om op individueel niveau contact te onderhouden met jongeren van waaruit verschillende acties, ter verbetering van de situatie van de jongere centraal staat, voortkomen. 1.7 Doorverwijzing naar zorg-hulpverleningsinstanties Daar waar nodig/mogelijk leidt het straathoekwerk de jongere toe naar zorg/hulpverleningsinstanties. Het gaat hierbij met name om jongeren die op in de problemen verkeren. Daarbij valt te denken aan middelengebruik, psychische problematiek, problemen rondom huisvesting/scholing etcetra. Het straathoekwerk zoekt daarin naar relevante partners zoals Tactus, woningbouw en dergelijke. 1.8 Voorlichting / deskundigheidsbevordering In samenwerking met partners organiseert het een aantal bijeenkomsten, gericht op bepaalde thema’s. Dit kunnen informatieavonden zijn voor jongeren, ouders en vrijwilligersorganisaties en andersoortige organisaties. Het straathoekwerk richt zich daarbij op actuele thema’s of maatschappelijke ontwikkelingen. Een voorbeeld hiervan is een informatiebijeenkomst bij stichting Flame, gericht op de omgang met jongeren en middelengebruik, waarbij het straathoekwerk en Tactus een ondersteunende rol hebben gespeeld. Ook vinden er geregeld avonden plaats waarbij thema’s met jongeren worden besproken. Daarbij valt te denken aan een filmavond, maar ook over de omgang met elkaar of de directe omgeving. In het hierop volgende hoofdstuk wordt per kern aangegeven welke jongerengroepen te vinden zijn en welke werkzaamheden er zijn uitgevoerd ten behoeve van het behalen van de opdracht.
9
2. De jongerengroepen: In de volgende paragraaf wordt een overzicht gegeven van de verschillende jongerengroepen die zich ophouden in de openbare ruimte. We geven per kern aan om welke jongerengroepen het gaat. Het is van belang dat de lezer zich realiseert dat het hier om dynamische gegevens gaat; groepssamenstellingen en hotspots (ontmoetingsplaatsen voor jongeren in de openbare ruimte en waar overlast wordt ervaren) veranderen voortdurend en snel. In onze definitie is een jongerengroep een groep jongeren die, op welke manier dan ook, een bepaalde mate van afhankelijkheid ten opzichte van elkaar heeft en waarbinnen algemene normen en waarden gelden. Tevens ontmoet een groep elkaar in regelmaat, in min of meer de zelfde samenstelling, om gezamenlijke activiteiten te ondernemen. Deze groep heeft bepaalde kenmerken die het straathoekwerk in haar doelstellingen en ambities gebruikt in een plan van aanpak ter bevordering van de positie van de groep en haar individuele groepsleden. Het straathoekwerk kent, naast een eigen groepsinventarisatie en analyses, een gezamenlijk (extern) registratiesysteem, namelijk de shortlistmethode. Deze wordt twee maal per jaar door de politie en het straathoekwerk ingevuld, met (indien nodig) ondersteuning van het jongerenwerk en andere partners. Deze shortlistmethode is een, op basis van wetenschappelijk onderzoek, samengestelde vragenlijst waarmee politiefunctionarissen op systematische wijze periodiek de aard en omvang van problematische jeugdgroepen in hun wijk of verzorgingsgebied in beeld kunnen brengen. Met de shortlist groepscriminaliteit wordt op een relatief snelle en eenvoudige manier informatie verkregen over onder andere meer: Locaties waar de groep zich doorgaans ophoudt; Samenstelling (omvang, etniciteit, leeftijdsrange); Dagelijkse bezigheden (school- en arbeidsverleden, marktparticipatie, spijbelgedrag); Riskante gewoonten (middelengebruik, justitiecontacten); Recent delictgedrag (lichte en zware vormen van criminaliteit); Op basis van de scores die worden toegekend aan de diverse kenmerken van de jeugdgroep, valt deze binnen één van de drie onderscheiden hoofdtypen: hinderlijk, overlastgevend of crimineel. Aanvullend op deze informatie wordt er gevraagd naar kenmerken die iets zeggen over de structuur van de groep (hiërarchie, leidende figuren, planning van activiteiten, etc.) Op basis van deze signalen kunnen jeugdgroepen nog verder worden gekarakteriseerd, wat als fundering gebruikt word voor een gedegen en specifiek plan van aanpak. De shortlistmethode maakt deel uit van het Masterplan Jeugdgroepen van de Nederlandse Politie en is opgesteld door Bureau Beke. De hierop volgende groepsinventarisatie is deels gebaseerd op de shortlistmethode. Medio februari 2011 kennen we in de gemeente Twenterand elf zichtbare jongerengroepen (met een zichtbare groep bedoelen we een groep jongeren die zich met enige regelmaat, in grotendeels vaste samenstelling ophouden in de openbare ruimte, en bekend zijn bij het reguliere jongerenwerk, het straathoekwerk en de politie). 10
2.1 Vriezenveen: ‘Flashbackgroep’: (hinderlijk, overlastgevend) De Flashbackgroep een in afkomst variërende groep jongeren in de leeftijd van 16 – 21 jaar met ongeveer 15-20 ‘vaste’ groepsleden. Deze jongerengroep houdt zich voornamelijk op bij het plein van jongerencentrum Flashback, maar ook zijn delen van deze groep regelmatig te vinden bij het jongerenwerk van stichting Reflection, Flame en op de parkeerplaatsen bij DOS DETO. De mobiliteit van deze jongeren is groot, wat maakt dat ze ook veel contacten onderhouden in Almelo, Wierden, Sibculo en andere aangrenzende gemeentes. Het hebben van auto’s zorgt er voor dat een deel van deze jongeren in staat is om aangrenzende gemeentes te bezoeken, wat maakt dat er sprake kan zijn van veel dynamische ontwikkelingen binnen de groep. De groep is goed aanspreekbaar en goed toe te leiden naar diverse instanties. Ook is het verantwoordelijkheidsgevoel ten opzichte van elkaar van deze groep groot, wat maakt dat de groep goed ‘stuurbaar’ is. Deze groep heeft deel uitgemaakt van de grote groep jongeren die zich voorheen verzamelde voor het gemeentehuis in Vriezenveen, welke overigens in zijn totaliteit is verdwenen. De uitwassen van deze groep zijn in steeds mindere mate aanwezig in het straatbeeld. Veel van hen vinden elders een plek; (bij ouders) thuis en/of bij andere (jongeren)voorzieningen. De samenwerking en netwerkontwikkeling met andere partners is in de toeleiding en hulpverlening van deze groep van groot belang. De gemiddelde leeftijd van de groep ligt boven de doelgroep waarop het reguliere jongerenwerk haar pijlen schiet, wat maakt dat een groot deel van deze groep straks geen aansluiting meer vindt bij bestaande activiteiten. Er moet gezocht worden naar andere manieren om deze groep te bedienen; meer op individueel niveau en meer systeemgericht. ‘Kleintjesgroep’/’Flamegroep’: De Flame-groep bestaat uit ongeveer 20-25 jongeren in de leeftijd van 12 t/m 16 jaar. Het is in leeftijd een vrij jonge groep en is zeer bewerkbaar/beïnvloedbaar. De groep is goed toe te leiden naar diverse jongerenvoorzieningen. Binnen de groep is nog weinig/geen sprake van (excessief) middelengebruik. Wel wordt er binnen deze groep kennis gemaakt met alcohol. Binnen de groep zitten een aantal jongeren die op individueel niveau ondersteuning nodig hebben. De groep is goed aanspreekbaar en er gaat weinig/geen dreiging vanuit richting de samenleving. Wel is deze groep, zijn delen van deze groep, te vinden bij bepaalde overlastsituaties. ‘Oudere Flame groep / Dos Deto’: Het parkeerterrein bij DOS DETO is vooral bij de jongvolwassenen een populaire plek. Het wordt gebruikt als ontmoetingsmogelijkheid door, veelal, autobezitters. Er wordt dankbaar gebruik gemaakt van de ruimte om met auto’s te ‘scheuren’ en de geluidsinstallatie uit te proberen. Het betreft een in grootte en –samenstelling variërende groep. Er is soms sprake van geluidsoverlast en ook blijft er geregeld troep liggen. 11
De groep is goed aanspreekbaar op gedrag. Het feit dat de groep echter geen ‘vaste’ groep is en in leeftijd wat hoger ligt, maakt het sturen- en corrigeren van gedrag lastiger. De plek wordt ook bezocht door delen van bovengenoemde groepen. Overige groepen in Vriezenveen: In Vriezenveen hebben we verder nog te maken met een aantal hotspots (populaire verzamelplaatsen voor jongeren) waar met enige regelmaat kleine groepen jongeren elkaar ontmoeten. De samenstelling van deze groepen varieert echter zodanig evenals de plekken die ze aandoen dat we er in onze optiek geen sprake is van een ‘echte’ zichtbare jongerengroep. Dit gegeven maakt dat we deze hotspots blijven bezoeken, zodat: mocht de groep een vast karakter krijgen we het contact snel kunnen opbouwen.
2.1.2: Domeingerichte aanpak: Plein Flashback; Her en der in Vriezenveen stonden een aantal jongeren die voor lichte vormen van overlast zorgden. Zij hielden zich in het centrum van Vriezenveen op, bij supermarkten en dergelijke hotspots. Om op functionele wijze met deze jongeren in contact te treden, om hen aan te kunnen spreken op gedrag en verantwoordelijkheid ten aanzien van de leefomgeving heeft het straathoekwerk zich ingezet voor de verwezenlijking van een ontmoetingsplek op het plein bij jongerencentrum Flashback. Er heeft een informatieavond plaatsgevonden met de jongeren waarbij ze hun wensen ten aanzien van de locatie kenbaar konden maken. In overleg met de politie zijn een aantal afspraken gemaakt over gangbare tijdstippen waarop de jongeren op het plein mogen staan, zijn er afspraken gemaakt over fatsoennormen rondom geluidsoverlast en over het opruimen van troep bij het verlaten van het plein. Dit samenwerkingsverband heeft geleid tot een betere verstandhouding tussen jongeren en de politie, en heeft professionals in de gelegenheid gesteld om de jongeren aan te spreken op hun gedrag. Een goed voorbeeld hiervan is dat na verwezenlijking van de ontmoetingsplek, er meerdere malen contact is geweest tussen jongeren, het straathoekwerk en de politie; een aantal keren vanwege individuele problemen van jongeren en ook is er destijds aangifte gedaan door de jongeren toen een vuilnisbak op de ontmoetingsplek in de brand was gezet. DOS-DETO; De parkeerplaatsen bij DOS-DETO zijn al lange tijd populair bij vooral de oudere jeugd, vanaf 18 jaar. Veelal ’s avonds en in het weekend zijn hier jongeren te vinden met auto’s. Op de plek zijn bankjes te vinden en er staat een prullenbak. Het straathoekwerk heeft de gemeente geadviseerd om deze plek als ontmoetingsplek in te richten. In samenspraak met gemeente, politie en het plaatselijke jongerenwerk proberen we de overlast op deze plek zoveel mogelijk tegen te gaan. Door in Vriezenveen meerdere plekken te creëren waar verschillende categorieën jongeren elkaar ontmoeten, voorkomen we in onze ogen dat er grote overlastgevende groepen ontstaan die vanwege hun grootte,
12
variëteit in leeftijd en bezigheden moeilijk zijn toe te leiden naar jongerenvoorzieningen en/of hulpverlening. (homogene groepen zijn makkelijker te bedienen, omdat de wensen en behoeften van de leden in de groep vaak dichter bij elkaar liggen.) Jongerencentrum Flame, stichting Reflection; Bij de vijver aan de Garvesingel in Vriezenveen heeft het jongerenwerk een groep van 10-15 jongeren aangetroffen. Deze groep hield zich bezig met baldadigheden zoals auto’s flitsen. Het straathoekwerk heeft deze groep toegeleid naar het jongerencentrum Flame waar de groep nu dagelijks met gemiddeld meer dan 20 jongeren verblijft. Deze groep kwam eerder geregeld bij het jongerenwerk van SWT, onderlinge verstoorde verhoudingen tussen de jongerengroepen (leeftijd, activiteiten) heeft ertoe geleid dat deze groep minder/niet op deze locatie te vinden was. Het straathoekwerk investeert op locatie, Flame, verder op deze groep en ondersteunt daarbij, zo veel mogelijk, de vrijwilligers van Flame: Het straathoekwerk geeft tips, denkt mee en probeert in gesprekken met de vrijwilligers hen te attenderen op mogelijkheden en kansen.
13
2.2 Westerhaar-Vriezenveensewijk: 18-Groep Future: Kulturhuusgroep / Futuregroep: De belangrijkste bezoekersgroep bij jongerencentrum Future zijn momenteel de groep jongeren (15-20) in de leeftijd van 14 t/m 18 jaar die zich dagelijks, tijdens openingstijden, ophoudt in de jongereninloop. Deze groep is her en der, in wisselende samenstelling en in kleinere groepjes te vinden in de kern Westerhaar-Vriezenveensewijk. Veel van de jongeren uit deze groep heeft de beschikking over een brommer/scooter. Binnen de groep is alcoholgebruik een belangrijk item, drugsgebruik is hieraan ondergeschikt. Een aantal van de jongeren gebruikt af en toe softdrugs en ook komen sommigen wel in aanraking met harddrugs. Binnen de groep zitten een aantal broertjes van de oudere jongerengroep (18+groep). De groep is het afgelopen jaar in grootte afgenomen. Een aantal van de jongeren vinden elders een onderkomen en ook zijn er binnen de groep een aantal subgroepen ontstaan die we elders in het dorp, bij aangrenzende kernen en andere activiteiten tegenkomen. Een deel van deze groep is bijvoorbeeld met regelmaat te vinden bij het busstation in WesterhaarVriezenveensewijk. Er kan een dreigende werking uitgaan van deze groep uitgaan richting de gemeenschap. Waar de groep, of delen ervan zich ophouden, is soms sprake van (geluids- en troep)overlast. Ook kunnen er verkeersonveilige situaties ontstaan. De groep is over het algemeen goed aanspreekbaar voor het straathoekwerk en goed toe te leiden naar jongerenvoorzieningen. Binnen de groep zitten enkele leden die op individueel aandacht verdienen; zorg/hulpverlening, maar ook de toeleiding naar werk en school. In het werken met de gehele groep is vooral de omgang met elkaar en de omgeving een belangrijk item. 18+ Groep Future: Kulturhuusgroep / Futuregroep: Rondom- en in de inloop is ook de voormalige bezoekersgroep van het jongerencentrum te vinden. Het gaat om een vaste groep van ongeveer 5-10 jongeren in de leeftijd van 17 t/m 22 jaar. Ze maken deel uit van een groep van ongeveer 25 jongeren die in wisselende samenstelling te vinden zijn in het dorp, bij mensen thuis (keten) of in het uitgaansleven. Deze groep is als enige jongerengroep in de gemeente Twenterand, medio 2010, aangemerkt als criminele jeugdgroep. Binnen de groep is veel sprake van drugsgebruik; zowel soft- als harddrugs, zowel doordeweeks als in het weekend; te denken valt aan GHB en andere harddrugs, en ook zijn delen van de groep regelmatige betrokken bij vechtpartijen bij diverse uitgaansgelegenheden in de regio. De jongeren beschikken over auto’s wat maakt dat ze zich overal in den lande kunnen laten zien. Er is sprake van een zeer uitgebreid netwerk waarbinnen veel zaken te ‘organiseren’ zijn; denk daarbij aan (zwart) werk en activiteiten. Over het algemeen is iedereen binnen deze groep werkzaam in de bouw. Binnen de groep zitten een groot aantal leden die op individueel niveau aandacht verdienen. De groepssamenstelling is vrij constant. Het is een groep die voorheen was nogal gereserveerd is in haar contacten met derden. Daarbij hebben we de indruk dat de intensiviteit en de hoeveelheid van contacten met hulpverlening en sleutelfiguren heeft bijgedragen aan een stukje straatwijsheid en afstandelijkheid tegenover buitenstaanders.
14
De gezamenlijke intensieve investering in contact van jongerenwerk, politie en straathoekwerk heeft er voor gezorgd dat deze groep nu veel beter aanspreekbaar en stuurbaar is. Het contact met deze jongeren is steeds meer gericht op functionaliteit. De groep wordt momenteel niet door het reguliere jongerenwerk bediend, wat maakt dat veel van de individuele problemen en zorgsignalen alleen bij het straathoekwerk terecht komen. Deze signalen worden gedeeld met het netwerk. Als het contact met deze groep met diverse instanties en disciplines intensiever zou zijn, kunnen signalen beter/makkelijker gedeeld worden met partners en het netwerk. Hierdoor wordt het zorgnetwerk beter in staat gesteld om een integrale groepsaanpak te organiseren om problematiek tegen te gaan. Er zijn binnen de groep veel mogelijkheden te vinden om op zowel individueel- als groepsniveau een bijdrage te leveren aan de verbetering van de sociaal maatschappelijk positie van de jongeren. Belangrijker dan dit is dat ook de vraag en behoefte bestaat aan hulp en ondersteuning. Overige groepen in Westerhaar-Vriezenveensewijk: Zoals gezegd zijn delen van de groep elders in het dorp te vinden en zijn er plekken waar andere jongeren elkaar met regelmaat bezoeken. Het straathoekwerk bezoekt deze plekken om, indien er sprake is van overlastsituaties of de vorming van vaste groepen, we snel contact kunnen leggen om via contact met de groep en partners een plan van aanpak te kunnen maken om de overlastsituaties zoveel mogelijk tegen te gaan.
2.2.1 Domeingerichte aanpak: Jongerencentrum Future; Rondom het jongerencentrum Future in Westerhaar-Vriezenveensewijk stonden 2 jongerengroepen. De aanwezigheid van deze groepen in de openbare ruimte ging gepaard met vele vormen van overlast, zoals vandalisme, geluids- en troepoverlast. De ontmoetingsplek aldaar werd niet/amper bezocht, waarna deze elders werd geplaatst. Ook hier hebben we gekozen voor een breed gedragen overleg over tussen jongeren, de politie, het straathoekwerk en de gemeente. Er heeft een bijeenkomst plaatsgevonden met bovengenoemde partijen waarin jongeren hun wensen ten aanzien van een ontmoetingsplek konden aangeven. In gezamenlijkheid is er gekeken naar realisatiemogelijkheden van de ontmoetingsplek en een aantal aanvullende voorzieningen, zoals het aangelegde pannaveld. Het straathoekwerk heeft een processchema gemaakt waarin iedere stap vanaf het eerste gesprek tot de daadwerkelijke realisering van de ontmoetingsplek in beschreven stond. Het doel van dit processchema was om in draagvlak in de samenleving te creëren voor de voorziening. De wijze waarop integraal om is gegaan met de vragen en behoeften van de jongeren en de samenleving heeft geleid tot een betere verstandhouding tussen jongeren, straathoekwerk en de politie; er wordt op meer functionele wijze met elkaar gesproken, bij vragen/hulp/problemen zijn zij partners. Bij, in de ogen van de jongeren, onterechte boetes wordt de jeugdagent gevraagd te komen om e.e.a. toe te lichten. Ook kan de jeugdagent de jongeren actief op de plekken opzoeken om met hen in gesprek te gaan.
15
Door op deze wijze met de jongeren om te gaan en te voorzien in hun behoefte tot ontmoeten is er een sociale context gecreëerd waarbinnen jongeren zelf verantwoordelijkheid dragen voor hun omgeving en dus ook aangesproken kunnen worden op gedrag. Er wordt wel degelijk wat van de jongeren verwacht. Het aantal gevallen van overlast en vandalisme is, onder meer vanwege deze werkwijze, het afgelopen jaar zichtbaar teruggedrongen.
2.3 Vroomshoop: In Vroomshoop hebben we op dit moment te maken met verschillende jongerengroepen die zich her en der in de gemeente bewegen en deel uitmaken van ‘ ongeveer ‘ 3-4 jongerengroepen. De samenstelling van de groepen in Vroomshoop en de plekken waar zij zich ophouden veranderen, in verhouding tot andere groepen in de gemeente, veel sneller waardoor de vraag; wat is nou de groep en wie horen erbij, veel moeilijker te beantwoorden is. We maken in Vroomshoop op dit moment het onderscheid tussen 3-4 groepen: Oranjeplein: Het Oranjeplein te Vroomshoop, gelegen naast jongerencentrum het Front, is een druk bezochte plek door jongeren van allerlei leeftijden en activiteiten. De plek wordt momenteel veel bezocht door een vaste groep van 10-15 jongeren in de leeftijd van 14-22 jaar. Op sommige dagen kan de grootte van de groep oplopen tot 30 jongeren. Dit zijn niet allemaal jongeren die woonachtig zijn in de Vroomshoop, op de plek treffen we veel jongeren die deel uitmaakten van de 18- groep in Westerhaar. Ook treffen we hier jongeren uit aangrenzende gemeentes. Deze groep is ook te vinden op het plein van het Front, om en nabij sporthal de Stobbe en het station van Vroomshoop. De plek (Oranjeplein) wordt veelal gebruikt als ontmoetingsplek, ook wordt er veel/voornamelijk softdrugs gebruikt en is er regelmatig glas te vinden van bier- en/of drankflessen. De parkeerplaats leent zich soms als showroom voor de jongeren die over een auto beschikken. Ook kan de plek fungeren als een soort van ‘zwarte markt’; handelsroute voor allerlei zaken voor allerlei jongeren. Op de plek wordt drugs gebruikt, voornamelijk softdrugs en wordt alcohol gedronken. Ook kunnen er verkeersonveilige situaties ontstaan. In de groepen die zich op deze plek ophoudt zijn veel jongeren die op individueel niveau aandacht krijgen binnen het zorgnetwerk. Een deel van de jongeren is tijdens openingstijden welkom binnen het jongerencentrum. Dit geldt echter voor jongeren tot 18 jaar. Je ziet dat daardoor ook veel van minderjarigen buiten op het plein blijven staan; loyaal aan de oudere groepsleden en bezig met het gebruiken van softdrugs. Er kan een dreigende werking uitgaan vanuit deze groep richting de gemeenschap, dit heeft vooral te maken met het soms onbezonnen gedrag van de groepsleden en een gebrek aan mogelijkheid tot zelf reflectie in het, vaak explosieve, groepsproces. Wel zijn de meeste van deze jongeren goed aanspreekbaar en zoekt de groep zelf expliciet contact met het straathoekwerk om zaken te bespreken. Er is op het Oranjeplein niet echt sprake van 1 vaste groep: om toch de groepen te kunnen benoemen, houden we op dit moment de leeftijd aan als bepaling van de groepen. Zo zien we op het Oranjeplein de 18- groep, die we de Frontgroep noemen, en de Oranjeplein groep, die over het algemeen om en nabij de 18 jaar zijn.
16
Zwols kanaal: Bij het Zwols kanaal in Vroomshoop is in de zomer een vaste groep van ongeveer 10-15 jongeren (tot 20-25 jongeren) in de leeftijd van 17-22 jaar te vinden. Het is de groep die tot 2009 veel bij de tunnel aan de Dreef te vinden was, vandaar ook de naam: tunnelgroep. Een deel van deze groep heeft elders een onderkomen gevonden en het grootste gedeelte heeft zijn plek gevonden bij het Zwols kanaal. Het is een groep waarbinnen het gebruik van soft- en harddrugs een belangrijk item is. Een deel van de groep is de afgelopen jaren in aanraking gekomen met politie en hulpverlening vanwege drugsgerelateerde incidenten. Het grootste gedeelte van de groep heeft de beschikking over een auto wat maakt dat zij overal in de regio te vinden kunnen zijn. Ook kunnen er soms verkeersonveilige ontstaan. Enige tijd geleden merkte we dat deze groep aan ‘versmelten’ met de groep 18+jongeren in Westerhaar, dit is echter door onderlinge rivaliteit en ruzie (in onze ogen, fortuinlijk) tijdig gestaakt. Over het algemeen is iedere jongeren van deze groep werkzaam in de bouw, een deel gaat parttime nog naar school. Delen van deze groep zijn elders in de gemeente te vinden, zoals op het Oranjeplein en soms in Westerhaar. Het vermoeden bestaat dat veel van de contacten die onderhouden worden verband houden met het gebruik en verkrijgen van middelen. Binnen de groep wordt veel softdrugs gebruik, dagelijks, en is ook harddrugs (GHB, speed en XTC) een veel gebruikte substantie. De toeleiding van deze groep naar jongerenvoorzieningen (en hulpverlening) verloopt moeizaam. Dit komt in onze ogen door een aantal zaken: de leeftijd van de jongeren ligt boven de leeftijdsgrens waarop het jongerenwerk haar pijlen schiet, de groep is zeer gereserveerd in haar contacten met derden (straatwijs en zorgmijders) en de aard van de bezigheden van de groep maakt dat het een zeer gesloten systeem is. Wel is de groep goed aanspreekbaar door het straathoekwerk. Van echt functioneel contact is geen/weinig sprake, met uitzondering van een aantal individuele jongeren. In de wintermaanden trekt deze groep richting de verschillende horecagelegenheden in Vroomshoop en is de groep in zijn totaliteit niet meer te vinden in het straatbeeld. Wel zien we dan individuele groepsleden en/of delen van de groep elders terug, zoals op het Oranjeplein en ook bij Take-Off in Den Ham, waar een van de groepsleden verblijft. Om deze groep beter in beeld te kunnen krijgen, om op individueel- en groepsniveau een bijdrage te kunnen leveren aan de verbetering van hun positie, is het van belang dat er op een andere- en meer intensieve wijze wordt geïnvesteerd in contacten met deze jongeren. Overige groepen: Met name in de zomermaanden zien we her en der in het dorp kleinere groepjes jongeren waar vanuit minder/geen overlast ervaren wordt. Het gaat om een groep van 5-10 jeugdigen in de leeftijd van 12-16 jaar die zich vooral bezig houden met skaten en om een klein groepje jongeren (alto’s) die zich her en der in het dorp ophouden; achter het sluisje bij het station, op het veld bij de Stobbe en bij de bankjes bij het Oranjeplein. Er is geen sprake van middelengebruik, deze groepen zijn goed aanspreekbaar, maar voelen (momenteel) geen behoefte om gebruik te maken van de jongerenvoorzieningen.
17
2.3.1 Domeingerichte aanpak Zwolse kanaal, Vroomshoop: Ook in Vroomshoop hebben we gekeken naar eventuele plekken waar de jongeren elkaar kunnen ontmoeten. In samenspraak met de politie en gemeente hebben we een aantal plekken weten aan te wijzen die gelden als ontmoetingsplek voor de jongeren. Aan het Zwolse kanaal is een ontmoetingsplek gecreëerd voor jongvolwassenen vanaf 18 jaar. Er staan een aantal bankjes en een tafeltje waar de jongeren in de zomer dankbaar gebruik van maken. De plek is net buiten Vroomshoop wat maakt dat er weinig tot geen overlast wordt ervaren van deze groep. Dit maakt tegelijkertijd dat de jongeren aldaar veel mogelijkheden hebben om in de anonimiteit te geraken, vanwege het gebrekkige toezicht op de bezigheden van de groep. Het straathoekwerk komt vooral in de zomermaanden bij deze groep langs, onder meer vanwege het feit dat de jongeren bij slecht weer vaak in auto’s zitten of horecagelegenheden opzoeken. Wél biedt de plek professionals de mogelijkheid om op functionele wijze met de jongeren in contact te komen. Ontmoetingsplek Stobbe: Ook tegenover de sporthal de Stobbe in Vroomshoop heeft korte tijd een ontmoetingsplek gestaan voor voornamelijk de jongeren onder de 18 jaar, de hoofdgebruikers van jongerencentrum het Front. De plek werd bezocht door vele groepen, van overal uit de gemeente en is op een gegeven ogenblik ten onder gegaan aan zijn succes. De plek werd gebruikt door jeugd om allerlei gedrag te vertonen dat het daglicht niet verdraagt. Er werd op de plek veel alcohol gedronken en er werden veel andere middelen gebruikt. Na verloop van tijd vonden er veel vernielingen plaats en werd door de gemeenschap veel overlast ervaren van deze plek. Nadat de plek op een avond volledig vernield is heeft de gemeente besloten om de plek te verwijderen. Hoewel het geen succesverhaal lijkt te zijn, zijn we van mening dat ook het niet slagen van het vergroten van verantwoordelijkheid door het toewijzen van een plek, bepaalde winst oplevert. In dit geval heeft het ons (gemeente, politie en straathoekwerk) inzicht gegeven in de wijze waarop de verschillende groepen zich door de gemeente bewegen en met welke activiteiten zij zich bezig hielden. Ook weten we wie zich in de verschillende groepen ophoudt en hebben we een beter beeld gekregen van de onderlinge verhoudingen binnen de groep. De acties vanuit politie en gemeente, naar aanleiding van de vernielingen (het benaderen van ouders, het sturen van brieven en het integraal oppakken van individuele- en groepsmaatregelen) heeft het straathoekwerk veel mogelijkheden en handvaten gegeven in het werken en benaderen van de jongeren. Het feit dat de plek niet door de jongeren gebruikt is als ontmoetingsplek, maar als ‘vrijbuiterplaats’ biedt ons inzicht in het gedrag, verhoudingen en psychologie van de groep. Deze informatie wordt gebruikt in de verdere manier van werken met deze jongeren.
18
2.4 Den Ham: Parkgroepje: In het parkje, achter het voormalig gemeentehuis in Den Ham, is een groepje jongeren (5-10 jongeren) te vinden in de leeftijd van 14-20 jaar. Deze groep ontmoet elkaar in het parkje, waarbij het gebruik van softdrugs een belangrijk item is. Deze groep is niet te vinden binnen de jongerenvoorzieningen met uitzondering van een tweetal jongeren die zich regelmatig ophouden bij het Oranjeplein te Vroomshoop. De jongeren in deze groep zitten allen nog op school. De groep is zeer goed benaderbaar, er is geen sprake van overlast (troep-, geluid ed). De groep zoekt zelf nadrukkelijk het contact met het straathoekwerk, maar maakt geen gebruik van de verschillende jongerenvoorzieningen. Er gaat geen dreigende werking uit van deze groep richting de gemeenschap, wel is het gebruik van softdrugs een aandachtspunt voor het straathoekwerk. De toeleiding naar bijvoorbeeld Tactus is een mogelijkheid. Toko Yoko-groep: Bij het jongerenwerk van Toko-Yoko en het aangrenzende skateparkje is een groep van 15-20 jongeren te vinden in de leeftijd van 12-16 jaar. De groep is goed toeleidbaar naar de verschillende jongerenvoorzieningen. Een aantal van deze jongeren treffen we af en toe bij het parkgroepje en stichting jongerenwerk Den Ham. De groep is goed aanspreekbaar en er is geen/weinig sprake van overlast. Stichting jongerenwerk Den Ham: Bij de nieuwe locatie van SJDH zijn veel jongeren te vinden, veelal van 12-16 jaar. Het straathoekwerk onderhoudt sporadisch contact met deze groep en de jongeren die er komen. Er is geen/weinig sprake van middelengebruik, wel is alcoholgebruik bij sommigen een item. De jongeren zijn goed aanspreekbaar en zijn goed te corrigeren. Van overlast is geen/weinig sprake. Take-Off Den Ham: Bij het Take-Off project van het Leger Des Heils zijn een aantal jongeren te vinden waarvan sommigen deel uit maken van de verschillende jongerengroepen elders in de gemeente. Het straathoekwerk onderhoudt contact met de werkers aldaar bij overlastsituaties en probeert hen, daar waar mogelijk, een te ondersteunen in de signalering en toeleiding van jongeren(problematiek). Overige groepen: Met name in de zomermaanden en bij lokale activiteiten zien we her en der in het dorp kleinere groepjes jongeren. Bij bijvoorbeeld de HammerBrinkDagen zien we veel jongeren die zich her en der in het centrum van Den Ham ophouden. Het straathoekwerk bezoekt deze plekken om, indien er sprake is van overlastsituaties of de vorming van vaste groepen, we snel contact kunnen leggen om via contact met de groep en partners een plan van aanpak te kunnen maken om de overlastsituaties zoveel mogelijk tegen te gaan.
19
2.4.1. Domeingerichte aanpak Parkje Den Ham: In het parkje achter het voormalig gemeentehuis in Den Ham is een ontmoetingsplek gecreëerd voor de groep jongeren die zich daar dagelijks ophoudt. In samenspraak met de gemeente en politie is er een bankje met prullenbak geplaatst. De jongeren die er staan maken dagelijks dankbaar gebruik van de plek. Het straathoekwerk hoeft de jongeren niet aan te spreken op het netjes achter laten van de hangplek, het tegenovergestelde is het geval; de jeugd belt het straathoekwerk als er troep op de plek achter blijft. Toen afgelopen oud&nieuw de bankjes voor onderhoud weggehaald waren belde de groep het straathoekwerk om te vragen wat er met de bankjes gebeurd was. Dit voorbeeld geeft goed aan hoe we jongeren, door hen op een bepaalde wijze verantwoordelijk te maken voor de leefomgeving, ook hun betrokkenheid bij de samenleving kunnen vergroten. Door de groep iets te bieden, krijgen we ook veel terug; vertrouwen, informatie, signalen en een bepaalde mate van verantwoordelijkheidsgevoel. Veldje achter sporthal: Achter de sporthal in Den Ham is ook een ontmoetingsplek gecreëerd; er zijn een aantal bankjes en een prullenbak geplaatst. Deze plek werd bezocht door, naast bovengenoemde vaste bezoekersgroep, variërende jongeren(groepen). Vooral bij evenementen in het dorp werd het gebruikt als ontmoetingsplek voor de jeugd. Er was op deze plek veel sprake van overlast, waarna in gezamenlijkheid met politie, gemeente en straathoekwerk een aantal maatregelen zijn getroffen. Het straathoekwerk zet zich dan voornamelijk in voor het vinden van de overlastgevende jongeren om hen aan te spreken op hun gedrag. Omdat het hier geen homogene groep betreft is het moeilijk om de veroorzakers van de overlastsituaties aan te spreken op gedrag. Wél is het feit dat andere groepen zich bewust niet ophouden op deze plek, omdat er geregeld sprake is van overlast en vandalisme een succes te noemen.
20
