Rapportage Uitvoering van het Programma Algemene werkzaamheden wettelijke taken

Rapportage 2014 Uitvoering van het Programma Algemene werkzaamheden wettelijke taken Vastgesteld door het algemeen bestuur op 11 maart 2015

www.ozhz.nl

Inhoudsopgave

1.

Inleiding .......................................................................................................................................................... 2

2.

Verbeterplan VTH kwaliteitscriteria – kennisniveau ........................................................................................ 3

3.

Implementeren en bijhouden van nieuwe wet- en regelgeving ....................................................................... 3

4.

Squit XO ......................................................................................................................................................... 4

5.

Regionaal uitvoeringsniveau (RUN) ................................................................................................................ 5

6.

Actualiseren Uitvoeringsbeleid Toezicht en Handhaving ................................................................................ 5

7.

Informatie gestuurde handhaving (IGH) .......................................................................................................... 5

8.

Digitalisering toezicht ...................................................................................................................................... 6

9.

Procesoptimalisatie vergunningverlening........................................................................................................ 7

10.

Project standaardvergunningen ...................................................................................................................... 7

Rapp orta ge 20 14 Uitvoerin g Prog ram m a algem ene we rkza am heden wettelijke taken

1

1. Inleiding Binnen de wettelijke mandaattaken worden algemene taken en activiteiten onderscheiden die niet direct toe te rekenen zijn aan een inrichting (bedrijf of object), dan wel een gemeente of de provincie. Dergelijke algemene taken en activiteiten houden wel direct verband met de uitvoering van die wettelijke taak. Deze taken en activiteiten zijn net als in voorgaande jaren in 2014 samengebracht in het programma uitvoering Algemene Werkzaamheden Wettelijke Taken (AWWT). Het totaal van kosten van de dienst voor de uitvoering van dit programma wordt naar rato van de verhouding in het aantal bedrijven (voor milieu) of objecten (voor bouwen ca) toegerekend aan de opdrachtgevers, waarbij het totaal van deze inzet wordt geraamd op maximaal 7% van het totale jaarlijkse budget voor de wettelijke taken. Het voorliggende document is de rapportage over de uitvoering van het programma AWWT in 2014. In totaal acht van de negen projecten in het programma zijn conform afspraak, met de gewenste kwaliteit en binnen budget uitgevoerd. Van het beschikbare budget (5.670 uur) is uiteindelijk 93% besteed. En omdat de besteding binnen het project RUN op last van het gemeentelijk budget (exclusief Dordrecht) is uitgevoerd, is de uiteindelijke besteding voor het programma AWWT bij de gemeenten hoger dan bij de provincie Zuid Holland en gemeente Dordrecht (respectievelijk 102%, 85% en 87%). Per saldo is de besteding van de OZHZ bij de individuele participanten vanzelfsprekend binnen budget gebleven. Het resterende bedrag is teruggevloeid naar de budgetten voor de uitvoering van de overige wettelijke taken bij de opdrachtgevers. De resultaten laten zich als volgt samenvatten. In het kader van het programma AWWT zijn in 2014 door OZHZ extra inspanningen gedaan om het kennisniveau conform het bestuurlijk vastgestelde verbeterplan VTH kwaliteitscriteria te verhogen. Ontwikkelingen in wet- en regelgeving zoals de Omgevingswet, private kwaliteitsborging bouw en de Natuurbeschermingswet zijn actief gevolgd en geïmplementeerd. Ook is het programma Squit XO in 2014 verder geoptimaliseerd, heeft OZHZ de RUN systematiek conform de in het bestuur gemaakte afspraken doorontwikkeld en het proces tussentijds geëvalueerd en is OZHZ inmiddels gestart met de voorbereiding voor de besluitvorming door opdrachtgevers over toepassing van de Landelijke Handhavingstrategie. Ten slotte zijn er belangrijke stappen gezet om binnen korte tijd Informatie Gestuurd Handhaven (i.e. toezicht) een structureel onderdeel te laten worden van de inspectie- en handhavingscyclus van OZHZ en is het vergunningverleningsproces geoptimaliseerd. Voor wat betreft de pilot digitaal toezicht zijn er overeenkomsten gesloten met het Service Centrum Drechtsteden (SCD) en een externe leverancier en zal er in januari 2015 een eerste proef worden gestart. Eén van de negen projecten is in 2014 niet afgerond, namelijk het project standaardvergunningen en. Dit project is getemporiseerd ivm de beperkte beschikbaarheid van inhoudelijk medewerker; prioriteit is daarbij gelegd bij de uitvoering van reguliere vergunningprocedures. In het kader van het project standaardvergunningen is inmiddels wel een Plan van Aanpak opgesteld, waarbij de daadwerkelijke uitvoering zal plaatsvinden in 2015. In deze rapportage wordt per project een inhoudelijke toelichting gegeven op de uitgevoerde werkzaamheden en behaalde resultaten. Daarbij dient vermeld te worden dat 2014 tevens het laatste jaar is geweest dat het programma AWWT in deze vorm is uitgevoerd. De activiteiten die voorheen onder het programma AWWT vielen zijn met gelijkblijvende wijze van financiering cf besluitvorming in het AB van december 2014, in 2015 toegevoegd aan het programma Activiteiten Beheer en het programma Ontwikkeling.

Rapp orta ge 20 14 Uitvoerin g Prog ram m a algem ene we rkza am heden wettelijke taken

2

2. Verbeterplan VTH kwaliteitscriteria – kennisniveau Voor een adequate uitvoering van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) in het omgevingsrechtdomein (i.e. milieu, bouwen en wonen) zijn door VNG, IPO en het Rijk (I&M) in 2012 landelijke kwaliteitscriteria ontwikkeld, de zogenoemde VTH kwaliteitscriteria. De kwaliteitscriteria gaan over kritieke massa, proces en inhoud. De criteria voor kritieke massa geven normen voor goed vakmanschap in termen van voldoende opleiding, ervaring en kennis, alsmede het onderhouden en borgen daarvan. Tevens kan een antwoord gegeven worden op de vraag of een organisatie over voldoende vakbekwame medewerkers bezit om de continuïteit te garanderen. OZHZ voldeed op veel punten al (ruim) aan de criteria op het gebied van kritieke massa. Op enkele onderdelen in de uitgebreide en gedetailleerde lijst met kwaliteitscriteria was sprake van ontwikkelpunten. Het AB stelde daarom op 13 december 2013 een verbeterplan VTH kwaliteitscriteria vast. Over de uitvoering van het verbeterplan en de aanpak van de gesignaleerde ontwikkelpunten wordt aan het bestuur gerapporteerd. Wat hebben we bereikt De extra inspanning om te voldoen aan de kritieke massa criteria (i.e. de opleidingskosten) worden conform het bestuurlijk vastgestelde verbeterplan VTH kwaliteitscriteria ten laste van het budget AWWT gebracht. In 2014 zijn derhalve de verdiepingscursus afvalstoffen (vergunningverlening), de voorbereidende opleiding ten behoeve van HBO bouw (vergunningverlening), één opleiding gericht op “inspectie bij BRZO bedrijven” (toezicht) en een viertal HBO Milieukunde (toezicht) gefinancierd vanuit het budget AWWT.

3. Implementeren en bijhouden van nieuwe weten regelgeving De wet- en regelgeving in het omgevingsdomein is continu in beweging. Het is noodzakelijk om deze ontwikkelingen actief te volgen en waar mogelijk en nuttig een actieve rol te spelen bij de totstandkoming van nieuwe wet- en regelgeving. Dit wordt vanuit het programma AWWT vormgegeven. Wat hebben we bereikt De belangrijkste ontwikkelingen die OZHZ in 2014 in het kader van de AWWT actief heeft gevolgd waren als volgt: Omgevingswet Het wetsvoorstel Omgevingswet is op 17 juni 2014 aangeboden aan de Tweede Kamer. In overleg met de Adviesgroep Opdrachtgevers (AGO) is in 2013 via OmgevingsdienstNL een ambtelijke reactie gegeven op de proefversie van het wetsvoorstel. Vervolgens is er een notitie opgesteld over de doeleinden en verwachte inhoud en globale consequenties van de wet. Recentelijk is OZHZ in samenwerking met de opdrachtgevers gestart met het opstellen van een projectplan voor sturing en structurering van werkzaamheden in 2015 en 2016 en het inhoudelijk eigen maken van de inhoud van de wet en alle wijzigingen die de invoering van de wet met zich meebrengt.

Rapp orta ge 20 14 Uitvoerin g Prog ram m a algem ene we rkza am heden wettelijke taken

3

Private kwaliteitsborging Bouw- Woningtoezicht Minister Blok heeft bij brief van 27 november 2013 de 2de Kamer geïnformeerd over de plannen voor verbetering van de kwaliteitsborging in de bouw. In het Algemeen Overleg (AO) van de Algemene commissie voor Wonen en Rijksdienst, op 27 maart 2014, zijn deze plannen besproken. Kort samengevat was het resultaat van dit overleg dat de verbetering van de kwaliteitsborging in de bouw in aangepaste vorm zal worden ingevoerd. Indien mogelijk zal in 2015 voor 80% van de bouwplannen de Bouwbesluit-toets worden overgedragen aan de markt. Hierbij moet gedacht worden aan grondgebonden woningen en kleine industriefuncties. Uiteindelijk is het de bedoeling dat in 2018 voor alle functies, incl. BRZO en IPPC-bedrijven, de Bouwbesluit-toets wordt uitgevoerd door de markt. Deze ontwikkeling zorgt voor gemeenten en omgevingsdiensten zonder vacatureruimte/ inhuurcapaciteit een grote uitdaging. Immers, de omvang van het werk neemt af, terwijl het aantal medewerkers soms gelijk blijft. Het DB heeft in november 2014 de directie van OZHZ opdracht gegeven voor het verder in beeld brengen van de effecten van PKB op de taakuitvoering van OZHZ, met inbegrip van de personele en financiële consequenties. Ook is gevraagd om in overleg met de gemeenten in Zuid-Holland Zuid, het voortouw te nemen om negatieve effecten van de invoering van PKB zoveel mogelijk in regionaal verband te minimaliseren. In 2015 blijft deze wijziging in de wet een belangrijk aandachtspunt voor zowel OZHZ als de opdrachtgevers en zullen wij in regionaal verband in beeld brengen of en hoe wij dit gezamenlijk kunnen organiseren.. Natuurbeschermingswet Al in 2013 is een start gemaakt binnen de regio om de 'natuurtoets' in het kader van de nieuwe Wet natuurbescherming bij vergunningverleners en contactambtenaren onder de aandacht te brengen. In 2014 zijn de ontwikkelingen hieromtrent verder gevolgd, omdat de Wet natuurbescherming per eind 2015 in werking zal treden. De 'natuurtoets' in deze nieuwe wet heeft namelijk een belangrijke koppeling met de fase van het verlenen van de oprichtingsvergunning, waarbij het voortouw van deze natuurtoets in de meeste gevallen niet bij OZHZ maar bij de gemeenten ligt. Het is echter wel belangrijk dat OZHZ deze ontwikkelingen volgt en de consequenties voor zijn processen en de afstemming en samenwerking met de gemeenten in beeld kan brengen. OZHZ levert desgevraagd advisering op het gebied van de groene regelgeving, indien gerelateerd aan provinciale besluitvorming in afstemming met omgevingsdienst Haaglanden waar de geconcentreerde provinciale taak vergunningverlening groene wetten wordt uitgevoerd.

4. Squit XO Het programma Squit XO wordt gebruikt voor vergunningverlening, toezicht en handhaving. Hierin worden de werkprocessen afgehandeld en worden de resultaten vastgelegd. Vanaf 2014 richten de werkzaamheden vanuit het programma AWWT ten behoeve van een goede inzet van Squit XO zich op het optimaliseren en actualiseren van data en werkprocessen en op nieuwe ontwikkelingen. Wat hebben we bereikt Conform het voorstel in het programma is Squit XO in 2014 verder geoptimaliseerd, mede door het in gebruik nemen van ‘Squit to go’ voor mobiel toezicht en door de koppeling met Inspectieview milieu. Nieuwe versies van Squit lossen problemen op, maar hebben ook een effect op de inrichting van het werkproces. Bij elke majeure wijziging is dan ook het werkproces opnieuw beschreven en uitgerold. In 2013 en 2014 heeft OZHZ zijn bedrijvendatabase geanalyseerd. Hieruit bleek dat onder andere door wijzigingen in regelgeving data verouderd was of in overgang van MZHZ naar OZHZ niet geheel correct is geconverteerd. De gehele database is in 2014 doorgelopen en geactualiseerd. De geactualiseerde database is uiteindelijk gebruikt voor het opstellen van de jaarplannen 2015. Om te voorkomen dat deze data weer veroudert, Rapp orta ge 20 14 Uitvoerin g Prog ram m a algem ene we rkza am heden wettelijke taken

4

zal OZHZ vanuit het programma activiteiten beheer in 2015 blijven investeren in de bedrijvendatabase. Hierbij zal op aangeven van het algemeen bestuur een relatie worden gelegd met diverse externe instanties.

5. Regionaal uitvoeringsniveau (RUN) Het RUN vormt op dit moment een solide en uniforme basis voor de uitvoering van Wabo-milieutaken voor de gemeenten (met uitzondering van de gemeenten Dordrecht, welke volgens de methodiek van Vernieuwend Toezicht werkt). Het doel van OZHZ was om de RUN systematiek conform de in het bestuur gemaakte afspraken door te ontwikkelen en te evalueren. Wat hebben we bereikt In 2014 heeft OZHZ de RUN systematiek conform de in het bestuur gemaakte afspraken doorontwikkeld en tussentijds geëvalueerd. Daarbij zijn de VVGB-bedrijven ingepast in het RUN en heeft OZHZ de opdrachtgevers geïnformeerd over financiële consequenties hiervan. De pilot outcome-gericht werken is dienstbreed uitgezet. Rapportage hierover volgt in het jaarverslag van OZHZ. Ten slotte is de evaluatie milieuwachtdienst uitgevoerd, in samenspraak met een klankbordgroep uit de AGO. De evaluatie leidde tot 9 verbetervoorstellen, waarvan er 1 inmiddels in uitvoering is genomen. De overige voorstellen uit deze evaluatie worden in 2015 verder uitgewerkt en aan het bestuur voorgelegd.

6. Actualiseren Uitvoeringsbeleid Toezicht en Handhaving Vanuit redenen van efficiency en het creëren van een level playing field is het noodzakelijk om te werken met een overkoepelende regionale nalevingstrategie voor alle taken en alle opdrachtgevers. Het doel van OZHZ was om deze overkoepelende regionale nalevingstrategie in 2014 op te stellen. Wat hebben we bereikt Afgesproken was dat de Landelijke Handhavingstrategie (LHS) zou worden afgewacht alvorens OZHZ deze nieuwe strategie ter besluitvorming aan de participanten zouden aanbieden. Dit om dubbel werk te voorkomen. In het laatste kwartaal van 2014 is de LHS door het BOB vastgesteld. OZHZ is onder voorbehoud van bestuurlijk akkoord gestart met de voorbereiding voor de besluitvorming door opdrachtgevers begin 2015 over toepassing van de LHS en het opstellen van de eigen daar aan voorafgaande regionale nalevingstrategie.

7. Informatie gestuurde handhaving (IGH) Een goede informatiepositie van OZHZ helpt de opdrachtgevers bij het kunnen stellen van bestuurlijke prioriteiten. Informatiegestuurde Handhaving (IGH) is daarbij een belangrijk instrument. IGH houdt in dat de prioritering van het toezicht steeds meer wordt gebaseerd op nalevingsinformatie, ook afkomstig uit externe bronnen, over risicovolle activiteiten, branches en/of individuele bedrijven. IGH is dus het instrument om het risicogestuurd werken concrete invulling te geven. Het analyseren van data is een belangrijk onderdeel van IGH. Ook maakt IGH het mogelijk om de instrumenten en aanpak zodanig te kiezen dat met de minste inspanning het beste beeld over naleving wordt bereikt. Op basis van nalevingsinformatie kan worden gedifferentieerd in de aanpak per branche of bedrijf. Hierbij kunnen doelgroepanalyses ook een rol spelen. Gelijktijdig betekent IGH dat Rapp orta ge 20 14 Uitvoerin g Prog ram m a algem ene we rkza am heden wettelijke taken

5

ook tijdens de rit het effect van de inspanningen beter wordt gemonitord en zo nodig tijdens de rit de aanpak wordt gewijzigd. IGH leidt zodoende ook tot een efficiënte besteding van de middelen en betere verslaglegging. Ten slotte, samenwerking en het uitwisselen van informatie met andere inspecterende / handhavende overheden geeft een beter beeld van de risico's en van de mogelijkheden tot samenwerking bij (keten-) toezicht en handhaving. Doel van het project Informatiegestuurde Handhaving (IGH) is om binnen korte tijd IGH een structureel onderdeel te laten worden van de inspectie- en handhavingscyclus van OZHZ. In 2014 zouden hiertoe een aantal belangrijke stappen gezet moeten worden. Wat hebben we bereikt Wat betreft het informatienetwerk zijn in 2014 stappen gezet ter verbetering van de informatiepositie o.a. door deelname aan een politienetwerk en de voorbereiding voor het opstellen van een convenant met de politie. Intern is de wisselwerking tussen enerzijds BOA’s (die in 2014 ook bij gemeentelijke inrichtingen actief waren) en anderzijds toezichthouders wederom belangrijk gebleken, evenals tips van en samenwerking met andere omgevingsdiensten, zoals de Omgevingsdienst Rivierenland, die een milieucriminaliteitsteam heeft. Daarnaast wordt deelgenomen aan het landelijk Vakberaad Omgevingsdiensten (voormalig Platform Milieu Grote Gemeenten) en samenwerkingsverbanden in het havengebied waar kennis wordt gedeeld met handhavingspartners (o.a. DCMR, douane, Inspectie Leefomgeving en Transport, Openbaar Ministerie) in de regio. Belangrijkste doel is om aan de voorkant van het inspectieproces afspraken met elkaar te maken zodat het proces zo efficiënt mogelijk plaatsvindt (oog- en oorfunctie voor elkaar, gemeenschappelijke controles of het uitwisselen van gegevens). Tenslotte is de voorbereiding van deelname aan Inspectieview milieu een belangrijke stap geweest om de informatiepositie van de dienst te verbeteren. In 2014 heeft OZHZ aangegeven te zullen aansluiten op dit landelijke informatiesysteem. Daarnaast hebben mede dankzij de inzet van de OZHZ een groot aantal omgevingsdiensten (en andere uitvoeringsdiensten) hun aanvankelijk sceptische houding tegenover het ministerie van Infrastructuur en Milieu gewijzigd en hebben zij ook besloten tot deelname. Op verzoek van diverse opdrachtgevers is daarnaast informatie verstrekt over de wijze waarop zij het ketentoezicht asbest kunnen vorm geven. De aanpak van het toezicht op het Besluit bodemkwaliteit is geëvalueerd; een nieuwe aanpak is neergelegd in een projectplan 2015-16.

8. Digitalisering toezicht OZHZ heeft de ambitie om in navolging van verschillende collega omgevingsdiensten over te gaan op digitaal toezicht. Dit zal in de eerste plaats het verbeteren van de kwaliteit van het toezicht moeten verzorgen, met in het bijzonder een nadere invulling van het streven naar uniformiteit. Daarnaast zouden de inspecteurs meer de focus op het toezicht kunnen leggen, en minder op de administratieve handelingen. Wat hebben we bereikt In 2014 is de pilot digitaal toezicht voorbereid. Er zijn afspraken gemaakt met een externe leverancier, met het SCD zijn de nodige digitale voorbereidingen getroffen en de checklists zijn opgesteld. Hiermee is de basis gelegd voor de uitvoering van de proef (bij het onderdeel Vernieuwend Toezicht) die begin 2015 start. Doelstelling is om na het opdoen van de nodige ervaring niet te lang te wachten met een evaluatie op basis waarvan de beslissing wordt genomen om het digitaal toezicht wel of niet structureel in te voeren voor ook andere onderdelen binnen de afdeling Toezicht en Handhaving.

Rapp orta ge 20 14 Uitvoerin g Prog ram m a algem ene we rkza am heden wettelijke taken

6

9. Procesoptimalisatie vergunningverlening Doel van het project procesoptimalisatie vergunningen is het op een effectieve wijze laten functioneren van intern en externe afstemming door het optimaliseren van het WABO-proces en door het doen van verbetervoorstellen voor de interne structuur. Wat hebben we bereikt De vertrouwde werkwijze van het vergunningenproces is in 2014 onderzocht en veranderingen zijn doorgevoerd. Hierdoor zijn langlopende trajecten geminimaliseerd en gaan de oude, minder overzichtelijke, vergunningen uiterlijk 2016 verdwijnen, tenzij het bevoegd gezag hier anders over beslist. Een projectmatige aanpak van het vergunningenproces is geïmplementeerd en hulpmiddelen zijn ingezet, waardoor scherper op termijnen gestuurd wordt. De werkwijze is zodanig aangepast dat niet meer meerdere keren om nieuwe aanvullingen wordt gevraagd. Een en ander conform de doelstelling van de Wabo, waarbij verwacht wordt dat een aanvraag conform de gestelde wettelijke eisen wordt ingediend (zakelijke benadering). Een procedure is opgesteld met behulp van een checklist waaraan ieder jaar de vergunningen die ouder dan 10 jaar (termijn is per 1-1-2015 gelijk gesteld voor alle bevoegde gezagen) zijn worden getoetst en waarmee wordt bepaald welke acties noodzakelijk zijn. Ten slotte, nieuwe (Europese) richtlijnen (zoals BREF’s/RIE’s, PGS 29 en 15) binnen een termijn van 4 jaar na aanwijzing als BBT document. Dit wordt waar nodig projectmatig aangepakt.

10. Project standaardvergunningen In 2013 is het Sesom (i.e. standaard voorschriftenpakket dat gebruikt wordt voor het opstellen van vergunningen) in zijn huidige bestaan opgeheven en vervangen door SesomWeb. De kosten voor het gebruik van SesomWeb zijn aanzienlijk hoger dan die voor het oude Sesom pakket (deze kosten zijn meer dan verdubbeld). In 2013 is in overleg met collega omgevingsdiensten in Zuid-Holland afgesproken om in 2014 het beheer over een eigen voorschriftenpakket te gaan voeren. Wat hebben we bereikt Het is OZHZ en de andere omgevingsdiensten in Zuid-Holland niet gelukt om tot concrete afspraken te komen over het in eigen beheer opstellen van voorschriftenpakket. OZHZ is gestart met het opstellen van een plan van aanpak, waarbij ook weer in overweging wordt genomen om SesomWeb toch te implementeren. De onderhandeling over de kosten voor het gebruik van SesomWeb zijn gestart en het plan van aanpak wordt begin 2015 ten uitvoering gebracht.

Rapp orta ge 20 14 Uitvoerin g Prog ram m a algem ene we rkza am heden wettelijke taken

7